c
Fouten en ondeskundigheid bij geheime diensten
in Londen hebben England-Spiel mogelijk gemaakt
Hartendorp
CHEFAROX
Vierde verslagParlementaire Enquete-commissie
Elke gedachte aan verraad, hetzij bij de Engelse,
hetzij hij de Nederlandse instanties, moet worden afgewezen
De radio geeft Zondag
De radio geeft Maandag
Dank bleef uit
Gewoon maagzout
of Chefarox?
Autospuitinrichting
Wereldnieuws
Rechtsherstel voor Kamers van Koophandel
Dr. Lucas (K.V.P.) wil controle van de
Algemene Rekenkamer op de K.L.M.
„TEMPO
PANDA EN DE MEESTER - EDELMAN
Zaterdag 15 Juli 1950
2Z
(Van onze parlementaire redacteur)
De Parlementaire Enquête-commissie
heeft thans haar rapport gepubliceerd over
„de verbindingen met het bezette Neder
landse gebied, in het bijzonder de militaire
en civiele inlichtingendienst". Steunend
op het grootst mogelijke feitenmateriaal,
is de commissie met betrekking tot de oor
zaken t an het England-Spiel tot een oor
deel gekomen „waarbij de vele vaak lou
ter aan de fantasie van de auteurs ervan
ontsproten speculatieve theorieën, die
meestal uitgingen van de gedachte aan
verraad of andere onoirbare bedoelingen,
hetzij bij de Engelse, hetzij bij de Neder
landse autoriteiten", worden afgewezen.
..Het verheugt de commissie aldus gaat
zij verder in haar inleiding dat zij tot
deze conclusie is kunnen komen, niet in
het minst omdat zij de vele publicaties op
dit gebied met stijgende zorg zag verschij
nen. Vaak op weinig of niets gebaseerd
en desniettemin dikwijls de ergste be
schuldigingen inhoudend, dreigden deze
publicaties het vertrouwen in de Neder
landse en "de Engelse overheid op ernstige
wijze te ondermijnen en dé opvatting ge
meengoed te maken, dat in de oorlog bij
het werk der geheime diensten alleen de'
laagste menselijke instincten, ook bij de
overheid, de doorslag geven. De commis
sie hoopx dan ook, dat het resultaat van
haar onderzoek ertoe zal bijdragen, dat
aan deze uitwassen der publiciteit, die
wellicht op rekening van de na-oorlogse
ontwrichting gesteld kunnen worden,
thans een einde zal komen".
Dit is, vrijwel letterlijk weergegeven, de
ADVERTENTIE
Alleen liet goede blijft
en overleeft de tijden. P u r o 1 geniet
reeds een ruim 4o-jarige wereld
reputatie. Houdt de huid gezond,
er, zacht, mooi en rimpelvrij.
HILVERSUM I, 402 M.
8.00 Nieuws. 8.15 Postduivenberichten. 8.20
Platen. 8.30 Voor de tuin. 8.40 Voor mili
tairen. 9.10 Postduivenberichten. 9.15 Ver-
zoekprogramma. 9.45 „Gèestelijk levén".
causerie. 10.00 Voor kinderen. 10.20 Koor
zang. Ï0.30 Protestantse kerkdienst. 12.00
Omroeporkest 12.30 Voqr de jeugd. 12.40
Omroeporkest 13.00 Nieuws. 13.20 Lichte
muziek. 13.50 „Even afrekenen, heren". 14.00
Platen. 14.05 Boekbesprekingen. 14,30 Ka
merorkest en solist (om 15.10 filmpraatje).
15.50 Koorconcert. 16.15 Platen. 16.30 Sport-
revue. 17.00 Orkest. 17.20 Koorzang. 17.40
„De zes gaan aan de slag", hoorspel. 18.00
Sport 18.15 Nieuws en sportuitslagen. 18.30
Cabaret. 19.00 Discussie. 19.30 Amusements
muziek. 20.05 Concert. 20.35 Gevarieerd pro
gramma. 22.00 Actualiteiten. 22.15 Viool. 22.35
Dansorkest. 23.00 Nieuws. 23.15 Platen.
HILVERSUM n, 298 M.
8.00 Nieuws. 8.15 Koor 8.30 Vroegdienst.
9.30 Nieuws. 9.45 Platen. 10.25 Hoogmis. 12.15
Apologie. 12.35 Platen. 22.40 Lunchconcert,
12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws. 13.20 Phil-
harmonisch orkest en solist. 14.30 „Katho
liek overleg". 14.55 Operaorkest, koor en
solisten. 16.10 „Katholiek thuisfront overal".
16.15 Sport 16.30 Vespers. 17.00 Gerefor
meerde kerkdienst. 18.30 Strijdkrachten.
19.00 Massale koorzang. 19.15 „Kent gij uw
Bijbel?" 19.30 Nieuws en sportuitslagen.
19.45 Actualiteiten. 19.52 Boekbespreking.
10.05 Platen, 20.12 Gevarieerd programma.
22.45 Avondgebed. 23.00 Nieuws. 23.15 Platen.
BRUSSEL, 324 M.
12.00 Platen. 12.15 Orkest. 13.00 Nieuws.
13.15 Platen. 13.30 Voor soldaten. 14.00 „La
Traviata", opera. 16.00 Platen. 16.30 Dans
muziek. 17.00 Symphonie-orkest en solist.
13.40 Godsdienstige uitzending. 19,00 Nieuws,
persoverzicht en reportage. 19.30 Orkest en
solisten. 20.00 Actualiteiten. 20.15 Gevarieerd
programma. 22.00 Nieuws. 22.15 Verzoekpro
gramma. 23.00 Nieuws. 23.05 Platen.
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.15 Platen, 8.00 Nieuws. 8.15
Platen. 8.55 Voor de vrouw. 9.00 Platen. 9.35
Platen, 10.00 Morgenwijding. 10.15 Platen.
11.00 „Op de uitkijk". 11.15 Carillon, orgel
en sopraan. 12.00 Platen. 12.33 „In 't spion
netje". 12.38 Orgelspel. 13.00 Nieuws. 13.15
Hongaarse muziek. 13.50 Platen. 14.00 „Wat
gaat er om in de wereld?" .14,20 Tenor en
piano. 14.45 Voordracht. 15.00 Platen. 15.45,
Voor de vrouw. 16.30 „Musicalender". 17.30'
Voor Dadvinders. 17.45 Platen. 18.00 Nieuws.
18.15 Platen. 18.30 Filmkrant. 19.00 Concert.
19.45. Regeringsuilzending. 20.00 Nieuws.
20,05 Actualiteiten. 20.15 Kamerorkest. 21.10
Platen. 21.45 Metropole-orkest, 22.20 „Wor
tels van de waterstaat". 22.35 Surinaamse
volksmuziek. 23.00 Nieuws. 23.15 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.15 Gymnastiek. 7.30 Platen.
7.45 Een woord voor de dag. 8.00 Nieuws.
8.15 Gewijde muziek. 8.45 Sextet. 9.15 Voor
zieken. 9,30 Platen. 10.30 Morgendienst. 11.00
Platen. 11.20 Voordracht. 11.40 Sopraan en
piano. 12.10 Platen. 12.33 Concert. 13.00
Nieuws.. 13,15 Mandolinemuziek. 13.45 Pla
ten. 14.00 Voordracht. 14.30 Plater^. 15.00
Tuinbouwcauserie. 15.30 Viool en piano. 16,00
Bijbellezing. 16.45 Vocaal ensemble. 17.00
Voor kinderen. 17.15 Orgel. 17.45 Regerings
uitzending. 18.00 Strijkkwartet. 18.30 Strijd
krachten. 19.00 Nieuws. 18.15 Zigeuner
kwintet 19.35 Platen. 19.40 Radiokrant. 20.00
Nieuws.' 20.05 Platen. 20.15 Verzoekprogram
ma. 21.05 Causerie, 21.25 Kamerorkest en
solist. 22.10 Reisindrukken. 22.20 Populaire
muziek. 22.45 Avondoverdenking. 23.00
Nieuws 23.15 Schaakoverzicht. 23.20 Platen.
BRUSSEL, 32-1 M.
12.Oh platen. 12.15 Trio. 12.30 Weerberich
ten. 12 33 Voor landbouwers. 12.40 Trio. 13.00
Nieuws. 13.15 Amerikaanse platen. 14.00
Voor de vit.uw. 15.00 'Omroeporkest en
soliste. 16.00 Prairieliedjes. 16.15 Platen.
17.00 Nieuws. 17.10 Orkest. 18.00 Franse les.
18.20 Platen. 18.30 Voor soldaten. 19.00
Nieuws. 19.30 Platen. 20.00 Kamerorkest en
solist 21.00 Actualiteiten. 21.15 Platen. 22.00
Nieuws. 22.15 Ver zoekprogramma. 23.00
Nieuws. 23.05 Platen.
In haar jongste verslag heeft de Parlementaire Enquête-commissie critiek
geoefend op het feit, dat de overheid in meer dan één geval heeft nagelaten
diegenen ie onderscheiden, die zich in de oorlogsjaren bijzonder verdienstelijk
hebben gemaakt voor de Nederlandse zaak.
Tekenend in dit opzicht is de volgende passage uit het verhoor Van dr. J. M.
Som.er, kolonel van het K.N.I.L. b.d., die tijdens de oorlog zeer belangrijk werk
heeft gedaan voor de inlichtingendienst.
Bij dit verhoor zei dr. Somer, sprekende over een zijner agentende heer d'Aulnis
de Bourouil:
,Jk zou d'Aulnis op radiogebied bovenaan willen zetten. Hij heeft het langst
gewerkt, zonder te worden gearresteerd, hetgeen hem wel eens kwalijk is
genomen. Toen ik d'Aulnis voordroeg voor de Militaire Willemsorde, zeiden
enige heren van de C.M.O., dat hij niet had gevochten; anderen hadden wel
gevochten, die kwamen dus volgens sommige leden van de coinmissie eerder
in aanmerking voor de Militaire Willemsorde. Ik heb toen aangevoerd, dat
een agent, die nodeloos vecht, waardeloos is, want die wordt gevangen. Het
heeft mij uren gekost, om dat sommige instanties duidelijk te maken. Soms
werd aangevoerd, dat vroeger de Militaire Willemsorde met de klewang ver
diend werd. waarop ik heb geantwoord, dat, als een agent met de klewang
vochi. hij zijn radioverbinding wel kon afschrijven. Het heeft mij in Indië nog
een jaar correspondentie gekost om voor d'Aulnis de Militaire Willemsorde te
verkrijgen, die hij even goed als andere agenten ruimschoots heeft verdiend."
slotsom waartoe de commissie is gekomen
na haar omvangrijk onderzoek.
Het England-Spiel heeft, zoals de parle
mentaire commissie moest vaststellen, de
Engelse sabotage in Nederland gedurende
geruime tijd kunnen lamleggen, het heeft
de Duitsers in staat gesteld een aantal, op
het ogenblik van de aanvang van het
„spel" nog" in Nederland werkzame agen
ten van de Centrale Inlichtingen Dienst,
te arresteren, waardoor ook het inlichtin
genwerk werd lamgelegd. Verder is een
aantal groepen^van de illegaliteit opgerold
en tenslotte is de Nederlands-Engelse po
ging om door middel van de organisatie-
Jambroes het verzet te stimuleren, in de
kiem gesmoord.
Daarnaast is komen vast te staan, dat de
Duitsers het hoofddoel van hun seinspél,
te weten beantwoording van de vraag:
„Wat zijn de militaire plannen van de ge
allieerden ten aanzien van de invasie in
West-Euröpa en met. name in Nederland?",
niet bereikt hebben.
Het verslag van de commissie telt 906
bladzijden. Bijgevoegd zijn ruim 2000 blad
zijden met verslagen van de verhoren.
Men zal beseffen, welk .een omvangrijke
arbeid de enquête-commissie verzet heeft,
om zo goed mogelijk achter de objectieve
waarheid te kómen. Pas döör vergelijking
van de in alle richtingen uitgestrekte ver
horen, door een scherpzinnige, tevens rus
tige afweging tegenover elkaar van de uit
eenlopende dikwijls elkaar tegensprekende
verklaringen ook het met talent ge
bruik maken van een of meer bepaalde
verklaringen om aldus bij een andere
verklaring de waarheid uiteindelijk aan
het licht te doen komen, heeft dikwijls
groot nut opgeleverd is het doenlijk
geweest te kunnen nagaan, wat op fanta
sie, kletspraatjes en niet voldoende ge
gronde vermoedens en wat op feiten be
rust. Men zal ook begrijpen, dat het in
het bestek van een dagbladartikel onmo
gelijk is meer te geven dan een paar gre
pen uit hetgeen de enquête-commissie
heeft geopenbaard.
Begin van het England-Spiel
Op 13 Februari 1942 arresteerden de
Duitsers in Den Haag twee illegale wer
kers, Johannes Terlaak en Willem van der
Reyden. De laatste was in 1941 uit Enge
land naar Scheveningen gebracht en had
opdracht met een. radiozender bepaalde
gegevens naar Engeland te seinen. De
enquête-commissie verklaart, dat Van der
Reyden na zijn arrestatie nagenoeg al zijn
wetenschap op codetechnisch gebied aan
de Duitsers heeft medegedeeld.
Hoewel geenszins gezegd kan worden,
dat de houding van Van der Reyden de
beslissende factor is geweest, die het
England-Spiel heeft mogelijk gemaakt, is
zijn arrestatie wel een van de factoren
geweest, welke er toe hebben medege
werkt. dat de Duitsers het spel met suc
ces hebben kunnen opzetten. Hij heeft de
Duitsers wegwijs gemaakt in het door de
Engelsen gebruikte code-systeem. Hier
door konden de Duitsers tegen de later
gevangen genomen agenten met grotere
zekerheid optreden dan anders het geval
zou zijn geweest.
Voorts is de arrestatie van de op 7 No
vember 1941 geparachuteerde agent Lau-
wers op 6 Maart 1942 van groot belang
geweest voor het ontstaan van het England
Spiel. Het systeem van de door hem ge
bruikte seincode was de Duitsers reeds
bekend en door een list, die uitvoerig in
het rapport wordt beschreven, wisten zij
ook de sleutel op dè code in. handen te
krijgen.
De „security check"
"Het doel' van de „security check" was,
in telegrammen naar Engeland volgens
een bepaalde manier fouten te seinen, op
dat men daar zou weten, dat inderdaad
de agent zelf telegrafeerde. Men heeft
zich er over verwonderd, dat het ontbre
ken van deze security checks in de tele
grammen, die de gearresteerde agenten
gedwongen waren naar Engeland te sei
nen, daar geen argwaan heeft gewekt. De
voorzitter der Parlementaire Enquête
commissie heeft hierover in Engeland ge
sproken met gewezen officieren van de
Britse geheime diensten (S.O.E. en S.I.S.)
die in de oorlogsjaren bemoeiienis hadden
met de verbindingen met het bezette Ne
derlandse gebied. Hieruit bleek dat van de
telegrammen een vrij groot percentage
verminkt ontvangen werd. Engelse offi
cieren hechtten dan ook een betrekkelijk
geringe waarde aan een security check als
die van Lauwers, waarbij slechts één" let
ter in het gehele telegram fout geseind
moest worden. In de loop van de oorlog
zijn de cheks steeds ingewikkelder gewor
den. In Maart 1942 bespeurde men in En
geland dat er telegrammen van Lauwers
binnenkwamen zonder de overeengeko
men security checks.
Men heeft dit feit echter afgewogen te
gen andere argumenten, die pleitten
voor de conclusie dat Lauwers zich nog
in vrijheid bevond. Toen men deze fou
tieve beslissing had genomen, dat in dit
geval geen reden tot, argwaan bestond,
was de weg voor de Duitsers geopend
om het „spel" door te spelen.
Ernstige fouten
Van Engelse zijde heeft men deze te
kortkomingen toegeschreven aan „errors
of judgment", dwalingen bij de beoor
deling. Dit is in de ogen van de enquête
commissie, die goede gronden heeft gehad
om elke gedachte aan opzet of kwade
trouw of verraad bij de betrokken perso
nen in Londen uit te schakelen, een te
zachtzinnige beoordeling. Zij komt tot de
slotsom, dat men bij het uitzenden van
agenten ten dienste van de sabotage en
ter stimulering van het verzet een aantal
fouten heeft gemaakt. Haars inziens is
'daaraan niet vreemd het feit, dat de or
ganisatie van S.O.E. in 1940 uit de grond
gestampt moest worden en dat. het' toen
uitermate moeilijk was een bezetting van
de secties- voor de vele landen, waar ge
werkt moest worden, te creëren, die zowel
deskundig was op het gebied van het te
verrichten werk als op dat van de bij
zondere omstandigheden van elk land.
Ongetwijfeld zijn er ook toevallige om
standigheden geweest te weten tegen
slag aan geallieerde, geluk aan Duitse
zijde die er toe geleid hebben, dat de
catastrophe in Nederland een omvang
heeft aangenomen als nergens elders in
West-Europa.
Na dan de Britse oordeelvelling" als te
zachtzinnig te hebben verworpen, conclu
deert de commissie, dat er fouten, in som
mige gevallen zelfs ernstige fouten zijn
begaan.
Uitvoerig worden in het verslag de ge
volgen van deze fouten beschreven. De
Duitsers wisten door het England Spiel tal
van illegale personen en groepen in han
den te krijgen. Zij arresteerden in Juni
1942 ook de B.T.V.-agent Jambroes, die
hier te lande het „Holland-Plan" moest
voorbereiden. B.T.V. was de afkorting
voor Bureau Voorbereiding Terugkeer
naar Nederland, dat in Londen was geves
tigd. Jambroes moest met de marconist
Bukkens het Plan-Holland uitvoeren, dat
neerkwam op het organiseren van een ver-
ADVERTENTIE
Voor alle merken STOFZUIGERS
vanaf 2.50 per week
GEN. CRONJéSTRAAT 43
KRUIDBERGERWEG 51 - SANTPOORT
TEL. 16ÜJ10—17696
I zetorganisatie in Nederland en het ver
schaffen van wapens aan deze organisatie.
Het zwakke punt In
het Holland-Plan
De enquête-commissie is van oordeel,
dat het zwakke punt van het Holland-
•Plan hierin was gelegen, dat de gehele
uitvoering ervan in handen was gelegd
van één persoon, Jambroes. Jambroes had
opdracht, binnen zeer korte tijd naar
Engeland terug te keren. Toen in tele
grammen werd aangedrongen op zijn te
rugkeer, hebben de Duitsers geseind, dat
hij via het bezette Frankrijk zou reizen.
Dat deze „reis" op een mislukking uitliep
ligt voor de.hand. In Londen liep men er
echter opnieuw in. Pas op 10 Mei 1943
kreeg men daar argwaan, welke zo groot
werd, dat na 21 Mei van dat jaar geen
agenten meer zijn uitgezonden voor het
Holland-Plan,
Ter vermijding van misverstand diene,
dat er tot de bevrijding wel degelijk
draadloze en andere verbindingen tussen
Engeland en het bezette Nederland zijn
onderhouden en ook is er voor het sturen
van agenten en het neerlaten van mate
riaal zorg gedragen. Dit geschiedde op
andere wijze dan voorheen.
De ontsnapping: van
Dourlein en Ubbink
Twee agenten, Dourlein en Ubbink, die
na hun parachutering hier te lande door
de Duitsers waren gearresteerd, wisten in
Augustus 1943 uit de gevangenis in Haa-
ren (Gr.) te ontsnappen en via Spanje
naar Londen te gaan, waar zij in Maart
1944 aankwamen. Schreieder had toen
reeds naar Engeland laten seinen, dat zij
overgelopen waren naar de Duitsers. De
Engelsen hebben dit blijkbaar geloofd,
want beide agenten werden geïsoleerd en
in Mei 1944 zelfs drie weken in de ge
vangenis opgesloten. Een week na de in
vasie werden zij vrijgelaten.
De enquête-commissie laakt in haar ver
slag de houding die de Nederlandse auto
riteiten in Londen ten opzichte van deze
beide kranige jongemannen hebben aan
genomen. Zij vindt geen verklaring voor
het feit dat beiden in militaire rang te
ruggezet werden en het is-haar niet dui
delijk, waarom aan deze mannen geen
onderscheidingen zijn toegekend. Met ver
wondering heeft de commissie vernomen
dat Ubbink er nog niet in geslaagd was,
van het departèment van Oorlog het be
drag gerestitueerd te krijgen, dat hij na
zijn ontsnapping in 1943 van zijn broer
heeft moeten lenen om de reis naar
Spanje te kunnen maken.
Theorieën over verraad
zijn onhoudbaar gebleken
De commissie heeft een onderzoek inge
steld naar de verschillende theorieën ter
verklaring van het England Spiel, theo
rieën waarin de waarschijnlijkheid vah
verraad wordt gesuggereerd. Op - grond
van de uitslag van haar onderzoek ver
werpt zij de theorie van de heer K. de
Graaf, die onder het pseudoniem Noël de
Gaulle „Carnaval der Desperado's schreef
en daarin zowel de Engelse majoor
Bingham als een Nederlander met dezelfde
naam noemt. Uit het verhoor van de heer
De Graaf is gebleken dat hij zeer snel
conclusies heeft getrokken uit een mini
mum aantal onzekere gegevens. De heer
De Graaf heeft toegegeven dat de feiten
zijn theorie niet veel steun geven.
Ook de aantijgingen, dat de heer F. van
't Sant, die aanvankelijk hoofd van de
Centrale Inlichtingendienst in Londen is
geweest, verraad zou hebben gepleegd,
verwerpt "de commissie. Zij verklaart met
nadruk, dat er voor dergelijke beschul
digingen geen enkel bewijs of zelfs maar
aanwijzingen te vinden zijn geweest.
Andere verraadstheorieën latende voor
wat zij waren, zij hier volstaan met de
vermelding van het op een zeer nauwkeu
rig1 en uitgebreid onderzoek gegrond eind
oordeel van de commissie omtrent de be
weringen over verraad:
„Hoewel de commissie bij haar onder
zoek geenszins de mogelijkheid van ver
raad heeft uitgesloten, is zij na een uit
voerig onderzoek van oordeel, dat haar
geen enkel feit is gebleken, dat verraad
aannemelijk maakt. Dat deze gedachte
bij velen, die de zeer ingewikkelde ma
terie van het England-Spiel niet be
heersen, is opgekomen, acht zij begrij
pelijk. Zij moet echter een oplossing
van het England-Spiel, die gebaseerd is
op verraad, als niet gefundeerd ver-*
werpen."
(Het tweede deel van dit enquête
rapport is opgenomen op pagina 6)
ADVERTENTIE
Met gewoon maagzout kunt U
tijdelijk het overtollige maag
zuur binden. Maar het mag niet
in verdubbelde mate terugkeren
Neem eens Chefarox, want dit
beschermt bovendien uw maag
wand met een geleiachtige ge
nezende laag.
Engels schip liep bij
Terschelling op een mijn
De Engelse kustvaarder „Fenstone" van
410 ton uit Swansea (Wales), die van Emb-
den met een lading oud ijzer op weg was
naar Hull, is Vrijdagmorgen bij Terschel
ling op een mijn gelopen en gezonken. De
elf opvarenden zijn in een sloep gegaan en
hebben ruim twintig uren op zee rond
gedreven voor zij werden opgepikt door
een motorboot van het lichtschip Terschel-
lingerbank. De bemanning van het licht
schip had een rode lichtkogel waargeno
men en terstond de motorsloep uitgestuurd.
Op de vuurtoren van Terschelling waren
de lichtsignalen eveneens gezien, zodat ook
de reddingboot Brandaris uitvoer.
Deze nam de elf schipbreukelingen van
de motorsloep over en bracht hen naar
Terschelling.
De mannen zijn ondergebracht in hotel
Van der Weide te West-Terschelling. Over
de ontploffing vertelden de schipbreuke
lingen dat het schip in de nacht van Don
derdag op Vrijdag om half twee op een
mijn liep. Het werd midscheeps getroffen
en in elkaar gedrukt. Het achterschip ver
dween onmiddellijk daarna in de golven
en enkele "minuten later zonk het schip. De
elf leden der bemanning hebben 23 uren in
de zeer kleine sloep rondgezwalkt voor de
redding kwam.
ADVERTENTIE
A. J. CHRISTIAANSE
L. HERENSTRAAT 36, HAARLEM
Speciaal adres voor DUCO-SPUITWERK
Ongeluk. Een auto met werklieden is bij
Santarem, 80 kilometer ten Noorden
van Lissabon, tegen een paal gereden.
Twaalf personen werden gedood en 34
gewond.
Proces. De Utah-Indianen uit Colorado
(V.S.), voor het merendeel arme boeren, J
hebben een proces tegen de regering der
V.S. gewonnen waardoor hun een be-i
drag van 31.700.000 dollar is toegekend!
voor land, dat hun voorouders is ont-j
nomen. Dit betekent ongeveer 10.000.
dollar voor iedere Utah-Indiaan. Hét!
congres moet de uitbetaling van het be-1
drag echter eerst goedkeuren.
Opgeloste commissie. Robert Borel, direc
teur-generaal van de niet-officiële in
ternationale commissie voor de studie i
van Europese kwesties, heeft zijn ont-
slag ingediend bij Paul Reynaud, diej
^elf is afgetreden als voorzitter.
De Franse en Britse leden traden uit
omdat Borel een opmerking over het
gebruik van de atoombom aan een ver
klaring van de commissie had toege
voegd zonder de commissie daarin te
kennen. Borel heeft tot zijn verdediging
aangevoerd, dat zijn toevoeging de al
gemene inhoud van het document niet
wijzigde.
Pijnlijk. Zuid-Korea kreeg geen zware mill- j
taire uitrusting van Amerika voordat de
oorlog op Korea begon, voornamelijk
omdat de Zuid-Koreanen Noord-Korea j
graag wilden aanvallen,, zo heeft bri-
gade-generaal Roberts, oud-hoofd van j
de militaire hulpmissie in Korea, te Los
Angeles verklaard. Hij vertelde aan I
verslaggevers, dat de Zuid-Koreanen
van mening waren, dat de beste; ver-de- j
diging in de aanval lag.
Afwijking". Officieel is meegedeeld, dat de 1
voorzitter van de Slowaakse nationale I
raad te Bratislava, dr. Karol Smidke, I
is afgetreden. Smidke bekende op het
Mei-congres van de communistische
partij in Slowakije, dat hij „burgerlijke
afwijkingen" had. Er werd hem échter
meegedeeld, dat zijn zelfcritiek onvol
doende was.
Moord. Op het ereveld Pandoe bij Ban
doeng werd Vrijdag het stoffelijk over
schot van E. van der Zee, employé van i
de onderneming „Tjisalak" ter aarde
besteld. Hij werd 25 Juni in de tuinen
van de onderneming in het Soekaboe-
mische dooi' een aantal dieven, die hij
op heeterdaad betrapte bij het stelen
van rubber, met patjols vermoord.
Donderdag werd het lichaam van het
slachtoffer in de omgeving van de
onderneming gevonden.
ADVERTENTIE
MAANDAGMIDDAG 2 UUR
BEGINT ONZE GROTE OCCASIONVERKOOP
in JUWEEL - GOUD - ZILVER - PLEET - DOUBLé
Zie onze grote annonce in het Maandagavondblad
'T SILVER-STOEPKE
GROTE HOUTSTRAAT 49
TWEEDE KAMER
(Van onze parlementaire redacteur)
Vrijdag moest er twintig 'minuten wor
den gewacht voor er voldoende Kamer
leden aanwezig wai'en om te kunnen be
ginnen. Met 41 steihmen (die van de P.v.d.
A., de K.V.P. en de heer Kikkert (C.H.)
voor en 25 tegen werd aangenomen een
amendement-Bachg (K.V.P.) om de So
ciaal Economische Raad eventueel-contro-
lerende bevoegdheid ten aanzien van het
financieel beheer van de Kamers van
Koophandel te verlenen. Het wetsontwerp
inzake de nieuwe regeling voor die Kamers
werd zonder hoofdelijke stemming aange
nomen.
Wat de voorstellen ten opzichte van de
K.L.M. betreft, de heer Krol (C.H.) was
bereid om deze, ondanks enige bedenkin
gen, in „welwillende overweging" te
nemen. De heer Ritmeester (V.V.D.)
kon moeilijk lijn in het regeringsbeleid ten
ADVERTENTIE
ff
HET ADRES
voor verhuizingen groot en klein
Transporten door geheel Nederland
Goederen zonder prijsverhoging verzekerd
ROZENSTRAAT 13 TELEFOON 20020
37. Vermoeid van zijn heel lange wande
ling lag Panda te slapen, en in zijn slaap
ontsnapten hem van tijd kleine wrokkende
opmerkingen. Geen wonder'. Hij wist niet
beier, of de boze eldelmannen Isen Grim
en Bruno waren in zijn mooie taxi opge
wekt op weg naar het Koninklijk Hof. Maar
zo was het niet! De taxi was tot een on
vrijwillige stilstand gekomen voor de boom.
die een geheimzinnige hand over het pad
had geworpen.en nu verrees daar uit
het struikgewas een donkere en dreigende
gedaante, die met onvriendelijke bedoelin
gen een, vuurwapen op hen gericht hield!
,,De Gemaskerde!" schreeuwden Isen Grim
en Bruno in koor en die wds het! „Te
recht opgemerkt!" sprak dè Gemaskerde.
„Ik ben de Gemaskerde, en ik stel tot mijn
genoegen vast, dat de verrassing die aan
onze ontmoeting verbonden is, uw schran
derheid niet ten ongunste heeft beïnvloed.
Gij zult mij dan ook wél begrijpen wan
neer ik nu verzoek, dit gestolen voertuig
te ontruimen. Verlaat het snel, wat ik u
bidden mag, want ik ben er niet geheel
zeker van wat mijn pistool gaat doen
en hoe onaangenaam zou het niet zijn, Wan
neer het per ongeluk een aantal ronde gaat
jes schoot in die snoeperige nachtponne-
kens, die uwe leden zo sierlijk omkleden?"
Hertog Bruno begon te bibberen en Graaf
Isen Grim slaakte de ene woede-kreet na
de andere, maar het was duidelijk dat hel
de Gemaskerde ernst was. Er zat voor de
edellieden niets anders op dan de taxi te
verlaten. „Mijn degen! O, had ik mijn degen
maar!" kreet Isen Grim. „Dan zou ik la
chen om dat pistool!" „Kalm, kalm," suste
de Gemaskerde. „Al die opwinding is
slecht voor uw zenuwgestel, en bovendien
staat zij u lelijk! Wees mij liever erkente
lijk omdat ik u de gelegenheid bied tot een
frisse wandeling in de vrije natuur. Kom
aan, stap maar flink door, gij zult er ivaar-
lijk van genieten!" De edelmanhen waren
doodsbenauiod voor dat pistool en de Ge
maskerde had de macht in handen!
opzichte van de K.L.M. bespeuren. De
opzet van dat bedrijf vond hij weinig com
mercieel. Dat het pensioenfonds is aange
sproken vond hij ontoelaatbaar. Volgens de
heer Hoogcarspel (Comm.) wil d'e
regering nu al te royaal met de belasting- j
penningen omspringen. Ir. Posthumus
(Arbeid) zei, dat- de K.L.M. een dusdanige
positie in het luchtvaartverkeer inneemt,
dat het bijspringen wegens het ver
lies, in het bijzonder geleden op d'e Indo-
nesië-lijn, te rechtvaardigen valt, hetgeen
ook geldt voor de uitbreiding van financiële
oveuheidsdeelneming in het kapitaal van de
K.L.M.
In zijn antwoord, zei minister Spitzen,
dat hij het best zou vinden als er op lucht- I
vaartgebied een gezonde concurrentie met
risico-verdeling zou bestaan, maar dit is in
de praktijk niet mogelijk gebleken.
- Het rijk zou best bereid zijn terug te
treden als particulieren geld ter beschik
king zouden willen stellen. Doordat het
K.L.M.-beclrijf steeds met onzekere facto
ren te maken heeft, is het niet mogelijk
een te verwezenlijken bezuinigingsplan op
te stellen. „Arm Nederland helpt rijke
K.L.M." had Dr. Lucas (K.V.P.) gezegd.
Rijk is de K.L.M, niet, al moge zij een kost
bare indruk maken. Over enig toezicht van
de Algemene Rekenkamer op de K.L.M.
zei minister Spitzen, dat zowel zijn ambt
genoot van Financiën als de K.L.M. en de
Rekenkamer zich daarmee zouden kunnen
verenigen. Ten aanzien van de vraag of en
in hoeverre India destijds onrechtmatig
heeft gehandeld door de K.L.M. te verbie
den over dat land te vliegen, verwees de
minister naar het-vertrouwelijk ter inzage
gelegde stuk. Die vertrouwelijkheid thans
op te heffen ware xioch in het belang van
het land noch in dat van de K.L.M. zelf.
Tegenover mr. Algera (A.R.) verdedigde
de minister de financiële deelneming van
de K.L.M. met staatsgeld in de Garuda (de
Indonesische luchtvaartmaatschappij). De
minister zou er voor zorgen, dat aan het
gebruik van gelden uit het Pensioerxfonds
eexx einde zou komen.
Bij de replieken diende dr.' Lucas een
amendement in, betreffende .een voor de
K.L.M, te scheppen verplichting inzake
toezicht door de Rekenkamer, en voorts
een wijzigingsvoorstel, waardoor alle per
soneelsleden van de K.L.M. gehouden zul
len zijn aan ambtenaren van de Reken
kamer inlichtingen te verstrekken.
Minister Spitzen bleek weinig gesticht
over de amenderingspogingen van dr.
Lucas en zag daarin eigenlijk gebrek aan
vextrouwen in de door hem reeds gedane
toezeggingen. Bovendien noemde de minis
ter het voorgestelde een juridisch mon
strum. Dr. Lucas verzekerde, dat hij louter
om zakelijke redenen had voorgesteld, door
middel van de wet de K.L.M. aan contröle
door de Rekenkamer te onderwerpen.
Hierop verklaarde minister Spitzen zich
bereid om in de overeenkomst met de K.L.
M. een bepaling op te nemen in de geest
van hetgeen dir. Lucas wilde. Deze afge
vaardigde moest hierover tot Dinsdag na
denken, zodat de wetsontwerpen betreffen
de de K.L.M. tot die dag werden aange*
houden.
