Jtaliano
De ruïne van Teylingen
AUTO-SPUITINRICHTING
Het zandprobieem
Zaterdag 9 December 1950
5
Ruwe lippen ?P()R0L
DAAR NIET
HIER WEU
het lekkerste middel
rtegen verkoudheid
30 cent
per 100 gram
ADVERTENTIE
Een deel van de ringmuur die het voorportaal omsluit.
Een te knellend keurslijf moet verwijd worden
ADVERTENTIE
A. 3. CHRISTIAANSE
LANGE HERENSTRAAT 26 - TEL. 14371
Ook inHaarlem wordt het steeds moeilijker zand te
krijgen en bovendien stijgt de prijs
Zand is feitelijk vrij waardeloos, want
het is in de duinen en op de hei immers
voor het scheppen. Ter plaatse behoeft er
dan ook niet veel voor betaald te worden.
De prijzen lopen wel wat uiteen, maar
meestal liggen zij niet boven een kwartje
per m3. Dat is nog betrekkelijk veel als
wij in aanmerking nemen dat de ambachts
heer van Zandvoort in het begin van de
18e eeuw slechts enkele duizenden guldens
betaalde voor alle duinen onder Zand
voort. Hoeveel millioenen m3. zand waren
dat? In de loop der jaren is de prijs van
het zand dus flink gestegen. Dit komt
omdat er steeds meer zand nodig is. In
Haarlem en omgeving wordt er elk jaar
500.000 m3. gebruikt voor het ophogen van
terreinen voor woningbouw, .het aanleggen
van straten, enzovoort.
Maar dat zand kost heel wat meer dan
een kwartje per m3. Er moet belangrijk
meer dan f 2 voor betaald worden, zelfs
als het gaat over partijen van honderd
duizenden m3.
Dit heeft Openbare Werken van Haarlem
nog dezer dagen ondervonden. Er is 193.000
m3. zand nodig voor het ophogen van ter
reinen in Haarlem-Oost, omdat op de
drassige weilanden eerst een flinke laag
zand gestort moet worden, voor daarop
huizen gebouwd kunnen worden. Voor die
levering werd een aanbesteding gehouden.
De firma Verheul en Brouwer te Haarlem
was de laagste van de 24 inschrijvers en
wel voor f 529.000. Aan die firma is nu de
levering opgedragen. Onder de aanne
mingssom zijn nog wat kleine bijkomende
werken begrepen, maar al wordt dit in
aanmerking genomen, dan blijft de prijs
voor het zand nog belangrijk boven de
twee gulden per m3.
Te verwonderen is dit niet, want er moet
door de aannemer heel wat uitgegeven
worden aan transport. Zand dat uit de
duinen komt, wordt meestal per vracht
auto aangevoerd. Een auto vervoert als
regel 4 m3. Het zand moet geladen worden
op een plek in de duinen die soms moeilijk
met auto's te bereiken is. Er gaat tijd zitten
in het laden, het rijden uit de duinen naai
de plaats van bestemming in Haarlem, het
lossen en het weer terugrijden naar de
duinen. Per dag kan slechts een beperkt
aantal ritten gemaakt worden. De facttfr
arbeidsloon is dus van veel betekenis,
evenzo de benzineprijs, die in de laatste
tijd nog belangrijk gestegen is.
Alles wordt „uitgekiend" om de trans
portkosten zo laag mogelijk te houden. Als
er zand komt uit de duinen van de Amster-
Dagbladwezen
Als u nu ook eens van-verbazing ach
terover wilt vallen en niet steeds ten
gevolge van de gladheid, dan moet u
beslist een kijkje gaan nemen in het
aloude Waaggebouw aan de Nieuw-
markt, waar de tentoonstelling „Het
dagblad door de eeuwen" wordt gehou
den. Zodra men door de zware poort het
gebouw is binnengetreden ziet men aan
zijn (of haar) rechterhand twee gepoet
ste harnassen, waarin middeleeuwse
journalisten gestorven zijn. Dit varen
de eerste sporü-edacteuren of tournooi-
verslaggevers. Als zij het schaken be
zongen dan heetten zij troubadours. Uit
de lengte van hun bèrijmde berichten
zou men kunnen afleiden dat zij per
regel werden betaald.
Op de begane grond kan men zien hoe
een krant tegenwoordig gemaakt wordt.
Men vindt daar bijvoorbeeld een model
van een rotatiepers, een telex-machine
(dat is een vèrschrijfmachine die men
vanwege de dagelijkse tikfouten beter
verschrijfmachine had kunnen noemen)
en een gewichtig apparaat met behulp
waarvan matrijzen voor de stereotypie
worden vervaardigd. Dit zijn platen van
een soort asbest, waar het zetsel in staat
afgedrukt. Als iemand u zegt dat voor
gevleugelde woorden meestal geen ma
trijzen doch patrijzen worden gebruikt,
dan kunt u er zeker van zijn met een
zogenaamde grapjas van doen te hebben,
de uitvinder van de toepasselijke zegs
wijze: asbest, thuis is het ook zo lekker
niet.
Onder het alziend oog van de reus
Goliath, die er een beetje zielig bij staat
met zijn forse tronie, treft men ook een
sluitvorm aan met een uit lood geslagen
pagina. Vlak daarnaast heeft men een
voorbeeld van zetsel dat in pastei ge
vallen is, zoals men dat met een merk
waardige vakterm uit. Men mag hieruit
natuurlijk concluderen dat een cou
rant geheel uit boterletters wordt ge
zet en dat de illustraties in fondant zijn
geclicheerd. Dat staat u geheel wij.
Maar het is onjuist.
Waai'lijk interessant wordt de expo
sitie pas in de aangrenzende vertrekken,
waar men de geschiedenis van het dag
bladwezen op de voet kan volgen. Men
moet dat trouwens wel op de voet doen,
want er zijn geen andere vervoermid
delen in het gebouw aanwezig. Tussen
twee denkbeeldige haakjes: dagblad
wezen zijn couranten zonder voorge
slacht, zoals de spotprenten en vlug
schriften uit het begin van de zeven
tiende eeuw. De grote kooplieden sloten
destijds bij hun handelscorrespondentie
allerlei nieuwsberichten in en al spoedig
kwamen er ondernemende lieden die er
hun beroep van maakten deze over te
schrijven en te verspreiden. Eén van de
eerste centra was Arnhem, vermeldt
de catalogus, via welke stad de maren
van Keulen, dat een middelpunt van
nieuwsgaring was, het land binnen kwa
men. Men behoefde slechts op de markt
te gaan staan om het gedonder te kun
nen horen.
De bekendste „courantier" (dit woord
zo uit te spreken dat het rijmt op Bock
bier) was Broer Jansz, die in 1629 de
„Tijdinghen uyt verscheyde Quartieren"
begon uit te geven. Zijn zoon Joost
mocht het ook weten en werd eigenaar
van de „Ordinaris Dingsdaegsche Cou
rant".
De oudste bladen waren rijk versierd
met landkaarten, waarop men kan zien
hoe de penetraties van de vijandelijke
legers werden afgegrendeld of op welke
wijze de eigen eenheden zich volgens
plan terugtrokken. Er mag dan veel
nieuws onder de zon zijn, in dat opzicht
is er maar bitter weinig veranderd.
V itpersvrijheid
Een étage hoger maakt men kennis
met liet ontstaan van de opiniebladen.
De tegenstelling tussen Patriotten en
Prinsgezinden, die na 1780 in volle
hevigheid ontbrandde, is oorzaak ge
weest van de vroegste pogingen om tot
een werkelijke vrije pers te komen.
Pieter 't Hoen was hier de gangmaker
met zijn „Post van den Neder-Rhijn" en
Verbrugge werd zijn tegenstander in de
achtervolging met zijn befaamde „Hard
loper van Staat". In 1787 verscheen ook
de politieke spotprent, namelijk een af
beelding van een „Kees, weegluis, An-
joenvreter, amokspoeger of heedendaag-
sche Patriot". Dank zij deze illustratie
zijn wij eindelijk aan de weet gekomen
waarmee de weegluizen zich nu eigen
lijk voeden. Daar waren wij al zo lang
nieuwsgierig naar.
In die periode keerden ook de vlug
schriften terug, die men tegenwoordig
brochures noemt, zoals „De" politieke
snapper" van 1785, de „Zamenspraak
tussen Jaap en Teunis" of „Dieuwertje
en Grietje".
Om u een beeld te geven van de hoog
te der journalistiek uit die jaren nemen
wij uit de „Wekelijksche Nieuwsschrij
ver" van 17 Augustus 1787 de onder
staande reportage over: „Heden nagt
ontstondt hier in Amsterdam een hevige
Brand in het Hooy, in een der Stads
Loozen van 't Drilveld, bij de Utrechtze
Poort. Waardoor de heele Loots is weg
gebrand, doch daar is geen Mensch bij
omgekoomen, dan alleenig de Hond".
De intocht van de Fransen en de
stichting van de Bataafse Republiek
bracht de ondergang van de Oranje
kranten met zich mee. In 1798 werd de
vrijheid van drukpers in de Grondwet
opgenomen, doch dit recht bleek al
spoedig illusoir daar men iedere opposi
tie als een aanval op de staat placht uit
te leggen. Met verbluffende ironie kwam
er zelfs een censuurdienst tot stand on
der de naam „Bureau voor de persvrij
heid". Het hierbij gereproduceerde frag
ment. uit een filmjournaal van die dagen
geeft een duidelijk beeld van de door
deze overheidsdienst gevolgde practijk:
„Iedere gezagsdrager is vrij de journa
list te persen.
Het verzet bleef echter niet uit, daar
van getuigt „De Incroyable Babbelaar,
afgeluisterde gesprekken a drie duca-
ten".
Honderd jaar geleden, toen de ver
houdingen zich allang gewijzigd hadden,
was de pers echter in wezen nóg niet
vrij. Pas als het dagbladzegel (aange
duid als „de vuile vingers van de fis
cus", hoewel er toen nog geen Zwarte
Piet Lieftinck bestond) is opgeheven,
kon de algemene opbloei beginnen. Voor
die tijd verschenen de kranten in de
zonderlingste kleuren en formaten. Van
al dat wel en wee en nog veel meer
geeft de expositie in het Waaggebouw,
die is ingericht door het Instituut voor
Perswetenschap aan de Universiteit van
Amsterdam in samenwerking met het
Stedelijk Museum, een zeldzaam boeiend
en afwisselend overzicht.
Wij kunnen nog maar één ding zeg
gen: gaat dat zien. gaat dat zien. Men
zal moeten erkennen dat de redacteur
van de Amsterdamsche Courant gelijk
had, die op een warme dag in 1870 zijn
rubriek „Buitenlandsch Nieuws" begon
door met de deur in huis te vallen onder
het slaken van de verzuchting: „Zonder
ling loopen 's werelds zaken!"
Strooni besparing
Dat ondervonden wij trouwens ook
toen wij buiten kwamen. Het was al
donker geworden, zo lang hadden wij
ons hart staan ophalen. Daar kwam een
fietser aangereden uit een zijstraat, vro
lijk fluitend van een meisje loos, dat in
de kajuit van de kapitein moest komen.
Een barse agent sommeerde hem af te
stappen.
„Uw licht brandt niet!" zei hij, glim
mend van voldoening over zoveel hel
derziendheid.
„Dat weet ik wel", antwoordde het
slachtoffer bedaard.
„Als u dat zo goed weet," ging de be-
De Nederlandse Opera komt Zondag^\
middag voor het eerst sinds maanden
met een première. Naar aanleiding
van het feit dat honderd jaar gele
den de componist Albert Lortzing
overleed, is aan het répertoire toege
voegd de komische opera „Czar und
Zimmermann" die vertoond wordt
in een Nederlandse bewerking van
J. W. F. Werumeus Buning onder de
titel Czaar Peter". De voornaamste
medewerkenden zijn Theo Bayle,
Marjo Ingen Soet, KarlaSondaar, Ge
rard Groot, Chris Scheffer en Henk
Angenfint. Het geheel staat onder lei
ding van Paul Pella, décors en cos-
tuums zijn ontworpen door Charles
Roelofsz. De koren en balletten zijn
ingestudeerd door Henk van Wielink
en Jean Rebèl. Dinsdagavond wordt
een reprise gegeven van La Traviata.
Het Amsterdams Toneelgezelschap
geeft Zondagavond wederom een
voorstelling van „Dodendans" door
Strindberg met Albert van Dalsum,
Charlotte Kohier en Johan Schmitz.
Woensdag komt het Rotterdams To
neel met „De Vrek" van Molière.
Hedenavond treedt in het Interna
tionaal Cultureel Centrum prins
Roland Brancacció di Parigi op met
In de hoofdstad uit
veertien gezongen schetsen en Napo-
litaanse liederen. Zondagmiddag
danst Indra Kamadjojo in de aula
van het Indisch Museum.
In het Concertgebouw speelt heden
avond het Utrechts Stedelijk Orkest
onder leiding van de 15-jarige diri
gent Pierino Gamba. Het program
ma vermeldt onder meer de Derde
Symphonie (Eroica) van Beethoven.
Zondagmiddag geeft het Concertge
bouw-Orkest een abonnements-uit-
voering onder directie van Otto
Klemperer van het Pianoconcert K.V.
503 van Mozart en Das Lied von
der Erde'' van Mahler. Solisten zijn
Kathleen Ferrier, alt, Frans Vroons,
tenor en Hans Henkemans, piano.
Drie psalmen (van César Franck,
Bruckner en Wijdevéld) worden Zon
dagavond in het Concertgebouw uit
gevoerd door de zangvereniging
„Kunst en Strijd" onder leiding van
Hans Lichtenstein en met medewer
king onder anderen van de sopraan
Erna Spoorenberg. De H.O.V. bege
leidt.
In de kleine zaal van het Concert
gebouw geven Pierre Bernac en
Francis Poulenc vandaag een liede-
renavond. Maandag en Dinsdag spe
len respectievelijk de pianisten Ana-
tole Kitain en Alexander Uninksky.
In het Stedelijk Museum wordt tot
1 Januari de najaarstentoonsteling
van de schildersvereniging Sint Lucas
gekouden. In kunstzaal Van Lier is
een expositie van schilderijen, aqua-
rellen en tekeningen van H.J. Kruij-
der. i
waarder van orde en veiligheid vérder,
„waarom doet u dat dan?"
De schuldige negeerde het gebrek aan
logica van deze vraag en zei bedaard:
„Uit stroombesparing. Dit is een piek
uur."
Maar de agent nam dat niet. „Ik sta
hier niet om uw grapjes aan te horen, u
gaat op de bon!" verklaarde hij martiaal.
Moest dat nou?
BOEDA.
damse Waterleiding onder Vogelenzang of
nog wat Zuidelijker, dan wordt het vaak
uit het duin per auto naar een schip in de
Leidse vaart gebracht, omdat het vervoer
per schip naar Haarlem goedkoper is als de
losplaats aan het water gelegen is.
Nu zou het niet met de feiten overeen
stemmen als verondersteld zou worden dat
er veel zand uit de duinen komt. Dit is in
tegendeel betrekkelijk weinig. Er is in het
algemeen een verbod tegen het afgraven
van duinen, maar af en toe komt zand be
schikbaar als voor de Waterleiding een
nieuw kanaal gegraven moet worden.
In vroeger jaren werd er in Haarlem en
omgeving voor het ophogen van terreinen
veelal zand gebruikt dat werd weggezogen
van de bodem van de Mooie Nel bij
Spaarndam. Daar is evenwel zoveel weg
gehaald dat het nu moeilijk is voor nieuwe
objecten toestemming te krijgen van Rijn
land en van de Rijksdomeinen. Er moet
namelijk tegen gewaakt worden dat de
Mooie Nel niet te diep wordt.
Op de Veluwe en het Sticht is op ver
schillende plaatsen nog wel zand voor af
graving beschikbaar, maar er is ook elders
in het land veel zand nodig. Ook hier spe
len de transportkosten een belangrijke rol.
Als er plaatsen zijn die niet ver van een
spoorweglijn af liggen, wordt een tijdelijke
lijn aangelegd, omdat het vervoer dan
goedkoper is dan per auto. Zo'n groots
opgezette zandafgraving vindt men o.a. in
de omgeving van Maarn.
De gemeente Amsterdam heeft thans veel
zand nodig voor het ophogen van de ter
reinen in Amsterdam-West, waar zoals
men weet in de komende jaren op de op
gehoogde weilanden een stad van 150.000
inwoners zal worden gebouwd. Dit zand
wordt voor een groot deel per zandzuigers
aangevoerd.
Het wordt intussen steeds moeilijker in
ons land aan zand te komen. Het is al zover
gekomen dat men zelfs al spreekt van een
„zandprobieem".
Ook in een ander opzicht heeft de ge
meente Haarlem daarmee te maken. Er is
slechts een deel van het industrieterrein in
de Waarderpolder aangelegd. Er zijn plan
nen om in de naaste toekomst nog meer
gronden voor de industrie bouwrijp te ma
ken. Maar het zand dat daarvoor moet
worden aangevoerd zal belangrijk meer
kosten dan bij het maken der plannen
voor het haven- en industrieterrein voor
zien is. Laat men nu de hogere kosten die
daardoor ontstaan op de grondprijs druk
ken, dan wordt de kans dat er kopers voor
die terreinen komen niet vergroot. Wil
men bevorderen dat zich daar nieuwe in
dustrieën vestigen, dan zal men die ver
liespost voor rekening der gemeente moé
ten nemen.
President Soekarno ziek
DJAKARTA, 8 December. (Reuter). Het
Indonesische persbureau „Antara" bericht,
dat het bezoek van president Soekarno
aan de Philippijnen wegens ziekte is uit
gesteld. Volgens regeringskringen lijdt
Soekarno aan voorhoofdsholteontsteking,
aldus „Antara".
Prima afwerking. Vlotte aflevering
Nieuwe documentaires over
Suriname en de Antillen
Nieuwe Argentijnse gezant
biedt geloofsbrieven aan
De heer Antonio Maria Ramon Valen-
zuela, de nieuwe Argentijnse gezant, die
gisteren zijn geloofsbrieven aan de koningin
heeft aangeboden, vervult thans voor het
eerst een diplomatieke post in het buiten
land. De ontvangst door de Koningin had
voor hem nog een bijzondere bekoring, om
dat Prins Bernhard de gezant in vloeiend
Spaans toesprak. Daarbij werd ook gespro
ken over het bezoek, dat Prins Bernhard
het volgend jaar in Maart aan enige Zuid-
Amerikaanse staten zal brengen. Zo zal hij
zes dagen in Argentinië vertoeven.
De gezant, deelde A.N.P. mee zeer ver
heugd te zijn in Nederland te komen op
een ogenblik, dat de handelsbetrekkingen
zo worden uitgebreid. Hij herinnerde er
aan, dat de Ai-gentijnse regering voor 200
millioen gulden aan spoorwegmateriaal be
steld heeft bij Werkspoor.
Voorts zijn op het ogenblik besprekingen
gaande over de levering door Philips van
telex-apparatuur. waarmee een bedrag
van ongeveer 40 millioen gulden gemoeid
is. Hij verwacht ook, dat er door zijn
regering nog meer opdrachten voor de
bouw van schepen in ons land zullen wor
den gegeven. Er worden vier tankers ge
bouwd en voorts zijn er nog twee schepen
voor emigranten in aanbouw.
ADVERTENTIE
Een inwoner van Finchley, Engeland, construeerde in zijn vrije tijd deze „gezïnsfiets"
die plaats biedt aan hemzelf, zijn vrouw en zijn drie peuters. Als de oudste zoon flink
meetrapt het vehikel heeft drie stel pedalen kan de familie een topsnelheid
van 25 kilometer bereiken. De tandem, die het uitgangspunt voor het wonderlijke
voertuig vormde, kan overigens ook „afgehaakt" worden voor het geval dat pa en ma
eens gelweeën een tochtje willen maken.
Dezer dagen zijn een vijftal nieuwe
films over de West gereed gekomen. Zij
zijn in opdracht van de Filmstichting West-
Indië door de filmfabriek Profilti vervaar
digd.
De films van de in 1948 gereed gekomen
productie hebben sindsdien het hoogste
aantal vertoningen van Nederlandse docu
mentaires in de voorprogramma's der
bioscopen beleefd.
Ook deze nieuwe serie, handelende over
en kele actuele problemen van de Antillen
en Suriname beogen brede lagen der be
volking op boeiende wyze een beeld te
geven van die gebiedsdelen.
De eerste voor deze gelegenheid be
sloten vertoning zal Maandag 18 Decem
ber in Seinpost te Scheveningen plaats
hebben. De minister van Uniezaken en
Overzeese Rijksdelen, mr. J. H. van
Maarseveen, zal daarbij op uitnodiging
van de Filmstichting het woord voeren.
Te Hensbroek is Vrijdagavond de 42-
jarige W. J. H., die op een bromfiets naar
huis reed, door een personenauto aangereden.
H. was vrijwel op slag dood.
gende gronden verkocht, waardoor het mo
gelijk werd dat daarop moderne woningen
gebouwd werden. Deze feiten zijn zeer te
betreuren. Daardoor is immers grote schade
toegebracht aan de schilderachtige omge
ving. Alle grond die gemist kon worden
werd verkocht, maar nu is het zó, dat
wandelaars langs de ringmuur zeer weinig
ruimte hebben en moeten oppassen hun
kleren niet te scheuren aan het prikkel
draad.
Kan, nu een deel van de omliggende
grond nog niet bebouwd is, nog niet wat
teruggekocht worden?
Wat er is overgebleven van
De Ruïne van Teylingen, juist liggend op
je grens van Sassenheim en Noordwijk, is
een belangwekkende erfenis van het voor
geslacht. Zelfs kan van een bezienswaar
digheid gespróken worden, maar toch is het
2antal bezoekers, dat zich de slotgracht
iaat overvaren, gering. Er zouden er onge-
twijfeld meer komen indien aan het inte
ressante, dat hier te zien is, groter bekend
heid gegeven werd.
ffij hebben hier namelijk te doen met een
middeleeuwse burcht, waarvan het zeld
zame is, dat hij een ronde vorm had. 'Het
hose gedeelte, waarvan de muren zijn
blijven staan, diende tot woning. Daarbij
sloot zich de slotmmir met kantelen aan,
die bij een belegering een belangrijke rol
speelde in de verdediging. Evenzo een grote
vierkante toren, waarvan de fundering is te
lien.
De Ruïne staat aan een zijweg in het
dorp Sassenheim. Het is onverklaarbaar
dat op het punt, waar de Teylingerlaan op
de hoofdweg uitkomt, geen bord staat met
een verwijzing, want nu weten de automo
bilisten en fietsers die door Sassenheim
trekken niet dat er op 1 km afstand iets
interessants te zien is.
Verleden jaar is, bij de opening van de
bloembollen-tentoonstelling op het „Keu
kenhof" te Lisse, waarbij Jacoba van
Beieren met haar jachtstoet van de Ruïne
Teylingen startte, even belangstelling daar
voor gevraagd, maar toen viel het licht
meer op de vroegere bewoonster dan op
haar slot.
Het is niet bekend in welk jaar het Slot
Teylingen gebouwd is, maar als dit op
1280 gesteld wordt kan het er niet ver af
zijn. Vroeger is er misverstand daarover
geweest, want er is ook een „Oud Tey
lingen" geweest, dat onder Warmond ge
staan heeft. Vermoedelijk is dit het eerst
door een der Heeren van Teylingen ge
bouwd, want dit addellijk geslacht leefde
hier lang voor 1280. In een Latijnse oor
konde uit liet begin der 9e eeuw komt de
naam Taylingi voor en men vermoedt dat
die vereenzelvigd kan worden met Tey
lingen.
In de 15e eeuw werd,„Oud Teylingen",
dat verwoest was, herbouwd en 'tévens
hevdoopt in „Lockhorst".
Graaf Floris V trok in 1283 het Slot
Teylingen, na de dood van de slotheer, die
het destijds bewoonde, aan de grafelijk
heid, maar schonk het in 1290 aan zijn
„schoone en elegante Waalsche vriendin",
vrouwe Catharina van Durbuy, weduwe
van Albrecht van Voorne. Zelf woonde
Floris V op „Huize Vogelenzang" te
Vogelenzang.
In de oude tijd was Slot Teylingen een
sterke vesting. Dit is af te leiden uit de Vfr
meter dikke ringmuur met omloop en kan
telen. Er zijn ook nog sporen te vinden van
de ronde toren, die niet minder solide moet
zijn geweest.
De oudste tekening dateert van 1596.
Daaruit blijkt dat het zware vierkante
woonhuis twee verdiepingen had. Onder de
grond waren de overwelfde kelders, die in
de oudste tijd dienden als keuken, botte
larij en wijnkelder. In latere tijd zijn die
kelders ook als gevahgenis gebruikt. Dat
was toen de bewoner van Teylingen door
de graaf belast werd met de houtvesterij in
de duinstreek. Stropers, zich zich vergrepen
hadden aan de herten, zwijnen, konijnen
en ander wild van de graaf, werden in
die kelders geworpen om hun wandaden
te overdenken.
Die kelders zijn er nog, maar de over-
welving is verdwenen. Van een trap, die
nog in"de dikke muur aanwezig is, kon
men uit het voorportaal in de kelders
komen.
In dit voorportaal was de voordeur, die
met een groot bordes de toegang tot het
Slot was. Aan dit voorportaal lag een grote
Ridderzaal. Ook die is in de Ruïne terug
te vinden, ook al ontbreken de vloer en
zoldering. Wel is nog te zien waar de grote
schouw stond en waar de twee diepe ven
sternissen waren die het licht in die zaal
toelieten.
Gelijkvloers werden ook nog enige an
dere kamers gevonden, op de eerste ver
dieping waren een eetzaal en nog drie
kamers, die, naar de kleur der tapijten die
aan de wanden hingen, genoemd werden de
groene, witte en blauwe kamer. De blauwe
kamer werd lange tijd aangeduid als
..Vrouwe Jacoba", blijkbaar omdat die
blauwe kleur aan het wapen van Beieren
herinnerde. Ook wordt vermoed, dat dit
de sterfkamer van Jacoba is geweest. De
witte kamer werd ook „broerkens of cap-
Pelaenskamer" genoemd, blijkbaar was die
bestemd voor de geestelijke die in het Slot
woonde.
Op de tweede verdieping waren vermoe
delijk de woonvertrekken voor het per
soneel.
Er is in de loop der eeuwen aan het
Slot Teylingen heel wat verbouwd, wat
trouwens te verklai'en is, daar het ook
meermalen door krijgsgeweld zwaar be
schadigd werd. Het eerste verval dateert
sl van 1352. want toen moesten Haarlem
en Leiden hulp verlenen om de bewoner
in staat te stellen verschillende grote ge
breken aan zijn slot te herstellen. De
historieboeken vermelden niet wie de ver
nielingen op zijn geweten had. Het tweede
verval werd geconstateerd in 1520, toen
men op vele plaatsen de vrije buitenlucht
door de daken zag, een deel der vensters
in de slotgracht was gegooid, de poort
deur ontbrak en de vloeren niet veilig
waren om er op te lopen. In 1605 was
16.400 gulden voor herstel nodig. Voor die
lijd een groot bedrag, waaruit valt af te
leiden, dat er weer veel gehavend was.
Het oude woonhuis werd toen niet meer
de middeleeuwse burcht.
bewoond, daar er een heel nieuw woon
huis voor gebouwd werd. Dit gebouw met
trapgevels (echt 17e eeuv/s) past natuur
lijk niet bij het restant van het oude slot.
In 1803 werd dit nieuwe woonhuis voor
afbraak verkocht, zodat nog altijd de
ruïne van het oude Slot overbleef.
De toren was reeds in de 18e eeuw af
gebroken.
In het midden der 19e eeuw kwam de
Ruïne in het bezit van het rijk. In 1890
werd een belangrijk bedrag besteed om
daaraan te herstellen wat mogelijk was,
maar natuurlijk was dat niet meer dan
het nog bestaande voor verder verval te
vrijwaren.
Jammer is dat later een deel van de
slotgracht gedempt is en dat ook veel
zwaar geboomte dat de Ruïne omgaf, is
omgehakt. Ook werd een deel der omlig-
