BROEKHOF
Lynne Thorn's
dilemma
-Clowntje Riek
Getuigenisavond
van „Kerk en Vrede"
Het plan-Schuman
De organist Piet Kee
Juda en Van Renesse
speelden sonates
Jurkjes en
Manteltjes
Fenomenaal orgelspel
in de Concertzaal
„Wij moeten liever willen
lijden dan vechten"
VIER VOORBEELDEN
Burgerlijke stand
van Haarlem
Uw bestellingen worden keurig thuisbezorgd
Eind 1953 bouw centraal
„visserij lab" in IJ muiden
dfef re/ye/e/t
Lezing van
P. R. Bentz van den Berg
FEUILLETON
Vanaf heden
Voor de kinderen
Porceleinen Eet-,
Ontbijt- en
Theeserviezen
Brandweer en
Openbare orde
Geslaagde politiemannen
Jeanne Demessieux gaf
een romantische avond
Boete voor handel in
gesmokkelde horloges
WOENSDAG 19 DECEMBER 1951
HAARLEMS DAGBLAD - OPRECHTE IIAARLEMSCHE COURANT
Op een getuigenisavond van „Kerk en
Vrede" jn de Begijnhofkapel sprak Dins
dagavond ds. K. Strijd over de viering van
het Kerstfeest tegen de achtergrond van de
crisis, waarin de wereld verkeert en de
dreiging van een nieuwe oorlog. Aan de
vlucht in de „Kerstrorviantiek", waarbij
men het leed in de wereld graag eens even
vergeet, mogen Christenen naar hij zeide
niet meedoen. Het is in strijd met de Kerst
boodschap. „De massale vernietigingsmid
delen, die op grote schaal in Oost en West
worden aangemaakt; zijn op geen enkele
manier in overeenstemming te brengen
met het Kerstevangelie. Eén van beide
moet wijken".
Het afzweren van de geweldtheorie is
niet alleen een deel van de Christelijke
leer, maar het anti-militaristisch principe
wordt volgens ds. Strijd ook door de histo
rie gerechtvaardigd. „We hebben twee we
reldoorlogen voor recht en vrijheid achter
de rug en wat is er zowel in Oost als West
van die idealen terechtgekomen?", vroeg
hij, onmiddellijk daarop antwoordend, dat
in Duitsland en Italië het fascisme de kop
weer opsteekt en dat „we zelf bezig zijn de
vrijheid op te rollen in de nervositeit, die
elke bewapeningswedloop kenmerkt".
Christus gebiedt de zijnen een nieuwe
weerbaarheid. De consequentie daarvan
kan voor hen betekenerf* dat zij hun leven
of hun vrijheid en bezit zullen verliezen.
In de Oost-zone van Duitsland groeit, vol
gens spreker, het aantal Christenen, dat er
op aandringt Rusland niet „met de wape
nen der barbaren" te bestrijden omdat de
communistische uitdaging elders, en wel
op sociaal-économisch gebied ligt. Zij pro
testeren tegen onmenselijkheden van de
Russen en sluiten zich niet bij de commu
nisten aan „omdat ze niet in de leugen wil
len leven". Er zijn er onder hen, die blij
ven en er zijn er die geruisloos verdwij
nen. Dat is het risico, dat volgens ds. Strijd
het Christendom inhoudt. „Wij zullen mis
schien ook voor de keus worden gesteld öf
te vechten öf geluidloos te verdwijnen. In
dien we voor het eerste kiezen, dan zijn we
geen volgelingen van Christus".
„Wij zijn te zeer gezeten burgers gewor
den om nog te beseffen, dat de wil tot het
lijden een wezenlijk Christelijke trek is",
vervolgde spreker. Op een vaak geuite
tegenwerping tot „Kerk en Vrede", dat zij
het communisme in de kaart zou spelen
antwoordde hij: „Wij zijn vrije mensen,
door niemand gebonden dan dooi- Christus.
En of dat laatste de communisten al of niet
in de kaart speelt, interesseert ons niet".
Ofschoon erkennend dat de Hervormde kerk
reeds ver meegaat met het standpunt van
Kerk en Vrede tegenover de bewapening,
merkte ds. Strijd bij de beantwoording van
vragen nog op, dat de kerken in het Wes
ten zowel als in het Oosten zich er nog
altijd bij neerleggen. Hij vergeleek deze
houding met die van Engelse priesters die
nog maar een eeuw geleden op grond van
een uitvoerige bijbelse documentatie
trachtten aan te tonen, dat de slavernij
nooit mocht worden verboden.
ADVERTENTIE
van de 50 soorten vleeswaren,
waaronder de fijnste galan
tines en pasteien, die slager
Broekhof voor de Kerstdagen
in eigen keuken bereidt.
1. Getruffeerde kalfsborsten
2. Exclusieve Hausmacher
3. Ganzenlever - galantine
4. Zwezerik-pastei
KRUISSTRAAT 4
tussen Funckler en N. Gracht
telefoon 11187
HAARLEM 18 December 1951
ONDERTROUWD: 18 Dec., P. F. van Boe
kei en F. Niemann.
BEVALLEN van een zoon: 15 Dec., A. J.
van den Bergvan der Post; 17 Dec., A. M.
C. Vermeijs—van Reijsen; 18 Dec., A. M. van
der Stoop—Streng; S. Kortekaas—Wijnands.
BEVALLEN van een dochter: 14 Dec., L.
JonkerSteinmeier; 15 Dec., P. Blonkvan
Loenen; 17 Dec., M. E. Timmermans—Maer-
tens: E. P PrinsVerheijde.
O VERLÉDEN: 15 Dec., M. Kleijne, 55 j„
Gen. Bothastraat; 16 Dec., T. van Deursen—
Kroezen, 73 j., Ged. Oude Gracht; S. Wassen-
berg—Daane, 84 j., Zuidpolderstraat; 17 Dec.,
L. R. MeijerHavinga, 18 j., Hazepaterslaan.
ADVERTENTIE
Voor de a.s. feestdagen
LEVEREN WIJ WEER onze welbekende
Hors d'Oeuvres
Russische eieren
Huzaren-salades
Polonaises gevuld met ijs
Polonaises gevuld met slagroom
STATIONSPLEIN 6
TEL. 21750
Coördinatie van diverse
laboratoria
Als er geen grote verandering in de
plannen komt, zal aan de Strandweg in
ieder geval aan IJmuidens „Zuidzij" tegen
het einde van 1953 begonnen kunnen wor
den met de bouw van het „Centraal labo
ratorium voor de visserij", waarvoor op de
gisteren door de Tweede Kamer goedge
keurde begroting voor Landbouw, Visserij
en Voedselvoorziening een bedrag van
200.000,„om te beginnen" is uitgetrok
ken. Nederland, dat tot nog toe bij de na
burige visserijmogendheden deerlijk achter
is gebleven op het nog verre van ontgon
nen gebied van het zeeonderzoek, zal wel
licht de kans krijgen door dit laboratorium
de plaats te veroveren, waar het als be
langrijk visserijland recht op heeft. De
thans nog in Den Haag, Utrecht, Den Hel
der, Amsterdam en ten dele ook Groningen
verspreid liggende biologische en chemi
sche laboratoria zullen, indien er eeh op
lossing gevonden wordt voor de huisvesting
der ongeveer 40 personeelsleden in IJmui-
den, binnen afzienbare tijd dus gecentrali
seerd worden in Nederlands grootste vis
sershaven. En daarmee zal een oude wens
in vervulling zijn gegaan, daar reeds ge
ruime tijd moeilijkheden worden onder
vonden bij het wetenschappelijk onderzoek
voor de visserij.
ADVERTENTIE
Voor de Feestdagen OUDE JENEVER
(van de Kuyper) bestellen.
De heer P. R. Bentz van den Berg, direc
teur van de Koninklijke Nederlandse
Hoogovens en Staalfabrieken N.V., heeft
gistermiddag ditmaal voor het departe
ment Haarlem van de Nederlandse Maat
schappij voor Handel en Nijverheid
weer een van zijn uitnemende lezingen
over het plian-Schuman gehouden. De
spreker, zelf lid van de Nederlandse dele
gatie die de Schuman-overeenkomst tot
stand hielp komen, volgt bij zijn aanbe
veling voor het plan een ongebruikelijke
procedure. Hij geeft een lange opsomming
van de uiteraard nogal talrijke bezwaren,
die zowel in Nederland als daarbuiten zijn
gerezen en komt daarna tot de conclusie,
dat ondanks deze bezwaren de Europese
staal- en kolengemeenschap wenselijk* ja
zelfs noodzakelijk is. En een betere aan
beveling ervoor is eigenlijk niet te vinden.
Een van de belangrijkste bezwaren voor
Nederland, die hij aanstipte, is de kwestie
der erts-leveranties, een kwestie waarover
onlangs trouwens ook de Eerste Kamer
zich bezorgd heeft gemaakt. De eenheids
prijzen voor ertsen gelden namelijk alleen
voor ertsen uit de Schuman-landen, die
om allerlei redenen voor de Nederlandse
en Italiaanse staal-industrie niet bruik
baar zijn.
De Italianen zijn er echter in geslaagd
tot een accoord te komen met Frankrijk
over Noord-Afrikaanse erts, dat Frankrijk
wijselijk buiten de overeenkomst had ge
houden. Er is nu een Franse belofte, dat
de erts-productie in Noord-Afrika zo op
gevoerd zal worden, dat er voor iedereen
genoeg zal zijn, een belofte waaraan de
spreker zich voorlopig dan maar wilde
houden.
De spreker gaf een volledig overzicht
van de talrijke maatregelen, bepalingen en
sancties, die in de overeenkomst zijn ver
vat en die ervoor moeten zorgen, dat un
faire concurrentie of de ondergang van
nationale industrieën voorkomen wordt.
Hij legde er nog eens de nadruk op, dat
Nederland als sterke producent het plan
eigenlijk niet nodig had, maar dat de ge
dachte van de noodzaak van Europese een
wording bij de industrie heeft voorgezeten.
Uit verbruikers-standpunt, bijvoorbeeld
voor de metaalverwerkende industrie, zag
hij echter wel grote voordelen.
Wat de werkwijze van de Hoge Autori
teit betreft, was hij zeker niet blind voor
de gevaren. Hij legde er de nadruk op, dat
het functionneren van de gemeenschap in
derdaad van de Hoge Autoriteit zal af
hangen, die naar zijn mening uit zeer be
kwame en integere figuren zal moeten
bestaan. Het is in zekere zin een stap in
het donker. Maar wanneer men vooruit wil
komen, moet men dagelijks stappen in het
donker ondernemen, zo besloot de spreker.
door ANNE LORAINE
Vertaald uit het Engels
12)
De gong voor de lunch luidde, toen
Lynne juist de laatste hand aan haar uiter
lijk legde. Ze had enige moeite met haar
haar, aangezien ze nog steeds niet hele
maal aan haar nieuwe kapsel gewend was.
Ze had altijd nog de neiging alles maar
gewoon glad achterover te kammen, zoals
ze het in de kliniek droeg. Ze keek nog
steeds met enige verwondering naar haar
spiegelbeeld, maar toch gaf 't haar een
zekere genoegdoening te weten, dat ze er
met haar slanke figuurtje in de geel-linnen
jurk heel goed uitzag. Met een zeker zelf
vertrouwen liep ze de trap af naar de
eetkamer. Alle anderen waren daar reeds
bijeen. Jean was het middelpunt van een
luidruchtige groep. Toen ze Lynne zag bin
nenkomen, hief ze een hand op en verzocht
om stilte. „Mag ik voorstellen: dit is Lyn
ne", zei ze vrolijk. „En dit zijn Tippy, Hil
da, Kathie, allemaal lotgenoten uit de
diensttijd van ondergetekende. Bob is die
lange slungel in die slordige grijze broek
en die jongeman daar met rood haar is
Michael ze werken beiden op de bu
reaux, waarover ik je schreef verder
is er Maureen, het meisje met de kuiltjes
in haar wangen, en dan is er nog Jimmie,
maar die ken je al....".
De lunch, die volgde, was zeer opgewekt
en weinig formeel. Lynne, die gewend was
haastig enkele boterhammen in de can-
tine van de kliniek te eten of in de eetzaal
van het ziekenhuis, moest even wennen
aan de luidruchtige conversatie om haar
heen. Het voedsel was uitstekend evenals
de bediening. Jean wist blijkbaar haar per
soneel te kiezen. De jonge mensen, in wier
midden ze zat, schenen geen zorgen te
kennen en alleen maar op plezier uit te
zijn. Ze zat niet in Jimmie's buurt, maar
tussen de jongeman met het rode haar en
het meisje met de kuiltjes in. Langs haar
heen converseerden deze twee vrolijk over
een onderwerp, dat ze niet kon volgen.
Ze luisterde geamuseerd toe. Jean sprak
aan het andere einde van de tafel bijna
onophoudelijk met Jimmie.
„En wat heb jij gedaan?" Lynne merkte
pas dat deze vraag tot haar gericht was,
toen iedereen zweeg en ze aller ogen op
zich gevestigd voelde. Haar buurman met
de rode haardos had het blijkbaar nodig
gevonden haar een vraag te stellen.
„Wat ik gedaan heb?", vroeg ze enigs
zins verlegen. Ze lachten vrolijk en het
meisje-met-de-kuiltjes legde uit: Hij be
doelt, wat je in de oorlog gedaan hebt.
Het zijn niet uitsluitend kamermuziek
avonden, waarop het Comité voor jonge
Toonkunstenaars aan onze nieuwe gene
ratie van musici gelegenheid tot optreden
wil bieden. Allerlei vormen van muziek
uitvoering kunnen hiertoe dienen. Zo werd
Maandag op uitnodiging van het comité
in de Evangelisch Lutherse kerk te Haar
lem een concert door de jonge organist Piet
Kee gegeven. Deze knappe instrumentalist
is voor onze stad geen volslagen vreemde
want hij is een der prijswinnaars van de
improvisatiewedstrijd, die ter gelegenheid
van het Holland Festival dit jaar in de
Grote Kerk gehouden werd. Maar het con
cert van gisteravond gaf toch een ruimere
kijk op hem, in het bijzonder op zijn mu
zikale gerichtheid.
Piet Kee gaat blijkens de samenstelling
van zijn programma de romantische orgel
muziek uit de weg. Weliswaar koos hij het
Praeludium en Fuga in d van Max Reger,
dat in de bloeitijd der romantiek geschre
ven werd, doch deze muziek behoort daar
in naar de geest niet thuis. Veel meer sluit
zij zich met haar contrapuntische ontwik
keling aan bij de werken van J. S. Bach,
van wie Piet Kee de tweede Orgelsonate
in e ten gehore bracht. Van diens voor
ganger Samuel Scheidt speelde de organist
enkele frisse variaties over „Ei, du feiner
Reiter" en dan vermeldde het programma
nog de eerste Orgelsonate van Paul Hinde-
mith, de koraalvariaties over „Veni creator"
van M. Duruflé, twee psalmbewerkingen
van H. Gagnebin en ten slotte een Cia-
conna van de concertgever zelf.
Waarschijnlijk heeft Piet Kee te opti
mistische gedachten gehad over de be
staande bespelingsmogelijkheden van het
orgel. Dit instrument is opnieuw gebouwd,
maar het is slechts ten dele voltooid. Het
bezit drie klavieren en een pedaal, doch
de stemmen door de registernamen aange
duid zijn lang niet alle aanwezig. Zo
moest Piet Kee het bijvoorbeeld zonder
tongwerken stellen en aan deze tegenslag
heeft hij met succes het hoofd geboden, al
bleef de wens om een idealere klankkleur
bestaan.
Piet Kee is toegerust met een voortref
felijke techniek. Alles klinkt, onder zijn
handen en voeten klaar en doorzichtig. Hij
schonk ons de muziek zonder enige toe
voeging van persoonlijke gevoelsuiting.
Dat was tekenend voor zijn niet-romanti-
sche instelling. In zijn voordrachten wer
den de zuiver-muzikale krachten openbaar,
die in de eerste plaats tot een verstande
lijke schoonheidservaring leidden. In zijn
eigen Ciaconna klonk de haast ongebrei
delde vrijheidsdrang van de jeugd. De ge
kozen variatievorm gaf Piet Kee daartoe
ruimer kans dan de meer aan gebonden
heid onderworpen Passacaglia-vorm. Deze
Ciaconna is öndahks de onevenwichtigheid
in ontwikkeling toch de uiting van een
sterk talent.
Piet Kee zal zijn weg wel vinden. Zeker
als uitvoei-end kunstenaar. En wij hopen,
dat deze weg hem vaak zal brengen naar
onze fraaie orgels in de Grote Kerk en in
de gemeentelijke Concertzaal.
P. ZWAANSWIJK
De muzikale romantiek vierde hoogtij op
de sonaten-avond, die de violist Jo Juda
en de pianist George van Hennesse gisteren
in de tuinzaal van het Gemeentelijk Con
certgebouw in Haarlem gaven. Het minst
kwam zij op de voorgrond in de Sonatine
in D opus 137 van Schubert, waarmee het
concert begonnen werd. Wel sprak hiervan
het weemoedige Andante van het mooie
werkje. Schubert kon zich hierin niet ver
loochenen als de liederencomponist bij uit
nemendheid. Als echte lyricus gaf hij
uiting aan een heel persoonlijke stemming
Met het tweede werk van het programma,
de Sonate in d opus 108 van Brahms is hel
anders gesteld. We staan hier voor een
werk, dat van het begin tot het einde als
een smartelijke, vaak harstochtelijke klach<
klinkt. Er komt geen bevrijdende klank
voor de rampzaligheid van de componist,
een rampzaligheid, die wel begeerd lijkt
Nu kan men Brahms gaan verwijten, dal
hij de muziek voor dit zelfbeklag mis
bruikte, maar het feit blijft betaan dat de
tot somberheid geneigde componist mees
terlijk zijn doel bereikt heeft en dat zijn
klankentaai nog altijd spreekt tot hen, die
in de muziek nog iets anders horen dan
alleen maar een uiterlijke klankencon
structie.
Er werd nog een werk gespeeld, dat wat
innerlijke gesteldheid betreft niet ver van
de Sonate van Brahms afstaat: Beethovens
Sonate opus 47, de zogenaamde Kreutzer-
sonate. Niet elk deel spreekt van innerlijke
bewogenheid. Enkele variaties van het toch
zo expressieve Andante klinken zelfs op
pervlakkig en zelfs de Finale gaat niet
diep, ook niet in een zo voortreffelijke uit
voering als Jo Juda en George van Re-
nesse er van gaven. Wel konden we onder
de indruk komen van de haast dramatische
spanning, die het duo in het eerste deel
bereikte en van het innig-expressief ge
speelde Andante. Technisch was het spel
buitengewoon gaaf. Het toonde een uit
nemende eenheid, behoudens dan een soms
te harde vleugelklank, die niet paste bij de
steeds nobel klinkende viooltoon. Jo Juda
en George van Renesse zijn meesters op
hun instrument en dank zij deze omstan
digheid kregen wij ook de Sonate van
Brahms in een bijzonder fraaie uitvoering
te hox-en.
Maar de indruk, die de geladen Sonates
van Brahms «en Beethoven maakten, kan
ons toch de eenvoudige schoonheid van
Schuberts sonate, die in een modelvertol
king tot ons kwam, niet doen vergeten.
P. ZWAANSWIJK.
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
geven wij op alle
10% KORTING.
Anegang 19 - Haarlem - Tal. H41S
De Koningin heeft op veler verzoek
erin toegestemd dat de door haar het vorige
jaar op Soestdijk gelezen tekst van het
Kerst-evangelie volgens Lucas II, op een
gramofoonplaat voor een liefdadig doel in de
handel wordt gebracht. De baten zullen ten
goede komen aan de uitbreiding van de
arbeidstherapie in het herstellingsoord voor
het asthmatische kind „Heideheuvel" te
Hilversum en in het Nederlandse Studenten
Sanatorium' te Laren.
Nog juist op tijd
voor de Kerstdagen
ontvingen wij een prachtige
collectie
die wij tegen zeer aantrekkelijke
pryzcn aanbieden
Met goudrand of mooi bloemdécor
EETSERVIES v. 6 pers.73.50
v. 12 pers... ƒ117.50
ONTBIJTSERVIES v. 6 ps. 19.75
THEESERVIES v. 12 pers. 22.50
KOP en SCHOTEL 1.25
Wij adviseren U van deze
bijzondere aanbieding gebruik
te maken
Barteljorisstraat 18
Telefoon 10626
Haarlem
Tripje was met de Kabouters bij de burgemeester geweest, en daar was lang en breed
over de zaak gesproken. De burgemeester vond het best, dat ze hier kwamen wonen.
Maar hoe moest men zo gauw aan huizen komen?
De Kabouterburgemeester kwam met eeji voorstel.
„Wij kunnen onze huizen zelf bouwen," zei hij. „Als we maar genoeg hout kunnen
krijgen daarvoor!"
„Prachtig!", zei de burgemeester. „Dan komt de zaak in orde, want voor dat hout en
wat er verder voor het bouwen nodig is, kunnen wij wel zorgen!"
Dat was fijn.
Diezelfde dag nog gingen ze op zoek naar een geschikte plaats. Eigenlijk zouden ze
wel graag in een bos wonen, want dat waren ze nu eenmaal gewend.
„Maar dat kan heel goed!", zei Tripje. „Er is een bos, hier niet ver van de stad af!"
Ze gingen er kijken, en de Kabouters vonden het prachtig.Hier zouden ze graag
willen wonen en hun huizen bouwen!
En toen dat besloten was, reden er de volgende dagen vrachtauto's vol planken en
palen naar het bos.
Het standpunt der Bloemendalers
In ons blad van Maandag namen wij
onder het opschrift „de brandweer heeft
geen politietaak" een samenstelling van
een artikel op, dat dr. C. Spoelder, voor
zitter van de Haarlemse Vrijwillige Brand
weer Vereniging „De Tien" in „de Sirene",
het orgaan van die vereniging, heeft ge
schreven. Dit artikel behandelde de vraag
of de vrijwillige brandweer gebruikt mag
worden als een hulp voor de overheid bij
het handhaven van de openbare orde. Dr.
Spoelder gaf daarop een ontkennend ant
woord.
In het artikel werd er aan herinnerd dat
de Bloemendaalse brandweer wel heeft
medegewerkt aan de voorbereiding der
maatregelen om de verboden Hannie
Schaftherdenking op de Erebegraafplaats
te verhinderen.
Wij ontvingen nu de volgende reactie
uit Bloemendaal.
Geconstateerd kan worden, dat in Bloe
mendaal niet alleen, maar in het algemeen
in geheel ons land de vrijwillige brand
weer overal eerder bereid zal zijn met de
communisten een partijtje te voetballen,
dan met de waterslang tegen hen op te
treden. Wanneer echter een groep onver
standige burgers van dit land willens en
wetens de macht van de straat zoals
wij die van de dertiger jaren nog maar al
te goed kennen van de Overheid wil
trachten over te nemen, dan zullen de
leden van de vrijwillige brandweer onge
twijfeld bereid worden gevonden de Over
heid bij te staan. Vooral toen het vast
stond, dat de communisten, ondanks het
verbod, hun „herdenking" op de Erebe
graafplaats trachtten door te zetten, ging
het er om, dat de Overheid deze poging
moest verijdelen met de macht, die haar
ten dienste stond. Dit had kunnen geschie
den op tweeërlei wijze. Of met bruut ge
weld, of met tot een in détails overwogen
plan om deze zaak zo onbloedig mogelijk
te doen verlopen.
Een verzoek om hulp werd door de
brandweer niet geweigerd. De vrijwilligers
van de Bloemendaalse brandweer hebben
deze hulp weloverwogen en naar eer en
geweten verleend, daarbij met de overtui
ging de beste methode te steunen.
Een vrijwilliger van de Brandweer in
Bloemendaal schrijft nog dat iedere brand
weerman, ook een vrijwilliger, de vraag
of hij verplicht is aan de politie bijstand
te verlenen, bevestigend moet beantwoor
den.
Iedere brandweerman, van hoog tot
laag, weet dat in Nederland de burgemees
ter hoofd van het brandweercorps van zijn
gemeente is. Acht nu een burgemeester het
nodig, teneinde de orde en rust te hand
haven, de hulp van zijn brandweercorps
in te roepen, dan is men verplicht daaraan
gehoor te geven. Negeert men echter deze
opdracht, dan moet daar m.i. direct ont
slag op volgen.
Voor het politie-examen slaagden te
Haarlem de heren D. Th. de Korte, S.
Tamminga, J. Does, H. F. Listing, G. Ger-
rits, G. Roosxna, J. J. Stoop, J. Nieuwen-
huizen, B. Veenkamp, W. de Graaf en J.
Verschoor.
De heren G. van Dillewijn, H. J. van
Lngen, J. Sietsma, J. H. van Eek en B.
W. Pelder verwierven het diploma met
lof.
Er werden twee candidaten afgewezen.
Aan mr. A. H. Servatius is op zijn ver
zoek' eervol ontslag verleend als dfficier
van justitie bij de rechtbank te Zwolle.
De Haarlemmers hebben de befaamde
en terecht geroemde Franse organiste
Jeanne Demessieux al enkele malen in de
Grote Kerk kunnen beluisteren; de gele
genheid om deze voortreffelijke musiciënne
en fabelachtige virtuose op hot orgel van
Cavaillé Coll in de Concertzaal te horen
werd hun Dinsdagavond geboden. Indien
muzikaal Haarlem de portée van dit geval
begrepen had en er zijn voordeel mee wilde
doen dan zou de zaai zeker een paar keer
te klein zijn geweest. Zover zijn we echter
nog niet met de belangstelling voor orgel
en orgelspel hoewel er toch gang in begint
te komen en de perspectieven lang niet
ongunstig zijn. Maar ondertussen werden
nu de fenomenale prestaties van een der
grootste organisten van deze tijd voor min
der dan een halve zaal gegeven.
Jeanne Demessieux had haar program
ma volledig ingesteld op het instrument
dat zij zou bespelen. Haar programma be
stond uit werken van Franse componisten
die zich door Cavaillé Coil's orgels lieten
inspireren: Franck, Widor, Vierne, Dupré,
Berveiller, Messiaen en Jeanne Demes
sieux zelve. Het speciale klankfenomeen
verleent aan al deze werken, ongeacht of
ze modern of van vroeger datum zijn, een
soort orgelromantiek als een onmiskenbare
familietrek. Zelfs de mystiekerig doende
klankcomplexen van Messiaen, hoe ver
verwijderd van de zuivere, in klassiek
evenwicht opgebouwde muziek van Frank,
ontkomt er niet aan, evenmin als de dra
matisch beeldende muziek van de „Passie-
symphonie" van Dupré maar om dit te
ervaren moet men deze orgelmuziek héren
vertolken op een instrument dat deze ten-
denz beïnvloedde.
Jeanne Demessieux toonde zich vol
maakt thuis op de speeltafel van ons
„Paleis-orgel", waarop zij met zo goed als
absolute zekerheid de klankcombinaties
vond die zij voor haar programma nodig
had. Aan de concentratie, die daartoe ge
vergd werd, paarde zij ook nog de zeldzame
prestatie om alles uit het hoofd te spelen.
Slechts een enkele keer (in „Prélude,
Fugue et Variation" van Franck) leek ons
de verhouding tussen melodie en begelei
ding niet ideaal. Enig tekort aan galm in
de Concertzaal liet ook wel eens het be
oogde effect van een opzettelijk voor de
grote ruimte aangebracht staccato verloren
gaan.
Wie afwijzend zou staan tegenover de
muziek van Widor, kon van die mening
terugkomen na het beluisteren van zijn
„Suite gothique" (trouwens een werk uit
latere tijd), vertolkt als dit stuk werd met
een fijnzinnig besef van deze soort muziek.
En zelfs kon hij zijn fiat geven aan de
fameuze „Toccata" uit diens Vijfde Sym-
phonie. Alleen viel het daarbij op dat de
pneumatiek, op het instrument toegepast,
bij wijziging betreffende de tractuur, de
directheid mist om de rhythmische bege
leidingsfiguur volledig tot haar recht te
laten komen. Wat de organiste ons ook toe
gaf, toen wij haar na afloop van haar re
cital daaromtrent haar mening vroegen.
Het „Scherzo" uit de Tweede Symphonie
van Louis Vierne was een tractatie van
virtuositeit en klare klankschoonheid. De
compositie van Jean Berveiller („Epita-
phe") openbaarde minder overtuigende
potentie dan het Symphonie-deel van
Dupré, dat er aan voorafging. Met haar
compositie „Etude en octaves" demon
streerde Jeanne Demessieux haar opmerke
lijke technische vaardigheid.
De concertgeefster improviseerde geestig
en met smaak op het canon-liedje „De
Klokken van Haarlem", dat haar door dr.
J. R. H. de Smidt onder couvert overhan
digd werd. Het ovationele applaus van
het geestdriftige publiek noopte de orga
niste tot het geven van een toegift, name
lijk de „Sinfonia" waarmee Bach zijn
„Ratswahl-cantate" opende en clie hij ook
als „Preludium" voor zijn Vioolsonate in E
bewerkte. Dus kwam aartsvader Bach er
toch ook nog aan te pas.
Na zo'n festijn van orgelkunst roepen
we de Franse organiste een spontaan en
welgemeend „tot weerziens" toe. En dan
in een stampvolle zaal. Daar moeten de
Haarlemmers dan maar eens voor zorgen;
zij zullen er geen spijt van hebben.
JOS. DE KLERK
De economische politierechter te Haar
lem, mr. Bletz, veroordeelde de 31-jarige
Zaandamse caféhouder C. A. de B. heden
morgen, conform de eis van de officier van
justitie mr. J. Wiarda, tot een boete van
50, subsidiair 25 dagen hechtenis, wegens
het kopen en verkopen van gesmokkelde
horloges. De inbeslag genomen horloges
zullen verbeurd verklaard worden.
De B. heeft, aldus memoreerde mr.
Wiarda in zijn requisitoir, een compleet
nevenberoep. Hij bezoekt herhaaldelijk
cafés in Amsterdam waar hij dan een on
rechtmatige handel in horloges drijft. Vei>
dachte heeft er, volgens de officier, een
groot aantal van in voorraad gehad, hoe
wel er slechts zes in beslag genomen kon
den worden. De overigen hadden al een
eigenaar gevonden. De verdachte voerde
aan dat hij van zijn handeltje allerminst
beter was geworden. „Het waren maar
nep-horloges", aldus verdachte.
Heb je gediend?"
„Neenee.... ik heb geen dienst
genomen."
Ze zag hoe allen haar aankeken en hoe
Jimmie haar geamuseerd toelachte.
„Ikeh.... deed sociaal werk", zei
aarzelend. „Ik heb niet echt gediend
„Sociaal werk is een ruim begrip",
merkte iemand op. „Ik ben altijd bang
voor mensen, die zeggen, dat ze sociaal
werk doen. Vertel er ons eens iets over,
Lynne!"
Jean leunde naar voren en keek Lynne
vi-iendelijk aan. „Neem geen notitie van
hen," ried ze aan. „Ze vinden het heerlijk
iemand te plagen. Ik wed, dat jij een van
die dappere vrouwen bent geweest, die
ontzettend veel gepresteerd hebben en
nooit een woord van dank hebben geïn
casseerd. Ik wed, dat je veel meer gedaan
hebt dan wij, die vier heerlijke vrije jaren
gehad hebben en niet meer te doen had
den dan de een of andere lieve oude gene
raal te vertroetelen, terwijl we px-aten,
alsof we in de vuurlinie gestaan hebben.
Maar laten we onze plannen voor vanmid
dag bespreken
Lynne bewonderde Jean's tact en haar
vriendelijkheid deed haar prettig aan.
Waarom kwam ze haar zo te hulp? Ze
wist toch niet, dat Lynne 't tot elke prijs
vermijden wilde haar beroep kenbaar te
maken. Of hadden Jean's scherpe ogen
in deze korte tijd haar al doorzien? Dat
was natuurlijk dwaasheid. Jean was al
leen maar vriendelijk en tactvol, omdat
ze dat in de rol van goede gastvrouw be
hoorde te zijn.
Van alle kanten werd thans het on
derwerp tennis besproken en Lynne werd
niet meer lastig gevallen. Toen ze een
uur later op de tennisbaan van de pasto
rie waren, kwam Jimmie een ogenblik
naast Lynne naar het spel zitten kijken.
„M'n lieve Lynne", zei hij, behaaglijk
zijn benen voor zich uitstrekkend. „Je hebt
iets raadselachtigs voor me. Ik kan je niet
helemaal thuisbrengen".
'Ze leunde achtex-over in haar tuinstoel
en keek hem glimlachend aan. Het was
heerlijk vredig in deze bloeiende tuin, ver
van alle zox-gen en moeilijkheden van haar
dagelijks leven. Niets scheen er meer op
aan te komen, behalve deze rust en zonne
schijn en deze man naast haar. Als Harris
haar nü kon zien, dacht ze, zou hij weten,
dat hij z'n weddenschap al bijna verloren
had. Het meisje Lynne had de vrouwelijke
dokter Thorn volkomen verdrongen.
„Hoe bedoel je dat?"„ vroeg ze lachend.
Hij keek haar aan en zei enigszins on
geduldig: „Waai-om was je in hemelsnaam
vanmiddag aan de tafel zo in de war? Je
maakte een wonderlijke indx-uk en als ik
niet wist, dat het waanzin is, zou ik zeg
gen, dat je vermoedelijk in jaren niet zo
temidden van vrolijke jonge mensen ver
keerd hebt. Je scheen er niet helemaal bij
te horen, je was als 't ware op een af
stand. Toch zag ik, dat je je tot onze vro
lijkheid aangetrokken voelde. Wat heb je
in de afgelopen jaren uitgevoerd, Lynne?"
„Allerlei", antwoordde ze ontwijkend.
„Je weet, hoe 't gaat met een dominee's-
dochter. Ik vertelde aan de lunch toch al
dat ik sociaal .werk deed, is dat je niet
voldoende? Vertel me liever over jezelf!"
Hij lachte. „Je wilt me niet eerlijk ant
woorden, Lynne. Wat zou ik over mezelf
moeten zeggen? Ik heb me niet met roem
overladen in de oorlog. Ik ben voor de
troepen opgetreden overal ter wereld. Ik
kwam terug en had maar één verlangen
en dat was: het juiste meisje te vinden,
met haar te trouwen en ergens rustig met
een gezin te leven. Maar wat gebeurde?
Bij mijn terugkomst waren alle meisjes
in uniform, bezeten van hun baantjes, ze
hadden weinig belangstelling voor trou
wen en een gezin. Ze px-aatten over hun
banen, hun rechten en hun plannen voor
een nieuwe wereld. Vandaar dat ik 't een
verademing vind om hier eens temidden
van een stel hersenloze nietsnutten te ver
keren. De meisjes hier zijn net uit dienst
en hebben nog geen vastomlijnde gewich
tige plannen voor hun toekomst. Ze wil
len voorlopig alleen maar wat plezier ma
ken, en wie kan haar dat kwalijk nemen?"
Ze lag achterover in haar stoel naar hem
te kijken. „Zeg me wat je denkt, Lynne",
drong hij aan.
„Je behoort tennis te spelen in plaats
van hier met mij te zitten philosoferen",
zei ze lachend. „Jimmiewat is er van
ie muziek geworden?"
„Mijn muziek? Dat is ook 'n vx-aag! Weet
je dat niet? Zonder op te scheppen, kan
ik wel zeggen, dat overal ter wereld mijn
„Melody Makers" bekendheid hebben ge
kregen. Ik kan meer contracten krijgen
dan ik accepteren kan. 't Volgend jaar ga
ik naar Amerika en daar kun je geld vex--
dienen, geloof me, Lynne. Ik heb vier
liedjes geschreven, die het uitstekend zul
len doen.
„Ik had 't over je muziek", mei-kte
Lynne rustig op. „Jimmie ééns was je een
jongen die een grote symphonie wilde*
componeren!"
Hij wendde zich van haar af en trok een
gx-asje uit.
„Dat dwaze knaapje is al sinds jaren
dood. Hij was als zoveel andere kinderen,
die met hun hoofd in de wolken lopen en
struikelen over de hobbelige aardse keien.
Maar nu je mij hieraan herinnert, Lynne",
vex-volgde hij lachend, „zal ik jou herin
neren aan allex-lei hoge idealen die jij als
klein meisje had. Wilde jij niet een groot
chirurg worden? Ik weet nog, hoe je eens
op een middag een kikvors opereerde. Ik
rilde ervan en haatte je. Toen ik protes
teerde, zei je me, dat je hoopte later men
sen open te snijden. Je was soms een klein
monster!"
Ze zat doodstil voor zich uit te kijken.
„Chirurgen zijn geen monsters", mérkte
ze langzaam op. „Je bent bevooroordeeld."
„Dat ben ik niet", antwoox-dde hij fel.
„Luister eens, Lynne. Ik had een erg be
roerde tijd, toexx ik pas in Londen kwam.
(Wordt vervolgd).
