Sport in het kort
Zie boven:
Algemeen aspect rond jaar
wisseling: niet ongunstig
Het Heilige Geesthuis te Haarlem
werd 650 jaar geleden gesticht
Beeldende kunst in de fabriek
Nieuwe uitgaven
Zandvoort
's winters dichter bij de zon
Dit was de eerste stichting van Armenzorg
Effecten- en
Geldmarkt
Basketbalcompetitie
Cricket
India-Engelse ploeg
WEEKABONNEMENTEN
Nederlandse tennislijst
Raadsvergaderingen
Op hoop van zegen
Contact-avond
speeltuinvereniging
Voorzichtig begin van toenadering
Scheepvaart
MAANDAG 31 DECEMBER 1951
HAARLEMS DAGBLAD
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Hoe men ook over de financiële en eco
nomische vooruitzichten moge denken, een
feit is dat het algemene aspect bij het einde
van 1951 aanmerkelijk beter is dan het
bij het begin van dit jaar was.
In de eerste plaats hebben de Rijksin
komsten gedurende het lopende jaar weer
ruim gevloeid, zodat opnieuw een belang
rijk bedirag boven de ramingssom van de
belastingen zal worden ontvangen. Dit
geldt zowel van de conjunctuur-' als de
niet-conjunctuur-belastingen en het was
de laatste jaren' steeds het geval, niet
slechts als gevolg van lage ramingen, maar
ook wegens de waardedaling van het geld.
Voor de beoordeling van de staatsfinan
ciën is het van grote betekenis dat in Sep
tember jl. een begroting voor 1952 kon
worden aangeboden, welke op de gewone
dienst een overschot laat, zodat zelfs ka-
pitaalslasten naar de gewone dienst konden
worden overgebracht resultaat ener fi
nanciële politiek, die deswege niet anders
dan gezond-conservatief kan worden ge
noemd. Zij heeft er dan ook niet weinig
toe bijgedragen de positie van de Neder
landse gulden in binnen- en buitenland te
versterken, zoals wel blijkt uit de hogere
koersen voor Nederlandse fondsen van bui
tenlandse beurzen, met name voor aan
delen Koninklijke.
Men kan wel zeggen dat de positie van
de gulden vooreerst van de zijde der staats
financiën als zodanig niet meer wordt be
dreigd.
Hier komt dan bij en dit is van niet
minder groot belang dat de ontwikke
ling van onze betalingsbalans betere per-
spectvieven toont. Voor 1950 was er een te
kort van meer dan f 1 milliard en voor het
eerste halfjaar 1951 heeft het zelfs nog
meer bedragen dan in diezelfde periode
van 1950, ni. 795 millioen tegen ƒ708
millioen. Dienovereenkomstig steeg in het
eerste halfjaar het tekort bij de Europese
Betalings Unie van maand tol: maand, zo
dat de schuld van 94 millioen dollar in Ja
nuari tot 192 millioen dollar in Augustus
opliep en onze goud- en deviezenvoorraad
van maand tot maand slonk. Dit was ook
geen wonder, want de Nederlandse invoer
overtrof maandelijks de uitvoer in belang
rijke mate. Van JanuariJuni 1951 be
droeg de invoer ƒ5145 millioen, de export
3427 millioen, het nadielig saldo derhalve
1718 millioen. Ook Juli en Augustus
waren nog slecht, maar in September kon
een gelukkige kentering intreden. De in
voer daalde, de export steeg en over Oc
tober en November kon zelfs voor het eerst
sinds 1917 een overschot op de handels
balans worden geconstateerd, namelijk
respectievelijk van 7 millioen en van
59 millioen. Tengevolge hiervan bedraagt
het tekort voor de met November- afgeslo
ten periode ƒ2197 millioen, zijnde ƒ107
millioen minder dan in dezelfde periode
van 1950. Daar ook voor December een
overschot wordt verwacht, zal 1951 dus een
gunstiger resultaat opleveren dan zijn voor
ganger.
Niettemin zou het een onverantwoord
optimisme zijn, alle bezorgdheid voor de
naaste toekomst te laten varen. Uit de spe
cificatie van de handelscijfers blijkt wel
dat zowel de verminderde invoer als de
vermeerderde uitvoer ten dele aan toeval
lige factoren is te danken.
Voorts wordt uit die specificatie duidetak
dat de verminderde invoer met de crediet-
restrictie em de liquiditeitsmoeilijkheden
van het Nederlandse bedrijfsleven verband
houdt. Dit blijkt ook wel uit het feit dat,
zoals minister Van den Brink dezer- dagen
in de Tweede Kamer heeft medegedeeld,
het bedrag dat in voorraden is geïnvesteerd,
van 1300 millioen in 1950 tot 700 mil
lioen is teruggegaan. Maar ook de import
van kapitaalsgoederen machines, stoom
ketels, toestellen is de laatste maanden
verminderd en ten aanzien van de voor No
vember evenwichtige handelsbalans is hei
dus zeker niet alles goud wat er blinkt.
De minister heeft dan ook terecht tegen
een te groot optimisme gewaarschuwd en
een achteruitgang van onze deviezenpositie
gedurende het eerste halfjaar van 1952 in
uitzicht gesteld. Gelukkig kan deze devie
zenpositie, welke van 895 millioen op 23
Juli jl. tot 1631 millioen op 17 December
li. is verbeterd, straks weer een stootje
verdragen, maar de vrij sterke schomme
lingen van de laatste tijd duiden toch wel
op een nog steeds voortdurende labiliteit.
Daarbij is ons land niet alleen van aller
lei bepalingen en besluiten van het buiten
land afhankelijk men denke aan de vrij
making van de Duitse handel en de moei
lijkheden met de Benelux maar ook
Het programma voor Donderdag en Vrij
dag 3 en 4 Januari des avonds 7 uur in hei
Krelagehuis aan de Leidsevaart luidt:
Donderdag 3 Januari. Dames: Antilopen
I—O.K. I, Rapiditas III—SC Haarlem IV.
Heren: HOC II—OK II, SC Haarlem I—
PSVH I. HHC II—Antilopen II, OK III
Antilopen III. TT„ TT
Vrijdag 4 Januari. Dames: HOC II—cHHC
II. Rapiditas I—PSVH I, SC Haarlem I—
HHC I
Heren: HGA III—HOC III. Antilopen I—
HGA I, RAO I—HOC I, IHJ I—PSVH II,
HOC IV—Schoten I.
Voor de komende dagen is een aantrek
kelijk programma vastgesteld en. al blijft
het'team van Antilopen (voorheen Sport
bond) dan ook voorlopig nog aan de kop,
er blijft toch nog voldoende spanning over,
want de goed volgende ploegen mogen geen
misstap doen. SC Haarlem heeft wel een
kans tegen de Politie en Antilopen moet
van de Gemeenteambtenaren kunnen win
nen of zorgen deze voor een verrassing? Bij
RAOHOC is een voorspelling moeilijk,
hoewel wij toch RAO de beste kansen ge
ven.
Ook in de tweede klasse heren zijn enige
aardige wedstrijden vastgesteld, waarbij
wij als eerste zouden willen nemen de wed
strijd tussen de leidende ploegen HHC II
en Antilopen II. Beide ploegen zijn nog on
geslagen, hoewel het laatste team er enigs
zins uit schijnt te zijn, gezien de laatste
kleine overwinningen. Wij wagen ons hier
niet aan een voorspelling. HHC achten wij
als ploeg beter. De winnaar neemt voor
lopig de leiding in de afdeling.
De wedstrijden in de dames eerste klasse
worden overwinningen voor Antilopen en
PSVH, waardoor de teams van Rapiditas
en OK wel onderling zullen moeten uit
maken voor welk team de ondex-ste plaats
bestemd is.
De Engelse cricketploeg M.C.C. is de derde
wedstrijd tegen India goed begonnen, want
op de eerste dag scoorde zij 217 runs voor
het verlies van 4 wickets.
De beide vorige wedstrijden, te New
Delhi en Bombay, eindigden onbeslist.
Thans wordt in Calcutta gespeeld.
van de hulp uit de Verenigde Staten, welke
nog altijd niet kan worden gemist. Zelfs
voor de oplossing van de financierings
moeilijkheden in de middenstand hebben
we die hulp nodig, nu de regering uit de
tegenwaarderekening van de Marshail-
huip 100 millioen wil afzonderen voor
een industrie-garantiefonds, waartegen
men ginds blijkbaar geen bezwaar heeft.
Afgaande op de tot dusver gedane mede
delingen, kan worden gezegd dat de gang
van zaken in het Nederlandse bedrijfsleven
in het lonende jaar niet ongunstig is ge
weest, ook al bewijst de daling van de in
dustriële productie sinds de laatste maan
den dat de Korea-hausse, welke in het be
gin van dit jaar nog bestond, in haar tegen
deel is omgeslagen. Vandaar ook dat men
op de Amsterdamse Beurs geneigd is een
afwachtende houding aan te nemen, het
geen trouwens tegen het einde des jaars
doorgaans het geval is. De intrede van een
nieuw jaar wordt nu eenmaal met een
nieuw begin geïdentificeerd, hoewel dit
grotendeels slechts denkbeeldig is.
„Bijbelboekjes voor kleuters"
gave J. H. Kok, Kampen).
(Uit-
In de serie „Bijbelboekjes voor de kleu
ters" zijn thans twee nieuwe afleveringen
verschenen, namelijk de geschiedenis van
Jona en die van koning David. Deze boekjes,
in kinderlijke trant geschreven door Anne
de Vries, mogen zich in grote populairiteit
verheugen en zijn een uitstekend middel om
de kleinen toegang te verschaffen tot de
Bijbelse geschiedenis, zonder dat zij over
rompeld worden door de gecompliceei'dheid
ervan. Zij worden spelenderwijs geacclima
tiseerd in de sfeer van het land, waar de
handelingen der Bijbelse historie zich af
speelden en maken kennis met de grote figu
ren uit deze historie, waarbij zij direct wor
den geconfronteerd met de zinnebeeldige
betekenis van het wel en wee dezer persoon
lijkheden. De tekeningen van Tjeerd Botte-
ma spreken tot de kinderlijke fantasie.
?-■
dienen uiterlijk op Woensdag te worden
betaald, daar de bezorgers op Donder
dag moeten afrekenen.
DE ADMINISTRATIE.
De overblijfselen van de auto die Vrijdagavond bij Hedel met grote vaart op een
stilstaande vrachtauto gereden is. De beide inzittenden, de heer J. C. de Vries, lid van
de Raad van Beheer van Philips, en zijn echtgenote kwamen bij dit ongeval om het
leven. Inzet: de heer J. C. de Vries.
De officiële ranglijsten van 1951. samen
gesteld door de Koninklijke Nederlandse
Lawntennisbond, vermelden de beide kam
pioenen mevrouw RoosVan der Wal en mr.
Wilton op de eerste plaats. Zij danken dit
niet alleen aan het feit van hun kampioen
schap, doch ook aan hun resultaten in ver
schillende andere wedstrijden.
Enkele spelers o-a. mejuffrouw Herm-
sen, Van Swol en Rinkel zijn niet in de
ranglijst opgenomen, wegens onvoldoend aan
tal wedstrijden tegen andere spelers, waar
door geen goede maatstaf kon worden aan
gelegd. De ranglijst van de heren is als volgt
(tussen haakjes de plaats, welke de betref
fende speler het vorig jaar op de ranglijst
innam): -■
1. Mr. H. Wilton (5). 2 én 3. L. Krijt (6) en
J. Linëk (3). 4. A. van Meègeren (7). 5. T-
Hughan (2). 6. H. van Dalsum (8). 7 en 8.
F. Dehnert (11) en J. Windt 9. H. van
Gasselt (19). 10 tot en met 13. H. Beernink
(9), drs. A. Borren (12), W. Karsten (18) en
mr. J. Taminiau (15). 14, 15 en 16. J. Cara-
moy, T. Kramer en A. Maris.
De damesranglijst is als volgt: 1. mevrouw
J. Roos—Van der Wal (2). 2. mej. M. Rollin
Couquerque. 3 en 4. mevr. G. BlaisseTer-
windt en mevrouw Z. Schmier (3). 5 en- 6.
mej. C. Grosveld (5) en mevr. A. Koopmans—
Knottenbelt (4). 7 en 8. mevr. E. \-an_ Ber-
kelBqizer (7) en mevrouw E. Schollen
Klein (6). 9. mej. E. Hooghoudt (8). 10. mevr.
H. Vlielander Hein—Dijkmeester (10). 11.
mej. A. van der Torre (9). 12. mej. F. Teke-
lenburg. 13. mej. I. Kiek (11).
NEDERLAND VOOR DAVIS CUP 1952
INGESCHREVEN. Het bestuur van de
K.N.L.T.B. heeft Nederland ingeschreven
voor deelneming aan de Davis-cup-wedstrij-
den in 1952. Wegens de nieuwe bepalingen,
welke het vorig jaar zijn ingegaan, is Neder
land, daar het in 1951 tot de laatste acht be
hoorde, vrijgesteld van de eerste ronde in
1952. Het is echter tevens verplicht een uit
wedstrijd te spelen. Deze gaat uit de aard
der zaak tegen een winnaar van de eerste
ronde.
ZWEMWEDSTRIJDEN VOOR DE TELE
VISIE. Op 11 Januari zal door de Vara
een televisie-uitzending worden verzorgd,
waarbij zwemwedstrijden en demonstraties
schoonspringen op het scherm zullen ver
schijnen. De wedstrijden worden gehouden
in het overdekte zwembad te Naax'den,. welk
bad televisie-technisch het gunstigst was
gelegen voor een dergelijke oroefneming.
ANTWERPS ELFTAL—BATAVIEREN
23. Zaterdagmiddag heeft een hockey-
ploeg van de Batavieren met 32 gewonnen
van het Antwerps elftal, nadat de rust met
00 was ingegaan.
WERELDKAMPIOENSCHAPPEN OP DE
BAAN TE SAARBRÜCKEN. De wereld
kampioenschappen wielrennen op de baan
zullen in 1952 te Saarbrücken worden gehou
den. Als data zijn vastgesteld 26 tot en met
30 Augustus. De Luxemburgse wielerbond
heeft voor het volgende jaar de wereld
kampioenschappen toegewezen gekregen. Op
een circuit in Luxemburg zullen de wedstrij
den op de weg worden gehouden, maar baan-
wedstrijden zijn in Luxemburg niet mogelijk
omdat er geen behoorlijke wielerbaan aan
wezig is. De Luxemburgse wielerbond had
verscheidene aanbiedingen van buitenlandse
banen ontvangen, o.a. van Amsterdam, Reims.
Milaan en Rocour, maar Saarbrücken is
thans gekozen.
SCHAAKTOURNOOI TE HASTINGS.
In de derde ronde van de hoofdgroep van
het schaaktournooi te Hastings werd de
partij Donner (Nederland)Gligoric (Joego
slavië) afgebroken en des avonds voort
gezet. Na 43 zetten gaf de Nederlander op.
De andere uitslagen in deze groep waren:
PopelYanovsk.y remise, AbrahamsBarden
'AM>, GolombekHooper 10, Thomas
Schmidt 0—1. De uitslagen van de derde
ronde in de premier reserve b-groep luiden:
mejuffrouw S. BussensHa'rris 01, me
vrouw Fenny HeemskerkOakley 0-1, M.
J. JacobsonBarret afgebroken.
A. W. SABEL KONINKLIJK ONDER
SCHEIDEN. De heer A. W. Sabel Tzn.,
directeur van de A. W. Sabel N.V. te Zaan
dam. welke firma Zaterdag haar 75-jarig
bestaan herdacht, werd bij deze gelegenheid
benoemd tot ridder in de orde van Oranje
Nassau. De heer Sabel is vice-voorzitter van
de Koninklijke Nederlandse Zwembond en
bestuurslid van het Nederlands Olympisch
Comité.
SCHAAKTOURNOOI TE GöTEBORG.
In de vijfde ronde van het schaaktournooi
te Götebura soeelde dr. Ruwe remise tegen
de Zweed Bertil Gedda. Dr. Euwe heef* in de
zesde ronde gewonnen van de Zweed
Aahman. Onze landgenoot heeft thans de
leiding.
De gemeenteraad van Zandvoort zal op
Dinsdag 15 Januari des avonds om acht uur
in openbare vergadering bijeenkomen. De
vergaderingen ter vaststelling van de begro
ting 1952 zullen worden gehouden op Woens
dag 30 Januari des middags en des avonds.
De Zandvoortse toneelvereniging „Op hoop
van zegen" zal op Zaterdag 12 Januari in
theater „Monopole" de klucht „Pukkel en
Pukkel" opvoeren. De regie is in handen van
de heer J. Lubbers uit Haarlem. De jxjjtyoe-
ring zal op 19 en -26 Januari worden herhaald..
In het feestelijk versierde gebouw ..Zomer-
lust" hield de Zandvoortse speeltuinvereni
ging „Kindervreugd" Zaterdagmorgen een
contact-bijeenkomst met de leden. De voor
zitter. de heer Joh. C. Jung Sr., memoreei'de
in zijn openingswoord onder meer dat de
speeltuinvereniging, vooral in de loop van dit
jaar uitgroeide tot een vereniging voor alge
meen jeugdwerk. Ruim driehonderd kinde
ren worden op cursussen aangenaam en leer
zaam bezig gehouden. De heer Jung wees
er op, dat enkele jaren geleden duizend
gulden subsidie was verstrekt door de ge
meente voor het houden van een onderzoek
naar de jeugdproblemen in Zandvoort, doch
dat men na de verschijning van het rapport
nooit meer iets gehoord heeft dan dat er in
Zandvoort óók „asfaltjeugd" zou bestaan,
hetgeen spreker betwijfelde.
Het werk van de speeltuinvereniging is zo
gegroeid dat een kleine dertig leiders en
leidsters nodig zijn. Nog steeds blijft dit
werk zich uitbreiden en daarmee groeien de
financiële moeilijkheden. Spreker drong met
klem aan op aller medewerking om het werk
te kunnen blijven voortzetten.
Na deze ernstige woorden kon men genie
ten van een aantrekkelijk, gevarieerd pro
gramma
SCHIJNBAAR tegen
alle redelijkheid in
doet zich het feit voor
dat, terwijl wij huiverig
in de jaskraag duiken,
sneeuwballen gooien,
schaatsenrijden of met
een boek achter de ka
chel kruipen, onze aard
bol zich veel dichter bij
de zon bevindt dan wan
neer wij 's zomers aan
het strand, liggen te nik
sen omdat het voor elke
activiteit te heet is. Men
kan dit feit zelfs met
een fijn meetinstrument
constateren: op het ogen
blik, tijdens deze „don
kere dagen" lijkt de mid
dellijn van de zon groter
dan een half jaar gele
den.
De wisselende afstand
aarde-zon schuilt in de
omstandigheid dat de
aarde niet in een cirkel
maar in een elliptische
baan om de zon draait.
Welisivaar is, op papier,
de gesloten kromme lijn
die onze aardbaan voor
stelt, bijna niet van een
cirkel te onderscheiden,
maar in de praktijk is
het verschil toch aan
zienlijk: op dit moment
zijn wij ongeveer vijf
millioen kilometer dich
ter bij die enorme bol
van gloeiend gas dan in
Juni en Juli. De aard
baan ligt namelijk zo,
dat het punt waarop de
aarde het verst van de
zon staat (de sterrekun-
de noemt dit: het aphe-
liuniop 4 Juli j.l. werd
gepasseerd. Straks, op 4
Januari, bereikt onze
planeet het andere uiter
ste, perihelium genaamd;
dan is de afstand tot de
zon het kleinst hoe
wel altijd nog bijna 150
millioen kilometer.
Natuurlijk doemt de
vraag op, hoe het dan
toch komt dat December
en Januari de koudste
maanden zijn en dat het
in Juni en Juli warm is.
Men moet daarbij beden
ken dat deze stelling, zo
geformuleerd, maar voor
een deel van de aarde
opgaat. De Zuid-Afri
kaan beleeft Kerstmis
als een midzomerfeest,
waarbij hij tijdens de
vrije dagen verkoeling
zoekt in de bergen of
aan zee. Voor Australië
en Zuid-Amerika geldt
hetzelfde: op het Zuide
lijke halfrond is het im
mers op het ogenblik
volop zomer. (En voor
deze gebieden geldt dus
wèl, dat de aarde in de
zomer dichter bij de zon
is dan 's winters).
Hieruit blijkt al dat de
afstand van de aarde tot
de zon op een gegeven
tijdstip nagenoeg niet
van invloed is op het
seizoen dat op dat ogen
blik heerst. Wat wèl be
paalt hoe warm of koud
wij het hebben is de hoek
die de zonnestralen met
het aardoppervlak ma
ken. Is die groot dat
wil zeggen treffen de
zonnestralen het aard
oppervlak vrij steil
dan beleven wij zomer;
maken zij, zoals nu, een
scherpe hoek met het
aardoppervlak in de
streek ivaar wij wonen
(52 gr. Noorderbreedte)
dan is het hier kouder,
mede doordat de zon dan
kortere tijd boven de
horizon staat.
En dat laatste is weer
sen gevolg van de helling
van de aardas. De lijn
die men, dwars door de
aarde heen, kan trekken
van Noord- naar Zuid
pool, staat niet loodrecht
op het vlak waarin de
aarde haar baan be
schrijft, maar maakt
daarmee een hoek van
ongeveer 23 gr. Daar
door is gedurende het
ene halfjaar het Noor
delijke halfrond naar de
zon toegekeerd, geduren
de het winterhalfjaar
neigt de Noordpool zich
van de zon af. Daarom
zien wij hier op 52 gra
den N.B. de zon maar
korte, lage boogjes bo
ven de horizon beschrij
ven. Het kortst zijn die
boogjes in de dagen voor
en na de 22ste Decem
ber. Op die datum
nauwkeurig gezegd om
17.01 uur staat de zon
in het zgn. „winterpunt".
G. v. W.
Toen ik de cantine van één der bedrijven
van de Hoogovens te Velsen binnenstapte,
vergezeld van een vriendelijke jongedame,
die mij door de propaganda-afdeling was
„toegevoegd" (ik geloof dat men dat zo
zegt), was deze geheel gevuld met arbei
ders in overall, die hun twaalf-uurtje zaten
te nuttigen. Ofschoon ik wel eens meen
op te merken, dat „meneren" mij tenge
volge van kleine afwijkingen in kleding
en haardracht niet helemaal als een der
hunnen zien, kreeg ik nu het (een beetje
verlegen makende) gevoel een „meneer"
ie zijn tussen deze mensen.
Nu ging het er om dat ik de werken
van de schilderes Nola Hatterman zou be
kijken, die in de cantine ten gerieve van
de arbeiders zijn opgehangen en daar iets
over zou schrijven. Maar. als ik nu, zoals
bij een gewone tentoonstelling, zou gaan
opmerken dat ik door de aquarellen die
Nola Hatterman in Londen maakte een
sterke impi-essie van de indrukwekkende
melancholie van die wereldstad kreeg, dan
geef ik daarmee m ij n mening, in dit ge
val mijn moneren-mening, althans in de
ogen van die mannen in overalls, die, daar
is geen twijfel aar., met een lichte arg
waan de rug van deze meneer met bloc
note bezagen. (Ik mag hierbij wel als ver
zachtende omstandigheid veronderstellen
dat de „toegevoegde" jongedame, mense
lijkerwijs gesproken, een afleidende blik-
vangster geweest zal zijn).
Wat had er nu in deze situatie k u n-
nen gebeuren? Dit: de meneer had, na de
schilderijen te hebben gezien, zijn rugaan
zicht kunnen verwisselen voor wat men in
de schilderkunst zijn „en face" noemt. Mei
andere woorden: hij had, al of niet ter
zijde gestaan door de jongedapie, een
plaatsje kunnen innemen te midden van
die overalls om de volgende vragen te
stellen:
Ten eerste: vindt u het prettig of nut
tig dat de dii*ectie wisselende tentoonstel
lingen van schilderijen organiseert in de
ontspanningslokalen?
Ten tweede: vindt u de schilderijen die
Het Heilige Geesthuis zoals het in 1768 was toen met de afbraak begonnen werd.
Op de hoek van de Kruisstraat en de
Krocht staat nu het Hofje van Oorschot. In
1300 zo lezen wij in de geschiedenis
boeken van Cornells de Koning werd
daar het Heilige Geesthuis gesticht. Deze
stichting dankte haar oorsprong aan een
Broederschap die zich naar de Heilige
Geest noemde, aan welke de zorg voor
kranken en wezen was aanbevolen. Coene
van Oosterwijk een lid dezer Broederschap,
schonk nog bij zijn leven aan de Stad een
huis en tuin staande aan de Krocht. Dit
huis moest, zo werd bepaald, de Heilige
Geest worden toegeëigend, dat is ten ge-
bruike van zieken, gebrekkigen en wezen
worden ingericht. De Stad aanvaardde de
schenking en kort daarna (vermoedelijk
in 1301, dus nu 650 jaar geleden) wei*d het
huis in gebruik genomen.
Aanvankelijk werden er zieke mannen
en vrouwen in verpleegd. In 1425 werden
ook ouderloze kinderen opgenomen.
Later werd het slechts uitsluitend wees
huis.
Het Heilige Geesthuis is de eerste stich
ting van liefdadigheid te Haarlem.
De Broederschap deelde in de St. Bavo
elke week brood uit aan armlastigen. De
Heilige Geestbank in clie kerk, waarin
vroeger die uitdelingen werden gehouden,
herinnert daaraan nog.
In 1768 werd het Heilige Geesthuis afge
broken om plaats te maken voor de 17
huisjes van het Hofje van Oorschot.
er nu hangen mooi, lelijk, vreemd, knap,
prachtig, afschuwelijk, raar, vervelend,
vrolijk, enzovoorts, enzovoorts?
Neem nu eens aan dat hij die vragen
gesteld had; dan zou hij vermoedelijk dit
hebben ontdekt:
A: Dat er in al die gelijkvormige over
alls even veel of even weinig meningen
leefden als in alle meer of minder goed
gesneden colbertcostuums van de meneren
voornoemd.
B: Dat hij dus een doorsnee-mening
moet rapporteren, die volstrekt geen juist
beeld geeft van wat er in deze mensen
groep leeft.
Gebaar van betekenis
Toch blijft juist deze vraag van belang:
hoe staan deze mensen, die uiteraard zel
den in de gelegenheid zijn om een mu
seum te bezoeken, tegenover de schilder
kunst die hun nu in eigen huis geboden
wordt? De heer C. F. van Dam, chef van
de propaganda-afdeling, die wèl zijn oor
te luisteren legt, vernam dat er vooral
voor de grafische kunst (voor etsen, litho's
en houtgravures) veel waardering is. Men
bewondert de uitvoerige détaillering in de
houtgravures van Dirk van Gelder, de dé-
coratieve figuren in de vignetten van Pam
Rueter. Ook het werk van Nola Hatter
man valt in de smaak. Men begrijpt het
en wordt niet voor problemen gesteld. De
heer Van Dam vertelt verder dat de ten
toongestelde werken ook Zondags te be
zichtigen zijn en dat er de eerste keer al
meer dan tweehonderd bezoekers waren.
Dat er in de toekomst ook lezingen over
kunst gehouden zullen worden en dat al
deze noviteiten ook navolging vinden in
andere bedrijven, onder meer aan de Zaan.
Het probleem blijft echter dat grote groe
pen van de samenleving in feite zo ver
van het wezen der schoonheid verwijderd
leven, omdat zij aan het ontstaan er van
geen deel hebben, omdat er in onze tijd
geen volkskunst meer bestaat Deze groe
pen zien de kunstenaar toch vooral als de
eenzame, die de vrijheid verkozen heeft en
deze veelal' met een lCven zonder sociale
zekeiTieden moest kopen.
Toen de trein over de brug reed van het
Noordzeekanaal, waarboven de heldere
vrieslucht lichtend blauw was, zag ik van
achter mijn venstertje de machtige fa
briekscomplexen en schoorstenen langzaam
verdwijnen en realiseerde ik mij dat hier
toch een voorzichtig begin gemaakt werd
om een toenadering tot stand te brengen
tussen kunstenaar en bevolking. Ik dacht
over het grote belang dat hierin ook voor
de kunstenaar kan liggen en dat het zeker
goed en nuttig zal wezen lezingen te hou
den.
Maar ivat mij vooral van betekenis leek,
was het „gebaar" het gebaar van de
kunstenaar die zijn werk niet stuurde naar
de „Salon", maar naar de fabriek.
OTTO B. DE KAT.
AMERIKAANS VLIEGTUIG VERMIST
PITTSBURGH, (Reuter) Sinds Zondag
wordt een tweemotorig Amerikaans vlieg
tuig met veertig personen aan boord ver
mist. Het toestel was op weg van Pitts
burgh naar Buffalo, een afstand van één
uur vliegen, en had voor drie uur benzine
aan boord. De weersomstandigheden wa
ren bij met vertrek goed, doch langs de
route kwam er regen en mist opzetten.
HAARLEMSE KORFBALBOND
Tweede klasse: Oosthoek 2Watervliet 5
t. a.; DSV 1—N. Flora 2 t. a.
Derde klasse A: Haarlem 4Oosthoek 3
3—7; Onder Ons 2—DSV 2 3- 1.
Derde klasse B: Onder Ons 3—N. Flora 3
Abbedijk, pass. 28 San Miguel.
Al-mkerk, 28 te Port Said.
Amstelpark, 3 Jan. v. Newport News te Am
sterdam verwacht.
Algenib, 29 v. Antwerpen te R'dam.
Arendsdijk, 28 te Rio de Janeiro.
Aldabi, 29 v. R'dam naar Hamburg.
Alcyone, 28 510 m. NW. Chago Archipel.
Alioth. 28 v. R'dam n Bremen.
Alkaid, 28 230 m. N. NO. Fernando Noronha.
Amstelveen, 28 210 m. W. Scilly's.
AmsteTkerk, 29 rede Cape Coast
Annenkerk, 28 750 m. NW. Geraldton.
Antonia, 25 v. Pulubukom n. Bangkok
Arundo, 28 200 m NW. Finisterre.
Aagtekerk, 29 van Manilla.
A als-urn, pass. 30 Wight.
Albireo, 30 v. Rio de Janeiro n. Las Palmas.
Almdijk, 30 te Mobile.
Alkaid, 30 Ie Recife
Alnati, 30 v. Santos'n. Montevideo.
Altair, 30 v. Rio Grande n. San Francisco
Ampenan, 30 van Galveston te Houston
Amstelland, 30 v. Amsterdam te Buenos Aires
Amstelstad. 29 v. New York n. Beirut.
Amsteldojk, 30 v. Norfolk te New York
Arnedijk, 30 van Antwerpen.
Averdijk, 30 v. R'dam te New York.
Axeldijk, 30 v. New Orleans te R'dam.
Alpherat, 30 v. R'dam n. New Orleans.
Aardijk, 30 v. R'dam te Houston.
Baarn. 2 Jan. Port of Spain verwacht.
Borneo, 2 Jan. Pondicherry verwacht.
Batoela, 28 rede Paivkalpinang v. Tj Priok.
Baud, 29 v. Semarang te Tj. Priok verw.
Baweati. 28 v. Bandjermasin n. Kota Baru
Bandjermasin, 28 in Str. Soenda.
Barendreeht, 28 570 m. O.NO. Demerara.
Britsum, 28 280 m. ZW. Fayal.
Bantam. 30 te Bahrein.
Biiliton," 31 te Basrah.
Bonaire, 30 v. Dover n. Funchal.
Boschfontein, pass. 29 kp. Guardaful.
Bennekom, 30 v. Santiago de Cuba n. Tampa
Bloemfontein. 30 v. Port Elisabeth n. East
London.
Blijdendijk, 29 v. R'dam n. Norfolk.
Caltex Pernls. 1 Jan. v. Sldon te R'dam verw
Caltex Leiden. 28 bij Kreta
Clio, 26 te Port au Prince.
Caltex Delft, pass. 30 Kp. Bon.
Caltex Nederland, pass. 30 Gavdo bij Kreta
Caltex The Hague pass 28 Gibraltar.
Caltex Utrecht, 30 dwars Malta.
Cleodora, 30 v. Rio de Janeiro te Curagao
Congostroom. 30 te Freetown.
Cirrus (weerschip), 30 v. R'dam n. Station Atl.
Oceaan.
Duivendijk, 29 v. Antw. te R'dam.
Dalerdijk, 30 v. Vancouver te R'dam.
Danae. 29 v. Amsterdam te Rotterdam.
Delft, 30 te Hamburg.
Diemerdijk, pas 30 Mona eil n. Le Havre.
Delfshaven, 30 v. Antw. te R'dam.
E trema, 28 op Thames n. Thameshaven.
Erinna, pass. 28 Nicobareri.
Esso Rotterdam. 28 630 m. NO. Martinique.
Elmina, 29 v. Antwerpen naar Dakar.
Gaasterkerk. 29 v. Amsterdam n. Marseille.
Gooiland, 30 van Bremen te Hamburg.
Grootekerk, 31 v. Antwerpen te Amsterdam.
Helicon, 29 La Guaira verwacht.
Hecuba, 28 by Vlissingen n. Puerto Rico.
Hestia, 28 v. Ciudad Trujillo n. Port au Prince
Haulerwijk, 28 250 m. ZO. Sable eil.
Hermes, 29 te Port au Prince.
Heemskerk, 30 v. Antwerpen te R'dam.
Haarlem, 30 v. Barbados n. Port of Spain.
Hersilia, 30 v. Balboa.
Helena, 29 v. Amsterdam te Antwerpen.
Hercules, 31 v. Hamburg te Bremen.
Hera, 28 v. Curagao n. R'dam.
Ittersum, 23 270 m, NO. St. Maria
Iris, pass 30 Holtenau.
Japara (KPM), 28 v. Makassar n. Luwu,
Jupiter, 27 v. Tunis n. Palermo.
Jagersfontein. 30 van Beira te Amsterdam.
Katwijk, 28 v. Setubal te Pemis.
Kota A.goeng, pass. 28 Fayal n. Halifax.
Kota Gede, pass. 28 Kp. Bon.
Kota Baroe, 30 te Aden.
Kieldrecht, 30 v. Singapore n. Port Swettenham
Lissekerk, 28 v Genua n. Southampton.
Laagkerk, 28 v Aden n. Colombo.
L-eopold-skerk, 29 v. Perz. Golf te R'dam.
Leersum. 28 485 m. ZO. Kp. Race
Lemsterkerk, 31 v. Koeweit n. Basrah.
Leuvekerk, 30 te. Aden.
Limburg, 31 te Alexandrië.
Lin-dekerk, 30 v. Antwerpen te R'dam.
Loenerkerk. 29 te Genua.
Loosdrecht., 30 te Madras.
Leerdam, 29 te Antwerpen.
Luna, 29 v. Barcelona n, Gibraltar.
Leikkerker, pass. 29 Finisterre n. Le Havre.
Macuba, pass. 28 Aden.
Marisa, pass. 28 Martinique.
Mirza. 28 v. Mena el Ahmadi n. Gibraltar voor
orders.
Marken, 28 17 u. v., R'dam te Galveston.
Maleo, 29 v. Miri te Singapore verwacht'.
Marin, 24 v. Port au Prince n. New Orleans.
Marpessa, pass. 28 Bahamas.
Mitra. 28 200 m. N.NO. Banka.
Murena, 28 80 m. Z. Napels.
Maas, 30 v. Amsterdam te Gibraltar.
Maasland, 30 te Iliheus.
Mapia. 31 te Port Swettenham.
Muiderkerk, 30 v. Teneriffe n. Kaapstad.
Murena, 30 v. Sidon le Livorno.
Madoera, 26 v. San Francisco n Los Angeles.
Mataram, pass. 30 Point de Gallë.
Meerkerk, 31 v. Bremen te Rotterdam.
Myonia, 28 v. Sydney naar Miri.
Merwede, 30 v. New Orleans te R'dam.
Noordwijk, 28 v. Amsterdam naar R'dam.
Noordiam, 31 v. New York te R'dam.
Ovula, 28 v Willemstad n. Bergen en Aalesund
Overijsel, pass 29 Point de Galle n. Singapore
Omala, pass. 31 Sabang.
Onddna, 29 v. Aden n Mena el Ahmadi.
Oranje, 29 v. Southampton n. Port Said.
Oranjefontein, pass. 30 Dakar n. Kaapstad.
Orion. 30 v. Messina naar Malta.
Poseidon, pass; 28 Soerabaja verwacht.
Plancius, 29 te Soerabaja verwacht.
Prins Willem V, 28 180 m. W. Kp. Vincent.
Polydorus, 30 v. Indonesië te New York
Prins Frederik Hendrik, 31 v. R'dam té Va
lencia.
Prins Frederik Willem 29 v. Rouaan n. Casa-
.blanca.
Parkhaven, 30 v. Buenos Aires n. Bahia.
Prins Alexander, 29 v. R'dam n. St. John.
Prins Willem v. Oranje. 30 v. R'dam n Huil.
Prins Willem IV, verm 2 Jan v. Burrina n.
Hamburg.
Riouw. 28 'v. Soerabaja.
Raidja, 28 te Muntok.
lloebiah, pass. 30 Ouessant.
Rondo, 30 v. Port Said n. Alexandrië.
Rotti, 30 Liverpool verwacht
Rotula. 29 v. Fredericia te R'dam.
Ruys, 29 v. Kobe n. Hongkong.
Rossum, 30 van Amsterdam naar Huelva.
Straat Malakka, 28 te Tanga.
Straat Makassar, 28 v Kaapstad n. Buenos
Aires.
Sibajak. 28 dwars Wight.
Slamat, 27 v. Tj, Priok n. Singapore
Stad Alkmaar, 29 v. R'dam n. Golf v. Mexico.
Stad Maastricht. 28 v Genua n. Casablanca.
Sambas, 28 v. Singapore n. Bangkok
Sarpedon, 28 360 m. ZW. Azoren.
Stan-vac Djirak, 28 v. Port Swettenham te
Penang,
Stanvac Talang Akar, 29 v. Sungeigerong te
Singapore verwacht.
Scherpendrecht, 28 dwars Bona.
Sliedrecht, 28 360 m. ZO. ten O. Rio Grande.
Salatiga, 30 v. Tj. Priok te Singapore.
Samarinda, 30 ie Singapore
Schie, 29 v. Kymasi naar Amsterdam.
Singkep, 29 te Castanes.
Sloterdijk. 31 te Alexandrië.
Sommelsdijk, 29 te Antwerpen.
Stad Bieda. 30 v, R'dam naar Narvik.
Sumatra, pass. 30 Finisterre.
Slamat, 30 v. Singapore n. Belawan.
Soestdijk, 31 v. Colombo n. Aden.
Sunetta, 31 v. Montevideo te Curagao
Stad Haarlem, l Jan v. Schiedam te Casablanca
verwacht.
Salland. 30 te Montevideo.
Stad Schiedam, 3 Jan. v. Manilla te IJmuiden
verwacht.
Teiresias, 28 v. Amsterdam naar Dublin.
Tiberius, 28 te Port of Spain.
Tjipondok, 29 te Banjuwangi verwacht.
Tankhaven II, 28 100 m. O. Singapore eil.
Tfiria, 28 130 m. ZW Geraldton.
Tern-ate. 28 210 m. W.NW. Finisterre.
Tibia, 28 760 m NO. Guadeloupe.
Tjibodas, 27 v. Balikpapan te Singapore
Tjikampek, 24 v. Yokohama te Nagoya.
Tjitjalengka. 26 v. Singapore n. Hongkong.
Tomori, pass. 28 ten O. Enggano eil.
Trajanus, 25 v Port au Prince te Houston.
Tarakan, 20 te Marseille
Tawa-li, 31 v. Singapore te Belawan verwach
Teucer, 29 v. Houston te Newport News.
Tjibesar, 30 te Durban.
Tjipanas, 29 v. Mauritius n. Tamatave.
Tjisadane. 31 te Durban.
Tosari, 29 in Suezkanaal
Trompenbeig, pas. 30 Ouessant.
Tamo, pass. 30 12 u. Bonavista Kaap Verd. eil.
Titus, 30 v. Bilbao naar Tanger.
Waal. 28 v. Maracaibo te Barahona.
Wieldrecht, 28 ten anker Beira
Westerdam, 28 610 m. O. ten N. Kp. Race.
Winterswijk,, pass. 28 Finisterre.
Woensdrecht, 28 300 m. NO. Sombrero
Westland, 30 te Santos.
Willemstad, 30 te Trinidad.
Willem Ruys, 29 van Aden.
Waterland, 30 v. A'dam n Buenos Aires.
Zontiewijk, 28 480 m. O. Bermudas.
Zeeland (KRL), 31 te Tj. Priok.
Schepen met passagiers, emigrerenden
en repatriërenden
Aldabi. verm 29 v. R'dam n. Buenos Aires.
Alhena, verm. 4 Jan. v. Buenos Aires n. R'dam
Alnati, 29 te Santos.
Bonaire, zou 28 v A'dam n. Georgetown vertr.
Boskoop, 8 Jan. La Guaira verwacht
Cottica. 1 Jan. Paramaribo verwacht.
Grote Beer, Amsterdam verbouwen.
Indrapoera, verm. 2 v. R'dam n. Tj. Priok en
Soerabaja.
Joh v. oidenbarnevelt, verm. 23 Jan. van
Amsterdam naar Sydney.
Noordam, 31 te R'dam ontscheping verw.
Nieuw Amsterdam, verm. 29 Jan. v R'dam tl-
New York.
Oranje, 29 v. Southampton, 18 Jan Tj. Priok
verwacht.
Oranjestad, 11 Jan. La Guaira verwacht.
Rijndam. 2 Jan te New York verwacht.
Sibajak, 8 Jan. Willemstad verwacht
Veendam, verm. 11 Jan v. R'dam n. New York
Waterman. 1 Jan. Singapore en 23 Jan. R'dam
verwacht.
Westerdam, 31 New York verwacht.
Willem Ruys. 29 Aden en 10 Jan R'dam verw.
Willemstad, 29 La Guaira en 31 Trinidad verw.
Zuiderkruis, verm. 22 Jan. R'dam n Halifax.
