Samenwoning
Vindt Uw man dat goed?
100% WOLLEN KARPET
Afrika's prae-historie spreekt nog
uitgrottenenspelonkeninRhodesia
Max Raffles „worstelde" veertig
jaar en is nog niet moe
Hillegom, vroeger en thans
Typiste
worden duurder, DUURDER en DUURDER!
H.INEKE
TAPIJTHUIS
Amsterdamse Beurs
Woningruil
Depotruimte
geld lenen
DONDERDAG 8 FEBRUARI 1951
HAARLEMS DAGBLAD - OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
antilopen in purper
Archeologen zijn een volksverhuizing op het spoor
Wreszynski veroordeeld tot
vier jaar gevangenisstraf
Het geding tussen K.P.M. en
republiek Zuid-Molukken
Nederlandse rechter in deze
zaak onbevoegd verklaard
Artis niet naar het
Amsterdamse Bos
Stemrecht in de voormalig
Duitse grensgebieden
Voorzitter en vice-voorzitter
Huuradviescommissie Haarlem
„Het variété is in Nederland uitgestorven
Worstelaar en glas-eter
Tsjechische nota's over Duitsland
aan Westelijke mogendheden
Brandstichting op de
„Van Oldenbarnevelt"
Optimist
WEEKABONNEMENTEN
TEXTIEL
BROKX
In een halve eeuw steeg het inwonertal van
het bollenexportcentrum met 150 procent
Voor
Kinderfeestjes
Filmbureau
„HOLLANDIA"
Geldbelegging
Te koop
woonhuizen
leuk vlot voorjaarshoedje!
modemagazijnen
Het is maar wdofg geld «rrs
EEN KWARTJE
Doch U kunt er zo véél mee doen, waaneer U
gebruik maakt van de kwartjesredame van
Kijkt U maar eens in onze öülagesl
Profiteert van onze vooruitziende blik,
waardoor wij thans nog in staat zijn
U een
te leveren tegen een redelijke prijs
U slaagt altijd èn beter ón voordeliger bij:
SCHAGCHELSTRAAT 19 b. d. Anegang
Haarlem - Tel. 14762 - Utrecht
De zaak waar U met vertrouwen koopt
EDERE DAG GEOPEND VAN 10—12 EN 2—6
UUR
prenten met figuren, zoals verveelde mensen die op vloeipapiertjes zouden tekenen,
zijn sleutels in de handen van archeologen gebleken, waarmee deze wellicht kunnen
binnendringen in de duistere, onbetreden ruimten van Afrika's vroegste geschiedenis
Zij kunnen er zelfs toe leiden, dat deze geschiedenis herschreven zal moeten worden
De afbeeldingen, die hier bedoeld zijn, werden ontdekt op de muren van grotten en
spelonken tegen de hellingen van het Moetsjinga-gebergte, dat zich 1500 meter ver-
beft boven het gebied van Noord-Oost Rhodesia, tussen het Nyassa- en het Meroe-meer.
Rots-schilderijen.
Het zijn beschilderingen, die zwarte
mensen- en dierenfiguren en purperrode
antilopen voorstellen en gegraveerde sche
matische prenten in oranje en vermiljoen
Ideuren, welke waarschijnlijk dateren uit
850 voor Christus. Andere eveneens
schematische voorstellingen in verweer
de rode verf, waarvan er een over een
prent van een antilope heen geschilderd is,
vertegenwoordigen, naar sommige oud
heidkundigen zeker menen te weten, een
ontaarde copie van sierteksten uit het
vroegere Arabische handschrift, dat Cufic
heet. Indien de latere onderzoekingen deze
theorie staven, dan moeten de Arabieren
reeds in de twaalfde eeuw of nog vroeger
jn het Zuid-Afrikaanse achterland zijn
binnengedrongen en clat is zeven eeuwen
eerder, dan men tot nu toe heeft gemeend.
De leider van de afgravingen in Noord-
Rhodesia, die aanleiding hebben gegeven
tot deze veronderstelling, dr. J. Desmond
Clark, curator van het Rhodes-Living-
stone-Museum, toont zich nog zeer gereser
veerd ten aanzien van deze hypothese. Het
lijdt overigens geen twijfel, dat deze ont
dekkingen van zeer groot belang zijn voor
de kennis van de Prae-Historie in dit we
relddeel.
Werktuigen, wapens en schil
dersbehoeften.
De afgravingen in de genoemde berghel
lingen en elders in Afrika hebben wapens,
werktuigen en andere herinneringen aan
de nijverheid in het Stenen Tijdperk aan
het licht gebracht; evenals verf en voor
werpen, die gebruikt kunnen zijn om deze
schilderijen te vervaardigen. Ook een vol
kenkundige commissie van het Pan Afri
kaanse Congres voor Prae-Historie heeft
bevestigd, dat deze vondsten zeer duidelijk
een beschaving uit het Stenen Tijdperk
vertegenwoordigen. Men heeft deze de
„Nachikufu-cultuur" genoemd, naar de
grotten waarin zij de geschiedvorsers het
meest heeft nagelaten. De voornaamste van
deze grotten, die 30 meter breed, 24 meter
diep en 6 meter hoog is, bevat figuren van
mensen met zeer grote hoofden op de rots
wand, voorgesteld in grotendeels vergane
zwarte verf. Deze mensen dragen bogen in
de hand en zijn omgeven door een gebrek
kig getekende olifant en een antilope, die
nauwelijks twee centimeter boven de be
gane grond stond. Opgravingen in de
grauwe, stoffige bovenlaag van deze grot
hebben potscherven, kralen en delen van
een smeltoven opgeleverd; aanwijzingen,
dat deze streek nog niet lang geleden be
woond werd door de zwarte Bantoe-volks
stammen uit de omgeving.
Drie lagen beschaving.
In de afwisselend zwarte en grijze
aardlaag hieronder vond men geslepen
steen, stenen bijlen, aardewerk en grote en
kleinere vuurstenen. Er werd tevens een
spoor van vergaan ijzer gezien, waardoor
het vermoeden is versterkt, dat de mensen
die op deze aardlaag rondliepen vermoe
delijk de laatste bewoners uit het Stenen
Tijdperk ijzer en aardewerk betrokken
in ruilhandel met de Bantoes.
Nog dieper bevond zich een dikke afzet
ting van roodachtig bruine aarde, die op
nieuw overblijfselen van een oude samen
leving bevatte, zoals halfronde speerpun
ten, vuurstenen en bijlen van gepolijste
steen, stukken rode en gele kleurstof met
maalstenen en stampers om deze te verpul
veren, verder allerlei bewerkte keien, maar
geen aardewerk.
Op zes tot elf meter diepte ligt tenslotte
een compacte zwarte laag, waarin dr. Des-
mond Clark de kleinste vuursteentjes aan
trof, die hij ooit heeft gezien. Er lagen ook
weer maalstenen, rode, gele en zwarte verf
en stukken bewerkte steen in verborgen.
Deze drie lagen zijn van de onderste af
in chronologische volgorde aangeduid met
denamen „Nachikufu I", (een periode met
een vochtig klimaat, misschien bestaande
uit de 850 jaren voor onze jaartelling),
„Nachikufu II' (droger klimaat, uitvinding
van de gepolijste stenen bijlen) en Nachi
kufu III (klimaat als thans, invoering van
aardewerk en misschien ook van ijzer).
In verder verwijderde grotten en rots
holen te Nsalu, 96 kilometer Zuidwaarts en
in Bimbe en Mpalabroe, nog 48 kilometer
Zuidelijker zijn precies dezelfde karakte-
Ee der rotsschilderingen.
ristieken van deze beschavingsperioden op
gegraven. In Nachitalo ontwaarde men ook
purperen antilopen in beschilderingen van
de rotswand, die later overtrokken zijn
met schematische figuren.
Arabisch of inheems?
De schematische gravures, de purperrode
kamelen en de zwarte mensenfiguren da
teren volgens dr. Desmond Clark uit de
voorhistorie, dus uit het Nachikufu I-tijd
perk. De oorsprong van de primitieve be
schilderingen niet de gravures dient
men echter volgens deze oudheidkundige
te zoeken in latere tijden. Ze verschillen
sterk in ouderdom, sommige kunnen om
trent de geboorte van Christus, andere nog
in de negentiende eeuw gemaakt zijn.
„Indien deze prenten, zoals ik aanneem,
door de laatste vertegenwoordigers van het
Stenen Tijdperk werden geschilderd dan
zijn ze van de hand van Pygmeeën afkom
stig, die verwant waren aan de Bosjes
mannen in het Noorden", aldus dr. Des-
mond Clark. „Het is vrijwel zeker dat ze
een half magische, half religieuze beteke
nis hebben. Sommige er van lijken verband
te houden met de geheime secte der Boet-
wa's, die opvalt door zijn immorele rituele
vormen en dansen. En de Boetwa's, die in
de moerassige streken van Noord Rhode
sia huizen, zijn afstammelingen van de
laatste dwergvolken (Pygmeeën) uit het
Stenen Tijdperk".
De leider van de opgravingen acht het
wel mogelijk, dat de latere schematische
kunst is ontstaan uit contacten met Ara
bische reizigers aan de kust doch hij acht
het onweerlegbaar, dat de uitingen van
deze kunst zuiver inheeems zijn. De gelij
kenis met Arabische tekst, die zij hier en
daar tonen moet volgens hem dan wel
puur toeval zijn.
Nochtans heeft een Arabische geleerde
een der motieven in de Nachikufu-holten
herkend als een verbasterde schrijfwijze
van het woord „Allah", overgeschreven
door een ongeletterde en een. ander hls
„Bismillah" (in de Naam van God). Co-
pieën van verschillende schematische
prenten, die bij de opgravingen bloot kwa
men, zijn aan Arabische oudheidkundigen
ter inzage gegeven.
Van wie leerde de oermens stenen
slijpen en graveren?
Vondsten in andere delen van Afrika,
die grote homogeniteit tonen met die,
welke onder zijn supervisie zijn gedaan,
hebben dr. Desmond Clark sterk in de ver
leiding gebracht om gewag te maken van
een grote volksver-huizing, die zowel in
Noordelijke als in Zuidelijke richting zou
moeten hebben plaats gehad tegen het be
gin van de Christelijke jaartelling. De mi
gratie naar het Zuiden zou dan geschied
zijn via Noord-Oost-Rhodesia, over de
Zambesi-rivier en naar Natal. Hij wil ech
ter voorlopig die verleiding nog weer
staan, ook al denkt hij steeds sterker aan
een invloed uit het Noorden in de vroegste
nijverheid, die bij de afgravingen werd
onthuld. Deze invloed moet de kennis ge
bracht hebben van slijpen en graveren van
steen. De vondsten hebben overigens ge
leid tot allerlei belangwekkende specula
ties omtrent de oorsprong van de Zuid-
Afrikaanse oer-beschaving. Pas als de vele
arbeid, die nog verzet zal moeten worden,
voorbij is, wordt het mogelijk deze ideeën
in te passen in het beeld van Afrika's prae-
historie.
Het gerechtshof te Amsterdam heeft heden
Wreszynski wegens voortgezette oplichting
veroordeeld tot een gevangenisstraf van
Vier jaar zonder aftrek van voorarrest.
t Na een proces, dat in eerste en tweede
instantie langer dan een jaar heeft ge
duurd, is Wreszynski thans ten tweede
ttale in zijn leven door de Nederlandse
justitie veroordeeld wegens oplichting. Het
Proces, dat in 1938 tegen hem werd ge
voerd betrof oplichting van een Weens
Pieisje en een Zeeuwse koopman. Toen hij
zijn straf had uitgezeten, trof hij hier de
Duitsers als machthebbers aan. Hij kwam
in contact met de Duitse politieman Wenski
Door deze kreeg hij in Westerbork, waar
heen hij was overgebracht, faciliteiten, die
het hem mogelijk maakten te ontsnappen
en onder te duiken bij een familie in de
Van Spilbergenstraat te Amsterdam. Hij
beweerde toen een vriend van Churchill
W zijn en naar het continent gekomen om
Hitler te vermoorden. Hij wist in verbin
ding te komen met rijke en invloedrijke
mensen, die hem belangrijke bedragen
gaven. Hij gaf voor ook gearresteerde ille
galen uit de handen der Duitsers te kunnen
krijgen. Toen hij tenslotte na de bevrij
ding met een groot bedrag naar België
vertrok, werd hij daar gearresteerd we
gens het uitgeven van valse ponden. Na
z'jn straf te hebben ondergaan werd hij
aan Nederland uitgeleverd. De Amster
damse rechtbank veroordeelde hem tot
vier jaar gevangenisstraf met aftrek van
eén jaar voorarrest.
Het gerechtshof was eveneens van me
ning, dat de zwaarste straf dient te worden
opgelegd voor het voortgezette misdrijf van
oplichting.
Het gerechtshof te Amsterdam heeft uit
spraak gedaan in de zaak van de K.P.M.
tegen de republiek der Zuid-Molukken. Het
hof heeft bü monde van haar president, mr.
J. Verdam, verklaard, dat de Nederlandse
rechter in dit geval dus de president van
de rechtbank te Amsterdam onbevoegd
was van dit geding kennis te nemen.
In het arrest van het gerechtshof wordt
onder meer gezegd:
De rechter kan slechts de gestelde on
rechtmatige daad der republiek Indonesia
beoordelen als hij zich een oordeel vormt
over de daden der R.I. Maar volgens het
volkenrecht is een souvereine staat niet
onderworpen aan de rechtsmacht van een
andere souvereine staat, tenzij vrijwillig.
Dit geldt ook voor een staat, die geen
pax-tij is in een geding. Hieruit volgt, aldus
het arrest, dat de Nederlandse rechter, hoe
onrechtmatig hij de ter dagvaarding om
schreven oorlogshandelingen en de aanval
van de R.I. tegen de Zuid-Molukken ook
zal achten, en ook al zouden deze in strijd
zijn met de fundamentele menselijke rech
ten en vrijheden als waarop de president
van de Amsterdamse rechtbank in zijn von
nis m het kort geding doelt, niet bevoegd
is daarover in rechte een oordeel uit te
spreken.
Het hof vernietigde het vonnis van de
president der arrondissementsrechtbank te
Amsterdam van 2 Novexnber 1950 en ver
klaarde zich niet bevoegd om van de ver-
dering kennis te nemen.
Indertijd heeft ir. P. Perdijk een adres
gezonden aan de gemeenteraad van Am
sterdam, waarin hij adviseerde, Artis over
te plaatsen naar het Amsterdamse Bos. Het
afwijzend prae-advies van B. en W. werd
in de Woensdag gehouden raadsvergade
ring behandeld.
"Van de vier sprekers over deze aangele
genheid was alleen de heer Meewezen
(Prot. Chr.) voorstander van verplaatsing
van Artis naar het bos, al gaf hij toe dat
de hoge kosten een bezwaar zijn. De heer
Bot (C.P.N.) vond dat Artis om weten
schappelijke redenen en ook omdat het
s winters bezoek moet trekken niet ver
plaatst moet worden. De heer Van den Berg
(P. v. d. A.) wilde niet enig deel van het
bos voor Artis afstaan en de heer Le Cave-
lier (V.V.D.) betoogde, dat Amsterdam de
vermakelijkheidsbelasting uit de entrées
van Artis zou verliezen door de verplaat
sing, aangezien het Amsterdamse Bos niet
gëheel tot Amsterdams gebied behoort.
Wethouder Van der Velde zei dat ver
plaatsing van Artis naar het bos 25 mil-
lioen zou kosten. Hij achtte het in strijd met
de oorspronkelijke opzet van het bos, Artis
erin onder te brengen.
De raad verenigde zich met het prae-
advies van B. en W. en besloot vervolgens
de reeds eerder verleende credieten voor
verbetering der gebouwen van Artis met
278.000.te verhogen tot 640.000.
De ANP-correspondent te Bonn heeft de
vraag opgeworpen of de Duitse bevolking
van de gebieden, welke door de grenscor
recties bij Nederland zijn gevoegd, kan
deelnemen aan Duitsè verkiezingen, zo bij
voorbeeld bij. ,de. gemeenteraadsverkie
zingen te Suderwyk, welke gemeente voor
de helft op Nederlands gebied ligt.
Wij vernemen thans te bevoegder plaat
se, dat de hier bestaande regel, volgens
welke alleen Nederlanders die hier woon
achtig zijn aan verkiezingen kunnen deel
nemen, ook internationaal gebruikelijk is,
zodat de Duitsers in de betreffende gebie
den buiten deelneming aan Duitse verkie
zingen vallen. Het volgen van een andere
gedragslijn in dit geval zou gepaard gaan
met politieke propaganda, welke zeker
voor deze gebieden niet aangewezen zou
zijn omdat daarbij allerlei gevoelens kun
nen worden uitgespeeld. In de nieuwe Ne
derlandse gebieden geldt het Nederlandse
gezag. Geen enkele Duitse instantie heeft
daar enige invloed. In het onderhavige ge
val van Suderwyk kan men dezelfde over
wegingen doen gelden. De burgemeester
van Dinxperlo, die de titel van landdrost
draagt, oefent in Suderwyk het gezag uit.
Gedeputeerde Staten hebben voor het
district van het Kantongerecht in Haarlem
aangewezen als voorzitter resp. vice-voox-zit-
ter van de Huuradviescommissie de heren
mr. P. Fuhri Snethlage en W. H. IJssel de
Schepper.
(Speciale berichtgeving)
De mond wijd open van verbazing,
de handjes om de knieën geklemd en
met ogen zo groot als stuiters, zo volg
den wij vroeger in het circus de toeren
van die vreemde lieden, die slangen
langs hun pezige armen lieten kronke
len of op een verzameling spijkers gin
gen liggen. Zij lieten hun ogen rollen,
waren zo bruin als koffie en droegen
lange slepende gewaden. Ze spuwden
vuur, slikten een mes in alsof het een
lekkernij was en haalden allerlei trucs
uit die ons koude rillingen bezorgden.
En eens zagen wij zelfs een man die
een ketting door zijn armen trok, op en
neer, dwars door zijn bovenarm. Max
Raffles heette hij.
Max Raffles, of zoals hij in de burger
lijke stand van Hilversum staat ingeschre
ven, Henk van Wegen, staat nu al veertig
jaar op de planken. In zijn jonge jaren
wrong hij zich met een opgewekt gezicht
in allerlei dwangbuizen, liet zich knevelen
en boeien en wist in een ommezien uit de
wir-war' van knopen los te komen. Een
trap, waarvan de treden bestonden uit
vlijmscherpe sabels, liep hij met een
lachend gezicht op.
Raffles heeft grote dagen gekend. In
vier-en-twintig landen trad hij op en
overal waar hij kwam werd hij luide toe
gejuicht. In Batavia en in Riga, in Perzië
en in Buenos Aires en waar al niet. Max
zwierf over de hele Balkan, dronk een
borreltje met barse Turken, had een vro
lijk woord voor charmante Frangaises,
bracht een talrijk publiek in Barcelona in
verrukking, trad op in grote theaters, in
circustenten of, zoals in het begin van zijn
carrière, op straat. In zijn vergulde pas
poort prijkt het kriebelschrift van Aziaten,
statige letters van correcte Engelsen, non
chalante krabbels van Fransen en men
vindt er plaatsnamen in uit alle delen van
de wereld.
Het is niet moeilijk om Max op zijn
praatstoel te krijgen. Rad vertelt hij over
de gages, de zeereizen en zijn nummers.
Vooral over zijn nummers, want Max mag
dan 62 zijn, het artistenbloed bruist, nog in
zijn aderen. Het liefst zou hij vandaag nog
naar Amerika vertrekken om opnieuw op
de planken te raken. In Nederland zijn
daar geen mogelijkheden meer voor. „Het
variété is hier uitgestorven," zegt Max. In
een circus zou het misschien nog gaan,
maar dan toch maar alleen in het voorjaar
of de zomer.
Max was als kleine jongen verzot op
worstelen en mat zijn krachten met be
roepsworstelaars, die het publiek uitdaag
den een robbertje te vechten. Verloor de
worstelaar, dan verspeelde hij daarmee een
tientje. Max kon een tientje wel gebruiken,
trok op zekere dag de stoute schoenen aan
en trad in het strijdperk. Dat was in Bus-
sum. En hij won. De verslagene voelde er
bitter weinig voor het tientje te betalen,
maar het publiek zorgde er wel voor dat
het recht zijn beloop kreeg. Met deze klin
kende overwinning was dë carrière van Max
begonnen. De „baas van het spul" wilde
hem wel als worstelaar hebben en Max
hapte toe. Later werd hij boeien-koning
en liet het publiek genieten van zijn lenig
heid.
Verder heeft Max op zijn repertoire het
eten van allerlei glaswerk gezet.
En al is Max dan in ruste, elke dag haalt
hij nog, zij het dan binnenskamers, een
paar trucs uit om in conditie te blijven. Zo
gaat hij bijvoox'beeld af en toe op een
plankje bezaaid met punaises staan. En een
andere keer kruipt hij in een ton die door
boord is met allerlei kopspijkers. En dan
maar rollen. Voor wonden heeft Max een
souvereine minachting. „Ik gooi er maar
wat jodium over en binnen een paar dagen
is de zaak weer gezond".
PRAAG, 7 Febr. (Reuter). De Tsje
choslowaakse vice-px-emier en minister
van buitenlandse zaken, Viliam Siroky
heeft de Westelijke ambassadeurs te Praag
een nota overhandigd over „de fundamen
tele houding van de Tsjechoslowaakse
regex-ing ten aanzien van de kwesties be
treffende Duitsland".
Dit geschiedde na een buitengewone ver
gadering van het kabinet.
In de nota's wordt verklaard, dat de
Tsjechoslowaakse regering in de eerste
plaats de nadruk wil leggen op haar be
zorgdheid over de loop dér gebeurtenissen
in West-Duitsland, welke het directe resul
taat zijn van de politiek der Westelijke
bezettingsmogendheden.
„De veiligheid van Tsjechoslowakije
hangt af van de uitsluiting van elke moge
lijkheid van Duitse aggressie", hetgeen
blijkt uit de „rampzalige histox-ische erva
ringen van Tsjechoslowakije. Het Tsjecho
slowaakse volk is van mening, dat niet
alleen zijn eigen veiligheid, maar ook die
van alle Europese landen afhangt van een
oplossing van de Duitse kwestie", aldus
de nota.
schoonheid bekoorde Max al spoedig. Maar
papa was een streng man, die er niet op
gesteld was dat zijn dochter al te vroeg
in het huwelijksbootje stapte. Max trok de
wereld in, trouwde een Frangaise, maar
liet zich enkele jaren later scheiden. Max
bleef vrijgezel, totdat hij weer in Neder
land ging werken bij de echtgenoot van
zijn jeugdliefde. „Een beste man was het",
zegt Max. „Toen hij stierf ben ik met
Asita getrouwd".
Zo is het artistenleven: wisselvallig,
avontuurlijk en kleurrijk.
Woensdag is aan boord van de „Jehan
van Oldenbarnevelt", die in de haven van
Soerabaja- ligt, brandstichting ontdekt. In
de slaapzaal waren op vijf plaatsen matras
sen aangestoken. De scheepsbrandweer
heeft de brand spoedig geblust. De schade
is gering. Het vertrek van het schip be
hoeft niet te worden uitgesteld.
En dan is daar het verhaal van die ket
ting in zijn arm. Op zekere dag stapte hij
naar een dokter met het vriendelijke ver
zoek een zilveren pen door zijn arm te
slaan. „Nooit", moet de medicus zonder
veel omhaal gezegd hebben. „Als je dat
doet kun je die arm van je wel afschrij
ven".
„Dan doe ik het zelf", besliste Max en
hij deed het. Na enige tijd werd de arm
stijf en toen achtte Max het ogenblik ge
komen om de pen door een ketting te ver
vangen. Hij heeft van die arm nooit meer
last gehad.
Raffles is er van overtuigd, dat hij in
Amerika nog wel werk kan vinden en dat
werk heeft hij hard nodig, want rijk is
Max niet. Ach, hoe gaat dat als je zo van
de ene plaats naar de andere zwerft, dan
denk je niet zo zeer aan de schaapjes, die
op het droge moeten komen. En boven
dien ben je meestal zo optimistisch om te
denken dat er werk genoeg is aan de win
kel. „Maar ja, dat is helaas een beetje
anders gelopen. Het variété is uitgestor
ven en wij zitten met de brokken".
De vrouw van Raffles neemt niet alleen
in de keuken, maar ook op de planken een
belangrijke plaats in. Zij assisteert haar
man namelijk bij het fakir-nummer. Max
leerde haar al heel vroeg op de kermis
kennen. Zij was de dochter van de baas
van een „beestentent"
dienen uiterlijk op Woensdag te worden
betaald, daar de bezorgers op Donder
dag moeten afrekenen.
DE ADMINISTRATIE
3-3Ned. 1947
A. K. U
Lever Brothers
Philips Gloeil.
Kon. Petroleum
A'dam Rubber
Holl. Amer. Lijn
Ned. Scheepv.Unie
H. V. A.
Deli Mij
Amsterd. Bank
Elotterd. Bank
Twentse Bank
Anaconda Copper
Bethlehem Steel
Republic Steel
Shell Union
üdewater
en haar donkere 1 (J. S. Steel
Slotkoers
Openings
gisteren
koersen
9615/i8
96%
176%
176%
228%
228
248%
246%
312 gl
310
125
124%
194
194
167
167%
114 gl
112%
106% gl
108
175%
175
183%
183%
179%
180
44% gl
45%
63% gb
63
52%
52
61%
61%
37%
37%
51%
51
Aangeb. te Haarlem, Julia-
nalaan, vlak bij Juliana-ga
rage: Huis, bevatt. 9 kamers,
serre, kelder, flinke zolder,
2 W.C.'s, schuur, kleine ach
tertuin, voortuintje. Huur
f 60 pl. 15 pet. Gezocht: der
gelijk huis, liefst met garage
centr. verw. en flinke tuin te
Haarlem of directe omgeving
Brieven no. 7055.
(ong. 4x5 M.) event, partic.
garage te huur gevraagd in
Centrum Haarlem. Br. met
px-ijsopg. no. 7054 of tel. 22011
Welke particulier of toekom
stige emigrant kan mij
voor de reis naar Austr. ad
f 8000. Evt. in Austr. of naar
Holland terug te betalen. Br.
no. 7059.
Ongebleekt katoen
160 breed p. m. f 3.65
Lingeriekatoen
80 breed p. m. f 1.89
Damesgarnituren, direc
toire en camisole p. stel f 4.25
Dameskousen f 1.49
Dameskousen links ge
weven f 2.98
Grote sortering Dames-,
Heren- en Kinderondergoed.
HOGERWOERDSTRAAT 58
Tel. 25368
Ruim 14.000 inwoners telt thans de ge
meente Hillegom, het belangrijkste cen
trum van het bloembollenexport-bedrijf.
Een halve eeuw geleden was men nog niet
aan de 5600 zielen toe en het Hillegom van
toen vertoonde mog maar weinig overeen
komst met de moderne en welvarende ge
meente van thans.
Vijftig jaar geleden sukkelde het stoom-
trammetje HaarlemLeiden bellend en
puffend door de nauwe Hillegomse Hoofd
straat en langs de smalle Weeresteinstraat,
toen nog geen hoofdverkeersweg zoals nu.
Het was niet het enige verbindingsmiddel
tussen de bollengemeente en de steden,
want juist een jaar tevoren was het nieuwe
station gereedgekomen.
De weg die naar dit station leidde was
echter nog niet verhard en hij kruiste twee
particuliere bruggen.
Over die verharding en het onderhoud
van die bruggen is heel wat te doen ge
weest, vooral in de gemeenteraad. De ar
beiders hadden daarin nog geen zitting en
de heren raadsleden wandelden in geklede
jas en hoge hoed naar het kleine raadhuis
je, waar thans de belastingontvanger zetelt
en sterkten zich na gedane arbeid aan de
maaltijd die in „Het Wapen van Friesland"
stond aangericht. Die sterking hadden zij
nodig, want zwaar waren hun zox^gen. Was
de gemeente niet gewikkeld in een proces
over de Asselerbrug, waarvan de eigenaar,
een ongemeen strijdlustig man, in ingezon
den stukken in het plaatselijk blad de fio
len van zijn toox'n en hoon over het hoofd
der Edelachtbaren uitstortte?
Hillegom was toen op en top een dorp,
met kleine vreugden en grote ruzies, die
ook in de krant in zeer originele stijl wer
den uitgevochten, waarbij de wederzijdse
schrijvers, zich zorgvuldig verschuilend
achter een pseudoniem, elkaar de mantel
uitveegden en hun oordeel ook over het
particuliere leven hunner tegenstandex's
niet onder stoelen of banken staken.
Tilly Lus als Roodkapje
Toen Koningin Wilhelmina en Px-ins
Hendrik in het huwelijk traden, bepaalden
de Hillegommers zich er toe, de vlag uit te
steken en de leerlingen van de bijzondere
school maakten een wandeling door de
Hoofdstraat, vergezeld van onderwijzers en
schoolbestuurhet voornaamste evene
ment van deze feestviering! Maar voor de
peuters blies men nog wel eens in de bus
en zo kregen ze een feest Waarbij de „jong
ste toneelspeelster van Nederland, de
jongejuffrouw Tilly Lus" de titelrol in
„Roodkapje" vervulde! Maar toen dit feest
voorbij was, keerde Hillegom tot zijn dage
lijkse werkzaamheden terug en alleen de
•Zuid-Afrikaanse oorlog vermocht de ge
moederen op te winden; toen commandant
Snijman, „de Held van Stormberg", in de
Hervormde Kerk kwam spreken, liep half
Hillegom uit om een echte held te zien.
De trein: een oud zeer
Na Wereldoorlog I kwam de grote ople
ving in het bloembollenbedrijf en verrezen
vele kapitale panden voor de exportzaken.
De Weeresteinstraat werd een brede, mo
derne verkeersweg, de stoomtram maakte
plaats voor de electrische, die tenslotte het
veld moest ruimen voor de bus. Nog een
ander vervoermiddel verdween: de trein,
die niet langer te Hillegom stopte. Nóg
hebben de Hillegommers zich hierbij niet
neergelegd eix ze koesteren steeds de hoop,
dat die verbinding met de wereld daar
buiten wordt hersteld.
Het oude raadhuisje werd verwisseld
voor de fraaie witte villa, bekend als
,,'t Hof", de gemeente door de familie Van
Waaveren edelmoedig cadeau gedaan. De
smalle haven werd verbreed en een nieuwe
haven gegraven. Woningblokken verrezen
waar eens prachtige buitenplaatsen hadden
gestaan eix terwijl Hillegom aan inwoners
tal en voorspoed won, verloor het op en
kele schamele resten na zijn natuurschoon,
dat hier voorheen zo overvloedig was ge
weest.
De oude Tol bij de Oosteinderbrug moest
verdwijnen, al heeft deze buurtschap nog
steeds de naam „De Tol" behouden en niets
herinnert meer aan het oude jachthuis „De
Weligenberg" waar voorheen de jonge
bruidjes een vrolijke dag beleefden te
midden van haar vroegere speelgenoten.
Geen hooggehoede edelachtbaren wan
delen meer statig naar het pleintje bij de
pomp (een relikwie die bewaard bleef):
de raadsleden-van-thans doen de zaken af
in hun colbertje, tot de burgemeester toe,
al dx-aagt die daarop dan ook de zilveren
ambtsketen. En na afloop gaat men ook
niet meer naar Het Wapen van Friesland
dinéren. De verlichte ramen van de stoom
tram schuiven niet meer langs een donkere,
verlaten Weeresteinstraat, maar onder het
oranje licht der neonlampen suizen de
Amerikaanse benzinemonsters met grijn
zend chroomgebit en daveren de treinen-
op-luehtbanden der expediteurs, die hun
wagens des nachts maar in de Hillegomse
straten parkeren, omdat er garageruimte
tekort is.
Hillegom heeft nu ruim 14.000 inwoners
en het weet, wat het aan zijn reputatie als
centrum van bloembollenexport verschul
digd is. De goede oude tijd echter komt
nooit terug.
aan huis vertonen wij
Speciale Kinderfilms
JANSSTRAAT
Tel. 12569
11
Een prachtig Herenhuis ge
legen aan het Wilhelmina-
park. Huuruitkomst f 780 p.j.
Koopsom f 11.500. Hyp. aan
wezig f 7500 a 3 pet. Br.
nr. 9933, Adv. Bur. Belinfan-
te, Regentesseplein 8, Den
Haag.
Gevraagd een dame voor
in gezellig beschaafd milieu.
Brieven no. 7053.
Gevraagd een zeer bekwame
speciaal voor stencilwerk.
Brieven met opgave van ver
langd salaris, Godsdienst, di
ploma's enz. no. 7052.
twee goed onderhouden
Vondel weg en
Inl. no. 7060
Badelochstr.
dat TI nog steeds dat oude hoedje draagt?
Misschien wel! Toch.... ziet hij U liever
met een
U slaagt beslist èn.... voordeliger bij:
ANEGANG 24 HAARLEM
FRANKESTRAAT 3—5
