In de Grote Kerk te Naarden
klonk de Hoogmis van Bach
«tOBNw V -
Tuinparasois
Schoth
De radio geeft Dinsdag
Federale Raad der Europese minderheden
hield in Leeuwarden zijn eerste bijeenkomst
0LIEST00K INSTALLATIëN
GROEN Co.
c
oM
nuntii»
De Koningin woonde eerste
lustrumviering van het NJG bij
Wereldnieuws
iieuwe
PANDA EN DE MEESTER «EDELMAN
J
Maandag 3 Juli 1950
3
Holland
Festival
Landgenoten en vreemdelingen, waar
onder hoge bezoekers, met name de kunst
lievende Belgische Koningin-moeder Elisa
beth, vulden Zaterdagnamiddag tot op de
laatste plaats de kerk van Naarden om te
luisteren naar de machtige Hoogmis van
Bach, uitgevoerd door de Nederlandse
Bachvereniging onder leiding van dr. An-
thon van der Horst. De indruk die het
werk in een magistrale en liefderijke ver
klanking op ons maakte, is moeilijk onder
woorden te brengen. Het maakt je zo klein,
dat je zelfs het woord „prachtig" niet meer
durft te stamelen, bevreesd dat het hier
banaal zal klinken. Men kan zich wel af
vragen hoe het mogelijk is, dat een com
positie, die zo broksgewijze ontstaan en
samengesteld is, waarin, theoretisch ge
sproken, geen consequente lijn steekt, toch
als geheel zo machtig op de toehoorder kan
inwerken. En dan is er alleen maar deze
verklaring, dat de eenheid van geest die
het werk in totaal bezielt, de wonderbare
kracht moet wezen die het geheel verbindt
en er de dominerende functie van bepaalt.
Daar zijn in de eerste plaats de monu
mentale koorgedeelten, waarin Bach buiten
kijf het hoogste bereikte wat ooit aan
koortechniek gepresteerd is. Het mag dan
waar zijn, dat Bach het summum van zijn
contrapuntisch kunnen heeft willen demon
streren in een werk, waarmee hij bij het
Saksische hof te Dresden om de titel van
hof-componist dong; maar de geest die deze
wonderlijke muzikale architecturen levend
maakt, die geest van verhevenheid, van
bidden en belijden, die al deze klankcom
plexen doordrenkt en ze stuwing geeft, is
minder een kwestie van kunnen dan van
zijn. En het is uit diezelfde geest dat ook
ie aria's en duetten ontstonden. Ik denk
hierbij in de eerste plaats aan de alt-aria
Agnus Dei", die door Annie Hermes zo
innig gezongen werd; daarna aan de be-
"ndenis-aria „Quoniam", die mannelijk
,er in het nobele bastimbre van Guus
'oekman wedijverde met het natuurgeluid
n de hoorn-solo in het orkest; verder aan
tweede bas-aria „Et in Spiritum Sanc-
m", sonoor verklankt door Leo Ketelaars,
2 zich liet bezielen door het woord
■ivificantem" de Heilige Geest die
•vend maakt. Ik denk aan de heerlijke
netten, waarin Mea Naberman stralend
on glaszuiver de boventoon voerde; aan het
Benedictus", dat door de tenor Jan Schip-
:-r en de violist Jan Keessen tot een acte
m aanbidding gemaakt werd.
Dezelfde intensiteit die al deze vocale
ementen meegegeven is. werkt in gelijke
•.ate door in lijn en klank van het instru-
•entale koor, dat verzorgd werd door het
oncertgebouw Orkest. Ook deze timbres
juichen, bidden en belijden; zij zijn even
zeer* de stem van Bach als die welke wij
horen in de vocale soli en de koren, de
stem die met haar bezieling en overtui
gende kracht alles tot eenheid dwingt.
Het zou billijk zijn aan de sublieme koor
zang van het vocale ensemble van de Ne
derlandse Bachvereniging een aparte be
schouwing te wijden. Doch waar te begin
nen en waar te eindigen? Waar de nadruk
op te leggen, op de ingetogenheid van „Et
incarnatus est" en „Crucifixus", of op de
stralende jubel van „Et ressurrexit" of
„Sanctus" en zoveel andere machtige frag
menten? Ik durf niet te kiezen. Ik zwijg
liever en hoop dat men zal begrijpen dat
dit zwijgen bewonderen betekent.
De Nederlandse Bachvereniging heeft
onder de eminente leiding van dr. Anthon
van der Horst deze Zaterdagmiddag de
hoogst denkbare kracht ontpooid. De be
tekenis van Naarden als het Mekka van
de Nederlandse Bachcultus is er andermaal
door bevestigd.
JOS. DE KLERK.
ADVERTENTIE
REPARATIE MATRASSEN
'6 morgens gehaald, 's avonds gebracht
H. DE GRAAFF
GROTE HOUTSTRAAT 103
HAARLEM TEL. 11485
Stagnatie op het baanvak
Leiden—Den Haag
Vastgelopen remmen en een
defect geraakte locomotief
Zaterdagmiddag omstreeks zes uur zijn
van een electrische trein, die zich bij Voor
schoten bevond en op weg was van Den
Haag naar Amsterdam, de remmen vast
gelopen. De passagiers konden met een
andere trein dé reis voortzetten. Het ver
keer in beide richtingen werd over enkel
spoor geleid, hetgeen tot enige vertraging
aanleiding gaf.
Om acht uur geraakte op dezelfde plaats
de locomotief van de D-trein uit Amster
dam onklaar. Toen waren beide sporen
geblokkeerd.
Tegen negen uur was de stagnatie opge
heven.
ADVERTENTIE
per rol
De grootste en de bestel
De Koningin-Moeder van België woonde
in de kerk te Naarden de uitvoering bij
van Bachs Hohe Messe.
ADVERTENTIE
PARArLUIES WANDELSTOKKEN
GROTE HOUTSTRAAT 47 - HAARLEM
Overtrekken TEL. 18036 Repareren
HILVERSUM I. 402 M.
7.00 Nieuws. 7.15 Platen. 7.50 Dagopening.
8.00 Nieuws. 8 15 Platen. 8.55 Voor de vrouw.
9.00 Platen. 10.00 Morgenwijding. 10.15 Pla
ten. 10.50 Voor kinderen. 11.00 Volksuniver
siteit. 11.30 Voor zieken. 12.00 Alt en orgel.
12.20 Voor het platteland. 12.30 Toespraak
door Koningin Juliana. 12.50 Platen. 13.00
Nieuws. 13.15 Financieel overzicht 13.25 Pla
ten. 13.50 Moeders-zesdaagse. 14.00 Piano en
causerie. 14.45 Platen. 16.30 Voor de jeugd.
17.30 Dansmuziek. 18.00 Nieuws. 18.15 Repor
tage. 18.30 Volksuniversiteit. 19.00 Fanfare
orkest. 19.25 „Paris vour parle". 19.30 Piano.
20.00 Nieuws. 20.05 Herhaling toespraak door
Koningin Juliana. 20.25 Metropole-orkest.
21.00 Musette-orkest. 21.30 Honderd jaar pro
vinciale Wet. 21.45 Orkest. 22.15 Buitenlands
overzicht. 22.30 Kamerkoor en -orkest. 23.00
Nieuws 23.15 Platen.
HILVERSUM II. 298 M.
7.00 Nieuws. 7.15 Gymnastiek. 7.30 Platen.
7.45 Gebed. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 8.55
Hoogmis. 10.13 Orkest en solist. 11.00 Voor
de vrouw. 11.30 Platen. 11.35 Lichtbaken.
12.00 Angelus. 12 03 Platen. 12.30 Toespraak
door Koningin Juliana. 12.50 Platen. 12.55
Zonnewijzer. 13.00 Nieuws. 13.20 Lunch
concert. 14.00 „Ja. zo was 'tklankbeeld.
15.00 Platen. 16.00 Voor zieken. 16.30 Zieken-
lof. 17.00 Voor de jeugd. 17.45 Regeringsuit-
zending. 18.00 Amusementsorkest. 18.20
Sportpraatje. 18.30 Voor de strijdkrachten
19.00 Nieuws. 19.15 Actualiteiten. 19.25 „Dit
is leven". 19.40 Platen. 19.45 Voor jonge
mensen. 20.00 Nieuws. 20.05 Herhaling toe
spraak door Koningin Juliana. 20.15 Provin
cieparade. 21.00 Kamerorkest en solisten.
21.25 Reisbeschrijving. 21.40 Piano. 22.10
Politiekapel. 22.40 Godsdienstige causerie.
23.00 Nieuws 23-15 Platen.
BRUSSEL. 324 M.
12.00 Lichte muziek. 12.15 Twee piano's.
12.32 Lichte muziek. 12.45 Twee piano's. 13.00
Nieuws. 13.15 Platen. 14.45 Koor. 15.15
Operettemuziek. 16.00 Licht orkest. 16.30
Zang 16.47 Platen. 17 00 Niuews. 17.10 Con
cert 17.50 Boekbespreking. 18.00 Kamermu
ziek 18.25 Financiële kroniek. 18.30 Voor
soldaten. 19.00 Nieuws. 19.30 Walsmuziek.
19.50 Spotvogels. 20.00 Hoorspel. 20.45 Pla
ten. 21.15 Orkest. 21.45 Actualiteiten. 22.00
Nieuws. 22.15 Dansmuziek. 22.45 Platen. 23.00
Nieuws. 23.05 Platen.
Schilder uit Dordrecht
Al kan misschien niet bepaald gezegd
worden, dat Haarlem naar Dordrecht kan
kijken zoals de helft van een Siamese
tweeling de wederhelft beschouwt, toch
bestaat er zo veel zusterlijkheid tussen
beide steden als voortgekomenen uit een
groot historisch verleden en in ons land zich
vertonend als draagsters der meest uit
muntende traditionele cultuur, dat de
bloemenstad aan het Spaarne het wel warm
belangstellend moet gadeslaan wanneer in
de zusterstad iets belangrijks gebeurt. Dat
was nu op 1 Juli het geval toen in
Dordrechts museum een herdenkings-ten-
toonstelling betreffende de schilder en
schrijver Jan Veth werd geopend, met
toespraken van prof. dr. J. Q. van Regteren
Altena uit Amsterdam en mr. Chr. P. van
Eeghen, ook uit de hoofdstad. Jan Veth
was een Dordtenaar en, hoewel het groot
ste deel van zijn leven doorgebracht ^eb
bend te Bussum en Amsterdam, altijd zeer
aan Dordrecht, ook met zijn feitelijke be
moeiingen, gehecht gebleven.
Jan Veth nu was een dei- belangrijkste
figuren uit onze negentiende en twintigste
eeuw en deze tentoonstelling moge dienen
om hem als zodanig weer eens nadrukke
lijk te doen uitkomen. Hij was dat. niet
alleen door de hoedanigheden der schilde
rijen, die uit zijn enorme werkkracht zijn
voortgekomen en waarvan professor Hui-
zinga, in zijn voortreffelijke biografie van
de kunstenaar, er negenhonderd noemt;
maar in de eerste plaats ook, omdat hij,
door het karakter zijner portretten zowel
als door zijn gehele optreden in het alge
meen, een figuur bleef door wiens doen en
laten de gelijkheid in waarde van de kun-
sténaar met de beste vertegenwoordigers
van staatkunde en godsdienst werd ge
demonstreerd. Hij schilderde nagenoeg alle
Nederlanders van betekenis. En waar men
ook kwam in de senaatskamers der univer
siteiten, in de lokalen van politieke of mili
taire instituten, in de salons der maat
schappelijk. vooraanstaanden, overal werd
het oog getroffen door iets bïzonders, iets
uit-stekends aan de wanden, een of meer
portretten door Jan Veth. Ook met de pen
kwam hij dan nog telkens op ter hand
having der nationale aesthetische bescha
ving.
Kan Haarlem al teruggaan tot de zeven
tiende eeuw om, naast haar aanspraak op
de naam bloemenstad, met de gedachte aan
de natuurbloemen-rijkdom harer omgeving
in die naam ook te betrekken de bloemen
van het menselijk geestesleven, die uit
de penselen harer schilders voortkomen
Dordrecht kan zich doen gelden als ge
boortegrond van wat tot 't voornaamste der
negentiende en twintigste eeuwse schilder
kunst behoort.
LODEWIJK VAN DEYSSEL.
Hevige brand op Urk
legt garage in de as
Huizen in de omgeving
moesten ontruimd worden
In de nacht van Zaterdag op Zondag is
brand uitgebroken in een garage en ma
chinewerkplaats van de firma De Boer en
Bruinsma te Urk. De brandweer tastte de
hoog oplaaiende vlammen met negen stra
len aan, maar ontploffende blikken ben
zine maakten de vuurzee steeds groter.
In het gebouw lagen ook enkele cylin
ders zuurstof en met het oog op ontplof
fingsgevaar werden de huizen in de omge
ving ontruimd. De cylinders konden ech
ter door brandweerlieden naar buiten
worden gesleept.
Het gebouw brandde geheel uit. Het be
lendende kantoor van het G.E.B. liep
brandschade op.
ADVERTENTIE
Heringa Wuthrich
HAARLEM
ELECTRISCHE INSTALLATIES
Aantal inkomens van i 2000.—
tot f 5000.— sterk toegenomen
Uit door het Centraal Bureau voor de
Statistiek gepubliceerde gegevens blijkt,
dat het aantal belastingplichtigen in de
Loon- en de Inkomstenbelasting van 1941
op 1948 vermeerderd is met 41 Het
totale inkomen der gezamenlijke belas
tingplichtigen is in deze periode ver
dubbeld.
Het gemiddelde inkomen per belasting
plichtige is gestegen van 1.637 over 1941
tot 2.319 over 1948. Zowel voor de in
komensgroepen beneden 2.000 als voor
die van ten minste 50.000 is het aantal
belastingplichtigen verminderd. Daaren
tegen is het aantal met inkomens van
2.00050.000 sterk toegenomen. Vooral
voor het aantal met inkomens van 2.000
tot ƒ5.000 is de toeneming belangrijk.
Mobilisatie-oorlogskruis
voor burgerpersoneel
Het „Comité Mobilisatie-oorlogskruis"
heeft van de minister van Oorlog en van
Marine bericht ontvangen, dat het burger
personeel, darigedurende de Meidagen 1940
werkzaam was bij het toenmalige departe
ment van defensie, in aanmerking kan ko
men voor het mobilisatie-oorlogskruis. Ook
het burgerpersoneel, dat in de Meidagen
van 1940 in de militaire bedrijven werk
zaam was, kan voor deze onderscheiding
in aanmerking komen. Aanvragen voor
toekenning moeten gericht worden aan
het secretariaat van het comité, Bleyen-
burg te 's Gravenhage.
Ooievaar heeft het druk
aan boord van de Atlantis"
Met de „Atlantis", die Zaterdag op weg
van Indonesië naar Rotterdam te Port
Said is aangekomen, repatriëren aan
staande moeders en kinderen. Tijdens
de t$£ht zijn reeds 40 kinderen geboren,
21 jmgens en 19 meisjes. Er zijn thans
400 kinderen aan boord en nog 211
moeders in verwachting. Een prijs is
uitgeloofd voor degene die het juiste
aantal babies raadt, dat tijdens de reis
geboren wordt. Vijf artsen en 20 ver
pleegsters zorgen voor de toenemende
bevolking van de „Atlantis", waar het
onderricht in babyverzorging de meest
gezochte tijdpassering vormt.
Nederlandse Rode Kruis
in Indonesië liquideert
Tekort aan doktoren, ver
pleegsters en medicijnen
De heer A. Zimmerman, vice-voorzitter
en hoofd van de medischë dienst van het
Rode Kruis in Djakarta, die met de „Wil
lem Ruys" in Nederland is teruggekeerd,
heeft medegedeeld dat het Nederlandse
Rode Kruis in Indonesië bezig is te liqui
deren. Men heeft alles in handen gegeven
van de P.M.I. (Palang Merah Indonesia),
waarvan een broer van de Sultan van
Djokja voorzitter is. Het Prinses Margriet
hospitaal is overgegeven aan het ministerie
van Gezondheid.
De gezondheidstoestand is zeer slecht,
zei de heer Timmerman. Er heerst veel
tbc. Er is een schreeuwend tekort aan melk
poeder en suikerproducten, aan geld en
materiaal. Er is gebrek aan doktoren en
verpleegsters en aan medicijnen. Er zal
een middel gevonden dienen te worden om
het verplegend personeel een behoorlijk
bestaan te bieden, want alles is schrik
barend duur en van de tegenwoordige
salarissen niet te betalen. Er worden pogin
gen aangewend het oude Koningin Emma-
ziekenhuis, tegenwoordig ziekenhuis Tjikini
geheten, voor de Nederlanders terug te
krijgen. Daar zullen dan echter Europese
verpleegsters nodig zijn. Ook op Nieuw-
Guinea is een groot tekort aan alles, wat
men zich maar denken kan.
De heer Zimmerman gaat op 12 Septem
ber terug, vermoedelijk in een andere func
tie. In die tussentijd zal hij besprekingen
voeren met het Prins Bernhardfonds en
met de NIWIN. Misschien wil deze orga
nisatie thans de burgers helpen, zo besloot
hij.
In de Friese hoofdstad is Zaterdag de
Federale Raad der Europese Minderheden
en Gebieden („Conseil fédéral des Mino-
rités et Regions Europeënnes") bijeen ge
komen. Tot de oprichting van deze raad,
die deel zal uitmaken van de Europese
Beweging, werd besloten op het congres
van West-Europese Gemeenschappen en
(niet-zelfstandige) gebieden, dat in Novem
ber van het vorig jaar in Versailles werd
gehouden. De raad hield nu in Leeuwar
den zijn eerste vergadering. Het is zijn
taak, een gedachtenuitwisseling tussen de
afgevaardigden der*Europese minderheden
en niet-zelfstandige gebieden mogelijk te
maken, hun eisen te formuleren, de moge
lijkheden voor een gemeenschappelijke
actie te bestuderen en hun vertegenwoor
diging in de gemeenschappelijke Europese
organen voor te bereiden.
De zitting stond onder leiding van de
Deen Paul Skadegaard uit Kopenhagen.
De secretaris van de „Fryske Foriening
foar in federael Europa", dr. ir. J. B. van
der Meulen te Leeuwarden, lid van het
dagelijks bestuur van de raad en van de
Friese delegatie, gaf een uiteenzetting over
doel en organisatie van de raad.
Drie kanten van het grondprobleem
werden Zaterdag behandeld: het psycho
logische element, de opvoedkundige pro
blemen en de vraagstukken van organi
satie en wetgeving.
Voorts kwam aan de orde een verslag
der werkzaamheden door de heer Joseph
Martray, secretaris van de raad, lid der
Bretonse delegatie en een rapport en voor
stellen van de heer F. J. de Landabaru, lid
van de Baskische delegatie, over het onder
werp: „Erkenning van de rechten der
Europese minderheden, volken en regionen
door de staten is een noodzakelijke voor
waarde voor de ontwikkeling van een
Europese en internationale gezindheid".
Voorts kwamen ter sprake een rapport
en voorstellen van dr. W. Kok, lid van de
Friese delegatie, over het onderwerp: „De
onderwijsproblemen, die voortvloeien uit
het bestaan van meer culturen en talen
binnen een staatsverband" en een rapport
en voorstellen van dr. Jörgen Kisbye
Möller. rechter in het hooggerechtshof te
Kopenhagen, lid van het dagelijks bestuur
van de raad, over het onderwerp: „Orga
nisatorische en juridische aspecten van het
verdedigen en handhaven van de rechten
der minderheden, kleine volken en niet-
standige gebieden".
In het rapport van de heer Landabaru
wordt onder andere gezegd, dat de tegen
woordige samenstelling van Europa niet
met de volkenkundige werkelykneid in
overeenstemming is. De geschiedenis van
Europa en van de gehele wereld is een
voortdurende strijd tussen staten en volken
geweest. De excessen, gepleegd in naam
van de staat, zijn veel ernstiger en talrijker
geweest dan die waarvan voorgewend werd
dat zij de verdediging van de nationaliteit
beoogden. Als een van de belangrijkste na
oorlogse omwentelingen beschouwt het
rapport de tot standkoming van de stro
ming, die een federaal Europa wil.
Helgoland
In een door de Friese delegatie voorge
stelde resolutie verklaart de raad, dat het
lot van Helgoland in strijd is met de
fundamentele rechten van een federaal
Europa en met de rechten van de mens.
Van Groot-Brittannië wordt daarom ge
vraagd de bombardementen op het eiland
te staken, aan de Helgolanders het recht
te geven naar hun eiland terug te gaan en
geheel in overeenstemming met eigen wet
ten en gebruiken te leven, en herstelbeta
lingen te doen voor alle verliezen, die de
Helgolandse bevolking sinds de Duitse ca
pitulatie heeft geleden.
Nadat de Helgolandse afgevaardigde had
bedankt voor de hulp, die de vergadering
Suikerbietenteelt sinds vorig
jaar nog toegenomen
Het broodgraanareaal is blijkens de jong
ste uitkomsten van de landbouwtelling 1950
met bijna 18000 ha. ingekrompen, hetgeen
een achteruitgang betekent met 6 procent,
deelt het Centraal Bureau voor de Statis
tiek mede. Daartegenover staat een be
langrijke uitbreiding van de verbouw van
haver en gerst, namelijk van 38.000 ha.
of 20 procent.
De verbouw van fabrieksaardappelen
liep terug evenals die van pootaardappelen.
Tezamen bedraagt deze inkrimping rond
10.000 ha. of 6,5 procent.
De met suikerbieten beteelde oppervlak
te overtreft nog het recordcijfer van het
vorige jaar en bereikte thans een omvang
van rond 66.500 ha.
ADVERTENTIE
BLOEMENDAAL TELEFOON 22143
door het aannemen der resolutie aan zijn
volk heeft verleend, legde dr. W. Kok, lid
van de Friese delegatie, de vergadering
enige conclusies voor over de onderwijs
problemen, die voortvloeien uit het be
staan van meer culturen en talen binnen
één staatsverband. Zijn conclusie luidde:
ieder volk heeft het recht zijn eigen cultuur
te behouden en te versterken en vooral het
voornaamste deel daarvan, de taal.
De Waalse afgevaardigden, dr. A. Carlier
en de heer Ch. Phsnier hadden er bezwaar
tegen, dat een minderheid de taal zal moe
ten leren van een meerderheid, wanneer
die niet in een groot cultuurgebied wordt
gesproken.
De motie betreffende Helgoland zal naar
de Britse regering worden gezonden. De
conclusies betreffende de meertaligheid
zullen worden gezonden naar de Raad
van Europa en de Unesco. Naar de Basken
en Cataloniërs in Spanje zal een motie van
medeleven met hun lot worden gezonden.
Verder werd aangenomen een door de
Waalse afgevaardigde dr. A. Carlier inge
diende motie, waarin de regering wordt
verzocht een gedwongen migratie van min
derheden ten gevolge van oorlog te staken.
Deze motie gaat naar de Verenigde Volken
en de Raad van Europa.
Mevrouw Louwers vraagt in
Praag gratie voor haar enan
Mevrouw Louwers, de echtgenote van de
te Praag tot 15 jaar dwangarbeid veroor
deelde Nederlandse zakenman, heeft een
gratie-verzoek ingediend. De heer J. Lou
wers, die in Praag vertegenwoordiger was
van de AKU, stond destijds tezamen met
negen Tsjechoslowaakse burgers terecht
onder beschuldiging van spionnage, verraad
en economische sabotage. Hij werd op 4
Maart veroordeeld.
In het herstellingsoord voor onder
wijzers te Lunteren is Zaterdag het gouden
jubileum van deze instelling gevierd. Een
lange rij van sprekers wenste de commissie
van beheer geluk en het jubileumcomité
bood haar het resultaat van een inzameling:
f20.000 aan.
ADVERTENTIE
edeitr 22, Tel. 11025
Voorzitter betreurt de breuk
in de organisatie
Koningin Juliana heeft Zaterdagmiddag
in Utrecht de 'herdenking van het eerste
lustrum van de Nederlandse Jeugd Ge
meenschap bijgewoond.
In het groot auditorium van de univer
siteit hield de voorzitter van de N.J.G., ds.
N. O. Steenbeek, een herdenkingsrede,
waarin hij het ontstaan en het doel van de
gemeenschap uiteenzette. Door de stichting
van de Nederlandse Jeugd Gemeenschap
direct na de bevrijding werd een duur
zaam overleg van grote waarde voor ons
volksleven bereikt. Daarom betreurde ds.
Steenbeek het, dat eerst de protestantse
jongeren en in 1948 de Nederlandse Pad
vinders Vereniging zich daaruit terugtrok
ken. Uit naam van alle jeugdorganisaties
verklaarde de voorzitter dat hun plaats
in de N.J.G. nog steeds open gehouden is.
Wij hebben ondervonden, zo zeide hij, welk
een rijkdom het betekent wanneer men niet
wegloopt maar samen de moeilijkheden
weet te overwinnen.
Mr. J. M. L. Th. Cals, staatssecretaris van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, ge
tuigde van de warme belangstelling en de
erkentelijkheid der regering voor het werk
van de N.J.G. Over de breuk die in de
N.J.G. ontstaan is, zeide mr. Cals dat in
de eerste plaats nationale eenheid nodig
is om tot oplossing van internationale ge
schillen te kunnen komen.
Op het Domplein is hierna een symbo
lisch spel opgevoerd, gevolgd door volks
dansen en samenzang.
De Koningin had op het bordes van het
universiteitsgebouw plaats genomen, waar
zich eveneens bevonden staatssecretaris
mr. Cals, de Commissaris van de Koningin
in de provincie Utrecht, de heer M. A.
Reinalda, de burgemeester van Utrecht,
jhr. mr. C. J. A. de Ranitz. oud-burge
meester mr. W. A. G. ter Pelkwijk en de
rector magnificus van de universiteit, prof.
dr. H. J. M. Weve.
Diefstal. Zaterdagnacht hebben dieven zich
in de kathedraal van Exeter meester
gemaakt van het zilveren kruis met
diamanten, dat 1.50 m hoog is en meer
dan 50 kg weegt. Het kruis werd Zon
dagochtend teruggevonden in een veld
op 22 km afstand van de stad, echter
ontdaan van de edelstenen, waarvan de
waarde op 200.000 gulden wordt ge
schat.
Tekeningen. In een grot op het eiland
Levanzo, ten Westen van Sicilië, zijn
tekeningen ontdekt, die 10 a 20.000 jaar
oud zouden zijn. De tekeningen stellen
dansende mensen en dieren voor. Het
zouden de oudste rotstekeningen zijn,
die ooit in Italië zijn ontdekt.
Hysterie. Te Tiffin in Ohio (V.S.) zijn de
kruideniers vrijwillig overgegaan tot de
rantsoenering van suiker ter beperking
van „de door oorlogshysterie opgewekte
koopkoorts".
Nazi's. Het Oostenrijkse ministerie van
Binnenlandse Zaken heeft een verbod
uitgevaardigd voor de provinciale orga
nisatie in Stiermarken van de uiterst
rechtse partij, „De Liga van de Onaf-
hankelijken", die haar hoofdkwartier in
Graz heeft. In een verklaring van het
ministerie wordt gezegd, dat het Oos
tenrijkse volk zeer verontrust was door
een bijeenkomst van de jeugdafdeling
der organisatie, waar de leden zwarte
korte broeken, witte hemden en witte
kousen (de kleding van de Oostenrijkse
nazi's vóór de Anschluss) droegen en
door een redevoering van de voormalle
nazi-vlieger Gordon Gollob. secretaris
generaal van de liga. Hij besloot zijn
rede met een oproep tot het zingen van
het Oostenrijkse volkslied op de oude
melodie, die dezelfde is als die van het
Duitse volkslied. „Als Adenauer het kan
doen, waarom zouden wij het dan ook
niet proberen?" zei Gollob.
Uitbarsting. De leider van de vulcanologi-
sche dienst in Djakarta, de heer W. A.
Petrostsjevsky, heeft aan Aneta mede
gedeeld, dat een uitbarsting van de
Tankoeban Prahoe (ongeveer 20 km ten
Noorden van Bandoeng) op komst is.
De krater kan elk ogenblik uitbarsten.
De gassen, die er uit opstijgen hebben
een temperatuur van 235 graden Cel
sius. 83 graden is de normale tempera
tuur. Volgens de bevolking is er Zater
dagochtend te 8 uur een kleine uitbar
sting geweest. De te verwachten grote
uitbarsting zal sterker zijn dan die in
1926, toen stenen tot de rand van de
krater vlogen. Er bestaat echter geen
gevaar voor de bevolking in de om
geving.
Zonderlinge bekentenis. Een 21-jarige
Amerikaan, Robert Segee, heeft bekend
de aanstichter te zijn van de brand in
het circus „Ringling", tengevolge waar
van, in 1944, te Hartford (Connecticut)
168 doden en 412 gewonden te betreu
ren waren. Segee zei bovendien sedert
1936 25 a 30 grote branden gesticht te
hebben, toen hij nauwelijks zeven jaar
oud was. Tenslotte verklaarde hij
„eigenhandig" vier moorden gepleegd
te hebben.
Keverig. De regering van de Sovjet-Unie
heeft de V. S. in een nota er van be
schuldigd, dat Amerikaanse vliegtuigen
tussen 22 Mei en 7 Juni van dit jaar
coloradokevers boven Oost-Duitsland
hebben uitgeworpen en heeft gevraagd
om optreden tegen „de schuldigen". De
nota noemt het uitwerpen der Colorado
kevers, die een gevaar vormen voor de
aardappeloogst, „opzettelijk en dienten
gevolge van misdadige aarfL"De Sovjet-
Unie verwacht, dat de Amerikaanse
regering melding zal maken van de te
nemen maatregelen.
Brand. Het 550 jaar oude „Gouden Pa
viljoen" te Kioto Japan's oude hoofd
stad en culturele centrum met zijn
wereldberoemde collectie kunstwerken,
is Zondagochtend vroeg tot aan de
grond toe afgebrand. De politie ver
denkt een priester-student als de aan
stichter van de brand.
Rustig land. De Zweedse minister van
Buitenlandse Zaken, Unden, verklaarde
Zondag, dat de aanval van Noord- op
Zuid-Körea in Zweden wordt veroor
deeld als een daad van aggressie, die de
wereldvrede in gevaar kan brengen.
Het is, met het oog op de toestand die
uit deze aanval voortvloeide, een goede
politiek om zover de hulpbronnen van
Zweden dit toestaan, een verdediging
voor de onafhankelijkheid van Zweden
op te bouwen, zei hij. Unden vergeleek
„de onrust op buitenlands politiek ge
bied" met „ons rustige land".
mi
26. Panda is iemand, die overal het beste
van maakt. Hij had geen zin in koken, en
hij vond het moeilijk om van twee aard
appels en een ui een voedzame maaltijd
voor drie personen samen te stellen, zon
der pan en zonder vuur, maar toen het
nu eenmaal moést ging hij aan de gang,
en al spoedig had hij tussen a* hopen vuil
nis wat brandstof en een kookpotje gevon
den, zodat hij aan de gang kon gaan. In
middels hadden de beide edellieden zich
geïnstalleerd op de enige zitplaats die er
was, namelijk het bed. „Een kale boel,
vrind!" zei Graaf Isen Grim onvriendelijk.
„Ik moet zeggen, dat je onze stand te
schande maakt. Neen, dan ziet mijn kasteel
er toch nog beter uit! En waarom ben je
nu nog bang dat de Gemaskerde hier in
zal breken? Wat is er hier nu nog te ste
len?" „Nou dit harnas natuurlijk," sprak
de Hertog. „Het is mijn grootvader's har
nas, een mooi stukje. Stel je voor dat
hij dat zou stelen! Ik kan het beslist niet
missen, want ik heb het nodig om me tegen
de deurwaarders te verdedigen". „Kom,
kom," snauwde Isen Grim ongeduldig.
„Voor de deurwaarders hoef je toch ook
niet bang te zijn? Wat kunnen die je nu
nog afnemen?" Datzelfde harnas! riep
Hertog Bruno. „En ik kan het immers niet
missen omdat ik het nodig heb om me tegen
de Gemaskerde te verdedigen!" „Je bent
een stommeling!" zei Isen Grim kwaad
want zó gingen die edellieden met elkaar
om, zie je. Het was in ieder geval duide
lijk, dat Hertog Bruno in moeilijke om
standigheden verkeerde.
Herman Melville, Billy Budd, Voor
marsgast Vertaling van Jo'nan M.
Palm Wereldbibliotheekvereni
ging, Amsterdam-Antwerpen.
De Wereldbibliotheek heeft het verhaal
van Billy Budd als Pinkstergeschenk aan zijn
leden aangeboden. Billy Budd is een alge
meen bewonderde matroos (een vast type,
dat Knappe Matroos heette, als we de ver
taler mogen geloven) aan boord van een
Engels oorlogsschip op het eind van de 18e
eeuw. Hij heeft een volmaakt zuiver en
oprecht karakter, en eigenlijk maar één ge
brek: als hij opgewonden is, kan hij niet
meer uit zijn woorden komen. Als de pro
voost (soort boord-detective) Claggart, die
een volmaakt slecht karakter heeft, hem dan
uit afgunst zonder de minste grond van
muitzieke gezindheid beschuldigt, windt hij
zich natuurlijk verschrikkelijk op: en het
enige wat hij "er dan uit kan brengen, is een
bliksemende stoot, waarvan Claggart dood
ineenzakt. Dat kan niet getolereerd worden,
al is de sympathie van de bevelhebber van
het schip, die voortreffelijkheid van karakter
herkennen kan, aan Billy's zijde. Billy moet
hangen: maar de herinnering aan hem blijft
leven onder zijn medematrozen.
De afgemeten helderheid waarmee deze
novelle, vrij wat breedvoerigheid ten spijt,
verteld wordt, maakt het lezen in eerste
instantie een genot. Maar tenslotte, al kan
bij Melville's manier van schrijven wat
stylering van karakters weinig kwaad, het
verhaal is toch niet genoeg legende om een
zo grote vereenvoudiging van goede en slech
te mensen te kunnen verdragen. Het blijft
een beetje hinderlijk, dat nu juist Billy's
tevoren aangekondigde enige gebrek de oor
zaak wordt van de stoot, die de spil van de
geschiedenis is; en tussen een deugd als de
zijne en een even absolute ondeugd als die
van Claggart kan ook geen spanning ont
staan. De figuur van de bevelhebber, in een
penibele positie tussen zijn sympathie en zijn
plicht nu het toch al zo onrustig is op de
vloot, is dan nog een stuk beter.
Intussen zijn de kaarsrechte lijnen, waar
langs het verhaal zich afwikkelt een aan
trekkelijkheid op zichzelf: de wind waait
er straf doorheen, en de lezer krijgt toch
een vluchtige indruk van wat een nobel
karakter kan zijn. S. M,
