Joppers
HENSEN
JÊtuhmijf b
Twee landen bleven afzijdig
Water- en Winddichte
Leeftijd 5 jaar 22.so
Lange duffel
kinderbroeken
Lange manchester
kinderpantalons
Maurits Esser (beter bekend als
Gerard van Eckeren) overleden
IN DE WERELDPOLITIEK
v
Receptie van het afdelingsbestuur
der Vereniging van Huisvrouwen
„Leocadia"— een
modern sprookje
„En Jacob diende
Vraag om
Hoe is het ontstaan?
Paedagogisch concert
voor Raad van Overleg
Een Eeuw geleden
A mateurtoneel
Agenda voor Haarlem
Prof. dr. J. P. M. Mensing
overleden
OOK VOOR BAROMETERS
r
Bruidspaar van meer dan
honderd vijf tig jaar
boorden
die zitten altijd goed!
Criteria
Dit woord: SLIKGAT
RiiiiniN
DINSDAG 2 3 OCTOBER 1951
HAARLEMS DAGBLAD - OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
3
ADVERTENTIE
Een gezellige stemming heerste Maan
dagmiddag in restaurant „Dreefzicht",
waar het bestuur van de afdeling Haarlem
van de Nederlandse Vereniging van Huis
vrouwen een receptie hield ter gelegen
heid van het vijfendertig-jarig bestaan
van de afdeling. Velen hebben het bestuur
gelukgewenst en de dames dank gebracht
voor het werk, dat zij in de afgelopen vijf
endertig jaar hebben verricht. Het ge
meentebestuur van Haarlem was vertegen
woordigd door mr. Th. A. Wesstra, ge
meentesecretaris.
Mevrouw A. J. Beunders-Vroesom de
Haan haalde in haar toespraak herinne
ringen op van vijfendertig jaar geleden. In
het buitenland bestonden reeds vrouwen
verenigingen, o.a. in Oostenrijk, waar een
actie tegen de duurte werd gevoerd. Het
was in het begin niet gemakkelijk werk te
verrichten, omdat de vereniging zelf een
weg moest zoeken en vrouwen over het
algemeen weinig ervaring hadden als be
stuurslid. Dank zij mevrouw De Veer-Blok
Wybrandi werd veel bereikt. In de loop
der jaren breidde het aantal leden zien
steeds uit en het bestuur besteedde aan
dacht aan vele zaken. Mevrouw Beunders
richtte zich in het bijzonder tot mevrouw
M. C. D. Wesstra-Mackay, presidente, me
vrouw C. M. Vermeulen-Van Egmond, die
twaalf en-half jaar penningmeesteresse is
en mevrouw C. Fonteyn-Vonk, secretares
se. Namens de leden bood spreekster het
bestuur een nieuwe afdelingsvlag en een
tafelkleed voor de bestuurstafel aan.
In haar dankwoord merkte mevrouw
Wesstra op, dat de werkzaamheden van
het bestuur zich niet beperken tot het
voorbereiden van bijeenkomsten, maar
ook wordt aan andere zaken, welke voor
de huisvrouwen van belang zijn, aandacht
ADVERTENTIE
prima zeeduffel
met deelbare ritssluiting
2 opgestikte zakken
in alle maten voorradig
Bijpassende
capuchon
wol gevoerd 5.
leeftijd 5 jaar 20.50
leeftijd 5 jaar 18.
Stijging per maat
VflKKLEDING
PA9RIAPRSTEEG-H0QPLEM
DINSDAG 23 OCTOBER
Concertgebouw: Haarlems Kunstgemeen
schap, causerie Cruys Voorbergh, 8.15 uur.
City: „Een slechte vrouw", 18 j., 7 en 9.15
uur. Spaarne: „King Kong", 14 j., 7 en 9.15
uur. Frans Hals: „Het gouden kronings
festijn", alle leeft., 8 uur. Rembrandt:
„Schipper naast God", 14 j., 7 en 9.15 uur.
Palace: „Gevleugelde kruisvaarders", 14 j.,
8 uur. Luxor: „Cocaïne", 18 j., 7 en 9.15 uur.
WOENSDAG 24 OCTOBER
Concertgebouw: Opera „II Barbiere di
Siviglia", 8 uur. Lutherse Kerk: Evangeli
sche Maatschappij, spreker prof. dr. W. J.
Kooiman, 8 uur. Gebouw Cultura: Vereni
ging van Spiritisten „Harmonia", 8 uur.
Rembrandt: 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Palace: 2
en 8 uur. Frans Hals: 2.30, 7 en 9.15 uur.
Luxor: 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Spaarne: 2.30,
7 en 9.15 uur. City: 2.15, 4.30, 7 en 9.15 uur.
(Zie programma van Maandag).
De leden van het bestuur der afdeling
Haarlem van de Nederlandse Vereniging
van Huisvrouwen bekijken met bewonde
ring een der geschenken van de leden, een
tafelkleed voor de bestuurstafel.
besteed. Daarbij herinnerde zij aan de
plannen der melksanering in Haarlem.
Verwacht mag worden, dat geen verkeer
de sanering toegepast zal worden en dat
zij aanvaardbaar is voor iedereen. Voorts
bracht mevrouw Wesstra de vorige week
gehouden bazar in herinnering. Dank zij
de leden is een bedrag van meer dan zes
duizend gulden bijeengebracht voor de
Stichting Club- en Buurthuizen.
Namens het hoofdbestuur der vereni
ging sprak mevrouw E. G. M. Groenier uit
Amsterdam, die een doos bonbons aan
bood voor de aanstaande bestuursvergade
ring, waarna mevrouw Wesstra meedeelde,
dat het hoofdbestuur een jubileumgift
voor het Jacobifonds is toegezonden. Me
vrouw W. Swanenburg de Veye-De Mul
der overhandigde names de afdelingen in
Noordholland een schaal voor de bestuurs
tafel, mevrouw F. G. Driqssen-Blom, na
mens de afdeling Amsterdam een vaas en
mevrouw Stoker-Süderland namens het
zangkoor een Delfts-blauw bord.
In de loop van de middag boden geluk
wensen aan mevrouw J. M. baronesse de
Vos van Steenwijk-Van Royen, mevrouw
C. G. F. M. Cremers-De Bruyn, ere-presi-
dente der afdeling, mevrouw J. L. Visser-
Brutel de la Rivière, ere-lid, mevrouw J.
van Nispen-Van Wely, presidente van de
Unie van Vrouwelijke Vrijwilligers en ver
der vertegenwoordigers (sters) van de
Plaatselijke Raad van de Nationale Vrou
wenraad, van de Stichting Club- en Buurt
huizen, van de Huishoudelijke Voorlich
ting, van de Kinderbewaarplaatsen en de
Vereniging van Vrouwenbelangen en Ge
lijk Staatsburgerschap.
Het is te hopen dat er gelegenheid ge
vonden wordt dit charmante blijspel (pun
tig en poëtisch vertaald door Adriaan Mor-
riën en met onder leiding van Pierre Palla
uitgevoerde muziek van Poulenc) ook in
Haarlem voor het voetlicht te brengen,
want ondanks enkele bezwaren kan men er
zich met een onbezwaard hart bij amuse
ren Deze wens formuleerde ik ongeveer
halverwege het vorige seizoen, daags na de
première in Amsterdam van het bizarre
sprookje „Leocadia" van Jean Anouilh,
geschreven in 1942, door de Nederlandse
Comedie onder regie van Johan de Meester,
doch hij is door allerlei omstandigheden pas
dit weekeinde in vervulling gegaan. Mary
Dresselhuys, geheel hersteld na de operatie
die zij moest ondergaan, vervulde met
geestige fantasie en drijvend op een be
wegelijke techniek de hoofdrol van de oude
hertogin van wonderland, even dwaas in
haar menselijkheid als menselijk in haar
dwaasheid. Misschien niet ideaal, maar
moeilijk te verbeteren.
Anouilh heeft geen enkele gelegenheid
verzuimd om de acteurs als het ware uit
hun rol te doen vallen, teneinde er geen
twijfel aan te laten bestaan dat zij comedie
spelen in een comedie, waarin zij deson
danks hardnekkig volhouden te geloven,
met ernst of sentiment, met woede of hu
mor, al naar gelang de logica van een eril
ontwikkelende situaties vereisen. Een oude
truc, dit behendige dubbelspel, doch nim
mer zo consequent volgehouden. In mün
eerste bespreking heb ik „Leocadia" dan
ook een soort blufpoker genoemd met de
onwaarschiinliikste combinaties, een kluch
tig divertissement met een melancholieke
inslag, een dansende zeepbel.
Met een zeepbel heeft de vertoning ech
ter alleen het wisselende kleurenspectrum
gemeen, dank zij de verrukkelijke décors
van Doeve, maar niet het luchtig zwevende.
Over het algemeen had men te weinig de
eigen persoonlijkheid achter zich kunnen
laten. Dit geldt speciaal ten aanzien van
Lous Hensen, die bijna voortdurend te
zwaar van toets bleef. Zij is een voortref
felijke actrice van eigenaardig formaat,
voor wie men speciale stukken zou moeten
zoeken of willen schrijven. Zij wist ook in
dit stuk veel stemming te brengen, in de
scènes met Guus Oster vocral, maar die
was doorgaans toch te realistisch, te weinig
in de zonderlinge en aan de werkelijkheid
onttrokken spelsituatie opgenomen.
Plezier beleven kon men aan dwaze ty-
Deringen door Henk Rigters, Dick Swidde
en vele anderen. Maar bovenal aan de door
een scherp vernuft gecontroleerde verbeel
dingskracht van Anouilh, die men niet
eens zo erg ten onrechte de Alfred de Mus
set van deze eeuw heeft genoemd.
DAVID KONING.
Prof. dr. J. P. M. Mensing, adviseur van
de Hoge Commissaris van de U.N.O. voor
Libië, is Maandag in de leeftijd van 50 jaar
te Leiden overleden. Prof. Mensing is na
de oorlog bijzonder hoogleraar in het Ara
bisch geweest aan de rijksuniversiteit te
Utrecht. Twee jaar geleden werd hij advi
seur van de Hoge Commissaris voor Libië.
In het begin van dit jaar is hij om gezond
heidsredenen in ons land teruggekeerd en
heeft hij zijn werkzaamheden als bijzonder
hoogleraar te Utrecht hervat.
Prof. Mensing is leerling geweest van het
gymnasium te Haarlem.
„Jacob diende zeven jaren om Rachel
en ze geleken hem dagen, omdat hij haar
lief hadDe ervaren blijspelauteurs
Christien van BommelKouw en Henk
Bakker hebben dit verhaal uit het Oude
Testament overgebracht naar deze eeuw,
zodat wij nu worden geconfronteerd met de
wanhopige pogingen van de gefortuneerde
luiaard Frits van Arkel om een chauffeur
huisknecht na te bootsen, nadat hij zich uit
liefde voor Amalia Hilbrink in het rood
witte jasje der dienstbaarheid gestoken
heeft. Natuurlijk heeft deze maskerade alle
mogelijke en onmogelijke verwikkelingen
ten gevolge, die via diverse komische situa
ties zullen resulteren in drie gelukkige
paartjes, waarvan de samenstelling nog
net even anders is dan oorspronkelijk
mocht worden verwacht.
De Hoogovens-personeelsvereniging „Ont
spanning na Arbeid" heeft haar talrijke do
nateurs Zaterdagavond in gebouw St. Bavo
te Haarlem met dit pretentieloze stuk een
paar vrolijke uren bezorgd. Hoewel de
enigszins houterige inzet een verloren
avond deed vermoeden, trad er tegelijk
met de opkomst van het jeugdige element
onder de spelers een verheugende verbete
ring in, zodat de voorstelling verder zonder
al te zeer in het oog lopende hiaten verliep.
Het is alleen te betreuren dat sommige spe
lers nu licht geneigd zijn door een zekere
overdrijving een gemakkelijk succes te zoe
ken, als de regie deze, overigens verklaar
bare instelling weet te beteugelen, zullen de
opvoeringen van O.N.A. ongetwijfeld aan
natuurlijheid winnen.
Zo deed Vaal Smit zich zelf veel te kort,
door zijn zeker niet onverdienstelijk optre
den te ontsieren met de allures van een
Boyd Bachman, die wel bij een show
orkest, maar niet in een blijspel mogen
worden toegepast. Herman Souverein wist
zich als Frits van Arkel beter te beheersen,
zodat hij een sterkereindruk achterliet.
Janny Bakker vormde als Cornelia van
Risswiet, welke verzuurde oud-tante knap
door haar werd getypeerd, een levendig
contrast met de charmes van Nelly van
Loon, Riet Brouwer en Jo Derr, die geza
menlijk de nodige fleur op het toneel brach
ten. Gré Haasbeek gaf nog een astrante
dienstbode, waartegen Lydia Schalkwijk
als Nora Roest van Gelder het vereiste
overwicht wist te stellen.
Het publiek was gul met bijval en ap
plaus en liet zich door de vermakelijke
vertoning gaarne in de door het traditio
nele bal vereiste stemming brengen.
In een spoedvergadering heeft de ge
meenteraad van Huizen besloten tot het
aangaan van drie 4 percentsgeldleningen
totaal groot f 1.190.146 voor het financieren
van de bouw van 113 woningwetwoningen.
Gisteravond laat is in „De Pauwhof" te
Wassenaar onverwacht overleden de schrij
ver Maurits Esser, die onder het pseudo
niem Gerard van Eckeren talrijke romans
en critische beschouwingen heeft gepubli
ceerd. Hij werd eind November 1876 te
Haarlem geboren als zoon van de letter
kundige Isaac Esser, die vele jaren redac
teur buitenland van de Oprechte Haar-
lemsche Courant en leraar Engels aan het
stedelijk gymnasium was.
De eerste boeken van Gerard van Ecke
ren, die werkzaam was in de boekhandel
en uitgeverij, zijn geschreven in de trant
van het psychologisch burgerlijk realisme
uit het begin van de twintigste eeuw, al
onderscheiden „Ida Westerman" en „Annie
Hada" zich door een grote mate van zede
lijke ernst. Zijn eersteling droeg de titel
„Donkere machten". Van 1916 is zijn roman
„De Van Beemsters", waarin een orthodox-
protestante familie ten tijde van de eeuw
wisseling wordt gekarakteriseerd. Zijn
latere werk heeft zowel qua stijl als pro
bleemstelling een modernere allure, het
geen in het bijzonder blijkt uit „Parade
gaat door" van 1933. Voordien had hij nog
doen verschijnen „De late dorst" en „De
ogen in de spiegel".
Na de oorlog trok zeer sterk de aandacht
zijn indrukwekkende roman over het idea
listische verzet der jongere generatie tus
sen de beide wereldoorlogen: „De paarden
van Holst" (1947). B. Stroman zegt in zijn
„Overzicht en indrukken van de Neder
landse roman in de jaren 19401950" hier
over dat het boek er een zuiver voorbeeld
van is hoezeer een schrijvende doordron
gen kan zijn van de problemen van de
eigen tijd, zonder zich als kunstenaar te
laten beknotten door de actualiteit. Dit
werk getuigt van een jeugdig begrijpen der
moeilijkheden van de jeugd. Verleden jaar
verschenen nog de „roman van een onmuzi
kale" onder de titel „Klopsymphonie",
waarin de in bezettingstijd levende Henk
Vermeer de mogelijkheid om door het bren
gen van een offer zijn geknotte zelfrespect
te hervinden niet tot werkelijkheid kan
maken. De zin van zijn leven wordt hem
echter, aldus wederom Stroman, geopen
baard in de belangeloze liefde voor de
vrouw die de dood hem ontrukte voor hij
haar antwoord kende.
Lange tijd was Gerard van Eckeren re
dacteur van het letterkundig tijdschrift „De
Gulden Winckel" en publiceerde hij cri-
tieken in „Groot Nederland". In het mede
door hem opgerichte en geredigeerde blad
„Het boek van nu" schreef hij sinds 1947
een kroniek van het proza.
ADVERTENTIE
Haarlem
Gr. Houtstraat 37
Het komt bij de burgerlijke stand te
Haarlem weinig voor, dat zich bij de afde
ling huwelijkszaken een paar aanmeldt, dat
samen de leeftijd van meer dan honderd
vijftig jaar heeft, om in het huwelijk te
treden. Dat is dezer dagen geschied. Veer
tien dagen geleden gingen een 78-jarige
Haarlemmer en een 75-jarige stadgenote
in ondertrouw en vanmorgen zijn zij ge
trouwd. Men wenste aan het huwelijk een
eenvoudig karakter te geven. In de onder
trouwkamer van de burgerlijke stand
kwamen het bruidspaar en enige vrienden
bijeen voor de plechtigheid. Nadat het hu
welijk voltrokken was wenste de ambte
naar van de burgerlijke stand het echtpaar
geluk.
ADVERTENTIE
Let op het „Trubenijs" merk in de boord
als U een overhemd koopt. Dit duidt aan
dat de boord permanent half-stgf is en
altijd kreukvrij.
Een „Trubenijs" boord zit net zo keurig
als een stijve en zo gemakkelijk als een
slappe.
Hemden met „Trubenijs" boorden worden
door de vooraanstaande Nederlandse
overhemden-fabrikanten vervaardigd en
zijn verkrijgbaar in de goede herenmode
zaken.
Trubenijs" boorden zyn
gemakkelijk te wassen en
te strijken. Zij behoeven niet
gesteven te worden.
Bet wettig gedeponeerd handelsmerk Trubenijsstaat op samengesmolten halfstijve
kledingstoffen, welke aldus vervaardigd zijn met toestemming van de eigenaren van het merk
Nu het toneel der internationale verwikkelingen van de laatste weken zich verplaatst
heeft van de grenzen tussen Oost en West naar punten die binnen de belangensfeer
der Westelijke mogendheden liggen met name in het Nabije Oosten moet men
zich afvragen of de moeilijkheden die thans de structuur van het Westelijke ver
deel igingsstelsel belagen, in enigerlei opzicht te wijten zijn aan de activiteit van Moskou,
of dat hier de politiek van de Westelijke mogendheden aan een eigen fout mank gaat.
Voor zover kan worden nagegaan is de rol van Sovjet-Rusland in de Perzische kwestie
merkwaardig klein, en is het aandeel van Moskou in de beroeringen die in Egypte,
Syrië, Marokko en Irak zijn ontstaan, vrijwel nihil. Dat deze troebelen echter volkomen
passen in het schema van de Sovjet-Russische anti-Westelijke politiek is volkomen
duidelijk, waardoor zich de vraag opdringt of hier niet moet worden gesproken van
opoffering van een deel der grote, gezamenlijke Westelijke inspanning tegen Moskou
ten bate van kleinere strategische of economische belangen van de betrokken mo
gendheden.
In de kwestie van het Suezkanaal heeft
men van Engelse zijde een krachtige hou
ding kunnen aanschouwen, die ten tijde
van het Perzische conflict ontbrak. De
openbare mening in Engeland heeft zich in
de Egyptische aangelegenheid sterk doen
gelden en de pers heeft vrijwel unaniem
de Labourregering bezworen, minder
zwakte te betonen dan dat in de Perzische
crisis het geval was geweest. In deze situa
tie deed zich natuurlijk de invloed der
komende verkiezingen gelden, waardoor de
Labourregering nog meer dan anders ge
neigd was zichzelf met het aureool van
„sterk" te omgeven.
Van de andere kant vernam men uit het
bevriende buitenland, zoals Amerika en
een deel der dominions, vrijwel hetzelfde
geluid. Ook Frankrijk drong er bij Enge
land op aan, in zijn krachtige houding te
volharden „en niet het voor het Westen
strategisch zo belangrijke Suezkanaal op te
geven, waardoor het gehele stelsel van de
Westelijke verdediging ineen zou storten."
Engeland heeft dus volhard en pompt
thans grote menigten troepen in de Suez-
kanaal-zöne, waardoor de orde in dit ge
bied voorlopig verzekerd lijkt. Het is ech
ter een toestand die geenszins in overeen
stemming is met de verzekeringen, die de
grote mogendheden aan Egypte hebben ge
geven bij hun aanbod om dit land op te
nemen in het Atlantisch commando voor
het Midden-Oosten.
Men kan het betreuren dat Egypte ge
weigerd heeft tot dat commando toe te
treden, aangezien het gehele Midden-Oos
ten thans een onzekere factor is geworden,
maar aan de andere kant lijkt Egvpte's eis.
dat het in volkomen onafhankelijkheid zou
kunnen onderhandelen over deze toetre
ding, wel gerechtvaardigd. Tenslotte is het
gehele Atlantische defensiesysteem opge
bouwd uit vrijwillige bijdragen der be
trokken landen, al waren die dan vooral
economisch sterk afhankelijk van de initia
tiefnemer Amerika.
Het is merkwaardig dat de gerede vrij
willigheid bij het meedoen aan de defensie
tegen het communistische Oosten schip
breuk heeft geleden in de twee landen, die
als regionale leiders van belangrijke we-
reldzónes golden, India en Egypte. De leus
van de Atlantische gemeenschap „mét de
democratie tégen communistische aggres-
sie" is niet overgenomen door zeer invloed
rijke Oosterse landen en men kan dus aan
nemen dat deze leus in het Nabije zowel
als in het Verre Oosten niet aanspreekt,
hoe Westelijk georiënteerd en hoe demo
cratisch gezind men in die twee regionen
ook moge zijn.
Het mislukken van de ideologische greep
op deze landen heeft het opbouwen van
een wereldwijde verdediging tegen Sovjet-
Rusland en China problematisch gemaakt,
al is men dan thans bezig in het ene geval
(Egypte) het strategische belang door mid
del van troepenconcentraties te beveiligen.
De vrees voor een militaire overval van
de kant der communistisch geregeerde
landen is blijkbaar in de landen van het
Midden- en het Verre Oosten niet zo sterk
en zo overheersend als in de Westelijke
landen, waar momenteel grote offers wor
den gebracht aan een onsympathieke be
wapening, zelfs ten koste van directe
levensbeheoften, zoals woningbouw. In de
Oostelijke landen vindt men weinig com
munisten. dat wil zeggen mensen die het
communisme van Marx als hun levensbe
schouwing hebben aanvaard. En toch wei
gert men zich zelf te scharen achter het
vaandel der Westelijke democratieën, die
niets anders zeggen te willen dan een sterk
front van v r ij e landen opbou*ven om de
te verwachten aggressie te keren.
Er zijn voor deze landen ongetwijfeld
criteria geweest, waarnaar zij hun houding
tegenover dit vraagstuk hebben bepaald, en
wanneer men nagaat welke deze criteria
kunnen zijn geweest, komt men wat het
Verre Oosten betreft bij China en wat het
Nabije Oosten aangaat bij Perzië terecht.
Het wordt thans in de Verenigde Staten
door de meest-vooraanstaande politici en
publicisten volmondig toegegeven dat de
Amerikaanse politiek ten opzichte van het
na-oorlogse China de indirecte uitlevering
van dat land aan het communisme heeft
betekend. In India ziet men dat anders.
Daar zegt men dat de enige keus voor het
Chinese volk het communisme was, nadat
Washington onverdroten voortging de auto
cratische kliek van Tsjang Kai Tsjek te
steunen. Het is een verschil in opvatting
dat kenmerkend is voor het verschil tussen
de denkwijzen van Oost en West. Maar de
gevolgtrekking is eender: Voor de landen
van het Verre Oosten blijft de vrees voor
Westerse supprematie de politieke doctri
nes beheersen en deze landen ontworstelen
zich uit pure reactie aan de door het Wes
ten gepropageerde angst-psychose voor
Rusland, wat Moskou natuurlijk vlijtig en
dankbaar exploiteert.
In het Nabije Oosten was Perzië het
criterium. Volgens Oosterse zienswijze was
hier de situatie heel eenvoudig. Een rijk
land, eeuwenlang uitgezogen door Westerse
exploitanten, wenste zich vrij te maken
van die vreemde machthebbers en zijn
eigen rijkdommen te gaan beheren. Dat
Engeland met behulp van Amerika niet
dadelijk vlot gevolg aan deze wens gaf.
wekte de nauwelijks sluimerende achter
docht van het gehele Nabije Oosten en de
behandeling die Engeland thans aan de
Egyptische kwestie geeft zet voor dat ach
terdochtige Oosten de punt op de i.
Het is voor Westelijke ogen een teleur
stellend schouwspel, doch het is niet an
ders. Wanneer men een leus voert, kan
men op den duur slechts succes hebben
wanneer men die leus tenvolle honoreert.
Dat laatste is voor het Westen onmogelijk,
tenminste daartegen verzetten zich de af
zonderlijke belangen van de Westelijke
mogendheden: Engeland met zijn invloe
den en steunpunten in overzeese landen.
Frankrijk met zijn overzeese gebiedsdelen,
Amerika met zijn veldtocht in Korea, het
zijn evenzovele tegenspraken van de Hus
die het Atlantisch pact heet te bezielen.
Hoe kan men dai. verwachten dat lan
den, die deze tegenspraken sterker voelen
dan de Westerlingen, zich vriiwillig en van
harte bij dat pact aansluiten?
Intussen incasseert Moskou de baten van
deze ontmoedigende situatie. Men kan piet
een gehele wereld bezielen wanneer men
die wereld niet kan overtuigen van de
rechtvaardigheid en adeldom zijner doel
einden. Oosteliike landen zün zo vrii aan
die rechtvaardigheid en adeldom te twij
felen. Zij twiifelen evenzeer aan de op
rechtheid der leuzen die uit Moskou komen
overwaaien, doch er zijn geen Russische
maar wel Engelse trienen in Egynte en de
exploitanten van de Perzische olie waren
Britten, geen Sovjet-Russen. En het waren
Amerikaanse vliegtuigen die de bevolking
van China bombardeerden, bpstuurd door
militairen van Tsiang Kai Tsiek. Deze
overwegingen, weliswaar uit hun verband
gerukt en los van de historische ontwikke
ling geconstateerd, doch als feiten nuchter
en onmiskenbaar, oefenen invloed op de
landen die thans een (voor de
oppervlakkige toeschouwer onbegrijpelijke)
houding aannemen.
Afkeer van Westerse politieke praktijken
betekent in de wereld van tegenstellingen,
waarin de naties hun koers bepaler., een
onmiddellijke neiging tot steunzoeken aan
de andere zijde. Vandaar dat Moskou
zwijgt en rustig wacht
J. L.
Wanneer u lang achtereen op een
paardenrug of een fieiszadel hebt ge
zeten, krijgt u dat onaangename schrij
nende gevoel dat met het woord blikgat
wordt aangeduid. Met het metaal blik
heeft het niets te maken; het is het laat
ste overblijfsel van een oude woord
familie. Blik en de eveneens voorkomen
de vorm: blek betekenen: ontveld, bloot,
In de 13de en 14de eeuw was een blee:
een drooggelopen, dus boven het water
blootkomend stuk land. Het werkwoord
blecken betekende: villen, in letterlijke
en in figuurlijke zin. Er is verre ver
wantschap met ons werkwoord: blikken
in de betekenis: kijken. Vertonen, zicht
baar maken, ontblqten, in 't oog vallen
zijn natuurlijk met elkaar samenhangen
de betekenissen.
Op uitnodiging van de Raad van Over
leg van Vakverenigingen gaf de H.O.V. gis
teravond in de gemeentelijke Concertzaal
een paedagogisch concert. Het programma
dat dirigent Toon Verhey hiervoor had
samengesteld, bestond uit het Pianoconcert
in a opus 54 van Robert Schumann, de
tweede Arlésienne-suite van Georges Bizet
en de Academische Feestouverture van
Joh. Brahms. Het was goed gezien om deze
volgorde te wijzigen en he pianoconcert ein
de ouverture vóór de pauze uit te voeren
en de suite van Bizet daarna. Want nu
bracht het eerste gedeelte van de avond
werken, die in menig opzicht een muzikale
verwantschap bezitten. Beide groeiden op
dezelfde voedingsbodem van Midden-
Europese romantiek. Schumann begroette
in de jonge Brahms de componist, die de
kunst-idealen van zijn tijd zou kunnen ver
wezenlijken. Brahms beantwoordde aan
zijn artistieke beginselen.
Het programma werd toegelicht door de
musicoloog Wouter Paap uit Utrecht, die
eerst de Academische Feestouverture be
sprak. In tegenstelling met de ouvertures
tot opera's, die als inleiding dienen, is dit
een zelfstandig stuk. Brahms componeerde
het werk uit dankbaarheid voor zijn ere
promotie aan de universiteit van Breslau.
De componist bracht de ouverture in de
sfeer van het studentenleven door er en
kele studentenliederen in te verwerken.
De orchestratie werd belangwekkend door
het met inzicht toepassen van de instru
mentale kleuren van bijvoorbeeld fagot en
hobo. Een bijzonder indrukwekkend slot
verkreeg Brahms door de volle klank van
het koper te laten omspelen door de strij
kers. De heer Paap noemde het Piano
concert van Schumann een echt voorbeeld
van 19de-eeuwse muziek-romantiek. Als
ideaal gold toen het uitdrukken van het
gevoelsleven van de mens in klank. Deze
instelling van de geest paste volkomen
bij de gevoelsmens Schumann, die dichter
lijk was en litterair begaafd. Zijn talrijke
liederen munten uit door de volmaakte
eenheid van tekstgedachte en muziek. Ook
het pianoconcert wijst op poëtische aanleg
en van romantische gevoeligheid. In zijn
echtgenote, de pianiste Clara Wieck, vond
Schumann er een ideale vertolkster voor.
De Franse muziek-romantiek kwam na
de pauze. De tweede Arlésienne-suite is
een samenstelling van gedeelten der mu
ziek, die Bizet voor het toneelstuk „Het
Meisje uit Arles" van Alphonse Daudet,
schreef. Het is muziek, die het plaatselijke
karakter van de Provence draagt. Ook bij
de instrumentatie heeft Bizet, onder meer
door het toepassen van fluiten en tamboe
rijnen, hiermede rekening gehouden.
Over de uitvoering van de ouverture en
het Pianoconcert een enkel woord. Beide
werken zijn onlangs eveneens onder leiding
van Toon Verhey op een Vrijdagavond
concert gespeeld. De pianist Sas Bunge, die
toen als solist optrad, vertolkte ook nu de
solopartij met rijk geschakeerde dynamiek
en levendige stuwingen. Toon Verhey en
het orkest pasten zich voortreffelijk bij de
interpretatie van de solist aan, zodat over
eenkomstig Schumann's bedoeling de beide
partijen met elkaar verweven werden. De
ouverture van Brahms kreeg een indruk
wekkend slot door de machtige koperklank.
Heel bijzondere herinneringen aan war
me melodieën, pakkende rhythmen en
fraaie orkestklanken zullen de toehoorders
ongetwijfeld bewaren van de uitvoering
van de Arlésienne-suite. Het is ondoenlijk
alle instrumentalisten afzonderlijk te noe
men, die deze muzikale overvloed hielpen
scheppen. Maar een uitzondering dient ge
maakt te worden voor de harpiste, de flui
tist en de saxofonist.
P. ZWAANSWIJK
CABARET VOOR HUISVROUWEN
Tengevolge van een zetfout heeft men in
onze agenda van Vrijdag kunnen lezen dat
de voorstellingen van het cabaret van Wim
Sonneveld voor de Vereniging van huis
vrouwen in de Haarlemse Schouwburg op
Woensdag en Donderdag des avonds om
acht uur zouden beginnen. Dit is onjuist,
de vertoningen hebben des middags om
twee uur plaats.
ADVERTENTIE
Rheumln bestrijd»
•II» pijnen tnel en
afdoende en wordt
ook door gevoelige
magen uitstekend
verdragen I
fidêfvt!
Q
Uit de Opregte Haarlemsche Courant
van 23 Octobei 1851
's-GRAVENHAGE "Een, gedeelte
lijk met den eleetro-magnetischen tele
graaf overgebracht, berigt uit Weenen
meldt het overlijden van de Hertogin
van Angoulême op het kasteel van
Frohsdorff, de gewone verblijfplaats
van den Graaf van Chambord, den
Franschen president. Deze vorstin, doch
ter van Koning Lodewijk XVI, is met
hare ongelukkige ouders in 1792 en 1793
te Parijs in de gevangenis van den
Tempel opgesloten geweest Zij heeft in
1830, na den afstand van Koning Ka-
rel X ten behoeve van haren echtgenoot
aanspraak kunnen maken op den titel
van Koningin van Frankrijk.
