JACK MORRIS
mmrn
smt mm
HUIS
57.5D
Officiële lezing door
bewoner bestreden
HET
Amsterdamse Beurs
QKort en Bondig
Geen Blijvende Stad
V rijdag 29 September 1950
Haarlems Dagblad en Oprechte Haarlemsche Courant
'4
Het dodelijk ongeluk
in de Wilhelminastraat
Nader onderzoek gaande
Wij hebben gisteren uitvoerig weerge
geven op welke gronden het College van
Burgemeester en Wethouders meent dat
de gemeente Haarlem niet aansprakelijk
kan worden gesteld voor het dodelijk on
geluk ten gevolge van gasvergiftiging,
waarvan een bewoonster van de Wilhel
minastraat in de nacht van Dinsdag op
De bewoner van het perceel Wilhelmi
nastraat 47, de heer J. P. Verberne, heeft
ons gisteren met stelligheid verzekerd, dat
de uiteenzetting die wethouder Happé aan
de hand van door het betrokken personeel
van het Energiebedrijf verstrekte gegevens
aan de gemeenteraad heeft gegeven, op
enkele punten volstrekt onjuist is.
In de eerste plaats is het volgens de
heer Verberne niet waar, dat bij onder
zoek geen reden was tot het treffen van
bijzondere maatregelen bij de percelen 47
en 49.
Op Zaterdag werd namelijk een lek in
de gasleiding in ziin kelder provisorisch
met isolatieband gedicht. Op Maandag
morgen is een opzichter met twee werk
lieden komen kijken, waarbij zij vonden
dat er geen reden tot verder ingrijpen be
stond. De opzichter zou toen gezegd heb
ben: „Gelukkig, want we hebben al zoveel
werk", hoewel de heer Verberne niet veel
vertrouwen in de getroffen voorzieningen
stelde. Om twaalf uur 's middags bleek,
dat hij niet te pessimistisch was geweest,
want het gas stroomde toen krachtig de
kelder in. Hij waarschuwde onmiddellijk
het G.E.B., waarna, na vijf kwartier wach
ten. fitters kwamen om de leiding te her
stellen. Er werd toen een nieuwe pijp
aangebracht, waarvan gezegd werd, „dat
nu ieder gevaar geweken was". Het was
dus niet juist, dat er geen aanleiding was
om bijzonder op de verbinding met num
mer 47 te letten.
De heer Verberne zegt ook, dat hij nim
mer aan het einde van een werkdag ge
waarschuwd is om een raam in de slaap
kamer open te laten en hij sprak er zijn
bevreemding over uit, dat, toen 's nachts
gewerkt werd aan het lek in de op twintig
centimeter afstand gelegen toevoerbuis
tot nummer 49 niemand op de gedachte is
gekomen ook een onderzoek bii de buren
in te stellen.
Wij hebben deze mededelingen aan wet
houder Happé doorgegeven, die ons een
nader onderzoek toezegde. Vanmorgen
konden daarover nog geen bijzonderheden
worden bekend gemaakt.
Wel merkte men op, dat in ieder geval
vast staat, dat het gas, dat de dood van
mevrouw Verberne veroorzaakte, niet af
komstig was van de hei-stelde leiding tot
nummer 47, maar uit die van het belen
dende pand.
„Sf. Franciscus van Assisië"
bestaat veertig jaar
Wegens het veertig-jarig bestaan van de
Nederlandse Katholieke Bond van Admini
stratief. verkopend en verzekeringsperso-
neei „St. Franciscus van Assisië", afdeling
Haarlem, op 8 October, wordt op Woens
dagavond 4 October een feestvergadering
gehouden in gebouw St. Bavo. Als spreker
zal optreden de weleerw. Pater Eusebius
Peters O.E.S.A.. Het dubbelmannenkwar-
tet „Inter Nos" onder leiding van Nico
Hoogerwerf verleent vocale medewerking.
Op Zondagmiddag 8 October recipiëert
het bestuur in gebouw St. Bavo, waar des
avonds een cabaret-avond wordt gegeven.
ADVERTENTIE
Lamshuid pantoffels 9.75
Windb.reakers 77.50
GROTE SORTERING REGENKLEDING
Barteljorisstraat Telefoon 13459
Haarlem
Reclame-congres gesloten
Dagbladen boden deelnemers
cocktail-party aan
Het tweedaags congres van het Genoot
schap voor Reclame is gistermiddag beslo
ten met een cocktail-party in Dreefzicht,
die de congressisten werd aangeboden door
een aantal Amsterdamse en Haarlemse
dagbladen. Namens de kranten voerde de
heer R. W. P. Peereboom het woord en hij
vertelde hoezeer de stad Haarlem het op
prijs gesteld heeft de reclame-mensen als
gasten te mogen ontvangen. Hij zei er van
overtuigd te zijn, dat het congres goed en
vruchtbaar werk heeft gedaan ten gunste
van de mooie en onmisbare taak, die de
reclame in het maatschappelijk leven heeft.
Namens de gasten bedankte de voorzitter
van het genootschap, de heer H. G. D. Cop-
pens, voor de gastvrijheid eH «e steun, die
het congres hier heeft ondervonden.
Tevoren hadden de deelnemers in Brink-
mann nog twee Amerikaanse films gezien,
die bedoeld waren als „reclame voor de
reclame". Het waren „De magische sleutel"
en „De radar van de verkoop", twee knap
gemaakte en zeer suggestieve kleurenfilms,
die en dat gelat speciaal voor de laatste
op sprekende, zij het soms wat simpele
wijze, de absolute noodzakelijkheid van
het maken van reclame illustreerden.
De laatste inleiding van het congres
werd daarna in Dreefzicht gehouden door
de heer P. Renkema, die als onderwerp
„Collectieve reclame voor de middenstand"
gekozen had.
Hij wees er op, dat het beginsel van col
lectieve reclame de middenstander de
aller-individueelste der ondernemers
oorspronkelijk vreemd is. Concurrentie van
het grootbedrijf bracht de middenstanders
tot een samenwerking, die zich manifes
teerde in gezamenlijke inkoop. Deze is
echter volgens de heer Renkema niet vol
doende om de concurrentiestrijd effectief te
voeren. Inderdaad hebben middenstanders
in sommige branches dat ingezien en zij
zijn overgegaan tot het voeren van collec
tieve reclame-campagnes. Bij deze cam
pagnes wordt nogal eens gebruik gemaakt
van een bepaald embleem, maar dat houdt
in dat een selectie der deelnemers vereist
is, om het embleem te beschermen. Het
deelnemen aan collectieve campagnes eist
van de vakgenoten een behoorlijke mate
van solidariteit en discipline.
Naast de directe bestrijding van de con
currentie dient de reclame vooral ook posi
tief gericht te zijn door middel van voor
lichting van het publiek met betrekking
tot het gebruik van bepaalde artikelen.
De spreker behandelde vervolgens de
collectieve reclame door middenstanders
uit verschillende branches, die in een be
paalde plaats of buurt gevestigd zijn, bij
voorbeeld in de vorm van een winkelweek.
Hij waarschuwde echter voor het systeem
om door middel van „bonnetjes" door de
mazen van de Loterijwet te glippen en voor
het systeem om er acties van straat tegen
straat of buurt tegen buurt van te maken.
Een bijzondere attractie voor het kopend
publiek, mits deze origineel is, kan bij een
soortgelijke campagne echter een goed
middel zijn.
Tenslotte besprak de heer Renkema een
algemene landelijk gevoerde gooawill-cam-
pagne voor het kopen bij de middenstand,
die stellig waarde heeft, al zal men er goed
aan doen haar effect niet te overschatten.
Om zo'n campagne goed op te zetten, zijn
grote sommen nodig en het is de vraag of
de middenstanders bereid zullen zijn deze
bedragen te voteren. Tenslotte wees de
spreker er op. dat ook bij een landelijke
campagne voldoende aandacht moet wor
den besteed aan de argumentatie. In dit
opzicht achtte hij de wapenspreuk van de
Stichting Reclame Middenstand „Ik waak
in eigen zaak te allen tijd voor uw profijt"
als zeer geslaagd. Een levendige gedachten-
wisseling volgde op deze inleiding.
De Heemsteedse melksanering
Vertrouwenscommissie zal
zo nodig haar bevoegd
heden hanteren
De Vertrouwenscommissie vóór de Heem-
steedse melkhandel die enkele dagen ge
leden reeds liet blijken, dat zij van plan is
krachtig voor het belang van de consu
menten in het krijt te treden, heeft gister
avond, bij monde van haar voorzitster,
mevrouw M. Kubatz-Brugman, op de ver
gadering van de Coöperatie van Heem-
steedse melkhandelaren opnieuw laten
blijken, dat zij niet zal tolereren, dat de
dienstverlening aan de Heemsteedse huis
vrouwen na de sanering zal verslappen.
Zij drong aan op behoud van een cor
recte, beleefde en dienstvaardige houding,
waarbij klachten over zuur geworden melk
of ranzige margarine niet afgedaan zouden
worden met opmerkingen als „Dat inte
resseert me niet, want m'n provisie krijg ik
toch wel", zoals was voorgekomen. Voorts
bepleitte zij een betere indeling der be-
zorgwijken, waarbij in ieder geval de keus
uit twee handelaren gewaarborgd zou zijn.
Tenslotte vestigde mevrouw Kubatz er
de aandacht op, dat de Vertrouwens
commissie deze wenken nu nog als een
waarschuwing gaf, doch dat zij niet zou
schromen haar bevoegdheid om boeten op
te leggen of een nalatige melkslijter te
schorsen te hanteren.
De melkhandelaren hebben besloten nu
ook hun bezorgers over de juiste uitoefe
ning van hun taak te instruëren.
Geen Oostenrijkse kinderen
meer naar Nederland
Meer aan 12.000 Oostenrijkse kinderen
zijn sedert het einde van de laatste wereld
oorlog, met speciale kindertreinen van het
Nederlandse Rode Kruis van Wenen uit
naar Nederland gebracht om hier enige tijd
in een gastvrij milieu opgenomen en ver
zorgd te worden.
Dezer dagen is het tienduizendste Ween-
se kind, dat in ons land is geweest, naar
Wenen teruggekeerd. De trein, waarmee
het, tezamen met nog ongeveer zeshonderd
andere kinderen, arriveerde, was de laatste
van een lange reeks van kindertreinen,
want thans is een streep onder deze Neder
lands-Oostenrijkse kinderactie gezet. Er
was in Wenen voor een feestelijke ont
vangst op de Westbahnhof gezorgd.
Mevrouw S. Ross uit Den Haag en de
heer A. Jaslci uit Haarlem, van het Neder
landse Rode Kruis, en de heer H. Verhoe
ven uit Den Bosch ontvingen een fraaie
gouden herinneringsmedaille van de stad
Wenen uit handen van de Weense burge
meester, dr. Th. Koerner. De plechtigheid
die in het Weense raadhuis werd gehouden,
werd onder meer door de tijdelijke Neder
landse Zaakgelastigde graaf de Marchant
et d'Ansembourg en door de Weense kardi
naal-aartsbisschop dr. Th. Innitzer bijge
woond.
De gouden medailles dragen de inscrip-
tie: „dat Wiener Kind dankt seinen
Helfern".
„Jeugd roept jeugd"
Onder het motto „Jeugd roept jeugd"
hielden de Hervormde Jeugdraad van
Bloemendaal en de afdeling Overveen van
„Jeugd en Evangelie" gisterenavond de
eerste bijeenkomst van een serie culturele
avonden.
In de tot de laatste plaats gevulde zaal
van gebouw „Domi" te Overveen werd de
destijds reeds uitvoerig in ons blad bespro
ken Italiaanse film „Vier stappen in de
wolleen" vertoond.
Na de filmvertoning kregen vijf bezoe
kers de gelegenheid in een spreektijd van
twee minuten htm mening over de film te
zeggen.
De sprekers werden beantwoord door ds.
W. Fijn van Draat, die een korte nabe
schouwing hield. De predikant merkte op,
dat de verhouding tussen de hoofdpersonen
in de film niet reëel was. In het dagelijks
leven doen de toestanden zich wél eens
anders voor. Toch is de oplossing mogelijk,
want waar in de film de hoofdpersoon, de
oplossing brengt, daar geeft Christus in ons
leven de oplossing, zo besloot ds. Fijn van
Draat.
„Anna Lucasta" van Ph. Yordan
op répertoire van Comedia
De toneelgroep Comedia heeft in studie
genomen het spel „Anna Lucasta" van
Philip Yordan, onder regie van Joan Rem-
melts. De hoofdrollen worden vervuld door
Magda Janssens. Rie Gilhuys, John Gobau,
Ko van Dijk. Guus Hermus en Jan Teulings.
Voorts is professor Peter Sjarof uitgenodigd
om in de loop van het seizoen wederom als
gastregisseur op te treden.
„NÏNA" IN HAARLEM
Op Woensdag 4 October verzorgt de Neder
landse Comedie in de Stadsschouwburg een
opvoering van het blijspel „Nina" van André
Roussin met Mary Dresselhuys, Guus Oster,
Henk Rigters, Pierre Myin en Gerard
Relters. De regie is van Johan de Meester.
ADVERTENTIE
REPARATIE MATRASSEN
's morgens gehaald, 's avonds gebracht
H. DE GRAAFF
GROTE HOUTSTRAAT 103
HAARLEM TEL. 114S5
Sociëteit voor bejaarden
wordt weer geopend
De Haarlemse Sociëteit voor ouden van
dagen die ontstond en floreert dank zij de
activiteit van rie Haarlemse Unie van
Vrouwelijke Vrijwilligers, opent na het zo
merreces haar poorten weer in gebouw
„Cultura" aan de Jansstraat op Maandag
2 October 's middags om twee uur.
De presidente, mevrouw J. van Nispen-
Van Wely, zal de opening verrichten.
ADVERTENTIE
Prof. S. W. Tromp over het
„aardstralen"-vraags»uk
Voor een groot aantal belangstellenden
heeft prof. S. W. Tromp, hoogleraar te Lei
den en adviseur van de Unesco, gister
avond in een der zalen van Brinkmann een
exposé gegeven van het standpunt dat de
hedendaagse wetenschap inneemt ten aan
zien van het vraagstuk der zogenaamde
„aardstralen".
De term aardstralen wilde hij liever ver
vangen door de betiteling aardvelden, want
de streng-wetenschappelijke naspeuringen
op dit gebied hebben tot nu toe niet aan
getoond dat wichelroede-uitslagen ook
maar enig verband zouden houden met.
uitstralingen van de bodem. Wel is er een
indirect verband gevonden tussen de
reacties van wichelroede of pendel en de
variaties in de graad van aardmagnetisme
en „bodempotentiaal" (electrische span
ningsverschillen) die zich op en onder het
aardoppervlak voordoen. Het bleek dan
ook mogelijk wichelroede-lopers vrij
nauwkeurige „metingen" te laten verrich
ten van de verschillen in aardmagnetisme
en electrische spanning die in bepaalde
stukken land optreden en deze in kaart te
brengen. Daarbij bleken de varianten
stroken dikwijls geheel samen te vallen
met die welke exacte metingen van dezelf
de verschijnselen in zulk een bodemperceel
hadden aangetoond.
Men trekke daaruit echter nog geen
voorbarige conclusies ten aanzien van het
wichelroede-verschijnsel en de aardvelden,
welker juiste samenhang nog onderwerp
van diepgaande wetenschappelijke naspeu
ringen is. De verrichte research-arbeid
heeft inmiddels al wel aangetoond dat
de aardvelden geenszins noodzakelijk een
ongunstig medisch aspect hebben; bij be
paalde proeven is soms ook het tegendeel
gebleken. De vrees voor „aardstralen" en
hun beweerde nadelige invloed op de ge
zondheid berust naar sprekers overtuiging
dan ook grotendeels op suggestie. De bed
den-verzetterij en dergelijke afweerpo-
gingen tegen de aardstralen sorteren dan
ook naar zijn mening weinig reëel effect,
maar ook hier kan de suggestie soms won
deren (en dan ten goede) verrichten.
Hangende het wetenschappelijk onderzoek
naar een mogelijk verband tussen het aard
magnetisme en zijn eventuele invloed op
het menselijk gestel, waarschuwde de in
leider tenslotte zijn gehoor, niet al te cri-
tiekloos aan de populaire aardstralen-
légenden geloof te hechten, want vele daar
van worden alleen verspreid om fabrikan
ten van dure maar waardeloze „afweer
middelen" gewin te brengen.
Organisatrice van deze belangwekkende
voordrachtsavond was de Haarlemse „Ver
eniging tot Bestrijding van Aardstralen".
Te Rotterdam is in de grote Ahoy-hal
de beurs voor mode en huishouding „Femina"
geopend.
Hei Rotterdams Toneel
speelde Langendijk
Men kan niet zeggen dat het Rotterdams
Toneel, één van de vijf grote gesubsidieer
de gezelschappen, in de Haarlemse Schouw
burg kind aan huis is. Wij krijgen het in
tegendeel hier zelden of nooit te zien,
hetgeen men overigens niet al te zeer
behoeft te betreuren, ai is het jammer dat
enkele interessante stukken (zoals „Vuile
handen" van Sartre of „Jeanne van Lor
raine" van Maxwell Anderson) of door
bijzondere kwaliteiten de aandacht trek
kende vertoningen (zoals van „Gasten op
het kasteel" door Jean Anouilh onder gast-
regie van André Barsacq) ons onthouden
werden. Slechts de vereniging „Geloof en
Wetenschap" zorgt voor de handhaving
van het contact en zo zagen wij gisteravond
een voorstelling van de uit 1714 daterende
comedie „Het wederzijds huwelijksbedrog"
van onze Pieter Langendijk, onder regie
van Richard Flink, die ook de fleurige en
snel verwisselbare décors ontwierp.
Langendijk dankt zijn opvallende plaats
in de dramatische litteratuur van ons land
voor een groot deel aan de onaanzienlijk
heid van zijn tijdgenoten. Hij is er aller
minst in geslaagd om, zoals zijn bedoeling
was, Molière voorbij te streven. Daarvoor
bleef zijn talent veel te beperkt en zijn
eerzaamheid te burgerlijk. Zijn streven was
er op gericht „de kentekenen der ondeug
den met kunst op het toneel bespottelijk
te maken" echter zonder (zoals hij zelf
schreef) „de ongebondenheid, de onkuise
uitdrukkingen en snode snorkerijen" van
Hooft en Bredero, zijn ook door hem ver
eerde voorgangers. Het hier besproken
stuk is dienovereenkomstig een toonbeeld
van betamelijkheid, sterk zedemeesterend
van aard. Het „voorbericht" eindigt met de
woorden, die tevens de inhoud kort en
bondig samenvatten: „lees- en aanschouw
het, tot lering en verfoeiing van een gebrek,
dat al te zeer bij onze landaard is inge
kropen, namelijk kaal en groots te zijn en
het laatste door bedrog staande te hou
den".
De stof van deze vaak de klucht naderen
de comedie werd ontleend aan een schel
menroman uit hei laatst van de zeventien
de eeuw: „De vermakelyke vryage van den
kaaien Utrechtschen edelman en de niet
hebbende Geldersche juffer". De intrige is
.handig uitgewerkt en sommige tonelen ge
tuigen van een nog altijd komische visie,
al voelt men hier de invloed van Molière
het sterkst, zoals in de scène waarin Char
lotte probeert haar schuldeisers het doel
van hun bezoek te doen vergeten of die
waarin de als baron vermomde knecht een
rhetorisch minnedicht voordraagt. De
grootste tekortkoming schuilt echter in zijn
karaktertekening. Zijn personages groeien
niet boven de wel handige en zorgvuldig
gedètailleerde typering uit. Bovendien zijn
de dialogen, op enkele uitzonderingen na,
flauw en zonder poëtische kracht. Het blijft,
een tijdverdrijf van kleine luiden.
Men kan dan ook niet zeggen dat de
vertoning veel opzien baarde, al herinner
ik mij er vroeger van, toen Jan Musch de
rol van de verlopen soldaat vervulde, toch
wel plezier aan te hebben beleefd. Kees
Brusse deed het trouwens lang niet onaar
dig en ook voor de brutale, ondernemende
meid van Mieke Flink kon men bewonde
ring gevoelen. Door hun spel zag men de
„Hollandse eigenaardigheden" inderdaad
soms van de ridicule kant. Maar het gezel
schap arme edellieden (Enny Meunier, Eva
Hauck en Adolf Rij kens) miste de terstond
veroverende zwier, waarmee deze mensen
elkaar om de tuin leiden. Ook de bezetting
van de toch kansrijke bijrollen kon, naar
ik aanneem, het publeik niet over het ge
voel heen helpen dat het dicht in dè buurt
van de verveling werd gebracht.
DAVID KONING.
Oorlog en beurskoersen
De successen in Korea en de vrees voor
inflatie troffen de New Yorkse effecten-
markt Woensdag met volle kracht en de no
teringen daalden met gemiddeld 3 dollar
per aandeel.
De waarde van de genoteerde aandelen
daalde met naar raming 1.250.000.000 dol
lar tengevolge van de grootste daling sedert
medio Juli.
Effectenhandelaars in Wallstreet zijn van
mening, dat een snelle overwinning in
Korea een einde zou maken aan de herbe
wapening en het economische leven zou
overschakelen op een defensie-plan op
lange termijn, hetgeen een herwaardering
van de noteringen op de effectenmarkt tot
gevolg zou hebben.
ADVERTENTIE
Steeds weer nieuwe
zendingen horloges komen binnen.
De mooiste van de mooiste,
en beste van de beste.
Een zeer goed Ankerhorloge,
waterproof, shockproof, anti-
magnetisch, 17 steens, met
radium V
Kent U
onze sterke jongens Anker-
horloges van
AL onze Horloges en andere
artikelen zijn verzekerd tegen
DIEFSTAL BREUK
BESCHADIGING
't SILVER STOEPKE
de Kleine zaak met de grootste keuze
GROTE HOUTSTRAAT 49
Telefoon 20049 Haarlem
Waar was Bunkie toch gebleven? Het beertje werd met een geweldige vaart door
de stroom meegesleurd. Zwemmen kon hij niet, daarvoor was de vaart van de golven
te groot. Hy kon niets anders doen dan zich maar laten meesleuren. Dat ging met
grote snelheid, en steeds verder werd hij meegesleurd van de plaats, waar zijn vriendje
Rick en de Kabouters zich bevonden
De beek maakte vele bochten. In gewone omstandigheden was 't maar een rustig
voortkabbelend beekje, maar nu leek "t tvel een wilde rivier
Dat kwam, doordat al 't waterdat door de boom was tegengehouden, nu met alle
kracht wegliep. En dat vele water koii het smalle beekje bijna niet verzwelgen!
Beertje Bunkie voelde zich radeloos Waar zou hij terechtkomen? Zou hij 't kopje
boven water kunnen houden? Nu en dan spatten de golven hem over het hoofd,
maar gelukkig kwam hij telkens weer boven.
Daar zag hij, voor zich uit, de takken van een boom dicht boven het water hangen.
Bunkie deed een greep. ...en hij /creep een tak te pakken!
Olie
Koninklijke
Unilever
Philips
A. K. U
Fokker
Nederlandse Ford
Nederlandse Kabel
v. Berkei's Patent
Scheepvaart-Unie
Holl.Amerika Lijn
Deli Maatschappij
H. V. A
A'dam Rubber
Ned. Handel Mij.
N.-I. Handelsbank
Billïton Mij. II.
Slotkoers
Openings
gisteren
koersen
294%
296%
223
224
227%
231%
172
172
280
277
118
161%
160
170
120%
120%
123%
122
137
136%
149
230
BINNENLAND
Te 's Gravenhage is aanbesteed het
bouwen van een telefoongebouw te Midden-
meer. Er waren 25 inschrijvers. De laagste,
de aannemer P. C. Tuin te 't Zand bereken
de f 109.589. de hoogste, de firma M. den
Hertog te Delft f 140.000.
Begin October zullen niet alleen recru-
ten ingedeeld bij de lichting 1950-11 maar
ook die militairen van de lichting 1949-11, die
in het voorjaar van 1950 met groot verlof
werden gezonden onder de wapens worden
geroepen.
De Braziliaanse gezant in ons land, de
heer J. de Sousa Leao, zal Dinsdag 3 Octo
ber in restaurant, „Boschlust" te Den Haag
voor het Nederlands Genootschap voor
Internationale Zaken spreken over de
emigratiemogelijkheden naar Brazilië..
Het Instituut voor Praeventïeve Ge
neeskunde te Leiden zal in November een
gespecialiseerde opleiding ter hand nemen
van medici, die hun arbeid richten op func
ties als bedrijfsarts, schoolarts, G.G.D.-arts,
ziekenhuis-directeur e. d. Tot dusverre be
stond voor medici, die in dergelijke functies
werkzaam' zijn, geen gespecialiseerde op
leiding.
Na een ontvangst door het gemeente-
bestuur van Den Haag. hield de Nederlandse
Vereniging van Reinigingsdirecteuren
Woensdagmiddag een openbare vergadering
in de aula van het gemeentemus-um. De
voorzitter, de heer A. M. Noppen, uit Am
sterdam presideerde het congres van de
vereniging voor de laatste maal. want hij
treedt af.
Tc Amsterdam is op 63-jarige leeftijd
overleden de heer L. Soesan, hoofdbestuurs
lid van de Algemene Bond van Ambtenaren,
De vertegenwoordiger van de republiek
der Zuid-Molukken heeft van zijn regering
opdracht ontvangen, bij de Nederlandse rege
ring te protesteren tegen het gebruik der
Nederlandse schepen „Amsteldijk" en
..Sumatra" bij de operaties der Indonesische
strijdkrachten, „ter voorbereiding van de
aanval op Ambon en de andere vrije eilan
den van de republiek der Zuid-Molukken".
In Maastricht is Donderdagmiddag de
eerste Katholieke middelbare hotelvakschool
van ons land geopend. De leerlingen van de
nieuwe school^ ruim dertig in getal, boden
de directeur, kapelaan W. Spronck, bij deze
feestelijke gelegenheid, een schemerlamp
aan.
De jaarlijkse herdenking der gesneu
velden van het Regiment Stoottroepen wordt
Zondag 8 October te Leeuwen-beneden in
Gelderland gehouden.
Het Centreal Bureau voor de Statistiek
deelt mee dat het aantal scholen Voor
Buitengewoon Lager Onderwijs in het
schooljaar 1949/'50 van 189 tot 217 steeg.
Hieronder zijn 192 scholen voor zwakzinni
gen. Het aantal leerlingen dezer scholen nam
toe met 2685 en bedroeg 26.565. waaronder
23.952 op scholen voor zwakzinnigen.
Aanbestedingen. Te Westkapelle is
aanbesteed het bouwen van een Nederlands
Hervormde Kerk. Hoogste inschrijfster was
de firma B. Hubers te Dordrecht met f 215.000
Laagste inschrijfster was de firma J. Oort
te Vriezenveen met f 199.930. De Rijks
gebouwendienst heeft aanbesteed het bou
wen van een tweede verdieping en een
zolderverdieping op de mijnendienstkazerne
te Den Helder. De hoogste inschrijver was
P. Doorn te Sint Maartensberg, voor f 284.000.
De laagste inschrijfster was de firma E. V.
Crey en de Rouw te Rosmalen voor f 237.500.
In Zaltbommel werd het bouwen van een
ambachtsschool gegund aan de gebr. Van
Beest en Werner te Ophemert, voor de som
van f 209.988.
HAARLEM EN OMGEVING
Aan de gemeente-universiteit te Am
sterdam is geslaagd voor het candidaats-
examen wis- en natuurkunde de heer J. E.
Vos te Haarlem.
Geslaagd. Voor het propaedeutisch
examen voor werktuigkundig ingenieur
slaagden aan de Technische Hogeschool te
Delft, de heren H. van der Ende te Bloemen
daal; L. J. K. van Opijnen te Overveen en
C. T. Wester te Beverwijk. Voor het propae
deutisch examen voor scheikundig ingenieur
slaagden de heren R. Bettman en R. van
Staa te Heemstede.
Voor de Nederlandse Protestantenbond
afd. Heemskerk-Bennebroek wordt Dinsdag
avond 3 October door de heer N. Vos, ge
meente-secretaris gesproken over Oud-
Heemskerk, een praatje met een plaatje.
Ds. P. Riemersma, Gereformeerd pre
dikant te Vijfhuizen en ds. G. Rienks,
reserve-legerpredikant te Heemstede staan
op het weetal te Ter Aar. Ds. Rienks heelt
ook een beroep naar de Gereformeerde Kerk
van Wilnis'öntvangen.
Voor het propaedeutisch examen voor
geodetisch ingenieur aan de Technische
Hogeschool te Delft slaagden W. G. Eintho-
ven te Heemstede, W. F. C. C. Eysvogel te
Aerdenhout en R. Hoekstra te Haarlem.
FEUILLETON
Oorspronkelijke feuilleton
door Herman van Hattum
2)
Voor deze eerste keer hield hij zich strikt
aan zijn tekst. En aan de klassieke inde
ling-in drieën van de preek, waarbij hij
voor de tussenzang de historische uitleg
en daarna de practische toepassing gaf. De
chronologie van zijn tekst keerde hij om
door achtereenvolgens te spreken over: dè
wijngaard, de arbeiders en de Heer des
oogstes. En hoewel het eersj^ gedeelte van
de tekst, in die tijd, hem meer aansprak
dan het tweede, bepaalde hij zijn hoorders
niettemin bij de noodzaak van het gebed
tot de Heer om arbeiders in Zijn wijngaard
uit te zenden.
Toen de middenzang in zicht kwam,
stond dominee Rijpstra op de kansel alsof
hij er al vijf-en-twintig jaar had gestaan.
De vreugde van het spreken had geheel
bezit van hem genomen. En de critische
ogen van Laersi, die daar zo vlak onder
hem op de eerste plaats in de ouderlingen
bank zat, vermochten die vreugde niet
meer te temperen.
Het prille Maartse zonnetje wierp zijn
eerste stralen door de stampvolle kerk. Het
in het begin nogal hinderlijke voetgeschui-
fel, het ingehouden hoesten van de ver
kouden gemeenteleden had geheel opge
houden en niets verbrak meer de plechtige
stilte in het kerkgebouw dan de volle,
klankrijke stem van de jonge prediker. Met
bewogen stem verhaalde hij van de ar
beid van de Oosterling, van de betekenis,
die, de oogst voor de bewoners van de
warme landen heeft en van de veel grotere
afhankelijkheid van de natuur,- daar in de
vreemde, de landen met hun grote droogten
en allesvernietigende overstromingen.
Een klein incident dreigde even de aan
dacht af te leiden. In het vuur van zijn
spreken lette hij er minder op wat vóór
hem op de grote, altijd opengeslagen Sta
tenbijbel was gelegd of aan de kant was
ingeschoven. En zo kon het gebeuren, dat
een onverhoedse armzwaai, die louter een
illustratieve taak had, in zijn vaart het
blaadje met afkondigingen, dat opzij was
ingeschoven, meenam en na een dwarrel-
tocht langs de preekstoel vlak naast de
ouderlingenbank op de grond deed belan
den. Even haperde Rijpstra. Maar de senior
onder de ouderlingen, de grijze.Geurts, die
recht tegenover Laersi zat, had het onheil
bemerkt. Met een bereidwilligheid, ietsje
te voortvarend voor de wijdingsvolle stilte
in de kerk, stond hij op, klikte het deurtje
open, bukte zich, nam het blaadje op en
stak het bij zich. Een knikje in de richting
van de predikant wilde zeggen: ik zal het
u straks bij de middenzang wel even aan
reiken. En een haast onmerkbare hoofdbe
weging toonde aan, dat Rijpstra zijn be
doeling had begrepen.
Na de middenzang, "die allen met vuur
en uit volle borst meezongen, gewaagde de
predikant van de verantwoordelijkheid
van de gemeente en die van. de leraar, van
de laksheid en luiheid van het christen
dom van voor en na de oorlog, van de ver
wildering der zeden, de opnieuw zo ge
vaarvolle situatie in de wereldpolitiek, de
bedriegelijke leuzén van communisme en
anarchisme. Hij wees op de vergaande ge
notzucht, het niets ontziende egoïsme van
de grote massa der mensen, het toenemen
de gevaar van het nihilisme, van de laat-
maar-gaan en doemaar-raak houding, die
in niets anders dan de chaos zou kunnen
eindigen. Tenslotte schilderde hij daar
tegenover de goedheid van de Zoon des
Mensen, Die geen steen had om het hoofd
op neer te leggen en Wiens grootheid het
krom en verdraaide geslacht had geër
gerd, totdat men hem in de kracht van
Zijn leven aan het kruishout sloeg.
Het was laat geworden.
Nadat de predikant zich als eerste door
de rijen wachtende gemeenteleden naar de
consistoriekamer had begeven, dromden
de mensen door drie uitgangen tegelijk uit
het kerkgebouw. Zeker duizend hoorders
hadden zich opgemaakt om „de jonge do
minee" te horen. Een aan hun gedragin
gen, buiten, op het grote Marktplein, kon
iedere opmerkzame toeschouwer duidelijk
merken, dat het oordeel niet ongunstig
was uitgevallen. Nu en dan werden twee
of drie hoofden bij elkaar gestoken. Een
vraag werd gesteld, lispelend of alleen
maar met een vragend optrekken van de
wenkbrauwen. En de vele geruststellende,
goedkeurende knikjes van de aldus aange
sprokenen gewaagden van het heuglijke
feit, dat de predikant zich reeds met deze
eerste dienst een warm plaatsje in het
hart van zijn gemeenteleden had veroverd.
Zo „gewoon", zo „helemaal niet stads",
vonden zijn gemeenteleden hem. Men had
zich heel wat anders voorgesteld, minstens
een licht opgetrokken neus en een aarze
lend uitgestoken hand bij de eerste kennis
making met een boer in een naar kamfer
riekend stijf pak, met een boerin, wier
overvloedig besprenkelde hagelwitte zak
doek al op tien pas afstand een goedkope
odeur liet ruiken. Maar hij had hartelijk
zijn hand uitgestoken en met zijn blauwe
ogen recht in die van de anderen gekeken,
zonder enige terughoudendheid, zonder
een spoor van meerderwaardigheid of af
stand, maar open en eerlijk-warm, zoals
zijn natuur was.
Ook dominee Laersi, met wie hij na af
loop van de dienst naar huis wandelde,
bleek zeer tevreden. „Goed gesproken,
collega", prees hij hartelijk. „Een woord
naar mijn hart. En naar het hart van de
gemeente, daaraan kan geen twijfel be
staan". Rijpstra glimlachte en maakte een
afwerend gebaar: de eer kwam niet hem
toe, maar zijn Zender, aan Wiens zegen
alles gelegen was. Toch deed het hem goed,
dat zijn collega zo geïnteresseerd had ge
luisterd naar hem, vooral tegen het einde,
gestimuleerd in zijn spreken. Ieder mens
had ten slotte waardering nodig, een domi
nee net zo goed als ieder ander. En wat
het applaus was voor een artist en een
bewonderende uitroep van een buurvrouw
voor een jonge moeder, dat waren de
woorden van zijn collega voor hem.
De jongenscatechisaties zou hij geven.
En in de ver af wijken zou hij zieken- en
huisbezoek houden. Dat was bilijk. Hij was
zoveel jaren jonger dan zijn collega en
de vitaliteit, die deze vi.jf-en-vijftigjarige
nog aan de dag legde, moest zolang moge
lijk gespaard blijven.
Hij verlangde ernaar om te beginnen. Zo
spoedig mogelijk helemaal op orde te zijn
met alle spulletjes in het grote huis, het
tuintje wat opgeknapt, de bomen gesnoeid,
het grasveldje geëgaliseerd, een verfje van
buiten voor de pastorie en dan beginnen
aan de grote taak om in dit dorp van goed
hartige, weinig gecompliceerde naturen de
boodschap des heils te brengen, zonder veel
theologische franje, zonder veel dogmatisch
gewroet, maar rechtstreeks, van hart tot
hart. Zóveel had hij van de eigenaardig
heid der dorpelingen al wel begrepen: al
wie met pathos en hoogdravende geleerd
heid tot hen kwam, maakte hen onzeker
en stootte hen af. Met eenvoudige woorden.
zo uit het hart gegrepen en ingegeven door
diep medeleven met hun vaak zorgenvol
bestaan van dag tot dag, kwam men het
verst bij hen. En hij bedacht, niet zonder
verwondering, hoe scherp en zuiver deze
mensen, die zelfs het woord psychologie
niet kenden, toch onmiddellijk aanvoelden
of iemand zich gaf naar zijn ware aard,
of dat hij trachtte met een masker op
zichzelf groot te houden en te doen alsof.
Terwijl toch in de stad vaak flair en durf
meer betekenden en eerder succes hadden
dan werkelijke kennis, werkelijke ziele-
grootheid.
Hij stond voor het raam, dat zijn vrouw
al had geopend. Hij zag in de tuin, waar
de eerste crocusjes schuchter hun kopjes
boven de aarde uitstaken.
Die afkondigingen aan het einde van
de dienst waren hinderlijk. Dat moest ver
anderen. Waarom was er ook niet een
kerkbode, waarin wekelijks of halfmaan-
delijks al die huishoudelijke mededelingen
werden opgenomen? Enfin met tact
en wijsheid zou ook dat wel zijn klaar te
spelen. Hij mocht niet gaan forceren. Ge
duld en welwillendheid waren voorlopig
zijn beste bongenoten. Maar het had hem
even geërgerd, de zotte overgang van het
einde van de afkondigingen naar de zegen:
kunnen worden afgegeven bij de kos
ter. Gaat thans heen in vrede.Met een
glimlach over zijn eigen kleinheid spoelde
de predikant zijn ergernis weg.
.(Wordt vervolgd),
