It
Fa E, BELL A ART
Kort en Bondig
Voor snelvervoer
Gé v. d. Bosch
TAXI 18000
GEERVLIET
Fris - Keiler Macdonald
SLEUTEL WEG!
Zaterdag 10 Juni 1950
Haarlems Dagblad en Oprechte Haarlemsche Courant
Haarlemse cijfers
In het 1e kwartaal van 1950
weer een klein vestigings
overschot
Blijkens de Statistische Gegevens, die
door het Haarlemse gemeentebestuur wor
den uitgegeven, is het aantal inwoners van
Haarlem in het eerste kwartaal van 1950
geslegen met 477.
Er werden 784 kinderen geboren en 319
ingezetenen overleden. Het geboorte-over
schot is dus 470.
Er vestigden zich in Haarlem in die drie
maanden 7 personen meer dan er uit Haar
lem naar elders vertrokken.
Voor de omgeving waren de cijfers: 8
Bennebroekers naar Haarlem. 6 Haarlem
mers naar Bennebroek, 113 Bloemendalers
naar Haarlem, 137 Haarlemmers naar
Bloemendaal. 74 Heemstedenaren naar
Haarlem, 76 Haarlemmers naar Heemstede.
Tenslotte 58 Velsenaren naar Haarlem en
122 Haarlemmers naar Velsen.
De totaalcijfers zijn: vestiging 1781, ver
trek 1774. Er was dus een zeer klein vesti
gingsoverschot. In 1948 en 1949 was er een
vestigingstekort.
In het le kwartaal van 1950 maakte de
politie 2801 processen-verbaal op wegens
overtreding der verkeersvoorschriften.
Meer electriciteit en gas verbruikt
De omzet van het energiebedrijf was:
Electriciteit le kw. 1949 18.172.346 kwu,
le kwartaal 1950 20.608.541 kwu, stijging
2.436.195 kwu.
Gas: le kw. 1949 10.486.808 m3, le kw.
1950 10.999.928 m3, stijging 513.120 m3.
Woningvoorraad
Het aantal woningen steeg in deze drie
maanden slechts van 38.538 tot 38.586.
ADVERTENTIE
(Fa. Martens en Zoon Anno 1784)
Garenkokerskade 1, Haarlem - TeL 13467
AANNEMERS VAN ALLE BOUW. EN
ONDERHOUDSWERKEN
Mejuffrouw E. C. Knappert
op 15 Juni negentig jaar
Mejuffrouw E. C. Knappert, oud-direc
trice van het Volkshuis te Leiden en van
de School voor Maatschappelijk Werk te
Amsterdam hoopt Donderdag 15 Juni haar
r.egenstigste verjaardag te vieren. Om
streeks 1890 was in Leiden een onderzoek
ingesteld naar de toestand van de fabrieks
arbeiders (sters) en het resultaat was, dat
verscheidene Leidenaren zich geroepen
voelden mee te werken verbetering in de
toestand te verkrijgen. Daarbij vervulde
mejuffrouw Knappert, die in 1888 geslaagd
was voor het diploma van godsdienston
derwijzeres bij de Nederlandse Protestan
tenbond en als zodanig optrad, een belang
rijke rol. Zij werkte mee aan de stichting
van een wijkgebouw van de Protestanten
bond en van het Leidse Volkshuis. Hiervan
werd zij directrice. Dit Volkshuis werd een
maatschappelijk cultureel instituut. In 1915
vertrok mejuffrouw Knappert naar Am
sterdam, om daar als directrice van. de
School voor Maatschappelijk Werk op te
treden. Tot 1926 is zij aan deze school ver
bonden geweest.
De aanstaande jarige woont op het ogen
blik in een rusthuis aan de Spruitenbos-
straat te Haarlem.
De H.O.V. speelt Maandag
in het Bloemendaalse Bos
Op Maandag 12 Juni zal de H.O.V. voor
de eerste keer in dit zomerseizoen een con
cert in het Bloemendaalse Bos verzorgen.
Marinus Adam treedt op als dirigent. Het
programma bestaat uit de ouverture „Obe
ren" van Carl Maria von Weber, de Lyri
sche Suite van Edvard Grieg, de legende
„Zorahayda" van Joh. Svendsen (met een
vioolsolo door Jan Hesmerg), de Piet Hein
Rhapsodie van dr. P. van Anrooy, de suite
„De verkochte bruid" van Smetana, de
ouverture „Die Fledermaus" van Johan
Strauss en tenslotte „Perpetuum mobile"
van dezelfde componist. Bij ongunstige
weersomstandigheden wordt het concert
uitgesteld tot Dinsdagavond 13 Juni.
DERDE H.O.V.-ZOMERCONCERT
Het programma van het derde zomer-
concert dat de H.O.V. op Vrijdag 16 Juni
zal geven, vermeldt vóór de pauze de
.Symphonie Fantastique" van Hector Ber
lioz. De solist van deze avond, de violist
van het concertgebouw-orkest. Jan During.
zal hierna de „Symphonie Espagnole"
voor viool en orkest van Ed. Lalo vertol
ken, waarna tenslotte een uitvoering wordt
gegeven van de ouverture „Le roi d'ys"
van dezelfde componist. Marinus Adam
dirigeert dit concert.
Aan de Vrije Universiteit te Amsterdam
slaagde voor het doctoraal examen rechten
de heer J. Sluyter uit Bloemendaal.
Dolf Hendrikse speelde weder
om uit Bachs „Orgelbüchlein"
Er was Vrijdagavond heel veel belang
stelling in de Waalse kerk op het Haar
lemse Begijnhof voor de derde uitvoering
gewijd aan „Das Orgelbüchlein" van
Johann Seb. Bach. Benevens de organist
Dolf Hendrikse, die vooraf het program
ma toelichtte, werkten „Haarlems Motet
gezelschap" en het Evangelisch Luthers
Gemengd Koor mede, respectievelijk
onder leiding van Maarten Kooy en Joke
Koevers.
Het is een zeer gelukkig initiatief ge
weest op deze Bach-avonden. die we ook
kerkelijk-muzikale demonstraties zouden
willen noemen, de grote Leipziger Cantor
te belichten in zijn eenvoudig dienende
functie voor de eredienst van zijn kerk.
Vooral blijkt hieruit hoe hij met deze orgel
composities andere organisten van dienst
heeft willen zijn. Dit laatste zal wel de
hoofdzakelijke aanleiding geweest zijn om
ze te schrijven, want voor zichzelf had hij
immers steeds zijn improvisatietalent ten
dienste.
Wat de voornaamste rol van de kerk
organist zou moeten wezen, kan men uit
het „Orgelbüchlein" leren. Het bindt de
speler als het ware aan het koraal en het
kerklied en hiermede aan de geest van
de eredienst. Het kan eenvoudig zijn en
ook zeer kunstig, maar toch nooit zo in
dividueel dat de gemeente in die orgeltaai
niet iets van zijn eigen stemming terug
zou kunnen vinden. Als Dolf Hendrikse
met deze demonstraties bij wijze van een
particuliere Bach-herdenking, het publiek
(dat wellicht tot verschillende kerkgenoot
schappen behoort) weet te overtuigen, dat
de rol van de organist in de kerkdienst
heel wat meer eist dan vaardig het instru
ment te bespelen en als hij tevens de
trouwe bezoekers van deze avonden scher
per heeft leren luisteren naar de essentie
van die orgelklanken, dan zal hij veel
hebben bereikt. Aan zijn ijver en kunde
zal het niet liggen.
Hendrikse leidde deze avond in met
Preludium en Fuga in C en bracht, be
nevens kleinere koraal-voorspelen de uit
gebreidere orgelwerken „Komm Heil'ger
Geist, Herre Gott" en de Partita over „O
Gott, du fromnier Gott" ten gehore op
alleszins verantwoorde wijze. Wat hij met
de „Partita" uit het betrekkelijk kleine,
ni&ar karaktervolle orgel haalde, mocht
wel zeer opmerkelijk heten.
Verder werden weer een zestal kerk
liederen eerst eenstemmig gezongen, daar
na in Bachs orgelbewerking (als koraal-
voorspel) ten gehore gebracht en ten
slotte in vierstemmige zetting van Bach
door beide koren voorgedragen. Ook der
gelijke confrontaties zijn zeer interessant, j
De neiging bijvoorbeeld om het oude kerk- i
lied in zijn oorspronkelijke losheid van
gang weer te geven, voert al dicht tot het
Gregoriaans, vooral wanneer het lied van
een oude hymne afstamt, zoals het „Komm,
Gott, Schöpfer, heiliger Geist (het „Veni
Creator"). Doch zowel de koorzetting als
het orgelwerk dat er op geïnspireerd is,
duiden een andere geest aan; hier is het
absoluut protestantse kerkmuziek gewor
den. Zo zou er ook een parallel te trekken
ziin tussen de eenvoudige volksmelodie
„In dir ist Freude" en de veredeling die
ze ondergaat, wanneer Bach er een opge
wekt orgelstuk van maakt.
Avonden als deze bieden meer dan het
genot van het luisteren. Zij leren tevens
over deze dingen na te denken, ook over
de kapitale vraag, wie wel ooit de nieuwe
Bach zal wezen, die precies in het kader
en de sfeer van de Nederlandse Protes
tantse kerkdiensten zal passen. Ondertus
sen blijft de oude Bach een énig voor
beeld van de wijze waarop de organist
zijn taak dient op te vatten.
JOS. DE KLERK
HAARLEM EN OMGEVING
Aan de Rijksuniversiteit te Leiden
slaagde voor het doctoraalexamen Neder
lands recht mejuffrouw F. J. de Muinck
Keizer te Aerdenhout.
Het programma van dc orgelbespeling
in de Grote Kerk op Dinsdag 13 Juni. des
avonds van 89 uur, door George Robert,
luidt: I. Preludium en Fuga g. kl. t., J. S.
Bach; 2. a. Wo soil ich fliehen hin, b. Fuga
c. kl. t„ J. S. Bach: 3. a. Benedictus. b. Dona
nobis Pacem, F. Couperin; 4. Prière, César
Franck: 5. Preludium. Zoltan Kodély; 6.
Derde Choral. H. Andriessen.
Dinsdag 13 Juni hoopt de heer J. F. G.
Bode. belastingconsulent, wonende Raam-
singel 34. zijn tachtigste verjaardag te vie
ren. De heer Bode is tot 1922 adjunct-inspec
teur bij de belastingen in Amsterdam
geweest en daarna vestigde hij zich als
accountant en belastingconsulent te Haarlem.
Ondanks zijn leeftijd werkt hij dagelijks.
ADVERTENTIE
Ged. Oude Gracht 52 (t/o de kerk) - Tel. 12762
WIJ VERHUREN STOFZUIGERS
4.60 per maand REPARATIES VRIJ
J. R. Jansen zal nieuwe
IVO-school leiden
De Stichting Bloemendaalse school voor
Individueel Voortgezet Onderwijs heeft de
heer J. R. Jansen, hoofd van de IVO-
school in Bussum en voorzitter van de
landelijke IVO-stichting, bereid gevonden
om als directeur op te treden van de school
die in Haarlem of omgeving gesticht zal
worden. Zoals men zich zal herinneren
werd het plan om hier een IVO-school op
te richten, opgevat, toen de afdeling voor
individueel onderwijs van het Kennemer
Lyceum werd opgeheven. Het doel van de
school is om volgens moderne onderwijs
methoden kinderen die zich op een gewone
school niet ten volle kunnen ontplooien,
een meer individuele opleiding te geven.
Voor de nieuwe school zijn reeds dertig
leerlingen ingeschreven en het staat wel
vast, dat de eerste cursus in September
zal kunnen beginnen. Besprekingen over
een nieuw schoolgebouw zijn nog gaande.
Op Donderdagavond 22 Juni houdt de
Stichting een bijeenkomst in Brinkmann,
tereinde aan belangstellenden nadere in
lichtingen te verschaffen.
Nachtdienst apotheken
HAARLEM: Firma C. G. Loomeijer en
Zoon. Barteljorisstraat 1, tel. 10175; -Park-
apotheek, Kleverparkweg 13, telef. 11793;
Teyler-apotheek, Teylerplein 79, tel. 17946.
HEEMSTEDE: Heemsteedse apotheek. Bin
nenweg 98, tel. 28197; Aerdenhout-apotheek,
Zandvoortselaan 164, tel. 26772.
BLOEMENDAAL: Santpoorter apotheek,
Bloemendaalseweg 145, Santpoort-Station;
Elswout-apotheek, Bloemendaalseweg 341,
Overveen.
ADVERTENTIE
DAGELIJKSE AUTODIENSTEN
HAARLEM - TEL. 11143—10290
ZANDVOORT - TEL. 2853
EXPEDITIE EN TRANSPORTEN
DOOR GEHEEL NEDERLAND
Kranslegging bij standbeeld
van Frans Hals
Op Woensdag 14 Juni zal des morgens
omstreeks negen uur een krans worden
gelegd bij het standbeeld van Frans Hals
in het Florapark ter herinnering aan het
feit, dat het die dag 50 jaar geleden zal
zijn dat dit monument, tot stand gekomen
als gevolg van het initiatief en de offer
vaardigheid van dr. C. A. J. Krol, dc toen
malige voorzitter der V.V.V. „Haarlem",
werd onthuld.
Dr. Krol een bekende kunstbeschermer
uit die dagen, is naar beweerd wordt ook
degene geweest door wiens waarlijk
vorstelijke gift destijds de nieuwe schouw
burg aan het tegenwoordige Wilsonsplein
kon worden gebouwd, doch waarbij de
schenker uitdrukkelijk verlangd had on
bekend te blijven.
Ouderen zullen zich herinneren dat
Koningin Wilhelmina destijds dit stand
beeld heeft onthuld.
„Cremer" wint zilveren plaquette
In onderlinge toneelwedstrijd
Naar gisteravond, op een bijeenkomst
na afloop van de opvoering van „Delila"
in de schouwburg bekend werd gemaakt,
heeft de letterlievende vereniging „J. J.
Cremer" dit jaar de zilveren wissel
plaquette gewonnen in de door zeven
amateurgezelschappen georganiseerde on
derlinge toneelwedstrijd. De aldus be
kroonde voorstelling van het histori
sche stuk „Koning van Holland" door A.
J. Zoetmulder, in studie genomen ter ge
legenheid van de Boekenweek behaal
de 228.74 punten. Dit betekende een royale
voorsprong op nummer twee van de rang
lijst, de vereniging „Dr. Willem Royaards"
uit Utrecht, die met „Uitvaart" van Sutton
Vane 218.52 punten verwierf. Ongeveer
gelijk hiermede werden geclassificeerd
„ADO en DWS" uit Den Haag, „Jan van
Beers" uit Utrecht en „De Hoveniers" uit
Bilthoven. „De Speelgenoten" uit Gronin
gen zijn zesde geworden en de winnaar
van het vorig jaar „Litteris Sacrum" uit
Leiden stond thans onderaan de ranglijst.
Voor Henk Bakker en de zijnen is dit suc
ces een verdiende beloning, niet alleen
van het prijzenswaardig initiatief om een
in ieder geval belangwekkend Nederlands
stuk voor het voetlicht te brengen, maar
ook van de competente wijze waarop dit
(met steun van drie gastrol-vertolkers)
geschiedde. De jury bestond uit mevrouw
Wegener Sleeswijkvan Balen Blanken
en de heren mr. Visser en Jef Heydendael.
ADVERTENTIE
Enkalon.garenfabriek in Emmen?
Naar wij vernemen komt Emmen in
Drente in aanmerking voor de vestiging
van een Enkalon-garenfabriek van de Al
gemene Kunstzijde Unie te Arnhem.
De beslissing is afhankelijk van verschil
lende studies en besprekingen die nog niet
zijn afgesloten. Deze fabriek is voor Em
men' van groot belang, omdat zij aan 500
tot 1000 mensen werk zal verschaffen.
Laurence Olivier naar Hollywood
Sir Laurence Olivier heeft een contract
met Paramount Pictures getekend. Vol
gens dit contract zal Olivier in Hollywood
een rol spelen in „Zuster Carrie" naar het
boek van Theodore Dreiser.
De acteur vertrekt in Augustus naar
Hollywood.
Men verwacht dat Oliviers vrouw, Vi
vien Leigh, hem zal vergezellen daar zij
van de zomer zal optreden in de verfil
ming van „Tramlijn begeerte".
ADVERTENTIE
Ook
hoort
cr weer bij met
een modern
boortoestel
van
Keizersgracht 411
Amsterdam-C
Vraagt gratis brochure.
Burgerlijke stand van Haarlem
HAARLEM, 9 Juni 1950
GEHUWD: 9 Juni. H. de Jonge Mulock
Houwer en N. E. van der Breggen; W. Jan
sen en C. C.*Kroon.
BEVALLEN van een zoon: 8 Juni, M. H.
C. Koopen—Ruigrok van der Werven; H.
Mulder—Hemsing; J. van der Heide—Cars-
jens: E. M. van Tienhoven—Haselager; 9
Juni. W. C, Sepp—Vessies; J. Seggelink—
Rosenboom
BEVALLEN van een dochter: 8 Juni. J.
W. der Kinderen—de Haas; S. C. Kruithof-
van der Blom.
OVERLEDEN: 8 Juni. J. F. Eden—Pieters,
50 j„ Wester Boogaardstraat; G. de Vries—
Groeneveld. 68 j.. Spaarnhovenstraat; J. M.
Ligthart, 67 j.. Vooruitgangstraat; T. A. de
ïaan. 73 j.. Badhuisstraat.
Hotel „Au grand balcon" (Luxor) dient
bezocht te worden door allen die een goed
verfilmde geschiedenis van de Franse
burger luchtvaart willen zien. De auteurs
van het draaiboek, Joseph Kessel en Marcel
Rivet, wisten waarover zij het hadden omdat
zij zelf tot de steeds kleiner wordende groep
van nog levende pioniers der luchtvaart
behoren. Het is een sober scenario geworden,
al hebben de schrijvers ons niet in al hun
karakters kunnen doen geloven met name
niet in dat van Carbot. een soort Franse
Plesman. door Pierre Fresnay meer als een
maniak dan als door een ideaal gedrevene
uitgebeeld.
Ten opzichte van het geheel kan deze
bedenking niet zwaar wegen. In de krant
van 4 April hebben we ons oordeel uitvoe
rig weergegeven. J. H. B.
Romance in de Zuidzee (Cinema).
Wanneer Hollywood zich naar de Stille
Zuidzee begeeft met Esther Williams en een
paar andere uiterlijk aantrekkelijke dames
en heren, dan behoeft men niet te vrezen dat
de rolprent, die daarvan het gevolg is. ge
brek heeft aan kleur, muziek, dans, roman
tiek en die speciale Zuidzeeachtige sfeer,
waarvan alleen Hollywood het recept kent.
Ook deze nieuwe in technicolor opgenomen
film van de schone Esther is overladen van
bovengenoemde ingrediënten en zij heeft
bovendien nog een hoeveelheid humor, die
nu en dan intermezzo's geeft tussen de over
dadige showtaferelen.
Het verhaaltje is er een over de liefde.
De Zuidzee zou de Zuidzee niet zijn wan
neer Hollywood er niet een romantische ver
wikkeling in zag spiegelen en deze verwik
keling is. met alle kleurrijke en liefelijke
middelen waarover de studio's beschikken,
versierd tot een feest voor het oog. In het
voorprogramma enkele interessante sport
gebeurtenissen en het koninklijk bezoek aan
Drente. J. L.
Gunfighter (Spaarne) is een verfilming
van een gepatenteerde Wildwest-affaire, zo
als alleen een Zane Grey die kan schrijven.
Daar dit genre rolprenten voor de productie
maatschappijen niet geheel onprofijtelijk is.
heeft men deze reis er zelfs een cinecolor
van gemaakt om te laten zien hoe de slacht
offers van revolvervirtuoos Brazos Kane
van kleur verschieten als zij zich in zijn
schootsveld bevinden. Want van Brazo's
voornemen om, na een noodlottige vergis
sing. ongewapend door het leven te gaan.
komt niet veel terecht wanneer hij een van
zijn vrienden vermoord vindt en zelf van
deze misdaad wordt beschuldigd. Met behulp
van zijn nimmer falende browning en een
beminnelijke jonge dame komt hij er echter
wel uit. Tot voldoening van allen die het
goed met het recht menen. J. H. B.
Bastognc (Rembrandt) is het verhaal
van de Amerikaanse legeronderdelen die het
Ardennen-offensief van Von Rundstedt in
December 1944 moesten stuiten. De Duitsers
braken plotseling door. zaaiden paniek ach
ter de Amerikaanse linies en schopten de
bevoorrading in de war. De overgang van
een vlotte zegevierende opmars naar een
zich met hand en tand verdedigende egel
stelling bleek voor vele zenuwen te groot te
zijn en regisseur William Wellman heeft op
uitstekende wijze de uitputtende strijd van
de 101ste parachutistenbrigade, die het we
genknooppunt Bastogne moest houden, vast
gelegd door deze legergroep tot hoofdpersoon
van de film te maken.
Intussen zou men zich sterk vergissen in
dien men in Wellmans werk uitsluitend een
naar het heroieke zwemende documentaire
zou zien. Want voor alles laat hij de zinne
loosheid van de oorlog en het soldatenbe
staan zien, de voosheid van slagzinnen als
„Kom in het leger en je hebt een tehuis",
omdat juist de niet-Duitser zich als individu
in de collectiviteit van het leger nooit
helemaal thuis voelt. Wellman wist de psyche
van de eenzame soldaat relief te geven in
deze markante montage van keiharde beel
den, waarvan de overtuigingskracht geen en
kele toeschouwer onberoerd zal laten.
J. H. B.
Song of my heart (City) Pjotr Iljytsj
Tsjaikowski's leven is al eens eerder onder
werp geweest van een film een zwaar
melodramatisch product van de vooroorlogse
Duitse industrie en daartegen steekt deze
Amerikaanse filmbiografie van de beroemde
Russische componist wel zeer gunstig af.
Hollywoods voorliefde voor aandikken in dit
genre films kennende, is het verheugend om
te constateren, met hoeveel reserve het on
derwerp hier behandeld is en hoe ieder
spoor van valse sentimentaliteit nauwlettend
vermeden werd. en dit ondanks het feit dat
de stof - vooral ia Tsjaikowski's uitzichtloze
liefde voor het tsarennichtje Amalia en in
zijn tragische dood (hij stierf aan de cholera)
gelegenheid te over biedt voor grove effec
ten. Frank Sundstrom, een nieuwe ster aan
de Hollywoodse filmhemel geeft eeen alles
zins aannemelijke typering van de Russische
meester en hij wordt uitstekend geassisteerd
door de vertolkers der bijrollen van wie
vooral de interpretanten van Tsjaikowski's
geliefde, prinses Amalia en van zijn toege
wijde bediende en huisfilosoof uitblinken
door sober en ontroerend spel. Een gelukkige
keuze uit Tsjaikowski's muziek, fragmenten
uit zijn sympHónieen, vele bekende liederen
en gedeelten uit zijn balletwerken, comple
teert deze inderdaad zeer aanbevelenswaar
dige film. H. C.
Blinde wegen (Frans Hals). Tot de
beste detective-films die wij de laatste we
ken zagen, behoort stellig deze „Blinde
wegen" met Franehot Tone, Ella Rains en
Allan Curtis in de hoofdrollen. Een ingenieur
wordt ervan beschuldigd, zijn vrouw ver
moord te hebben. Alle aanwijzigingen getui
gen tegen hem; hij had onenigheid met
haar. toen hij zijn woning verliet; voor het
bedrijven van de misdaad is een stropdas
van hem gebruikt en de getuigen, die zou
den kunnen verklaren, waar hij op het
ogenblik van de moord vertoefde, willen
geen verklaringen, die zijn alibi bevestigen
zouden, afleggen.
De secretaresse van de ingenieur is er
van overtuigd dat de mededeling van haar
patroon, dat hij in gezelschap is geweest
van een andere vrouw, juist is en zij trekt er
op uit, om van haar de waarheid te horen.
De regisseur R. Siodmak is er in geslaagd dit
deel van de film op bijzonder boeiende
wijze weer te geven. Met spanning volgt
men het naspeuringswerk. Vele malen stuit
de secretaresse bij haar moeilijke taak op
problemen, doch zij houdt dapper vol, om
de onschuld van de verdachte te bewijzen.
A. O.
De onder-officierenvereniging Het gevleugelde Wiel" hield Vrijdag feestelijkheden
en een onderdeel van het programma was een gecostumeerde voetbalwedstrijd op
het voorplein van de Ripperda-kazerne. A?s een voetballer !yzwaar gewond" bleef
liggen, dan gebruikte men attributen uit de keuken, om de patiënten weer
op de been te krijgen.
Amateurtoneel
„Delila"
van Molnar
Bij wijze van luchtig sluitstuk van een
druk en tamelijk welbesteed seizoen gaf
de letterlievende vereniging „J. J. Cremer"
gisteravond in de Haarlemse Schouwburg
een aardige voorstelling van het blijspel
letje „Delila" van Ferenc Molnar, dat ze
ker niet tot de beste werken behoort van
deze in 1940 naar Amerika uitgeweken
Hongaarsche auteur, die in zekere zin te
recht als de voornaamste moderne drama
turg van Centraal Europa wordt be
schouwd. Men heeft wel eens gezegd dat
hij Boedapest tot de hoofdstad van de to
neelwereld promoveerde, als men dit be
grip mag gebruiken. Dank zij een feilloze,
uitgebalanceerde techniek en zijn Frans-
georiënteerde geest kan hij gelden als een
afstammeling van Scribe en Sardou, met
wier methoden hij overigens kostelijk de
draak stak in zijn onlangs nog door Co-
media vertoonde „Nachtrepetitie".
Molnar werd geboren in 1878, publiceer
de zijn eerste stuk in 1902, verwierf zich
enkele jaren later internationale faam met
achtereenvolgens „De Duivel" en „Liliom"
en kreeg in 1918 sneeuwwit haar, zoals
hij eens in een autobiografische notitie
opmerkte. „Delila" beleefde zijn première
in 1937. De intrige Molnar beperkt zich
altijd tot één thema handelt over een
gelukkig getrouwde caféhouder, die door
een»prijswinnend lot uit de loterij een be
gerenswaardige partij wordt voor een op
pervlakkig, op weelde belust dienstertje.
Probeert deze laatste met kleine, tactische
manoeuvres om zowel hem als haar arme
verloofde aan het lijntje të houden, de
echtgenote gaat meer strategisch te werk.
In navolging van Delila. die de machtige
Samson van zijn kracht beroofde door hem
zijn haar af te snijden, slaagt zij er in
haar huwelijk te bestendigen door welis
waar in een echtscheiding toe te stemmen,
doch hem tegelijkertijd het gevaarlijke
geld afhandig te maken.
Het is een beminnelijk stuk, licht van
toets, met rake gevoelsonderscheidingen
en een milde ondertoon, ondanks het cy
nisme waarmee de „typisch-vrouwelijke"
practijken worden onthuld en de rationa
listische grondslag van het geheel. Vaak
doet het wat langdradig aan door de
voortdurende opeenvolging van tweege
sprekken en de in nauwelijks gevarieerde
herhalingen vervallende uitweidingen of
argumenten, die noodzakelijk zijn om de
gedragingen althans enigszins te recht
vaardigen. Het is een ietwat zonderlinge
beeldspraak voor de tijd van het jaar om
te zeggen dat ..Cremer" zich met deze
keuze op. glad ijs heeft gewaagd. Er zijn
namelijk perfect in de kunst bedreven ac
teurs voor nodig om dit stuk niet te doen
vallen als een spitsvondige constructie van
flauwe aardigheden zonder meer.
Regisseur Henk Bakker heeft zijn groep
natuurlijk niet aan ideale eisen kunnen
laten voldoen, maar hij bereikte toch ten
minste een bevredigend effect door zijn
speelse opzet, waardoor ook de ernst een
badinerende trant behield. Voor de rest
zorgde de zuivere harmonie der medewer
kenden. Zelf bleek hij comediant genoeg
om de uit zfln veilige koers gesleepte en
op hol geslagen man, komisch gefolterd
door voortdurende achterdocht, met veel
brio weer te geven. Met een verheugende
souplesse en zorgvuldige ironie vertolkte
Eki Oostwald-Bouwer de alles begrijpende
en vergevende huisvrouw, die uit haar
hart meer list weet te putten dan haar
mededingster uit haar berekënend brein.
Deze rol vertoont op vele punten over
eenstemming met die van de hoofdpersoon
uit „Wat iedere vrouw wel weet" van Ja
mes Barrie.
Anneke de Wilde bracht haar optreden
niet helemaal in overeenstemming met
haar kennelijk goede bedoelingen. Zij
speelde er net tegenaan, zoals men wel
eens zegt. Een enkele keer was het pre
cies goed. Wim Rijke maakte van de vage
verloofde wel zo ongeveer wat er van te
maken is, al stond er teveel smart op zijn
gezicht geschreven. Heel leuk was Johan
van Doorn als buffetknecht. De komische
uitwerking van deze rol is een gevolg van
de aanhoudende repetitie van dezelfde
kleine grapjes. Max Koens, Aad Stroman
en Jacq. Timmerman bezetten de drie bij
rollen naar behoren. Het décor was bij
zonder goed verzorgd.
DAVID KONING
ADVERTENTIE
JANSWEG 42
TELEFOON U82S
GASFORNUIZEN
SANITAIR
Lokkende linnenkasten
Het Haagse gerechtshof deed uitspraak
in een tweetal zaken, waarin hét ten laste
gelegde zich om een linnenkast heeft af
gespeeld.
L. C. G. van L. S. werd veroordeeld tot
een voorwaardelijke gevangenisstraf van
drie maanden met de bijzondere bepaling,
dat hij binnen een jaar als schadevergoe
ding duizend gulden moet betalen. Hem
was ten laste gelegd, dat hij tijdens een
logeerpartij in Nice uit de linnenkast van
zijn vrienden een obligatie van de Suez-
kanaalmaatschappij weggenomen en ver
kocht had. De rechtbank had hem tot twee
maanden gevangenisstraf veroordeeld. De
procureur-generaal had daar zes maanden
voorwaardelijk van willen maken.
Het Hof bevestigde overeenkomstig de
conclusie van de procureur-generaal,
voorts het vonnis van de Haagse rechtbank,
die de Hagenaar L. W. van N. tot twee jaar
gevangenisstraf had veroordeeld. Volgens
de tenlastelegging is van N. met behulp
van valse sleutels een woning binnen
gedrongen waar hij al snuffelend in de
linnenkast door de vrouw des huizes werd
ontdekt.
ADVERTENTIE
TEL. 11493 - LANGE VEER STRAAT 1*
DE „SUUTRSMCIALIST"
Arbeider bewusteloos
door inademen van chloorgas
De 35-jarige plaatwerker J. S. rook gis
teren tijdens zijn werk in het ketelhuis van
de N.V. Chemische Industrie „Rids" een
scherpe lucht van chloorgas, dat uit een
leiding ontsnapte. Hij wilde naar buiten
lopen om de bedrijfsleider te waarschuwen,
maar geraakte daarbij ongelukkigerwijze
precies in de gasstroom. Hij werd bewuste
loos, maar kon door ander personeel met
behulp van een zuurstof-apparaat weer bij
kennis worden gebracht
ADVERTENTIE
ONTWERPEN ADVIEZEN
UITVOERING
Heemstede
ZONDAGSDIENSTEN
De Zondagsdiensten voor artsen worden
11 Juni waargenomen door: dr. G. S. Noi
Camplaan 20, tel. 28763; dr. W. v. d. Lind
Heemsteedse Dreef 253, tel. 16850 en dr.
J v. Ravenswaay, Zandvoortselaan 70, telt
27913.
Wijkverpleging: Zuster G. E. v. d. Hotl
Heemsteedse Dreef 31, tel. 29464.
Geopende apotheek: Heemsteedse Api
theck, Binnenweg 98, tel. 28197; Aerdenh»
Apotheek, Zandvoortselaan 164, tel. 2671
SCHEEPVAART
Aagtedijk, 9 te Karachi.
Aalsum, 8 le Aden.
Alamak, 8 v. R'dam n. Basrah.
Alcinous. pass. 8 Gibraltar n. Port Said.
Annenkerk, pass. 8 Rotti.
Aalsdijk, 9 te Antwerpen.
Amarapoora, 8 380 m. N.NW. Perlm.
Amsteldijk. 7 v. New York n. R'dam.
Axeldijk, 8 te Boston v. New York.
Almdijk. 8 300 m. ZO. Kp, Race.
Armilla (t), 9 verw. Soerabaja v. Pladju.
Aardijk. pass. 8 23 u. Vlissingen n. Vera Cruz
Arnedijk, 8 te Houston, v. Havanna.
Akkrumdtfk, 10 te Antwerpen.
Alamak, 9 v. A'dam.
Alblasserdijk, 10 v. Mobile nr. Houstog.
Alabi, pass. 10 Ouessant.
Almkerk, 10 in Suezkanaal.
Alphacca. 9 v. Port of Spains n. Fort Aleza.
Arkeldijk. 9 v. Miami n. Vera Cruz.
Baarn. 9 v. Curasao n. Cristobal.
Bonaire. 8 120 m. W. Burlings.
Bontekoe. 8 v. Donggala.
Boskoop. 8 120 m. W.t.N. Burlings.
Blommersdijk, 9 te Norfolk v. Baltimore.
Bali. 9 v. New Orleans n. Charleston.
Cottica, 8 380 m. W. Kp Finisterre.
Caltex Leiden, pass. 9 Bizerta.
Caltex the Hague (tt. pass. 10 Perim.
Cheshire. 13 verw. te R'dam.
Castel Bianca. pass. 9 Enggano eil.
Ceronia it I. 10 te Puerto la Cruz v. Dakar.
Drente, 9 te Soerabaja.
Duivendrecht (ti. 8 3C0 m. NO. Victoria.
Etrema (t). 8 430 m. N.t.O. Tristan da Cunhi
Eemland. pass. 9 Kp. Verdi, eil.
Empire Brent. 10 te Colombo.
Enggano, pass. 8 Dover.
Esso Den Haag (t). pass. 10 Sombrero passm
Eemdijk. 8 v. Tacoma n. Portland.
Eendracht, pass. 8 Burlings.
Gadilla (t). 8 v. Las Pabnas n. Curasao.
Garoet, 8 te Tjilatjap v. Soerabaja.
General C. H. Muir (tr.). 21 v. Djakarta.
Juli verw. te R'dam.
General Harry Taylor (tr.) 8 v. Djakarta
Amsterdam.
Gordias. pass. 10 Kp. Finisterre.
Gouwe. 9 v. YxplUa n. Zaandam.
Grootekerk. pass. 9 Beachyhead.
Gaasterkerk, 10 v. Aden n. Port Soedan.
General A. W. Greely (tr.). 9 v. Port. Said.
Groote Beer. 10 v. Suez n. Port Said.
Hydra, pass. 8 Ouessant.
Haarlem. 8 780 m. W.t.Z. Flores.
Helenic Prince (t). 9 te Suez.
Hilversum, 9 v. Civita Vecchia n. Casablanca.
Heemskerk. 6 v. Kaapstad n. Port Elisabeth.
Hecuba, 10 te Paramaribo.
Ittersum, 8 800 m. W. Landsend.
Japara L., 8 23.30 u. v. Port Said.
Jobshaven. 8 400 m. ZO. Kp. Three Points.
Jaarstroom, 9 te Dakar.
Jagersfontein, 10 te Antwerpen.
Joh. v. Oldcnbarnevelt, pass. 10 Finisterre.
Kelbergen, 9 v. Savona n. Casablanca.
Kota Inten en Sibajak (tr.), pass. 9 Engganot
Leersum, 9 te Le Havre v. Freetown.
Leuvekerk, 8 te Khorramshar.
Loosdrecht, pass 9 Ouessant n. Antwerpen.
Laurenskerk, 9 te Bremen v. R'dam.
Leerdam, 8 880 m. O. Kp. Race.
Lissekerk, 8 pass. Vlissingen n. Hamburg.
Lucita t). 8 verw. Heysham n. Hamble.
Larenberg, 9 pass. Kp. Palos.
Lieve Vrouwek.erk, 9 te Basrah v. Koeweit.
Lindekerk, 9 v. Port Soedan n. Aden.
Lombok, pass. 9 Beachyhead.
Loppersurn, 9 pass. Kp. de Gala.
Lutterkerk, pass. 9 Str. Messina.
Langkoeas. 8 te Houston v. Galveston.
Langlee Scott, 9 te Manilla.
Lemsterkerk. 10 v. Aden.
Macuba (t), 8 v. Rastanura n. Melbourne.
Mariekerk, pass. 8 Str. Messina.
Maasland, 9 te A'dam v. Buenos Aires.
Maas. 8 200 m. NO. Aruba n. Aux Cayes.
Malea (t). 8 te Singapore v. Pladju.
Mitra (t). pass. 8 TownsvlHe.
Mijdrecht, 8 300 m. W.t.Z. Flores.
Maaskerk. 9 v. Freetown n. Las Palmaa.
Mapia, 9 v. Baltimore n. Mobile.
Mentor. 10 te Algiers.
Xigerstroom. 8 te Lagos v. Takoradi.
Nelly (tr.). 28 verw. v. Djakarta, 22 Juli va
te Amsterdam.
Nestor, pass. 9 Kp. St. Vincent.
Nieuw Amsterdam. 9 v. New York n. R'dam.
Nieuw Holland, pass. 9 Oostpunt Timor.
Oranje Fontein. 8 520 m. O.t.Z. St. Helena.
Ophir, 8 te Singapore.
Oranje. 9 te Colombo.
Ossendrecht. pass. 9 Casquets n. BagnolL
Orestes, 10 dwars Fort Aleze.
Prins Fred. Hendrik, 8 v. Antwerpen n. Brent
Prins Joh. W. Friso. 8 v. R'dam n. Montreal
Prins Maurits. 5 v. Chicago n. R'dam.
Plancius. 8 v. Makassar n. Soerabaja.
Prins Willem n. 8 440 m. W. Kp. St. Vincent
Pygmalion, 6 te Houston v. Mobile.
Parkhaven, pass. 9 St. Paulsrocks.
Poelau Laut. pass. 9 Lissabon.
Prins Willem IV. 9 v. Chicago n. MontreaL
Riouw, 9 v. Aden n. Belawan.
Roebiah. 9 v. Banjuwangi n. Probolinggo.
Buys, 9 te Sainte Man.
Rempang, 8 rede Dongala.
Rotula i t). 8 v. Miri n. Pladju.
Rijnland, 8 pass. Cuxhaven.
Rijnhaven, 5 te Casablanca v. Rouaan.
Rondo, .9 te Antwerpen v. Le Havre.
Roepat. 9 v. A'dam n. Indonesië.
Schiedijk. 9 v. New York n. Boston.
Stad Breda, pass. 10 Gibraltar.
Salland, 9 verw. Montevideo.
Saparoea, 8 te Antwerpen.
Stad Alkmaar. 8 v. Durban n. Kaapstad.
Stad Dordrecht, pass. 8 Ouessant.
Stad Haarlem, 8 te Emden v. Narvik.
Stad Schiedam, 8 v. Grandbassam n. Takorai
Seme, 9 v. Curacao n. Barranquilla.
Stentor. 9 pass. Gibraltar.
Surriente. 8 120 m. N. Alexandrlë.
Samarinda. 8 v. Calcutta. 13 verw. te Colomb
Salawati, 8 260 m. W.t.N. Flores.
SI beroet 8 te Slbolga.
Silindoeng, 9 te Makassar.
Stad Arhem, 9 verw, Bona v. Oran.
Sunette (t), te Hull v. R'dam.
Sommersdijk, 9 16 u, verw. H. v. Holland.
Sloterdijk, 9 te Colombo.
Streefkerk. 10 te Calcutta v. R'dam.
Sarangan, pass. 9 20 u. Gibraltar.
Sibajak, zie Kota Inten,
Straat Malakka, 8 te Lorenzo Marques.
Surriento. 9 360 m. O. Malta.
Tosarl, 8 pass. Gibraltar n. Marseille.
Talisse, 9 v. Khorramshar n. Basrah.
Tankhaven III, 8 v. Sungeigerong n. Tj. Ubi
Tarakan, 9 verw. Soerabaja.
Tjibesar, 7 te Makassar.
Tjimenteng, 7 te Kobe v. Yokohama.
Tjisadane. 6 v. Yokohama n. Hongkong.
Tjitjalengka, 6 te Hongkong v. Singapore.
Trajanus. 6 v. Capehaitien n. Jeremie.
Trompenberg. 8 280 m. W.ZW. Ouessant.
Tabinta. 9 pass. Kp. Bon.
Themisto, 9 bij Quebec.
Tibia (t). 9 pass. Ouessant.
Volendam. 9 te R'dam n. Le Havre.
Van Ostadc, 8 v. San Juan n. Trinidad.
Valerius, 6 te Soerabaja.
Waterman. 9 te R'dam v. Djakarta.
Woensdrecht (t). 8 v. Menaalahmadi n. Heyshl
Winsum. 6 te Kingston.
Veendarn, 8 700 m. O. Kp. Race.
Westland. 8 100 m. Z. Teneriffe.
Waterland. 9 te Rio de Janeiro.
Willemstad. 9 te A'dam v. West Indie,
Westerdam. 10 circa 12 u. v. R'dam n. New Yoi
Zaan, 2 v. Hamina te Kotka.
Zeeland L.. 8 pass.. 13 u. Point de Galle.
Zwijndrecht. 8 te Sfax v. Savona.
Zeeland ssm.: 9 te Blyth v. Londen.
Zijpenberg. 9 pass. Ouessant.
Zonnewijk. 8 te Brisbane v. Sydney.
Zuiderkruis, pass. 9 Socotra.
u KLEINE VAAI
Atlantis, sleepb.. 7 v. Casablanca n. Oranjesta
Evertsen. 9 tc A'dam.
Claes Compaen. 7 v. Delfzijl te Emden.
Houtman. 8 v Wasklot n. R'dam.
Kortenaer, 9 te Delfzijl
