Haarlemse Volksuniversiteit biedt aan
weetgierigen een uitgelezen programma
Functioneel gebruik van kleuren
Moord in Wenen
Dinsdag 26 September 1950
Haarlems Dagblad en Oprechte Haarlemsehe Courant
4
Het winterwerk van de Haarlemse Volks
universiteit wordt morgenavond ingezet
met een recital in de Renaissancezaal van
het Frans Halsmuseum door mevrouw Bodi
Rapp, mezzo-sopraan en de pianist Sas
Bunge. Het programma vermeldt liederen
en aria's van Henry Purcell, Schubert,
Debussy, Caplet en Ravel, alsmede van Sas
Bunge zelf, namelijk drie liederen die hij
op teksten van de Engelse dichter Ben Jon-
son schreef. Het programma wordt gecom
pleteerd met pianomuziek van Mozart en
Albeniz.
Dit belangwekkende programma kan re
presentatief genoemd worden voor het peil
van de lezingen en voordrachten, die de
Volksuniversiteit, thans ook in nauwe
samenwerking met de Maatschappij tot Nut
van 't Algemeen, gaat bieden.
Het gaat niet aan alle onderdelen van het
programma te vermelden, doch wij maken
u attent op zes voordrachten van dr. C.
Spoelder (Donderdagen jn October en No
vember) over „De gouden eeuw van
Athene", drie lezingen van drs. W. A. Nell
over „Psychische verschillen tussen man en
vrouw" (Vrijdagen in October), drie voor
drachten over „Het existentialisme" door
prof. dr. C. G. van Niftrik (Maandagen in
October), drie voordrachten van dr. J. R.
H. de Smidt over Pascal, Molière en La-
fontaine en het over drie voordrachten ge
projecteerde „Kijkje in de weerkeuken
van het K.N.M.I." door prof. dr. W. Bleeker.
Voor de muziekliefhebbers zijn er drie
avonden met de pianist Johan Patist, ge
wijd aan „De dans in de muziek", „Ro
mantische componisten" en „Moderne
Franse pianomuziek".
De lezingen en excursies in samenwerking
met ,,'t Nut" omvatten een causerie over
prof. dr. A. Schweitzer (18 October) door
mevrouw H. Oberman-Oberman, over „De
Europese federatie" door de heer R.
Peereboom (25 October), over „Onze jonge
dichters" door prof. ar. N. A. Donkersloot.
Er zijn excursies naar het bos bij het Huis
te Vogelenzang (7 October) onder leiding
van dr. A. Meesters en naar het Gemeen
telijk Energiebedrijf. De lezingen worden
alle in het Frans Halsmuseum gehouden.
In Haarlem-Noord
In Haarlem-Noord worden drie lezingen
gehouden in de Gijsbrecht van Amstel-
school, namelijk op de Maandagen 9 Oc
tober, 13 November en 11 December. De
heer P. H. Creutzberg zal een film over
Suriname vertonen, de heer J. Buijs zal
over „Het goede boek" spreken en tenslotte
zal een film over Zuid-Afrika worden ge
draaid.
In Heemstede
In Heemstede wordt het seizoen op Don
derdag 5 October in het Jeugdhuis aan de
Herenweg geopend met een fluit- en piano
recital door Frans Vester en Miep van
Luin.
De heer Ewoud de Kat houdt drie voor
drachten over „Moderne schilderkunst" op
de Donderdagen 12, 19 en 26 October in
,,'t Wapen van Heemstede" aan het Wil-
helminaplein. In het gebouw van de N.P.B.
zal de heer Jan P. Strijbos twee lezingen
ADVERTENTIE
HONGKONG
SMEDESTRAAT 21
Lunch af 1.75
(Van 11 tot 15 uur)
1. Soep van de dag
2. Loempia
3. Bami of nasi goreng
4. Koffie
Agenda voor Haarlem
DINSDAG 26 SEPTEMBER
Frans Hals Theater: „Haarlems Kunstge
meenschap „Filmkomieken". 8 uur. Grote
Kerk: Orgelconcert, 8 uur. Rembrandt: ,Nep-
tunus dochter", 18 j., 2. 4.15, 7 en 9.15 uur.
Palace: „Het jolige weeuwtje'. 18 j„ 2. 4.15.
7 en 9.15 uur. Luxor: „Bagdad". 14 j„ 2. 4.15.
7 en 9.15_uur. City: ..Wilde pracht", alle
leeft., 2.15, 4.30, 7 en 9.15 uur. Spaarne: „De
wraak van een cowboy", 14 j.. 2.30, 7 en
9.15 uur. Phoenix-terrein: Circus Jos. Mul
lens, 8 uur.
WOENSDAG 27 SEPTEMBER
Gemeentelijk Concertgebouw: Concert
Stefan Askenase, 8 uur. Bioscopen: Middag
en avondvoorstellingen. Frans Hals: „Oom
Willy wint de derby", alle leeft.. 2.30. 7 en
9.15 uur.
houden over „Met de trekvogels naar de
Rhóne-delta".
Taalcursussen
De taalcursussen (ook in samenwerking
met „Nut" en met het „Instituut voor Ar
beidersontwikkeling") omvatten leergangen
in Engels, Frans, Maleis, Deens, Zweeds,
Spaans en Esperanto en als noviteit: Ele
mentair Latijn, te geven door dr. C. Spoel
der. De inleider stelt zich ten doel ieder
werkelijk belangstellende enige kennis van
het Latijn bij te brengen om hem (haar) in
staat te stellen iets te begrijpen van spreek
wijzen, opschriften, uitdrukkingen en der
gelijke.
ADVERTENTIE
JeMleumpor tretfen
RICHE FOTO ART
169 Grote Houtstraat - Telefoon 13472
FEEST BIJ PEEK CLOPPENBURG
De heren J. Marijnen en J. Walters her
dachten het feit, dat zij 25 jaar geleden bij
Peek Cloppenburg in dienst traden.
Namens de hoofddirectie bood de heer G.
Maartens geschenken aan. Als leider van het
Haarlemse filiaal schetste de heer Maartens
de kwaliteiten en goede hoedanigheden van
de jubilarissen. Namens collega's werden
nog geschenken aangeboden. Na afloop der
huldiging volgde een gezellig samenzijn.
De nieuwe Nederlandse Hoge Commis
saris in Indonesië, de heer A. Th. Lamping,
is heden uit Nieuw Delhi in Djakarta aan
gekomen.
Gisteren.is de ontscheping begonnen van de „Ranchi", een schip dat met ex-K.N.I.L.-
müitairen en een 150-tal babies aan boord uit Indonesië in de Amsterdamse haven
arriveerde. Een kijkje in de verzorgingskamer aan boord van de „Ranchi".
BEELDENDE KUNST
In memoriam de schilder en
leraar M. A. H. van der Burg
Dezer dagen overleed onverwacht op
zeventigjarige leeftijd de Haarlemse schil
der Marinus Arnold Hendrik van der Burg.
Deze stille begaafde man is ten gevolge van
zijn bescheidenheid bij het grote publiek
eigenlijk vrij onbekend gebleven. Hij was
een schilder voor schilders en voor een
kleine kring van echte liefhebbers. Nie
mand minder dan wijlen J. H. de Bois,
jarenlang kunstcriticus van Haarlems Dag
blad en een der fijnste kenners van de
schilderkunst der negentiende en twintig
ste eeuw, had een grote waardering voor
zijn werk. De Bois had bij zijn grote ver
zameling een paar werken (onder andere
van Rcdon en van Daalhof. meest kleine
schilderijen) die hij in z'n zaak achteraf
hield, omdat hij ze eigenlijk liever niet ver
kocht, en een der parelen van deze privé-
collectie was een klein stilleven van Van
der Burg, een wit bord met een paar citroe
nen op een glanzend tafelblad.
Van der Burg kende zijn métier door en
door. Hij stamde uit het decoratieve vak en
haalde in zijn vrije tijd de middelbare acte.
Daarna verdeelde hij zijn tijd tussen het
les geven en het bezoeken van de Amster
damse Academie, waar hij leerling werd
van professor August Allebé. Hij was een
kundig aquarellist, die zich ook toelegde
op het landschap, het figuur en het portret,
hoewel zijn eigenlijke gebied toch wel het
stilleven was: overwogen composities met
bloemen en oud aardewerk, alles in een
voorname gobelin-toon gehouden en uit
gevoerd in een mooie brede schildertech
niek. Zijn werken zullen wij missen op de
ledententoonstellingen van het genootschap
„Kunst zij ons Doel".
In zijn werkzaam leven heeft hij als
leraar aan vele jongeren de liefde voor het
vak meegegeven. In het begin van zijn
Loopb?an heeft hij ook op het gebied der
kunstnijverheid opmerkelijke prestaties ge
leverd.
Het is de bedoeling nog dit jaar in het
museum ..Het Huis Van Looy" een ere-
tentoonstelüng van zijn werk in te richten.
De liefhebber van voorname ernstige schil
derkunst verzuime niet deze expositie te
bezoeken. L. H. H. SCHUTTE
De opbrenst der collecte
voor de kankerbestrijding
De opbrengst van de collecte voor het
Koningin Wilheiminafonds ter bestrijding
van de kanker is in Haarlem f 14.002.73.
De onderverdeling is: straatcoliecte
f 3.688.14, klokkenwagen 1.593,31, huis
aan huis collecte 8.721,28.
ADVERTENTIE
Taxi? Bel 1.2.3.4.5
AMSTERDAMSCHE RIJTUIG MIJ.
Het winter-programma van
„Les conférences francaises"
De afdeling Haarlem van „Les conférences
frangaises", de combinatie van de Alliance
francaise en het genootschap Nederland-
Frankrijk heeft haar winter-programma ge
publiceerd en zoals gewoonlijk bevat dit een
aantal lezingen van eminente sprekers. Het
programma wordt op 20 October geopend met
een lezing door de heer Mare Blancpain, de
secretaris-generaal van de Alliance frangaise
over het onderwerp „Villon, de eerste der
modernen". Op 3 November spreekt André
Parrot, conservator aan het Louvre over
,,De toren van Babel". In Januari spreekt
de socioloog Georges Friedmann over een
nog nader te bepalen onderwerp. Emile Ser-
van-Schreiber. de directeur var. het financiële
dagblad „Les Èchos", bespreekt op 7 Februari
de vraag: „Gaat de wereld naar de ellende
of naar de overvloed" Op 28 Februari spreekt
Pierre-Henri Simon over „Het wezen van de
tragiek in de huidige literatuur" en in April
zal Maurice Gargon van de Académie fran-
gaise een nog onbekend onderwerp behan
delen.
Verbouw Christelijk Tehuis
voor Militairen
Aanbesteed is het verbouwen van het
Christelijk Tehuis voor militairen aan de
Jansweg. Ingeschreven was als volgt:
G. Broertjes 63.500; firma Hulsbos, Aals
meer 62.025; P. H. Romeijn 61.775; W. J.
Hoek 56.775; D. H. A. Kooy 56.757; Jon
kers Beton en aannemersbedrijf 55.675;
firma G. J. Veldwijk Zn 54.663; C. Veer
man, Huizen 48.500.
Architect is de heer C. C. van Beaumont.
Er zitten belangrijke voordelen in
Tot 1947 was het fimctioneel gebruik van
kleuren in ons land vrijwel onbekend. Toen
werd er belangstelling voor. gevraagd in
een tijdschrift dat Sikkens Lakfabrieken
te Sassenheim aan haar relaties stuurt. Het
was getiteld: „Invloed van kleuren op de
arbeidsprestaties, vergroting van de veilig
heid in fabrieken en werkplaatsen."
Daarna is er interesse gekomen voor deze
wetenschap. De wetenschappelijke staf van
Sikkens zocht contact met de Amerikanen
die zich reeds langer aan de studie van dit
onderwerp wijden en ontwierpen daarna
een systeem dat aangepast is aan de toe
stand in Nederland.
Kleuren hebben zo vertelde de heer
L. v. d. Plas ons drie functies.
Ie de physische, het min of meer absor
beren van licht. (De ene kleur reflecteert
het licht sterker dan de andere. Vermoeid
heid van de ogen moet worden voorkomen.
De ruimte waarin men zit of werkt mag
niet te licht, maar ook niet te donker zijn).
2e de signalerende, waarbij sprekende
kleuren worden gebruikt, zoals rood, blauw,
groen, geel, wit en zwart. (Rood voor
brandblusapparaten, geel voor bewegende
voorwerpen, zoals rijdende kranen, wagen
tjes, enz. oranje voor scherpe machine
delen waaraan de werkman zich verwon
den kan, openstaande schakelborden of
raderkasten).
3e de aesthetische. De kleurenleer is aan
wetten gebonden, die men moet kennen om
een harmonisch geheel te kunnen ont
werpen.
Tenslotte is er de psychologische invloed
die de kleuren op de mens uitoefenen. Geel,
oranje en rood zijn actieve, warme kleuren.
Violet, indigo en blauw zijn daarentegen
passieve, koude kleuren. De eerste groep
kleuren hebben een activerende, een stimu
lerende werking, de tweede een passi-
verende werking, zij kalmeren en geven
rust.
Algemene richtlijnen voor het functio
neel gebruik van kleuren te geven is moei
lijk, omdat de situatie in vrijwel ieder ge
val anders is. Het is bijvoorbeeld een groot
verschil of men te doen heeft met een
machine-, textiel- of zuivelfabriek, een
bakkerij, chemisch bedrijf of garage. Bij
een school ligt het probleem weer geheel
anders dan bij een ziekenhuis of theater.
Bovendien zijn de volgende punten van
belang: 1. Bevindt zich de ruimte op het
Noorden. Zuiden. Oosten of Westen? ^2. Is
de ruimte hoog of laag? 3. Zijn de vensters
groot of klein?
In fabrieken en werkplaatsen dient men
ervan uit te gaan, dat het geheel een rus
tige, maai' toch prettige indruk moet ma
ken. De ogen moeten zo weinig mogelijk
worden vermoeids In gangen en recreatie
zalen zijn stimulerende kleuren op hun
plaats.
Door een juist gebruik van kleuren zijn
in bedrijven de volgende resultaten te be
reiken:
1. Vermindering van ongevallen; 2. ver
betering van het rendement: 3. verhoging
der kwaliteit van de producten; 4. meer
orde en zindelijkheid in de lokalen; 5. beter
onderhoud van de machines; 6. verminde
ring van afval, bevuiling, enz.; 7. minder
vermoeidheid van de ogen: 8. verbetering
van de mentaliteit van het personeel en
tenslotte 9. vermindering van diverse ver
wikkelingen, min of meer te wijten aan het
werk en betrekking hebbend op de gezond
heid (oogklachten, migraine en andere
kwalen).
Aan de kleuren, in het geheel gezien, is
in de meeste bedrijven tot nu toe vrijwel
geen aandacht besteed. Het vaststellen ge
schiedt uitsluitend op gevoel, waarbij, al
leen op het aesthetische wordt gelet. Er
wordt niet gewerkt volgens een plan, ter
wijl met het functionele gebruik van kleu
„We moeten hem eruit halen, vóór hij in de beek spoelt!" schreeuwde Rick.
Hij rende wat hij kon, gevolgd door de Kabouters. Als Bunkie in de beek terecht
kwam, zou 't nog moeilijker zijn, hem te bereiken.
Langs de lange geul holden ze voort. Rick vooraan, want de angst voor z'n vriendje
maakte, dat hij alle Kabouters voor kwam. Doch de vaart van het stromende water
was groter dan een van allen kon bijhouden. Bunkie was al helemaal uit het gezicht
verdwenen
En toen ze de plaats bereikt hadden, waar de geul in de beek uitmondde, was Bunkie
al wegZe waren te laat! Geen spoor was er meer van hem te zien. Hij moest
al in de beek terecht gekomen zijn!
Wanhopig liep Rick langs de oever.
„Bunkie!. Bunkie!Waar ben je?" riep hij.
Maar er kwam geen antwoord. Van Bunkie was geen spoor te bekennen. Ze zagen
alleen het wild stromende, schuimende water
ren in het geheel geen rekening wordt
gehouden. Het gevolg hiervan is, dat het
geheel rammelt en onrustig wordt.
Grijs in werkruimten geeft veelal een
grauwe indruk, het werkt deprimerend op
de arbeiders. Ordelijkheid en netheid wor
den daardoor niet bevorderd. Het is moei
lijk in zo'n kleurloos bedrijf met pleizier te
werken, waardoor de arbeidsprestaties on
gunstig worden beïnvloed.
In de moderne bedrijven heeft het ver
langen naar meer licht en lucht dikwijls tot
overdrijving geleid.
Zeer vele voorbeelden zijn hiervan te
vinden. Grote vensters, witte plafonds en
bijna witte wanden zorgen ervoor, dat men
zich als het ware op een sneeuwveld be
vindt. In sommige bedrijven heeft deze
fout zo zei de heer v. d. Plas zo
danige vormen aangenomen, dat men het
bij zonnig weer prettig zal vinden een zon
nebril te kunnen opzetten.
Door de juiste tinten op de juiste plaat
sen aan te brengen kan dit euvel worden
vermeden, waardoor het verschijnsel van
vermoeidheid van de ogen en daardoor
dikwijls van de gehele constitutie van de
mensen tot een minimum wordt terugge
bracht.
Er moet een juiste verhouding zijn in
de contrasten tussen plafond, muur, grond,
machine en werkvlak om de concentratie
op het werk zo goed en zo natuurlijk mo
gelijk te doen zijn.
Te veel contrast geeft vaak een onrustige
indruk, waardoor men wordt afgeleid.
In moderne gebouwen heeft men wel de
gewoonte nergens lambrizeringen aan te
brengen. Van nature heeft de mens be
hoefte aan een zekere beschutting, intimi
teit, waarvoor' het aanbrengen van een lam-
brizering in bijna alle gevallen aan te be
velen is. Zet de mensen dus niet op een
presenteerblad; dit geeft een onbehaaglijk
gevoel.
In schouwburgen is een matte grijze
kleur niet gewenst. In een omgeving van
vermaak passen vrolijker kleuren.
In de laatste tijd zo besloot de heer
Van der Plas tonen de grote bedrijven
in ohs land belangstelling voor het fimctio
neel gebruik van kleuren en hebben daar
mee gunstige resultaten.
N.V.E.V. opent winterseizoen
De afdeling Haarlem van de Nederlandse
Vrouwen Electriciteits Vereniging heeft het
winterseizoen Maandagmiddag in de bo
venzaal van restaurant Brinkman ingezet
met een praatje over electriciteitsgebruik,
pianospel en het geven van schoonheids-
tips.
Kenia, N.V. tot keuring van electrotech-
nische materialen te Arnhem, heeft een
instructiecursus georganiseerd voor afge
vaardigden van de N.V.E.V. met als doel
de cursisten in staat te stellen om leden van
hun afdelingen op hun beurt meer in de
geheimen der electriciteit te kunnen inwij
den. Voor de afdeling Haarlem heeft
mevrouw R. van EngenGaarenstroom
deze cursus gevolgd en Maandagmiddag
vertelde zij het een en ander over wat in
Arnhem ter tafel is gebracht: de electrici-
teitsvoorziening in het algemeen, het ont
staan en de werkwijze van de Kema en de
ontwikkeling van het electriciteitswezen.
Ook de geschiedenis van het N.V.E.V. is in
Arnhem besproken. Mevrouw van Engen
deelde mee dat vooral als gevolg van het
voorlichtingswerk van de Kema het electrï-
citeitsverbruïk in den lande sterk toeneemt.
De technische vraagstukken die op deze
cursus werden behandeld, hadden evenals
de vele wenken die er werden gegeven,
veelal betrekking op een doelmatig gebruik
van electrische apparaten die in de huis
houding diensten kunnen bewijzen. Om het
geheel aantrekkelijk te maken verduide
lijkten tal van interessante demonstraties
de reeks lezingen.
Na haar verslag over de Arnhemse cur
sus kreeg mevrouw Van Engen vele vra
gen vooral over de financiële zijde van
een veelvuldig electriciteitsverbruik te be
antwoorden.
Mejuffrouw Lunenburg zorgde na de
thee voor vrolijke pianomuziek en gaf ten
slotte enige „schoonheidstips".
Leeuw viel tijdens repetitie
dompteur aan
Pasha, een van de vijf Afrikaanse konings
leeuwen, waarmee de Indische dompteur
Rabindranath Nehroe in het circus Jos.
Mullens optreedt, heeft tijdens een repe
titie in de piste zijn temmer aangevallen.
Toen Nehroe de leeuw wilde laten zitten,
sloeg het dier met de rechtervoorpoot naar
hem en raakte Nehroe op de rechterarm.
De Franse paardendresseur, Maki, die
het ongeluk zag gebeuren, schoot ijlings
toe en verbond de dompteur. Onmiddellijk
daarna hervatte de temmer zijn werk.
Later is hij door een arts verbonden.
Dit is niet de eerste maal tijdens zijn
engagement bij circus Mullens dat Nehroe
door een van zijn dieren is aangevallen.
Toen het circus in Februari van dit jaar
in Parijs optrad, sprong een leeuw tijdens
een der-avondvoorstellingen op de temmer
en verwondde hem ernstig aan buik, borst
en schouders. Pas na een verblijf van zes
v/eken in een kliniek bij Parijs en enige
weken rust kon Nehroe zijn werk her
vatten.
Jongen!
Ja, vader?
Je bent nu twintig jaar geworden,
het leger roept je.
Ik zal ten strijde trekken, vader.
Niet van die grote woorden, mijn
zoon. Het is met een leger als met een
schouwburg; buiten de schouwburg wordt
meer en beter comedie gespeeld dan er
in.
Wordt dan buiten het leger meer en
harder gestreden, vader?
Ja, m'n jongen. Van de geboorte tot
zijn dood moet een mens strijden. Pak de
krant maar op en je leest dat we strijden
tegen de koude, tegen het ijs en als er geen
kou is, strijden we tegen de warmte, tegen
de muggen en vliegen, tegen de colorado
kever, tegen de bisamrat, tegen de rupsen,
tegenenfin, m'n jongen, 't leven is
één strijd. In je schooljaren vecht je met
je kornuiten, als je ouder wordt er. een
aardig meisje leert kennen, voer je een in
wendige strijd: trouwen, of vrij blijven,
Je trouwt want je verliest van jezelf, Be
denk dat iemand, die vecht, verliest, ook
al wint hij.
Een volwassen mens voert dagelijks de
strijd om het bestaan. Hij strijdt voor het
behoud of voor verbetering van zijn loon,
Men voert onafgebroken een concurrentie
strijd. We strijden zelfs tegen vijanden,
die. we niet eens zien, tegen bacillen. Ik
loop al jarenlang met een kastanje in mijn
rechter broekzak ter bestrijding van rheu-
matiek in mijn linker schouder. Snoept je
moeder niet de ene tube aspirine na de
andere leeg om aanvallen op haar fit-zijn
te kunnen afslaan? En trek ik niet na elke
maaltijd met een lepeltje zuiveringszout
ten strijde tegen mijn innerlijk?
En nu, mijn zoon, ga de wapenrok aan
trekken. Profiteer van je militaire dienst
tijd, want als je straks weer burger bent,
moet je vechten. Dan begint de strijd, de
strijd tot de dood. Ik kan je over strijden,
waartoe de mens wordt verplicht, uren en
uren
Vader?
Wat is er, mijn jongen?
Neemt u mij niet kwalijk, maar ik
zit te vechten tegen de slaap.
Ga dan naar bed, mijn zoon en sta
morgen als overwinnaar op.
ADVERTENTIE
Jagt Horlogemaker
KLEINE HOUTSTRAAT 105 - TEL. 14448
FRIESE KLOKKEN
ENGELSE TAFELKLCKKEN
Verkoop Reparatie
Commissie zal moeilijkheden
der zeevisserij onderzoeken
De minister van Landbouw, Visserij en
Voedselvoorziening is voornemens een
commissie in het leven te roepen teneinde
een onderzoek in te stelien naar de vraag,
op welke wijze de moeilijkheden, waar
mede in het bijzonder de zeevisserij te
kampen heeft, tot een oplossing kunnen
worden gebracht. Hierbij zal in het bij
zonder moeten worden nagegaan, hoe een
sanering van de visserijvloot zal kunnen
worden bereikt. Dit vraagstuk zal niet al
leen op de trawlvloot betrekking hebben,
maar de positie der loggers, kotters en
andere vaartuigen zal eveneens hierbij in
beschouwing dienen te worden genomen.
Intussen hoopt de minister, dat door in
middels getroffen regelingen een sluitende
exploitatie-rekening voor de trawlvisserij
kan worden bereikt.
Bjj Breda is een Belgische auto, die op
een voorrangsweg reed, aangereden door een
zware vrachtauto, die uit een zijweg kwam.
Een der inzittenden van de personenauto, een
dame uit Antwerpen, kwam bij de botsing
om het leven.
Burgerlijke stand van Haarlem
HAARLEM, 25 September 1950
GEHUWD: 25 Sept., H. J. M. Hoogkamer ea
G. J. Govers; F. L. F. Rikkers en A. A. M.
Bartels.
BEVALLEN van een zoon: 21 Sept., H. H.
Petrick—Sutter; W. C. Bogaardt—Nieuw-
poort; 23 Sept., C. van Riemsdijkde Bonte;
A. J. van RossemLoder; 24 Sept., W. J.
OosterbaanLiefers; A. C. LeeuweUilen
broek; A, M. van der BentWeyland; M. A.
Kramer—van Sprang; M. S. de Vries-Wasch;
A. van BeekWestrik; H. van den Burg-
Brasser; 25 Sept., M. L. de Jongvan
Kalmthout.
BEVALLEN van een cterhter: 22 Sept., A.
M. A. OudKenter; 23 Sept.. J. L. Schmidt
Coone; M. JansenDecker; W. T. van der
VlistGrandia; M. I. FreulingsKoopman;
M. Pieters—Klomp; W. Elgersma—Schellin
gerhout; L. C. Donkers—Pus: 24 Sept., C.
van de Kuilvan den Berg; M. C. Majen-
burg—Noodwang; W. H. J. Martin—Polman;
25 Sept., A. M. Middendorpvan der Meer;
OVERLEDEN: 23 Sept., L. Mouthaan Sibe»
nesCompiet, 72 j., Kerkhof straat; H. Post-
ma, 67 j., Marnixstraat; A. Meinster 83 j„
Maerten van Heemskerkstraat; J. Nieuwen-
hof, 58 j., Bankastraat; H. P. van Asselt, 74 j.,
Schoterweg; G. T. M. Meskers, 1 d., Kam
perlaan.
FEUILLETON
door Gisela Furtmüller
(Vertaald uit het Duits)
29) Het onderhoud
werd toegestaan en de drie mannen
Helbing, Urban en een Italiaanse collega
namen de kapitein even terzijde.
We vertrekken pas over een uur,
deelde de kapitein mee, nadat hij de wen
sen van Helbing en Urban had aangehoord.
Er is dus nog genoeg tyd voor u, mijne
heren, om uw taak uit te voeren.
De politiemannen stelden de kapitein
nog enkele vragen, die deze op bevredi
gende wijze beantwoordde. U bent dus
thans van een en ander op de hoogte,
kapitein, besloot Werner Helbing en de Ita
liaanse politieman vroeg: Het blijft dus
bij onze afspraak. Ik ga vooruit en u komt
achter me aan?
Helbing keek even om zich heen lk
zou hier liever niet gezien worden. Ander
zijds moeten we dat risico maar nemen,
We mogen de hut geen moment uit het
oog verliezen.
Daar is een kleine nis, wees Urban,
Kom mee, er is plaats voor drie
Zender een geluid sLopen de dxde man
nen erheen en wachtten. Opeens pakte
Urban Helbing's arm beet. Daar
kijk eens!
Voorzichtig boog deze zijn hoofd naar
voren.
Jadat is hij! zei Helbing en hoe
wel hij heel zachtjes sprak, was toch dui
delijk een klank van triomf in zijn stem te
horen. Zijn lichaam nam een gespannen
houding aan en leek één bundel spieren.
Snel wisselde hij enkele woorden met de
Italiaanse collega. In de gang tussen ae
hutten kwam een man aanwandelen. Hij
droeg een licht pak; in z'n rechterhand
hield hij een sigaret, terwijl hij in zijn
linkerhand een krant had, waarin hij ver
diept scheen. Hij keek niet op. zoals de
politiemannen gevreesd hadden. Langzaam
kwam hij naderbij. Voor één van de hutten
bleef hij stilstaan en trad na een licht
klopje op de deur naar binnen. Toen de
deur achter hem gesloten was, traden Hel
bing en de beide andere mannen uit hun
schuilhoek naar voren. Kom mee, zei de
Italiaan.
In een gewoontegebaar tastte Helbing
naar zijn revolver, er. ook Urban hield zijn
vuurwapen gereed. Het volgende ogenblik
werd er op overtuigende wijze op de deur
van de hut van mevrouw Mariene Rothe
geklopt. De gang tusssen de hutten was nu
vol met passagiers en tussen hen kwam
de gestalte van een dienstdoende officier
naar voren.
Mariene Rothe, die op gedempte toon
met haar bezoeker zat te praten, werd
doodsbleek, toen ze het kloppen op haar
deur hoorde.
Wat moei ik doen? Zal ik openmaken.
Norbert? fluisterde ze tot de man, die
naast haar was gaan staan.
Norbert Günther was zelf ook bleek
geworden, maar deed z'n best om rustig
te schijnen.
Natuurlijk, antwoordde hij. Iemand
vergist zich waarschijnlijk in de hut.
Mariene klemde haar handen in een
angstig gebaar ineen.
Binnen, zei ze met hese stem.
Langzaam ging de deur open en op dat
zelfde moment was een kreet van ontzet
ting te horen uit Marlene's mond. De
jonge vrouw deinsde terug. Grote ge
nademompelde ze.
Urban draaide het slot van de deur om,
daar hij bang was, dat Mariene een nutte
loze poging tot ontvluchten zou willen
ondernemen.
Mariene Rothe dacht daar echter niet
aan. Ze stond op de plaats vastgenageld
en staarde Helbing niet ogen, groot van
schrik, aan. In haar koortsachtig werkend
brein zag ze zichzelf al voor de rechtbank
en hoorde ze al het vonnis, dat men over
haar vellen zou, voorlezen....
Ik moet u even spreken, mevrouw
Rothe, zei Helbing, terwijl hij op haar
toeliep. Wat is de reden, dat u het land
wilt verlaten?
Ze richtte zich iets op en wendde haar
blik af. Ikga op reis om over alle
ellende heen te komen en weer helemaal
de oude te wordenwaarom vraagt u
me dat?
Deze woorden waren hooghartig bedoeld,
maar Helbing hoorde de angst in haar
stem.
Ik heb het recht u dat te vragen,
antwoordde hij rustig, hoewel de klank
van zijn stem hard was. Onwillekeurig
sloeg Mariene de ogen neer.
De Italiaanse politieman trad naar voren.
Ik arresteer u, Norbert Günther, onder
verdenking van moord met voorbedachte
rade op Valentin Rothe, en u, Mariene
Rothe, onder verdenking van medeplich
tigheid.
Het was gedurende enkele seconden
doodstil in de hut, het soort stilte, dat
aan een storm vooraf gaat. In een gewoon
tegebaar hielden de politiemannen hun
vuurwapens gereed. Ze waren hiermede
geen seconde te vroeg, want Günther had
met een plotseling gebaar zijn revolver te
voorschijn gehaald en terwijl hij als een
wilde een paar schoten loste, trachtte hij
de deur van de hul te bereiken Met een
sprong vloog Helbing achter de aanvaller
aan. Enkele ogenblikken later lagen de
beide mannen in een hevige worsteling op
de grond. Urban had de situatie echter snel
overzien. Met enige deskundige handgre
pen bevrijdde hij Helbing van zijn tegen
stander, terwijl de Italiaan deze in een
stoel drukte en de handboeien aandeed.
Ik ben onschuldigzei Mariene
met een wanhopig klinkende stem. Ze
stond tegen een van de wanden van de
hut geleund en zag doodsbleek.
U bent schuldig, sprak Helbing haar
op rustige wijze tegen. U hebt zelf van
het eerste ogenblik af verdenking tegen u
doen rijzen.
Ik? riep Mariene vol ontsteltenis uit.
Was ik zo buiten mezelf, dat ik me heb
verraden?
U was alleen maar onvoorzichtig en
u had geen ervaring op het gebied van de
misdaad. Toen u met Valentin Rothe
trouwde, kon u uw liefde voor Norbert
Günther niet opgeven en waarschijnlijk
wilde u dat ook niet. U hoopte vermoede
lijk op een of ander wonder, dat u beiden
later eenmaal samen zou voeren. Is het
niet zo? vroeg hij, toen hij zag, hoe zij hem
als gefascineerd aanstaarde.
Ja, fluisterde ze en haar ogen glans
den. Ja, u hebt het bij het rechte eind. Ik
heb altijd heel erg veel van Norbert ge
houden en daarom.
Daarom hebt u alles vergeten, vulde
hij haar aan. U maakte de eerste grote fout,
door Manna Erhart op te dragen mij een
valse sleutel van de bewuste achterdeur
te geven. Uw tweede fout was, dat u het
tijdstip van uw terugkeer uit Wenen een
uur later opgaf dan het in werkelijkheid
was. U nam niet de trein van 5.37 uur,
doch kwam reeds om enkele minuten over
vijf thuis. De man, die de knecht in het
trappenhuis zag, was niet Wilhelm Nora-
mann, zoals u mij wilde doen geloven, doch
deze meneer hier, wiens bijzondere ken
merken glanzend zwart haar en een
donkere hoornen bril in zeshoekig model
wel zeer opvallend zijn. Hij bezocht u en
liet u de revolver zien, die hij zogenaamd
voor z'n eigen verdediging bij zich droeg.
Geen mens zal u voor op z'n zachtst
gezegd zö onschuldig houden, dat u dat
geloofde. Integendeel, diep in uw hart wist
u heel precies, voor welk doel dit wapen
gebruikt zou worden. Hanna Erhart heeft
uw gesprek met Norbert Günther door de
dunne wand van de muurkast, die ze aan
het opruimen was, kunnen volgen. Ook ten
opzichte van dit meisje, Hanna, beging u
een grote onvoorzichtigheid, door haar ver
zoek om haar salaris voor een tweede maal
te verhogen, zonder meer af te wijzen.
Ik wist niet meer, wat ik deed, zucht
te Mariene ongelukkig.
Werner Helbing knikte. Zoveel weet
ik echter wel, merkte hij op, dat u geen
enkele poging deed om de op het leven
van uw man beraamde aanslag te verijde
len. U bent hierdoor medeplichtig
Zwijg! beet hij Günther toe, die zich op
dat moment uit z'n stoel trachtte op te
richten om iets in 't midden te brengen,
doch die onmiddellijk door de Italiaanse
politieman in bedwang werd gehouden.
- (Slot volgt), i
