EO EKEN
Afdeling Haarlem van 75-jarige K.N.T.V. gaf
jubileum - concert met Nederlandse muziek
Cor Ruys in Haarlem hartelijk gehuldigd
„Ballet Theatre" danste
eindelijk „Fancy Free"
President Einaudi tekende ais
eerste petitie aan Straatsburg
Ijandag 6 November 1950
Zowel do°r centrale jubileumconcerten
-•t andere feestelijke bijeenkomsten heeft
Koninklijke Nederlandsche Toonkunste-
fjariverceniging in de afgelopen zomer
Lr 75-jarig bestaan te Amsterdam her-
Lchl. In verschillende afdelingen van de
•ereniging is 'iet jubileum bovendien
djitselUk gevierd.
"j)e afdeling Haarlem en omstreken der
"N.T.V. is niet achter gebleven. Zaterdag
.t'rd in cie geheel bezette Renaissancezaal
j,et Frans Halsmuseum een bijzonder
«neer! voor cn door haar leden gegeven.
Tf voorzitter der afdeling, de heer George
Robert, bracht hulde aan allen, die hun
•-achten gegeven hadden bij het opbouwen
in de K.N.T.V. tot een organisatie, die
Lr het gestadig groter wordend ledental
f-iCds doeltreffender verbetering kan gaan
wngen >n de p°silie van de toonkunste-
-iari. In aansluiting hierop wees de heer
i (ie'Vogel, lid van het hoofdbestuur, op
*>t verheugende stadium, waarin het stre-
fjn van de K.N.T.V. naar de wettelijke
sseherming van het beroep van toonkun-
s'Vnaar is gekomen door de samenstelling
vin he: beroepsregister. Spreker toonde
nth uiterst voldaan over de uitstekende
Menwerking der Haarlemse leden, die
Me avond mogelijk had gemaakt.
Er was een zeer gevarieerd programma,
..jjrop in letterlijke en figuurlijke zin de
"edendaagse muziek de boventoon voerde,
amen gesteld. Geheel in overeenstemming
»t de doelstellingen der vereniging be
tond het uitsluitend uit Nederlandse mu-
-ei:. Van Bob van Marken kwam als eer-
werk een Trio voor piano, viool en
roloncel tot uitvoering. Hei is een variatie
werk en werd geschreven in 1938. Bob van
Marken stond als jong componist en violon-
[e]|lst aan het begin van zijn loopbaan en
•jardoor is het zeker verklaarbaar, dat hij
Manks de gebondenheid aan het gegeven
Mma toch nog niet een gewenste hecht-
Md van bouw bereikte. De mogelijkheden
M de instrumentale bezetting zijn nog
|3ng niet alle in dit trio uitgebuit, er is
vaak nog een vlucht naar unisono-spel.
Maar er zijn toch bijzonder prijzenswaar-
jjec fragmenten, in dit stuk, met name de
oiano-variatie en de canonisch bewerkte
"variatie voor de viool en de violoncel. Bob
an Marken werkte als violoncellist mede
ün de uitvoering en verder zorgden de
violiste Lida VorenkampLangeveld en
oê pianiste Annie Schoen als bekwame
«achten mede voor een zeer gewaardeer
de vertolking.
De zangeres Catharina Hessels bracht
ens vervolgens naar een muzikaal ver
leden met Psalm 139 van Constantiin Huy-
gens (15961687) en twee amoureuze. Ita
liaans georiënteerde liedeven van Willem
de Fesch (16871760). Een sprong van
tweehonderd jaar werd gemaakt met de
voordracht van een weemoedig, meer nog
melancholisch lied van Max Prick van
Wely „Chanson d'automne" en het hier
mede sterk con trasterende brill ante „Vil
lanelle" van Jan Mul. Catharina Hessels,
die zich ontwikkeld heeft tot een uitste
kende zangeres, gaf met haar fraaie altstem
veel klankschoonheid te genieten en trof
vooral met „Chanson d'automne" met door
voelde expressie de juiste karakteristiek.
In Nel Takken vond de soliste een be
trouwbare, muzikale begeleidster.
Hierna volgden de voordrachten van de
Sonate van Louis Somer en de Sonate van
Mön Onthei door de violist Chris van der
Glas mét zijn echtgenote, de pianiste Pie
van der GlasBoosman als artistiek part
ner. Beiden zorgden voor een verrassing,
zowel door de muziek, die voor deze in
strumentale combinatie uitstekend geschre
ven is, als door de perfecte uitvoering die
ons de overtuiging gaf dat dit muzikale
echtpaar het verdient veel meer in het
openbaar te kunnen optreden.
De tweede helft van de avond werd be
gonnen door de componist-pianist Sas
Bunge niet dit jaar door hem geschreven
Pastorales, ongecompliceerd Van aard,
Bazar Oud-Katholieke Kerk
Het 0ud-Katholielce Seminarie te Amers
foort, dat dateert van 1725, verkeert in zeer
bouwvallige staat. Daar herstel niet mogelijk
is. moet de Oud-Katholieke Kerk een nieuw
Seminarie bouwen. Teneinde het geld hier
voor bijeen te brengen wordt reeds geruime
tijd in alle Oud-Katholieke Gemeenten
gespaard.
Daarnaast worden ook andere wegen
bewandeld om geld te krijgen. In Haarlem
wordt op Woensdag 8 November een bazar
gehouden, waarvoor door de Oud-Katholieke
Vrouwenvereniging sinds enkele jaren vele
fraaie handwerken zijn vervaardigd. Naast
deze handwerken zijn nog allerlei praktische
artikelen, o.a. levensmiddelen, verkrijgbaar.
De bazar wordt gehouden in het gebouw
van de kerk aan de Kinderhuissingel.
NATIONAAL MUZIEKKORPS VAN
LEGER DES HE.TLS WEDEROM
IN HAARLEM
Op Zaterdag 18 November brengt het
ondanks de korte tijd van bestaan reeds een
uitstekende reputatie genietende Nationaal
Muziekkorps van het Leger der Heils voor
de tweede keer een bezoek aan Haarlem,
•nans om een uitvoering te geven in de
Immanuel-kerk. Het werd opgericht in
December 1947 door commandant Charles
Durman en bestaat uit 28 leden, geselecteerd
jut de diverse korpsen in het Westen des
lands, waaronder negen kapelmeesters. De
instrumenten zijn vervaardigd op de eigen
laoriek van het Leger des Heils in Londen.
Da uit te voeren werken zijn alle geschreven
af gearrangeerd (naar werken van bekende
componisten als Handel en Mozart) door
officieren en soldaten van deze instelling,
«nöagmiddag 19 November laat het corps
ach horen op een bijeenkomst in „Ons Huis"
- Zanavoort.
ADVERTENTIE
DE BOEKPERS
Cwte Houtslr. 55 - 57 - Haarlem - Tel. 1939
Agenda voor Haarlem
MAANDAG 6 NOVEMBER
Gemeentelijk Concertgebouw: Italiaans
opera-concert. 8 uur. City: „Christoffer Co
lumbus", alle leeft.. 2.15, 4.30, 7 en 9.15 uur.
Opaarne: ,,De man die de moed had", 14 j.,
-30. 7 en 9.15 uur. Frans Hals: „Gekooide
meisjes", 18 j., 2.30, 7 en 9.15 uur. Rembrandt:
-Stromboli", 18 j„ 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
"•ace: „Kinderen van de straat", alle leeft.,
-• 4.15. 7 en 9.15 uur. Luxor: „De weg des
verderfs". 18 j„ 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
DINSDAG 7 NOVEMBER
Stadsschouwburg: „Leer om Leer" (Ne-
uerlandse Comedie), 8 uur. Gemeentelijk
toneertgebouw: Concert HOV, 8 uur. Biosco-
pen: Middag- en avondvoorstellingen.
mooi van klank, mede door de kleurgeven-
de toon-vermengingen. Als scherpe tegen
stelling vertolkte hij Willem Pijper's Piano
sonate uit 1926, een belangrijk werk, dat
toch wel degelijk als geïnspireerde muziek
klinkt in zijn felle rhythmiek, levendige
ontwikkeling en in het korte ogenblik dat
het middendeel een kijkje op Pijper's an
dere wezen toelaat. Sas Bunge speelde de
Sonate voortreffelijk, waarlijk indrukwek
kend in kernachtige samenvatting.
En tenslotte kwamen de fluitist Frans
Vester en de pianiste Miep van Lu in met
een Capriccio van Henk Badings (dat meer
door de hoekdelen dan door het vrij lange,
evenwichtige middendeel capricieus ge
noemd kan worden) en met de Fluitsonate
uit 1925 van Willem Pijper. Een openbaring
van melodische schoonheid werd de prach
tige uitvoering die het duo van Pijper's
muziek gaf en die met de andere vertol
kingen dit jubileumconcert tot een over
tuigende manifestatie van Nederlandse
scheppende en herscheppende kunst deed
worden.
P. ZWAANSWIJK.
Beeldende kunst
Jules Chapon exposeert in
het Huis van Looy
De gevoelige woorden die mr. F. van dei-
Goot bij de opening van de tentoonstelling
van het jongste werk van Jules Chapon in
het Huis van Looy tot het publiek richtte,
betroffen méér de rnens Chapon dan zijn
werk. Mr. van der Goot beschreef de jonge
commissionnair in effecten, die ongeveer
tien jaar geleden zijn beroep vaarwel zegde
om zich geheel aan de kunst te wijden.
Leed en eenzaamheid werden gedurende de
oorlog zijn deel. Uitdrukkelijk onthield de
spreker zich van een benadering van het
hier ten toon gestelde werk: dertig schil
derijen, twaalf gouaches en enige tekenin
gen, vrijwel alles uit de jaren 1949—1950.
Het was alsof Mr. van der Goot intuïtief
het gevaar voelde dat een nauw vriend
schappelijk contact méébrengt voor iemand
die een objectief oordeel over het werk van
een kunstenaar wil vormen. De persoon
lijke sympathie verhindert vaak het tot
stand komen van een juiste aesthetische
waardering.
Een eerste rondgang op deze expositie
wekt indrukken van de grote gevoeligheid
èn de verzorgdheid dezer schilderijen. In
de kleine vóórzaal zijn Franse reisimpres
sies smaakvol opgehangen in twee contras
terende groepen: stukken met een helder
en stukken met een somber coloriet. In de
grote middenzaal treft, aan de rechter
wand, een schilderij dat de pantomime
speler Marcel Marceau voorstelt in zijn
creatie van „Bip". De te korte witte broek,
de dansschoentjes, de enorme hoge hoed
bijna zonder rand, het witgekalkte clowns
gezicht met de diepliggende ogen, de han
den met uitgespreide vingers, de horizon
taal-gestreepte matrozentrui, deze en nog
andere details zijn nauwkeurig geobser
veerd. Slechts één karaktertrek van Mar
ceau ontbreekt en dat. gebrek is kenmer
kend voor Chapon: Marceau verrast tel
kens door clowneske grapjes, door flauwig
heid j es die opluchting brengen. Deze vei
ligheidsklep, dit bewijs dat men de ernst
in zijn macht heeft, ontbreekt bij Chapon.
Zijn ernst wordt een obsessie. Het trieste
en tragische dienen een middel te blijven.
Wat het picturale betreft heeft Chapon een
groot deel van de perspectief overboord ge
zet. Zijn contouren omsluiten vlakken die
(evenals bij Gauguin) effen worden inge
vuld. De richting, de kracht van de pen-
seelstrek gaat ook bij hem gehéél verloren.
Men denkt bij Chapon vaak aan Picasso's
blauwe periode en aan sommige Modiglia-
ni-halzen. Het grijs en het blauw over
heersen: sommige schilderijen zijn als in-,
gelijst, bijna tastbaar geworden maanlicht.
Deze leerling van Kees Verwey en Boot
De ecrsle na-oorlogsc orchideeënlentoonsteliing die Vrijdag door de Commissaris
der Koningin in de provincie Noordhollatid, dr. J. E. baron de Vos van Steenwijk,
in het Indisch Instituut ie Amsterdam geopend werd, boekte vandaag reeds haar
tietiduizendste bezoeker. Deze expositie van de „aristocraten onder de bloemenzoals
dc Commissaris der Koningin de orchideeën in zijn opejiingsrede karakteriseerde, is
tot en met Woensdag te bezichtigen. Op de foto: baron De Vos van Steenwijk
bewondert een der fraaie inzendingen.
Cor Ruys u kon het lezen in het ver
slag van het gesprek dat wij onlangs met
hem mochten hebben wilde niet jubi
leren in wat hij een paraderol noemde en
een ouderwetse gewoonte vond, doch me;
een ensemblestuk als eerste tussen zijn ge
lijken. Bovendien koesterde hij de vrees zo
langzamerhand voor een komiek en niets
dan een komiek te worden aangezien, re
den waarom hij de voorkeur gaf aan een
blijspel met een ernstige inslag, dat hem
niet alleen de gelegenheid bood als regis
seur de juiste psychologische sfeer te be
palen. doch tevens om als acteur weer eens
oen ander, in de practijk te zelden aan bod
komend aspect van zijn ongemeen veelzij
dig talent naar voren te halen. Hoezeer
men cleze gedachtengang ook kan begrij
pen en zelfs toejuichen, velen zullen het
toch betreuren dat zijn vertolking van de
wazige dominee in de gekozen comcdie
„De familie Gregory" van Wynyard Brow
ne beneden de maat van zijn vermogen tot
karaktertekening bleef. Zijn spel mocht
nog zo zuiver zijn, hier was te weinig eer
te behalen.
Het stuk, dat zich tijdens de Kerstdagen
afspeelt in een pastorie te Norfolk, laat de
toeschouwers kennis maken met een min
zame predikant, die tot de nogal moeilijk
te verwerken ontdekking wordt gebracht
dat zijn beroep en maatschappelijke positie
een beletsel vormen voor het vertrouwen
van zijn kinderen. De oudste dochter ziet
ging zijn eigen weg. De gevaren voor deze
zeer begaafde kunstenaar zijn het manieris
me èn het te véél verwijlen bij het litterai
re onderwerp. Had zijn oranje-geel-rode
„Yvette" iets meer temperament in de
ogen gehad, dan zouden we het stuk als het
beste hebben aangemerkt. Dat litteraire
uitgangspunt vindt men bij voorbeeld in
het schilderij „1950": een ietwat traditio
neel beulstype met drankfles in de hand
staat voor een kerkhof. Rechts wordt het
prikkeldraad van een concentratiekamp
aangeduid.
Gelukkig zijn de gouaches veel kleuriger
en vrolijker (vooral die met de grote gele
tuin-parasols). Ook bij de tekeningen is
menige gelukkige weergave te vinden: bij
voorbeeld van de Seinebrug in Parijs.
Wij zijn ervan overtuigd dat deze ten
toonstelling, die tot 27 November duurt,
niet zal nalaten veel indruk op het publiek
te maken. Deze ernstige, begaafde kunste
naar verdient het tenvolle dat, men belang
stelling voor zijn werken toont.
H. SCHMIDT DEGENER.
Op de tweede voorstelling te 's-Graven-
hage heeft het Amerikaanse Ballet Theatre
eindelijk het langverwachte, reeds een op
zienbarende reput'atie genietende „Fancy
Free" laten zien, het vrolijke verhaal van
drie matrozen met verlof aan wal tijdens
een warme zomeravond. Kostelijk zijn
reeds aanstonds de scènes waarmede zij
het passagieren beginnen: de uitbundige
staaltjes van levensvreugde en ongecom
pliceerde verstandhouding, met daarna het
gestoei om het rode tasje van de eerste de
beste voorbij gangster, zich uitslovend om
hun aantrekkelijkheid te bewijzen. Het
hoogtepunt van dit frisse, originele ballet
wordt bereikt als de drie zeemannen in
sportieve wedijver ieder een dans uitvoe
ren teneinde een beslissing te forceren over
de vraag wie er verder met de twee aan
wezige meisjes op stap mogen gaan.
De eerste solo, een burleske parodie op
de klassieke variaties uit de balletten van
Petipa, is bepaald sensationeel door de
demonstratie van kracht en lenigheid. De
tweede mededinger tracht op een senti
mentele „blues" vooral zijn verliefdheid
Een scène uit Fancy Free" met van links naar rechts John Kriza, Paul Godkin
en Eric Braun als de passagierende matrozen. Het décor is van Oliver Smith.
tot uiting te laten komen en de laatste
matroos, eep beetje onzeker van zijn zaak,
voert een soort rumba uit. Maar het zijn
niet alleen staaltjes van virtuositeit, geheel
voortbouwend op de beginselen der acade
mische techniek in allerlei verbluffende
parafrases, deze dansen onthullen boven
dien zeer treffend de verschillen in geaard
heid van de vitale hoofdpersonen, die des
ondanks een eenheid vormen door hpn
warm gevoel van kameraadschap.
Het aardige van „Fancy Free" is de ver
eniging van luchtige trant en eenvoudige
emotionele ondergrond. Het is beurtelings
ontwapenend geestig en vertederend, altijd
jong en menselijk. Men zou zich dit ka
rakterballet heel goed kunnen voorstellen
als onderdeel van een revue, temeer daar
het wemelt van acrobatische toeren en op
scherpe waarneming van alledaagse eigen
aardigheden berustende komische trekjes,
doch het wordt op een hoger plan getild
door de klassieke techniek.. Bovendien is
het bij al zijn nonchalance doortrokken
van een gezond-optimistische geest. De
choreografie is van Jerome Robbins, die
toen hij dit werk schreef nog deel van het
corps de ballet uitmaakte, de muziek van
Leonard Bernstein, destijds een onbekend
componist, die deze zomer tijdens het
Holland Festival het Residentie-orkest di
rigeerde, dat thans de begeleiding ver
zorgde. DAVID KONING.
zich aanvankelijk gedwongen haar ver
moedelijk laatste kans op een huweiijk te
laten varen, omdat er buiten haar niemand
te vinden is om haar vader naar wens te
verzorgen, daar haar jongere en aan de
drank verslaafd geraakte zuster, die in
Londen het leven in al zijn hardheid heeft
leren kennen, het in de ouderlijke woning
niet meer kan uithouden. De nog niet we
tende wat te beginnen zoon Mick worstelt
zo'n beetje met het probleem dat je een
man met het blijkbaar wereldvreemde
ambt van geestelijke nu eenmaal altijd de
waarheid moet besparen. Met de onthul
ling van deze verhoudingen worden de eer
ste bedrijven van dit door en door Engelse,
na enige licht-ontroerende scènes blij-ein-
digende spel min of meer tot vervelens toe
gevuld.
Voor ons is de schrijver Wynyard Browne
geen onbekende, want ongeveer twee jaar
geleden heeft een Engels gezelschap, de
Company of Four, diens eersteling „Dark
Summer" in Haarlem vertoond. Naar aan
leiding daarvan merkten wij op dat deze
auteur zijn reputatie als romancier geens
zins verloochende en wezen wij voorts op
het typisch Engelse van de zedenschilde
ring. Daarin is weinig of geen verandering
gekomen, integendeel: nog sterker dan het
voorgaande gelijkt dit stuk een eerbied
waardige familieroman in een verouderd
genre, niet zozeer in bedrijven dan wel in
hoofdstukken verdeeld. Het grootste be
zwaar daarvan was de afwezigheid van
dramatische ontwikkeling, of liever gezegd
van voldoende handeling om de karakters
aan een behoorlijk formaat te helpen. Dit
laatste geldt speciaal ten aanzien van de
tekening van wa' thans in het licht van een
jubileum voor een hoofdrol moest door
gaan.
Overigens had Cor Ruys als regisseur
voor een zorgvuldig afgestemde opvoering
gezorgd, waarin de natuurlijke zuiverheid
rechtstreeks uit de eenvoud van middelen
voortkwam. De prachtige actrice Caro van
Eyclc verleende als gast haar medewerking
ter vertolking van de dochter Margaret,
wélke zij terecht zeer strak hield. Haar
aandoenlijk gesprek met Cor Ruys in het
laatste bedrijf betekende het hoogtepunt
van de voorstelling, waaraan ook Nell
Koppen (als de oudste dochter) en Ton van
Duinhoven (als de zoon) waar ook maar
enigszins mogelijk een glans van warme
menselijkheid verleenden. Sara Heyblom
en Kitty Kluppell gaven beheerste typerin
gen van twee oude tantes met eigen menin
gen, Gijsbert Tersteeg en Wim van den
Brink completeerden de bezetting.
Bloemen en bloemrijke woorden
Na de pauze stonden de leden van het
gezelschap zeer stijlvol de dames in
avondjurk en de heren in rok tussen
de muisgrijze gordijnen aangetreden als
décor voor de huldiging, die na het ver
stommen van een langdurig applaus begon
met een toespraak door wethouder- Geluk
als voorzitter van het Haarlemse comité.
Deze schetste Cor Ruys als de grootste
acteur van ons land in het komische genre
en bood hem, behalve de traditionele
enveloppe met inhoud, een reusachtige
lauwerkrans met een lint in de stedelijke
kleuren aan.
Daarna trad de oud-criticus en toneel
schrijver J. B. Schuil voor het voetlicht, die
toestemming vroeg de jubilaris bij zijn
voornaam te mogen noemen. „Bijna veertig
jaar geleden heb ik hier Royaards toege
sproken. Stel je voor dat ik tegen die Napo
leon van het toneel gewoon Willem zou
hebben gezegd! Maar bij Cor Ruys kan dat
wel. Hij is ook als directeur van zijn gezel
schap een eenvoudig mens, zonder pose".
Vervolgens bracht de heer Schuil in herin
nering dat hij Ruys al in 1909 had leren
kennen, toen deze nog hospiteerde en als
invaller een rol in zijn comedie „Fatsoen"
vervulde. Na afloop daarvan had Ternooy
Apèl gezegd: „Als die jongen pas achttien
jaar is. dan belooft-ie wat voor de toe
komst!" Dat is ook uitgekomen. We hebben
nadien tranen van plezier, maar ook van
ontroering om hem gestort, aldus spreker,
die daaraan toevoegde dat hij hem toch het
liefst zag in grote karakterrollen-
Verder werd het woord gevoerd door de
arts Tjebbo Franken als persoonlijk vriend
en door de heer Hm. Deinum, directeur van
de schouwburg, die gewaagde van niets
dan prettige ervaringen met deze altijd op
gewekte leider van een prettig gezelschap.
Als vertegenwoordiger van het personeel
bood toneelmeester H. C. Voskuilen een
kistje sigaren aan. De heer H. G. Canne-
gieter las een telegram van mevrouw Anna
van Gogh Kaulbach voor en tenslotte kwa
men er bloemen op de planken van de
Haarlemse familie Gregory, die in de zaal
aanwezig was.
Cor Ruys dankte iedereen voor de harte
lijke woorden, in het bijzonder ae Commis
saris der Koningin in de provincie Noord
holland voor diens aanwezigheid en ver
klaarde voorts altijd gaarne in Haarlem
te spelen. Toen er niets meer te
zeggen viel, zwaaide Cor Ruys zijn be
wonderaars vaarwel met de mondelinge
toevoeging: „U komt er wel uit, hè?"
Omstreeks middernacht werden de gebroe
ders Cor en Anton Ruys met hun echtge
noten ontvangen in de sociëteit Teister-
bant, waar zij op geestige wijze door voor
zitter Godfried Bomans werden toegespro
ken. Hierop volgde een gezellig souper,
in het begin waarvan mr. P. O. F. M
Cremers, burgemeester van Haarlem, zijn
hulde in een toast tot uitdrukking bracht.
DAVID KONING.
Italiaanse federalisten zijn actief
(Van onze correspondent te Rome)
Italië staat in deze dagen in het teken
van de Europese federale gedachte. Ener
zijds v/as er de bijeenkomst van de minis
ters van de Raad van Europa te Rome en
daarnaast hebben de federalisten in alle
grote steden van het land bijeenkomsten
belegd ter afsluiting van hun campagne
voor een petitie aan de Italiaanse regering
en aan Straatsburg, om ten spoedigste de
grondslagen te willen leggen voor een
boven-nationale, Europese politieke auto
riteit.
De Raad van Europa heeft een tastbaar
resultaat bereikt, dat Zaterdag 4 Novem
ber plechtiglijk door de vertegenwoordi
gers van dertien mogendheden de conven
tie voor menselijke rechten werd onder
tekend. Deze conventie zal de naam dra
gen van conventie van Rome.
De aangesloten staten waarborgen aan
hun burgers bepaalde rechten, zoals vrij
heid van pers, vrijheid van godsdienst en
politieke mening, vrijheid van woord en
geschrift, vrijheid van vergadering.
Zoals reeds voorzien werd, heeft het
eerste punt van de agenda (bespreking
over een Europees leger) de ministers niet
lang bezig gehouden. Het viel de vertegen
woordiger van Engeland gemakkelijk aan
de hand van het statuut te bewijzen, dat de
Raad van Europa zich niet moet mengen in
aangelegenheden van defensie. Daarvoor
zijn andere organen. Men heeft er 2ich dus
toe bepaald kennis te nemen van de inge
komen stukken en de hoop uit te spreken,
dat de regeringen van Europa het spoedig
eens mogen worden over het vraagstuk dei-
defensie van ons werelddeel. Het voorstel
van Churchill inzake een Europees leger
gaat nu eenmaal verder dan het statuut
van Straatsburg gedoogt.
Bij de besprekingen te Rome bleek dat
Nederland het enige land is waar een Ka
merdebat werd gehouden over de Raad van
Europa. Dit maakt, dat minister Stikker
met wat meer stelligheid kan spreken dan
de andere ministers.
Oude woorden van Einaudi.
Van de verschillende bijeenkomsten der
federalisten was die te Rome van bijzonder
belang. In een der grootste theaters dei-
stad waren duizenden bijeengekomen om
te luisteren naar een rede over de nood
zaak om ten spoedigste te komen tot de
Verenigde Staten van Europa, hetzij met,
hetzij voorlopig zonder deelneming van het
verenigd koninkrijk. In een ereloge zaten
de president der republiek Luigi Einaudi,
groot voorvechter van de federale gedachte,
de voorzitters van senaat en parlement,
minister-president de Gasperi en vijf an
dere ministers. Op het podium een groot
aantal Senatoren en Kamerleden en voor
aanstaande personen op cultureel en eco
nomisch terrein. Spreker was dr. Nicolo
Carandini, oud-ambassadeur te Londen,
die voor deze gelegenheid per vliegtuig uit
San Francisco was gekomen. Na de gloed
volle rede van Carandini, een belangrijke
figuur van de links-liberalen en een der
beste redenaars van Italië, betrad de Gas
peri het podium om na een korte toespraak
zijn handtekening te plaatsen onder de pe
titie. Vijf andere ministers volgden dit
voorbeeld. Minister Sfor2a, die niet aanwe
zig kon zijn, had een brief gezonden met
verzoek „een regeltje voor hem open te
houden". Nadat ook de andere personen,
die op liet podium gezeten waren, hun
handtekening hadden geplaatst, werd de
bijeenkomst gesloten met het voorlezen van
een passage uit een artikel, dat Luigi
Einaudi, thans president der republiek, op
4 April' 1948 in de „Corriere Delia Sera"
heeft gepubliceerd:
„Wanneer wij hen die vrienden zijn van
de vrede willen afscheiden van hen, die
als vijanden van de vrede moeten worden
beschouwd, moeten wij niet letten op af
gelegde verklaringen, die met temeer na-
Weense bonte avond van
Haarlems Gemengd Koor
Er was een vrij goed bezette zaal voor
het Zaterdagavond gegeven bonte Weense
programma van Haarlems Gemengd Koor,
met medewerking van het mannenkoor
„Proza en Poëzie", de sopraan Erna Spoo-
renberg, de pianiste Emmy van Eden en de
liedjeszanger Hans Grünhut met zijn
„Schrammel-Quartett". Het sprak vanzelf
dat men op een dergelijke avond geen
weerklank te horen zou krijgen van het
stervende Wenen van heden, maar dat
men zich zou kunnen vermeien in de
luchtige en gemoedelijke sfeer uit de tijden
toen Wenen de hoofdstad van een keizer
rijk was, een sfeer die een brok romantiek
vertegenwoordigt, waarin componisten als
Franz Schubert en Johann Strauss een
belangrijke rol spelen.
Charmerende melodieën in driedelige
maat waren dan ook niet van de lucht.
Door zijn uitgebreid gemengd koor en dc
pianiste Emmy van Eden liet de dirigent
Jan Booda de avond openen met de
Strauss-wals „Morgenblatter". Het klonk
tamelijk fors, maar met enkele zeer mooi
getroffen gedeelten in halve stem. „Proza
en Poëzie" maakte een aardige beurt met
„Der Gondelfahrer" van Schubert, maar
overtrof deze prestatie met de glansrijk en
pittig gezongen Strauss-wals „Geschichten
aus dem Wienerwald". De dames van
Haarlems Gemengd Koor vonden een
dankbare stof in een reeks Duitse Dansen
van Schubert ïn koorbewerking. Het goede
gehalte der stemmen bleek vooral uit het
tweede en het laatste nummer. Veel succes
verwierf het dameskoor ook met „Wien,
du Stadt meiner Traume" van Siecryr.ski.
Operette-melodieën en walsen van
Strauss schonken aan Erna Spoorenberg ten
volle gelegenheid haar fraaie coloratuur
zang te laten horen en er veel bijval mee
te oogsten. Hans Grünhut en zijn „Schram -
mel Quartett" zorgden voor een paar luch
tige kwartiertjes. Deze Weense zanger, die
blijkbaar bezig is zich bij het Hollandse
klimaat aan te passen, zoals hij toonde met
zijn tussentijdse praatjes tot het publiek, is
een goed vocalist en zou in de operette een
goede kracht zijn.
Aan het slot van de avond klonk „De
mooie blauwe Donau" van Strauss, fris ge
zongen door het gemengde koor en met
bravour gespeeld door Emmy van Eden.
Maar wat de gezongen tekst betreft (waar
Strauss niets mee te maken heeft!), zou
het wel wenselijk geweest zijn voor het
derde couplet eens wat anders te verzin
nen dan die zinspeling op „Die Wacht am
Rhein".
JOS. DE KLERK
druk worden uitgesproken naarmate zij
minder ernstig worden bedoeld. Maar wij
moeten de vraag stellen: Wilt gij de vol
ledige souvereiniteit handhaven van de
staat, waarin gij leeft? Wie daarop bevesti
gend antwoordt is een uitgesproken vijand
van de vrede. Of wel zijt gij bereid uw stem
en uw steun te geven aan diegene, die be
looft dat hij werken zal voor de overdra
ging van een deel der nationale souvereini
teit aan een nieuw orgaan, dat der „Ver
enigde Staten van Europa?" Als gij daarop
bevestigend antwoordt en op dc woorden
ook dc daden volgen laat, don. maar ook
dan alleen, kunt gil in waarheid zeggen eon
voorstander van de vrede te zijn. Al het
andere is leugen".
President Einaukl knikte goedkeurend en
met instemming toen deze woorden, door
hem geschreven kort voor hij tot zijn hoge
ambt werd geroepen, door de zaal klonken.
Regeling van het
brandweerwezen
Advies der commissie-
De Vos van Steenwijk
De commissie, welke in 1948 is ingesfeld
door de minister van Binnenlandse Zaken
met de opdracht het bij de Tweede Kamer
ingediende ontwerp tot wijziging van de
Gemeentewet ter regeling van het brand
weerwezen nogmaals te bestuderen en die
onder voorzitterschap staat van dr. J. E.
baron de Vos van Steenwijk, Commissaris
der Koningin in de provincie Noordhol
land, heeft haar verslag uitgebracht.
De commissie zegt, dat het desbetref
fende wetsontwerp in menig opzicht in
druist tegen de algemene beginselen vol
gens welke zij de zorg der overheid ten
aanzien van de brandweer gaarne geregeld
zou willen zien. Zij is tot de slotsom geko
men, dat de nodig geachte wijzigingen zo
veelomvattend en diep ingrijpend zouden
zijn, dat het de voorkeur zou verdienen
hét ontwerp in te trekken. De commissie
legt daarom een nieuw ontwerp over. Zij
is van oordeel, dat de zorg voor de brand
weer principieel een onderdeel behoort
uit te maken van de zelfwerkzaamheid
der gemeenten, zij het ook, dat een pro
vinciaal orgaan toezicht behoort te hou
den. Voor het rijk is in hoofdzaak een ad
viserende taak weggelegd. Het opnemen
van de gehele regeling in de Gemeentewet
dient dan ook te worden losgelaten.
Het oorspronkelijke ontwerp overweegt,
dat de zorg voor de brandweer onderdeel
zou moeten uitmaken van de handhaving
van de openbare orde, rust en veiligheid
cn mitsdien aan de burgemeester en niet
aan B. en W. zou moeten worden opgedi-a-
gen. Deze gedachtengang acht de commis
sie minder juist. De commissie wenst in
beginsel terug te keren naar hetgeen vóór
1940 was bepaald en de zorg voor de
brandweer behoudens het opperbevel
aan B. en W. op te dragen. Als toezicht
houdend orgaan dient het college van Ge
deputeerde Staten te worden aangewezen.
Goedkeuring der plaatselijke verordenin
gen dient eveneens door dat college te
worden gegeven en niet door de Kroon,
die een rijksorgaan is.
Minister Rutten wenste
jubilerende VARA geluk
Secretaris-penningmeester
Lebon geridderd
Zeer velen hebben Zaterdag in het Mi-
nervapaviljoen te Amsterdam het hoofd
bestuur van de V.A.R.A. met het 25-jarig
bestaan van deze omroepvereniging geluk
gewenst. De minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen, prof. dr. F.
J. Th. Rutten, roemde de V.A.R.A. om het
vele culturele werk, dat zij in de afgelopen
25 jaar heeft verricht. Hij prees de leiding
en in het bijzonder de secretaris-penning
meester de heer J. W. Lebon. De minister
herinnerde er aan, dat de heer Lebon be
halve zijn werk voor de V.A.R.A. ook zit
ting heeft in vele organisaties op radio-
gebied en dat hij in de oorlog mede gezorgd
heeft, dat hier de stem van Nederland uit
Londen kon worden gehoord. De minister
deelde mede dat de Koningin de heer
Lebon had benoemd tot ridder in de Orde
van Oranje-Nassau.
Vele andere sprekers voerden het woord
op de receptie, onder wie prof. dr. J. B.
Kors, voorzitter van de Nederlandse Radio
Unie en van de K.R.O. en de burgemeester
van Hilversum, mr. J. A. G. M. van Hel-
lenberg Hubar, die met voldoening sprak
over de aangename samenwerking, die er
tussen het Hilversumse gemeentebestuur
en de omroep bestaat.
De receptie werd onder anderen bezocht
door de voorzitter van de N.C.R.V., de
directeuren van de A.V.R.O. en de Wereld
omroep en de adjunct-commissaris van het
radiowezen.
Zaterdagavond gaf het Radio Philhar-
monisch Orkest onder leiding van Pierre
Monteux in het Concertgebouw te Am
sterdam een jubileumconcert, dat ook werd
bijgewoond door de minister van Verkeer
en Waterstaat, mr. D. G. W. Spitzen, de
directeur-generaal van de P.T.T.. de heer
L. Neher. de Commissaris der Koningin
in de provincie Zuidholland en regèrings-
commissaris voor het radiowezen, mr. L.
A. Kesper. prof. mr. R. Kranenburg, voor
zitter der Eerste Kamer, de heer M. A.
Reinalda. Commissaris der Koningin in de
provincie Utrecht en de burgemeester van
Hilversum, mr. J. A. G. M. Hellenberg
Hubar.
Benelux-boomplantdag
op Walcheren
Ook in België zijn aanzienlijke bedragen
bijeengebracht voor herbeplanting van het
eiland Walcheren. Dit geschiedde te Brus
sel door het door oud-minister Hoste ge
vormde Hoste-comité en verder door boom-
plantcomités in Brugge. Oster.de en Gent,
door de Belgische Touringclub en de Ka
mer van Koophandel te Antwerpen. Hier
door droeg ae Zaterdag evenals vorige
jaren op Walcheren gehouden boomplant-
dag een uitgesproken Benelux-karakter.
Te Middelburg werden de eerste bomen
geplant voor het toekomstige recreatie
oord „Toorenvliedt", in Vlissingen voor het
„Nollebos". dat in 1944 verwoest werd.
De vorige week zUn in Den Haag niet
minder dan 220 verkeersongevallen gebeurd.
Hierbij werd een persoon gedood, 18 per
sonen werden ernstig en 53 personen licht
gewond. De oorzaken waren volgens de
politie geen voorrang verlenen, onvoorzichtig
oversteken en geen teken van richtingvei>
andenng geven.
