China werd van vijfde geallieerde
tot tweede vijand gestempeld
Fel bestreden wet burgerde snel in
De radio geeft Zondag
De radio geeft Maandag
De radio geeft Dinsdag
want uit 'n knot
VAN WIJK Spoeltjeswol
breit U heel wat meer!
PANDA EN DE MEESTER.BEDIENDE
C Wereldnieuws
DINSDAG
2
JANUARI
BALANS-OPRUIMING
St®iit@iifeeek
iNIeuwe Uitgaven
Zaterdag 30 December 1950
2
Een halve eeuw leerplicht
(Van een bijzondere medewerker)
OP 1 JANUARI 1901 trad de eerste Leerplichtwet in werking. Een belangrijk
moment in ons volksbestaan, al wrijven we ons een halve eeuw later de ogen
uit bij het nog eens lezen van de felle debatten en polimieken, toen gevoerd in de
Kamer en maanden, nee jaren lang in de vakpers en de grote bladen, over
leerplicht, leerdwa/ig, knechting van het puderrecht en economische ontredddering.
De moderne mens is te zeer vervuld van de gebeurtenissen in de wereld van nu,
om zioh eens rustig te verdiepen in de problemen, waarmee zijn over- en betover
grootouders worstelden. Zet hij zich er toe, dan kost het hem moeite te geloven, wat
het lot van vele duizenden kinderen in Nederland toentertijd was, in feite nog maar
zó kort geleden, dat er nog genoeg getuigen onder ons rondlopen, om de waarheid
te bevestigen van hetgeen heel in het kort volgt.
De voor zijn tijd zeer vooruitstrevende
staatsman Van Houten wist in 1874 te be
reiken, dat kinderen beneden twaalf jaar
niet meer in de fabrieken mochten werken.
Uitdrukkelijk werd in deze eerste „Kin
derwet" nog aangegeven, dat huiselijke
diensten en veldarbeid wel zijn toegestaan,
wel te verstaan in loondienst door kinderen
beneden 12 jaar! Nu begreep Van Houten
zeer goed, dat de uitvoering van zijn wet
HILVERSUM I, 402 M.
8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 8.30 Jeugdsamen-
komst. 9.30 Nieuws. 9.45 Kamerorkest. 10.15
Platen. 10.25 Hoogmis. 12.00 Platen. 12.15
Apologie. 12.35 Platen. 12.40 Lunchconcert.
12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws. 13.20 Lunch
concert. 13.45 Omroep orkest. 14.30 Hoorspel.
10.50 Lichte muziek. 16.10 Katholiek Thuis
front overal. 16.15 Sport. 16.30 Vespers. 17.00
Gereformeerde kerkdienst. 18.30 Gewijde
muziek. 1S.40 Orgel. 19.10 Toespraak. 19.30 j
Nieuws. 19.45 Actualiteiten. 19.52 Boekbespre
king. 20.05 De gewone man zegt er 't zijne
van. 20.12 Muzikaal jaaroverzicht. 21.00 Varia
uit Tralala. 21.15 Muzikaal jaaroverzicht,
21.45 Jaaroverzicht. 22.45 Platen. 23.00
Nieuws. 23.15 Gezongen jaaroverzicht.
23.30 Platen. 2355 Gebed van het
oude jaar. 0.00 Klokslag. 0.02 Te Deum.
0.10 Nieuwjaarstoespraak. 0.15 Platen. 0.30
Toespraak. 1.001.40 Nieuwjaarsgroeten en
Platen.
HILVERSUM H, 298 M.
8.00 Nieuws. 8.18 Platen. 8.30 Causerie. 8.40
Voor militairen. 9.12 Sport. 9.15 Ver-zoekpro
gramma. 9.45 Causerie. ÏO.OÖ Voordracht. 10.30
Nederlands Hervormde Kerkdienst. 12.00
Concert. 12,25 Voor de jeugd. 12.45 OrgeL
13.00 Nieuws. 13.15 Platen. 13.20 Populair
concert. 13.50 Even afrekenen, heren. 14.00
Platen. 14.05 Boekbespreking. 14.30 Omroep
orkest. 15.30 Film praat je. 15.45 Dansmuziek.
16.30 Sport. 17.00 Nieuwsjaarsrede. 17.30
Hoorspel. 17.45 Nieuws. 18.00 VARA-jubi-
leum. 19.00 Oudejaarsavondgroeten. 19.30
Oudejaarsavonddienst. 20.50 Toespraak. 21.00
Platen. 21,45 Gevarieerd programma. 23.00
Nieuws. 23.15 Strijkorkest. 23.45 Oudejaars-
avondtoespraak 24.00 Nieuwjaarsinleiding.
0.02 Toespraak. 0.07 Platen. 0.30 Toespraken.
I.00 Platen.
BRUSSEL, 324 M.
12.00 Lichte muziek. 12.15 Journaal. 12.30
Weerberichten. 12.32 Lichte muziek. 13.00
Nieuws. 13.15 Platen. 13.30 Voor de soldaten.
14.00 en 15,30 Platen. 16.00 Reportage. 16.45
en 17.20 Platen. 17.55 Sport. 18.00 Klassieke
mu2iek. 18.30 Godsdienstig halfuur. 19.00
Nieuws. 19.30 Gevarieerd programma. 21.15
Gevarieerde muziek. 22.00 Nieuws. 22.20 Ge
varieerde muziek. 23.00 Nieuws. 23.05 Dans
muziek. 23.451.00 Platen.
HILVERSUM I, 402 M.
8.00 Nieuws. 8.15 Nieuwjaarsgroeten uit
Brussel. 8.25 Platen. 9.15. Morgenwijding, 9.30
Kamerorkest. 10,30 Gevarieerde muziek. 11.50
Nieuwjaarsgroeten uit Parijs. 12.00 Instru
mentaal ensemble. 12.30 Weerbericht. 12.33
In 't spionnetje. 12.38 Kinderkoor. 13.00
Nieuws. 13.20 Musette-orkest. 14.00 Causerie.
14.20 Platen. 14.50 Nieuwjaarsgroeten uit
Amsterdam. 15.00 Concertgebouworkest. 16.00
Musicalender. 16.30 Dansmuziek. 17.00 Zigeu-
nermuziek. 17.30 Metropole-orkest. 18.00
Nieuws. 18.15 Nieuwjaarsgroeten uit Lon
den. 18.25 Nieuwjaarsgroeten en Platen. 18.50
Regeringsuitzending. 19.00 Discogram. 19,30
Cabaret. 20.00 Nieuws. 20.10 Radioscoop. 22.30
Nieuw jaarsgroeten, uit Brussel. 22.40 Platen.
23.00 Nieuws. 23.15—24.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 8.25 Hoogmis. 9.30
Nieuws. 9.45 Platen. 10.00 Veel heil en zegen.
10.30 Kerkdienst. 12.00 Causerie. 12.30 Orgel.
13.00 Nieuws. 13.15 Lichte muziek. 14.00 Voor
de jeugd. 14.30 Platen. 15.15 Nieuwjaars
bijeenkomst Nederlandse Padvindersvereni
ging. 15.45 Platen. 16.00 Tuinbouw. 16.25
Strijkkwartet, 17.00 Orgel, 17.30 Instrumen
taal dubbel kwintet. 18.00 Voor de jeugd.
18,15 Omroeporkest. 19.00 Nieuws, 19.15 Vo
caal ensemble. 19.30 Boekbespreking. 19.40
Radiokrant. 20.00 Nieuws. 20.05 Salonorkest.
20.35 Hoorspel. 21.25 Philharmonisch orkest.
22.45 Avondoverdenking. 23.00 Nieuws. 23.15
—24.00 Platen.
BRUSSEL, 324 M.
12.15 Opera. 12.30 Weerberichten. 12.33
Voor landbouwers. 12.40 Opera. 13.00 Nieuws.
13.15 Platen. 13.30 Voor de soldaten. '14.00
Voor de vrouw. 15.00 Instrumentaal kwartet.
15.15 Platen. 15.30 Instrumentaal kwartet.
15.45 Platen. 16.00 Kamermuziek. 16.30 Pla
ten. 17,10 Lichte muziek, 18.00 Franse les.
18.20 Platen. 18.25 Financiële kroniek. 18.30
Platen. 19.00 Nieuws. 19.30 Platen. 19.50
Voordracht. 20.00 Kamerorkest. 21.00 Actua
liteiten. 21.15 Platen. 22.00 Nieuws. 22.15
Verzoekprogramma. 23,00 Nieuws. 23.05
24.00 Platen.
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.15 Gymnastiek, 7.30 Sluiting.
9.00 Nieuws. 9.10 Morgenwijding. 9.25 Platen.
9:35 Populair concert. 10.30 Van vrouw tot
vrouw. 10.35 Platen. 10.50 Voor kleuters. 11.00
Alt en piano. 11.30 Voor zieken. 12.00 Orgel.
12,30 Weerbericht. 12.33 Voor het platteland.
12.40 Platen, 13.00 Nieuws. 13.20 Financieel
weekoverzicht. 13.30 Promenade-orkest, 14.00
Voor de vrouw. 14.30 Platen. 14.55 Onze
Amerikaanse buren. 15,10 Voor de jeugd,
16.10 Kinderkoor. 16.30 Sluiting, 18.00 Nieuws.
18.15 Piano. 18.30 R, V. U. 19.00 Fanfare
orkest. 19.25 Paris vous parle. 19.30 Piano en
orgel. 19.50 Voor burger en militair. 20,00
Nieuws. 20.05 Radioschaakwedstrijd Noor
wegenNederland. 20.06 Actualiteiten. 20.15
Gevarieerd programma. 21.15 Een daad. 21.20
De Antwoordman. 21.35 Platen. 22.00 Cause
rie. 22.15 Piano. 22.45 Buitenlands overzicht.
23.00 Nieuws. 23.15—24,00 Platen.
HILVERSUM H, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.15 Morgengebed, 7.30 Slui
ting. 9.00 Nieuws. 9.10 Platen. 9.35 Licht
baken. 10,00 Voor kindaren. 10.15 Platen.
II.00 Voor de hulsvrouw. 11.30 Kamerkoor.
12,00 Angelus. 12.03 Platen. 12.30 Weerbe
richt. 12.33 Platen. 12,55 Zonnewijzer. 13.00
Nieuws. 13.20 Actualiteiten. 13,25 Amuse
mentsmuziek. 14.00 Gevarieerd programma.
14.53 Platen. 15.30 Ziekenlof. 16.00 Voor zie
ken. 16.30 Sluiting. 18.00 PJaten. 18.15 Amuse
mentsmuziek. 18.48 Sport. Dit is leven en
Voor de jeugd. 19.00 Nieuws. 19.15 Actualitei
ten. 19.23 Lichte muz. 19.40 Platen. 19.51 Par
lementair en buitenl. overzicht. 20.00 Nieuws.
20.05 Radioschaakwedstrijd Nederland
Noorwegen. 20.06 De gewone man zegt er 't
zijne van. 20.12 Philharmonisch orkest en
declamatie. 22,10 Actualiteiten. 22.20 Zang en
piano, 22.45 Avondgebed, 23.00 Nieuws. 23,15
—24.00 Platen.
op moeilijkheden zou stuiten, indien er
voor de nu niet meer werkende kinderen
geen behoorlijke dagvulling zou zijn. Hij
trachtte in zij.n wet de bepaling opgenomen-
te krijgen, dat de gemeentebesturen het
recht zouden krijgen een locale school
plicht in te voeren. Dit is niet gelukt. Vele
tienduizenden kinderen in de schoolleef
tijd bleven openlijk of verkapt arbeid ver
richten en gingen niet of slechts zeer kort
naar school en aangezien er geen leer-
plicht was, voelden de gemeentebesturen
ook niet de noodzakelijkheid, schoolruimte
in te richten vor alle kinderen tot en met
twaalf jaar. Zelfs in de -gtote steden kon
den duizenden kinderen eenvoudig niet een
plaatsje vinden in de schoolbanken-
Krachtige actie
Een kwarteeuw lang is er, vooral door
Volksonderwijs, het toen bestaande
„Schoolverbond" en door de Onderwijzers
verenigingen (het N.O.G. en de Bond) een
zeer krachtige actie gevoerd voor leerplicht.
Van rechtse zijde werd even krachtig be
zwaar gemaakt tegen dwang van over
heidswege, die principieel onaanvaardbaar
werd verklaard. De vrees, dat het onder
wijs te duur zou worden, dat de Openbare
School versterkt zou worden en een thans
wel onprettig aandoend meelijden met de
ADVERTENTIE
gezinnen, „die het loon van beneden-
twaalfjarigen niet zouden kunnen derven",
waren begeleidende accoorden, die de me
lodie van het principe niet bepaald ver
sterkten.
Dramatische omstandigheden
Er is in ons staatsbestel bijna geen wet,
waarvan slechtere gevolgen zijn voorspeld
en die zo gemakkelijk in ons volk is inge
leefd als deze wet op de leerplicht. Zelden
is hier een wet onder dramatischer om
standigheden aangenomen. Wat nu in En
geland gebeurt bij stemmingen die beslis
sen over het Labourbewind, geschiedde een
halve eeuw geleden in ons parlement bij de
stemming over dat in wezen eenvoudige
leerplichtwetje: alle leden van de Tweede
Kamer werden opgetrommeld. Een rechts
tegenstander, de heer Schimmelpen,nimc-k,
was afwezig weger.s een ongeluk met zijn
paard. Van de rechterzijde stemden alleen
de katholieken Schaepman en Kolkman
voor. Het liberale kamerlid Van Kerkwijk
werd, hoewel ernstig ziek, door minister
Borgesius met een rijtuig -naar de Kamer
gebracht. Er heerste grote vrees, dat hij
op het laatste moment zijn stem verkeerd
zou uitbrengen, maar het liep goed af: de
leerplichtwet werd aangenomen met
50 tegen 49 stemmen.
Wat was er toen voor wereldschokkends
geschied? Wel. van 1 Januari 1901 af
moesten alle Nederlandse kinderen zes
jaren onderwijs ontvangen en de wet
schreef maatregelen tegen de ouders voor,
indien deze zich aan de leerplicht ont
trokken. Het rumoer omtrent ondragelijke
drang verstomde op slag; de gevreesde
ontwrichting van de door de kinderen op
de been gehouden industrie bleef uit; zodra
er genoeg scholen waren en in de ergste
gevallen het gemeentebestuur het recht had
te zorgen voor schoolvoeding en -kleding,
verzette natuurlijk geen ouder zich tegen
een zo sobere leerplicht.
Vraagt men zich af, hoe ons land er in
dit opzicht nu, een halve eeuw later, voor
staat, dan hebben we stellig geen recht,
ons op de borst te slaan. De onderwijswet
van 1920 bracht een zevenjarige leerplicht,
die echter reeds in 1924 gedurende lange
tijd moest worden opgeschort. Daarna heeft
het veel moeite gekost metterdaad te ko
men tot een algemene leerplicht van zeven
en thans in verreweg de meeste gevallen
van acht jaar. Nu worstelen de paedagogen
met het probleem, op welke wijze deze ver
lengde leerplicht dienstbaar gemaakt kan
worden aan de ontwikkeling van het kind
en de maatschappij. Bijna alle landen,
waarmee wij ons vaderland gaarne verge
lijken als het gaat om culturele verwor
venheden, hebben een leerplicht tot ten
minste vijftien jaar en veelal een daarna
nog te volgen verdere scholing in het be
roep. Er is dus voor onze volksontwikke
ling nog een groot en belangrijk werk te
verrichten vijftig jaar na dal merkwaar
dige moment in onze Tweede Kamer.
ADVERTENTIE
Deze band waarborgt de
Het jaar 1950 in
de Wereldpolitiek
„Een oorlog met dit geduldige volk, dat zo lang
durig geleden heeft, zou weerzinwekkend zijn"
Toen het jaar, dat thans zijn einde nabij is, boven de horizon van de tijd gloorde, was
er van de beroering om het betrekkelijk kleine gebied van Korea die thans als
onheilspellend samenstel van gevaarlijke mogelijkheden het nieuwe jaar bij zijn intrede
begeleidt nog geen sprake. En het is ook niet Korea geweest, dat zijn stempel op de
ontwikkelingen van dit afgelopen jaar gedrukt heeft. De kwestie-Korea is immers
slechs de uitbarsting geweest van een bewogenheid op internationaal politiek terrein,
die een wereldwijd aspect had en die tenslotte een zwakke plek vond.
Wanneer men nagaat onder welke omstandigheden 1950 begon, dan wordt het thans,
in de laatste dagen, nog duidelijker dat 1950 het jaar van China en niet van Korea ië
geweest. China heeft van de eerste tot de laatste dag in het middelpunt der problemen
gestaan en wanneer men de gang van zaken gedurende dit jaar moet analyseren, dan
kan men dat slechts doen door de vraag te opperen: Hoe heeft de rest van de wereld
zich ten opzichte van China gedragen en is zij daarbij nader tot een voldoeninggevende
oplossing van dit probleem gekomen?
Het is moeilijk te schatten hoeveel bemoe
digender de toekomst van de naar democratie
strevende landen zou zijn op dit moment,
wanneer zij normale, vriendschappelijke en
betrouwbare betrekkingen zouden hebben met
het gigantische China, dat in zijn onvolko
menheid van politieke en economische ont
wikkeling reeds zovele wereldbelangen
beïnvloedt, doch in de toekomst in dat op
zicht een niet te berekenen betekenis zal
krijgen.
Ofschoon de huidige stand van zaken op
internationaal politiek terrein voor de vrije
landen consequenties heeft die niet meer te
vermijden zijn zowel op militiair als op
politiek gebied dringt zich bij de wisseling
des jaars en de daarbij behorende „verlies-
en winstrekening" een niet te onderdrukken
vraag naar voren: Op welke weg zijn wij
geraakt en waar leidt hij heen? En nauw
daaraan verbonden is de overweging, dat de
mogelijkheid van terugkeer en heroriëntatie
vaak te vroeg als verloren wordt beschouwd.
Benauwende gedachte
Een benauwende gedachte zou het zijn,
dat het doen en laten der vrije landen in het
afgelopen jaar zou hebben bijgedragen tot
het ontstaan van een situatie, waaruit elk
ogenblik een oorlog zou- kunnen voortkomen.
Een benauwende gedachte zowel voor de
volken die oprecht een weg des vredes wil
len gaan, als voor de Westelijke politici die
de opdracht van hun volken om deze weg te
kiezen als richtsnoer voor hun handelingen
moeten beschouwen.
En toch doet zich de dwingende veronder
stelling gelden, dat de landen die wij „de
vrije" plegen te noemen, in 1950 een vrese
lijke vergissing hebben begaan, die zij thans
betalen met opofferingen en inspanningen
waarmede een goed deel van de na-oorlog-
sche welvaart vernietigd wordt.
In een van de eerste dagen van 1950
kwam de Nederlandse ambassadeur in
China, de lieer F. C. Baron van Aerssen
Beyeren van Voshol, terug uit Peking.
Hy werd na de verovering van Peking
door de Chinese communisten niet meer
als ambassadeur erkend, doch als „per
soon van vreemde nationaliteit" geduld
ën beschermd. Deze oud-ambassadeur
vertelde in Nederland dat men de toe
stand in China na de communistische
revolutie realistisch moest bezien en
rekening moest houden met het feit dat
er een nieuw regiem was gevestigd, dat
het overgrote deel van het land beheerste.
Hij v.oegde daarbij, dat de revolutie het
Chinesche volk wezenlijke verbeteringen
had gebracht en dat het nieuwe regiem
trachtte in vele wantoestanden in te grij
pen. „Met betrekking tót China zijn
vooral geduld en voorzichtigheid nodig",
zeide hij. „Men rekent daar met andere
maatstaven dan de Westelijke volken":
Het zou kunnen zijn dat in deze woorden
de sleutel te vinden is voor vele problemen,
waarin de Westelijke wereld 'zich in 1950
verward heeft en tevens een aanwijzing voor
het feit dat de Westelijke diplomatie ten
opzichte van China een weg bewandeld
heeft, die tot allerlei fatale ontwikkelingen-
leiden lean.
Het heeft weinig zin, achteraf te betogen-
dat zekere dingen anders en beter hadden
kunnen worden gedaan, doch de toekomst
eist dat men vroegere fouten inziet en her
stelt als het nog kan. Die toekomst is
thans, in het licht van de hedendaagse toe
stand, allerminst bemoedigend en belooft
zelfs niet een fractie van een oplossing, in
welk opzicht ook. Een oorlog tussen Amerika
en China, tussen de UNO en China, onge
twijfeld uitgroeiend tot een wereldstrijd die
alleen maar vernietiging en chaos kan
brengen, is met de beste wil niet als een stap
naar betere verhoudingen te zien.
En is het nu helaas niet zo, dat de presta
ties en inspanningen van onze vredelievende
volken bij het begin van dit nieuwe jaar hoe
langer hoe meer op oorlog gericht zijn? Op
een defensieve oorlog weliswaar, doch waar
ligt de grens tussen defensie en aanval?
Met onrust moet men de afwezigheid be
speuren van het geloof in de mogelijkheid
ener vredelievende oplossing. Met nog gro
tere onrust moet men de verandering in de
mentaliteit onzer volken bespeuren, die zich
langzaam doch duidelijk voltrekt: De ver
andering waardoor elk streven naar een op
lossing door onderhandelen hoe langer hoe
meer wordt beschouwd als een zwakheid.
I-Iet kaïi onmogelijk eèn zwakheid zijn-, een
begane fout in te zien en haar te willen
herstellen. Eerder moet het een zwakheid
heten, de gemakkelijke weg van fatalisme in
te slaan en te zeggen dat de wapenen het
,enig overgebleven argument zijn.
Moedige vragen
Wanneer onze politici de oprechte wil
hebben tenminste na te gaan of zij fout han
delen, dan mogen zij geen enkel onderdeel
van hun handelingen en overtuigingen over
slaan, Dan moeten moedige vragen gesteld
.wö.rden: Heeft China reden om iets van de
Westelijken te eisen? Zijn de besluiten der
UNO rechtvaardig geweest voor allen? Heeft
de Westelijke wereld zich niet lichtzinnig
beroofd van een mogelijke bondgenoot door
China uit hoofde van zijn revolutie als een
vijand te stempelen? Kan het. Westen een
omwenteling als de Chinese zuiver beoor
delen zonder haar van het standpunt der
Chinezen zelf te zien? Is de bevolking van
Formosa en Korea naar haar eigen mening
gevraagd? Was het gewapend optreden der
Noord-Koreanen misschien mede een gevolg
van het doen en laten van het Zuid-
Koreaanse bewind? Was het verstandig de
Sovjet-Unie een machtige bondgenoot in
handen te spelen door China uit te sluiten
van de UNO? Is het opnieuw bewapenen van
Duitsland en het zinspelen op een nieuwe
bewapening der Japanners niet een voor
barige vernietiging van de smalle basis tot
34. „Professor Kalker! Kom gauw bin
nen!" riep Panda. „U moet ons helpen,
want....". Wat Panda bedoelde is duide
lijk wanneer je bedenktdat het metalen
monster, dat zijn huis aan het vernielen
was, inmiddels de bovenverdieping alweer
had verlaten. Het stompende, dreunende
geluid, waarmee het zich voortbewoog,
klonk nu tenminste angstwekkend dicht
bij. „Neen, wacht nu eens even!" sprak
Professor Kalker ernstig. „Ik weet zeker
dat ik een speciale bedoeling had toen ik
hier kwam! Ik kwam iets vragen, maar ik
weet niet meer„Dat geeft allemaal
niets!" viel Panda hem in de rede. „Er is
een griezelig gevaarte mijn huis binnen
gedrongen, en alleen een geleerde als 'u
kan me helpen! „Kortom," viel nu Jollie-
pop in, met een schichtige blik naar de
muur waar het lawaai achter klonk, „kort
om, met uw welnemen ga ik nu maar lie
ver vertrekken....". En op dat ogenblik
gebeurde het! Mei een geweldige knal
barstte plotseling de muur open, en de
akelige robot kwam ar dwars door heen
wandelen! „UIT DE WEG!" riep hij ook
nog, maar dat v:as helemaal overbodig,
want iedereen vluchtte opzij, ledereen
behalve Professor Kalker! Ook hij was wel
een ogenblik ontsteld, maar dat was direct
weer over en er kwam een blijde glans
van herkenning in zijn ogen. „Dat is hem!"
riep hij. Mijn huisdiertje! Mijn lieveling!
Hij brak los, toen ik hem uitliet, voor een
wandelingetjeEn al sprekend haal
de de geleerde een handle van het mecha
niek over, waardoor het veel rustiger werd.
EEUWENLANG weerden de Chinezen
vreemde invloeden door hun Grote
Muur. Doch later werd de ziel van het
Chinese volk door vreemde culturen
bestormd, die in de Chinese maatschappij
gevaarlijke tegenstellingen opriepen. Is
een democratie naar Westers model de
ideale regeringsvorm voor het Chinese
volk in deze episode van zijn ontwik
keling?
Misschien niet doch moet het daarom
een vijand van het Westen zijn?
samenwerking die de geallieerden in de
tweede wereldoorlog verbond?
Maar zij dan?
Deze vragen klinken hard en wekken een
wrevelige reactie. Een reactie die met recht
de daden van de Sovjet-Unie en China toetst
aan hun rechtmatigheid. Doch de Westelijken
zijn niet verantwoordelijk voor de bedoe
lingen hunner belagers. Zij zijn verantwoor
delijk tegenover zich zelf, en zij dienen de
steile weg naar omlaag te zien en te mijden
die zich operet - wannéér men de kwade be
doelingen van anderen tegen tracht te gaan
met te veroordelen middelen. Het gaat er
niet meer om wie gelijk of ongelijk heeft:
het gaat er slechts om de wereld te behoeden
voor een ramp. Wanneer men die ramp wil
voorkomen door zich er op voor te bereiden,
verhaast men 'haar komst. Als een lcwa.de,
en op aggressie beluste macht als het Russi
sche staatscommunisme moet worden be
dwongen, lijkt het niet verstandig een natie
die door een sociale omwenteling aan de
rand van het communisme verzeilt, een stoot
over die rand te geven. Tot in den treure
hebben Westelijke waarnemers in China ge
wezen op het feit dat het communisme niet
de grondlegger doch de gangmaker der
Chinese revolutie is geweest. Had het Westen
voor een andere gangmaker kunnen zorgen?
Misschien, wanneer het de dwang naar ver
andering in China tijdig had onderkend en
geaccepteerd. Maar thans, nu dat commu
nisme voor de onmetelijke krachtproef staat
om te bewijzen dat het met enig recht zich
meester van de Chinese revolutie heeft ge
maald, lean het Westen zich niet veroorloven
China als een melaatse te isoleren en het
proces van Sovjettisering ongestoord zijn
gang te laten gaan. Zuiver materieel bezien
lijkt het zelfs lichtzinnig, zo spoedig al een
voudig af te zien van een volk, dat een der
machtigste op de wereld kan worden
velerlei opzichten. De Chinese revolutie is
nog niet geëindigd. Zij gaat dagelijks voort,
jaren en jaren waarschijnlijk nog, Heeft het
Westen geen enkele morele kracht meer om
op deze ontwikkeling enige invloed uit te
oefenen?
De vrede in 1951 en vele volgende
jaren zal afhangen van de mate waarin de
ooiiogsmoede volken, zwak en meegaand in
vele opzichten onder de krachtige hand van
leidende naties, deze leiders op zeker mo
ment kunnen overtuigen van de dwingende
noodzakelijkheid om offers te brengen van
prestige en macht ten bate van een recht
vaardiger wereld-orde, als alternatief
nutteloze, zwaarder offers op het altaar van
Mars.
Van Mars, die altijd neemt en nooit iets
geeft dan leed en nieuwe problemen,
J. L.
Brand. Vijf kinderen, van twee tot -twaalf
jaar, zijn omgekomen bij een brand in
een huis van vier verdiepingen te Lon
den in dc Canadese staat Ontario. De
ouders en drie andere kinderen zijn
naar het ziekenhuis overgebracht.
Prijs. Aan president Truman is de
WoodrowWilson-prijS toegekend voor
zijn „wijsheid, moed en beleid op 25
Juni van dit jaar betoond" toen hij be
sloot tot steun aan Zuid-Korea. De prijs
zal op 10 Januari aangeboden worden.
Truman is de eerste Amerikaanse presi
dent die de prijs ontvangt, sedert deze
25 jaar geleden werd ingesteld.
Geschoren. Het Britse corps mariniers in
Korea heeft zich de unieke faam ver
worven nog geen enkele scheerbeurt, te
hebben overgeslagen. De commandant,
It. kolonel Douglas Bruns Drysdale -is
van oordeel, dat geregeld scheren van
groot belang is voor het. moreel van de
troep.
Alweer. Vrijdag is het opnieuw tot donde
rende ontploffingen gekomen in de
Etna, hetgeen er op wijst dat nieuwe
uitbarstingen mogelijk zijn. Te Messina
werden twee aardschokken waargeno
men. Er is geen schade. Ook in hel: dorp
Milo op de Oostelijke helling van de"
vulkaan werden 'aardschokken gevoeld.
Twee stromen lava lopen thans de berg
af met een uursnelheid van 60 metêr.
Een hunner loopt in de richting van de
weg Fowiazzo-Linguaglossa.
Inkrimping. De republikeinse Amerikaan
se senator Robert Taft heeft in een toe
spraak gezegd, dat de Amerikaanse
levensstandaard voor een inkrimping
van tien procent staat. „De geweldige
kosten van een leger van drie en een
■half millioen man zullen in tien jaar
tijds vry'wel evenveel als een Russische
overwinning kunnen gaan betekenen"/
aldus zeide Taft.
Concurrentie. De stichting „Eva Peron"
heeft in Buenos Aires 20 kruideniers
winkels gekocht, welke tot model-
„Evitawinkels" gemaakt zullen worden.
De bedoeling is er niet-winstgevende
zaken van te maken om de kosten van
het levensonderhoud te verlagen en
het „profiteren" van andere zaken
tegen te gaan.
Berechting. Volgens de Vaticaanse radio
zal mgr. Beran, de aartsbisschop van
Praag, in Januari aanstaande berecht
worden door een Tsjechoslo waaks hof.
Vijf andere bisschoppen, onder wie die
van Brno, Litomerice en Zlin, zouden
waarschijnlijk tegelijk me't hem terecht
moeten staan.
ADVERTENTIE
'BEGINT ONZE
RESTANTEN
TEGEN
EXTRA LAGE
P R 13 Z E N
ALLE WINTERGOEDEREN
BUITEN DE RESTANTEN
MET EEN EXTRA
korting
VAN
20%
HOUTPLEIN 10 HAARLEM
Prof. dr. Fr. F. A. Heyn en
G. J. Mulckhuyse, Vorderin
gen en problemen van de
parapsychologie Waltman,
Delft.
De parapsychologie is voorlopig nog
een kleine wetenschap; uit grote verzame
lingen 'feitenmateriaal kan zij slechts voor
zichtig enkele conclusies trekken, meren
deels negatief en onder aanzienlijk voor
behoud. Dit is voor velen reden het een
vervelend terrein te vinden; maar ander
zijds is het voor de leek een vreugde, dat
hij weet wat er gezegd wordt tenminste
begrijpen kan zonder uitvoerig gespecia
liseerd te zijn, en dat hem het schouwspel
geboden wordt van de eerste onderzoe
kingen op een ver uitgestrekt terrein. Hij
kan delen in de spanning of er zich, nu de
contröle-middelen zoveel betrouwbaarder
zijn, een nieuw parergisch medium zal
aanbieden ter opvolging van Home, Palla-
dino en Schneider, waarmee de mogelijk
heid, zonder" hersenen, zenuwbanen en
spieren te gebruiken een werking uit te
oefenen óp dc materie, opnieuw zal wor
den. onderzocht. Hij kaai zich laten fasci
neren door de vraag naar de aard van het
residu: datgene wat zich van dé mense
lijke persoonlijkheid zou kunnen mani
festeren na de dood. Hij kan, om kort te
gaan, allerlei genoegens vinden in het deel
nemen aan deze sobere bedreiging, zowel
van degenen die in de parapsychologische
verschijnselen niets dan spokerij wensen
te zien, als van hen die zich doof bepaalde
bedriegerijen laten inpalmen.
Van de spaarzame kennis, op dit gebied
beschikbaar, biedt het boekje van de heren
Heyn en Mulckhuyse een strak systema
tisch overzicht, kort en helder. Na een
overzicht volgen drie hoofdstukken waarin
de verschillende verschijnselen worden
besproken in de groepen paragnosir („hel-
derzien"), parergir en post-mortale mani
festaties. Deze hoofdstukken zijn voortref
felijk; het vijfde „Beginselen van een
theorie" waarschijnlijk ook, maar in het
beschikbare exemplaar zijn van p. 80 tot
p. 96 precies acht pagina's, een hele zijde
van een vel, niet uit de inkt gekomen;
desnoods kan men met grote inspanning
delen van de tekst ontcijferen; maar beter
doet men toe te zien, dat men een com
pleet exemplaar in handen krijgt, ,SM%
