Nieuwe verschijningen op Engelands
jaarlijkse luchtvaart-expositie
m
- var
Een leermeester viel op zijn hoofd
en een snoekbaars vloog te water
De kleine wereld
Donderdag 7 September 1950
Het straalvliegtuig verovert de militaire
en burger-luchtvaart
(Van onze correspondent in Londen)
De wereld is op hét gebied van de lucht
vaart wel het een en ander gewend, maar
elk jaar opnieuw wrijven zelfs de deskun
digen zich de ogen uit op de show der
Britse vliegtuigconstructeurs te Farnbo-
vough, die geldt als de belangrijkste ter
wereld.
De tentoonstelling wordt, meer nog dan
vorig jaar beheerst door het straalvlieg
tuig', dat phenomenale snelheden kan ont
wikkelen.
Op de eerste na-oorlogse expositie in
1946 bedroeg de gemiddelde snelheid dei-
nieuwe vliegtuigen 430 km per uur tegen
640 km op het ogenblik. Van de vijftig in
genoemd jaar gedemonstreerde toestellen
waren er slechts vijf van straalmotoren
voorzien. Thans zijn bijna de helft van de
58 modellen met straalmotoren uitgerust of
met een combinatie van schroef- en tur
binemotoren. Niet minder dan twintig
vliegtuigen gingen dit jaar voor het eerst
de lucht in. Men kon dus de laatste snufjes
aanschouwen, hoewel er om redenen van
militaire veiligheid nog veel „onder de
toonbank" moest blijven. Als voorzorgs
maatregel werden voor het eerst vertegen
woordigers van landen achter het „ijzeren
gordijn" niet geïnviteerd, doch niemand
kan hen verhinderen om als gewoon toe
schouwer een kijkje te komen nemen.
Het is niet uitgesloten, dat in verband
met de internationale situatie dit jaarlijkse
evenement voorlopig tot het verleden zal
gaan behoren.
Het grote succes van de Britse vliegtuig
industrie is ongetwijfeld de Sapphire-tur-
binemotor, welke meer kracht ontwikkelt
dan de vier motoren van een Amerikaans
B-29 superfort bij elkaar.
Een sensatie is ook de van twee straal
motoren voorziene Electric Canberra-bom-
menwerpei-, welke beter klimt en manoeu
vreert dan de meeste Engelse straaljagers.
De Meteor-jet no. 11 wordt beschouwd als
de beste nachtjager voor de verdediging
van West-Europa.
De Avon-meteor en de Sapphire-meteor
demonstreerden een nagenoeg verticale
opstijging.
De Hawker P 1081 en de Vickers 535 met
haaks op de romp staande vleugels tipten
aan de snelheid van het geluid.
Belangwekkend was ook de viermotorige
„Universal Freighter", Engelands grootste
vrachtvliegtuig, me.t 15 ton laadruimte, dat
slechts 900 meter start- of landingsbaan
nodig heeft.
Er was verder een legerverbindingstoe-
stel, waarvan ook voor de civiele lucht
vaart een versie zal worden geleverd, dat
geheel geladen, met een piloot en vier pas
sagiers na een aanloop van slechts 75 meter
de grond verlaat.
Voor het publiek was natuurlijk de
demonstratie van Engelands luchtreus de
„Brabazon" interessant. Dit experimentele
toestel, dat 200 passagiers kan vervoeren,
heeft maar een betrekkelijk geringe aan
loop nodig. Het maakte een perfecte lan
ding. De Brabazon vloog op slechts vijftig
meter hoogte met een snelheid van 290 km
per uur.
De Vickers Viscount 700 met vier straal-
schroef-motoren, paradeerde eveneens. Het
toestel zal in 1952 in de geregelde dienst
komen van de British European Airway
Franse regering niet meer ge
kant tegen West-Duits ministerie
van BuitenSandse Zaken
PARIJS, 6 Sept. (United Press). De
Franse minister van Buitenlandse Zaken,
Robert Schuman, verklaarde" vandaag er
van overtuigd te zijn „dat geen enkel land
op- dit ogenblik een derde wereldoorlog
wenst". Hij knoopte er echter de waar
schuwing aan vast: „De internationale
situatie draagt een explosief karakter en
het is niemand geraden op dit ogenblik
met vuur te spelen".
Sprekend op een persconferentie zeide
minister Schuman dat dit zijn persoonlijke
overtuiging was „doch gebaseerd op een
groot aantal feiten die tot mijn beschik
king staan".
Schuman gaf in de loop van het gesprek
te verstaan, dat Frankrijk zich kon ver
enigen met uitbreiding der West-Duitse
politiemacht en een tijdelijke verhoging
van het maximum der Duitse staalproduc-
tie teneinde West-Duitsland in staat te
stellen zijn bijdrage aan staal te leveren
aan de Noord-Atlantische herbewapening.
Hij liet tevens blijken dat Frankrijk niet
langer afwijzend staat tegenover de instel
ling van een West-Duits ministerie van
Buitenlandse Zaken. Deze stappenmoeten
zijns inziens echter genomen worden met
inachtneming van passende waarborgen
en hij knoopte daaraan de waarschuwing
vast dat de Franse regering zich blijft ver
zetten tegen een West-Duits leger of een
West-Duitse bewapeningsprod uctie.
„Duitsland zal zowel grondstoffen als
staal voor het Westelijke defensieprogram
kunnen fourneren, echter zonder zelf
wapens te produceren", zo zeide Schuman.
Gevecht tussen Russische deser
teurs en Hongaarse grenswachten
WENEN, 6 September (United Press) -
Nabij de Roemeens-Hongaarse grens heeft
zich op de vierde September een gevecht
afgespeeld tussen Russische deserteurs en
Hongaarse grenswachten. Volgens welin
gelichte diplomatieke bronnen te Wenen
werden daarbij twee Russen gedood en
vier ernstig gewond.
De legerdeserteurs. telden in totaal 3d
tot 40 man en een aantal hunner was van
wapens voorzien. In de vroege morgen van
de vierde September probeerden zij bij
Nyirabrany naar Roemenië te ontkomen
doch werden tegengehouden door vijftien
manvan een Hongaarse grenspatrouille.
Volgens genoemde bronnen openden de
Russen het eerst het vuur, dat beantwoord
werd door de machinegeweren der Hon
garen. Het gevecht duurde voort totdat de
Hongaren al hun munitie verschoten had
den en zich moesten terugtrekken. Toen
deze laatsten een half uur later met een
Russische eenheid terugkeerden viel ervan
de Russen met uitzondering van de twee
doden en vier gewonden, niets meer te
bekennen. De gewonden bekenden bij een
ondervraging dat zij enige weken tevoren
gedeserteerd waren uit een infanteriedivi
sie die ten Noorden van Boedapest was
gelegerd.
De Hongaarse grenspatrouille verloor
bij de strijd eveneens twee man.
Corporation, waardoor b.v. de afstand
LondenSchiphol tot een uur of zelfs tot
drie kwartier zal worden teruggebracht.
Thans bedraagt de vliegtijd nog ruim an
derhalf uur.
De veiligheid is bij de „Viscount" bijzon
der verhoogd, doordat de motoren op olie
lopen in plaats van benzine en door een
volledige installatie tegen ijs vorming. Bo
vendien kan elk raam als een noodluik
fungeren. Voor het eind van dit jaar zal
de B.O.A.C. de genationaliseerde lucht
vaartmaatschappij, welke tussen Engeland
en de overzeese gebiedsdelen vliegt, de be
schikking krijgen over een Comet-straal-
vliegtuig. Het grootste en snelste lijn vlieg
tuig is de eveneens gedemonstreerde
Ilandley Page Hermes 5 met vier turbo
propeller-motoren. Men zag ook nog een
demonstratie van tanken in de lucht, waar
bij 1350 liter per minuut werd overge-
pomnt.
Indien de internationale toestand slechter
ordt is het mogelijk dat de bouw van
civiele vliegtuigen zal moeten worden stop
gezet. De behoeften der militaire lucht
vaart zullen echter zeker niet door Enge
land op eigen houtje kunnen worden be
vredigd, doch. dit zal, volgens Sir James
Robb, de commandant der West-Europese
luchtstrijdkrachten, zoals hij op de ope
ningsdag verklaarde, moeten geschieden in
volledige samenwerking met de West-
Europese en Amerikaanse vliegtuigindus
trieën.
Beperking stroomverbruik
in de z.g. piekuren
Zelfde regeling
vorig jaar
als
In de periode van 13 November 1950
tot en met 27 Januari 1951 zal het weder
om noodzakelijk zijn het electriciteitsver-
bruik in de zg. piekuren te beperken, zo
deelt het ministerie van Economische Za
ken mee. Deze piekuren vallen van Maan
dag tot en met Vrijdag 's. morgens tussen
7.30 en 9 uur en 's middags tussen 4.30
en 6 uur, 's Zaterdags uitsluitend 's mor
gens van 7.30 tot 9 uur. 's Zaterdagsmid
dags en 's Zondags is beperking niet nodig.
Behalve in Friesland en Zeeuws Vlaan
deren zal gedurende de piekuren het elec-
triciteitsverbruik voor verlichting en ver
warming in electrische treinen en trams
tot de helft beperkt dienen te worden.
Buitenverlichting van openbare gebouwen,
van Horecabedrijven en van amusements-
inriehtingenj en reclame- en étalageverlich
ting. zijn tijdens dé piekuren verboden.
Evenals vorig jaar is étalageverlichting
wel toegestaan aan die winkelbedrijven,
welke een overeenkomst met het electri-
citeit9bedrijf hebben aangegaan om in de
piekuren slechts de helft van de verlichting
voor étalage en winkel te ontsteken.
De minister van Economische Zaken
heeft een beroep gedaan op alle grootver
bruikers van electriciteit om door verschui
ving der werktijden het electriciteitsver-
bruik tijdens de piekuren zoveel mogelijk
te beperken.
Ook particuliere verbruikers moeten
medewerking verlenen door in de piekuren
de uiterste zuinigheid met electriciteit te
betrachten.
Bij Kijkduin gezonken
Firefly is gelicht
Piloot wellicht door zinkend
toestel meegetrokken
De bij Kijkduin in zee gevallen Firefly
van de Marine-luchtvaartdienst is Woens
dag gelicht en naar Hoek van Holland ge
sleept.
Zooals reeds is gemeld heeft men Dins
dag op het strand te Noordwijk het stof
felijk overschot van de piloot, W. van de
Born, gevonden. Een voorlopig onderzoek
heeft uitgewezen, dat alle reddingsmidde
len in orde waren. Van de Born had zijn
zwemvest goed aan. De mogelijkheid wordt
niet uitgesloten geacht, dat hij na het ver
laten van zijn vliegtuig door het zinkende
toestel is meegetrokken, doordat, bijvoor -
deeld een lijn van zijn parachute of zijn
rubberboot nog vastzat.
„De studie ïn de Indologie heeft
geen bestaansrecht meer"
De minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen maakt bekend, dat de
studie in de Indologie haar bestaansrecht
heeft verloren. Het ligt derhalve in het
voornemen deze studierichting op te hef
fen. Studenten, die met hun studie krach
tens een inmiddels door de regering van
Indonesië beëindigde verbintenis zijn be
gonnen, alsmede doctorandi in de Indolo
gie, krachtens een in 1945 met de regering
van Indonesië aangegane verbintenis heb
ben gestudeerd, kunnen onder bepaalde
omstandigheden in aanmerking 'komen
voor een voorschot met oog op verdere
studie. Ten einde de betrokken studenten
te adviseren is een commissie van advies
ingesteld. Zij, die deze commissie om raad
willen vragen, alsmede degenen, die op een
studievoorschot aanspraak menen te kun
nen maken, dienen zich schriftelijk te wen
den tot de secretaris van de verenigde
faculteiten der rechtsgeleerdheid en der
letteren en wijsbegeerte van de universi
teit, waar zij zijn ingeschreven.
De mogelijkheid om examens in de In
dologie af te leggen blijft voorlopig nog
opengesteld.
Lonen en prijzen
Dorstige straaljager wordt gelaafd. Een van de interessantste demonstraties die de
bezoekers van de Engelse luehtvadrtshow Zaterdag en Zondag zullen kunnen gade
slaan, is het benzine tanken in de lucht. Een Gloster Meteor straaljager zal door
middel van een pijpleiding brandstof innemen van een Avro Lincoln bommenwerper.
Beide toestellen tijdens de generale repetitie".
Staatssecretaris geeft
toelichting via de radio
De staatssecretaris van Sociale Zaken,
mr. dr. A. A. van Rijn, zal de beslissing
der regering inzake lonen en prijzen door
de radio toelichten op Vrijdagavond om
kwart over zeven over de zender Hilver
sum II.
Storing in P.E.N.-kabel
wellicht vanavond opgeheven
De storing in de hoofdkabel van het Pro
vinciaal Electriciteitsbedrijf Noordholland
langs de rijksweg HaarlemAmsterdam, ten
gevolge waarvan Dinsdagavond Halfweg en
een deel van de Haarlemmermeer het enige
tijd zonder stroom moesten stellen, hoopt
men hedenavond te hebben opgeheven. Ter
wijl de genoemde plaatsen tijdelijk zijn aan
gesloten op de Amsterdamse centrale wordt
in de berm van de rijksweg, drie kilometer
van Haarlem, dag en nacht gewerkt om de
storing, die op deze plaats door een kabel
defect is ontstaan, op te heffen. Vanavond
hoopt men met deze reparatie klaar te zijn.
Ontspoorde tramwagen
reed de Amstel in
In zijn val gestuit door in het
water geduwde auto
Woensdagmiddag om vijf uur is te Am
sterdam een stampvolle tramwagen van
lijn 4 op de Binnen-Amstel bü de Ilalve
Maansteeg uit de rails gelopen. De tram
duwde 'n aan de walkant geparkeerde auto
het water in, hetgeen een geluk bij een
ongeluk was, want de tram bleef met de
voorkant op het dak van de auto staan.
Had de auto er niet gestaan dan zou de
tram waarschijnlijk geheel te water zijn
gereddn.
De tram kwam via de Bakkerstraat van
het Rembrandtsplein en had volgens oog
getuigen een meer dan normale snelheid.
De trambaan buigt aan het einde van de
Bakkerstraat scherp naar links de Binnen-
Amstel op. In deze bocht reed de motor
wagen uit de rails. Een auto, die daar ge
parkeerd stond werd het water in gedrukt.
Het ijzeren hek lahgs de Amstel werd vei--
nield en de motorwagen reed te water. De
achterwielen bleven op de wal; slechts
het voorbalcon kwam gedeeltelijk onder
water.
Vier meisjes, die het ongeluk zagen aan
komen, sprongen op het laatste ogenblik
van het voorbalcon in het water, doch kon
den direct weer op de wal worden ge
trokken. De tram bleek op de auto te rusten
en was daardoor veel minder diep gezonken
dan het geval geweest zou zijn wanneer
de auto er niet had gestaan.
De trambestuurder heeft verklaard, dat
het ongeluk te wijten is aan het weigeren
van de remmen. Halverwege de Bakker
straat wilde hij, zoals voorgeschreven,
remmen. De wagen reed echter- met on
verminderde snelheid door. Passagiers, die
achter de bestuurder stonden, bevestigden
zijn verklaring.
Drie van de vier meisjes, die van het
voorbalcon in de Amstel sprongen, wonen
in IJmuiden. Het zijn de gezusters Wezel-
man en mej. W. van Duyn, die er met natte
kleding en de schrik afkwamen.
Televisie-uitzending
van voetbalwedstrijd
De experimentele televisiezender van Phi
lips in Eindhoven zal Zondag een voetbal
wedstrijd uitzenden. Men heeft hiervoor zijn
keus laten vallen op de in Eindhoven te
spelen wedstrijd tussen P.S.V. en „Eind
hoven" in het Philips Sportpark.
Twee blijspelen in de schouwburg
Vrijdagavond kan men in de Haarlemse
Schouwburg kennis maken met het nieuwe
gezelschap „De Nederlandse Comedie
Onder regie van Johan Fiolet wordt ver
toond het Amerikaanse blijspel „Je bent
maar eens jong!" van Samuel Taylor, dat
onder een andere titel ook door de Haagse
Comedie op het répertoire is genomen. De
medewerkenden zijn Mimi Boesnach, Lous
Hensen, Betsy Kapsenberg, Fransje Hart,
Han Bentz van den Berg, Anton Burgdorffer,
Johan Fiolet, Fons Rademakers, Philippe la
Chapelle, Ton Lutz en Henk van Ulsen.
Het Vrije Toneel geeft Zaterdagavond n<?g
één voorstelling van „Drie jongenséén
meisje" door Roger Ferdinand onder regie
van Cor Ruys, die zelf de vaderrol vervult.
Kitty Kluppell is de moeder, Kitty Knappert,
Eric van Ingen, Ton van Duinhoven en Ben
Hulsman zijn de kinderen.
Daarna had Frederik voor driepondertjes geen interesse meer
Wanneer wij op het gezicht van Neef,
die bedaard van aard is, ooit een uitdruk
king van haastige spoed hebben gezien,
dan was het toen wij hem het tot barstens
toe gevulde leefnet vol baars en snoekbaars
lieten zien, die bij de Afsluitdijk een fatale
honger voor onze spinners ten toon hadden
gespreid.
„Wanneer gaan we daar weer naar toe?"
vroeg hij met een gezicht vol begerigheid,
als was hij het liefst per kerende post de
Noord in getrokken. Nochtans vullen be
roepsbezigheden helaas de tijden tussen
onze visdagen op en zo duurde het een
volle week aleer de ditmaal voltallige vis
club naar Den Oever trok. Frederik de
tabakker was met bromfiets 6it de hoofd
stad komen tuffen en meldde zich punc
tueel om half vijf 's ochtends bij de resi
dentie van Neef, die pogingen deed om
tegelijk brood met ei te eten, thee te drin
ken, een sigaret te roken en zijn visgerei
bij elkaar te stouwen, teneinde het moment
waarop hij zijn eerste glasoog zou landen,
dichterbij te brengen. De werkelijke voor
bereidingen werden echter door Nicht ge
troffen, die op zulke piscatoriale hoogtij
dagen de voedselvoorziening van het vis-
sersheir pleegt te regelen. Om hét belang
van deze expeditie te onderstrepen werd
voor het lange transport gebruik gemaakt
van een bejaarde Rolls-Royce van 1924,
die éénmaal een chocolade-baron vervoerde
en derhalve nog steeds is ingericht met
1 allerlei comfort, zoals een telefoon tussen
achter- en voor-compartiment, kristallen
sherry-flacons, 'ingebouwd toilet-gerei en
een zilveren snorren-borsteltje. Het is een
imposante verschijning, die algemeen als de
ark van Noach bekend staat, doch vanwege
zijn even imposante benzine-dorst gereser
veerd blijft voor feestelijkheden van de
hoogste orde.
Het was in dit voituur dat de wijzers van
de klok die kwart voor vijf wezen, de vis
club zagen instijgen. Neef op de bok met
gespierde handen het machtig stuurrad
omklemmend, deze Spinner naast hem met
de taak om de tien minuten rapport uit te
brengen over de stand van alle metertjes
en klokjes die het magistrale dashboard
omvat en Nicht en Frederik achterin prin
selijk gezeten tussen het oude maar nog
lang niet versleten cashmere en chroom-
leer. Wij voelden ons gelijk hertogen.
Ademnood
Pas toen we op weg waren, gunde Neef
zich de tijd om de verklaring af te leggen,
dat hij van zins was om op deze dag
honderdtweeënzeventig snoekbaarzen op de
wal te brengen.. „Het aantal baarzen zal ik
niet noemen", zo verklaarde hij beseheiden,
„want dan kom ik in ademnood". Nadat hij
op deze wijze ons zelfvertrouwen had ge
sterkt, want als hij ze vangt, dan vangen
wij ze zeker, vrolijkte hij het gezelschap
op do,or het verlenen van commentaar op
alle verschijnselen langs de weg in sonore
gedragen alexandrijnen, die door hem en
passant even getoonzet waren op een melo
die, die veel weg had van het volkslied van
middels aten wij een boterhammetje uit
het vuistje, dronken de thermosfles half
leeg, telefoneerden met Frederik en voel
den ons zo uitgelaten als een troep school
jongens met vacantie, louter en alleen bij
het vooruitzicht van die hele lange, lieve
dag aan het IJselmeer, met een split-cane
toverstokje in de hand, dat de ragfijne
Nylon fluitend weg zou zenden en dat dan
die explosieve stoot van de snoekbaars op
hét lepeltje met nerveuze rukken van zijn
ranke lijf zou signaleren.
Ach, ach vrienden wat voelden wij on.s
bijzonder best, toen wij «tenslotte bij dat
hele speciale plaatsje van ons aan de dijk
en ge vergeeft ons nietwaar, dat we u
niet verklappen dat het bij „de Vlicter" is
(Ja-ten we daar nu onze mond voorbij
gepraat hebben) ons tuigje monteerden
en tersluiks uit een ooghoek keken naar die
rustige deining van dat grote IJselmeer
die onder een zachtzingend Zuidenwindje
op de stenen tot schuim liep. Zelfs die door
mensenhanden gebouwde dijk, die naar een
denkbeeldig punt in de verte liep, was mooi
onder de hoge hemel van die vroege zomer
ochtend, waarin de opkomende zon met een
kleurenpalet toverde om jaloers op te wor
den. Het enige dat je hoorde was het op en
neer gaande geruis van de deining en
daarbij klonk zelfs het lelijke woord van
Frederik, die een spinner tussen de stenen
liet vallen, als een gedicht. Wij voelden ons
ten zeerste verzoend met dit bestaan, toen
wij ons twintig-honderdste Nylon-draadje
door de ringen van de Fishkill haalden en
een di'ie grams-loodje met een rood-be-
pluimd spinnertje aan het lijntje knoopten.
Want wee hem, die „zwaar" vist aan de
dijk. Zijn spulletje zal zo snel zinken, dat
hij rap moet draaien om zijn portemonnaie
niet door spinner-verlies in een netelige
positie te brengen. En als hij te hard draait,
dan denkt de complete roofvis-bent bene
den dat er een athleet van een voorn langs
komt -racen en dan draait zij zich nog eens
lekker om, want zoveel haast heeft zij nu
ook weer niet. En de spoel moet vol, mak
kers, met die dunne lijn, want anders
haalt ge de afstand niet of gooit ge uw
split-cane doormidden wanneer ge de zaak
gaat forceren. Zoals wij het u nu beschrij
ven gooit ge met een soepele polsbewegin,
uw spinner ruimschoots voorbij de ligplaats
der glas-ogige kornuiten.
De eerste klap
De eerste worp van zo'n dag vervult ons
altijd met hetzelfde gevoel dat wij kregen
toen wij als een dreumes onder de Kerst
boom zaten en het eerste pakje open moch
ten maken. De hengel zette al zijn gespan
nen- la-acht onder de worp en een kleine
„plomp" duidde precies aan waar de spin
ner boven de hoofden der niets-vermoeden-
de rovers in het water dook. Er volgden
twee trekken aan de sigaret om het lepeltje
de tijd te geven op de bodem te komen, de
lijn werd strak gedraaid en daarna werd er
o zo behoedzaam en langzaam ingedraaid.
Kleine felle rukjes van de top zorgden er
voor dat het lepeltje al wervelend en flir
tend in kleine sprongetjes vlak over de
stond de top krom om ons te vertellen dat
een baars wakker was geworden om aan
zijn ontbijt te beginnen. Zo'n felle po-nds-
baars van het IJselmeer trekt er twee
keer zo hard als een collega van het rusti
ger binnenwater. Hij rakkerde flitsend door
de deining die ons om de voeten schuimde
en toen hij eindelijk de vlag streek, waren
zijn goud-groene flanken, zijn vuurrode
vinnen in fel contrast met het tot wit sop
geklopte water. Zo'n eerste klap is een
daalder waard en geeft de visser moed,
want het is hard werken aan de dijk, wan
neer men balancerend op de natte, spitse
en bar en boos gladde stenen de geschubde
rovers met worp na worp aan de snelle
broek wil komen.
Maar het is ook goed werk, want terwijl
de wind u door'de haren blaast, de zon uw
lichaam bruin bakt en de deining van het
grote meer u het gedaver van de stad uit
de'oren ruist, komen met de regelmaat van
een klok baars en snoekbaars solliciteren
voor een fikse robber bakkeleien aan het
snaarstrakke nylon, dat zinderend de strijd
der gelijke kansen begeleidt.
Dat die strijd gelijk is, moest helaas
Frederik de tabakker ondervinden. Frede
rik die gaarne pioniert en wel veel geduld
maar geen zit in de broek heeft, was een
honderd meter verderop gaan exploreren.
En met succes. Want nog geen vijf minuten
later hoorden wij een wilde kreet en ver
telde een kromgebogen wild-zwiepende
hengel, dat het menens was. Frederik had
er een grote aan, dat zagen wij wel toen
wij naderbij gesneld waren. Een meneertje
van een vis, die met zware paukenslagen
een aanslag deed op het twintig-honderdste
lijntje, voor welles gezondheid Frederik
grote vrees aan de dag legde. Het zweet
stond hem op het voorhoofd en dat was
niet louter van bezorgdheid maar wel de
gelijk van vermoeidheid ook, want de
snoekbaars die trok als een stier aan een
touw, bezorgde hem binnen vijf minuten
een lamme pols. Rammend en ramend stoof
Vadertje Glasoog angstwekkend diep over
de scherpe stenen, maar Frederik bespeelde graag
'het split-cane als de tovenaar, die hij bin
nen opmerkelijk korte tijd geworden is.
Tienponder
Hoe subtiel hij de vis binnenloodste, keer
op keer ging de labberdoedas weer door de
slip van de molen heen. die huiveringwek
kend gierde. Tenslotte werd de gecombi
neerde spankracht van lijn, split-cane en
slip hem toch teveel. Zwaar-schuddend
kwam de vis langzaam binnen en we kre
gen hem voor het eerst onder ogen, teen hij
zich loom omwentelde en zijn machtige
lange lichaam in de deining liet zien. Deze
Spinner balanceerde zich ongemakkelijk
over de stenen naar voren met het lichte
netje. Zelfs toen maakte Frederik geen
haast. Volgens alle regelen van de kunst
wachtte hij tot de tien a elf-ponder de
strijd volledig gestaakt had. Daarna sléepte
hij hem omzichtig boven het in het water
gestoken net van Spinner. Frederik's taak
was daarmede geëindigd en de verantwoor
delijkheid was overgedragen. De snoek
baars gleed in het netje, werd naar de kant
gesleept, maar moest toen over de eerste
stenen getild worden. Toen bleek dat de
vis tweemaal zo lang was als het netje
diep. Spinner heeft dat drie seconden ge
zien. Toen ging hij op de gladde stenen
onderuit en het laatste wat hij zag was een
grote vis, die met een siei'lijke boog door
hemzelf in het water werd geslingerd.
Dat was een zeer pijnlijk gezicht. De
verslagenheid was algemeen. Frederik heeft
wel twee uur zitten treuren, want de drie
ponders die de anderen daarna vingen,
vermochten hem niet meer te boeien. Men
poogde hem te troosten met bier en eiers,
maar hij schudde maar wat zwakjes met
het hoofd. En Spinner die eens Frederiks
leermeester was, maar deze positie met de
snoekbaars in het water had gesmeten,
schuifelde verlegen heen en weer,
Pas 's avonds laat toen de snoekbaarzen
goud-bruin uit de braadpan kwamen en
het koele bier hoog in de glazen stond,
begon Frederik op te klaren. „Ik krijg hem
nog wel eens", zei hij. En zó zien we dat
SPINNER.
Patagonië van achter naar voren. En in- bodem dartelde en toen ineens „Rang"
De feestelijkheden ter gelegenheid van het feit dat twintig jaar geleden de Wieringer-
meer uit de zee werd gewonnen, zijn gisteren begonnen met de opening van de
tentoonstelling „Land uit Zee" te Slootdorp. De opening werd verricht door de
Commissaris der Koningin in de provincie Noordholland, dr. J. E. baron de Vos van
Steenwijk Ook minister mr. J. in 't Veld gaf van
zijn belangstelling blijk. De foto werd gemaakt tijdens de rondgang der autoriteiten
over het expositieterrein
Op de eerste rang
De zee is als het einde van de wereld,
het strand gelijk een balcon dat uitziet op
de eeuwigheid.
We hebben er heel de zomer van zitten
profiteren, van dat uitzicht, in een houten
hutje tegen het duin. Dat kunt ge voor wat
geld en goede woorden huren daar, ge
sjouwt er wat huisraad en pannengerei
naar toe. ge zet er uw vrouw en kinders in
en ge hebt van Juni tot September een
leven gelijk de koning van Egypte in
Frankrijk.
De zon en de wind verven samen uw
kinderen bruin als noten, het zoute water
maakt ze hard en stevig zodat ze tegen een
stootje kunnen. Ze zullen weer een lange
winter de tijd hebben om te verbleken en
te verflensen achter de ruiten van twee
hoog, als bloemen die van de tuin in de
serre worden gezet.
Het is een plezierig leventje daar op het
strand, maar ge moet de zee en haar stre
ken eerst goed leren kennen. En ge moet
haar weten te nemen zoals zij is, met haar
fratsen en flauwiteiten.
De zee is als een mens, ge moet er niet
altijd het beste van verwachten. Als ge
daar op het strand gaat wonen met uw hele
gedoentje in een planken geval van twee
bij drie, dan hebt ge u te schikken naar de
zee, want het is haar strand waarop ge zit
en het zijn haar duinen waartegen ge
leunt.
Ge kunt dan niet simpelweg zeggen:
Kijk, hier ben ik met mijn hebben en
houen, we hangen gordijntjes voor de
ramen en zetten een geranium er tussen,
ziezo, nu moet het maar drie maanden
blauwe lucht en gladde zee zijn, want daar
houden wij van.
Ja, ge kunt dat wel zeggen, maar dan
loopt ge de kans dat ge diezelfde nacht
nog in uw hemd uit bed geblazen wordt,
dat uw gordijntjes de duinen over fladde
ren en dat ge met heel uw familie uw
planken huisje overeind moet staan houden
tot in de morgenschemer. Of dat ge met
vrouw en kinderen al slapende bij uw
buurman binnendrijft.
Zo doet de zee dat, als ge haar niet te
vriend houdt in deemoed en onderdanig
heid. Als ge niet zegt: Wij komen eens bij
u op visite, zee, en we zijn blij dat we een
tijdje op uw balcon mogen wonen.
Ge moet er op berekend zijn en er iegen
kunnen dat de zee soms rauwe klanten op
bezoek vraagt, zoals de Zuidwester. Dan
spelen ze samen haasje over dat de duinen
er van schuddebollen. Dan razen ze over
het strand en rond uw huisje als dolle hon
den achter elkaar, al staat er honderd
keren op uw kalender dat het Juli is, en
in de Almanak dat er een hittegolf zal zijn.
Dat zijn dingen die ge zo nauw niet
nemen moet..
Want aan het strand is niemand de baas
dan de zee zelve daar houdt de wereld
op in het water, dat van niemand is.
Op de warme dagen zonder wind, als de
zee lui aan het gloeiende strand likt,
krioelt het van mensen op het zand. Dan
liggen zij als sigaren in een kistje onder de
zon te bruinen en met halve ogen over het
blauwe water te zien, dat als een zilveren
plaat tegen de einder ligt.
Dan schiet er voor ons, strandbewoners,
geen halve meter meer over.
Maar als er een zwarte wolk over de
horizon komt kruipen en nu en dan op
flitsende bliksems trakteert, dan weten de
sigaren niet hoe vlug zij in hun tram of
hun bus naar huis komen nog vlugger
dan de bliksem. Denken zij dat de zee
alleen schoon is als zij slaapt onder het
zonlicht?
Wij weten daar meer van te vertellen.
Wij hebben tussen onze gordijntjes en over
onze geranium heen die zwarte wolk zien
naderkomen en groter worden, tot de ganse
hemel een zwarte wolk geworden was. Als
wit-gloeiende stangen vallen de flitsen in
zee,, van alle kanten, zij zetten het water
in vuur tot Engeland of daaromtrent.
En met de donder komt de wind, en met
de wind het witte schuim op de zee, die
wakker wordt.
Ka, die sigaren hadden wat schoons kun
nen zien als ze niet naar huis gekwezeld
waren. Ons arme plankenhuisje rilt van de
angst onder de grommelende donderslagen
en wij kijken elkander met witte gezichten
aan bij iedere bliksemflits.
Maar schoon is het, machtig en wild, de
duinen en de zee in het helle licht en het
zwarte duister te zien, seconde na seconde,
als scherpe prenten onder een knipperende
schijnwerper. Toen viel de regen met bak
ken tegelijk en onze woning had wat sple
ten hier en daar, wij hadden al ons keu
kengerei nodig om de straaltjes te vangen.
Maar alia, laat dat onze fooi geweest zijn
voor het mooiste vuurwerk van ons leven,
dat we gezien hebben op de eerste rang.
Wij hebben vandaag ons huisje bij stuk
ken en brokken ingeleverd en zijn boven
op de kar gekropen, om met ons boeltje
weer naar de stad te gaan, de winter in.
Op het hoge strandhoofd zien we om naar
de zee, die als een speelse juffer haar rok
ken in de wind laat fladderen, omdat zij
niets anders te doen heeft.
Wij gaan, maar komen weerom!
Als het stormt in November en onze
kachel loeit, zullen we denken aan het
strand en aan de zee die de duinen om hun
oren aan het slaan is.
En we zullen zeggen: Hoor, ze heeft de
Zuidwester weer op visite. Ze hebben wat
te doen:
Ze vegen samen het balcon voor ons
schoon, tegen volgend jaar.
J. L.
Ontploffing in fabriek
te Amsterdam
Een dode, twee gewonden
Woensdagavond is bij een waterstoffa-
briek aan de Distelweg in Amsterdam-
Noord een zuurstofappparaat uit elkaar
gesprongen, De 41-jarige opzichter was op
slag dood. Twee arbeiders werden door
delen van het apparaat getroffen. Een hun
ner kreeg een gecompliceerde rechter on
derbeenbreuk en moest in een ziekenhuis
worden opgenomen.
Agenda voor Haarlem
DONDERDAG 7 SEPTEMBER
Luxor: „Francis", alle leeft., 2, 4.15, 7 en
9.15 uurCity: „De blonde rimboekoningin",
14 j., 2.15, 4.30, 7 en 915 uur. Spaarne: „Het
zeemonster", 14 j„ 2.30, 7 en 9.15 uur. Frans
Hals: „De held op sokken", 14 j„ 2.30, 7 en
9.15 uur. Rembrandt: „De bruid was een
man", alle leeft., 2. 4.15, 7 en 9.15 uur. Palace:
„Zonder medelijden", 18 j„ 2 4.15, 7 en
9.15 uur.
VRIJDAG 8 SEPTEMBER
Gemeentelijk Concertgebouw: Dahliaten
toonstelling van 12 uur af. Stadsschouwburg:
„Je bent maar eens jong" (Nederlandse
Comedie) 8 uur. Bioscopen: Middag- en
avondvoorstellingen.
