Het Gemeentefonds werkt
voor Haarlem minder gunstig
Duits-geallieerde besprekingen
over West-Duitse herbewapening
-Clowntje Riek
Kort en Bondig
De woningbouw te Haarlem in 1950
Oostende ziet Haarlems toneel-elftal
met belangstelling tegemoet
ZATERDAG 6 JANUARI 1951
4
De verhoogde uitkeringen uit dit fonds dekken
de gestegen Haarlemse uitgaven gedeeltelijk
proscenium" speelde
De strop cm de hals'
J. A. Serno overleden
Nachtdienst apotheken
Fran^oise Vetter soliste
op Vrijdagavond-concert
Generaals Speidel en Heusinger
experts aan conferentie-tafel
als
505 bouwvergunningen uitgereikt
Voor de kinderen
Blijspel „Sesam open U"
voorlopig uitgesteld
Het is bekend dat de gemeenten (nadat
bij de gewijzigde financiële verhouding de
eigen belastingen der gemeenten voor een
deel vervangen zijn door bijdragen uit het
Gemeentefonds) voor een belangrijk deel
bestaan van rijksuitkeringen.
Wij kennen naast de belastinguitkering
de algemene uitkering uit het Gemeente
fonds, die alle gemeenten krijgen. Daaren
boven de bijzondere uitkering voor de ge
meenten die anders geen sluitende begro
ting kunnen krijgen en nu komt er, begin
nende in 1951, nog de „extra-bijzondere
uitkering" bij voor gemeenten die nog niet
voldoende geholpen worden door de bij
zondere uitkering.
Haarlem ontvangt, zoals trouwens een
zeer groot deel der gemeenten, een bijzon
dere uitkering. Van de gemeente in deze
streek kan alleen Heemstede volstaan met
de algemene uitkering uit het Gemeente
fonds.
Bezien wij nu de Haarlemse uitkeringen
nader.
De algemene uitkering uit het Gemeente
fonds voor de jaren 19481950 was geba
seerd op de uitgaven die de gemeenten in
de jaren 1939.1941 deden voor alle takken
van onderwijs (uitgezonderd de kleuter
scholen, omdat dkt onderwijs niet verplicht
is) en voor armenzorg.
Voor onderwijs gaf Haarlem in de jaren
1939—1941 gemiddeld 1.052.450 uit. Voor
armenzorg was het 2.731.536.
Haarlem zou eerst over 1948 vol
gens de aanvankelijke berekening, in aan
merking nemend de stijging van het aantal
inwoners, voor onderwijs en armenzorg
tezamen, een uitkering van 4.277.320
krijgen. Voor onderwijs was dit plus minus
1.190.100 en voor armenzorg 3.087.200.
Later zijn de gemeenten gemachtigd daar
nog 10 bij te ramen. Het werd dus toen
voor onderwijs 1.309.100 en voor armen
zorg 3.395.900 of totaal 4.705.000.
Haarlem gaf in 1948 (wij nemen de
cijfers van de rekening over dat jaar)
3.007.000 uit aan armenzorg, dus er was
nog een overschot op de uitkering uit het
Gemeentefonds van 388.900.
Voor onderwijs gaf Haarlem in 1948
1.792.766 uit. In de algemene uitkering
uit het Gemeentefonds was voor onderwijs
uitgaven een bedrag van 1.309.100 begre
pen, zodat Haarlem daaraan 483.500 te
kort kwam.
Onderwijs en armenzorg bij elkaar geteld
gaf in 1948 het resultaat dat uit de alge
mene uitkering uit het Gemeentefonds alle
uitgaven betaald konden worden op
94.600 na.
Nu de begroting voor 1951.
Het tekort op armenzorg en onderwijs
wordt voor 1951 geraamd op respectieve-'
lijk 4.207.539 en 2.612.500. Tezamen dus
6.820.039.
De algemene uitkering uit het Gemeente
fonds is nu 125 van het aanvankelijk
voor 1948 geraamde bedrag, namelijk
5.463.000. Voor onderwijs 1.522.000 en
voor armenzorg 3.941.000.
Aan de algemene uitkering uit het Ge
meentefonds voor 1951 komt Haarlem dus
te kort voor de onderwijsuitgaven
1.090.500 en voor de armenzorguitgaven
266.539, tezamen dus 1.357.039.
Onder auspiciën van het Haerlems Stu
denten Gildt heeft de stichting „Prosce
nium" uit Amsterdam gisteravond ten bate
van het Nederlands Studenten-sanatorium
in de Stadsschouwburg te Haarlem onder
regie van J. J. van Mechelen een opvoering
gegeven van de alleraardigste thriller
„Strop om de hals" („the neck in the
rope") van John Bradley.
In dit stuk voert de auteur een officier
van justitie ten tonele, die juist een dood
vonnis gevraagd en gekregen heeft tegen
een jongeman, die verdacht werd van
moord op zijn echtgenote. Het bewijsmate
riaal tegen de verdachte was, van juridisch
standpunt, afdoende en onaanvechtbaar,
maar de publieke opinie gelooft zo sterk
aan 's mans onschuld,dat men zelfs betogin
gen tegen de officier op touw zet, wanneer
deze de hoogste straf geëist heeft. Ook de
vrouw van de openbare aanklager die
de veroordeelde en de verslagene persoon
lijk gekend heeft deelt dit geloof en
bezweert haar echtgenoot daarom, revisie
van het doodvonnis te vragen, hetgeen deze,
overtuigd als hij is van de juistheid van
zijn eis, weigert. Een huisvriend van de
officier de commissaris die het onder
zoek geleid heeft neemt dan op zich, de
zelfverzekerde prosecutor tot andere ge
dachten te brengen door deze, bij wijze van
grap, zelf te beschuldigen van moord op
een actrice, waarmee de officier vroeger
een liaison gehad had. Aanvankelijk lijkt
dit een volstrekt onhoudbare beschuldiging,
doch de scherpzinnige politieman stapelt in
verbijsterend tempo zoveel belastende ver
klaringen en onloochenbare „bewijzen" op
elkaar, dat men tenslotte wel in de be
weerde halsmisdaad van de officier moet
geloven. Maar dan, als men de strop om
diens hals zich practisch reeds ziet sluiten
(want geen jury ter wereld zou, bij zoveel
bewijsmateriaal, aarzelen om tegen hem
het „schuldig" uit te spreken), komt de
commissaris met de ontnuchterende ont
hulling, dat hij gans de actrice-moord
slechts gefingeerd heeft om aan te tonen
dat ook de knapste jurist tenslotte falen
kan in de interpretatie der bewijsmiddelen.
Waarop de diep-geschokte officier, die nu
zichzelf al bijna het slachtoffer waande
van een gerechtelijke dv/aling, tot inkeer
komt en revisie vraagt van de echte moord
zaak, waarin hij de doodstraf eiste.
Het logisch opgebouwde en intelligent
uitgewerkte stuk kenmerkt zich door een
prettige rechtlijnigheid van tekst en han
deling; eigenlijk draait alles hier om de
dialoog tussen de officier en zijn belager,
de commissaris, wier flitsende woorden-
duels van spitsvondig attaqueren en slag
vaardig pareren van hun vertolkers (de
heren mr. J. C. Tupker en A. van Rijn)
bijna overal de volle maat kregen. De rest
van de bezetting fungeert strik genomen
uitsluitend als randversiering, al dient er
kend te worden dat typeringen als die van
de onbeschaamd-openhartige lady Hen-
ningway (mevr. W. G. E. Bertram), de
decoratieve echtgenote van de officier
(mevr. M. J. DuintjerVan de Maar) en
de half-debiele society-„flop" George (mr.
P. van Eeghen) zeer veel tot de sfeer en de
vereiste locale kleur bijdroegen.
H. C.
Voor 1948 was deze uitkering slechts
94.600 te weinig om alle uitgaven voor
onderwijs en armenzorg, die voor rekening
der gemeente komen, te dekken. Niettegen
staande de uitkering voor 1951 verhoogd is,
komt Haarïem nu daaraan niet minder dan
1.357.039 te kort.
De financiële positie van Haarlem is, wat
deze algemeene uitkering uit 't Gemeente
fonds betreft, dus 1.262.939 slechter ge
worden.
Om in 1951 de eindjes aan elkaai^ te kun
nen knopen, hebben B. en W. een „extra
bijzondere uitkering" uit het Gemeente
fonds geraamd van 437.500. Met dit nog
betrekkelijk lage bedrag kan worden vol
staan doordat de bedrijfswinsten opnieuw
hoger geraamd zijn en omdat er nu door
de bedrijven geen storting gedaan zal wor
den in het vernieuwingsfonds. (In 1950 was
daarvoor 320.000 geraamd.)
Bovenstaande berekening toont aan dat,
als nog steeds wordt vastgehouden aan het
oorspronkelijke denkbeeld dat de algemene
uitkering haar grondslag vindt in de ge
meentelijke uitgaven voor onderwijs en
armenzorg, Haarlem aanspraak zou kunnen
maken op een veel hogere uitkering dan
de nu geraamde „extra bijzondere" van
437.500.
Het blijkt dat de verhoging (van 110 op
125 van het oorspronkelijk voor 1948
vastgestelde bedrag) van de algemene uit
kering bij lange na piet voldoende is voor
de sterk gestegen uitgaven van Haarlem
voor onderwijs en armenzorg.
Bij het wetsontwerp dat thans bij de
Tweede Kamer aanhangig is om de finan
ciële verhouding tussen rijk en gemeenten
te bestendigen voor de jaren 1951 en 1952,
wordt door de minister medegedeeld, dat
voor de „extra bijzondere uitkeringen" 10%
beschikbaar is van de algemene en bijzon
dere uitkeringen die in 1950 zijn gedaan.
Indien alle gemeenten in 1951 10 toeslag
kregen op de uitkeringen over 1950, dan
zou dit betekenen dat de gemeenten 137t^%
krijgen van de uitkeringen die aanvankelijk
voor 1948 golden. Haarlem zou dan
546.300 meer krijgen als algemene en
125.000 als bijzondere uitkering. Tezamen
dus 671.300, of 233.800 meer dan de nu
door B. en W. geraamde „extra bijzondere"
uitkering.
Wij voelen veel meer voor het verhogen
van de bestaande uitkeringen van het
Gemeentefonds, want het invoeren van het
eigenaardige stelsel van „extra bijzondere
uitkeringen", dat de minister nu heeft voor
gesteld, wekt de herinnering op aan „nood
lijdende" gemeenten en de daaraan ver
bonden voogdij.
Het verwondert ons niet dat op een on
langs gehouden vergadering van de Vereni
ging van Nederlandse gemeenten door ver
scheidene sprekers (ook door de heer W. C.
Bakker, de Haarlemse wethouder van
financiën) betreurd is dat de regering het
stelsel gekozen he^ft van deze „extra bij
zondere" uitkeringen. Daardoor komt, zo
werd gezegd, de autonomie der gemeenten
in gedrang. Sterk werd dan ook aangedron
gen op een algemene verhoging van de al
gemene en bijzondere uitkeringen.
Bij de berekening van dè uitgaven voor
Armenzorg voor 1951 hebben wij de cijfers
der begroting genomen. Het werkelijke
tekort zal nog een kleine ton meer bedra
gen, want er is geen rekening gehouden
met de tweede 5 salarisverhoging van
het personeel en de onlangs ingevoerde
verhoging der steunnormen. Voor het on
derwijs scheelt dit ongeveer 50.000 aan
toeslag op de jaarwedden.
Om een indruk te geven van de stijging
van de uitgaven,- waarvoor Haarlem staat,
wijzen wij er op, dat de gemeente in 1951
voor armenzorg 282.500 meer moet uit
geven dan voor 1950 en 290.000 meer voor
onderwijs. Tezamen dus 572.500.
In de ouderdom van 63 jaar is overleden
de heer J. A. Serno, deurwaarder bij de
gemeente Haarlem. De thans overledene
is op 27 Februari 1887 in Amsterdam ge
boren. Na de militaire dienst verlaten te
hebben werd hij in October 1920 benoemd
tot klerk op de secretarie der gemeente
Haarlem. Later werd hij belast met werk
zaamheden in de buitendienst voor de af
deling gemeentebelastingen. Op 1 Maart
1929 volgde zijn benoeming tot deurwaar
der bij de gemeentebelastingen en sedert
1943 is hij deurwaarder op het kantoor
van de gemeente-ontvanger.
De teraardebestelling is bepaald op Dins
dag 9 Januari om kwart voor twee op de
begraafplaats te Heemstede.
Haarlem: Th. A. Klinkhamer, Koninginne
weg 69. telefoon 11596. Grijseels en Van Hees,
Lange Veerstraat 19, telefoon 11000. Frans
Hals Apotheek, Frans Halsplein 1, telefoon
11180.
Heemstede: Apotheek Schotsman, Binnen-
wag 206—208, telefoon 29320.
Het Zesde Vrijdagavondconcert der
H.O.V. iin dit seizoen stond onder leiding
van Marinus Adam en genoot medewer
king van de celliste Frantjoise Vetter. Het
programma werd geopend met de Vierde
Symphonic (d) van Robert Schumann.
Vriendelijke muziek. Welbeschouwd meer
dan dat, want vormtechnisch is het stuk
zeker niet onbelangrijk. Maar qua klank
stelt het teleur. Hoewel de componist zijn
werk tien jaar na de eerste uitvoering nog
eens herzien heeft op stuk van orchestratie,
is deze toch het zwakke punt gebleven.
Schumann dacht niet orchestraal, hij dacht
pianistisch, met het gevolg dat zijn orkest
werk het doorgaans heel goed doet als het
„a quatre mains" gespeeld wordt. Bij zijn
tijdgenoot Berlioz is het net andersom;
diens composities zeggen weinig op de
piano* maar des te meer in hun orkestklank.
Berlioz kon niet pianospelen, maar hij was
een meester met het orchestraal palet. Hij
schilderde als het ware uit de verf. Schu
mann daarentegen tekende eerst en kleurde
daarna, vaak zelfs met lagen boven elkaar;
hetgeen de frisheid van de natuurlijke tint
bedierf.
Zeer opvallend is deze zwakke zijde van
Schumann, als men na zyn symphonie het
Cello-concert van Saint-Saëns hoort. Deze
was ook pianist, maar tevens een buitenge
woon orchestrator. Ieder instrument van
zijn partituur behandelt hij naar zijn in
dividuele aard; de timbres dekken elkaar
niet zoals bij Schumann, maar zij vormen
tezamen een geestig kleurenspel van onder
scheidene tinten, die in de veelheid van
het geheel hun eigen karakter bewaren. En
als men dan later op de avond in de ge
legenheid is om Tsjaikofsky's instrumen-
tatiekunst na te gaan in diens kleurige No
tenkraker-Suite, dan is het wel duidelijk
wat men in het werk van Schumann gemist
heeft. Ook bij Tsjaikofsky speelt de kleur
een voorname rol en is het timbre van elk
instrument of van elke groep instrumenten
een element in de structuur van de compo
sitie. Het is een lust de karakteristieke ef
fecten van deze instrumentatiekunst te be
luisteren; de ouverture bijvoorbeeld, die
helemaal geen grond raakt, want ze ver
loopt geheel zonder celli en bassen; de dans
van de Suikerfee, die leven mag bij gratie
van het getinkel van een speeldoos; de
Trépak, die u zo een balalaïka-orkest
suggereert; de Arabische dans, die wel
evenzeer door de orkestkleur als door de
muzikale tekening het Midden-Oosten voor
u oproept. En ga zo maar door.
De soliste van de avond, Frangoise Vetter,
kwam beslagen ten ijs met het Cello-con
cert in a van Saint-Saëns. Haar toon is niet
groot, maar er spreekt een gezonde muzi
kaliteit uit. En daar dirigent Adam het
orkest zeer beheerst liet begeleiden en zo
doende de soliste „de ruimte gaf", kon deze
haar onbetwistbare kwaliteiten vlotte
techniek en trefzekere greep met succes
laten gelden.
JOS. DE KLERK
Op het Keruiemerplein in IJmuiden bouwt architect Hoosemans uit Santpoort een
nieuw winkelcomplex, waardoor het aspect van dit plein aanzienlijk wordt gewijzigd.
De noodwinkels, die tot het gereedkomen van het nieuwe complex dienst zullen doen,
gaan dus binnenkort verdwijnen.
BINNENLAND
Dc chef van de Luchtmachtstaf, luite
nant-generaal I. A. Aler, zal, vergezeld van
de chef materieel Luchtmachtstaf, kolonel
vlieger waarnemer B. de Kruyff van Dors-
sen, een bezoek brengen aan de Verenigde
Staten om zich te oriënteren omtrent de
organisatie en de werkwijze van de Ameri
kaanse luchtmacht.
Zondag wordt in Vlissingen het m.s.
„Oranjestad" van de K.N.S.M. verwacht met
62 repatriërende militairen uit West-Indië.
Het gerechtshof te Amsterdam heeft
de gebroeders K. uit Vinkeveen veroordeeld
tot drie maanden gevangenisstraf voorwaar
delijk met drie jaar proeftijd, omdat zij een
leidende functie in het bouwbedrijf hadden
uitgeoefend, hoewel dit recht hun door de
Bijzondere Raad van Cassatie voor de tijd
van tien jaar was ontzegt.
In het Staatsblad is afgekondigd de wet
van 4 November 1950 betreffende crediet-
verstrekking aan Indonesië 1950. Door deze
wet wordt de minister van Financiën ge
machtigd aan de republiek Indonesië een
crediet van f280 millioen te verlenen
voor het verrichten van betalingen door
Indonesië in Nederland.
HAARLEM EN OMGEVING
Dc Kerstinzameling voor de diaconie
der Ned. Herv. gemeente te Bloemendaal
heeft ruim f 35Ó0 opgebracht.
Me.j. C. Th. Kiihlemeicr uit Haarlem is
benoemd tot onderwijzeres aan een Chr.
school te Putten.
De heer D. G. Bicrma uit Gorredijk is
benoemd tot onderwijzer aan de Chr. school
te Nieuw Vennep.
Maandag 8 Januari hoopt de heer F. A.
Franzel, wonende Dutrystraat 33, Haarlem,
de dag te herdenken dat hij voor 40 jaar in
dienst trad van N.V. Stork Hijseh.' destijds
te Hengelo, thans sedert Augustus 1932 ge
combineerd met Werf Conrad N.V. te
Haarlem.
BONN (Reuter). De besprekingen tus
sen de geallieerde Hoge Commissie en de
West-Duitse regering over West-Duitslands
deelneming aan de Westelijke vei'dediging
zullen de volgende week beginnen. De
besprekingen zullen „informeel" zijn en
„door Britse, Amerikaanse, Franse en
Duitse vertegenwoordigers op een technisch
niveau gevoerd worden." De Britse delega
tie wordt geleid door de plaatsvervangen
de Britse Hoge Commissaris, Dudley Ward,
de Amerikaanse delegatie door generaal-
majoor George Hays, plaatsvervangend
Amerikaans Hoge Commissaris en de Fran
se leider is generaal Jean Ganeval, Frans
lid van de Veiligheidsraad.
De West-Duitse delegatie zal bestaan uit
Theodor Blank, lid van de Christen-demo
cratische Unie en lid van de Duits-geal
lieerde commissie voor de legering van ge
allieerde troepen en de vroegere generaals
Speidel en Heusinger.
Een groentenhandelaar uit Heemstede toonde ons een bloemkoolwelke er zeer
bijzonder uitzag. Het leek wel of een banketbakker aan het werk was geweest om
figuurtjes op de vlezige bleekgele bloemstengels te spuiten. De figuurtjes waren
zeer regelmatig. De Heemstedenaar had de bloemkool aangetroffen in een krat,
ivaarin zich een aantal kolen bevond, die hij op de veiling gekocht had.
Er is (en niet ten onrechte!) geklaagd
over het lage bouwvolume dat Noordhol
land voor 1950 gekregen had. Maar de
directeur van de Wederopbouw en Volks
huisvesting voor Noordholland, ir. F. Otte-
vangers, deelde ons mede, dat het ten
slotte nog meegevallen is, daar aan deze
provincie nog een vrij belangrijk aantal
woningen is toegewezen als extra contin
gent. Daardoor is bereikt dat er in 1950
toch nog meer woningen zijn gebouwd dan
in de jaren aan de oorlog voorafgaande.
Toen wij dit feit bespraken met de heer
Deze gedachtenwisseling vormt slechts
een onderdeel van de discussies, die deze
maand op de Petersberg zullen worden
gehouden en die een keerpunt in de na
oorlogse Duitse ontwikkeling kunnen wor
den. Adenauer's tot dusverre uitgesproken
standpunt is, dat een volledige militaire
gelijkstelling der Duitse eenheden een on
ontkoombare voorwaarde voor Duitse toe
stemming zou zijn. Wat de politieke gelijk
stelling betreft, heeft de regering informeel
te kennen gegeven, dat zij beseft dat deze
gelijkstelling nog' verschillende étappes zal
moeten doormaken en daarom niet terstond
zal kunnen worden bereikt. Daarentegen
heeft de tegen de militaire bijdrage gekante
oppositie, in hoofdzaak geleid door de
sociaal-democraten, tot nu toe volhard in
de eis dat ook politieke gelijkheid niet
langer zou worden uitgesteld.
De Duitse aarzeling bij de gevraagde er
kenning der oude buitenlandse schulden
heeft de herziening van het huidige bezet
tingsstatuut neg vertraagd. In regerings
kringen te Bonn wordt nu echter de ver
wachting uitgesproken, dat in de loop van
de volgende week de buitenlandse commis
sie van het parlement haar goedkeuring zal
geven aan de erkenning der schulden. Dit
zal de weg openen tot de herziening van
het statuut, waartoe de geallieerde minis
ters in September in New York besloten.
West-Duilsland zal dan een ministerie van
Buitenlandse Zaken en een eigen diploma
tieke dienst kunnen instellen.
Vertragingsactie
De huidige militaire besprekingen wor
den gevoerd tegen de achtergrond van het
Russische initiatief tot herstel van de een
heid van Duitsland, dat hier gezien wordt
als een poging om een West-Duitse mili
taire rol te voorkomen.
Inmiddels gaan de invloeden in Duits
land zelf, die een vertraging willen veroor
zaken, verder. De Oost-Duitse regering
heeft haar initiatief tot het houden van een
ronde tafel conferentie met Bonn nieuwe
kracht bijgezet. Zij heeft nu in West-Duits
land een niet te onderschatten steun ge
kregen van de Protestantse politici, die zich
tegen een bewapening hebbe i gekeerd. Ds.
Niemöller heeft erkend, dat hij met oud
minister Heinemann, oud-minister Gereke
en professor Noack een gemeenschappelijke
actie overwogen heeft om de regering van
Bonn te bewegen op het Oost-Duitse ver
zoek in te gaan. Het contact tussen deze
politici zal worden voortgezet.
De zon ging onder. Het land, de kust, de bergen en de palmen lagen in de stralen
van de maan.
Rick en Bunkie lagen veilig in het kastje van de prauw, en ze sliepen. Want het was
'n vermoeiende dag geweest en 't was hoognodig, dat ze eens lekker uitsliepen.
De nacht lag over het land. Buiten, tussen de struiken, klonk nu en dan de schreeuw
van 'n dier, maar ze hoorden het niet. Hier, in dit holletje, lagen ze veilig wegge
borgen, en ze snurkten er braaf op los.
De uren gingen verder. De maan stond aan de hemel. Maar toen werd het langzaam
lichter; de zon kwam op. Met haar gouden stralen maakte ze de palmen, de bergen
en de bossen wakker.
Alleen Rick en Bunkie sliepen nog vast, naast elkaar in 't donkere hokje.
Toen kwam Bunkie opeens overeind, met verbaasde ogen....
„Zeg, Rickwordt eens gauw wakker!.Wat voel ik?"
Rick kwam overeind. De prauw bewoog op en neer
ir. R. G. Veenenbos, directeur van Bouw
en Woningtoezicht te Haarlem, merkte
deze op: Voor Haarlem is niet zo'n gunstig
resultaat verkregen. In 1950 zijn in Haar
lem (de extra contingenten meegerekend)
bouwvergunningen gegeven voor 505 wo
ningen. De verdeling is aldus: 287 wonin
gen vallende onder de Woningwet, herstel
oorlogsschade en woningen vallende onder
de Financieringsregeling; 83 woningen in
de sector met verminderde rijksbijdrage
en- 135 woningen door particulieren in de
„vrije sector" gebouwd.
Daartegenover staat dat in Haarlem in
de jaren aan de oorlog voorafgaande 600
a 650 huizen gebouwd werden.
Het is te begrijpen dat het Haarlemse
cijfer voor 1950 onder het gemiddelde voor
Noordholland ligt, want dit werd immers
sterk beïnvloed door het in verhouding
grote aantal woningen dat in de gemeenten
Velsen, Beverwijk, Zandvoort en Haar
lemmermeer gebouwd werd.
Het bouwvolume voor 1951 is nog niet
verdeeld. Gehoopt wordt dat Haarlem
meer huizen zal toegewezen krijgen dan
voor 1950. Maar, vervolgde ir. Veenenbos,
het is wel gebleken dat Haarlem toch niet
veel huizen kan bouwen boven het aantal
van 505 in 1950 bereikt. Wij zitten name
lijk ook met het aantal beschikbare bouw
vakarbeiders.
Dus zo vroegen wij moeten wij
daaruit opmaken, dat Haarlem voorlopig
niet meer huizen kan bouwen dan nodig is
voor de aanwas der bevolking? Dat zou
dan betekenen, dat wij voorlopig nog niet
kunnen inlopen op ons tekort.
Het antwoord daarop was: Dat is te sterk
gezegd. Het is namelijk mogelijk het aan
tal woningen op te voeren door het mon
tage-type te kiezen, want daarvoor zijn
voor de bouw ter plaatse minder arbeids
krachten nodig. Bovendien is het wel aan
te nemen dat over enige tijd de bouw
activiteit in de omgeving van Haarlem wat
zal verminderen. Nu trekken vrij veel
Haarlemse bouwvakarbeiders naar werken
in de omgeving en als de werkgelegenheid
daar wat afneemt, komen er meer arbei
ders beschikbaar voor de woningbouw in
Haarlem.
Het initiatief voor de Culturele Uitwis
seling tussen Oostende en Haarlem, welke
zoals wij reeds op 13 October berichtten
Zaterdag 13 Januari a.s. met de opvoe
ring van „Achter Wallen en Poorten" in de
Koninklijke Schouwburg te Oostende een
aanvang neemt, is enige maanden geleden
genomen door burgemeester mr. P. O. F.
M. Cremers. Tijdens een bezoek aan deze
bekende Belgische badplaats heeft hij de
mogelijkheid daarvan met enige stedelijke
autoriteiten besproken. Daarna werd de
afdeling Kennemerland van het Comité
voor Culturele en Economische Samenwer
king tussen België, Nederland en Luxem
burg waarvan de burgemeester en wet
houder D. J. A. Geluk respectievelijk ere
voorzitter en voorzitter zijn ingescha
keld en omdat de toneeluitwisseling het
eerst aan de orde zou zijn, werd mr. J. H. J.
Hoog voor de algemene oi-ganisatie daar
van aangezocht.
De keuze van het te spelen stuk heeft
hierbij de minste moeilijkheden opgeleverd.
Nadat eerst nog even de opvoering van
A. J. Zoetmulder's „Koning van Holland"
was overwogen, werd ten slotte de voor
keur gegeven aan „Achter Wallen en Poor
ten" van Jan van Dam, niet alleen omdat
de auteur een Haarlemmer is, maar ook
door de inhoud van het stuk dat, zoals be
kend, een der meest bewogen perioden uit
de stedelijke historie dramatiseert.
Onder leiding van Wim Paauw, die een
belangrijk aandeel heeft gehad in het grote
succes bij de opvoeringen tijdens de her
denkingsfeesten van Haarlems 700-jarig
bestaan, werd een aanvang gemaakt met
de repetities waarbij de spelers wederom
uit een aantal Haarlemse toneelvereni
gingen werden gerecruteerd. Met het oog
op de korte tijd van vooi'bereiding, ont
vingen de acteurs van de vorige opvoe
ringen het eerst een verzoek tot mede
werking, maar doordat niet iedereen meer
beschikbaar was, moesten in de rolverde
ling enige noodzakelijke wijzigingen wor
den aangebracht. Met inbegrip van
„captain" Wim Paauw, zal het volgende
„elftal" de Haarlemse kleuren in België
vertegenwoordigen.
De rolverdeiing
Ripperda (Joop Kruyver, Alb. Thym),
Mr. Talesius (Mels Wijt, H.T.C.), Evert
Talesius (Nico Drost, H.T.C.), Ursula
(Jo van Haren-Stam), Adriaan van
Assendelft (Jan van Dam), Kenau Si-
monsdr. Hasselaer (Ans Swart, Luda-
mus), Johan van Duivenvoorde (George
Koppen, H.T.C.), Pieter Hasselaer
(Henk Boeree, Alb. Thym), Brechtje
(Jo de Mon-Lugtig, Door Insp. Uitsp.),
Horemaker (Henk Wensing, H.T.C.)
Daarnaast werd ook de medewerking inge
roepen van de toneelmeester van de Stads
schouwburg, de heer H. C. Voskuilen, die
de verzorging van de décors en belichting
twee uiterst belangrijke factoren voor
de onmisbare sfeer van dit stuk voor
zijn rekening zal nemen. Ten einde de
noodzakelijke voorbereidingen te kunnen
treffen, vertrekt hij reeds Vrijdag met de
regisseur naar Oostende, in gezelschap van
wethouder Geluk en mr. J. H. J. Hoog.
De spelers vertrekken Zaterdagmorgen,
waarbij zij door de burgemeester en enige
leden van het comité, de heren A. D. Huys-
man, H. Moltzer, Heerkens Thyssen en M.
W. Savry Droste, zullen worden vergezeld.
Ook de kapper, de heer J. Michels uit
Amsterdam, zal deze reis meemaken.
De in- en uitvoer van de vele benodigde
costuums en wapens, welke eveneens wor
den meegenomen, levert van de zijde dei-
douane nogak enige moeilijkheden op,
maar het is te verwachten dat hiervoor
tijdig een oplossing zal worden gevonden.
De bedoeling is, na aankomst te Oostende
in de Koninklijke Schouwburg nog een
generale repetitie te houden, zodat de
spelers de gelegenheid krijgen even aan de
vreemde omgeving te wennen, 's Avonds
vindt dan de galavoorstelling plaats, 'welke
met het spelen der beide volksliederen zal
worden besloten. Na afloop daarvan volgt
een ontvangst van de Haarlemmers door
het Koninklijk Van Neste Genootschap in
Royal Nord", hetgeen met een „Verbroe
deringsfeest" wordt besloten. Voor de
Zondag staat nog een ^officiële ontvangst
op het stadhuis op het programma, waarbij
de spelers aan het gemeentebestuur zullen
worden voorgesteld.
Voor deze opvoering van „Achter Wallen
en Poorten" bestaat in Oostende een grote
belangstelling, de Koninklijke Schouwburg
is reeds lang geheel uitverkocht en ook de
Belgische pers heeft vele kolommen aan
dit bezoek uit Haarlem gewijd. In een der
bladen, welke het artikel besluit met: „Wij
krijgen dus de indruk, dat de heer Hoog
wel degelijk de beste elementen heeft kun
nen aanwerven, om deze vertoning naar
behoren te doen slagen", vonden wij zelfs
een volledige vermelding van het aantal
jaren dat elk der spelers de foneelspeel-
kunst beoefent.
Ten slotte willen wij onze lezers even
min het vleiende oordeel aan het Haar
lemse adres onthouden waarmee een ander
blad een even hoog gestemd artikel besluit:
„Wie enigszins bekend is met. de uit
spraak van de Hollanders, weet welk een
nefaste(?) invloed het Amsterdams, het
Haags en zelfs het Zaans dialect op de
meest ontwikkelde personen uitoefent. In
Haarlem schijnt men daar geen last van te
hebben, alhoewel veel inwoners overdag
hun werkkring in Amsterdam hebben.
Voegen wij hier nog aan toe als typische
eigenaardigheid, dat de Haarlemmers alge
meen bekend staan als de beste propa
gandisten voor de zuivere Nederlandse
uitspraak. Zij staan absoluut niet onder de
invloed van gelijk welk dialect."
De schrijver van dit artikel heeft waar
schijnlijk nog nimmer een geboren
Haarlemmer horen zeggen: „Nai joh, dat is
ommers me nichie!"
Van het door de toneelgroep Comedia
op het répertoire genomen blijspel „Sesam
open U" (later genaamd: „Katrien") dooi
de Nederlandse schrijfster Marie-Louise
Doudart is de première, die oorspronkelijk
eind Januari in Haarlem gegeven zou wor
den, voorlopig uitgesteld. In plaats daar
van wordt nu in studie genomen „The
Paragon" van de gebroeders Roland en
Michael Pertree, onder regie van Cor Her
mus, met Jules Verstraete en Ko van Dijk
in de voornaamste rollen. Onder leiding
van Joan Remmelts beginnen volgende
week tevens de repetities van „Burning
Bright", het nieuwste stuk van de bekende
Amerikaanse auteur John Steinbeck, waar
van deze herfst do eerste voorstellingen
in New York zijn gegeven.
In de afgelopen week hebben twee stuk
ken uit het repertoire van Comedia, beide
met John Gobau in de hoofdrol, de hon
derdste voorstelling gehaald, namelijk de
thriller „Goud en antiek" en Arthur Mil
lers „De dood van een handelsreiziger".
