Er moeten veel meer dan 141
huizen aan de paal!
Sport in het kort
a
Honderdvijftig jaren
onder wij zer sopleiding
mdesthh
Kurt Jooss: vloeiende schoonheid
die nergens brillant is
BE ROOIJ
Belangrijk
Nieuws!
TAXI 12500
Wat verder gedaan zal worden om de Haarlemse
Burgerzin-lening te doen slagen
VRAAGT UW VROUW
OM HUISHOUDGELD?
ZATERDAG 29 DECEMBER 1951
HAARLEMS DAGBLAD - OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
I. 7.40
Volksdans-jubileum van
Henk van der Wateren
Sport op Zondag
Inhaalwedstrijden
voor voetballers
De inschrijftermijn van de
Burgerzinlening verlengd tot
10 Januari
!/vyv»
Ju bi leu rn Rijkskweeksch ooi
Plannen voor het houden
van meer sportwagenraces
H.O.V. gaf feestconcert
Rubbervloeren
KAISER FRAZER
S. Heyblok
Jubilerende priesters
In ons blad van Donderdag heeft men
kunnen lezen dat er thans 141 huizen aan
de paal geslagen zijn. De paal die illustreert
hoe het op dit moment met de inschrijving
op de Haarlemse Burgerzinlening staat. Dit
wil zeggen dat er toen voor 1.410.000
gulden was ingetekend, want elk huis
vraagt 10.000. Ongetwijfeld zal er sinds
dien wel weer wat bijgekomen zijn, maar
toch zal er nog veel moeten binnenkomen
om van een succes te kunnen spreken. Dan
moeten de 141 groeien tot 500, waarvoor
het nodig is dat het totaal der inschrijvin
gen stijgt tot 5.000.000.
De inschrijftermijn is nu verlengd tot 10
Januari.
De leden van het college van B. en W.
hebben elkaar beloofd persoonlijk alles te
zullen doen om mee te werken dat de le
ning voltekend wordt. Dat is trouwens te
begrijpen, want de heren komen natuurlijk
ambtshalve gedurig met de ellende, die
het woningtekort in onze gemeente ver
oorzaakt, in aanraking. Wie is er meer van
doordrongen dan zij, dat die nood alleen te
verminderen is door het bouwen van wo
ningen? Aan vele industriëlen en instel
lingen is reeds namens het gemeentebe
stuur een brief gezonden met een uitnodi
ging om'in te schrijven op de lening. Een
deel der aangeschrevenen heeft daaraan
reeds gehaor gegeven. De andere zullen
nu door tie leden van het college van B. en
W. persoonlijk bezocht worden, waarbij zij
nog feens zullen pleiten voor deelneming
tot een zo hoog mogelijk bedrag.
ïlaarlem kan de 500 huizen die voor het
geld der lening in het Amsterdamse kwar
tier gebouwd zullen worden niet ontberen!
Heden, Zaterdagmiddag, wordt een
nieuwe propaganda-actie voor de Burger
zin-lening ingezet. Er is een geïllustreerde
folder gemaakt die huis-aan-huis ver
spreid zal worden door leden van de
Haarlemse jeugdverenigingen, waaronder
ook de Padvinders. De stad is voor deze
uitreiking in 15 wijken verdeeld. Elke
groep jongelieden zal vergezeld worden
van een muziek- of tamboercorps. Alleen
twee wijken moeten het doen met een ge
luidswagen.
Van 3 uur af zijn dan niet alleen de be
kende kantoren voor het afgeven van in-
schr ij f biljetten geopend, maar men kan zijn
inschrijfbiljet dan ook deponeren in een
der bussen die daarvoor geplaatst zijn in
de 40 openbare scholen die over de gehele
gemeente verdeeld zijn. Op de overige
dagen tot 10 Januari zijn de scholen daar
voor geopend elke werkdag van 12 tot 6
uur 's middags.
Het gemeentebestuur hoopt daardoor in
het bijzonder de belangstelling te wekken
van de inwoners die slechts voor kleine be
dragen kunnen deelnemen. Om dit aan
trekkelijk te maken is Vrijdagmiddag nog
in een spoedvergadering van hef college
van B. en W. besloteh om maatregelen te
treffen om dit te bevorderen.
Het resultaat daarvan vindt men in on
derstaande regelen:
De gemeente vraagt 100, maar geeft na
15 jaar daarvoor 172 terug. Voor 200:
344. Voor 300: 516. Enzovoort. Dit
klinkt voor velen misschien sprookjesach
tig, maar het is toch werkelijkheid.
Een bedrag van 100 gulden betekent niet
veel om er rente van te trekken. Maar na
tuurlijk krijgen de mensen die voor dat
bedrag deelnemen aan de Burgerzin-lening,
ook 4 In de veronderstelling dat deze
deelnemers het weinig lonend zullen vin
den om twee keer per jaar 2 gulden rente
bij de Gemeente-ontvanger te gaan halen,
is voor hen een andere mogelijkheid ge
opend.
De gemeentelijke Incassodienst is bereid
ADVERTENTIE
QBBBBBBESftsn
net nadat U haar gisteren geld
hebt gegeven
Bent U verontrust over de
prijsstijgingen en de hoge belastingen?
Hebt U te veel zorgen in Uw werk
Denk dan aan plezierige dingen, steek
een rokertje op en geniet van iets goeds,
van een glaasje OUDE VLEK, de fijne
zachte oude genever uit Delft. Prijs
per literfles.
Een kwart eeuw geleden riep de vereni
ging K. en O. (Kinderverzorging en Ont
spanning) een volksdanscursus in het le
ven, waarvan Henk van der Wateren de
leiding kreeg. In de loop der tijden heeft
dit werk een grote uitbreiding ondergaan,
doordat steeds meer jonge mensen er de
vormende waarde van inzagen. Thans geeft
Henk van der Wateren in Haarlem, maar
ook daarbuiten, tientallen cursussen. Alleen
hier ter stede zijn er al ongeveer vier
honderd actieve volksdansers. Na de oor
log werd een Volksdanscentrum opgericht,
teneinde althans de organisatorische taak
van zijn schouders te nemen. Er kwamen
uitwisselingen van buitenlandse groepen
tot stand en er werden bij feestelijke ge
legenheid in de stad demonstraties gege
ven, die veel belangstelling trokken. Ook
via de radio geeft Henk van der Wateren
tegenwoordig eens per twee weken een
half uur les.
Dit alles kan het resultaat genoemd wor
den van het pionierswerk dat Henk van
der Wateren 25 jaar geleden ter hand nam.
Daarom zal het Volksdanscentrum Haar-
lem hem op 6 Januari in het Krelagehuis
ter ere van dit jubileum een warme hulde
bereiden met medewerking van groepen
uit Amsterdam en Den Haag, lekespelers
en het ook bij de radio-uitzendingen spe
lende orkest, met zang van Henk Dorel.
voor de deelnemers die obligaties van 100
gulden nemen, de coupons in bewaring te
nemen, om dan de rente op hun rekening
te schrijven. Bovendien krijgen zfj dan op
die rente-bedragen nog ten minste dezelfde
rente als de Rijkspostspaarbank betaalt
(2.4%).
Natuurlijk kunnen de deelnemers altijd
over dit geld beschikken, maar er wordt
toch aangenomen dat zij als regel pas een
afrekening zullen vragen als de looptijd der
lening is verstreken, dus na 15 jaar.
Dan krijgen zij voor elke 100 gulden die
zü gestort hebben 172 gulden terug.
Dit is een mooie gelegenheid om een uit
kering te verzekeren aan kinderen en
kleinkinderen. Eventueel voor een studie
verzekering of geschenk bil het huwelijk.
Ook is dit aanbod aanlokkelijk voor
mensen die voor zichzelf een spaarpotje
willen maken. Om, als men ouder gewor
den is, een appeltje voor de dorst te heb
ben. Bijvoorbeeld voor aanvulling van het
pensioen.
Natuurlijk is het toegestaan meer dan
één aandeel van 100 op zijn naam te
nemen.
Zulke aandelen kunnen contant betaald
worden, maar het is ook mogelijk die met
2 gulden per week af te betalen.
De Burgerzin-lening van 5.000.000 gul
den kan alleen slagen indien alle Haarlem
mers die daartoe in staat zijn, er aan mede
werken. Dus ook degenen die slechts 100
gulden voor hun rekening kunnen nemen.
In deze geldt de oude waarheid: vele klein
tjes worden één grote.
10.000 obligaties van 100 betekenen een
bedrag van 1.000.000.
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
Ancgang 14 Telefoon 11963
Nieuwjaarskaarten
Naamkaartjes
Zak- en Kantooragenda's
De Koninklijke Nederlandse Voetbalbond
heeft voor Zondag inhaalwedstrijden vast
gesteld. Haarlem trekt naar Elinkwijk, om
de. vorige week uitgestelde ontmoeting te
spelen. De thuisclub heeft op eigen terrein
slechts een nederlaag geleden en wel tegen
EDO. De Haarlemmers wacht weliswaar
geen gemakkelijke taak, maar toch vermoe
den wij, dat zij een zege zullen behalen.
Voetballiefhebbers in Haarlem kunnen een
keus maken uit twee wedstrijden in de twee
de klasse. HFC krijgt bezoek van WA en
Schoten speelt thuis tegen ZVV. De afgelo
pen Zondag heeft HFC een fraai succes ge
boekt tegen WA. Mogelijk slagen de Haar
lemmers er opnieuw in te winnen.
Voor Schoten ligt de zaak anders. Tot nu
toe is in de competitie geen overwinning
behaald. De spelers zullen zich ongetwijfeld
geheel geven om het jaar met een zege te
besluiten. Als velen naar de Vergierdeweg
trekken om de spelers aan te moedigen zal
dat het elftal reeds een flinke steun geven.
Hockeyverenigingen houden toumooien
Strawberries gaat Zondag met enige elf
tallen op bezoek bij de Zandvoortse hockey
club en daarmede wordt een oude traditie
in ere hersteld. Zowel enige dames - en
herenelftallen, als een meisjes- en jongens
elftal van beide verenigingen zullen er om
de eer van de sterkste strijden, terwijl de
attractie van de dag een veteranenwedstrijd
is. Na afloop nemen alle spelers in hötel
Keur deel aan een „boerenkoolmaaltüd".
In Bloemendaal op de velden van BMHC
wordt een gemengd tournooi voor junioren
gehouden. Vier elftallen met de junioren van
BDHC en Roood Wit spelen een halve com
petitie.
De hockeyclub HBS houdt onderlinge
wedstrijden op de velden aan de Donkere-
laan.
De R.K. hockeyvereniging Alliance wil
haar juniorleden op een andere wijze dan
met het hockeyspel bezig houden, Voor de
tweede keer wordt een jeugd-autoralley ge
houden. De start is bij „Kraantje Lek" in
Overveen. De afstand is ongeveer 55 km.
Handbalwedstryden
Zondag komen van de Haarlemse handbal
lers alleen de eerste ploegen van Concordia
in actie cn wel in zaalhandbalwedstrijden.
De dames ontmoeten Amersfoort, dat een
niet te onderschatten tegenstandster is. Er is
echter een goede kans voor de Haarlemse
dames, dat zij deze klip weten te omzeilen,
waardoor zij de derde plaats innemen. De
heren van Concordia komen tegen Blauw
Wit uit, waarbij we hen maar weinig kans
op succes geven. De Amsterdammers be
schikken over een zeer goede ploeg, die bo
vendien alles op alles zal zetten om de kans
op de titel te behouden.
SCHAAKTOURNOOI TE GöTEBORG.
De afgebroken partij in het schaaktournooi
te Göteborg tussen dr. Euwe en de Zweed
Carlsson eindigde in remise. In de vierde
ronde speelde onze landgenoot tegen Johns-
son. De partij werd afgebroken. Euwe leidt
met 2'i punt en 1 afgebr., gevolgd door
Jonasson met 2 punten.
HPC NEEMT DEEL AAN VIERKAMP.
HPC houdt Zaterdag 5 Januari een vierkamp
in het Sportfondsenbad te Haarlem. Aan deze
wedstrijden nemen deel de zwemverenigin
gen het IJ, de Goudse Zwemclub. Neptunus
te Amersfoort en HPC. Behalve de zwem-
nummers vermeldt het programma wedstrij
den voor de waterpoloploegen die een halve
comnelitie spelen.
STRAFFEN VOOR ITALIAANSE VOET-
BALLEIDERS. De Italiaanse voetbalbond
heeft maatregelen getroffen tegen Reggina
en Foggia, twee elftallen uit de derde divisie
van de competitie. Reggina staat zesde en
Foggia negende op de rangslijst. Enkele
personen hebben getracht, voor rekening van
de beide verenigingen, spelers van andere
elftallen om te kopen met de bedoeling, dat
Reggina en Foggia wedstrijden zouden win
nen. Een trainer en een bestuurslid van deze
clubs zijn geroyeerd. Voorts zijn de oioegen
voor straf onderaan de ranglijst geplaatst
met nul punten.
WORDT DROBNY ENGELSMAN?
„Sporting Record", het Engelse sportblad
maakt melding van het feit, dat Drobny van
plan zou zi.in om de Britse nationaliteit aan
ie vragen. In het bericht wordt melding ge
maakt van de eerste stappen, welke Drobny
tot dit doel reeds zou hebben ondernomen.
Voorts zou Drobny als trainer fungeren van
de Britse Daviscupploeg. Hij is de laatste
tijd voor Egypte uitgekomen.
Wij maken het U gemakkelijk
U kunt Uw inschrijving deponeren,
behalve bi] de bekende inschrijf bureaux
thans in de
stembus
in elke
openbare
schoo!
Hoeveel huizen komen
er uit de bus?
BMPl
De herdenking van het negentigjarig bestaan van de Rijkskweekschool voor onder
wijzers (essen) te Haarlem is voor oud-leerlingen aanleiding geweest gelden te ver
zamelen voor het aanbrengen van een gedenkteken ter nagedachtenis van hen die
in de oorlog zijn gevallen. De steen is Vrijdagmiddag in een bijeenkomst in het Con
certgebouw te Haarlem door de heer Jac. A. Hazelaar aangeboden en door de direc
teur der school, de heer Jr. van der Meulen, voor het gebouw aan de Leidsevaart aan
vaard.
De Sportcommissie der K.N.A.C. heeft be
sloten, met instemming van het bestuur der
K.N.A.C., een speciale adviescommissie
samen te stellen met de opdracht op de
kortst mogelijke termijn een onderzoek in
te stellen naar de mogelijkheden en midde
len tot vergroting van het aantal Nederlandse
snelheidswedstrijden voor sportwagens
waaraan door landgenoten kan worden deel
genomen.
In aanmerking genomen dat in de kringen
van Nederlandse autosportliefhebbers ken
nelijk de behoefte wordt gevoeld aan meer
dan één „nationale sportwagenrace" per
jaar, doch het voor de K.N.A.C. om financiële
en organisatorische redenen bezwaarlijk is,
zelf tot een dergelijke uitbreiding over te
gaan. zal de commissie de vraag dienen te
bestuderen, in hoeverre en op welke wijze
door samenwerking tussen de K.N.A.C., de
vier regionale clubs en andere belanghebben
den het organiseren van meer sportwagen
races per jaar kan worden mogelijk gemaakt.
De bijeenkomst stond onder leiding van
de heer J. H. Varekamp, die welkom heette
de heer J. A. van Lakerveld, chef van de
afdeling „kweekscholen" van het departe
ment van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen, als vertegenwoordiger van de
minister, dr. J. E. baron de Vos van Steen-
wijk, commissaris der Koningin in de pro
vincie Noord'hoLland, die met prof. dr. A.
D. Fokker de Hollandse Maatschappij van
Wetenschappen vertegenwoordigde en af
gevaardigden van organisaties. Voorts be
groette de spreker zijn oud-leermeester, de
heer Beekman, die de volgende week ne
gentig jaar hoopt te worden.
Nadat-een koor, bestaande uit leerlingen
van de Rijkskweekschool, onder leiding van
Evert van Zoest Psalm 117 van Joh. Seb.
Bach ten gehore had gebracht hield de heer
Jr. van der Meulen een rede, waarin hij
een beeld gaf van de geschiedenis van
Neerlands oudste kweekschool, die in zijn
oervorm het allerprilste begin is geweest
van de onderwijzersopleiding in ons land
en die, anderhalve eeuw later, in staat
blijkt een gezelschap te doen samenkomen
ter viering van het negentigjarig bestaan
van de Rijkskweekschool. De spreker her
innerde aan het uitschrijven van prijs
vragen in vorige eeuwen door de Hollandse
Maatschappij van wetenschappen en an
dere genootschappen, waarin reeds blijken
werden gegeven van een groot gevoel van
medeverantwoordelijkheid voor het geluk
van anderen. Het departement Haarlem van
de Maatschappij tot Nut van 't algemeen
nam reeds in 1795 het initiatief tot oplei
ding van schoolmeesters. Na een eerste
schuchtere poging van 1796 tot 1800, om in
een afzonderlijk schooLtje enige jonge
mannen voor het schoolhouden op te leiden,
nam het departement Haarlem twee be
langrijke besluiten, die in 1801 werden uit
gevoerd.
De departementale school in de Jacobijne-
straat werd tevens Kweekschool voor on
derwijzers en tot directeur van die inrich
ting werd benoemd Pief er Johannes Prin
sen. De heer Van der Meulen herinnerde
er aan wat er in de eerste helft van de
vorige eeuw aan de opleiding van onder
wijzers is gedaan. Afgezien van enkele
goede particuliere opleidingen als aafi de
Nutskweekschool in Groningen en de in
1844 opgerichte eerst Christeliike Kweek
school op de Klokkenberg te Nijmegen, ge
schiedde de vorming uitsluitend in het be
roep zelf.
De Rijkskweekschool van Prinsen in
Haarlem was na diens dood in 1854 wel in
stand gebleven, maar sterk in verval ge
raakt. Op 6 Januari 1862 is de Kweek
school geopend welke thans haar negentig
jarig bestaan viert. De school heeft voor
honderden een bijzondere plaats ingeno
men. Een bewijs er van is, dat de drie-en-
negentigjarige heer J. F. Ekering, de oudste
reünist, naar Haarlem is gekomen. Ook
begroette de heer Van der Meulen de heer
De Geus, die vijf jaar jonger is dan de
heer Ekeriov en de heer Beekman die van
1894 tot 1903 leraar is geweest.
Hulde bracht de spreker aan de opvol
ger, de heer J. W. Ruinen, wiens gezond
heidstoestand niet toeliet op deze biieen-
komst te zijn en verder aan die grote schare
van toegewijde mannen, die in de eerste
vijftig jaren, waarvan een kwarteeuw on-
hèt directoraat va-n de onvergetelijke P. H.
van der Ley, de Haarlemse kweekschool
zo'n prachtkre naam bezorgden. Voorts her
innerde de beer Van der Meulen aan de
arbeid van de heren J. G. Nijk. D. Been
en Ots. die inmiddels overleden zün en de
heren W. A. J. Goeting,, P. de Nobel en
A. Meilink. Laatstgenoemde was eveneens
wegens ziekte verhinderd.
De opleiding maakte sinds 1925 moei
lijke jaren door. Dat de school er in die
zware periode zo goed door heen gekomen
is, dankt zij in de eerste plaats aan haar
leider van 19281936. de heer Th. Lancee.
Steeds somberder werden de ja-ren na het
vertrek va-n de heer Lancee onder het di
rectoraat van de heer W. C. Br-aat. een wel
geheel anders geaard persoon, die echter
de tijdsomstandigheden zeer stellig niet
mee heeft gehad.
Onthulling gedenkteken
Het koor zong een deel uit de Missa
Octavi Toni van Orlando di Lasso, waar
na de heer Jac. A. Hazelaar een kort woord
sprak ter nagedachtenis va-n de gevallenen.
De aanwezigen nomen een minuut'Stilte in
acht.
Zich tot de directeur der school richtend,
zeide de heer Hazelaar ,,gi.i weet, dat de
banden, die honderden binden aan de
school, hecht en sterk zün. Binnen de mu
ren wonden zulke banden geknoopt. Nu
heeft het leven op wrede wijze banden
verstoord en vernietigd. De herinnering
blijft en d,at is goed en nuttig. Daarom
hebben de oud-leerlingen zich bezonnen
op de wijze, waarop uiting kon worden
gegeven aan de wil blijvend te herdenken
de gevallen vrienden. De oud-leerlingen
hebben besloten de Kweekschool aan te
ADVERTENTIE
fT
Ve
theden een marmeren gedenkplaat, waarin
een boek der gedachtenis kan warden ge
plaatst".
Na de onthulling van de gedenkplaat
zong het koor Agnus Dei uit de Missa
Octavi Toni en de aanwezigen zongen
daarna het Wilhelmus.
Aanbieding van gelukwensen
In hot tweede deel van de bijeenkomst
hebben gelukwensen aangeboden de heren
D. J. A. Geluk, namens het gemeentebe
stuur van Haarlem, mr. A de Roos, namens
de vereniging „Volksonderwijs", Thierry,
namens de Nederlandse Onderwijzers Ver
eniging, J. Kruiskamp, als oud-leerling,
oud-leraar en oud-waarnemend directeur,
H. W. Korringa, ouddirecteur van de in
1936 opgeheven Nutskweekschool voor
meisjes, een lid van het hoofdbestuur van
de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen,
de heer Krouweel, voorzitter van de ouder
commissie en Theo van der Zee namens de
leerlingen.
Mevrouw Z. van Baaren-Hoepermans
sprak een persoonlijk woord tot de reünis
ten en leerlingen.
Het koor zong enige liederen en oogstte
daarmee veel succes. Dat was verdiend,
want er werd prachtig gezongen. De mede
werking van het koor heeft er toe bijge
dragen dat de herdenkingsbijeenkomst
goed geslaagd is.
Onze medewerker voor muziek Jos. de
Klerk schrijft:
Er zijn van die eigenaardige wisselwer
kingen die slechts op het gunstige ogenblik
wachten om met een knaleffect op één
punt te belanden. Iets dergelijks gebeurde
Vrijdagavond in de gemeentelijke Concert
zaal, waar een feestconcert door de H.O.V.
onder leiding van Toon Verhey werd gege
ven. Heel gewoon zou men kunnen zeggen.
Maar ik weet het nog zo net niet of dat
heel gewoon is, want men had ook op een
andere manier zijn feeststemming kunnen
luchten, bijvoorbeeld met een cabaret
avond. Doch als we goed begrepen hebben
wat de heer Fossen bedoelde, toen deze na
afloop van het concert de heer Verhey en
het orkest voor hun prestaties kwam dank
zeggen, dan was deze avond het moment
waarop nu eens openlijk getuigd kon wor
den, wat de H.O.V. sinds jaar en dag be
tekent voor de muzikaal-culturele ontwik
keling van de aankomende onderwijs
krachten die in de Rijkskweekschool opge
leid worden. De heer Fossen haalde herin
neringen op aan de concerten die destijds
in Den Hout gegeven werden en waarvan
de Rijkskweekschoolleerlingen vaste klan-
De onthulling van het gedenkteken, dat ter nayedaehtenis arm de in de oorlog
overleden oud-leerlingen in de Rijkskweekschool aan de Leidsevaart zal worden
geplaatst. Van links naar rechts de heren Jr. van der MeulenJac. A. Hazelaar en
J. H. Varekamp.
ten waren. Velen hunner hebben zo de weg
naar de concertzaal gevonden en zijn vaste
concertbezoekers geworden. Van de ene
kant had men zo de aantrekkingskracht
van de H.O.V. en van de andere kant was
er ook de stevige en steeds levendig ge
houden traditie van een aan de practijic
getoetst muziekonderwijs. Er werd niet al
leen aan theorie gedaan en gezongen, maar
men oefende zich ook in orkestspel; het
bespelen van een strijkinstrument hoorde
zo bij het vak „muziek". En menig stuk
dat men bij de H.O.V. had leren kennen,
werd door het schoolorkest ook onder han
den genomen. Helaas behoort dit muziek-
maken op de Kweekschool tot het verle
den. Tal van instrumenten liggen doelloos
te wachten tot er weer eens geld en tijd is
om het practisch musiceren op dreef te
brengen.
De vele oud-leerlingen op dit feestcon
cert zullen met genoegen geluisterd hebben
naar de eerste drie nummers van het pro
gramma, de ouverture „Iphigenie en Auli-
de" van Gluck, de Symphonie no. 104 van
Haydn en de Balletmuziek uit „Rosamun-
de" van Schubert, omdat deze stukken tot
het répertoire behoorden van hun school
orkest, indertijd geleid door wijlen de heer
Ots. De uitvoering dezer werken kon 1
ongeacht het genot van de fraaie verklan
king een sfeer van herinneringen oproe
pen die de „oud-Bakkelingen" dierbaar
moet zijn. En zo kreeg dit feestconcert ook
een diepe zin. Wellicht heeft het ook het
verlangen gewekt of gesterkt om het ver
dwenen schoolorkest op de Kweekschool
terug te krijgen.
Een zeer gelukkige vertolking van De-
bussy's „Prélude a l'après-midi d'un faune"
volgde op de drie verzoeknummers en het
concert werd besloten met Polka en Fuga
uit de opera „Schwanda" van de Tsjech
Jarómir Weinberger, een stuk zo opge
wekt en vrolijk, bovendien zo kunstig uit
gewerkt, dat men bezwaarlijk iets passen-
ders had kunnen kiezen voor het jubileum
van een instituut, waar de muziek een goe
de traditie kent en waar men de conse
quentie aanvaardt van een wisselwerking,
die niet kon nalaten de goede smaak te be
vorderen.
Onder grote belangstelling begon het
nieuwe gezelschap van Kurt Jooss, groten
deels samengesteld uit bekende krachten,
gisteravond in het Gebouw voor Kunsten
en Wetenschappen te 's-Gravenhage zijn
ruim een maand durende tournée door ons
land. Het vertoonde programma wordt op
11 Januari in de Haarlemse Schouwburg
herhaald, doch het is te hopen dat tegen
die tijd het min of meer vermaarde „We
reldstad 1926" door een ander nummer
van het répertoire zal zijn vervangen,
want deze expressionistische greep uit het
leven, die ongetwijfeld grote betekenis
heeft gehad, past niet of nauwelijks meer
in de geest van deze tijd. Een dergelijk ge
vaar dreigt natuurlijk steeds bij het kie
zen van „hedendaagse" onderwerpen, die
snel aan veroudering onderhevig zijn
hetgeen ons direct tot de kern brengt van
het probleem, dat door het optreden van
deze groep wordt gesteld.
Kurt Jooss is voortgekomen uit de zo
genaamde Centraal-Europese school als
leerling van de Hongaar Rudolf von Laban,
die er voor alles naar streefde de dans
kunst menselijker te maken. Ook Jooss is
een tegenstander een gesprek, dat ik
Donderdag met hem mocht voeren, bewees
dit trouwens duidelijk van het „boven
aardse gedoe met sylphides en zo". Overi
gens heeft hij in principe tegen het dansen
op de teenspits geen bezwaar, al meent hij
daar zelf geen behoefte aan te hebben. Het
gaat hem in de eerste plaats om het leggen
van uitdrukkingskracht in de bewegingen,
waarvoor hij géén vast vocabulaire ont
wikkelde, omdat hij van oordeel is dat
iedere emotie of iedere impuls tot een eigen
gebaar moet kunnen leiden. Zijn inspan
ning was van het begin af gericht op het
bestrijden van verstarring en nog altijd
kan Kurt Jooss gelden als een rebel tegen
academisch formalisme. Hij riep dus als
het ware een nieuwe voertaal in het leven
voor het vertolken van moderne thema's.
Doch nu is het merkwaardige dat de door
hem naar builen uitgeoefende invloed veel
belangrijker geacht moet worden dan de
eigen prestaties. De klassieke techniek
heeft namelijk een zeldzaam vermogen tot
absorberen en dan ook geleidelijk alles van
de vernieuwers overgenomen wat zinrijk
was en in haar kraam te pas kwam. En
nu mag Jooss dan beweren dat er geen
zuiver klassicisme meer bestaat, hij ziet
daarbij over het hoofd dat de ondergane
uitbreiding op basis van het oude een ver
rijking betekent. Voor zover deze verrijking
aan hem te danken is, kan men hem daar
voor dubbel dankbaar zijn.
Steeds losser van de aarde
Met dit alles heb ik dus willen zeggen
dat zijn bedoelingen intussen achterhaald
zijn door het „klassieke" ballet, dat dank
zij het voorbeeld en het toedoen van Jooss
heeft geleerd ook buiten het rijk der legen
den te treden. Het is evenwel de vraag hoe
ver men danspassen op het terrein van de
werkelijkheid kan maken. In feite gelukte
het hem alleen met „De groene tafel" een
(helaas nog steeds) actueel gegeven te be
handelen, doch men dient daarbij niet te
vergeten dat dit een satire is. Zou hij
doorgaan in de richting van het dans
drama, dan stuit hij op dezelfde moeilijk
heden als de maar weinig inspiratie vin
dende schrijvers van toneelstukken. Het
gevolg is dat ook Jooss zijn toevlucht moet
zoeken in het domein der fantasie en steeds
losser komt van aardse betrekkingen
En daarmede is de cirkelgang der naar
mijn mening onmiskenbare toenadering
bijna gesloten. Want wie de gisteren uitge
voerde „Fantasie" op muziek van Schu-
bert heeft gezien, vraagt zich af waarom
er niet op de pointes werd gedanst. Dit
werkje mag dan bijzonder licht en luchtig
zijn, men mist bij alle zwierigheid zowel
vaart als logische voleinding der thans
vaak willekeurig afgeronde bewegingen.
Dit brengt ons op het terrein van de
techniek, waarvoor inderdaad in het klas
sieke ballet al te dikwijls en al te nadruk
kelijk de aandacht wordt ingeroepen. Jooss
heeft het demonstreren van zinledige vir
tuositeit afgeschaft. Daarvoor in de plaats
stelde hij echter een alsmaar vloeiende en
zich nimmer kristalliserende schoonheid.
Men ontbeert het brillante mdment, de
schitterende vorm. Het eenzijdige van Jooss
is het voorop stellen van de inhoud, bij
gebreke waarvan „abstracte" gevoelens en
„symbolische" reacties vormgevend moe
ten werken, zodat de artistieke drijfveren
menigmaal vervangen worden door bijna-
wetenschappelijke opvattingen.
Aan een bespreking van het eigenlijke
programma ben ik door deze algemene uit
eenzetting nauwelijks toegekomen. Daar
voor bestaat echter nog gelegenheid als ik
ook het tweede programma heb gezien.
Vastgesteld mag intussen worden dat „De
groene tafel" nog steeds een indrukwek
kend geheel blijkt te zijn, al heb ik de in
druk dat Jooss zelf de figuur van de Dood
massiever en hoekiger danste dan Rolf
Alexander, die niettemin veel indruk wist
te maken. Noëlle de Mosa is een buiten
gewoon sierlijke danseres gebleven, die men
met genoegen terugzag, evenals de veel
zijdige Hans Züllig, die men nu ook als
choreograaf leerde kennen. Zoals steeds
speelden muziek en begeleiding uiterst be
langrijke rollen. DAVID KONING
ADVERTENTIE
Wij rijden met
In de ouderdom van 77 jaar is te 's-Gra
venhage overleden de heer S. Heyblok,
gepensionneerd hoofdcommies van de ge
meente-secretarie te Haarlem.
De begrafenis heeft Maandag plaats aan
de Kleverlaan om 1.30 uur.
De heer Th. H. J. Winkelman, emeritus
pastoor te Heemstede, hoopt op 2 Maart
zijn gouden priesterfeest te vieren, en op
15 Augustus de heren J. de Vlieger, emeri
tus-pastoor te Heemstede en G. van Nie-
kerk, vroeger pastoor te Overveen.
Op 15 Augustus is rector H. F. J. M. van
den Heuvel te Bennebroek veertig jaar
priester.
Verder vieren op 11 Juni hun zilveren
jubileum de heren F. H. M. Lohman, rec
tor te Halfweg en J. Staadegaard, bouw
pastoor te Lisset
