Eerste Voorjaarslieden
Zandvoorts trotse Passage
ging in rook en vlammen op
B
Ik kwam, ik zag, ik overwon!!
DE ©ROOT
Ajax op bezoek in het
Heemsteedse Sportpark
De verdwenen
formules
Zaterdag 11 Februari 1950
Haarlems Dagblad en Oprechte Haarlemschïe Courant
4
HET GEBEURDE 25 JAAR CELEDEN
Ar ie Paap vergeet het nooit
In de nacht van 27 op 28 Februari 1925, enkele minuten na het middernachtelijk
uur, ratelde de brandmelder in het Zandvoortse politiebureau en liepen de brand-
meld-wekkers in de woningen van de leden van het Zandvoortse vrijwillige brand
weercorps af.
In het Noord-Westen van het dorp, aan de zeekant, tekende zich tegen het nacht
zwart een rode gloed af, die zienderogen in omvang toenam en grond gaf aan het
vermoeden, dat men hier met een zeer grote brand te doen zou krijgen. Dit bleek ook
inderdaad het geval. Zandvoort beleefde in deze nacht een brand, zoals men in de
historie van de badplaats slechts enkele malen aantreft, een brand, die in één nacht
de trotse, imposante „Passage" volkomen verwoestte. Zandvoort beschikte in die tijd
leeds over een uitgelezen brandweercorps, doch had slechts één motorspuit ter be
schikking en enkele handbrandspuiten. Aan het doortastend optreden van commandant
"Van den Bos, die zich ertoe bepaalde, de omliggende gebouwen voortdurend nat te
houden, was het te danken, dat de brand tot de Passage beperkt bleef. Een wonder
op zichzelf. Het was kouden er-stond een felle Zuid-Zuid-Oostenwind, die de vlammen
paar binnen joeg en de Passage liet „trekken" als een schoorsteen. Lekkende tongen
van vuur zogen als het ware naar binnen. Van boven tot onder was het één vuurzee.
Kletterend kwam het glazen dak naar omlaag, het bluswater bevroor onmiddellijk
en in de vroege morgen-uren was de trotse Passage nog slechts één rokende ruïne,
waarvan de poort was blijven staan, van boven tot onder met ijs bedekt. De brand
weer kon zich toen beperken tot het omverhalen ran de muren en de poort, die elk
moment zouden kunnen instorten.
Wat was eigenlijk
deze Passage? Oude
ren zullen zich dit
gebouw en ook deze
ramp nog heel goed
herinneren.
De passage werd ge
bouwd in de tachtiger
jaren van de vorige
eeuw. De toenmalige
„Zandvoortse terrein
en hótelmaatschap-
pij", onder leiding
van haar beide direc
teuren Elsbacher
Lachmann,twee Duit
sers, had een geheel
complex laten bou
wen, bestaande uit
het station, dat toen
gelegen was op de
plaats, waar nu de
vrachtgoederen ge
lost worden, het eer
ste Kurhaus en de
Passage, een galerij
met winkels voor het
•zomerseizoen. Via
deze Passage kwam
men in het eerste
Kurhaus met zijnvier
imposante torens.
Oók de aandelen van
de toenmalige Hol
landse IJzeren Spoor
weg Maatschappij,
wat de lijn Amster
damZandvoort be
treft, waren in han
den van deze Zand
voortse onderneming.
Het rijden van de
eerste trein, de ope
ning van station,Pas
sage en Kurhaus, dat
alles had plaats vlak
vóór seizoen 1881.
Het aspect van Zand
voort onderging hier
door een volkomen verandering. Reizigers
kwamen nu voortaan per trein, liepen van
het station uit de Passage binnen door
een trap en het Kurhaus van toen bezat
een accomodatie waarop men nu jaloers
kon wezen.
Zandvoort was door de opening van dit
grote complex en de treinverbinding met
één slag tot Neerland's op één na grootste
badplaats. Slechts Scheveningen over
troefde het.
Het ging goed in de eerste jaren, doch
allengs kwam de malaise en reeds enkele
jaren vóór de brand stonden vele winkels
in de Passage leeg. De huur was te hoog
en de verkoop alleen gedurende het seizoen
niet lonend genoeg.In totaal konden in
dertig winkels geëxploiteerd worden, waar
van in de laatste jaren méér dan de helft
onverhuurd bleef. Toen kreeg Zandvoort
te kampen met een gebrek aan woningen.
Vele gezinnen moesten worden onderge
bracht en in 1924 besloot de gemeenteraad
de winkels in Passage te laten verbou
wen tot woningen. Het was wel niet in alle
opzichten geriefelijk, maar men maakte
ervan wat men Icon. In de winter van
1924 op 1925 waren achttien Zandvoortse
gezinnen in de Passage ondergebracht. De
verbouwing is de vermoedelijke oorzaak
geworden van de catastrofale verwoesting.
De Passage was oorspronkelijk gebouwd
uitsluitend voor gebruik in de zomermaan
den. Toen men het gebouw ook voor de
wintermaanden bewoonbaar ging maken,
was de stook-inrichting in alle huizen
uiterst primitief en de waarschijnlijke aan
leiding geweest van het ontstaan van de
brand.
Arïe Paap maakte het mee
Er zijn niet veel mensen meer in Zand
voort die ten tijde van de brand in de
Passage woonden: Eén van hen is de nu
76-jarige Arie Paap, die aan de Koningin
neweg 24 woont. Deze krasse baas weet
zich de ramp nog te herinneren alsof zij
gisteren gebeurd was. Hier volgt zijn ver-
De Passage voor de brand.,
haal, dat in onvervalst „Zandvoorts" werd
opgedist:
„Ik was nog maar kort op bed die nacht,
toen ik aan de overkant geluid van brekend
glas hoorde. Vrijwel direct daarop ge
volgd door een angstig geroep „brand!" Ik
keek naar buiten en zag grote vlammen
steeds verder naar binnen schieten. Aan
alle kanten snelden de bewoners uit hun
huizen, de meesten nog in nachtgewaad.
De brand bleek te zijn ontstaan in het
vroegere winkelhuis van de firma Cassee,
vlak aan de overkant. Ik zag nog kans mij
gedeeltelijk aan te kleden en enkele dingen
IJ DE SAMENSTELLING van dit
artikel heeft onze Zandvoortse cor
respondent bijzonder veel medewerking
ondervonden van de korpschef van
politie, de heer Vreraan, van zijn ad-
i judant de heer Doornekampdie beiden
de brand hebben meegemaakt en van
de chef van de afdeling bevolking der
gemeentesecretarie, de heer Van der
Mije, die bijzonderheden meedeelde
over de historie en de bouw van het
Kurhauscomplex en de aanleg van de
spoorweg.
De foto's werden ons ivelivillend in
bruikleen gegeven door de firma Anth.
Bakels en de heer Vreman.
van waarde mee te nemen, maar veel tijd
had ik niet meer, want ook bij mij sprongen
door de hitte de ramen reeds. Het vroor
hard en het was gemeen koud. De harde
Zuid-Oostenwind joeg de vlammen steeds
verder naar binnen. Ik zag, hoe het vuur
oversprong naar onze kant, het lekte aan
de goten, werd omhoog gestuwd naar het
glazen dak, het leek wel, of alles brandde:
lood, koper en steen, het was een hel!
Kokend lood en gesmolten koper dropen
naar beneden. Ik hoorde mijn kat miauwen
in ons huis. Ik Icon het niet aanhoren,
rende het brandende huis weer in, wilde
haar grijpen, maar net beest was zó angstig
dat ik geen kans kreeg om het mee te
nemen; het beet naar me, als ik mijn hand
naar haar uitstrekte. Ik moest terug van
de hitte. Later vond ik het verkoolde lijf
tussen de resten van mijn inboedel. De
brandweer spoot niet meer, er was toch
niets aan te doen. Men hield alleen de om
liggende gebouwen nat, vooral het huis
van „Jan Cassie" liep groot gevaar.
Glazen koepel bezweek
Met een oorverdovend gerinkel en ge
raas kwam toen de glazen koepel naar be
neden. Ook dat glas leek wel te branden.
Vóór de passage kon je niet lopen, daar
was alles één ijsvloer. We waren allemaal
op tijd uit het gebouw en werden voorlopig
ondergebracht in een nabijgelegen café,
later moesten we onderdak zoeken bij fa
milie of kennissen, want er was geen
woonruimte voor ons beschikbaar. In de
Passage verwoonden we toen acht gulden
per week. Maar het was daar haast geen
wonen. Er was altijd een grote windval in
die tunnel, het was er niet warm te stoken
en bijzonder ongerieflijk. Wat dat betreft
vonden we het dus niet zo erg, dat de hele
boel afbrandde, véél erger was, dat de
meesten van ons niet, of slechts héél laag
verzekerd waren en door de enorme snel
heid, waarmee de brand zich uitbreidde,
niemand van ons ook maar iets van zijn
inboedel had kunnen redden, zelfs geen
stukje kleren. De meesten waren in
nachtgoed naar buiten gerend en werden
door de omwonenden voorzien van jassen
of mantels. Het medelijden met de slacht
offers was algemeen en van alle kanten
werd hulp geboden. Een damescomité werd
gevormd en in een paar dagen had men
alleen in 'Kostverloren al ruim duizend
gulden opgehaald. In totaal bracht Zand
voort ruim vijfduizend gulden bijeen. Men
vond dal zeker wat veel, want een gedeelte
van dit bedrag werd later gestuurd naai
de slachtoffers van de ramp in Borculo. Ik
was voor tweeduizend gulden verzekerd en
kreeg 1250.uitbetaald. Van de op
brengst van de hulpverlening heb ik hele
maal niets gehad, alleen een jasje, dat me
veel te klein was een broek met een gat
erin. Daar heeft mijn-vrouw later stof--
doeken van gemaakt. Ze vonden zeker, dat
ik zóveel van de verzekering had gekregen,
dat ik geen verdere hulp nodig had".
ADVERTENTIE
En niemand' snapte hoe dat kon.
Totdat men ook een proefje nam,
Toen werd en bleef men klant van Stam.
Lïncol Polish anti groen voor alle metalen,
Lincol linoleum- en meubelwas geeft dé
hoogste en. houdbaarste glans.
Enige fabr, PI- Stam, Plaarlem.
Gereformeerde Jeugdcentrale
viert zilveren jubileum
In de geheel met leden en oud-leden der-
Gereformeerde jeugdverenigingen gevulde
zaal van het gebouw St. Bavo, herdacht
gisteravond de Gereformeerde Jeugdcen
trale voor Haarlem en omstreken haar 25-
jarig' bestaan.
De bijeenkomst stond onder leiding van
de voorzitter der centrale ds. J. A. van
Arkel, die na de gebruikelijke opening, de
betekenis schetste van het werk der Jeugd
centrale voor de Gereformeerde Jeugd
organisaties en het persoonlijk leven dei-
leden. Hij heette bijzonder welkom de oud
voorzitter ds. Js. v. d. Linden van Rotterdam
en de oud-leden. In enige ogenblikken
stilte werden de overleden oud-bestuurs
leden de heren M. de Jong, A. Piron en
mejuffrouw I. Silvis herdacht. De beste
wensen werden nog uitgesproken voor een
spoedig herstel van ds. J. W. Siertsema,
die vele jaren voorzitter is geweest, doch
door ziekte thans niet aanwezig kon zijn.
Namens de Jeugdcentrale was hem Vrijdag
een fruitmand bezorgd. De heer T. Lode-
wijk en mejuffrouw S. Hamoen gaven een
overzicht op rijm van de gebeurtenissen
in de afgelopen 25 jaar.
Ds. P. de Ruig sprak namens de kerke-
raad der Gereformeerde Kerk en de afge
vaardigden van verscheidene organisaties
woorden van dankbaarheid voor het goede
werk der centrale en wenste haar toe dat
zij op dezelfde vormende en saambindende
wijze haar arbeid mocht voortzetten.
Namens een in 1914 gevormde commissie
voor een eigen Jeugdhuis wercl door de
heer C. M. J. Baas een bedrag van
4.960,40 overgedragen aan de Jeugdcen
trale, ter voortzetting van deze actie.
In de afwerking van een feestelijk pro
gramma, waarin een spraakwaterval, Ca-
mera-Obscura flitsen en een toneelstukje
„Japke" naar het boek „Arjen" van Cor
Bruyn de toeschouwers boeiden, toonden
de leden der Jeugdcentrale, ook buiten
het gewone verenigingswerk, iets goeds te
kunnen presteren.
Instituut voor Arbeiders
ontwikkeling jubileert
Ter gelegenheid van het vijf-en-twintig
jarig bestaan van de afdeling Haarlem van
het Instituut voor Arbeidersontwikkeling
wordt Zaterdagmiddag 18 Februari in de
benedenzaal van het Nutsgebouw aan de
Lange Veerstraat een receptie gehouden.
Medewerking verleent mevrouw Akke de
Vries. Voor Woensdag 22 Februari staat
een culturele avond in het Concertgebouw
op het programma. Medewerkenden zijn
Johan Jon en „De Jonge flierefluiters"
(Anita Berger, sopraan, Peter de Boorder,
tenor, Aat Weeda, banjo en Jeane Ver-
staete, voordracht).
De voorzitter van het bestuur, de heer
L. van Asperen, is vijf-en-twintig jaar
lid van het bestuur. Reeds voor de oprich
ting van het instituut was hiji een steun
pilaar voor het ontwikkelingswerk in de
Arbeiders Jeugd Centrale. In het insti
tuut heeft het werk in kleine kring en
vooral het scholenwerk zijn grote belang
stelling. Dat de afdeling ha de bevrijding
weer een bloeiende is geworden én ruim
zevenhonderd leden telt, is voor een niet.
gering deel te danken aan zijn uitstekende
leiding.
Prof. Rogier sprak over
Amalia von Gallitzin
Voor de Vereniging „'Geloof en Weten
schap" heeft prof. dr. L. J. Rogier gister
avond in de Stadsschouwburg een voor
dracht gehouden, getiteld „Ratio en fides
in het leven van Amalia von Gallitzin.
Een., cultuurbeeld uit' het -einde der 18de
eeuw." Prof, Rogier schetste hoe deze Prui
sische barones opgroeide aan het Voltai-
riaans georiënteerde hof van Frederik de
Grote, hoe zij uitging van een optimistisch
geloof in de voortreffelijkheid van de mens
en vertrouwde dat de „verlichting" alle
raadselen van het menselijk leven zou ont
sluiten. Ook deze geestverwante van Vol
taire en Diderot leerde echter de bittere
ontgoocheling kennen, die volgens spre
ker op deze levensbeschouwing volgt.
Zij leerde later in Den Haag de filisoof
Hemsterhuis kennen die haar genas van
haar geborneerd rationalisme en haar terug
bracht op de weg naar het verloren geloof
van haar jeugd.
SCHEEPVAART
Aalsdijk, 10 Febr. van New York n. Boston.
Bali, 10 Febr. van Cheribon naar Semarang.
Bantam, DjakartaR'dam 10 Febr. van
Colombo.
Celebes, MakassarA'dam 10 Febr. te
Singapore.
Cheshire, Djakarta—R'dam pass. 10 Febr.
Malta.
Empire Brent, Djakarta—A'dam 10 Febr.
verw. te Suez.
Garoet, DjakartaLonden pass. 10 Febr.
Burlings.
Johan van Oldenbarnevelt, DjakartaA'dam
vaart 10 Febr. Suezkanaal in.
Kamerlingh Onnes, Djakarta-R'dam 10 Febr,
van Port Swettenham.
Langkoeas, R'damDjakarta (11 Febr,
verw.) 10 Febr. van Tj. Pandang.
Oranje, DjakartaA'dam 10 Febr. te
Belawan.
Van I-Ieutz, 10 Febr. te Penanig.
Volendam, NoumeaDjakarta pass. 10 Febr.
Torrestraat.
Zonnewijk, R'damKeywest 10 Febr. dwars
Azoren.
Aquarium bluste brand
op eigen houtje
De bewoner van het perceel Schelde-
straat '10, die gisteravond bij zijn buren
een kopje thee was gaan drinken,hoorde
omstreeks half elf een slag die uit de
richting van zijn woonkamer kwam.
Hij ging zijn huis binnen en zag dat zijn
I huiskamer vol rook hing en zijn aqua
rium in scherven lag. Het bleek dat
hij een petroleum-lampje onder het
houten aquarium-tafeltje te hoog had
laten branden waardoor het tafeltje
j vlam vatte. Het zakte toen in elkaar
j maar het aquarium viel om en bluste
i zelf de brand. De vissen waren gaar.
Wielrijdster zat klem
Gisteravond raakte een wielrijdster in de
Grote Houtstraat bekneld tussen een
vrachtauto, die in Zuidelijke richting reed,
en een personen-auto met aanhangwagen
die uit de Korte Houtstraat komend rechts
af naar het Plein wilde ï'ijden. De vracht-
autobestuurder remde om voorrang te val
lenen, maar zijn wagen slipte naar rechts
op het gladde asfalt en nam de wielrijdster
mee, die enige schaafwonden aan haar
rechterknie opliep. De aanhangwagen werd
vrij ernstig beschadigd.
H.O.V.-CQMCERT
MET JANINE DACOSTA
Het vijfde' l-LO.V.-concert in serie A
wordt, gegeven op Dinsdag 14 Februari en
staat onder leiding van Toon Verhey. So
liste is de Franse pianiste Janine Dacosta,
die het eerste pianoconcert van Chopin zal
vertolken. Verder staan op het programma
„Les offrandes oubliées" van Messiaen en
een reprise (op veler verzoek) van de
Vierde Symphonie van Roussel.
B. en W. van Haarlem zullen op Dinsdag
2 Mei officieel ten stadhuize ontvangen het
hoofdbestuur der Nederlandse Vereniging
van Huisvrouwen alsmede het bestuur der
afdeling Haarlem en Omstreken en de afge
vaardigden der afdelingen naar de op 2 en 3
Mei in deze gemeente te houden jaarlijkse
algemene vergadering.
Zijden piqué blousje, alle maten f 15.90
DE GROTE MODE Bil
GROTE HOUTSTRAAT 98
SPORT OP ZONDAG
Biljarten
Om de Scandia-coupe
J. Steffers en J. Heytbrinlc zijn in het
tournooi om de Scandia-coupe, ,dat onder
leiding van de biljartvereniging „D.E.S." in
restaurant Bolwerk gehouden wordt, nog
ongeslagen. Vandaag en morgen wordt het
tournoor voortgezet. De stand luidt thans'
1.
J. Steffers
900
44
71
20,45
6
2.
J, Heytbrink
900
53
92
16,98
6
3.
K. IVTewe
798
64
99
12,47
4
4.
A. Niessen
705
59
117
11,94
4
5.
R. Melenboer.
413
33
64
12,51
2
6.
J. Lamers
666
65
99
10,24
2
7.
G. Metz
945
65
112
14,53
0
8.
P. Dickmann
694
61
92
11,37
0
Cricket
Vierde testmatch
in Johannesburg begonnen
Te Johannesburg begon Vrijdag de vierde
testmatch tussen Zuid-Afrika en Australië,
welke een goed begin opleverde voor de
Australiërs. Zij bleven de gehele dag aan bat
en scoorden 266 runs voor het verlies van
twee wickets.
Arthur Morris en Jack Moroney openden
de innings en bleven tot na de thee op de
pitch. Zij noteerden 214 runs voor het eerste
wicket.
Beide batslieden scoorden een century,
Morris met 111 runs en Moroney met 118.
Deze cijfers zijn veruit de beste, welke tot
nu toe in deze serie wedstrijden voor het
eerste wicket werden genoteerd.
Boksen
Zege van Harry Bos
In het Concertgebouw te Amsterdam be
haalde de Nederlandse weltergewichtkam-
pioen Ilarry Bos Vrijdagavond een kleine,
maar verdiende püntenoverwinning op de
Parijse middengewicht Jean Wanes,
De tiende en tevens laatste ronde van dit
gevecht heeft de beslissing moeten brengen
welke bokser hier overwinnaar zou zijn. Na
negen ronden was de stand namelijk gelijk.1
Bos, die een gewichtsnadeel van bijna 5 kg.
had, liet in het begin van de partij de Frans
man te veel komen, verzamelde wel punten
met verrassende uitvallen, maar liet daaren
tegen de Fransman veel scoren. Pas in de
tiende ronde vond Bos zijn grote wapen in
deze partij: de opstoot. De partij was weinig
spannend en beide deelnemers zijn geen
ogenblik in gevaar geweest.
Voor de eerste en tweede klasse van .de
KNVB staan inhaalwedstrijden op het pro
gramma en voor de derde en vierdeldassèrs
bekerwedstrijden. Dat betekent voor .de
eerste klassers uit Haarlem en omgeving, d.at
RCH en VSV een competitiewedstrijd moé
ten spelen. De Racing krijgt bezoek, van
Ajax en liet is te verwachten, dat het Heem-
steedse Sportpark uitverkocht is. De Am
sterdammers zullen het niet gemakkelijk
krijgen aangezien de thuisclub wil trach
ten de competitie op de derde plaats te ein
digen. Dan zijn nog enkele punten nodig.
RCH verschijnt in dezelfde opstelling als
tegen 't Gooi, dus met: doel: Van der Vliet;
achter: Van Rheenen en Willemink; midden:
Heyerman, Vos en Evers; voor: Koster, De
Wette, Lasschuit, Bie-sbrouck en Bleeker.
VSV trekt naar DOS in Utrecht, om te
proberen de voorsprong op Zeebui'gia te be
houden. De Amsterdammers leverden de af
gelopen Zondag" een goede prestatie door van
Feijenoord te winnen en morgen zullen zij
alles in het werk stellen Hermes -er ond.er
te houden. Indien VSV verliest en Zeebui'gia
boekt een zege is het verschil nog maar één
punt en dan begint het er voor. VSV be
nauwd uit té zien.
Haarlem speelt een jubileumwedstrijd
tegen HVC in Amersfoort en EDO vriend
schappelijk tegen Stormvogels in Velsen.
Er zal belangstelling bestaan voor de
plaatselijke ontmoeting in de vierde klas
tussen Ripperda en VVD, die elkaar op het
terrein aan de Schalkwijkerweg ontmoeten.
Vliegende Vogels 'trekt naar BPC in Am
sterdam.
Winstkansen voor de Haarlemse
twaalftallen.
Na de fraaie prestatie van. de afgelopen
Zondag moet Oosterkwartier toch kans zien
om morgen tegen Luto in Amsterdam gelijk
te spelen. Vooral wanneer men weet dat de
dames van Luto minder zijn dan die der
Haarlemmers.
Aurora ontvangt Allen Weerbaar, waar
tegen de Haarlemmers steeds goed spelen'.
Daar „Aurora" zeer goed één of twee punt
jes kan gebruiken, zal een spannende wed
strijd worden verwacht.
Sport Vereent ontvangt Groen Geel, dat
minder sterk is dan het vorige seizoen, zodat
wellicht een gelijk spel kan worden behaald.
Animo Ready onderneemt de verre reis
naar Den Helder, waar het het sterke KVH
ontmoet.
Watervliet kan de drempel van de twee
de klasse bereiken, indien het tenminste van
het sterke OBZB wint.
Tenslotte zijn nog vastgesteld: ZKV 2—
Oosterkwartier 2, Sport Vereent 2Wester
kwartier 3 en Watervliet 2Rod a 2.
IJshockey
Vierlandenfournooi
Onder leiding van de internationale ijs-
hockeybond zal op 14, 15 en 16 Februari in
Amsterdam en in Den Haag een vicrlanden
ijshockeytournooi worden gehouden tussen
de vertegenwoordigende ploegen van Italië,
Frankrijk, België en Nederland.
Een-halve competitie zal worden gespeeld.
Drie wedstrijden worden in de Amsterdamse
Apollohal en drie op de Haagse Hokij ge
speeld.
Dit tournooi kan beschouwd worden als een
laatste training in de vorm van een regionale
halve competitie tussen Frankrijk, België
en Nederland voor de wereldkampioen
schappen, die van 13 tot. 22 Maart in Londen
zullen worden gehouden. Italië heeft niet in
geschreven. Het ligt in de bedoeling in de
toekomst- ieder jaar soortgelijke tournooien
te- houden tussen de zwakkere ijshockey-
iaiideh, die in één zone zijn. ingedeeld;bij d'e
wereldkampioenschappen, teneinde in on
officiële voorrondes te beslissen, welk land
het sterkste is en deel zal nemen aan het
volgende wereldkampioenschap.
Voor het tournooi zijn twee nagenoeg ge
lijke Nederlandse ploegen opgesteld. Voor de
wedstrijd op 14 Februari tegen België te
Amsterdam is het Nederlandse team als volgt
.samengesteld:
Doel: J. van Os.
Achter: J, van Bheöe, W. H. Taconïs, F.
Vaal en J. Klotz.
Voor: P. van Heeswijk, C-. Schwencke, Th.
Dietz, R. C. Loeit Jr., D. Overakker en J.
Feenstra.
De opstelling op 15 Februari tegen Frank
rijk in Den Haag luidt:
Doel: J. v. d. Heiden.
Achter: J. van Rhede, W. H. Taconis, A.
Klein, J, Klotz of F. Vaal.
Voor: P, van Heeswijk, C. Schwencke, Th.
Dietz, R. C. Loeit Jr., D. Overakker en J.
Feenstra.
De Nederlandse ploeg, die op 16 Februari
in Den Haag tegen Italië zal spelen, zal nog
moeten worden gevormd en wel uit boven
genoemde spelers:
Dammen
Damkampioenschap van Nederland
Na de eerste partij, die Dinsdag tussen Vos
en Rustenburg in het Amsterdamse Schaak
huis remise werd, is gisteravond in café-
restaurant „De Kroon" te Amsterdam de
tweede partij gespeeld om.het persoonlijk
damkampioenschap van Nederland.
G. E. van Dijk won van W. Rustenburg.
Interacademiale wedstrijden
De interacademiale binnensportwedstrij-
den van de Unitas en bonden van studenten
in Nederland, die Woensdag. Donderdag en
Vrijdag in Delft zijn gehouden, werden ge
wonnen door USR (Utrecht), dat daarmede
beslag legde op de wisselbeker, welke in
1948 en 1949 door Delft was gewonnen. De
uitslagen van de wedstrijden, die schaken,
dammen, biljarten, tafeltennis en bridge om
vatten, luid-en:
1. USR, Utrecht 26 pnt.; 2, DSB, Delft 23
pnt.; 3. URA, Amsterdam 22 pnt.; 4. RSG,
Rotterdam 17 pnt.; 5. USV, Wageningen 8 pnt.
f-EUILLETON
door Mevr. I. M. C. Bijleveld-Gelinck
36)
De bezoeken van zijn as
sistenten liad hij afgewezen. Tegen de
avond ging de koorts iets omhoog en werd
hij onrustig. Hij vroeg een stukje papier
en trachtte een formule op te schrijven
die hij in zijn hoofd had. Het mislukte. Hij
belde een zuster en vroeg of zij het op
wou schrijven; het mislukte weer. Hij
mopperde, op zijn eigen gemelijke manier,
op die schapen van zusters die nog niet
eens verstand hadden van een scheikundige
formule, Hij begon heen en weer te woe
len; zijn hoofd was warm. Toqji was er
een andere zuster gekomen die hij nog
niet gezien had; zij kwam naast zijn bed
zitten en legde iets koels op zijn hoofd.
Heerlijk was dat. Telkens iets koels. Hij
keek onafgebroken naar haar en vroeg
hoe haar voornaam was. Gerda, vertelde
zij. Ik dacht dat je Martha heette, zei
hij. Is er hier geen zuster die Martha
heet?
Nee, er was geen zuster die Martha
heette.
Maar jij móét Martha heten, zei hij
weer, je lijkt op haar. Op Martha.
Het was heerlijk, die verkoeling op zijn
voorhoofd. Zijn ogen vielen toe.
De volgende dag was hij veel beter. Hij
had heel even geprobeerd om zijn hoofd
op te lichten en het deed minder pijn. Het
mocht anders niet; hij moest stil blijven
liggen. Hij zou nu zijn assistenten wel eens
willen spreken. Er was nog altijd die for
mule en dan wou hij weten hoe die proef
Zaterdagavond was afgelopen. Of er be
zinksel was geweest of niet. Als er geen
bezinksel was geweest wist hij nog iets
anders, er was misschien nog een tweede
mogelijkheid, maar dat moest hij met zijn
assistenten bespreken. Met Landt of met
Camden. Waarom kwamen ze hem niet
opzoeken? De zuster die hem hielp zei dat
het nog te vroeg was; er werden nu nog
geen bezoekers toegelaten. Hij vroeg haar
om één van beiden op te bellen; hij wist
de telefoonnummers uit zijn hoofd. Hij was
heel helder.
Hij moest geruime tijd wachten, toen
k\\*am ze terug met de boodschap dat ze
geën gehoor hadden gekregen, bij Landt
niet en bij Camden niet. Was het het goede
telefoonnummer geweest? Ja, dat wist hij
heel zeker; hij was absoluut helder. Hij
moest maar wachten, zei de zuster; ze
zouden het over een uur nog eens probe
ren. Ze dekte hem nog eens toe. En dan
verliet ze de kamer en lag hij weer in de
witte stilte. Hij zag uit het raam. Hij kon
niets anders zien dan een stukje grijze
lucht.
En dan was de zuster er weer en zei
dat er een jongedame was om hem op te
zoeken.
Een jonge dame?, antwoorde hij, dat
moet een vergissing zijn. Ik ken geen
jonge dames.
De zuster zei dat het geen vergissing
was, want dat dit meisje naar hem ge
vraagd had. En dan deed ze de deur open
en liet haar binnen.
Het was Martha en het was Martha
niet, zoals je dat hebt in een droom. Dit
meisje had het voorhoofd van Martha en
de wenkbrauwen en ook de stand van
ogen. Maar de kleur der pupillen was veel
donkerder. Ze zag heel bleek en ze keek
precies zoals Martha keek wanneer ze
verdriet had. Ze begon te spreken en ze
had de stem van zijn tweede assistent. Ja,
het was allemaal heel wonderlijk, net als
in een droom. Maar hij droomde toch niet.
Martha, zei hij en hij hoorde zijn
eigen stem. Hij was toch absoluut helder.
Ik ben gekomen om u op te zoeken,
•zei, het meisje en ging tegenover hem op
de stoel naast zijn bed zitten.
Ze was Martha en ze was Martha niet.
Hij zag dat zij ontroerd was en dat haar
lippen beefden. Hij was ook ontroerd. Het
was toch zeker een droom want hij kon
zich niet herinneren dat hij ooit zoiets
gevoeld had. Hij haalde zijn hand van
onder de dekens te voorschijn en stak
deze naar haar uit.
Martha, zei hij weer. Ben je toch bij
mij teruggekomen? Maar ik ben oud ge
worden, kind. Een lastige ouwe kerel.
Ik ben Martha niet, zei het meisje.
Maar ik zal u vertellen wie ik ben. Toen
Martha van u was weggegaan, is ze ge
trouwd met een Engelse toneelspeler: Eric
Camden.
Erroll Cameron heette de kerel!
bromde de oude man.
Dat was zijn toneelnaam. En Martha
schreef u in die brief uit Engeland, dat
ze met Erroll Cameron getrouwd was. Dat
was de naam waaronder hij algemeen be
kend en beroemd was. Maar hij heette
Eric Camden. En hij was mijn vader.
Jouw vader! Dus je bent Martha's
dochter. En daarom.dus je bent mijn
kleindochter.
Ja. Ik ben Joan Camden. En u bent
mijn grootvader.
Ze zagen elkaar aan nog altijd in die
wonderlijke ontroering: de donkere, ex
pressieve ogen van het meisje en de grijze
van de oude man, diep onder de borstelige
wenkbrauwen. Ze peilden elkaar.en
de grootvader was niet afwijzend.
Stuurt u mij nu weg, omdat ik Mar
tha's dochter ben, grootvader?
Nee, mijn kind, ik stuur je niet weg.
Ze glimlachte ineens, en de oude man
had geen oog af van haar gezichtje. Zo
glimlachte Martha ook, zo spontaan in
eens als een zonnestraal in de vroege lente.
Waar waren zijn herinneringen? Zo was
het vroeger ook geweest als Martha tegen
hem glimlachte: dat warme, blijde gevoel
binnenin hem. Was het dan toch niet
dood geweest, dat gevoel, al die lange,
lange jaren? Was liefde dan toch iets dat
„nimmer vergaat" zoals te lezen stond op
sentimentele wandbordjes? Ze had op hem
geleken zijn dochter. Ze was zijn trots, zijn
oogappel geweest.
Ze leek op mij, zei hij hardop.
Ja, grootvader, dat deed ze. En ze was
even koppig als u, ze kwam niet naar u
toe. Ze had moeten komen, ze had net zo
lang voor uw deur moeten wachten tot u
haar had binnengelaten. Want dat had u
tenslotte toch gedaan; u hield van haar.
En zij hield ook van u, altijd. Tot het
laatste toe.
Is ze dood? vroeg professor Wyai'da.
Ja, zei het meisje, al tien jaar.
Kanker?
Ja.
Dat had haar moeder ook.
Ze zwegen, ieder verdiept in eigen her
inneringen. Ze zagen beiden een ziekbed
voor zich, een langzaam wegkwijnen van
een innig geliefd wezen. Een vrouw....
een moeder. En dan, bij beiden, was er
een haast onmerkbare frons van de wenk
brauwen: de fijne, hooggewelfde van het
meisje en de ruwe, borstelige van 'de oude
man. Een frons die een koppige onver
zettelijkheid gaf aan beide gezichten met
het hoge voorhoofd.
En daarom, grootvader, vechten wij
allebei tegen de kanker.
De professor keek haar aan. Allebei?
vroeg hij na een poosje. Het pieisje knikte,
maar gaf geen antwoord.
Maar hoezo? Jij dan ook?
Ja. Ik ook.
Het was nu weer stil. Hij verwachtte
een verdere uitleg van zijn kleindochter,
maar die uitleg bleef uit. Haar handen,
in donkere handschoenen, klemden zich
om haar tas in haar schoot. Zijn gedachten
joegen. Eric Camden? Maar dan moest ook
John Camden.... En dit meisje had zijn
stem. Dus dan had zijn eigen kleinzoon...
Dan heb ik dus twee jaar met'mijn
kleinzoon samengewerkt.
Ik moet u nog meer vertellen, groot
vader.
Nog meer?
(Wordt vervolgd).
