c
EYOROL verhoogt de bijt- en kauwkracht van tanden en kiezen
J
Engelands laatste wapen is zijn
bezettingsmacht in Duitsland
De radio geeft Zondag
De radio geeft Maandag
Velsen en Beverwijk zullen eens
samen 200.000 inwoners tellen
Minister Lieftinck voelt niets voor
verlaging van de accijns op sigaren
Wereldnieuws
Zaterdag 19 Augustus 1950
2
STRAATSBURG
(Van één onzer redacteuren)
De .noodzakelijkheid dat de West-Duitse
bondsrepubliek gelijke rechten krijgt ten
opziohe van de andere West-Europese
landen, die aan de raad van Europa en
andere organen van Europese samenwer
king deelnemen, werd reeds vóór de aan
vang van de vergadering in Straatsburg
zo urgent geacht dat daarvan het succes
van de Raad van Europa afhankelijk werd
gesteld. Deze overtuiging' was vrij van alle
gevoelsoverwegingen. Het waren de Fran
sen, die zich daar reeds lang geleden het
eerst van konden bevrijden, getuige het
Schuman-plan er. de steun, die juist vat
Franse zijde verleend werd aan het voor
stel om de West-Duitse republiek naar
Straatsburg uit te nodigen.
De ontwikkelingen der zaken ie Straats
burg hebben ten overvloede bewezen dat
gevoelsoverwegingen in deze kwestie ge
heel en al buiten beschouwing moeten en
kunnen blijven. Een nuchtere en zakelijke
analyse van de vorderende Europese sa
menwerking doet dat nog meer blijken.
Het plan-Schuman, waarin Duitsland
een zo belangrijke rol vervult die logisch
vast zit aan zijn groot belang als kolen-
en staalproducerend en consumerend land,
had ook een Frans-Engels initiatief kunnen
zijn. In dat geval zou Engeland (met be
grijpelijke volledige Amerikaanse steun)
het Duitse bezettingsstatuut naar de strek
king van het Schuman-plan hebben kun
nen wijzigen, evenals het Ruhr-statuut,
zcdai de Duitse kolen- en staalpotentie
zonder directe vrijwillige Duitse medewer
king had kunnen worden ingeschakeld.
Zoals de situatie thans is, dwingt Enge
lands afzijdigheid tot een afzonderlijke in
schakeling van het Duitse potentieel en
moet men dus trachten West-Duitsland te
bevrijden uit zijn positie van bezet land,
door het zo spoedig mogelijk een vredes
verdrag te geven. De motie, die de minis
ters van de Raad van Europa adviseren
zal om stappen in die richting te doen, is
reeds gedeponeerd natuurlijk door de
Franse delegatie.
Natuurlijk geeft deze stand van zaken
Engeland een nieuw wapen in de hand bij
zijn pogingen om de onveranderde, onver
zwakte en originele versie van het Schu
man-plan te verhinderen in toepassing te
komen. Het kan dit verlangde vredesver
drag afwimpelen en zodoende indirect de
Duitse kolen- en staal aangelegenheden
HILVERSUM I, 402 M.
8.00 Nieuws. 8.15 Postduivenberichten. 8.17
Platen. 8.30 Voor het platteland. 8.40 Voor
militairen. 9.10 Postduivenberichten. 9.1o
Verzoekprogramrna. 9.45 „Geestelijk'leven"
causerie. 10.00 Kamerorkest. 10.30 „Met en
zonder omslag". 11.00 Meisjeskoor. 11.15
Cabaret. 12.00 Orkest. 12.30 Voor de jeugd.
12,40 Orgel. 13.00 Nieuws. 13.15 Platen. 13.50
1 „Even aafrekenen, heren". 14.00 Platen. 14.05
Boekbespreking. 14.30 „La sonnambula",
opera, 15.55 Filmpraatje. 16.10 Platen. 16.30
Sportrevue. 17.00 Harmonie-orkest. 17.25
Dubbelmannenkwartet. 17.40 Platen. 18.00
Sport, 18.15 Nieuws, en sportuitslagen. 18.30
Hervormde kerkdienst. 19.00 Kinderdienst.
19.35 Bijbelvertelling. 20.00 Nieuws. 20.05
Actualiteiten. 20.15 Promenade-orkest en
solist. 21.00 „De stem", hoorspel. 21.3Q Amu
sementsorkest- 22.00 Zang en piano. 22.35
Platen. 23.00 Nieuws. 23.15 Platen.
HILVERSUM H, 298 31.
8.00 Nieuws. 8,15 Platen. 8.25 Hoogmis. 9.30
Nieuws. 9.45 Gewijde muziek. 10.00 Gerefor
meerde kerkdienst, 11.30 Platen. 12.15 Platen.
12.40 Lunchconcert. 12.55 Zonnewijzer. 13.00
Nieuws. 13-20 Lunchconcert. 13.45 „Uit het
Srfiek der boeken". 14.00 Phiiharmonisch
orkest en solist. 14.25 „Naastenliefde van de
daad", causerie. 15.15 Orgel- 15.35 Strijk
kwartet. 15.55 Luit, 16.10 „Katholiek thuis
front overal". 16.15 Sport. 16.30 Vespers. 17.00
Zangdienst. 17.45 Studiodienst. 18.30 Strijd
krachten. 19.00 Platen. 19.15 Voor de jeugd.
19.30 Nieuws. 19.45 Actualiteiten. 19.52
Boekbespreking. 20.05 „Die Zauberflote",
opera (in de pauze: gramofoonmuziek)23.00
Nieuws. 23.15 Avondgebed. 23.30 Platen.
BRUSSEL. 324 M.
12.00 Liederen. 12.15 Orkest 12.30 Weer
bericht. 13.00 Nieuws. 13.15 Leuke liedjes.
13.30 Voor soldaten. 14.00 „Manon", opera.
16.30 Symphonie orkest en sorpaan. 17.35
Sportuitslagen. 18.00 Platen. 18 30 Godsdiens
tig. halfuur. 19.00 Nieuws. 19.30 Gevariëerd
programma. 21.00 Actualiteiten. 21.45 Orgel.
22.00 Nieuws. 22.15 Platen. 23.00 Nieuws. 23.05
Operettemuziek. 23.30 Gevarieerde muziek.
HILVERSUM I. 402 M.
7.00 Nieuws. 7.18 Platen. 8.00 Nieuws. 8.18
Platen. 9.00 Phiiharmonisch orkest. 10.00
„Voor de oude dag", causerie. 10.05 Morgen
wijding. 10.20 Zweedse volksdansen. 10.30
Voor de vrouw. 10.45 Voor zieken. 11.25
Carillon, 11,40 Voordracht. 12.00 Accordeon
orkest. 12.30 Weerbericht. 12.33 Voor het
platteland. 12.38 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15
Voor de middenstand. 13.20 Promenade
orkest. 13.50 Platen. 14.00 Trio. 14.30 Populair
wetenschappelijke causerie. 14.45 Platen.
15.10 „De redding", hoorspel 16.00 Platen.
17.00 Voor kinderen. 17.15 Voor de jeugd.
17.30 Orgel. 18.00 Nieuws. 18.20 Dansmuziek.
19.00 „Mens en industrie", causerie. 19.15
Platen. 19.25 Alt en piano. 19.45 Platen. 20.00
Nieuws. 20.05 Actualiteiten. 20.15 „Om de
eenheid van Europa, hoorspel. 20.45 Platen.
21.10 Cabaret. 21.45 ..De raad van Europa te
Straatsburg". 22.00 Phiiharmonisch orkest.
23.00 Nieuws 23.15 Platen.
HILVERSUM H. 298 M.
7.00 Nieuws. 7.15 Gymnastiek. 7.30 Platen.
7.45 Een woord voor de dag. 8.00 Nieuws.
8 35 Gewijde muziek. 8.45 Lichte muziek. 9.15
Voor zieken. 9.30 Platen. 10.30 Morgendienst.
11.00 Platen, 11.20 Voordracht. 11.40 Sopraan
en piano. 12.10 Platen. 12.30 Weerbericht.
12,33 Elaaskwintet met piano. 13.00 Nieuws.
13.15 Lichte muziek. 13.45 Platen. 14.00 Voor
de jeugd. 14.30 Trio. 15.00 Omroeporkest en
solisten 16.00 Bijbellezing. 16.45 Vocaal
ensemble, 17.00 Voor kinderen. 17.15 Platen.
17.25 Volksmelodieën. 17.45 Regeringsuitzen
ding. 18.00 Orgel, 18.30 Strijdkrachten. 19.00
Nieuws. 19.15 Zigeunerkwintet. 19.35 Platen.
19.40 Radiokrant. 20.00 Nieuws. 20.05 Sym-
phonie-orkest. 21.00 ..De raad van Europa
te Straatsburg". 21.20 Platerw 21.30 Reis
indrukken. 21.40 Utrechts Stedelijk Orkest,
koor en solisten. 22.45 Avondoverdenking.
23.00 Nieuws. 23.15 Vrolijke muziek. 23.45
Platen.
BRUSSEL. 324 M.
12.00 Platen. 12.15 Lichte muziek. 12.30
Weerbericht. 12.33 Voor landbouwers. 12.40
Lichte muziek. 13.00 Nieuws. 13.15 Platen.
14 00 Voor de vrouw. 15.00 en 16.00 Platen.
17.00 Nieuws. 17.10 Lichte muziek. 18.00
Platen. 18.30 Voor soldaten. 19.00 Nieuws,
19.30 Symphonieconcert. 21.30 Omroeporkest.
22.00 Nieuws. 22,15 Verzoekprogramma. 23.00
Nieuws. 23.05 Platen.
Zeebanket r
blijven reguleren. Men moet er echter
rekening mee houden dat Engeland als be
zettingsmogendheid onder zware diploma
tieke druk van Amerika staat en dat de
V.S. in dit geval hun zwaarste stukken in
stelling zullen brengen, want voor Ameri
ka betekent het slagen van Schuman's
initiattief in de eerste plaats een enorme
militaire factor in Europa. Washington
verwacht van dit plan waarmee im
mers ook de tot stand koming van eenheid
in de West-Europese defensie gemoeid is
grote mogelijkheden ten aanzien van de
militaire uitrusting der Europese landen.
Als een vredesverdrag met Duitsland daar
een conditie voor is, welnu dan zullen de
Amerikanen zonder gemoedsbezwaren
daartoe besluiten. Ook in dit opzicht ge
raakt de Engelse politieke ivoren toren dus
geïsoleerd. Overigens hebben de Engelsen
gedurende de debatten in Straatsburg her
haaldelijk aangedrongen op Duitslands ge-
lijkgerechtigheid. zonder daarbij van een
vredesverdrag te gewagen.
Men kan dit op twee manieren trachten
te verklaren:
Of de Engelse delegaties van Straatsburg
hebben niet voorzien dat het in de hand
houden van West-Duitslands zware in
dustrie het allerlaatste redmiddel zou kun
nen worden van hun standpunt inzake het
plan-Schuman, of zij hebben ter verster
king van de indruk, dat zij de Europese
eenheid zoveel mogelijk willen bevorde
ren. hun bereidheid om Duitsland gelijke
rechten te geven, met nadruk naar voren
geschoven, in de overtuiging dat hun mi
nister in het Straatsburgse comité van mi
nisters wel zou zorgen dat. hij een onttrek
king van Duitslands potentieel aan de
Engelse bezettingsmacht zou verhinderen.
Tenslotte heeft het ministerscomité in de
Duitse aangelegenheden wel heel weinig
te vertellen. Het zijn de drie bezettings
machten, die hierin de besluiten nemeh.
Bevin zal zich echter in het. driemanschap
der bezetters, Amerika-Frankrijk-Enge-
land, danig moeten weren wanneer hij zal
willen verhinderen, dat de West-Duitse
republiek bij de volgende vergadering te
Straatsburg als gewoon lid, met een vol
komen zelfstandig handelende minister
van buitenlandse zaken zal verschijnen.
Ook hier ziet men weer hoe Engeland
een steeds hoger rekening gepresenteerd
wordt voor zijn afzijdigheid en gebrek aan
durf. Het zal onvermijdelijk op den duur
een zo hoge rekening worden, dat de En
gelse politici- niet anders meer kunnen
doen dan: bijdraaien.
Het is deze overtuiging, die thans in
Straatsburg zowel delegaties als waarne
mers beheerst. Ongetwijfeld zsl dat ook
speedig te merken zijn aan de acties der
n iet-Engelse Europese regeringen en par
lementen.
Het initiaiief is aan het continent en het
blijft er.
Op deze foto ziet men enige UNCI-vertegenwoordigers, die te Makassar strijdkrachten
van de Apris ondervragen naar aanleiding van de ongeregeldhedenwelke daar
plaats gevonden hebben.
Middenstandsexamen voor
gerepatrieerde militairen
Op 7 en 8 November'zal voor uit Indo
nesië gerepatrieerde militairen, die na 1
September 1949 zijn ontscheept, gelegen
heid worden geboden zicli te onderwerpen
aan het middenstandsexamen. De aanmel
ding hiervoor dient te geschieden vóór 15
September 1950 bij het bureau Siichtin;
Middenstandsexamen, Laan van Meerder-
voort 96 A te 's-Gravenhage.
TRAM REED AUTO AAN
Vanmorgen omstreeks negen uur werd
een auto vlak voor de Lange brug door de
middelste wagen van een tramtrein naar
Amsterdam beschadigd. De bestuurder van
de auto verkeerde in de waan, dat hij
tegelijk met de tram de bocht door kon,
maar de ver-ov.erstekende carrosserie van
de tram nam de auto een paar meter mee.
Doordat een achter hem rijdende auto
mobilist krachtig remde als reactie op het
gebeurde, werd deze weer aangereden door
een derde wagen, die aan de voorkant licht
beschadigd werd. De politie onderzoekt de
schuldvraag.
„Koninklijke Marine wordt
stiefmoederlijk bedeeld"
Crïtiek uit de Tweede Kamer
In het voorlopig verslag .der Tweede
Kamer over de begroting van Marine 1950
wordt in het algemeen verwezen naar de
opmerkingen over de nota inzake het
defensiebeleid.
Vele leden waren van méning, dat de
minister in deze nota een ernstige kans
verzuimd heeft om de Kamer nader in te
lichten aangaande het te voeren marine-
beleid. Zij hadden de indruk gekregen, dat
de begroting van Marine gebruikt is om
het totale bedrag der defensiebegroting te
helpen drukken. Zij achten dit een gevaar
lijk precedent en drongen er op aan, dat de
minister in de toekomst geen wijziging
meer brengen zal in de opstelling van de
door de Staten-Generaal eenmaal toege
stane bedragen voor in aanbouw zijnde
schepen der Koninklijke Marine.
Verschillende leden waren van mening,
dat de marine zich slechts over een mini
male sector van 's ministers aandacht mag
verheugen. Zij vroegen of de veelvuldige
afwezigheid van de staatssecretaris van
Marine oorzaak is, dat de marine zulk een
stiefmoederlijke behandeling ondergaat.
In de begroting van 1950 wordt aange
kondigd een vermindering van de perso
neelssterkte van 26.700 man in 1949 tot
24.000 man in 1950, maar vooral wordt die
indruk versterkt door de kennisneming van
de gewijzigde verdeling van gelden voor de
aanbouw van de zes onderzeebootjagers
1949 en de vier onderzeeboten 1949. Voor
1950 worden de kosten van aanbouw van
deze oorlogsbodems verlaagd met niet
minder dan 10 millioen, hetgeen er zeker
niet op wijst, dat de regering bezield is
door het verlangen de achterstand op het
gebied van de vlootbouw in te halen.
Velsens wethouder Visser over IJmond-probiemen
ADVERTENTIE
De minister van Financiën heeft geant-
voord op het voorlopig verslag der comr
missie, die het wetsontwerp tot wijziging
van de omzetbelasting op sigaren en siga
retten heeft voorbereid. De minister erkent
dat de toestand in de sigarenindustrie in
derdaad als ernstig kan worden aange
merkt, maar hij is het er niet mee eens dat
dit uitsluitend zou zijn veroorzaakt door de
veel te hoge prijzen. Accijns en omzet
belasting te zamen maken thans ongeveer
33 percent van de kleinhandelsprijs uit. Dat
de belastingen op sigaren thans in geld
bedragen uitgedrukt ongeveer tienmaal
hoger zijn dan in 1939 vindt voor een be
langrijk gedeelte zijn oorzaak in de om
standigheid. dat de belasting geheven
wordt naar de kleinhandelsprijzen^"welke
voor sigaren meer dan verviervoudigd zijn.
Een drastische verlaging van de accijns van
sigaren zou ook onredelijk zijn ten aanzien
van de andere tabaksfabrikaten, welke nu
reeds aan een veel hogere accijns zijn
onderworpen dan sigaren. De kosten, welke
voortvloeien uit de werkloosheid in de
sigarenindustrie, hebben voor het rijk over
1949 origeveer 90.000 aan subsidie in het
Wachtgeldfonds bedragen. Over de maan
den Januari en Februari 1950 is geen sub
sidie uitgekeerd: over Maart en April 1950
is in totaal een subsidie van ongeveer
,f 545.000 verstrekt. Met ingang van 1 Mei
is de regeling van de bijdrage van de over
heid in de kosten van de werkloosheid ge
wijzigd. Naar schattihg beloopt over de
maanden Mei en Juni de omvang van de
bijdragen van de overheid 150.000 per
week.
De regering doet bij het wetsontwerp tot
verlaging der Omzetbelasting datgene, dat
door haar in de gegeven omstandigheden
kan worden gedaan. Aangezien het voors
hands niet in de bedoeling ligt de sigaren
industrie in dezen op enigerlei wijze te
binden, heeft de regering niet de volstrekte
zekerheid, dat de industrie zelf ook maat
regelen zal treffen. De sigarenindustrie
heeft echter de regering verzekerd, dat zij
ook van haar zijde alle maatregelen zal
beramen, welke tot een verhoogde omzet
en derhalve tot vermindering van de werk
loosheid kunnen leiden. De minister van
Economische Zaken is bereid nogmaals met
de sigarenindustrie de vraag te bespreken
of en in hoeverre ae collectieve aankoop
enige mogelijkheden tot prijsverlaging
biedt. De minister is niet bereid, om de in-
voerbelasting op ruwe tabak voor de
sigarenindustrie te doen vervallen.
Bij de huidige verhouding tussen de
détailprijs en de kostende prijs van sigaren
worden in de sigarenindustrie verliezen
geleden. Vele bedrijven verkopen hun pro
duct tegen een prijs, die beneden de kos
tende prijs is gelegen. Een verlaging van
deze prijs door opheffing van de Omzet
belasting betekent derhalve in vele geval
len nog niet, dat ook de détailprijs zal
dalen. Het vervallen van de Omzetbelasting
zal dan slechts tot gevolg hebben, dat bij
handhaving van de huidige détailprijs de
tot op heden geleden verliezen zullen af
nemen.
In hoeverre verlaging van de détailprijs
mogelijk zal zijn, is niet te voorspellen.
Deze hangt immers voornamelijk af van de
ontwikkeling van de prijs van ruwe tabak,
Ten einde tegemoet te komen aan de
door verschillende leden van de com
missie geopperde wens om de grens
voor de duurdere sigaretten te ver
hogen van 0,60 per 20 stuks tot 0,75
per 20 stuks, heeft de minister na am
pele overweging besloten een .ver
hoging tot 0,70 voor te stellen. Hij
heeft daarbij met name laten gelden,
dat de sigaretten van ƒ0,70 per 20 stuks
tot de normale, veel gebruikte sigaret
ten kunnen worden gerekend en dat
bij verhoging van de grens tot ƒ0,70
per 20 stuks in veel mindere mate een
verschuiving in het verbruik van siga
retten zal optreden.
Als „IJimond" wordt het gebied van de
gemeenten Velsen en Beverwijk aange
duid, de streek dus ten Noorden en Zuiden
van het Noordzeekanaal en ten Westen van
Buitenhuizen. Daarvoor bestaat de laatste
tijd buitengewone belangstelling, omdat
het welslagen onzer industrialisatie hierbij
zeer nauw betrokken is.
Velsen en Beverwijk hadden kort na de
oorlog plannen ontworpen die rekening
hielden met een uitbreiding der industrie
en de daarmee samenhangende vergroting
der woongebieden. Maar sindsdien blijkt
de expansie der industrie nog wel sterker
te zijn in hel bijzonder wat de Hoogovens
betreft. De problemen die daardoor opge
worpen worden, stellen zware eisen.
De moeilijkheid iis dat eerst meer zeker
heid verkregen moet worden in welk
tempo de uitbreiding moet gaan en tot
welke afmetingen.
De gemeenten hebben thans aan zielen
tal: Velsen 46.900, Beverwijk 27.600. Te
zamen dus 74.500.
De Commissie voor de Planologische
Dienst in Noordholland maakte de vol
gende raming voor de naaste toekomst:
1960 1970
Velsen (zonder Velsen-N.) 61.371 69.371
Velsen-Noord 7.596 8.996
Beverwijk 50.709 58.709
Totaal 119.676 137.076
Uit Den Haag vernemen wij dat de mi-
nisier vsn Wederopbouw en Volkshuis
vesting aan de Vaste Commissie van ds
Rijksdienst voor het Nationale Plan op
dracht gegeven heeft om (in nauw over
leg met de provinciale en gemeentelijke
besturen) een onderzoek in te stellen haai
de te verwachten, ontwikkeling in het
Westen des lands uit een oogpunt van
nationale ruimtelijke ordening en daarbij
zoveel mogelijk, voorrang te.geven aan de
vraagstukken' .betrokken bij het gebied in
de omgeving van de IJmond en bijde
agglomeratievan 's-Gravenhage.
De mening van wethouder Visser
Wij hadden over deze aangelegenheid een
onderhoud met de heer W. F. Visser,
wethouder van Openbare Werken in Vel
sen. Deze deelde ons mede dat hij ver
wacht dat het aantal ingezetenen van Vel
sen en Beverwijk op den duur zal toenemen
tot boven de 200.0Ó0.
De gemeenten Velsen en Beverwijk zijn
bij de vraagstukken van de IJmond vrij
wel even sterk betrokken. Daarom is het
zo vervolgde de wethouder toe te
juichen dat er in deze samenwerking
tussen de gemeentebesturen verkregen is.
De S'tedebouwkundigen van beide gemeen
ten zijn thans bezig met een studie over
de mogelijkheden die er zijn voor het op
nemen van industrie en mensen. De arbeid
is al een flink eind gevorderd en uit het
geen ik daarvan gezien heb kreeg ik de
overtuiging, dat er wel plaats te maken is
voor een goede 200.000 inwoners. Maar
dan zal het ongetwijfeld nodig zijn dat
alle gronden die daarvoor in aanmerking
kunnen komen ook bebouwd worden. Maar
natuurlijk wil ik daarvan absoluut uitzon
deren de gronden die het waard zijn be-
ichermd te worden als natuurreservaat
of recreatieoord. De duinen moeten onge
rept blijven. Het is jammer dat de aan
koop der Kennemer Duinen beperkt zijn
gebleven tot Bloemendaal. Op den duur
zullen ook de duinen onder Velsen bij het
natuurreservaat gebruikt moeten worden
evenals „Duin en Kruidberg", dat nooit
verkaveld zal mogen worden. Bij het uit
breidingsplan is er trouwens op gerekend
dat daarop niet gebouwd mag worden.
Evenmin als op „Waterland" en op het
thans nog overblijvende deel van de „Hee
renduinen".
Nu de bevolking van Velsen sterk toe
neemt, is het natuurlijk noodzakelijk dat
nog meer zorg besteed wordt aan recreatie
voor de bevolking. Wij hebben ons „Velser-
beek", maar dat is natuurlijk niet vol
doende.
Wat de woningbouw betreft wezen wij
er op, dat de minister van Economische
Zaken in een nota over de uitbreiding dei-
Hoogovens aan de Eerste Kamer schreef:
„In het basisplan voor de gemeente Vel
sen is er op gerekend, dat 2500 arbeiders
ten Zuiden van het Noordzeekanaal zullen
worden ondergebracht. De terreinen hier
voor zijn bouwrijp gemaakt, het straten
plan is voltooid, de aanleg van riolering,
gas, enz. is nagenoeg gereed. Ten Noorden
van het Noordzeekanaal is bouwgrond aan
wezig voor 500 woningen. Het is evenwel
nog niet zeker of deze grond niet voor in
dustriële doeleinden moet worden ge
bruikt. Het uitbreidingsplan van de
gemeente Beverwijk, dat in verband met
de geprojecteerde uitbreiding van het
Ho ogovens-Breedbandcom pl ex u i teraar d
moet worden herzien, laat de onmiddellijke
bouw van 600 woningen toe.
Aan de bouwbehoefte uitbreiding met
2000 woningen in de loop der komende drie
jaren kan binnen de bestaande plannen
worden voldaan.
Met het oog op de verdere industriële
ontwikkeling van dit gebied lijkt het even
wel van belang, dat de bestaande plannen,
met name van Beverwijk, opnieuw worden
herzién."
Hierover zei de heer Visser dat er op dit
ogenblik in Velsen (in het bijzonder ten
Zuiden van het Kennemer plein) grond be
schikbaar is voor 2500 a 3000 woningen.
Verleent de Wederopbouw bij de bouw alle
medewerking, dan kunnen cr in het komen
de jaar weer heel wat woningen gezet
worden.
Velsen kan natuurlijk niet alleen voor
de Hoogovens bouwen. Wij hebben ook
andere industriën en elders vertoeven nog
heel wat geëvacueerden die ook graag
weer naar Velsen terugwillen.
Velsen heeft zo vervolgde de wethou
der het voordeel dat 't veel gronden, die
nodig zijn voor de woningbouw, in bezit
heeft. In Beverwijk zijn de omstandigheden
wat moeilijker omdat daar de gronden voor
een gedeelte onttrokken moeten worden
aan de land- en tuinbouw.
Maar Velsen is ook reeds gedwongen zui
nig te zijn op de gronden die beschikbaar
gesteld kunnen worden voor woningbouw.
Er zijn reeds verscheidene complexen ge
bouwd met drie woonlagen, maar nu wordt
ook al rekening gehouden met de nood
zakelijkheid op enkele punten vier woon
lagen te nemen.
Voor de kankerbestrijding
Het „Koningin Wilhelminafonds" gaat
collecteren in de gemeente Bloemendaal
op Zaterdag 2 September. Het bestuur van
deze vereniging ter bestrijding van de kan
ker, roept collectanten op voor dit mooie
doel. Wie bereid is hieraan mede te wer
ken, wordt verzocht zich te willen opgeven
op een der navolgende adressen: voor
Aerdenhout bij de heer C. Schuttevaer,
Klapheklaan 5; voor O verveen bij de heer
C. Noordhoff, Braziliëlaan 28; voor Bloe
mendaal bij d.e heer D. Duinker, Brede-
rodelaan 119.
ADVERTENTIE
PANDA EN DE MEESTER - EDELMAN
67. Nadat Joris Goedbloed Panda in die
kast had opgesloten, schikte hij zijn ridder
orden recht, bevestigde zijn degen een
beetje sierlijker aan zijn zijde, en poetste
zijn hoed op. Na vervolgens nog enkele
stofjes van zijn schouders gepinkt te heb
ben, was hij ge^ed om zich naar 's Konings
rechtszitting te begeven. Maar denk nu
niet, dat het intussen prettig rustig en stil
letjes was in die kamer. O, nee! De opge
sloten Panda ging daar in de kast als een
dolle te keer. Hij bonkte heftig op de deur,
waarbij hij menige hulpkreet slaakte.
„Ach, ach!" verzuchtte Joris. „Welk een
lastig jongske! En nog zo jong.' Wat moei
daar uit groeien, vraagt men zich af
Welnu, ik zal dit vertrek verlaten, dan
kalmeert hij wel. Eenzame opsluiting in een
donkere kast is een zeer opvoedkundige
maatregel, die door eeuwen van toepassing
geadeld is! Komt, óp naar de rechtszaal!"
En daar ging hij. Panda hoorde hem gaan,
en hij werd onmiddellijk kalmer, want hij
begreep dat schreeuwen hem nu niet meer
hielp. Bovendien had hij gemerkt, dat de
deur hard en sterk was; hij had geen schijn
van kans om daar doorheen te breken. „En
toch moet ik hier uit zien te komen," mom
pelde hij. „Ik moet en ik zal óók naar die
rechtszitting om voor Graaf Isen Grim te
getuigenEn na dat besloten te hebben,
begon hij aan een zorgvuldig onderzoek
van de kastwanden. Eerst de ene wand,
en toen de tweede en toen de derde.en
juist toen hij het op wilde geven merkte hij,
dat er een plank los zat! Daar achter was
een donkere ruimte.
Staking. Het Witte Huis heeft een nieuwe
poging gedaan ,om een dreigende sta-
king van het spoorwegpersoneel in het
gehele land af te wenden.
De assistent van president Truman,
John Steelman, hcei't de vakvereni
gingsleiders tot een bespreking uitgeno- i
digd. Het spoorwegpersoneel heeft een
reeks „symbolische" vijfdaagse stakin
gen aangekondigd voor de volgende
week.
Vakverenigingsleiders hebben ver
klaard, dat 300.000 leden ontevreden
worden. Conducteurs en kaartjes-inza
melaars willen hun werkweek van 48
tot 40 uur bekort -zien, zonder verla
ging van het loon.
Brand. liet 7.247 ton metende Amerikaan
se vrachtschip „Russel R. Jones" staat
op de Atlantische Oceaan in brand, on
geveer 650 km. Oost-Noord-Oost van
Miami. Twee ruimen staan in brand.
Schepen van de kustwacht zijn op weg
naar het vrachtschip, dat reeds een or
kaan heeft doorstaan. Het schip meld
de echter: „Heb geen onmiddellijke
hulp nodig".
Benoeming. President Truman heeft me
vrouw Edith Sampson, een neger-advo
cate te Chicago, benoemd tot lid van
de Amerikaanse delegatie naar de zit
ting van de algemene vergadering van
de UNO die volgende maand begint.
Het departement van Buitenlandse Za
ken stelde haar benoeming voor we
gens de Russische bewering, dat de ne
gers een verdrukt volk zijn in Amerika,
Tegenwicht. Bondskanselier dr. Adenauer
wenst de vorming van een West-Duitse
verdedigingsmacht die even sterk zou
moeten zijn als de vollcspolitie in de
Russische zone.
In een interview met de „New York
Times" zei Adenauer: „Wij moeten de
noodzaak van een sterke Duitse verde
digingsmacht inzien. Zij moet sterk
genoeg zijn om elke mogelijke aanval
van de volkspoiitïe naar Koreaans
voorbeeld af te slaan".
Basiliek. Een onderzoek ingesteld
door een geestelijke uit Northamp
tonshire heeft geleid tot de ontdek
king van de mooiste Romeinse basiliek
van Engeland, aldus meldt de „Times".
De geestelijke, Leonard Freeman, wiens
kerk in het afgelegen dorp Brixworth
bekend staat als „de Saksische kerk"
heel't ontdekt dat dit gebouw een Ro
meinse basilica is, die in de zevende
eeuw door monniken uit Crowland
werd veranderd in een Christelijke
kerk.
De basilica, waarvan nog een groot ge
deelte in tact is, is dertig voet hoog en
tachtig voel lang.
Redenenrede. Door het hoofdbureau van
de Britse conservatieve partij is mede
gedeeld. aldus de „Times",, dat Winston
Churchill op Zaterdag 26 Augustus een
radio-rede zal houden waarin hij de
redenen zal aangaven van zijn verzoek
tot bijeenroeping van het Britse parle
ment, eerder dan de vastgestelde datum
van twaalf September, welk verzoek
door Attlee vaii de hand is gewezen.
Steeds meer. De "V.S. hebben in de Atlan
tische Raad aanbevelingen gedaan voor
een nog grotere inspanning dan de
Europese bondgenoten zich reeds heb
ben voorgenomen, aangezien die meer
dan ooit noodzakelijk is om de militaire
verdediging van Europa te versterken
tegen een eventuele Russische aggressie.
Boycott. Havenarbeiders te New York heb
ben Vrijdag geweigerd pelzen uit de
Sovjet-Unie, die in het Britse schip
„Mauretanïa" aankwamen, te lossen.
De arbeiders, aangesloten bij de Ame
rican Federation of Labour" (A.F.L.),
een der twee grote Amerikaanse vak
bonden, besloten voorts in de toekomst
geen goederen uit de Sovjet-Unie te
lossen.
Van Sweelinck tot Back
Twee meesters van Lubeck:
Tunder en Buxtehude
Oplhet orgel in de Waalse kerk op het
Begijnhof speelde gisteravond de. Utrechtse
organist Lambert Erné als derde in de
reeks van vier orgelavonden „Van Swee
linck tot Bach". Deze had voor zijn optre
den werken gekozen van Franz Tunder en
van Dietrich Buxtehude, twee organisten,
die beiden in Lübeck hun levenswerk von
den. Tunder werd in 1641 benoemd tot
organist aan de Mariakerk in deze stad.
In 1667 overleed hij. Buxtehude volgde
hem op in 1668 en hiermede werd als het
ware een nieuw muziek-tijdperk voor Lü
beck ingeluid. Want Buxtehude begon hier
met zijn kerkconcerten op de vijf Zondag
namiddagen vóór Kerstmis en spoedig wa
ren deze „Abendmusiken" beroemd gewor
den. De jonge Johann Sebastian Bach, die
sinds 1703 als organist te Arnstadt werk
zaam was, begreep de buitengewone be
tekenis, die Buxtehude voor zijn artistieke
ontwikkeling kon hebben en ondernam in
1705 een lange moeizame tocht te voet naar
Lübeck om contact met de kunstenaar te
zoeken. Buxtehude's kunst werd voor Bach
een openbaring. Hij verliet Lübeck pas toen
hij zich Buxtehude's stijl volkomen eigen
had gemaakt.
Buxtehude mag inderdaad een groot
meester zijn geweest, maar Franz Tunder
was zijn voortreffelijke voorganger. De
werken, die Lambert Erné speelde, een
Praeludium in F en een Praeludium en
Fuga in g (de Fantasie over „Komm heili
ger Geisl, Herre Gott" moest helaas wegens
ae te kleine toon-omvang van het orgel
vervallen) spraken althans van een bij
zonder muzikaal scheppingsvermogen,
sterke melodische vormgeving en een juist
begrip voor de instrumentale mogelijk
heden. De vertolker beperkte zich tot een
sobere registratie. Heldere, vrij sterke
klanken werden bij voorkeur door hem
toegepast. Waarschijnlijk zal onvoldoende
bekendheid met de dispositie van het orgel
'hem er van weerhouden hebben een ge
wenste timbre-verscheidenheid te gebrui
ken, hetgeen ook ten aanzien van de wer
ken van Buxtehude leidde tot klankunifor-
miteit. De vier orgelkoralen van deze com
ponist konden zich door de „uitkomende
stem" in dit opzicht gunstig onderscheiden,
al klonk de contus firmus toch te scherp.
Tegenover de aanmerking voor wat de
registratie betreft, kan evenwel grote waar
dering uitgesproken worden over de tech
nische beheersing en de rhythmische kwa
liteiten, waarmede de Praeludia en Fugae
in a en in g, de Toccata in F en de Passa-
caglia in d uitstekend gediend werden, al
zullen deze werken in de grote ruimte van
de Mariakerk te Lübeck ongetwijfeld gun
stiger geklonken hebben dan in de zoveel
kleinere Waalse kerk.
Op Vrijdag 25 Augustus verzorgt de
organist Dolf Hendrikse de laatste bespe
ling in de reeks. p. ZWAANSWIJK.
