De heer A. Hengeveld nam afscheid
van de Haarlemse ambachtsschool
De Zwitsers-Italiaanse regisseur
Ettore Cella werkt met Comedia
Sociale Zaken beschikt nu over
een prachtig dienstgebouw
Abr. Meijer
DINSDAG 2 OCTOBER 1951
HAARLEMS DAGBLAD - OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Kunst en Antiek show
Frans Heerkens Thijssen
Wollen directoires
en camisoles
Nieuwe voortzetting der
Diaghilew-balletten
Motor tegen
militaire wagen
Wie bi] iedere hap eten
al bil voorbaat
dat znurbranden op de
maag voelt...
Tentoonstelling en excursie
bij Conrad-Stork
Overvallen op Java
aan Napolitaans blijspel voor het
gouden jubileum van Magda Janssen»
Toneel
,Het Mannetjesdier
Feestavond
„Eensgezindheid"
Perceel aan de Raamsingel in gebruik genomen
STRAALKACHELS
Burgerlijke stand
van Haarlem
Comedia onder regie
van Joan Remmelts
Twintig jaar Bentveld
Frans Heerkens Thijssen
Restauratie van schilderijen
Scheepvaart
De directeur van de Haarlemse am
bachtsschool, de heer A. L. Hengeveld,
heeft gisteren wegens het bereiken van de
pensioengerechtigde leeftijd, zijn functie
die hij tweeëndertig jaar lang heeft ver
vuld, neergelegd. Dat hij tijdens zijn veel
omvattende loopbaan de waardering van
velen heeft verworven, bleek gistermiddag,
toen de scheidende directeur tijdens een
afscheidsreceptie in restaurant Brinkmann
een warme hulde werd bereid.
De Vereniging voor Nijverheidsonder
wijs, de Vereniging van Directies van Nij
verheidsscholen. leerlingen en oud-leerlin
gen, Het Haarlemse gemeentebestuur en
een stroom van vrienden en kennissen
gaven acte de présence. De voorzitter van
de Vereniging voor Nijverheidsonderwijs,
ir P. J. van Zwieten uit Zaandam, roemde
de vele capaciteiten van de heer Henge
veld in een hartelijke toespraak, die hij be
sloot met de aanbieding van een radio
toestel.
Hij deed een beroep op het personeel,
zowel op de leerkrachten als op de leden
van de administratie, om hun volle mede
werking te geven bij het uitoefenen van zijn
taak.
De heer Hengeveld dankte tenslotte
iedere spreker afzonderlijk voor de harte
lijke woorden en de stroom van geschen
ken.
ADVERTENTIE
BEZOEKT dé
bij
Plein 13
Haarlem
De nieuwe directeur van de Haarlemse
ambachtsschool de heer I. Hubregtsen uit
Den Briel, maakt zijn opwachting bij de
scheidende directeur, de heer A. L. Henge
veld (rechts), die 32 jaar lang de be
langen van het nijverheidsonderwijs in die
functie heeft gediend.
Namens het personeel van de school
voerde de heer J. C. Deelder het woord. Hij
bood de scheidende directeur een lamp aan.
De heer K. Kimmenade vertegenwoordigde
de Vereniging van directies van Nijver
heidsscholen en getuigde in een korte toe
spraak van de sympathie die men aller-
wege voor de heer Hengeveld koestert. De
oud-leerlingen boden als stoffelijk blijk
van hun respec.t een fraaie fruitmand aan,
nadat de heer H. P. van der Aartweg zich
tot tolk van de oud-leerlingen had gemaakt.
Th. Dietsema sprak namens de leerlingen
en overhandigde een actetas.
Namens het gemeentebestuur kwam
wethouder D. J. A. Geluk zijn opwachting
bij de heer Hengeveld maken. De nieuwe
directeur van de ambachtsschool de heer
J. Hubregtsen uit Den Briel, merkte op
dat dikwijls niet van de Haarlemse am
bachtsschool, maar van de school van
Hengeveld wordt gesproken. Een bewijs
hoezeer de heer Hengeveld met zijn school
is vergroeid.
ADVERTENTIE
Grote Houtstraat 16
tegen oude prijzen
Het „Originele Russische Ballet", dat
onder leiding van de betrekkelijk kort ge
leden te Parijs overleden colonel de Basil
de traditie van Diaghilew voortzette, is tot
nieuw leven gekomen.De compagnon van De
Basil heeft namelijk een nieuwe groep
opgericht, waarvan vele leden van het oude
ensemble deel uitmaken. Dit ballet is dezer
dagen voor het eerst opgetreden in het
Londense „Wimbledon Theatre".
De vrouwelijke solisten zijn Nina Stro-
ganova en Inge Sand, de sterdansers Wla-
dimir Dokoudossky en Kiril Vassilkovsky.
Het programma bestond uit Auroras wed
ding, Paganini en Graduation ball..
Hedenmorgen omstreeks halftwaalf botste
een motorrijder op de oprit van de Kleine
Houtbrug tegen een militaire wagen, die
van rechts kwam. De motorrijder en zijn
duopassagiere werden tegen de grond ge
smakt, waardoor de man enkele schaaf
wonden aan zijn gezicht opliep. Zijn passa-
giere bleef liggen en moest met een zieken
auto naar het dichtbij gelegen Grote Gast
huis worden overgebracht. Zij had een ge
broken schouder en een shock.
Het ongeluk ontstond, doordat de motor
rijder, die aan de linkerzijde van een
vrachtauto op de Gasthuissingel reed de
militaire wagen, die van de Kleine Hout
weg kwam, waarschijnlijk te laat heeft
gezien.
ADVERTENTIE
moet nodig Rennies nemen. Digestif Rennie
pastilles blussen brandend maagzuur binnen
enkele minuten. Vandaar, dat gij, met èen
paar Rennies op zak, eigenlijk ovèral' altijd
alles eten kunt. Waar U lust in hebt en de
omstandigheden bieden. Rennies kunt U
zonder bezwaar, onopgemerkt, overal In
nemen, want water of iets anders komt er
niet aan te pas. Simpelweg Uw Rennies laten
smelten op de tong dat is ailes. En Rennies
zijn nog lekker ook....
Voor de derde keer bestond er voor
familieleden en kennissen van de employés
van de werf Conrad-Stork Hijsch N.V. ge
legenheid het bedrijf te bezichtigen en een
bezoek te brengen aan de tentoonstelling
van prijswerkstukken van leerlingen in de
machinefabriek.
Er waren enkele machines in werking
waardoor deze excursie nog interessanter
was.
Wij werden rondgeleid door de heer A.
H. W. Pellen, personeelschef van de fabriek.
Hij vertelde onder meer dat de aanleiding
van deze reeds traditioneel geworden ex
cursie was „moeder in de gelegenheid te
stellen zich enigszins te confronteren met
het werk, dat vader overdag verricht." Zij
maakt 's morgens zijn boterhammetje wel
klaar, maar zij weet practisch niets van zijn
werkzaamheden. De prijswerktentoonstel
ling wordt al sedert vijftig jaar elke herfst
georganiseerd. Er worden voor de leer
lingen op het ogenblik werken er onge
veer honderd 'in de grote hallen ieder
jaar wedstrijden georganiseerd. De toe
gestane werktijd was voor elk te constru
eren stuk afzonderlijk bepaald. Er waren
twee vormen van wedstrijden: een teken
en een arbeidswedstrijd en de ingezonden
werkstukken werden door een -commissie
uit het personeel en de bedrijfsleiding be
oordeeld op nauwkeurigheid, dat als be
langrijkste factor werd beschouwd, netheid
en vlugheid. Ook de leertijd was bij het
toekennen van punten in aanmerking ge
nomen.
Het geëxposeerde getuigde over de gehele
linie van de reeds voortreffelijk gevormde
technische capaciteiten van de jongens.
Volgens de heer Pellen heeft deze tentoon
stelling ook een psychologische zijde. Voor
de leerlingen is het namelijk van groot ge
wicht dat zij weten waarvoor zij aan de
draaibank of achter de machine staan.
Mede door deze expositie wil men trachten
de belangstelling van de jongens zo hoog
mogelijk op te voeren.
De heer Pellen zei voorts: „Een gi'oot
percentage mensen heeft van Conrad-Stork
gehoord en men heeft de complexen ook
wel eens gezien aan de overkant van het
Spaarne. maar wat er nu eigenlijk precies
geschiedt in die grote hallen, daarmee is
men gewoonlijk onbekend. Als excursie
terrein is dit bedrijf al de moeite waard".
Het v/as inderdaad buitengewoon leer
zaam om te zien hoe een vernuftig gecon
strueerde machine binnen kort tijdsbestek
een tandwiel keurig op maat produceerde.
Hoe allerlei onderdelen tot op de millimeter
nauwkeurig de bankschroef verlieten.
Tegen half zes werden de prijzen uitge
reikt aan die leerlingen, welke het hoogste
aantal punten hadden behaald bij de teken-
of arbeidswedstrijd.
DJAKA.Pi.TA. (AFP). Zeven personen
zijn Zondag gedood en vier anderen zwaar
gewond tengevolge van een aanval door
èen 200 man sterke bende op een rubber
plantage, waarbij zware schade werd toe
gebracht. De plantage is gelegen bij
Tjiandjur, ten Noordwesten van Bandung.
De bandieten hebben een rubberfabriek,
twee bediendenhuizen en twee vrachtwa-
gëns in brand gestoken. De bende was er
tevoren in geslaagd de in de buurt van de
politiepost gelegen gebouwen te bezetten.
Na de aankomst van versterkingen trok
zij zich echter terug. Latere berichten mel
den, dat een andere bende van ongeveer
300 man sterk de vorige nacht twee dor
pen ten Zuiden van Bandung hebben ge
plunderd.
De van origine Vlaamse actrice Magda
Janssens viert-deze maand (ook in Haar
lem) haar gouden jubileum in de hoofdrol
van het speciaal voor haar door Comedia
op het répertoire genomen Napolitaanse
blijspel „Kinderen zijn kinderen" (Philo-
mena Marturano) van Eduardo di Filippo,
waarvan het succes in Italië dat van alle
Amerikaanse „schlagers" der laatste jaren
overtrof.
Dit stuk wordt thans geregisseerd door
de 38-jarige Ettore Cella, een in Zwitser
land uit daarheen uitgeweken Italiaanse
ouders geboren acteur, die nimmer een to
neelschool bezocht, doch het vak regelrecht
in de practijk heeft geleerd. Hij stamt even
min uit een toneelspelersfamilie: zijn vader
was journalist en zijn moeder komt uit de
boerenstand. Zijn eerste regie voerde hij op
25-jarige leeftijd in Zurich, zijn woon
plaats. Het stuk was „De gebroken kruik"
van Kleist. Ook in Milaan heeft hij veel
geregisseerd. Stukken van Hoffmannsthal,
Pirandello en Goldini bracht hij daar op de
planken. Voorts trad hij op in zeven films,
waaronder „Een vrouw verdwijnt" (met
Francoise Rosay) en „De laatste kans". Als
acteur werkte hij mee aan de voorstellin
gen in Wenen van „Moeder Courage en
haar kinderen". Doordat hij vijf talen
vloeiend spreekt, kon hij zich ook als ver
taler uit het Italiaans (d'Annunzio en Pi
randello), het Engels (Caldwell en Stein
beck) en het Frans (Cocteau en Sartre) on
derscheiden. Van „Philomena Marturano"
maakte hij een Duitse versie, die in De
cember in het Renaissance-theater in Ber
lijn zal worden opgevoerd. Pas het volgend
jaar zal men deze comedie in Engeland en
Amerika kunnen zien. De Nederlandse be
werking is van Marie-Louise Doudart.
Danser deed ontdekking
ft
De leden van de Overijselse-, Gelderse
en Di-entse vereniging te Haarlem „Eens
gezindheid", die zeven keer per jaar ge
zamenlijk de zorgen aan de kant zetten,
om te genieten van een cabaretprogramma
en een bal, hebben Zaterdagavond in het
Krelagehuis een begin gemaakt met hun
traditionele winteragenda. Een amuse
mentsgezelschap onder leiding van Duo
Wi-Jo, hebben er de talrijke aanwezigen
enige uren aangenaam bezig gehouden met
de revue „Lach er maar om". Dat hebben
de leden van O.G.D. gedaan, dank zij het
Duo, Ria Brinkman, Annie Hof en Remi-
dol, die voor vele Haarlemmers geen on
bekenden meer zijn en hun sporen in de
kleinkunst dubbel en dwars hebben ver
diend.
Vooral de grollen van Duo Wi-Jo gingen
er zoals gewoonlijk als zoete koek in
en ook de schetsjes en de liedjesavonden
veel bijval. Remidol bleek behalve de
kleinkunst ook nog de zwarte kunst te
beoefenen en oogstte verder als goochelaar
veel succes. Het dansorkest „The Mari-
nucci's" met medewerking van „The Rifi
Sisters" verzorgden de dansmuziek tijdens
het bal, dat tot laat in de nacht voort
duurde.
ADVERTENTIE
Voor de leden van het personeel van de Gemeentelijke Dienst voor Sociale Zaken
te Haarlem was het vandaag een bijzondere dag. Het gebouw aan de Raamsingel 2 is
officieel in gebruik genomen en dat betekent, dat het personeel over een goede huis
vesting beschikt. Vroeger was de dienst in het Proveniershuis aan de Grote Houtstraat
gevestigd. Vloeren zakten bijna door en als ambtenaren van de ene afdeling naar de
andere moesten, dan ldepen zij door kamers van collega's. Ook was de situatie voor het
publiek zeer ongunstig. Voor hen die wat te maken hebben met Sociale Zaken is een
aanzienlijke verbetering ingetreden. Bij de officiële opening heeft het personeel zijn
ingenomenheid met de nieuwe huisvesting betuigd door de mededeling, dat binnen
kort een schilderij van het oude gebouw aangeboden zal worden.
oude groenmarkt 16-14
haarlem telefoon 11266
HAARLEM, 1 October 1951
BEVALLEN van een zoon: 29 Sept., H.
Spierings—van der Woord; G. J. van de
Steeg— Otte; T. G. van der Blom—Vos; N.
Gerritsende Jong; A. C. M. OnstenkHul
senboom; A. Captijn—Visser: 30 Sept., J. C.
MeerveldNeeskens; C. Borst—Koopman: T.
J J. Hesselmanvan Doorne; A. F. C. Wal-
bi-echt—Rike: A. F. Polak—van Dijk.
BEVALLEN van een dochter: 29 Sept., J.
W. Greijmans—van d.er Veldt; J. de Rek—
Lem; M. W. H. Harren—van der Asdonk,
2 d.: 30 Sept., M. M. E. Couzijn—Nijman; M.
C. van Fssen—Nooij: A. J. C Lios—Kurvers.
OVEMLEDFM: 28 Sent., W. H. Lamars, 41
j., Merovingenstraat; 29 Sept., W. C. Willem-
se—de Leeuw, 79 j.. Kamperzijstraat; C. W,
de Gruijter, 85 j., Spruitenbosstraat; 30 Sept,,
D. de Vries, 80 j., Hazepaterslaan,
Het gebouw aan de Raamsingel, dat tot
voor kort gebruikt werd door de Algeme
ne Noordhollandse Maatschappij van Le
vensverzekering en vroeger bewoond werd
door de familie Beijnes, is geschikt ge
maakt voor het doel, waarvoor het thans
bestemd is. Honderdachttien ambtenaren
zullen er werken. De toegang tot het ge
bouw is door de tuinpoort aan dé Raam
singel. Aan de achterzijde is een trap
welke naar de bel-étage leidt. Daar zijn
de afdelingen, waarmee het publiek het
meest te maken heeft, namelijk de ge
meentelijke en de rijkssteunregeling, de
bijzondere gezinszorg, de boekhouding en
de kas. Op de eerste verdieping zijn de
kamer van de directeur en de afdelingen
verhaal, algemene zaken, kinderbescher
ming en bijzondere steunregeling en op de
tweede verdieping de afdelingen van de
buitendienst (controle- en huisbezoekers).
Het souterrein is bestemd voor het ar
chief, waar veertigduizend dossiers liggen,
voor de afdeling oorlogsslachtoffers en
voor de telefoniste.
Vanmorgen sprak de directeur van de
dienst voor Sociale Zaken, de heer D. H.
Sue rink, zijn vreugde uit over de tot
standkoming en dankte namens het perso
neel het college van B. en W. ep dé leden
van de gemeenteraad voor de medewer
king om tot aankoop en inrichting van
het gebouw over te gaan. Hij herinnerde
er aan op welke wijze er in de afgelopen
jaren in het gebouw aan de Groote Hout
straat gewerkt is en merkte op, dat de
verhuizing ook ten goede komt van het
publiek, dat hulp nodig heeft van de over
heid.
Tenslotte dankte de heer Suerink de heer
W. Meilof voor de wijze waarop onder
diens leiding het gebouw ingericht is.
Burgemeester mr. P. O. F. M. Cremers
wenste het personeel van Sociale Zaken
geluk met de nieuwe huisvesting. De ar
beidsvreugd zal er ongetwijfeld hoger zijn
dan in het Proveniershuis, omdat die daar
getemperd werd. Hij bracht het personeel
hulde, dat het met toewijding, moed, vast
houdendheid en plichtsgetrouw onder zeer
moeilijke omstandigheden zijn taak vervuild
heeft. De afdelingen zijn thans op een
goede wijze ondergebracht en te verwach
ten is, dat het personeel met dezelfde ener
gie zijn werk zal voortzetten. De verhui
zing houdt voor het publiek een verbete
ring in. Te begrijpen is, dat het oude ge
bouw schade heef' gedaan aan de reputatie
van de dienst. Daarin komt verandering,
nu het publiek de beschikking heeft over
wacht- en spreekkamers en voor goede lo
ketten komt, waar de zaken rustig bespro
ken kunnen worden. Nadat de burge
meester zich had aangesloten aan de woor
den van lof, gericht tot de heer Meilof,
wenste hij het personeel een prettige werk
kring toe, tot zegen van de Haarlemmers.
Mr. J. A. Spijksma voerde het woord
namens het personeel en deelde mee, dat
Poppe Damave schetsen heeft gemaakt van
het oude gebouw. De kunstenaar zal een
schilderij maken dat binnenkort aangebo
den zal worden ter plaatsing in het nieuwe
gebouw.
De heer J. C. v a n D a m te Amsterdam,
voorzitter van de Vereniging van direc
teuren van diensten van Sociale Zaken,
bood de gelukwensen aan namens deze
vereniging en zeide, dat vele collega's de
heer Suerink zullen benijden, omdat de
diensten over het algemeen minder gunstig
gehuisvest zijn, o.a. in oude scholen en af
gedankte werkplaatsen.
Burgemeester mr. P. O. F. M. Cremers en
de heer D. H. Suerink, directeur van Sociale
Zaken, bekijken de schets van het oude
gebouw aan de Grote Houtstraat, waarvan
Poppe Damave een schilderij zal maken.
(Foto hieronder).
Het Haarlemse debuut van de toneelgroep
Comedia in de nieuwe, aanzienlijk ver
kleine samenstelling had plaats voor een
zo goed als lege zaal. Slechts enkele tien
tallen bezoekers woonden gisteren de op
voering van het blijspel „Het Mannetjes-
dier" van James Thurber en Elliot Nugent
in de schouwburg bij. Het is te hopen dat
het gezelschap er dit seizoen in slagen zal
het vertrouwen van het publiek te her
winnen. Het begin was echter niet bijster
gelukkig, want het overigens lang niet on
verdienstelijke stuk (geschreven in 1940)
bleek zodanig op Amerikaanse toestanden
afgestemd te zijn, dat het ons ondanks de
goede bedoeling maar weinig te zeggen
heeft.
James Thurber (want deze beminnelijke
humorist is ongetv/ijfeld de geestelijke va
der van ..Het Mannetjesdier") persifleert
in deze buitengewoon luidruchtige comedie
de panische angst der Verenigde Staten
voor het gevaar van communistische, al
thans „rode" denkbeelden. Een professor
in de Engelse taal en letterkunde wil op een
van zijn colleges een der laatste brieven
van de in 1927 tezamen met de schoen
maker Sacco na een geruchtmakend proces
ter dood veroordeelde visventer Vanzetti
voorlezen. Maar de botte curatoren van de
universiteit menen hem in dit voornemen
te moeten dwarsbomen, omdat zij de jeugd
niet met „anarchistische propaganda" ver
giftigd wensen te zien. Hier staat dus niets
meer of minder dan de vrijheid van me
ningsuiting op het spel. Het aantrekkeliike
van dit geval is nu (al kan men het be
treuren dat er geen recenter voorbeeld
werd genomen) dat de brief in kwestie
niets met enigerlei politieke overtuiging te
maken heeft, doch alleen als menselijk
document om behandeling vraagt.
Doch dit is pas het begin der ironie, die
in dit spel voortdurend de boventoon voert.
De schrijvers hebben geen akelig dor trac-
taatje willen leveren, doch zijn van de ge
dachte uitgegaan dat men iets het beste
kan bestrijden door het als iets belache
lijks voor te stellen. De taart wordt bij
stukjes en beetjes opgediend, zodat men er
zich niet in verslikken kan. tijdens een feest
in een huisgezin waar alle verhoudingen
op hun kop zijn gezet. Een van de merk
waardige volgen hiervan is dat de aardig
ste scène, waarin de pi-ofessor in zoölogische
termen het recht van de man verdedigt om
desnoods te vechten om het bezit van zijn
vrouw, niets met het eigenlijke thema te
maken heeft.. Waarschijnlijk is hier de
ironie te ver gedreven, want de omstan
digheid dat hij zulks in dronkenschap doet
vermindert in veler ogen zijn waarde als
held. Ook valt er te veel nadruk op de on
zinnige sportverheerlijking. Mede hierdoor
speelt dit alles in een straatje dat, gelukkig
niet in de Hollandse buurt is gelegen tot
schade echter van het succes.
Joan Remmelts heeft zeer terecht het
kluchtige element onomwonden doen uit
komen. Het resultaat is een toneel vol
lawaai, dat niets zo nodig heeft als een
klankbord in de zaal. Dit ontbrak gister
avond volkomen. Niettemin heeft men van
enkele aardige spelprestaties kunnen ge
nieten, vooral van de reeds genoemde
regisseur als de aandoenlijke professor en
van Enny Meunier als diens onbereken
bare e< htgenote met haar liefhebbend
hartje. Verder mogen Cor Hermus, Steye
van Brandenburg en Bob Verstraete ge
noemd. Guus Hermus maakte volkomen
nodeloos van de hartenveroveraar en rug-
bypromotor een onbehouwen proleet. De
rest van de bezetting was zéér onvoldoende,
speciaal het vrouwelijk gedeelte.
DAVID KONING
Al deze bijzonderheden vertelde de heer
Cella ons gisteravond in een razend tempo.
„De Nederlandse acteurs zullen even rap
en toch duidelijk moeten spreken in het
stuk waar wij nu aan bezig zijn", zo ver
trouwde hij ons toe. „De hoofdfiguur is
een waanzinnig-temperamentvolle vrouw.
Magda Janssens zal het er schitterend af
brengen. Zij is werkelijk geknipt voor die
rol. De danser Albert Mol was de eerste
die dat ontdekte. Hij las het spel tijdens de
pauzes van zijn optreden in Ziirich en
stuurde onmiddellijk een geestdriftig tele
gram naar Amsterdam, waaraan hij later
een aanbeveling toevoegde om mij als re
gisseur uit te nodigen. Hij had namelijk
mijn werk gezien en al spoedig contact
met mij gezocht. In December van het
vorig jaar kwam ik naar Nederland om de
nodige besprekingen te voeren. En nu zijn
we druk aan het werk".
De heer Cella gaf ons vervolgens een zeer
plausibele verklaring van het ongekende
succes dat het werk van Eduardo di Filippo
in Italië heeft. „Het publiek ziet namelijk
eindelijk weer eens zichzelf op de planken.
Het is om zo te zeggen een moderne com
media dell'arte met een oeroud gegeven,
volgens hetwelk een gewezen publieke
vrouw van haar rijke minnaar een trouw
belofte weet af te persen door te- simuleren
dat zij ieder ogenblik sterven zal, zodat de
maatregel gewenst schijnt met het oog op
haar zieleheil. De gevolgen hiervan zijn
dat de aldus bedrogen echtgenoot zich met
een stuk of zes kinderen uit haar vroegere
verhoudingen ziet opgescheept. Het wordt
overal vertoond in het plaatselijke dialect,
net zoals dat vroeger gebeurde. -De meeste
personen zijn algemeen bekende typen. De
schrijver is zelf toneelspeler. Zijn zuster
was de eerste vertolkster van de titelrol.
Er komt een zeer bewogen monoloog in
voor, waarin deze haar eerste ervaringen
met het werkelijke leven ophaalt. Zij heeft
deze alleenspraak mogen voordragen voor
de Paus, die bij het aanhoren tranen van
ontroering in de ogen kreeg".
Ettore Cella heeft veel bewondering voor
de Nederlandse acteurs, die hij voortreffe
lijke vakmensen vindt. Hij slaat geen voor
stelling over. Gisteren zag hij in Haarlem
..Het mannetjesdier". Alleen betreurt hij
het dat zoveel Amerikaanse en zo weinig
Europese stukken worden opgevoerd. Zijn
grootste zorg tijdens de repetities? Dat het
tempo hoog genoeg wordt opgevoerd. „Weet
u. de Italianen snreken zo vlug omdat zij
niet gewoon zijn lang over iets na te
denken.
In de afgelopen maand was het twintig
jaar geleden dat de Arbeiders Gemeenschap
der Wooabroökers (opgericht als een
Werkverband van de Vereniging Wood-
brookers in Holland in 1919) haar eerste
cursus in de toen pas verworven gebouwen
te Bentveld hield.
De lijn van het werk, eerst te Barchem,
sinds 1931 te Bentveld èn Barchem, sinds
1937 ook te Kortehemmen, is gelijk ge
bleven: „dg socialistische arbeidersbewe
ging in religieuze geest te dienen".
Onder leiding van prof. dr. W. Banning
heeft de Ai'beiders Gemeenschap der
Woodbrookers zich van deze opdracht op
velerlei wijze gekweten.
In de eerste plaats door het houden van
cursussen van twee of meer dagen voor
bezinning op de geestelijke en sociale pro
blemen van de socialistische beweging.
Velen heeft de Arbeiders Gemeenschap
geconfronteerd met de noodzaak van een
heroriëntering voor het socialisme, anderen
heeft zij voorbereid op de zogenaamde
..doorbraak". Ontmoetingen reeds vóór
1940, tussen vooraanstaande leden uit de
Christelijk Historische Unie, de Vrijzinnig
Democratische Bond, de Christelijk Demo
cratische Unie en de S.D.A.P. hebben de
grondslag voor de latere Partij van de
Arbeid gelegd.
Een dankbaar stuk werk waren de inter
naten voor werklozen en vrouwen van
werklozen. Bekostigd uit enkele grote en
zeer veel kleine bijdragen hebben zij in
die donkere jaren bij velen de geestkracht
versterkt.
Spoedig ontstond er behalve de algemene
cursussen een reeks voor bepaalde beroeps
groepen: predikanten, maatschappelijke
werksters, onderwijzers, artsen, studenten,
kunstenaars, leden van de verschillende
jeugdbewegingen, enz.
Niet alleen op cursussen, ook in geschrif
ten werden de voornaamste vragen rond
de ontmoeting van evangelie en socialisme
aan de orde gesteld. Brochures, populair
wetenschappelijke geschriften en enkele
wetenschappelijke publicaties hebben het
hunne daartoe bijgedragen.
De door architect Feenstra verbouwde
villa te Bentveld werd spoedig te klein.
Een stuk duingrond werd aangekocht en
daarop een door dezelfde architect ontwor
pen lezingzaal gezet, gebouwd door werk
loze bouwarbeiders. 14 April 1934 werd
het met een spreekkoor, „Het huis der ge
meenschap" door mevrouw Henriëtte Ro
land Holstvan der Schalk voor deze ge
legenheid geschreven, ingewijd. In 1940
werd een nieuwe vleugel bijgebouwd,
waardoor het aantal cursus-deelnemers
groter kon worden.
Einde 1940 werden de gebouwen door
de bezetter in beslag genomen, de gelden
geconfiskeerd. Leeggeplunderd kreeg de
Arbeiders Gemeenschap na de bevrijding
haar gebouwen weer terug. Met de hulp
van talloze trouwe vrienden is men niet
tegenstaande de lege kas erin geslaagd de
gebouwen weer enigszins bewoonbaar te
maken en zo het werk te hervatten. Sedert
herfst 1946 draait het werk er weer op
volle toeren.
Zaterdag en Zondag zal het jubileum
herdacht worden, waarop zullen spreken
prof. dr. W. Banning, de heer J. van de
Kieft en ds. L. H. Ruitenberg.
ADVERTENTIE
De heer D. J. A. Geluk, wethouder van
Onderwijs der gemeente Haarlem, zal niet
Woensdagmiddag, maar Vrijdagmorgen om
halfelf spreekuur houden.
Flein 13
Haarlem
Tel. 10388
EERSTE ADRES IN DEN LANDE
Alblasserdijk, 1 Vera Cruz verwacht.
Alpberat, 28 v. Baltimore naar Nederland.
Amsteldiep, 29 v. R'dam te Baltimore.
Arnst.elkerk, 29 te Accra.
Amsteljand, pass. 29 St. Paulsrock.
Annenkerk, pass. 29 Kp. Leewin.
Aalsdijk, pass. 30 Ouessant.
Alhena, 1 Salvador verwacht.
Altair, pass. 30 St. Paulsrock n. Santa Cruz.
Aludra, 30 van Rotterdam naar Hamptonroads.
Aard ijk. 3 Le Havre verwacht.
Abbedijk. 29 720 m. ZW. Lands End.
Agatha, 29 van Pladju naar Penang.
Alchiba. 29 100 m. Z.ZW. Ouessant.
Almkerk, 30 Port Swettenham verwacht.
Ampenan, 29 v. Ti. Priok naar Tj. Pandang.
Armilla, 30 van Saigon te Haiphong.
Agamemnon. 1 Pto Plata verwacht.
Alriabi. 30 van Bremen te Antwerpen.
Aldegonda, 1 Pladju verwacht v. Bangkok.
Almdiik, 1 Tampa verwacht.
Alphard, 30 300 m. ZW. Lissabon n. Antw.
Ampenan, 30 ten anker Tj. Pandan.
Antonia, 29 v. Pladju naar Makassar.
Arundo, 30 1000 m. O. Belle Isle.
Alwaki. 30 te Baltimore.
Aagtedijk, 1 te Montevideo.
Albireo, 2 Las Palmas verwacht.
Alnati, 1 te Montevideo.
Arendskerk, pass. 2 Sabang naar Singapore.
Algenib, 28 van Santos.
Alioth, 1 van Las Palmas.
Alphacca, 1 van Victoria naar Ilheos.
Arnedijk. 1 van New Orleans naar Antwerpen.
Aagtekerk, 1 van Marseille.
Almdijk, 1 te Tampico.
Bali, 30 te Belawan.
Rlommersdijk, 30 v. Antwerpen.
Bonaire, 1 Demerara verwacht.
Boschfontein, 30 v. Amsterdam n. Antwerpen.
Bandjermnsin. 29 v. Pontianak naar Soerabaja.
Blijdendijk, 30 van Baltimore naar Norfolk.
Ronnekom, 1 te Mollendo.
Bloemfontein. 2 van Genua te Marseille verw.
Baarn, 2 Arica verwacht.
Bantam, 28 van Baltimore.
Rilliton, 2 New York verwacht.
Boissevain, 27 te Dar es Salaam.
Callisto, 29 v. Newport News n. Nederland.
Corilla, 30 van Suez.
Cumulus, 29 v. Rotterdam naar Station „A"
Congostroom; 30 te Antwerpen.
Caltex Utrecht, pass. 29 Kp. Trafalgar.
Castor. 29 van Stago de Cuba n. New York.
Chama. pass. 29 Kp. St. Vincent.
Celebes. 30 Singapore verwacht.
Caltex Delft, pass. 30 Kreta.
Caltex The Hague, pass. 30 Kp. Bon.
Caltex Utrecht, 30 45 m. W. Aveiro.
Chama, pass. 1 Finisterre.
Caltex Nederland, pass. 1 Malta.
Dalerdijk, 29 v. R'dam naar San Francisco.
Duivendrecht. 30 v. New York naar Londen.
Diemerdijk. 30 te Gravesend.
Delfland. 29 te Rio de Janeiro.
Delfshaven. 30 v Rosario te San Nicolas.
Fnggano, 30 te Genua.
Esso Den Haag, pass. 1 Lands End.
Esso Rotterdam, 30 van Aruba naar Rotterdam.
Elmina, 30 Lagos verwacht.
Erinna. 30 Singapore verwacht.
Eemdijk, 30 van Rotterdam te Bremen.
Esso Amsterdam, 1 van Rotterdam naar Aruba.
Edam, 2 te Antwerpen.
Friesland (SSM), 1 van Casablanca naar R'dam.
Gordias, 30 te Amsterdam.
Gooiland, 2 Rio de Janeiro verwacht.
Groote Beer, 2 Fremantle verwacht.
Gouwe, pass. 2 Holtenau.
Graveland, 3 voor IJmuiden verwacht.
ITersilia, 1 te Buenavontura.
Hector, 1 te Amsterdam van Breinen.
Helder, 1 van Amsterdam te Rotterdam.
Helena, pass. 1 Ouessant n. Laguaira.
Helicon, 2 Laguaira verwacht.
Hestia, 1 v. Port of Spain n. Laguaira
Hecuba, 2 v. Barranquilla n. Cartagena.
Ilos, 1 van St Maarten naar Port de Paix.
Jagersfontein. 29 te Antwerpen.
Java, 2 Soerabaja verwacht.
Jupiter, pass. 30 Kanaal eil.
Karsik, 29 van Tobelo naar Koma.
Kedoe. 2 Singapore verwacht.
Kota Agoeng, 2 van New Orleans te Tj. Priok
verwacht.
Kota Baroe, pass. 1 12 u. Ouessant.
Kota Gede, pass. 1 20 u. Point de Galle.
I.awak, 29 v. Mauban naar Honolulu,
r.eopoldskerk. 29 te Bahrein.
Leuvekerk. 30 van Port Said naar Algiers
Laagkerk. 30 van Basrab naar Rotterdam.
Loosdrecht, 29 van Port Said naar Genua.
Lindekerk, 30 te Khorramshar.
Laertes, 1 van Singapore n. Tj. Priok.
Langkoeas, 1 v. Bahkpapan n. Sorng.
Lemsterkerk, 1 van Port Said n, Marseille,
Leersum, 27 te New Orleans
Lissekerk. 1 van Suez naar Muscat.
Lombok. 30 v. Tj. Priok te Madras.
Mapia. 30 van Port Said.
Marken, pass. 30 Beachyhead.
Modiokerto, 30 van Aden.
Muidei kerk, 30 te Karachi.
Mataram, pass. 30 Guardaful.
Marissa, pass. 29 Thursday eil.
Mentor, 29 te Tunis.
Mitra. .30 575 m. Z.ZW. Cape Race.
Molenkerk, pass. 29 Ouessant.
Macuba, 1 van Alexandrië naar Rastanura.
Mariekerk, 2 Aden verwacht.
Malvina, 2 v. Singapore te Buenos Aires verw.
Melamptis, 28 v. Panarukan n. Probolinggo.
Maaskerk, 3 verwacht.
Noordam, 30 v. New York te Rotterdam.
Nigerstroom, 1 te Amsterdam.
Nestor, pass. 30 Pantelaria.
Noordwijk, 1 van Sfax n. Sas van Gent.
Nieuw Amsterdam, 2 te Southampton.
Oranjefontein, nass 30 Ouessant n. Teneriffe.
Ootmarsum, 30 300 m O.NO. Bermudas.
Orestes, 30 v. Trinidad naar Bonaire.
Oranje. 1 120 m. NO. Massawa.
Oranjestad, 2 van Cristobal naar Aruba.
Prins Alexander. 1 te Hamburg.
Prins Fredèrik Willem, pass. 30 Wight.
Plato, 30 te Amsterdam.
Prins Joh. Willem Friso, pass. 30 Scilly's.
Prins Maurits, 28 te Montreal v. Rotterdam.
Prins Philips Willem, 29 te Rouaan.
Paula, passi 29 Singapore.
Plancius, 29 van Soerabaja naar Sernarang.
Poseidon, nass. 29 Dover.
Prins Willem II, 29 360 m. NW. Finisterre.
Plancius. 1 van Sernarang te Tj. Priok verw.
Poseidon, pass. 20 Ouessant.
Prins Willem v. Oranje, 1 380 m. O. Belle Isle.
Pygmalion. 1 Curacao verwacht v. Paramaribo.
Prins Frederik Hendrik, 1 te Port Alfred.
Prins Willem III, 27 te Chicago.
Prins Willem IV. 2 te Antw. 4 R'dam verw.
Phrontis, pass. 30 Gibraltar.
Raki, 29 te Tjilatiap.
Riouw, pass. 30 Barbados.
Rodas, 30 te Guadeloupe.
Rondo, 28 van Napels naar Port Said.
Ruys, 1 van Montevideo n. Santos.
Rotti, 28 te Soerabaja v. Sernarang.
Roepat, 1 van Amsterdam naar Houston.
Rijndam, 6 Cowes verwacht.
Salawati, 29 van Port Said.
Sarperion, 29 van Port of Spain naar Amsterdam
Soestdijk, pass. 29 Gibraltar.
Stad Dordrecht. 29 v. Huelva naar Sluiskil,
Saparoea, 29 v. Rotterdam te Calcutta.
Schie. 29 v. Amsterdam naar Levant.
Sabang. 30 van Tj. Priok naar Pulusamboe.
Saidja, 20 van Pladju te Pulusamboe.
Sinbang, 30 van Penan naar Belawan.
Stad Haarlem, 30 van Spezia naar Huelva.
Stanvac Benakat 30 v. Saigon n. Tourane.
Stanvac Djirak, 23 v. Sungeigerong n. Port Swet
tenham.
Swartenhondt, 30 v. Tilamuta n. Menado.
Stad Maassluis, pass. 29 Holtenau
Sarangan. 1 van Penang te Port Swettenham.
Stad Schiedam. 1 van Casablanca.nar Rottèrdm.
Sliedrecht, 2 v. Menaelahmadi n. Lands End.
Straat. Soenda. 28 te Yokohama.
Schiedijk, 30 te Boston.
Stad Alkmaar, vertr. 3 v. Vlaardingen
Stad Vlaardingen verm. 2 v Narvik p. Emden.
Tabian, 30 rede Pangkalpinang.
Tankhaven III, 30 te Sungeigerong verwacht.
Tarakan. pass. 29 Gibraltar.
Tasman, 2 van Singapore n. Hongkong verw.
Teucer, 30 -v. Tj. Priok te Singapore verwacht
Tjibadak, 29 van Soerabaja naar Makassar.
Tiibodas, 30 van Sernarang nar Cheribon.
Tjipondok. 30 vn Moji naar Tj. Priok.
Tjiwangi. 29 v. Makassar naar Tj. Priok.
Triton, 29 van Laguaira n. Pto Cabello.
Ternate, 29 v. Makassar naar Singapore.
Tosari, 30 van Port Said.
Trompenberg. 30 van Hamburg.
Tiba, 29 te Mackenzie v. Buenos Aires.
Tibia, 1 te Curacao verwacht v Einswarden.
Tmo, 30 te Buenos Aires van Rotterdam.
Tawali, 1 van Suez naar Bahrein.
Tiba, 2 van Mackenzie te Trinidad verwacht.
Tomori, I te Khorramshar.
Themisto, 5 v. Baltimore te Rotterdam verw.
Utrecht, 1 te San Francisco.
Veendam. pass. 30 Scilly's.
Van Riebeeck, 29 van Soerabaja te Belawan.
Weltevreden, 30 v. Penang n. Port Swettenham.
Willem Ruys, 30 van Suez.
Winterswijk. 30 v R'dam naar Pto Marghera.
Waal. 30 te Maracaibo.
Winsum. 30 te Sfax v. Palermo.
Wcsterdam, 2 v. Rotterdam te New York verw.
Willem Barendsz, 1 325 m. W. Finisterre.
IJsel, pass. 1 Monapassage n. Le Havre.
Zeeland, pass. 30 Guernsey.
Zonnewijk, pass. 29 Scilly's.
Zuiderkruis, 2 v. Wellington n. Soerabaja»
