ZWITSALETTEN
Het Hek van de Dam
Frankrijk en Italië willen in Santa
Margherita nader tot elkaar komen
Welkome verkeersverbeterinq
bij Spaarndam
Concrete resultaten nog niet direct te verwachten
Agenda voor Haarlem
Weekstaat Nederlandse Bank
Zandvoorter verdacht
van diefstal
Heringa Wathrich
De 9 Muzen
Geruchten over gedwongen
staatslening tegengesproken
Gecompliceerd verkeers
ongeluk op de Velserweg
Raieraieraie
Op een motortje
Leer om leer
In de hoofdstad uit
Opmerkelijke prestaties
onder Marinus Adam
WOENSDAG 14 FEBRUARI 1951
SANTA MARGHERITA (AFP en Reu-
jer)_ Dinsdag is de conferentie van de
franse en Italiaanse premiers en ministers
ran Buitenlandse Zaken te Santa Marghe
rita officieel geopend. De tolunie, de hui
dje stand van de handelsbetrekkingen tus
sen beide landen en immigratiekwesties
fcwamen ter sprake. De conferentie werd
geopend met een bespreking van de econo
mische betrekkingen tussen de beide lan
den. Pleven en Schuman zouden de Italia
an verzekerd hebben, dat Frankrijks
Voord-Afrikaanse minerale hulpbronnen
door Italië gebruikt zouden kunnen wor
den. hoewel zü buiten de Europese steen-
liool- en staalpool vielen.
In kringen van de conferentie werd ver
klaard, dat Pleven de Italianen had mede
gedeeld, dat hoewel er in Frankrijk „een
levendig verlangen" bestond naar een
douane-unie met Italië, „het politieke kli
maat nog niet geschikt is". Vermoedelijk
was dit een toespeling op de herfstverkie-
zingen in Frankrijk.
De Europese verdediging, het voornaam
ste onderwerp van de bijeenkomst van
Maandag, kwam ook even ter sprake. Ple
ven zou< volgens een gewoonlijk welinge
lichte Franse bron, naar een compromis
zoeken, dat Italië zou bevredigen en tege
lijkertijd de Franse openbare mening niet
tot verzet zou prikkelen.
Reuter maakt melding van een bericht
inhoudende dat Frankrijk als woordvoer
der van Italië zal optreden op internatio
nale conferenties, waarop dit land niet zelf
ertegenwoordigd is, indien althans te San
ta Margherita overeenstemming wordt be
reikt.
Frankrijk en Italië hebben voorts beslo
ten de anti-constitutionele activiteit van de
vijfde colonne van millioenen communisten
in hun landen te beperken.
De ministers kwamen overeen, dat de
Franse en Italiaanse communistische par
tijen de vrijheid moest worden verleend,
gegarandeerd in de grondwet der beide
landen, maar dat communistische activiteit,
welke in strijd is met de democratische
instellingen krachtig moet worden verhin
derd.
Latijnse zusters
Onze correspondent in Rome schrijft:
Het is een verouderde „romantische"
gewoonte om Frankrijk en Italië aan te
duiden als de „Latijnse zusters". Na de
dolkstoot, die Mussolini de oudere zuster
toebracht, toen zij in de hoogste nood ver
keerde, waren de Italianen beschroomd om
die oude gemeenplaats opnieuw te bezigen,
maar zij keken verlangend uit naar elk
teken, dat zou kunnen bewijzen, dat Parijs
begreep, hoeveel er in Italië veranderd is.
En het was dan ook logisch, dat Italië om
het isolement te verbreken, waarin het zich
na de oorlog bevond, zich het eerst tot
Frankrijk richtte. Dit verklaart het voor
stel tot een Frans-Italiaanse tol-unie, waar
mee wij in Mei 1947 werden verrast. Die
plannen zijn na vier jaren nog steeds plan
nen en zelfs waren ze half-vergeten. De
beide landen vullen elkaar economisch
namelijk allerminst aan en zijn op velerlei
gebied concurrenten: wijn, groenten, zuid
vruchten, automobielen, tourism'e, enz. De
tol-unie zal nu opnieuw ter sprake komen,
maar in het algemeen voorziet men, dat zij
alleen in een veel groter geheel, West-
Europa omspannend, op den duur wellicht
zou kunnen slagen.
En zoals het met de tol-unie staat, is het
gesteld met veel punten op de agenda van
de pas begonnen conferentie. Nemen wij
de West-Europese defensie. Men weet hoe
zeer Frankrijk gekant is tegen Duitse her
bewapening. In Italië daarentegen heeft
minister Sforza reeds de herbewapening
van Duitsland bepleit, toen de geallieerden
nog bezig waren de Duitse fabrieken te
slopen. Het Italiaanse standpunt was reeds
in 1948, dat het militaire vacuum gevormd
door Duitsland, een chronisch gevaar be
tekent voor geheel West- en Zuid-Europa.
Het valt de Italianen echter moeilijk de
Amerikaans-Britse geestdrift te delen voor
Tito en diens talrijke divisies. Dit is be
grijpelijk, als men bedenkt, dat die divisies
zich bevinden achter een grens, waarlangs
de Italianen volgens het vredesverdrag alle
verdedigingswerken hebben moeten ont
mantelen, een grens waar voortdurend
wrijving heerst tengevolge van de onzekere
status van Triëst en de vrijstaat met zijn
beide zones.
ADVERTENTIE
10-17 en 19-22 uur
18 Febr.: 10-17 uur
lym fine/, bel.)
WOENSDAG 14 FEBRUARI
Stadsschouwburg: „Ninotchka" (Haagse
Comedie), 8 uur. City: „Dertig seconden
boven Tokio", 14 j., 2.15, 4.30, 7 en 9.15 uur.
Spaarne: „De razende ruiter", 14 j., 2.30, 7
en 9.15 uur. Frans Hals: „Zijn les geleerd",
18 j., 2.30, 7 en 9.15 uur. Rembrandt: „Toontje
«eeft een paard getekend", alle leeft., 2, 4.15,
'en 9.15 uur. Palace: „Ik wil leven", 14 j., 2,
*•15, 7 en 9.15 uur. Luxor: „Sirene van Atlan
ta', 18 j„ 2. 4.15, 7 en 9.15 uur.
DONDERDAG 15 FEBRUARI
Dreefzicht: Nationale partij, spreker dr. W.
K- H. Feuilletau de Bruyn, 8 uur. Nassau-
P'ejn 8: „De Tempelbouwers", bijeenkomst,
z.30 uur Brinkmannt Christengemeenschap,
Sffeker J. Knijpenga, 8 uur. Bioscopen:
Middag- en avondvoorstellingen.
Is het afwijkend inzicht op zovele punten
reden om de Frans-Italiaanse samenkomst
als nutteloos te beschouwen? Wij zouden
veeleer het tegendeel willen volhouden.
Immers bij alle verschil is er toch ook veel
dat beide landen bindt: het Atlantisch pact!
de Italiaanse deelname aan het plan-Schu-
man en het begrip, dat Frankrijk heeft
getoond voor de wenselijkheid, dat Italië
niet zou verdwijnen uit Noord-Afrika.
En boven al deze en vele andere politieke
en economische belangen uit is'er de cul
turele eenheid der beide grote Latijnse
landen. Dit is althans één gebied, waarop
de Fransen en Italianen elkaar zeer na
staan.
En op dit ogenblik is er nog een ander
punt. Beide landen hebben een regering
van ongeveer dezelfde kleur.
Zonder dat wij opzienbarend nieuws ver
wachten en zonder te menen, dat de tal
rijke problemen, waarbij beide landen be
trokken zijn, door deze samenkomst zullen
worden opgelost, geloven wij toch wel, dat
de conferentie nuttiger is dan dergelijke
gebeurtenissen plegen te zijn. De Gasperi
en Pleven, Schuman en Sforza lopen, als
wij het zo eens mogen uitdrukken, op de
zelfde rails.
ADVERTENTIE
zit )l 5
Inschrijving belasting
certificaten beïnvloedt
discontomarkt
In kringen van de geld- en disconto-
markt bespeurt men thans in sterke mate
de invloed van 15 Februari, de dag, waar
op de stortingen gaan beginnen op de
emissie der 2Yi belastingcertificaten,
welke voorlopig worden uitgegeven tot
een bedrag van 200.000.000. Ongeveer
tien dagen geleden werd medegedeeld, dat
voor de helft van dit bedrag was inge
schreven. Men meent te kunnen taxeren,
dat per 15 Februari de inschrijvingen een
bedrag van 150 a 160 millioen zullen
hebben bereikt. Voor de betaling van deze
belangrijke som worden thans voorberei
dingen getroffen. Teneinde middelen vrij
te krijgen om aan de inschrijvingsver
plichtingen te voldoen, wordt schatkist
papier in alle termijnen verkocht. De
situatie op de discontomarkt ondervindt
hiervan de invloed.
De verkorte balans van de Nederlandse
Bank per 12 Februari laat een daling zien
van de post „Vorderingen in guldens
voortvloeiende uit betalingsaccoorden"
van 285 tot 221 millioen. Deze daling
is het gevolg van het feit, dat Indonesië
in de afgelopen week tot een bedrag van
ƒ60 millioen heeft beschikt over de lening,
door Nederland aan Indonesië verstrekt
bij de overeenkomst van 1 April 1950, die
dezer dagen door het Indonesische parle
ment is geratificeerd.
Voor de tweede maal na de ultimo is
de biljettencirculatie ingekrompen, thans
met niet minder dan 53 millioen, waar
mede de omloop van bankbiljetten op
2778 millioen is gekomen.
In hoger beroep had zich Dinsdagmorgen
voor het Gereéhtshof te Amsterdam te ver
antwoorden de acht en twintig-jarige C.
P. uit Zand voort, die door de Haarlemse
rechtbank veroordeeld was tot een ge
vangenisstraf van acht maanden en ter
beschikking stelling van de regering, ver
dacht van diefstal in vereniging van twee
motoren in Zandvoort en van diefstal van
een electrische boormachine ten nadele van
een garagebedrijf te Heemstede. Verdachte
gaf het eerste feit toe, doch ontkende zich
aan diefstal van een boormachine te hebben
schuldig gemaakt.
De president merkte op, dat C. P. in Juli
1948 door de Haagse rechtbank veroordeeld
was tot een gevangenisstraf van zes maan
den. Om die straf te ontlopen heeft hij zich
schuil gehouden. In Juni 1950 werd hij in
Deventer, waar hij werkte, aangehouden.
Een electromonteur en diens echtgenote
deelden mee, dat verdachte de electrische
boormachine aangeboden heeft. Later is
zij bij de buren gebracht.
P. "C. verklaarde niets van de boorma
chine af te weten.
Dr. Munnich uit Overveen, die een rap
port heeft uitgebracht, noemde verdachte
een debiele persoonlijkheid. De draagwijdte
van de diefstallen kan hij niet overzien.
De procureur-generaal, mr. Hoeffelman,
was van mening dat beide ten laste gelegde
feiten bewezen zijn. Hij achtte het nood
zakelijk dat de hoofdmaatregel moet zijn
de ter beschikking stelling van de rege
ring. Verdachte heeft zich immers herhaal
delijk aan misdrijven schuldig gemaakt.
Spreker eiste een gevangenisstraf van
negen maanden en ter beschikking stelling
van de regering.
De verdediger, mr. Peters, merkte op,
dat niet vast staat wie de boormachine be
zorgd heeft. Het is best mogelijk dat de
electromonteur contact had met een ander.
Pleiter was van mening, dat de psychiater
in zijn rapport beïnvloed is door het straf
blad. Het is volgens hem niet nodig, dat
verdachte ter beschikking van de regering
wordt gesteld. De ouders van verdachte zijn
bereid hun zoon te helpen, zodra hij zijn
straf heeft ondergaan.
ADVERTENTIE
HAARLEM
BLIKSEMAFLEIDERS
Scholing. De Prawda schrijft dat de Rus
sische componisten nog steeds niet vol
doende „ideologische scholing" ontvan
gen. Het artikel, dat voor radio-Moskou
is voorgelezen, zegt, dat sommige com
ponisten, die formalistische fouten had
den gemaakt, door de critiek op de
rechte weg zijn teruggekeerd en nu hun
verantwoordelijkheid tegenover het volk
kennen. Er wordt echter nog geen vol
doende aandacht besteed aan de ideolo
gische scholing van componisten en mu
ziekrecensenten. Hun gedachten en ge
voelens geven vaak buitenlandse en
kunstmatige invloeden weer, zo zegt
het blad.
Een overzicht van het geteisterde deel van het plaatsje Airoio, aan de voet van de
St. Gotthard, dat Zondagnacht door een lawine geteisterd is, waarbij zes personen
de dood vonden. In metershoge sneeuwmassa's zoeken de militairen, die aan het
bergingswerk deelnemen, naar slachtoffers. Rechts de Gotthardstrasse. die op sommige
punten door tien meter hoge sneeuwmassa's geblokkeerd wordt.
Naar aanleiding van ter beurze van Am
sterdam circulerende geruchten over een
te verwachten gedwongen grote Neder
landse staatslening verneemt het ANP in
bevoegde kringen te 's Gravenhage, dat
dergelijke geruchten volkomen uit de lucht
zijn gegrepen.
Dinsdagavond omstreeks tien uur heeft
zich op de Velserweg te Amsterdam een
gecompliceerde aanrijding voorgedaan
waarbij twee inzittenden van een perso
nenauto werden gewond. Een vrachtauto,
komende uit de richting Velsen, passeerde
een personenauto, die uit Amsterdam
kwam. De bestuurder van de personen
auto werd volgens zijn verklaring ver
blind, raakte met zijn wagen de linkerkant
van de laadbak van de vrachtauto en reed
tenslotte in een sloot langs de weg. Bij
deze aanrijding werd niemand gewond.
Korte tijd later naderde uit de x'ichting
Velsen een personenauto, die door tot nu
toe onbekende oorzaak tegen de vracht
wagen, die voor onderzoek was blijven
staan, botste. De bestuux-der en een naast
hem zittende dame werden gewond. Beiden
werden naar een ziekenhuis in Amsterdam
overgebracht.
H.O. V. - concert
De weg langs Zijkanaal C tussen Spaarndam en Buitenhuizen heeft een belangrijke
verbetering ondergaan ter hoogte van de brug over de Grote sluis in Spaarndam.
De weg was daar aan de smalle kant, vooral daar een fietspad ontbrak. De Provinciale
Waterstaat heeft thans de rijbaan verbreed en het fietspad langs het kanaal doorge
trokken tot bij de brug. De chauffeurs van de bussen van lijn 7 krijgen het bij het
keren van hun wagens op dat punt nu ook wat gemakkelijker. De foto geeft een
overzicht van de verbeterde situatie.
Wij zijn grote liefhebbers van alles
dat zich motorisch voortbeweegt. Zulks
niet eens alleen omdat motorvoertuigen
de mens in staat stellen zich met grote
snelheid voort te bewegen, zonder dat
men tot aanzienlijker krachtsinspan
ningen verplicht wox-dt dan het bedie
nen van enige pedaaltjes, maar vooral
ook omdat motoren ons fascineren. Wij
kunnen uren kijken naar een fraaie
drijfstang of een pronte klepveer, die
gemonteerd moet worden door een er
varen mécanicien. Deze laatste kan er
echter wel jaren naar kijken, wanneer
wij de desbetreffende onderdelen op hun
plaats zouden moeten bevestigen. Noch
tans zijn wij altijd druk in de weer met
ons eigen motorvoertuig. Op Zaterdag
middag steken wij ons in een vuile over
all, dragen een grote bak gereedschap
naar buiten, maken onze borst nat en
zetten ons vervolgens aan het repareren.
Wij openen vakkundig de motorkap,
zoeken een passende sleutel en demon
teren vervolgens de bougies. Deze hou
den wij dan tegen het licht, waarna ze
weer in de daartoe dienende openingen
worden geschroefd.
Wij mogen wel zeggen, dat deze han
deling ons de intense genoegdoening
verschaft, die werkelijke vakbekwaam
heid nu eenmaal geeft. Zo gesterkt gaan
wij met de oliekan aan het werk. Alle
scharnieren krijgen een beurt en onze
schoenen ook. Vervolgens vegen wij
onze handen af aan een dot poetskatoen,
een kleine rite, die ons de zelfverzekerd
heid verschaft nodig om het zware werk
ter hand te nemen, namelijk de gedeel
telijke démontage van de carburateur.
Wij draaien er een aantal schroefjes
uit, die wij vervolgens op de grond
laten vallen. Dit zijn de zogenaamde
sproeiers. Wanneer de benzineleiding
los geweest is en weer vastgezet, gaan
wij de schroefjes, die wij terug hebben
kunnen vinden, er weer in doen. Dan
steken we ons nog even met een schroe
vendraaier in de vingers en wanneer
we vervolgens verbonden zijn, nemen
wij achter het stuur plaats. Wij trek
ken dan aan de starter, waarna de mo
tor weigert aan te slaan. De werkzaam
heden vinden dan een einde met het op
bellen van onze garagehouder, die even
later met de service-wagen uitrukt.
Uit hoofde van deze, onze brandende
hartstocht zijn wij ook altijd trouwe
bezoekers van de RAI, waar wij de
standhouders de tijd korten door het in
winnen van informaties omtrent fijne
détails (zoals de prijs) van kostbare
automobielen, die wij allerminst van
zins zijn aan te schaffen. Dit keer is
het echter anders want het succes van
de belasting- en andere aanslagen van
de overheid op het autoverkeer wordt
weerspiegeld in het feit, dat het in Ne
derland niet meer de moeite waard is
om een tentoonstelling te organiseren,
waarop vervoermiddelen, die immers
welhaast tot het verleden behoren, wor
den geëxposeerd. Deze zou ten hoogste
een antiquarische waarde kunnen heb
ben. In plaats hiervan bevat de expo
sitie slechts moderne voertuigen zoals
motorfietsen, scooters en bromfietsen.
De laatste zijn bestemd voor mensen met
een somber gemoed, de zogenaamde
bromberen. Scooters zijn kleine motor
fietsen met nog kleinere wieltjes, veel
al uitgevoerd in kleuren, die aan Itali
aans roomijs doen denken en motor
fietsen zijn volgens de één hele prettige
en volgens de ander hele nare dingen.
Als voordeel moet worden aangerekend
het feit, dat men heerlijk in de frisse
lucht zit, iets waar men in ons sub
tropisch klimaat telkenmale van kan
genieten. Voorts heeft dit volgens de
tentoonstelling bedrijfsvoertuig van
de toekomst slechts twee wielen, het
geen een aanzienlijke bandenbesparing
oplevert. Het grootste voordeel van de
motorfiets is echter zo lazen we on
langs in een pleidooi ervoor dat zij
een zo gevaarlijk vervoermiddel is, dat
de berijder gedwongen is er voorzichtig
mee te rijden. Dit is voor ons een zo
heerlijke gedachte, dat wij haar nog
verder zouden willen uitwerken en
hierbij een voorstel indienen om rem
men, claxons, lichten en andere gevaar
lijke veiligheidsapparaten te verbieden.
Stoplichten moeten worden gesloopt en
voetgangers dienen verplicht op de rij
weg te lopen. Niemand durft dan meer
in het verkeer en ongelukken zijn uitge
sloten.
Ondanks dit alles hebben ook de
stoomfietsen ten allen tijde ons hart en
wanneer wij daar zo'n snelle twee cy
linder peer-machien zien prijken in zijn
chroom, bekruipt ons altoos de lust om
er op te gaan zitten en er met vol gas
mee op ons gezicht te vallen.
Gezegd moet overigens worden, dat
de tentoonstelling er keurig uitziet. Tus
sen de bloemen prijken de glanzende
voertuigen en alles is even proper.
Alleen is het jammer dat er ook bescha
digde motorfietsen zijn opgesteld. Erger
lijke'vandalen hebben hele stukken van
het motorblok afgezaagd en de bescha
diging is veelal van zo ernstige aard,
dat men het hele mechaniek kan zien
zitten. Wij hopen dan ook, dat de over
heid met kracht tegen dergelijke lieden
zal optreden.
Druk is het er in ieder geval wel.
Speciaal om de stands waar de wed
strijdmotoren, morsige bemodderde ma
chines, staan opgesteld, verdringen zich
talloze leren pakken, waar bij nadere
beschouwing mensen in blijken te zitten.
Zij staren vol ontzag naar een afge
schilferde BMW en fluisteren dan eer
biedig: „Piet Knijn". Deze machine i§
namelijk het eigendom van de heer P.
Knijnenburg, die Nederlands kampioen
op de 500 cc is. En evenveel, maar dan
luchtiger verpakte enthousiasten lopen
te hoop bij de Berini-stand, waar de
bromfiets staat, die even door Frankrijk,
Noord-Afrika, Italië en Oostenrijk 'een
blokje-om ging. De speciale kwaliteiten
van deze brommer blijken wel, wanneer
men uit de routekaart ziet, dat hij zelfs
honderden kilometers over zee is gegaan.
Het enige dat ons speet was de af
wezigheid tussen al deze vervoermid-
deltjes van de bromvlieg, een handige
vinding, bestaande uit twee vleugeltjes
en een beknopt motortje dat men tussen
de tanden klemt. Deze vinding, zo ver
zekert men ons, zal een ware omwente
ling in het luchtverkeer veroorzaken.
BOEDA
Mary Dresselhuys, Lous Hensen/\
Guus Oster en Henk Rigters vervul
len de voornaamste rollen in „Léoca-
dia" van Jean Anouilh, waarvan de
Nederlandse Comedie onder regie
van Johan de Meester hedenavond
de première geeft in het Leidseplein
Theater, waar dit blijspel vervolgens
dagelijks zal worden herhaald. De
muziek is van Francis Poulenc, de
décors zijn van Doeve.
Ook het Amsterdams Toneelgezel
schap komt (Zaterdag en Zondag)
met een nieuw stuk namelijk „Het
gezicht in de spiegel" van A. den
Hertog onder regie van A. Defresne,
die echter deze week in het zieken
huis doorbrengt, waar hij een maag
operatie heeft ondergaan. De mede
werkenden zijn onder anderen: Loudi
Nijhoff, Stine Lerou, Marianne van
Waveren, Jacques Snoek, Ben
Royaards, Paul Huf en Louis van
Gasteren.
De Nederlandse Opera voert voor de
kunstkring Voor allen" op Vrijdag
avond „De Vliegende Hollander" van
Richard Wagner ten tonele.
Het Rotterdams Toneel geeft van
daag en morgen in de Stadsschouw
burg abonnementsvoorstellingen van
„Vuile handen" van Sartre met
Lily Bouwmeester en Kees Brusse,
Richard Flink, Ko Arnoldi en
anderen.
In de kleine zaal van het Concert
gebouw speelt de violiste Nadia
Koutzen op 16 Februari werken van
Bach, Brahms en Ravel, met bege
leiding van Ivor Newton.
Willem Bon exposeert tot 1 Maart
tekeningen in kunsthandel Santee
Landweer en V". H. Elenbaas steen
drukken in de Moderne Boekhandel
in de Leidsestraat. De Amsterdamse
Kunstenaarscombinatie houdt in het
perceel Rozengracht 40 een tentoon
stelling van werken van aangeslote
nen, waarbij het publiek op enquête
formulieren waarderingen voor of
critiek op de inzendingen onder
woorden kan brengen. Tevens kan
men daarbij opgeven welk bedrag
men een bepaald werk waard acht.
Het achtste ledenconcert in de Dinsdag
avond-serie van het H.O.V.-seizoen stond
onder leiding van Marinus Adam. Willem
Andriessen werkte mee als solist en ver
gastte het publiek op een levendige ver
tolking van Beethovens Derde Pianocon
cert. Het contact van de solist met het
orkest en omgekeerd van het orkest met
de solist was gauw gevonden. Het pu
bliek reageerde zeer hartelijk op deze uit
voering. Vooraf had Adam de ouvertux-e
tot de „Ontvoering uit het Sérail" laten
horen.
Na de pauze volgde een tweetal orkest
werken, waarvan de interpretatie zodanig
was, dat zij deze avond tot een hoogst
belangrijke maakten. Het waren de ouver
ture „Carnaval Romain" van Berlioz en
„La Mer" van Debussy. De overbekende
ouverture van de meester der Franse x-o-
mantiek is zo vaak op de H.O.V.-concerten
gehoord, dat wij er geen nieuwe indrukken
van verwachtten en wij haar brillant effect
zelfs huiverig tegemoet zagen, uit vrees
dat het de stemming zou bederven, waarin
daarna het meesterwerk van het muzikale
impressionnisme moest klinken. Maar
Adam had er dit keer zoveel zorg aan be
steed en het orkest speelde zo beheerst
en paraat, dat de onbetwistbare kwalitei
ten van Berloz' Carnaval als evenzovele
verrassende lichtpunten naar voren kwa
men en het werk een grandioos effect ver
zekerden, zonder dat de artistieke finesses
ook maar iets aan kwaliteit inboetten.
En toen „La Mer": muzikale impressies
van geheel andere aard, klanktaferelen die
een visie en een gevoelssfeer vertolken
die aan Berlioz en aan de genex-aties, die
met hem leefden of hem direct volgden,
totaal vreemd waren. Debussy zag zijn
onderwerp als een schilder; hij dacht in
kleuren en het is alsof uit de mengeling
van tinten de bewogenheid ontstaat die zijn
zeeschetsen zo levendig maken. Hij ge
bruikt natuurlijk ook muzikale thema's,
maar deze melodieën zijn zo dii'ect ver
bonden met de kleur, dat men het er voor
houden kan, dat zij als spelingen van licht
en donker in rijk geschakeerde nuances
geschilderd zijn. Men vraagt zich af waar
hij al die verrassende tinten vandaan
haalde. Niemand maakte zijn palet klaar;
hij moest, om zijn visie uit te werken, zich
zelve behelpen. Maar het genie werkt
onbewust; misschien heeft Debussy hele
maal niet gezocht, maar wat ons nog steeds
als een wonderlijke klankenmengeling in
de oren klinkt, uit zijn eigen wezen geput.
Het feit dat klank en kleur bij Debussy
een zo belangrijke, ik zou haast zeggen een
zo overwegende rol spelen, hoeft niet te
bevreemden, als we nagaan dat hij in zijn
ontwikkelingsjaren meer verkeerde in
kringen van schilders en dichters, dan in
die van muzikanten. En zo kon hij, die
zich de eretitel van „musicien frangais"
toeëigende, ook de muzikale schilder bij
uitnemendheid worden en hiermede tevens
de vader van het muzikale impressionnis
me, waarvan zijn orkest-triptiek „La Mer"
een der hoogtepunten is.
Overigens blijft het een gevaarlijke on
derneming „La Mer" in klank te zetten.
Het werk eist een bijzondere kleurzin, het
vraagt subtiele verhoudingen van het in
strumentale apparaat en tevens een dyna
miek die bij volkomen overgave uit het
onderbewustzijn opkomt, nog afgezien van
de enorme technische problemen die
Debussy de dirigenten en orkestmensen
voorlegt. Marinus Adam heeft deze avond
een zeldzaam blijk van zijn kunnen ge
geven met zijn interpretatie van „La Mer".
En een uitstekende voorbereiding met het
orkest maakte het mogelijk, dat de wak
kere musici van de H.O.V. nauwlettend
reageex-den op de dynamische leiding van
de dirigent.
Het publiek uitte zich buitengewoon
dankbaar na deze opmerkelijke prestatie.
JOS. DE KLERK.
