Haarlem's Dagblad | 1951 | 4 april 1951 | pagina 5

Het Hek van de Dam.

Motie-Nederhorsf tot instelling
van prijsstop en prijsbeheersing

Komende Italiaanse verkiezingen
kunnen verrassingen opleveren

WOENSDAG 4 APRIL 1951

HAARLEMS DAGBLAD

- OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT

3

TWEEDE KAMER

Minister Van den Brink wijst de motie af en
geeft richtlijnen voor de prijspolitiek

Zeeuwse mosselkwekers
werden teleurgesteld

Tekst der motie-Nederhorst

Heringa Wuthrich

Het eerste kamp in de
Oosterpolder gereed,

De bedrijfstelling

Amsterdamse taxichauffeurs
wensen ook loonsverhoging

Accoord tussen socialisten zou
communisten in de kaart spelen

Te laat voor bezwaar

Bier en ivater

Een ernstig tekort

A

ln de hoofdstad uit

Moeilijkheden bij de
emigratie naar Australië

(Van onze parlementaire redacteur)

De ook door minister Peters bijgewoonde
interpellatie-Nederhorst (Arbeid) over
lonen, prijzen en investeringen, die niet
alleen in de ogen van de minister-president,
maar ook in die van de heren Andriessen
(K.V.P.), Schmal (C.H.) en Korthals (V.
V.D.) wel wat vroegtijdig kwam nau
welijks veertien dagen na het debat over
de regeringsverklaring, terwijl tal van pun
ten op het door de interpellant bestreken
gebied nog verder onderwerp van overleg
in en met de Stichting van de Arbeid uit
maken en bovendien diverse regerings
maatregelen, zoals minister Drees op
merkte, eerst nog hun uitwerking moeten
hebben beoogde vooral uiting te geven
aan de onrust, die volgens de interpellant
in brede kringen van ons volk is ontstaan.

In zijn ogen is deze ongerustheid vooral
hieraan toe te schrijven, dat. men de indruk
heeft, dat de regering te veel achter de
feiten aanloopt. Weliswaar verdiende het
kabinet lof voor zijn snel en krachtig op
treden, door binnen een week nadat het aan
het bewind kwam, voor de 5 loonsver
hoging te zorgen, maar toch was volgens
de heer Nederhorst het vertrouwen in de
doeltreffendheid van het regeringsbeleid
sterk geschokt, doordat er niet krachtig
genoeg tegen prijsopdrijving was' opgetre
den. en doordat er op het gebied van prijs
beheersing en -controle niet gedaan was,
hetgeen redelijkerwijze verwacht had mo
gen worden. Tot de in een twaalftal vragen
verwerkte klachten van de interpellant be
hoorde ook het niet krachtig genoeg ingrij
pen van overheidswege bij beperking (en
toezicht daarop) van particuliere investe
ringen. De hoofdzaken van de critiek van
de heer Nederhorst bleken te zijn: het on
voldoende percentage van de loonsverho
ging, zodat hij vroeg of in het nader te
voeren overleg mede „afronding" of „cor
rectie" van de jongste loonronde ter tafel
zal komen en voorts het achterwege laten
van een prijsstop.

Minister-president Drees stelde tegenover
de beschouwingen van de interpellant, dat
het kabinet in de korte tijd van zijn op
treden al heel wat gedaan blijkt te hebben,
dat overeenkomstig het regeringsprogram
ma de beperkingen inzake verbruik en in
vesteringen ongeveer gelijk moeten worden
verdeeld, maar dat er toch ook wel bepaal
de investeringen zijn, die in het algemeen
belang dermate gewenst zijn, dat men die
zoveel mogelijk heeft te ontzien. Dat tot
verlaging van de subsidies was overgegaan
zonder overleg met de Stichting van de
Arbeid was een onmiddellijk gevolg van het
feit, dat het daarbij een onderdeel van het
regeringsprogramma betrof, waaromtrent
met de fracties via hun voorzittei's overleg
was gepleegd tijdens de moeizame kabinets
formatie, toen men toch moeilijk ook nog
eens deze stichting had kunnen inschake
len. Onjuist noemde de minister-president
het om het zo voor te stellen, alsof met één
pennesfcreek het inkomen van de arbeiders
zou zijn verlaagd. Veeleer kon men bewe
ren, dat alleen voor hen met één uenne-
streek een loonsverhoging mogelijk was
gemaakt.

Wat de kwestie van „afronden" van de
jongste loonronde betreft, hieromtrent liet
rir. Drees zijn gehoor nog in het onzekere.
Hij stelde voorop, dat bij het overleg thans
allereerst te bespreken valt, hoe verdere
prijsstijging is te voorkomen door niet de
hogere kosten die uit de loonsverhoging
zullen voortvloeien, te laten doorberekenen.
Over wat dan vervolgens zal moeten ge
beuren, ook als het met dat niet doox-be-
rekenen niet lukt, was de minister-presi
dent vrij vaag.

De heer Stapelkamp (A.R.) wenste
juist nauwkeurig uitsluitsel aangaande deze
kwestie, vooral ook omdat het zijns inziens
van het grootste belang is te weten, of de
consumptiebeperking inderdaad slechts 5%
dan wel meer zal blijken te bedragen, door
dat er een daling van het werkelijk inko
men zou zijn, die boven de 10 uitgaat.

De heer Andriessen (K.V.P.), die
allerminst met de critiek-Nederhorst kon
meegaan, aangezien hij die te voorbarig
achtte, vroeg versterking van de progressie
van de kinderbijslagen voor de grote ge
zinnen en kondigde aan dat hij eventueel
een motie ten behoeve hiervan zou in
dienen.

Minister Van den Brink zette in den
brede uiteen, waarom het niet juist noch
doenlijk zou zijn tot een algemene prijsstop
over te gaan. Hij zette uiteen welke voor
schriften er zullen komen tot regeling van
de prijzen die groot- en kleinhandel zullen
mogen berekenen, alsmede de richtlijnen,
die voor hetzelfde doel voor groot- en
kleinindustrie zullen worden vastgesteld. In
beide gevallen mag geen doorberekening
van de jongste loonsverhoging in de prijzen
plaats hebben.

Prijsstop verlangd

De interpellant zag hierin niets doeltref
fends en kwam met een motie, die een al
gemene prijsstop verlangt, te volgen door
een doeltreffend stelsel van prijsbeheersing
voor de voor het levensonderhoud belang
rijke artikelen. Daarvoor moet dan een
deugdelijk ambtelijk apparaat komen, om
voor de naleving van een en ander zorg te
dragen. Verder drong hij in de motie nog
°P physieke controle op de investeringen
aan, waarbij dan in het bijzonder te denken

Dertigduizend ton mossel
zaad verdwenen

De mosselkwekers uit Zeeland, die vorige
week naar de Wester-Eems vertrokken om
mosselzaad te vissen zijn weer op de terug
weg. De dertigduizend tonnen mosselzaad,
die daar volgens de Visserijinspectie in het
Noorden aanwezig moesten zijn en die aan
de Zeeuwen ter beschikking werden ge
steld om hun bedrijf opnieuw op tc bouwen,
bleken daar, toen men ging vissen, niet
meer aanwezig te zijn. Er bleef dus niets
anders over dan onverrichterzake naar
Zeeland terug te keren.

Bij een bouwwerk te Krommenie viel
Maandagmiddag een blok beton uit een takel
en trof twee kinderen, broertje en zusje, die
naar de werkzaamheden stonden te kijken.
Het vierjarig knaapje liep slechts lichte
kwetsuren op maar het 3-jarig meisje werd
dodelijk getroffen.

viel aan het weer doen intreden van het
Bedrijfsvergunningsbesluit.

Toen dit voorstel werd ingediend bleek
duidelijk, dat het geenszins de instemming
van de gehele fractie van de P. v. d. A.
wegdroeg. Met spanning zag men hierop
het antwoord van de zijde van de regering
tegemoet. Vooral ook, omdat menigeen in
deze motie ernstige critiek zag op een be
langrijk punt van het economisch deel van
het regeringsbeleid. De betekenis van een
dergelijk optreden van de zijde van de
fractie van de P. v. d. A. viel niet te onder
schatten, aangezien hierin, vooral voor de
minister-president en de overige tot die
partij behorende bewindslieden iets onaan
genaams zat. Maar in feite kwam deze mo
tie alleen als gevolg van het doorzetten van
een minderheid dier fractie ter tafel. Op
vallend was, hoe de waarnemend voorzit
ter van de fractie, mr. Burger, in de avond
vergadering een langdurig gesprek met de
minister-president voerde. Nadat de heer
Korthals (V.V.D.) in het algemeen de
regering was bijgevallen en geen vertrou
wen in een kostbaar prijsbeheex-singsappa-
raat bleek te stellen, en ir. V a n D i s (St.
Ger.) voor de kleine middenstanders en
zelfstandigen een lans brak, hield de heer
Suurhoff (Arbeid) zich speciaal met
de loonproblemen bezig. Hij wenste te
weten of en in hoeverre er nog verder in
het overleg iets aan gedaan zal kunnen
worden. Voor de heer Wel ter (K.N.P.)
vormde tegengaan van „ontwaarding" van
de gulden het kernpunt van het lonen- en
prijzenvraagstuk. De heer Gortzak
(Comm.) was van oordeel, dat de arbeiders
weer het loodje leggen; hij kwam met een
motie voor loonsverhoging met 10 De
heer Co melissen (V.V.D.) hield een
pleidooi voor de handeldx'ijvende midden
stand, waarna de heer Kikkert (C.H.)
uiteenzette waarom ook hij de interpellatie
voorbarig vond.

Minister Van den Brink wijst

de motie-Nederhorst af

Om over half twaalf kwam minister Van
den Brink aan het woord. Als in be
drijfstakken, die in belangrijke mate voor
de uitvoer werken, een volledige bezetting
is, behoort de overheid daar niet direct ten
opzichte van de investeringen in te grijpen,
gaf hij te kennen. En wanneer de overheid
op alle gebieden een prijsstop zou toepas
sen, dan zou dat slechts tot een grote des
illusie leiden en op den duur zou men juist
hogere prijzen krijgen. Wat de heer Neder
horst wil zou noodzaken tot het maken van
gedétailleerde prijsregelingen voor bepaal
de industrieën en dat achtte de minister
verkeerd. Ten aanzien van de te volgen
prijspolitiek en de investeringspolitiek be
vat de motie aanbevelingen, waarmee mi
nister Van den Brink zich, naar hij mede
deelde, tot zijn spijt niet kon verenigen.
Met de marge-regelingen vraagt de minis
ter een offer. Dat weet hij, maar dat is juist
de bedoeling. Over dispensatie in bepaalde
branches zal zo snel mogelijk overleg plaats
vinden. De marge-beschikking voor de
groot- en kleinhandel brengt met zich mee,
dat de rechter tegen hen die zich niet aan
die beschikking houden, wegens overtre
ding van de Prijsopdrijving- en Hamster-
wet zal optreden. De motie-Gortzak noem
de minister Van den Brink onaanvaardbaar.

De debatten worden vandaag voortgezet.
Minister Van den Brink is hierbij niet aan
wezig, daar hij voor besprekingen naar
Parijs is vertrokken. De minister-president,
zal hem vervangen.

De tekst van de Dinsdagmiddag door de
heer Nederhorst (P. v. d. A.) bij de
debatten over zijn interpellatie ingediende
motie luidt:

,De Kamer van mening, dat de huidige
ontwikkeling op het loon- en prijsgebied
tot bezorgdheid stemt, van oordeel, dat een
krachtig beleid op het gebied van de prijs-
en investeringscontróle meer dan ooit ge
wenst is, teneinde de betalingsbalans
moeilijkheden op te lossen en een niet ge
motiveerde verdere daling van het levens
peil van de minder draagkrachtigen te
voorkomen, nodigt de regering uit,

a) ten spoedigste over te gaan tot het in
voeren van een doeltreffend stelsel van
prijsbeheersing voor de voor het levens
onderhoud belangrijke artikelen, welke
maatregel door de directe afkondiging van
een prijsstop dient te worden voorafge
gaan;

b) zorg te dragen, dat het ambtelijk ap
paraat beschikbaar is nodig voor het voox--
bereiden van bovenbedoelde maatregelen
en voor de controle op de naleving;

c) maatregelen te treffen opdat naast de
financiële investeringscontróle een physieke
controle op de investeringen plaats vindt,
waarbij in het bijzonder te denken valt aan
het weder in werking doen treden van het
Bedrijfsvergunningenbesluit en andere
soortgelijke maatregelen, die het investe
ringsbeleid in directe zin beïnvloeden."

ADVERTENTIE

HAARLEM
BLIKSEMAFLEIDERS

Het eerste kamp in de Oosterpolder is
dezer dagen door de aannemer aan de di
rectie Wieringermeer afgeleverd. Het werd
in 30 werkdagen opgebouwd.

Het kamp kan ongeveer 120 man her
bergen en bestaat uit drie barakken, na
melijk twee woonbarakken en een barak
voor de cantine en de keuken.

Het kamp ligt tussen Schokkerhaven en
Amsterdam.

In het Stedelijk Museum te Amsterdam wordt van 6 tot 30 April een tentoonstelling
gehouden van schilderijen, die zijn ontstaan uit kunstreizen van Nederlandse kunste
naars met schepen van de Koninklijke Marine. De fotograaf vond in een lege schil
derijlijst een originele afsluiting voor dit plaatje van de expositie-in-wording.

Het Centraal Bureau voor de Statistiek
publiceert de voorlopige uitkomst van de
Bedrijfstelling die 16 October 1950 in ons
land gehouden is.

Er zijn toen geteld 2.422.425 werkers in
de bedrijven (waaronder 491.789 vrouwen)
tegen 1.676.343 (336.517 vrouwen) in 1930.
Een stijging dus van 743.000.

In de metaalnijverheid nam het aantal
werkers toe van 221.006 tot 431.061. In de
bouwnijverheid waren de cijfers: 1930:
155.484; 1950: 290.931. De stijging bij de
metaalnijverheid was 95 bij de bouw
nijverheid 88. Voor het grootste deel komt
de totaalstijging dus voor rekening van de
metaal- en de bouwnijverheid.

Het aantal vestigingen is sinds 1930 ge
stegen van 384.706 tot 403.212. Dat is 5

In enige klassen is het aantal vestigin
gen afgenomen namelijk in de diamant
nijverheid, in de houtnijverheid, in de
ledernijverheid (hier blijkt het aantal
schoenherstellers sterk te zijn gedaald), in
de klasse Mijnbouw (de veenderijen), in
de kleinhandel in winkels en bij de tram
wegen. In enkele provincies is het totale
aantal vestigingen zelfs gedaald, nl. in Gro
ningen, Noordholland en Zuidholland.

Het aantal winkels is nog niet met juist
heid op te geven omdat de nevenbedrijven
nog niet geteld zijn.

Amsterdamse taxichauffeurs, aangesloten
bij de Unie Verkeer, die gisteren twee ver
gaderingen hadden belegd, spraken hun te
leurstelling uit over het feit, dat werkgevers
in het huurauto- en taxibedrijf wederom
dispensatie hebben aangevraagd voor de
uitbetaling van de 5 pet. loonsverhoging.
Vorig jaar September werd ook dispen
satie aangevraagd, die toen werd verleend.
Het bestuur van de Unie Verkeer werd
gemachtigd met alle geoorloofde middelen
te trachten het verlenen van deze dispen
satie te voorkomen.

Het gemeentebestuur van Hengelo heeft
aanbesteed de aanleg van een hoofdriool in
gewapend beton. Hoogste inschrijver was P.
van der Schoot te Tilburg met f368.500,
laagste inschrijfster N.V. Aannemingsbedrijf
v/h. H. W. te Pas, Enschede met f 313.700.

Ook in Frankrijk is Zondag het seizoen van de paardensport heropend en wel met
de befaamde voorjaarsrennen van Longchamp. Minstens even'belangrijk als de sport
zijn bij ait evenement althans voor de dames de mannequins der Parijse mode
huizen, die hier hun nieuwste modellen tonen. Hier paradeert een aantal mannequins
in prachtig pelswerk. De ontwerper van haar hoeden werd, naar men zegt, door de
hoofddeksels der Koreaanse boeren geïnspireerd....

(Van onze correspondent in Rome)

In de loop van Mei en Juni zullen de
Italianen ter stembus worden geroepen.
Het gaat weliswaar slechts om gemeente
raden en provinciale overheden, maar toch
is de betekenis der verkiezingen niet ge
ring. Tal van grote steden, vooral in het
Noorden, hebben een overwegend commu
nistische gemeenteraad en daar de burge
meester in Italië gekozen wordt door en
uit de gemeenteraadsleden, hebben steden
als Florence, Bologna, Venetië, Genua en
Turijn ook een communistische burger
vader. De verkiezingen zullen uitwijzen, of
deze toestand al dan niet wordt bevestigd.
Over de wijze, waarop de verkiezingen zul
len worden gehouden en vooral over de
toewijzing der zetels is dan ook heel wat te
doen geweest. De Christen-democraten
kwamen met voorstellen, die de kleinere
regeringspartijen onmogelijk konden aan
vaarden, wilden zij niet alle invloed op de
plaatselijke politiek verliezen en tevens
voedsel verschaffen aan de toch reeds be
staande overtuiging, dat stemmen uitge
bracht op kleine partijen verloren stemmen
zijn. Tenslotte werd men het eens op een
basis, die alle partijen geeft wat ze toe
komt.

In de eerste plaats zullen de verkiezings
lijsten niet de candidaten omvatten van een
enkele partij, doch van een groep partijen,
die „verwante" doeleinden nastreven. Het
is derhalve zeker, dat in alle gemeenten
communisten en Nenni-socialisten op de
zelfde lijst uitkomen. Verwacht wex-d, dat
in vele steden de regeringspartijen, dus
Christen-democraten, Saragat-socialisfen
en republikeinen, een gezamenlijke lijst
zouden opmaken. De liberalen hebben be
kend gemaakt, dat zij al naar de plaatse
lijke omstandigheden alleen zullen optre
den of „verwantschappen" aangaan.

Een nieuwe wet bepaalt voorts, dat aan
die lijst, welke de meeste stemmen op zich
heeft verenigd, 60 der zetels zal worden
toegewezen, terwijl de overige worden
verdeeld onder de minder bevoorrechte
lijsten.

De man, die het meest voor dit systeem

Toen burgemeester Arnold J. d'Ailly
in December van het vorig jaar toevallig
een kort bezoek aan de hoofdstad bracht
teneinde daarmee vriendschappelijke
betrekkingen aan te knopen en tevens
de ontvangst van de heer Sinterklaas
Kapoentje (zoals de naam reeds zegt:
een Spanjaard van voorname huize) bij
te wonen, vond hij nog juist voor zijn
vertrek naar het een of andere buiten
land de gelegenheid een beknopt voor
woord in het boek „Amsterdam" van
mr. P. J. Mijksenaar te schrijven.

Dit is een zogenaamd standaardwerk
over verleden, heden en toekomst. De
uitgever H. J. W. Becht heeft er dan ook
een prachtband met goudstempel om
heen laten leggen, teneinde er een sie
raad voor de wachtkamers van doktoren
en advocaten van te maken. Het telt 326
kloeke bladzijden. Hier stuiten wij weer
eens op een van die onzinnige uitdruk
kingen, waar onze overigens onvolpre
zen moedertaal zo rijk aan is, want wie
heeft er nu ooit een boek horen tellen?
Gelukkig behoeft de lezer dit evenwel
niet zelf te doen, aangezien de heer
Becht zo welwillend was de pagina's
(echter met uitzondering van de eerste
vier) duidelijk te nummeren. Voor deze
niet genoeg te waarderen medewerking
betuigen wij hem gaarne hulde.

Mede door de talrijke schitterende
foto's werd het een flinke turf, met als
gevolg dat het evenals alle andere brand
stoffen bijna niet te betalen is. Maar de
inhoud stelt de lezer dubbel en dwars
schadeloos Toch zag ook Mijksenaar er
geen kans toe de herkomst van de stad
geheel te kunnen ophelderen. Die blijft
in „eenen dikken mist van twijfelach
tigheid" gehuld, zo schrijft hij Wage
naar reeds aanstonds na. Even verder
lezen wij: „Prof. Brugmans heeft geen
bezwaar de bedijkingsperiode tussen
1165 en 1200 te stellen". Het zou nu
trouwens wel een beetje laat zijn om
daar nog bezwaar tegen te hebben, vin
den wij. „Stille getuigen in de grond
geven zekerheid dat deze in elk geval
niet ouder is dan de tiende eeuw", aldus
oppert de gemeente-archivaris mr. W. F.
H. Oldewelt, maar wij twijfelen aan de
juistheid van deze opmerking, aangezien
Mijksenaar zelf moet toegeven, dat deze
zegsman een der jongste onderzoekers
is. Wij vroegen ons af waarom hij niet
iemand geraadpleegd heeft, die al wat
langer meeloopt en over meer ervaring
beschikt.

Aan het slot van de eerste paragraaf
lezen wij dat in de middeleeuwen het
schippersvolk meer betekenis had dan

de adelstand. Het devies van de toen
malige Amstelredammer luidde blijk
baar: liever reder dan ridder. Aan die
schippers vroegen de Waterlanders of
Gooierskinderen, als zij boodschappen
in de stad te doen hadden, of zij moch
ten overvaren, ja of nee. Hiervoor moes
ten zij dan tol betalen op grond van
een privilege, dat onder Gijsbrecht de
Vierde echter verloren ging. Mijkse
naar zet dit historische relaas dan met
een pikant trekje voort: „In 1291 volgt
een zoen". Hij is wel zo discreet om te
verzwijgen tussen wie die gewisseld
werd. Maar de goede verstaander heeft
aan dit halve woord voldoende om te
begrijpen, dat 1291 een gewichtig jaar
tal in de geschiedenis betekent, want na
die eerste betuiging van liefde breidt de
bevolking zich gestadig uit. Wij hebben
als goede discipelen van Courts-Mahler
onmiddellijk op de laatste bladzijden
gekeken om te weten hoe het afloopt.
Welnu: het aantal inwoners wordt voor
het jaar 2000 op rond 960.000 geschat.

Doch nu alle scherts terzijde, want dit
boek bevat een schat van gegevens op
allerlei gebieden. Men vindt er zowel
de heldendaden van Karei de Stoute als
die van Fanny Blankex's-Koen in ver
meld. Wie alles van de stad wil weten,
over kunst of industrie, over huizen met
stenen zijgevels of de Rijksvroedvrou
wenschool, over Coba Ritsema of het
erfpachtstelsel, die kan met behulp van
een uitvoerig register dit alles naslaan.

Wist u bij voorbeeld dat in 1342 ons
dierbaar Amsterdam een oppervlakte
van omstreeks veertig hectaren in be
slag nam en dat men toen drie pooxi.cn
en 75 man ter verdediging had? Het
stadje was dus niet gx-oter dan het tegen
woordige Vondelpark. Daarmee houdt
de vergelijking op, want aan een inter
nationaal cultux-eel centrum dacht men
toen nog niet eens. In 1514 waren er
welgeteld 2500 behuizingen binnen de
muren. Dat „welgeteld" laten we voor
rekening van de heer Mijksenaar, die
deze cijfers waarschijnlijk ook niet ge
controleerd heeft. De woningvoorraad
bex-eikte op 1 Januari 1950 een aantal
van precies 222.833.

Behalve het proza komt ook de poëzie
aan bod, immers Amsterdam is een veel-
bezongen stad. „Met al jou pronk, met
al jou prag, met al jou smeei-ge strate
ook, het jij nog oor mij siel gesag!"
heeft Louis Leipoldt eens geschx-even.
Maar niemand liet zich zo verheerlij
kend uit als de betreurde Jan Campert:
„Als ik een huis te bouwen had, ik had

het hier gebouwdEen geheel an
der geluid liet Victor van Vriesland
horen toen hij, vertoevende buiten de
grenzen, zijn gedachten liet terugdwalen
naar het meest liberale plein van de
hoofdstad, dat om deze reden dan ook
naar Thorbècke werd genoemd: „De
bloem der jeugd vex-flenst aan deze
tafels, de meisjes houden geen moment
haar wafels, de lucht is zwaar en ruikt
naar alcohol, iedereen twijfelt aan zijn
eigen lol."

Bladerend in dit boek moesten wij tot
onze verbazing constateren, dat Amster
dammers veel minder zindelijk zijn dan
de Nederlandse traditie zou doen ver
moeden. Er wordt per hoofd van., de
bevolking slechts 135 liter water 'per
dag gebruikt. Nu mag men wat ons be
treft menen dat dit een vrij grote hoe
veelheid is om een hoofd te wassen, doch
in New York gebruikt men 400 liter per
pex-soon. De cijfers over het alcoholge
bruik liggen belangrijk lager, maar toch
verkondigt Mijksenaar de stelling dat de
economische groei van de stad haar oud
ste oorsprong vond in de invoer van
Hamburgs bier, die in 1322 verboden
werd.

Onder de rubriek „sportleven" vonden
wij eveneens allerlei onthullingen, zoals
die van de geboorte van het korfbal, die
omstreeks 1901 in Amsterdam heeft
plaats gehad. Het kox-fbal is, voor zover
wij weten, een van de weinige sporten
die „geboren" zijn. Het wordt dan ook
nog altijd door mannen en vrouwen ge
zamenlijk gespeeld. Vijf Amsterdammers
hebben het wex-eldkampioenschap wiel
rennen behaald. De eerste was P.
Dickentman in 1903. Dat was u natuur
lijk wel bekend, doch wij trachten hier
ons streven naar onvolledigheid door
enkele uitzonderingen te bewijzen.

Wij hopen en vertrouwen intussen dat
u uit dit alles begrepen zult hebben dat
„Amsterdam: verleden, heden en toe
komst" een onmisbaar, uiterst waarde
vol boek is voor iedereen die zijn kennis
omtrent deze stad vergroten of steviger
funderen wil. Het is vex-lucht met uit
stekend fotomateriaal. Bovendien zijn ei-
talrijke statistieken en schetsen in op
genomen. Wat ons alleen verwondex-t,
is dat er met geen woord over de inter
nationaal befaamde Amsterdamse korst
jes wordt gex-ept. Als iemand over Gel
derland schrijft, vergeet hij toch ook de
Arnhemse meisjes niet. Wij nemen ech
ter aan dat er bij een herdruk in deze
ex-nstige lacune zal worden voorzien.

BOEDA.

De Old Vic Company geeft heden
avond in de Amsterdamse Stads
schouwburg een opvoering van „De
bekering van kapitein Brassbound"
door George Bernard Shaw onder
regie van Hugh Hunt, met Ursula
Jeans als lady Cicely Waynflete en
Roger Livesey in de titelrol.
De Nederlandse Comedie is terugge
keerd in het Leidseplein Theater met
een serie vertoningen van het blij
spel „Leocadia" van Jean Anouilh
onder regie van Johan de Meester.
Met onder anderen Mary Dressel-
huys, Lous Hensen, Guus Oster en
Henk Rigters. De op gramofoonplaten
vastgelegde muziek van Poulenc
wordt gespeeld onder leiding van
Pierre Palla. De décors zijn van
Doeve.

De Nederlandse Opera geeft Donder
dagavond een abonnementsvoorstel
ling in de Stadsschouwburg van „Un
ballo in maschera" van Verdi, waar
bij de rol van Theo Baylé wordt over-

genomen door Otakar Kraus. De be
langrijkste andere solisten zijn Gré
Brouwenstijn en Frans Vroons.
Coraedia voert in het Centraal Thea
ter dagelijks het blijspel „Vader
thuis" op (met Rie Gilhuys en Joan
Remmelts). In de Kleine Komedie
vervullen Johan Kaart en Johan
Boskamp de titelrollen in de oude
klucht Potasch en Perelmoer".
Woensdag en Donderdag geeft het
Concertgebouw Orkest abonnements
concerten onder leiding van Otto
Klemperer met Rudolf Firkusny als
solist. Het voorlopige programma
luidt: Derde Pianoconcert van Beet
hoven en Vierde Symphonic van
Bruckner. Vrijdag is er een jeugd-
concert onder directie van Hein Jor-
dans met medewerking van Johan
Schmitz, declamatie, in de Ballade
van den boer" door Rudolf Mengel
berg op een tekst van Werumeus
Buning. Verder worden uitgevoerd
de Symphonie in Es van Mozart, be
nevens voorspel en inleiding tot de
derde acte van „Lohengrin" van
Richard Wagner.

De galerie Robert aan de Keizers
gracht exposeert tot 7 April werk van
Rinus Duin. In het I.C.C. in het Von
delpark hangen schilderijen en teke
ningen van Nola Hatterman. De gale
rie Le Canard stelt tot 14 April werk
van Maria MantonMarcel Fiorini,
Louis Nallard en de Nederlandse
beeldhouwer André P. Schalier ten
toon.

-

heeft geijverd, is Saragat, en daar is ook
reden voor. In de Noord-Italiaanse in
dustrie-centra telt de socialistische arbei-
ders-paxiij, waarvan hij secretaris is, vrij
veel leden en sympathiserenden en men
mag verwachten, dat in vex-schillende ste
den de gemeenschappelijke lijst der Chris
ten-democraten, Saragat-soeialisten en
republikeinen meer stemmen zou verkrij
gen dan die der communisten- en Nenni-
socialisten.

Maar nu komt er een kink in de kabel
en het is Saragat zelf, die daar het meest
toe heeft bijgedragen. Gedeeltelijk op bui
tenlandse socialistische aandrang zocht hij
x-eeds enkele maanden naar een basis om
zijn partij te verenigen met de ex-kende
sociaal-democratische partij voor Italië,
wier rechtervleugel wordt vertegenwoor
digd door de partijsecretaris Romita en de
nauwelijks minder stex-ke linkervleugel
door de bei-oemde romanschrijver Ignazio
Silone. Het is nu tussen Saragat en Romita
tot een overeenkomst gekomen. Een der
hoofdvoorwaarden is, dat de Romita-socia-
listen hun houding inzake de buitenlandse
politiek zullen herzien en het Atlantische
pact zullen aanvaarden. (Silone en de ver
dere links-georiënteerden blijven echter op
het standpunt staan van een ongewapende
neutraliteit tussen „de beide imperialisti
sche blokken").

Gevaarlijk spel

De belangrijkste tegenprestatie van Sa
ragat is, dat de arbeiderspartij uit de rege-
x-ing-De Gasperi zal treden. En dit nu is
zeer gevaarlijk voor de schone vex-kiezings-
plannen. In de eerste plaats zou een rege-
ringscrisis vrijwel onvermijdelijk wox-den,
hetgeen uitstel der verkiezingen kan mee
brengen. Verder is het nog niet duidelijk,
of de nieuwe uit een fusie voortkomende
sociaal-democratische pax-tij alleen maar
geen deel zal nemen aan de regering en,
zoals Saragat wenst, trouw zal blijven aan
„het demoex-atische, anti-totalitaire rege
ringsprogramma van 18 April 1948". of wel
onder invloed van de groep-Silone en van
Saragat's eigen linkex-vleugel De Gasperi
zal gaan bestrijden. Silone heeft voor hef
regex-ingsbeleid der Christen-democraten
geen goed woord.

Zouden de sociaal-democraten de laatst
genoemde houding aannemen, dan is de
kans gering, dat wij bij de verkiezingen
„verwantsehapslijsten" tussen Katholieken
en sociaal-democx-aten zullen zien. Maar
blijven die uit. dan zullen cle communisten
vruchten plukken van het systeem, dat zo
kunstig werd bedacht om de grote steden
aan hun invloed te ontti-ekken. Katholieken
noch sociaal-democraten alleen zullen in
steden als Milaan, Turijn, Genua. Florence
de meeste stemmen verwex-ven. In menig
geval zou dan de geringe communistische
meerderheid in de gemeenteraden van
thans worden vervangen door een meerder
heid van drie vijfden in die van mox-gen.
Het tegengestelde van wat men met de
hex-vorming der kieswet beoogt.

Reeds enige tijd vex-loopt de emigratie
naar Australië niet zoals werd verwacht.
De emigratie van velen wordt steeds langer
uitgesteld. Dat uitstel heeft voox-al be
trekking op gx-ote families.

De oorzaak van de stagnatie moet wor
den gezocht in de wijze waax-op bepalingen
van de op 1 April in werking getreden en
nog niet officieel gepubliceex-de emigratie
overeenkomst, worden opgevat.

Zo komt in de ovex-eenkomst een bepaling
voor die een beperking inhoudt met be
trekking tot het emigreren van grote fa
milies, wanneer niet tevoren voor voldoende
accomodatie is gezox-gd.

Op het ogenblik worden de Nederlandse
en Australische standpunten met betrek
king tot enige bepalingen in de overeen
komst nog tegen elkaar afgewogen. Zulks
houdt in dat er thans nog geen voldoende
klaarheid kan gegeven worden en de toe
komstige emigranten in onzekerheid ver-
keren.

Er mag wox-den verwacht dat hieraan
binnen enkele dagen een einde zal worden
gemaakt door een duidelijke verklaring
van Australische en Nedex-landse zijde.

Australië zal in de komende maanden
een zekere bepex-king opleggen aan het
opnemen van grote families. De •stx-oom
verplaatste pex-sonen en Britse en Neder
landse immigranten is te gx-oot in vex-ge-
I ij king met de veel te geringe huisvestings
mogelijkheden. Dat houdt in dat grote fa
milies die uit Nederland willen emigx-eren,
waarschijnlijk nog enige maanden zullen
moeten wachten.

Daarbij komt nog, dat in Australië in Mei
de winter begint en dan klemt het gebrek
aan accomodatie nog meer. Voorts dient
men er ook aan te denken dat een winter
periode in de toch al volle kampen moei
lijk is. Van Australische zijde deelde men
ons mee, dat geen onderscheid wordt ge
maakt tussen vrijgezellen en families. Zij
zijn beide welkom. De huisvestingsmoei
lijkheden dwingen op dit ogenblik echter
tot een beperking, die naar men hoopt
slechts van tijdelijke aard zal zijn.