De gemiddelde prijs van het boek bedraagt
thans slechts het dubbele van voor de oorlog
Ruimer bevoegdheden
voor de Hoge Raad
Stemming der exporteurs slechte maatstaf
voor de te verwachten omzetten
Het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden
ontsluit na tien jaar zijn Egyptische schatten
De kleine wereld
Israëlische regering gevallen
Wetswijziging inzake behan
deling van cassatieberoep
voorgesteld
In vijf volgens moderne inzichten gerestaureerde zalen
Agenda voor Haarlem
Ingewikkelde situatie
Onzekerheden
Geen pessimisme
Adenauer vraagt
uitstel van executie
pONDERDAG 15 FEBRUARI 1951
3
pe Boekenweek 1951 in sfeer van optimisme
Een stijging is echter onvermijdelijk
De heer Chr. Leeflang, voorzitter van
ie commissie voor propaganda van het Ne
derlandse boek, heeft op een pers
conferentie in het I.C.C. te Amstei*-
dam enkele misverstanden uit de weg ge
ruimd met betrekking tot de situatie
waarin boekhandel en uitgeverij verkeren.
Van een noodtoestand is absoluut geen
sprake, aldus concludeerde spreker uit dei
beschikbare cijfers. De belangstelling voor
vet boek is op het ogenblik zelfs groter
dan in de periode 1930 tot 1940, vooral van
de zijde van de jeugd, hoewel deze door
gaans platonisch blijft. Overigens zal ver
dergaande stijging van de prijzen thans
wel onvermijdelijk zijn. Maar in verhou
ding tot andere goederen is het boek nog
5teeds niet duur: de gemiddelde prijs haalt
nog niet het dubbele van voor de oorlog,
terwijl de aanschaffingskosten van het pa
pier, vroeger een bijna te verwaarlozen
factor, het zesvoudige bedragen.
De prijzen konden betrekkelijk laag blij-
,an door vergroting van de oplagen. De
vrees, dat het boek in de naaste toekomst
tot'dé luxe-goederen zal gaan behoren, is
niet gerechtvaardigd. Nederland slaat in
vergelijking met het buitenland, trouwens
éen opmerkelijk goed figuur. De gemiddel
de prijs van boeken in Engeland is 1,50
hoger dan in ons land. In Finland zijn de
boeken nog veel duurder, om van Zwitser
land dan maar te zwijgen. Ook de boeken
productie is bevredigend: sedert 1939 is
van achteruitgang geen sprake. Er komen
nog altijd per jaar bijna zevenduizend
titels op de markt. De romans hebben een
gemiddelde oplage van 2500 exemplaren.
In Engeland luidt dit cijfer 4000, doch
daar is de bevolking ruim vijf keer zo
•oot.
Leerzaam is ook de vergelijking met
Engeland wat betreft de oplagen van
dichtbundels. Is het gemiddelde in Neder
land 300 exemplaren, aan de andere kant
van de Noordzee haalt dit maar net de
500! Het verwijt dat onze uitgevers de
poëzie veronachtzamen, wordt hierdoor
gelogenstraft. Merkwaardig is het hoge
cijfer (1700) voor Finland.
'Natuurlijk zal de prijsstijging, al streeft
men er naar deze zo gering mogelijk te
houden, moeilijkheden meebrengen. Bij
wijze van proef gaan vele uitgevers er
daarom toe over van enkele romans twee
edities in omloop te brengen, waarvan één
op een slechtere kwaliteit papier en met
gebruikmaking van een kleiner lettertype.
Men moet daarbij niet denken aan een na
volging van de Franse methode, want de
in Parijs geproduceerde boeken zien er wel
goedkoop uit, maar zijn het niet.
De heer Leeflang beantwoordde ten
slotte de vraag of er inderdaad veel wat
moeite waard is ongedrukt blijft. Hij
herinnerde daarbij aan de door de rege
ring uitgeschreven prijsvraag voor het
beste sonnet. Van de 500 inzendingen wa
ren er volgens een uitspraak van het jury
lid F. Bordewijk ten hoogste 30 niet al te
ver beneden de middelmaat. Het peil was
in ieder geval onvoldoende om er een
iloemlezing uit samen te stellen, hetgeen
aanvankelijk in de bedoeling lag. Van de
manuscripten, die meedongen naar de
romanprijsvraag van de jubilerende uit
geverij Sijthoff in Leiden, trokken er
slechts 4 enigszins de aandacht! Men kan
dus moeilijk zeggen, aldus spreker, dat
verborgen talenten door terughoudend
heid van de boekhandel voor eerstelingen
niet aan bod zouden kunnen komen.
Feest en geschenk
Men gaat intussen met optimisme de
Boekenweek tegemoet. Van het traditionele
„geschenk" dit keer de novelle „De
Porseleintafel" met illustraties van Doeve
- zijn 130.000 exemplaren gedrukt en be
steld. De hieraan verbonden prijsvraag is
uitgebreid, de lezer moet niet alleen de
ADVERTENTIE
LOODJE
naam van de auteur raden, doch boven
dien in veertig woorden een oordeel over
het werk samenvatten en het formulier
met een extra-postzegel van tien cent
frankeren ten bate van het ondersteu
ningsfonds voor letterkundigen. „De Boe
kengids" heeft zelfs een hogere oplage
dan verleden jaar bereikt. Hiervan wor
den thans 160.000 stuks'verspreid.
Voor de jeugd heeft Adriaan Morriën
een bundel gedichten met de titel „De
Muze op Zee" samengesteld. Fons Montens
maakte de tekeningen. Dit boekje wordt
deze week aangeboden aan directeuren en
reetoren van middelbare scholen, aan in
specteurs van het onderwijs en aan de
wethouders van de grootste vijftig gemeen
ten, met het verzoek de belangstelling er
voor bij jongens en meisjes van veertien
tot twintig jaar te bevorderen. Voor de
nog jongeren heeft Doeve een zoekplaat
getekend, waarop allerlei sprookjesfiguren
zijn afgebeeld. Er worden prijzen voor de
mooiste en volledigste inzendingen be
schikbaar gesteld.
De Boekenweek wordt feestelijk geopend
in de Stadsschouwburg te Amsterdam met
een cabaretprogramma „Een bloemlezing
in prachtband" door het versterkte gezel
schap van Wim Sonneveld, dat onder meer
„Pierrot aan de lantaarn" van Nijhoff ten
tonele zal brengen, Annie Schmidt schreef
speciale teksten voor deze avond, die naar
oude gewoonte gevolgd wordt door een
schrijversbal. Het programma zal worden
herhaald in Amsterdam (Bellevue), Rot
terdam en Den Haag. Het ideaal is om in
de toekomst met een dergelijk programma
gedurende de gehele Boekenweek diverse
plaatsen te bezoeken. Dat er dit jaar een
cabaret wordt vertoond, betekent overi
gens niet dat men het streven orn Neder
landse toneelstukken een kans op open
bare vertoning door een beroepsgezelschap
te geven, ondanks de mislukking van ver
leden jaar, zal laten varen1.. Men wilde
alleen dit keer iets luchtigs en fleurigs.
In talrijke plaatsen worden bijzondere
middagen voor de jeugd gehouden, onder
meer in Haarlem, waar Jan', Musch zal
voordragen, uit werk van Vondel, Hooft,
Huygens, Bredero, Adama van1 Scheltema,
Werumeus Buning en anderen..
ADVERTENTIE
Brandend maagzuur is m^ar een kwestie
wan één of twee minuten
als ge een paar Rennies bij de hand hebt.
Dietblussen dat zuurbranden op Uw maag
onmiddellijk en alle pijn behoort prompt
tot pet verleden. Een langdurige kuur is
hierbij niet nodig. Als ge vandaag last van
zuurbranden op de maag hebt, kunt ge
ook vandaag reeds zelf constateren, wat
Rennies ook voor U zo in een hand-om
draaien doen. Inderdaad een ideale reme
die, prettig, practisch en smakelijk. Vraag
Rennies bij Uw Apotheker of Drogist.
ADVERTENTIE
De Israëlische regering is Woensdag af
getreden, nadat het parlement een motie
van „geen vertrouwen" in de regerings-
politiek met betrekking tot de godsdienst
en het onderwijs had aanvaard.
De motie van „geen vertrouwen" werd
door de algemene zionistische partij (recht
se oppositie) ingediend. De in de regerings
coalitie vertegenwoordigde partijen van
het „godsdienstige front" stemden vóór de
motie.
Premier David Ben Goerion heeft Woens
dagmiddag het ontslag van zijn regering
bij president Weizmann ingediend. Indien
geen nieuwe regering kan worden ge
vormd, zal het zittende kabinet zo spoedig
mogelijk algemene verkiezingen doen hou
den.
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp- tot wijziging van de regelen
met betrekking tot het geding in cassatie.
Aan het instituut van het beroep in cas
satie ligt naar de tegenwoordige opvattin
gen in hoofdzaak ten grondslag het streven
naar rechtseenheid en rechtszekerheid. De
taak van de Hoge Raad is echter beperkt
tot vernietiging wegens verkeerde toepas
sing of schending van de wet. Gerecht
vaardigd is de grief aldus de Memorie
van Toelichting dat door deze beper
king er onderscheidene gebieden zijn, die
de Hoge Raad niet kan betreden, hoewel
daar uniformiteit van de rechtspraak
evenzeer gewenst is als op het terrein van
de wet.
In de jongste tijd is sterk de aandacht
gevallen op kerkelijke reglementen. Te
genstrijdige uitleg daarvan op fundamen
tele punten had tot gevolg, dat bij een
kerkelijke scheuring de beslissing over de
vraag, aan welke der partijen een bepaal
de kerk in eigendom toekwam, afhankelijk
was van het rechtsgebied van het ge
rechtshof, waaronder die kerk ressorteerde.
Het thans ingediende ontwerp vindt de
gewenste uitbreiding in de eerste plaats
hierin, dat de term „wet" wordt vervan
gen door „recht", waardoor de cassatie
rechter ook kan toetsen de beide groepen
van ongeschreven recht: de regels van
gewoonterecht, waarbij ook aan volken
recht is te denken, en de regels, die, voor
zover wettelijke bepalingen ontbreken
zoals bij het internationaal privaatrecht
buiten de wet om gevonden moeten wor
den.
Regelingen, vastgesteld dóór privaat
rechtelijke rechtspersonen of groepen van
personen, vallen niet onder het begrip,
„recht". Wanneer deze regelingen echter
een meer algemene werking beogen, is het
gewenst dat ook de uitleg van haar nor
men onder controle van de Hoge Raad
wordt gebracht.
Volgens het ontwerp zal beroep in cas
satie ook mogelijk zijn „wegens de on
juiste uitleg van reglementen, statuten
en standaardbedingen, voor zover zij be
stemd zijn rechtsverhoudingen te regelen
van een aantal bij de vaststelling niet be
paaldelijk aangewezen personen
Een strijdvraag is, of schending van
buitenlands recht grond voor cassatie be
hoort te zijn.
De minister meent, dat de wet een tus-
senstandpunt moet aanvaarden, waardoor
cassatie wegens schending van vreemd
recht in beginsel mogelijk is, doch dat ver
nietiging alleen kan volgen, indien de
Ml
In de haven van Den Helder wordt thans de oorlogsbodem Jan van Galen" reis
vaardig gemaakt. Zoals bekend, zal de Van Galen zeer binnenkort naar de Koreaanse
wateren vertrekken om daar de Evertsenaf te lossen.
Bloembollenexport 1951
De bloembollenexport is wellicht meer
dan enige andere tak van handel onder
hevig aan schommelingen veroorzaakt
door internationale gebeurtenissen.
Daarom wacht men niet zonder span
ning af, wat in het crisisjaar 1951 de lot
gevallen van deze „deviezen-industrie"
zullen zijn.
Meer dan ooit hebben we thans buiten
landse deviezen nodig en de bloembollen
export, die vorig jaar meer dan 100 mil-
iioen aan deviezen inbracht, zal dus zo
mogelijk het in 1951 nog beter moeten doen.
Men is van goeden wille, maar de vraag
is of de resultaten in 1951 beter zullen
zijn dan in het afgelopen seizoen.
van de Hoge Raad bovenmatig zou be
zwaren.
Het ontwerp voert het instituut in van
de sprongsgewijze cassatie. Deze instelling,
die ook in de Duitse en in de Italiaanse
wetgeving te vinden is, dient om een ver
korting van het proces mogelijk te maken.
Het komt niet gewenst voor de normale
termijn van cassatie, die thans 3 maan
den bedraagt, te verkorten.
De nieuwe regeling stelt voorop, dat in
de regel de Hoge Raad het geding zelf af
doet, doch kent twee gevallen, waarin ver
wijzing kan of moet plaats hebben.
Indien de feiten, waarvan de uiteinde
lijke beslissing afhangt, niet vaststaan, zal
in het algemeen aan verwijzing niet te
ontkomen zijn. De mogelijkheid wordt nu
geopend, dat de Hoge Raad in zeer bijzon
dere gevallen zelf beslist, namelijk indien
het een punt van ondergeschikte aard be
treft, waarover de Hoge Raad op grond
van de stukken van het geding een beslis
sing, kan geven.
Voor het geval dat na gegrondbevinding
Hoge Raad zonder nadere bewijsleveringvan het cassatieberoep de uiteindelijke be-
rtf+o n n n» 1— 1. i1 1 1
bestaan en inhoud van het vreemde recht
met voldoende zekerheid vermag vast te
stellen.
Ons burgerlijk procesrecht kent niet de
cassatie op ambtshalve bijgebrachte gron
den, die in strafzaken en in belastingzaken
wel bestaat. Het ontwerp brengt hierin
geen wijziging, daar invoering van dit in
stituut ook in burgerlijke zaken de taak
slissing afhangt van een rechtspunt, waar
over de lagere rechter zich nog niet heeft
uitgesproken, schrijft de geldende wet
verwijzing voor. Het komt de minister
van Justitie voor, dat de Hoge Raad op
dit punt enige vrijheid behoort te heb
ben, omdat de overblijvende rechtsvragen
van zo eenvoudige aard kunnen zijn dat
verwijzing geen redelijke zin heeft.
DONDERDAG 15 FEBRUARI
Dreefzicht: Nationale partij, spreker dr. W.
K' H. Feuilletau de Bruyn, 8 uur. Nassau-
Plein 8: „De Tempelbouwers", bijeenkomst,
230 uur. Brinkmann: Christengemeenschap,
spreker J. Knijpenga, 8 uur. City: „Dertig
seconden boven Tokio", 14 j., 2.15, 4.30, 7 en
'•15 uur. Spaarne: „De razende ruiter", 14 j.,
230, 7 en 9.15 uur. Frans Hals: „Zijn les ge
leerd", 18 j., 2.30, 7 en 9.15 uur. Rembrandt:
poontje heeft een paard getekend", alle
jeeft., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Palace: „Ik wil
leven", 14 j., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Luxor:
«Sirene van Atlantis", 18 j., 2, 4.15, 7 en
9.15 uur.
VRIJDAG 16 FEBRUARI
Concertgebouw: Concert HOV, 8 uur.
Stadsschouwburg: Haarlems Kunstgemeen-
rchap: Ballets Nègres, 8 uur. Brinkmann:
volkspartij voor Vrijheid en Democratie,
JPenbare vergadering, 8 uur; Vereniging
Nederland-Canada, ds. J. J. Stam spreekt
®ver „Reisherinneringen naar en in Canada",
8 uur. Wilhelminastraat 23: Vereniging van
Spiritisten „Het Licht", psychometrische
avond, 8 uur. Bioscopen: Middag- en avond
voorstellingen.
Het Rijksmuseum van Oudheden aan het
Rapenburg te Leiden, dat in. de jaren 1939-
1940 met het oog op eventueel oorlogsge
vaar zijn rijke collectie kunstschatten
waaronder de Egyptische afdeling, ten
dele buiten het gebouw in schuilkelders
moest overbrengen, heeft dank zij de ener
gieke inspanning van zijn directeur, dr W.
D. van Wijngaarden, en de steun van het
ministerie van Onderwijs, Kunsten en We
tenschappen kans gezien om thans ook de
Egyptische afdeling weer in nieuwe luister
ten toon te stellen.
Onder leiding van de heer C. J. Korten-
bach van de Rijksgebouwendienst zijn vijf
zalen van dit museum gemoderniseerd en
voor deze afdeling ingericht. Ruim twee
jaar zijn met deze restauratie gemoeid ge
weest, een lange tijd van intensieve arbeid.
Enkele grafkelders, welke zo getrouw mo
gelijk moesten worden nagebootst, werden
in die tijd gebouwd, terwijl daarnaast enige
kolossale graftomben op hun plaats moes
ten worden gebracht. Om dan nog maar
niet te spreken van de fraaie stenen beel
den en reliëfs, welke in deze nieuwe om
geving opgesteld moesten worden. Direct
moet worden gezegd, dat het resultaat ver
rassend is, mede door de toepassing van
T.L.-buizen voor de verlichting. Bovendien
heeft men door dit verlichtingssysteem de
mogelijkheid geschapen ook zonder afzon
derlijk bepaalde fragmenten der kunst
schatten te belichten.
Ofschoon geen imitatie van het Louvre
te Parijs, heeft de directeur door zijn her
haalde bezoeken aan dit museum toch veel
van de aldaar heersende inzichten naar
Leiden overgebracht. Na langdurig experi
menteren en proberen is men er in. ge
slaagd een fraai geheel te verkrijgen, dat,
zoals in een museum vereist, een rustige
beschouwing mogelijk maakt.
Het museum beschikt over een prachtige
«collectie Egyptische oudheden. In vele op
zichten doet het bezit kwalitatief niet onder
v.oor de befaamde buitenlandse verzamelin
gen in het Louvre, het Brits Museum en in
de verzamelingen van Turijn en Cairo. Wij
deriken hierbij aan aan de talrijke kleinere
voorwerpen van hout, steen, aardewerk,
bi-ons en edele metalen. Tenslotte zijn er de
rijkfreschilderde mummiekisten. Helaas
was het nog niet mogelijk om deze even
eens hi een nieuwe omgeving onder te
brengen.
Koning Willem I heeft de grond
slag gelegd.
Interessante bijzonderheden vertelde de
directeur ons over de totstandkoming van
deze verzameling. Het was vooral na de
grote militaire expeditie van Napoleon
naar Egypte in 1798 en de ontcijfering van
het hiëroglyphenschrift in de jaren 1819
1832, dat de belangstelling voor de oud-
Egyptische beschaving in geheel Europa en
dus ook in ons land groter werd. Er begon
een drukke handel in Egyptische oud
heden, hoofdzakelijk door bemiddeling van
de consuls der verschillende landen. Van
het jaar 1820 af nam de verzamelwoede
van particulieren steeds toe en groeiden de
openbare collecties reusachtig. Intussen
was in 1818 in het jonge Koninkrijk dei-
Nederlanden door Koning Willem I te Lei
den het Rijksmuseum van Oudheden ge
sticht tegelijk met de instelling van een
professoraat in de Archaeologie. De eerste
directeur van het museum, dr C. J. C. Reu-
vens, die tevens de eerste hoogleraar in de
archaeologie was, breidde de toenmaals
nog kleine Egyptische verzameling, waar
van reeds een grondslag in de zeventiende
eeuw bestond, sterk uit.
Verreweg de belangrijkste aanwinst, die
sinds 1828 werd geboekt, is de schenking
van de grafkamer der Mastaba van Achet-
hetep-her door mr. A. E. H. Goekoop te
Den Haag. In Deoember 1902 kwam dit
monument in 70 kisten verpakt te
Leiden aan. Bij de thans plaats gevonden
hebbende restauratie heeft ook dit monu
ment een nieuwe luister gekregen.
Noemde men in de vorige eeuw dit mu
seum wel eens „een wetenschappelijk
pakhuis", waarnaar haast niemand om
keek, in de laatste vijftig jaar is hierin een
zeer gunstige verandering gekomen, mede
dank zij de uitvoerige beschrijvingen.
3000 jaar vóór Christus
Tijdens onze wandeling door het museum
werd onze aandacht speciaal getrokken door
een eenvoudig kalkstenen beeldje van een
leeuw, daterende van ongveer 3000 jaar
vóór Christus dat er aanspraak op kan
maken één der oudste kunstvoorwerpen
van de Egyptische collectie te zijn. Indruk
wekkend zijn de kunstzinnig met hiërogly-
phen bewerkte sarcophaag van Mah-ib-re-
em-aehoe en de van 2500 jaar vóór Chris
tus daterende grafkapel van Achet-hetep-
her, verrijkt met tal van zinnebeeldige
voorstellingen, welke een indruk geven
van het leven in die tijd. Niet minder
waardevol zijn de reliëfs, onder meer twee
fragmenten van het graf van Meri Meri
of het fraai gemoduleerde kalkstenen beeld
van Merit, een zangeres van Amon, meer
dan dertig eeuwen oud.
Bezoekers van het ..Festival of Britain" zullen tijdens hun rondgang over het zeer
uitgestrekte tentoonstellingsterrein gebruik kunnen maken van een miniatuur spoor
trein, die door een zeer merkwaardig locomotiefje wordt voortgetrokken. Het vele
koperwerk aan deze machine, die „Nellie" gedoopt is, naar de gelijknamige en
-vormige caricatuur van de Punch-tekenaar Emett, bestaat uit vazen, ketels, bekers
en andere scherts-attributen. Het miniatuurtreintje met passagiers tijdens een proefrit.
Voor de betrokkenen, exporteurs en
kwekers, gaat het uiteraard niet alleen om
het Uiteindelijk exportbedrag, maar ook
om de resultaten van eigen bedrijf.
Vorig jaar was de vraag naar bloembol
len zeer groot, en aangezien het aanbod
met de vraag vrijwel in evenwicht was,
waren de prijzen hoog. Voor vele expor
teurs betekende dit een bedenkelijk na
deel, terwijl daarentegen de kwekers voor
het eerst sinds vele jaren er eens behoor
lijk uitsprongen en geen hoge surplushef-
fingen behoefden op te brengen.
De exporteurs, een dergelijke situatie
lichtelijk ontwend, zouden voor 1951 niets
liever willen dan dat ze nu enige zekerheid
hadden over het verloop van de markt.
Maar van die zekerheid is voorlopig nog
niets te bespeuren.
Omtrent het oogstresultaat zal niemand
thans reeds een voorspelling durven doen.
De winter is abnormaal nat en vooral de
kwekers op de klei, die een belangrijk deel
van de exportbollen leveren, hebben daar
mee te kampen gehad. Nochtans kan men
daaruit niet zonder meer afleiden, dat er
dus een minder goede oogst zou zijn. Want
het voorjaar kan nog veel, zo niet alles
goedmaken.
De kwekers zijn tamelijk terughoudend.
De grote exporteurs, die voor het meren
deel beschikken over eigen kwekerijen,
zijn toch niet „self-supporting" en dus voor
hun leveranties mede op de kwekers aan
gewezen.
Wat de situatie zo ingewikkeld maakt,
is dat een in verhouding betrekkelijk ge
ring aantal exporteurs moet kopen van een
zeer veel groter aantal kwekers. Daarom
is het moeilijk zich een beeld te vormen
van productie en prijsvorming.
Verkeert de exporteur dus nog groten
deels in het duister omtrent zijn eigen be
drijfsresultaten, evenmin durft men reeds
voorspellingen doen omtrent het export
verloop in 1951.
De stemming van de bloembollenexpor
teur is wel een zeer slechte maatstaf bij
de beantwoording van de vraag: wat zal
dit jaar brengen? Want het is kenmerkend
voor de bloembollenexporteur, dat zijn
stemmingen en verwachtingen zo uitermate
snel wisselen. Zó zitten ze op de top van
de wereld, het volgende ogenblik bungelen
ze onderaan.
Toch verkeert de bloembollenexport
thans niet in de laatst geschetste toestand.
Men ziet met enige ongerustheid naar
het verloop van de economische mobilisa
tie van Amerika. Er zullen bedrijven zijn
daarginds, die daarvan de weerslag on
dervinden, al is het maar door het oproe
pen van bedrijfsleiders of topfiguren. En
de grote afnemers zullen waarschijnlijk
langer dan gewoonlijk de kat uit de boom
kijken en wachten met het opgeven van
orders tot ze dit met het minste risico
kunnen doen.
Duitsland, waar men vorig jaar ernstige
strubbelingen had, heeft weer de contin-
gentering toegepast, maar het resultaat is
toch niet onbevredigend. Nochtans hangt
ook hier alles af van de economische ont
wikkeling in West-Duitsland, want het
gunstigste handelsverdrag heeft geen
waarde, wanneer men uiteindelijk niet de
zekerheid heeft dat men geld voor z'n
waar krijgt!
In Engeland, nog altijd de grootste af
nemer (in gewicht), zal men dit jaar als
er niets tussen komt de export vrijgeven.
Hier kan méér geplaatst worden en, wan
neer men met beleid te werk gaat, ook in
de toekomst de afzet vermeerderd worden.
In Zweden hebben sommigen met be
duchtheid de opheffing der contingente-
ring beschouwd; toch zijn de gevolgen bij
zonder meegevallen en is de export naar
dit land beduidend toegenomen zonder dat
men nu bepaald van dumping spreken
kon.
In het algemeen ziet de toestand er voor
de bloembollenexport zéker niet ongunstig
uit. Maar de depressie die onvermijdelijk
samengaat met oorlogstoerusting op zo
grote schaal, kan hier een terugslag be
werkstelligen, terwijl de kans op wereld
schokkende calamiteiten natuurlijk ook
verdisconteerd moet worden.
Al is de bloembollenexporteur, over het
algemeen, niet zonder zorg, nochtans kan
van pessimisme niet worden gesproken.
Men heeft al vaker met dit bijltje gehakt
en bij de exporteurs geldt over 't alge
meen als regel: eerst de bollen de deur
uit, de rest komt wel! Gedurende twee
wereldoorlogen hebben de exporteurs blijk
gegeven van een verwonderlijk groot aan
passingsvermogen, van een scherp oog voor
alle gaatjes waar door heen men nog een
bolletje kon persen en van een veerkracht,
die henin staat stelde terstond weer op
volle kracht te starten.
De bloembollenexporteurs zijn op een
gezonde manier kortzichtig. Ze kijken niet
verder vooruit dan nodig is. Ze bepalen
zich bij de problemen die direct hun aan
dacht vragen, en leven als 't ware bij de
dag.
Slimme vogel
Wij kunnen wel met een hoge borst door
de velden en de landerijen lopen en zeggen:
Ziet, daar ligt de wereld onderdanig in
dienst der mensen, wij kunnen er mee doen
en laten wat wij willen maar dat is alle
maal maar wat protserig gepraat in pakjes
om zo te zeggen. Want in de kleine dingen
die wij met de voeten treden spiegelt zich
de spot van de natuur om onze waanwijs
heid. Wij worden uitgelachen van alle
kanten, daar kunt ge van op aan.
Wij kunnen er mee doen en laten wat wij
willen jaja, wij kunnen het koren wat
rijker doen groeien met kunstmest en wij
kunnen uit twee schone tulpen een nog
schonere tulp toveren, wij kunnen met ge
leerde kunsten grotere kippeneieren en
dikkere perziken en vettere varkens zien
te krijgen. Maar over onze kunsten welft
zich de geduldige hemel met zijn onver
anderlijke veranderlijkheid, over onze
proefstations en laboratoria schuiven de
seizoenen als de wijzers van een eeuwige
klok.
Wij kunnen geen lente van de winter
maken, of zomer van de herfst. Wij moeten
in onze schulp kruipen voor de sneeuw
buien en bij de kachel troost voor de vorst
zoeken, ieder jaar opnieuw.
Wij worden uitgelachen met onze hoge
borst en met ons gepraat van doen en
laten wat wij willen. En de eerste de beste
Kievit heeft er heel wat anders op gevonden.
Een Kievit die met een hoge borst door
de lentewei stapt heeft daar het recht voor.
Want hij heeft het beter aan de steel ge
stoken dan wij.
In November of daaromtrent strijken
mijnheer en mevrouw Kievit hun kuiven
glad en zeggen zij tot elkaar: Het is mooi
geweest deze zomer, wij moeten zien dat
wij ons koffertje pakken. En zij vliegen
met de zomer mee, over de landen die
ineenschrompelen van de kou, naar Afrika.
De Kieviten horen tot de familie der zo
genaamde slimmeriken. Zij buitelen in de
warmte. van de zomerzon boven onze lan
derijen," en zij schreeuwen met veel lawaai
hun naam over de wereld, om de vogels
jaloers te maken die hun eigen naam niet
zeggen kunnen. Maar als er wat kou aan
de lucht komt, dan is het uit met dat ge-
buitel. Dan steken zij hun snavels in de
hoogte en zeggen tegen elkander: Het ruikt
naar de winter, wat voor een ding dat ook
mag zijn. Wij moeten naar het Zuiden, de
zomer achterop.
De zomer achterop, naar Afrika of daar
omtrent.
Als wij hier volop vechten met onze
kachels en onze wintertenen, zit de familie
der slimmeriken vrolijk op het hoogste
topje van een pyramide of op de neus van
een sfinx kievit te roepen. De Afrikaanse
vogels verstaan dat vreemde taaltje mis
schien niet, maar de trotse kuiven zullen
nog hoger staan oqi het genot een mondje
vol buitenlands te kennen.
Zo zitten en dartelen zij daar, onder een
warme lucht, zij wieken wat lui omhoog en
omlaag op een zoele wind of slapen in het
lauwe zand aan de voet van Pharaö's graf.
Zij hebben de zomer voor hun leven lang
gepacht, daar behoeven zij niet met een
winter voor te betalen.
En zij spotten in de kievitse taal om ons,
die voor één schone zonnige Zondag met
een ganse maand miezerige narigheid be
talen moeten.
Wij kunnen met de wereld doen wat wij
willen jaja, kunnen. Maar de kieviten
dóen het, om zo te zeggen.
Daar is nu een paartje met verwaande
kuiven weer op onze velden neergestreken.
Het heeft eens gevoeld of de grond al zacht
is om er een kuiltje in te graven. En het
vrouwtje heeft er met een nuffig gebaar
vier spikkeleitjes in gelegd.
Ge zoudt die twee een welkom moeten
toeroepen, omdat zij de lente hebben mee
gebracht. Die lente ligt daar nu als vier
gespikkelde groene balletjes in een kuiltje,
moeder Kievit gaat in de buurt wat misbaar
maken om u te doen geloven dat haar
nestje ergens anders is. En vader Kievit
buitelt daar ergens in de lucht zenuwachtig
over zijn wieken, hij loert nu en dan met
een ernstig gezicht in de verte om u te doen
denken dat die eieren in dat kuiltje niets
met een Kievit te maken hebben.
Maar deze slimmelingen met hun abon
nement op de zomer en hun hotel in Afrika
kunnen zoveel grappen maken als zij wil
len, zij moeten niet denken dat zij hier met
stomme Afrikaanse eenden te doen hebben.
Wij zullen die vier eitjes meenemen en er
een van aan de Koningin sturen, zoals dat
hoort.
Wij hebben hier niet voor niets in de
sneeuwmodder en.de. kou.de ellende ge
zeten.
Het kan zijn dat die Kievitenfamilie nog
slimmer is dan ge zoudt denken. En dat
vader Kievit niet voor niets in de verte
geloerd heeft.
Want deze vier eitjes waren van een
pluvier, en deze legt eieren die niet om op
te eten zijn. Dat ene voor de Koningin is
teruggekomen met een vriendelijk briefje,
bedankt voor de attentie maar de Kievit
moet zieh vergist hebben en een pluviersei
hebben gelegd.
Het kan zijn dat het een vergissing ge
weest is, maar van een Kievit kunt ge
alles verwachten.
Hij zal dit jaar in Afrika wel weer een
nieuw kunstje hebben geleerd.
J. L.
ADVERTENTIE
Bondskanselier Adenauer heeft de Ame
rikaanse Hoge Commissaris McCloy
Woensdag verzocht de terechtstelling der
zeven ter dood veroordeelde Duitse oor
logsmisdadigers, die zich in de gevangenis
van Landsberg bevinden, op te schorten,
totdat zekere verschillen in de overwe
gingen, die tot de doodvonnissen hebben
geleid, zijn opgehelderd.
