Engels B-elftal maakte enige doelpunt in de strijd
tegen Nederlands Bondselftaï uit een strafschop
Lido-theater aan het Houtplein
wordt op 1 April geopend
Beethoven voor de jeugd
Odenthal liep een hersenschudding op
Plan voor een nieuwe
ouderdomsvoorziening
Verhoging stroomprijs
thans mogelijk
DONDERDAG 27 MAART 1952
HAARLEMS DAGBLAD - OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Engelsen waren technisch goed, doch hun schieten was zwak
Agenda voor
Haarlem
Odenthal voorlopig
uitgeschakeld
Sport in 't kort
Advies gevraagd aan de
Sociaal - Economische Raad
Wettelijke aansprakelijk
heid van autobestuurders
Glasfabriek ontslaat
270 arbeiders
(fee, MORRIS fiefmuou iuu!
BARTELJORISSTRAAT 20 TEL. 13439
Voor jaarverbruik boven
240 kWu 25 pet. extra
Boek over Nederland
voor Amerika
Neptunus en Aurora houden een oogje in het zeil
UUi*W*eelt/
Kippen en mensen
Si
I
fmm
Staatkundig Gereformeerde
Partij vergaderde
Zoon volgt vader
op als premier
Van onze sportredacteur)
VOOR DE TWEEDE KEER in deze maand bracht een Engelse ploeg thans echter
geen club, maar een elftal, dat onder de naam Engeland B uitkwam een bezoek
aan ons land, om de strijd aan te binden tegen candidaten van het Nederlands elftal.
De gasten van gisteren maakten in het Olympisch Stadion, waar meer dan zestig
duizend toeschouwers bijeen waren, een betere indruk dan Bolton Wanderers drie
weken geleden in het Stadion Feijenoord, Toch is de strijd enigszins tegengevallen. De
Engelsen waren hun tegenstanders in techniek verre de baas, maar hun schieten was
zwak. Dat bewijst de uitslag van 0-1. Het enige doelpunt werd bovendien uit een
strafschop gemaakt. Als wij hieraan toevoegen, dat doelman Ashcroft het druk
ker heeft gehad dan zijn collega Land man., dan blijkt wel, dat onze landge
noten meer pogingen in het werk hebben gesteld om te doelpunten dan de gasten.
De Nederlanders hebben van het begin tot het einde hard gewerkt, maar er waren
zwakke plekken in de ploeg, speciaal in de voorhoede, waardoor het werk geen succes
opleverde. Vermelding verdient het spel van de Arnhemmer Alberts die voor het
eerst in een team, dat als het Voorlopig Nederlands elftal te beschouwen is, uitkwam.
Hij was uitstekend op dreef en het is te verwachten dat Alberts in Antwerpen als
international zal debuteren.
OCOOOOOOOCXX>OOCOOOCX>XX»OCXXXXXXXXX»OOOOOCXX>OOOOOC)OOOOCO
Gewoonlijk komt een Engelse ploeg naar i had de temperatuur invloed op de strijd,
ons land om als sparring partner op te tre- Voor rust deden Hp nlneeen hpt Vaim aan-
den. Dan gebeurt het wel eens, dat het pu
bliek de indruk krijgt met een elftal te
doen te hebben dat een vacantietrip maak
te. De spelers geven zich dan niet ten volle.
Dat deed zich bijvoorbeeld drie weken ge
leden in Rotterdam voor. Gisteren was het
evenwel anders. De Football Association
had bij de samenstelling van de ploeg al
leen het oog gericht op spelers die nog
nooit voor een officiëel Engels elftal wa
ren gekozen, maar wier capaciteiten zo
danig zijn dat zij er voor in aanmerking
komen. De spelers krijgen in wedstrijden
van de B ploeg gelegenheid te tonen dat
hun spel op internationaal peil staat. Dat
had tot gevolg, dat de Engelsen zich meer
gaven dan de clubploegen in het algemeen.
Uitblinken in een wedstrijd als gisteren
kan immers verkiezing in het Engelse elf
tal betekenen. De gasten hebben hun taak
dan ook serieus opgevat en af en toe een
spel gedemonstreerd dat ver boven dat van
de Nederlanders uitstak.
De gehele wedstrijd hebben zij het niet
volgehouden. Dat was ook niet nodig, om
dat de tegenstand niet groot was. Vooral na
de rust lieten de Engelsen fraaie staaltjes
van combineren zien. Het was jammer, dat
er een schutter ontbrak. Ook hebben zij er
niet naar gestreefd een hoge score te be
halen. Wel waren zij tevreden, dat er na de
rust een doelpunt gescoord werd, gezien de
wijze, waarop de maker er van geluk ge
wenst werd.
De Engelsen beschikten in Ashcroft
over een uitstekende doelman. De ach
terhoede was voor haar taak berekend tegen
de niet altijd sterk op de voorgrond treden
de Nederlandse voorhoede en de buitenspe
lers v/aren bijzonder snel, middenvoor
Vaughan was gevaarlijk, maar kon tegen
Terlouw geen succes boeken en de binnen-
spelers Harmer en Taylor waren de enigen
die schoten. Ook als verbindingsspelers ver
richtten zij nuttig werk.
Hoewel de Nederlanders gekozen waren in
de Bondsploeg was het de bedoeling hun
spel te observeren voor de samenstelling
van de ploeg tegen België en voor de voor
bereiding van de Olympische Spelen. De
keuze-commissie zal vermoedelijk alleen
tevreden zijn over Alberts en met voldoe
ning het werk van doelman Landman ge
volgd hebben. De achterspeler van Vitesse
was de beste Nederlander. Kort geleden
zagen wij hem in Heemstede tegen RCH
een goede partij spelen; gisteren was hij
echter beter dan toen. Hij heeft getracht
een doelpunt te voorkomen doch veroor
zaakte hands waardoor de Engelsen een
strafschop kregen te nemen welke een
doelpunt opleverde.
Na de wedstrijd van 5 Maart hadden wij
gedacht, dat Kraak zonder concurrentie in
het Nederlands elftal gekozen zou worden.
De keuze-commissie had gemeend de Rot
terdammer nog een kans te moeten geven
tegen Engeland B en deze heeft die dank
baar aanvaard. Landman had het minder
druk dan Ashcroft, doch moest toch ver
scheidene malen handelend optreden.
Het is te verwachten dat Alberts in het
Nederlands elftal wordt opgenomen en dat
De Jong opnieuw aangewezen zal worden
als rechtsachter. Odenthal zou er voor in
aanmerking gekomen zijn, maar door een
botsing met Mitchell is hij voorlopig uit
geschakeld. In het half uur, dat hij mee
speelde was hij op dreef. De linkervleugel
Mitchell-Harmer maakte het hem door het
vlotte spel niet gemakkelijk.
Al was Biesbrouck een minder actieve
speler dan Wiertz, toch zal hij in Antwer
pen van de partij zijn. Terlouw werkte
weer bijzonder hard. Fraai was zijn spel
weliswaar niet, maar wel nuttig, om de
score zo laag mogelijk te houden. Dat bleek
bijvoorbeeld na rust toen de Nederlanders
met succe-s de buitenspelval toe pasten.
Het zwakste deel van de ploeg was de
voorhoede. In Rotterdam speelde Van
Schijndel als rechtsbinnen niet onverdien
stelijk, maar gisteren viel zijn spel tegen.
Ook Van Melis was niet op volle kracht en
Abe Lenstra deed het kalm aan. Hij zond
wel de meeste schoten in de richting van
het doel en soms zeer harde, echter zonder
succes bij Ashcroft. De vleugelspelers Van
der Kuil en Clavan voldeden weer. De Vel-
senaar zal ongetwijfeld tegen België een
kans krijgen.
Rustige eerste helft
Het was Woensdag koud en misschien
DONDERDAG 27 MAART
Nieuwe Kerk: Johannes Passion, 8 uur.
Kunsthandel Leffelaar: Lizzy May en Rob
van Reyn (pantomime). 8.30 uur. Concertge
bouw: Concert H.O.V., 8 uur. Zuiderkapel:
Israëlavond, 8 uur Ciiy: „Bittere rijst", 18
jaar, 7 en 9.15 uur. Spaarne: „De karavaan
der verdoemden", 14 jaar, 7 en 9.15 uur.
Frans Hals: „Frühling auf dem Eis", alle
leeft., 7 en 9.15 uur. Minerva: „De bruid was
een man", a. 1., 8.15 uur. Rembrandt: Op het
toneel revue Snip en Snap, 8 uur. Palace:
„Paradijsvogel", 14 jaar, 7 en 9.15 uur.
Luxor: „De rivier", alle leeft., 7 en 9.15 uur.
De Vishal: Tentoonstelling „De Noordzee",
19 tot 22 uur.
VRIJDAG 28 MAART
„De Leeuwerik", Kruisstraat, Stichting
„Nederland-Zwitserland", lezing met licht
beelden, spreker J. Panman, 8 uur: Rem
brandt, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Palace: 2, 4.15,
7 en 9.15 uur. Luxor: 2, 7 en 9.15 uur. City:
2.15, 4.30, 7 en 9.15 uur. Frans Hals: 2.30, 7
en 9.15 uur. Spaarne: 7 en 9.15 uur. Minerva:
2.30 en 8.15 uur.-
Voor rust deden de ploegen het kalm aan;
het spel der Engelsen stond op een hoger
peil dan dat van de Nederlanders. Toch kre
gen onze landgenoten meer kansen. Spoedig
na de hervatting gaf Van Schijndel een
pass naar Lenstra, maar de Engelse doel
man stopte diens schot. Later schoot Wiertz
een vrije schop naast. Aan de andere kant
plaatste linskbinnen Taylor de bal naast.
Over het algemeen ging de strijd gelijk op.
Na zes en dertig minuten spelen zetten de
Engelsen een aanval op; de bal ging voor
doel langs en Odenthal- wilde hem weg
trappen Van de andere kant naderde in
snelle vaart de Engelse linksbuiten Mit
chell die tegen de Haarlemmer botste. Bei
den vielen, doch Odenthal was er het erg
ste aan toe. Hij had een hersenschudding
opgelopen en werd van het veld gedragen.
Daarna is hij naar een ziekenhuis te Am
sterdam vervoerd.
De Jong nam zijn plaats in; hij heeft er
mede voor gezorgd dat de Engelsen die
daarna de toon aangaven geen gelegenheid
kregen vele schoten op het Nederlandse
doel te lossen.
Na de hervatting waren de gasten het
meest in de aanval. Alberts was een groot
struikelblok voor hen; bovendien liepen zij
vele malen in de buitenspelval. Landman
kreeg het niet lastig; Ashcroft daarentegen
stopte onverwachte schoten van Clavan en
Lenstra.
Pas na vier en twintig minuten boekten
de Engelsen succes. Linksbuiten Mitchell
ging op doel af en Landman liep hem tege
moet. Een schot volgde, dat Alberts, die in
het verlaten doel had plaats genomen,
stopte, doch hij gebruikte daarbij zijn hand.
In de wedstrijd Bondselftal-Engeland B
is de Haarlemmer J. Odenthal in botsing
gekomen met de linksbuiten der Engel
sen Mitchell. Odenthal liep een lichte
hersenschudding op en moest naar een
ziekenhuis te Amsterdam worden over
gebracht. Vanmorgen vernamen wij, dat
zijn toestand gunstig te noemen is.
Voorlopig is hij echter uitgeschakeld.
Hij zal tegen België niet kunnen worden
opgesteld. Ook zal hij niet voor Haarlem
kunnen uitkomen. Dat is een handicap
voor de club, omdat Roozen eveneens
niet van de partij kan zijn. Groeneveld
voelde zich de laatste weken niet fit.
Verwacht wordt, dat hij Zondag tegen
AGOVV wel zal uitkomen.
Na afloop van de wedstrijd vertolkte
Sir Stanley Rous, secretaris van de
Football Association, de mening van de
officials en spelers van de Engelse
ploeg: Het was ontzettend jammer, dat
zich het ongeval met Odenthal voordeed.
De gehele ploeg betuigt zijn deelneming
met de voetballer".
Scheidsrechter Horn kende een strafschop
toe welke Mitchell inschoot (0-1).
De gasten spanden zich in om de voor
sprong te verhogen echter zonder resultaat.
De strijd bleef spannend doordat de Ne
derlanders pogingen in het werk stelden
gelijk te maken. De Engelse verdediging
was op haar post en keerde het gevaar.
Drukte bij het Stadion
Indien een wedstrijd op Zondag gespeeld
wordt komt het publiek over het algemeen
vroeg.. Op een middag in de week verlaten
de voetballiefhebbers op zo'n tijdstip hun
werk, dat zij weinig verzuim behoeven te
maken. Dat had gisteren tot gevolg dat
vele honderden na vijven kwamen. Er wa
ren te weinig toegangshekken open, waar
door moeilijkheden ontstonden tussen pu
bliek en politie. Velen namen hun plaatsen
in het Stadion in, toen de strijd al begon
nen was.
FRANKRIJK—ZWEDEN 0—1. De voet
balwedstrijd FrankrijkZweden, Woensdag
avond in het Pare der Princes te Parijs ge
speeld, is met 10 door de Zweden gewon
nen. De rust was met blanke stand ingegaan.
Landman was reeds gepasseerd en Alberts (liggend op de grond) voorkwam een
doelpitnt door de bal uit het doel te werken. Een strafschop voor de Engelsen was
echter het gevolg. Van links naar rechts: Terlouw, De Jong, Alberts, Landman en
Mitchell.
De minister van Sociale Zaken en Volks
gezondheid en de staatssecretaris van So
ciale Zaken hebben op grond van een be
slissing van de ministerraad het probleem
van de toekomstige ouderdomsverzekering
bij de Sociaal-Economische Raad aan de
orde gesteld. Zij hebben de raad advies ge
vraagd omtrent een groot aantal vraag
punten. Tevens hebben zij aan de sociaal-
Economische Raad een uitvoerige nota
omtrent het vraagstuk van de toekomstige
ouderdomsverzekering overgelegd.
Vrijdagavond zal de staatssecretaris van
Sociale Zaken, mr. dr. A. A. van Rhijn, om
kwart over zeven over de zender Hilver
sum II een toelichting geven op de nota
en de vraagpunten.
In de nota komt onder meer aan de orde,
of een algemene ouderdomsverzekering
zich zowel tot arbeiders als tot niet-loon-
trekkenden zal moeten uitstrekken en of
het gewenst is een inkomensgrens te laten
gelden. Tevens wordt de vraag besproken,
of het gewenst is degenen, voor wie reeds
een ouderdomsverzekering geldt, van de
algemene verplichte verzekering vrij te
stellen. Wat de hoogte der uitkeringen be
treft wordt onderscheid gemaakt tussen
een definitieve regeling waarbij de uitke
ringen geheel gebaseerd zullen zijn op de
betaalde premies en de overgangsregeling,
waarbij maatregelen worden voorgesteld
om degenen, die niet voldoende premie
hebben kunnen betalen en die niet over
voldoende eigen inkomsten beschikken,
niettemin de maximum uitkeringen toe te
kennen.
Gedacht wordt aan de mogelijkheid om
een bedrag van 200.aan eigen inkom
sten in ieder geval buiten de aftrekregeling
te houden. Verder wordt rekening gehou
den met de mogelijkheid, dat de gemeente
classificatie, die voor de Noodwet Ouder
domsvoorziening geldt, wordt afgeschaft.
In de nota wordt, wat de financiering be
treft, de voorkeur uitgesproken voor een
gematigd omslagstelsel, waarbij gedurende
de eerste tijd een beperkt fonds wordt ge
vormd.
Uitgaande van een verzekering voor het
gehele volk en van uitkeringen voor ge
huwden van 1080.per jaar en voor on-
gehuwden van 576.per jaar zou de
premie 2.50 a 3 per week moeten be
dragen.
De zelfstandigen zullen zelf de premie
geheel moeten opbrengen. Voorzover sprake
is van onvermogen zal het rijk de premie
moeten betalen.
Aan de Sociaal-Economische Raad is ook
gevraagd een oordeel te geven over het
plan van de Raad van Vakcentralen. Dit
plan, zo wordt in de nota gezegd, verdient
vooral de aandacht wegens de voorstellen
om de ouderdomsuitkering voortaan auto
matisch te doen aanpassen aan de kosten
van levensonderhoud.
Minister Mulderije acht verplichte
verzekering gewenst
De minister van Justitie acht het ge
wenst te komen tot een verplichte verze
kering tegen de gevolgen van de wettelijke
aansprakelijkheid van bestuurders van
motorrijtuigen voor door hen toegebrachte
schade. Om te voorkomen dat een derge
lijke regeling het internationale autover
keer belemmert, acht de minister het van
belang zo mogelijk te komen tot een uni
forme regeling in de Benelux-landen.
Zaterdag zullen 270 arbeiders van de
N.V. Nieuw-Buiner Glasfabrieken wegens
slapte in de glasindustrie worden ontsla
gen. Men kon door tussenkomst van vak
organisaties en ook met medewerking van
de directie de arbeiders gedurende de moei
lijke wintermaanden nog op wachtgeld
houden. Thans evenwel heeft het rijk elke
verdere subsidiëring afgewezen. De oor
zaak van de slapte is de toenemende con
currentie uit het buitenland en speciaal de
invoer uit Duitsland. De orders, die de
Nieuw-Buiner fabriek kreeg waren zeer
schaars. De fabriek werkte sinds Decem
ber reeds op halve capaciteit.
Op het tweede jeugdconcert van de H.O.
V. ditmaal gedirigeerd door Toon Ver-
hey en toegelicht door Marinus Adam
werd een Beethovenprogramma uitgevoerd:
de Egmont-ouverture en het Vijfde Piano
concert, met Ans Bouter als soliste.
De ouverture maakt deel uit van de mu
ziek die Beethoven schreef bij het treurspel
„Egmont" van Goethe. De held van dit
werk is de Egmond uit onze vaderlandse
geschiedenis, het slachtoffer van Alva, op
de Grote Markt te Brussel onthoofd in
1568. Beethoven heeft in dit „openingsstuk
een samenvatting willen geven van deze
episode van het conflict tussen Spanje en
Nederland en vrij duidelijk aangegeven hoe
het bloed van deze martelaar het zaad ge
worden is, waaruit tenslotte de vrijheid zou
opbloeien. De zegefanfare, waarmee het
stuk besluit, zal wel door niemand zijn
misverstaan. Bedenkt men daarbij dat het
hardnekkige aanvangsmotief iets van een
Sarabande een Spaanse dans heeft
dan is het duidelijk dat Beethoven niet
alleen aan Egmond, doch ook aan Alva, zijn
tegenpartij, gedacht heeft bij de conceptie
van zijn ouverture. De rest laat zich dan
gemakkelijk verklaren. Een dankbaar on
derwerp voor een jeugdconcert was deze
ouverture zeker.
Met het Pianoconcert in Es kwam men
op het terrein der absolute muziek, dat is
te zeggen: muziek waaraan geen verhaal
ten grondslag ligt, al is het niet onmogelijk
dat de componist van een bepaalde ge
dachte is uitgegaan. Maar dat hoeft ons niet
te interesseren. Het is voldoende als men
in het hoofdthema van het eerste deel het
heldhaftige karakter herkent, als tegen
stelling daarvan de geheimzinnige sfeer van
het tweede aanvoelt en dan tracht de ver
wikkelingen der thema's in de doorwerking
te volgen. Terecht wees Marinus Adam
erop, dat juist in het spel der verwikke
lingen de kracht van de compositie te vin
den is. Het langzame deel van het Concert,
hoe mooi het dan ook is, kan slechts als
een „intermezzo", een overbruggend tus
senspel beschouwd worden, een kalme aan
loop naar het uitgelaten Rondo, waarvan
het steeds weerkerende hoofdthema ge
makkelijk te herkennen is. De inleider ves-
ADVERTENT1E
TENNISPANTALONS SHORTS
tigde er de aandacht op, dat Beethoven in
het Vijfde Concert geen ruimte gelaten
heeft voor een vrije cadens, doch dat hij
zelf de overigens korte cadenzen in
gelast heeft.
Na de duidelijke uiteenzetting, die ge-
illustreerd werd door fragmenten, gespeeld
door het orkest en de soliste, werd het werk
in zijn geheel uitgevoerd. Ans Bouter speel
de het met grote dynamische verscheiden
heid, dat is te zeggen: met bravour en poë
tisch gevoel.
De belangstelling voor dit jeugdconcert
was zeer groot en, gezien de voorbeeldige
aandacht die het jonge publiek aan de in
leidingen en aan de complete uitvoeringen
schonk, ook oprecht gemeend.
JOS. DE KLERK.
In de Staatscourant van heden is opge
nomen de Prijzenbeschikking Electrische
Energie 1952. Deze beschikking opent voor
de electriciteitsbedrijven de mogelijkheid
met ingang van 1 April haar tarieven voor
kleinverbruikers, zowel wat betreft het
vastrecht als de prijs per kilowatt-uur met
ten hoogste 25 procent te verhogen. Voor
het verbruik tot 240 kWu per jaar blijft
de huidige prijs per kWu gehandhaafd.
Voorts worden met ingang van 1 April
de prijzen voor grootverbruikers vrijge
laten.
Op particulier initiatief, met instemming
van het ministerie van Buitenlandse Zaken,
de Nederlandse ambassade te Washington
en de regeringvoorliehtingsdienst, zal dezer
dagen een boek verschijnen, bestemd voor
het grote publiek in Amerika, dat in tekst
en illustraties een beeld geeft van Neder
land en zijn historische en hedendaagse be
trekkingen met Amerika.
Ton Koot schreef de tekst, éénentwintig
Nederlandse fotografen brachten de 218
kleuren- en zwart-wit foto's bijeen.
Het werk zal in folioformaat worden
uitgegeven onder de titel „Spell of the
Netherlands". Ook zal een Nederlandse uit
gaaf verschijnen, getiteld: „Faam van Ne
derland".
Prins Bernhard schreef de voorrede.
Dinsdag 1 April, 's avonds om 8 uur, zal
het Lido-theater aan het Houtplein officieel
worden geopend. Eén jaar nadat een leger
tje arbeiders begon met het slopen van het
intérieur van het vroegere restaurant Lido;
zes maanden nadat de eerste steen werd
gelegd voor de eigenlijke verbouwing. De
eerste film die in deze nieuwe, modern in
gerichte bioscoop vertoond zal worden is
„Bright Victory" (Het licht dat verdween),
een rolprent die een opmerkelijke plaats
innam en veel aandacht trok op de film
festivals te Cannes en Berlijn. Voor de (be
sloten) openingsvoorstelling zijn tal van
Haarlemse autoriteiten uitgenodigd.
Licht en lucht
Het Lido-theater is een modern bioscoop
theater en dat betekent onder meer dat er
bij de bouw veel aandacht is besteed aan
licht en lucht. In totaal is er vierhonderd
meter neonbuis aan de verlichting te pas
gekomen. In de bioscoopzaal is ze het ori
gineelst. Het plafond van Lido is namelijk
een complete sterrenhemel: De tweehon
derdveertig lichtpunten die er in zijn aan
gebracht vormen samen het Noordelijk en
Zuidelijk hemelhalfrond en geven het hui
dige sterrenbeeld weer. De voorhal is hel
belicht, de binnenhal stemmig; vooral door
de speling van licht en donker, die wordt
bereikt door de lichtval uit de vijf étalage-
kasten die aan weerszijden de wand vor
men.
Maar niet alleen aan de buitenkant van
Ik weet niet hoe het in dit op
zicht met gesteld is maar
soms, als een trieste Maartse
bui de grote stad tot een grau
we, natte steenklomp maakt,
kan mijn hart met een sterke
ruk naar den buiten worden
getrokken. Naar den buiten,
naar de eerlijke, onbedekte
grond van de boeren, die de
voorjaarsregen met welbeha
gen drinkt en er niet voor hui
vert, zoals het stadse asfalt.
Er is geen enkel weer, dat niet
bij de velden past; zoals een
lijst de schoonheid van een
schilderij volmaken kan, zo
kunnen Maartse buien, zowel
als de blakende hitte van de
midzomer, één zijn met de vel
den. De landerijen kunnen
lachen onder de kilte van een
lentesneeuwbui, maar een stad
lacht enkel in de schijn van
een niet te warme en niet te
schrale zon.
Daarom lacht een stad zo zel
den.
Wat is het dat mijn hart
naar de boeren trekt? Mis
schien heeft eens mijn voor
vader de taaie grond met een
stenen schop staan te bedoen,
tot er wat spinazie in groeien
wou. Als we ver genoeg terug
gaan in de tijdperken, hebben
we allen wel een voorvader
gehad die als een simpel schep
sel Gods tussen de aardklui
ten een boterham won. Tenzij
ge wilt volhouden dat in het
stenen tijdperk uw voorzaten
al accountants of notarissen
waren. Dat kan zijn, dan heb
ik niets gezegd.
Ik zou iemand er voor willen
danken, dat tussen onze me
tropolen 'van baksteen en beton
nog weiden en akkers gebleven
zijn en boeren met korte
pijpjes tussen de tanden, die
taaie, trage mensen met ogen
die op de verten zijn gericht.
Wie moet ik er voor danken?
De boeren zelf misschien, die
zich aan hun grauwe kluiten
hebben vastgeklampt en hun
gronden hebben vrij gehouden
van de asfalten deklaag, over
de wereld kruipend als een
lavastroom.
Mijn hart trekt naar de boeren.
Daar moet ge misschien voor
in uw jeugd met boeren te ma
ken hebben gehad ge moet
in hun lage behuizingen bij
een petrolielamp hebben ge
zeten om te luisteren naar
langzame verhalen over de
kleine wereld van het dorp, de
wereld van scheve, arme hui
zen, die zich scharen rond een
deemoedig kerkje van niets.
Het zijn vooral de Brabantse
boeren, die zo wonen. En zij
spreken zoals zij wonen: Een
voudig, zuinig, plezierig en ge
rust. Of zijn ze er niet meer?
Vroeger konden zij een uur, of
langer, zwijgend luisteren naar
een eigenwijze stadse verteller,
die ging denken dat zij door de
eerbied met stomheid waren
geslagen. En als hij klaar was
zegden ze één zin, één enkel
woord soms, waardoor hij in
zijn hemd stond als een Ban
toe-neger op zijtn Zondags.
Hoe ging dat.
Een Brabantse boer zet zijn
deur voor ieder open, als hij
tijd heeft om erbij te zijn. Er
komt zo een stedeling aan zijn
tafel zitten om hem wat wijzer
te maken over de problemen
van de grote wereld, de duize
lingwekkende draaimolen van
economische en politieke inge
wikkeldheden, die op het rus
tende land in de avond plegen
te verwaaien naar de wijde
verten. Hij vertelt van de eco
nomische moeilijkheden, van
overproductie en crisis en me
chanisatie en sociale conflic
ten. Van stakingen en loon
eisen en de 48-urige werk
week.
Ge kent dat wel, zegt hij, alsof
hij bedoelt: Ge weet er geen
snars van.
Ik ken dat wel, zegt de boer
met een trekje aan zijn pijp,
jaja, het is wat. Maar ge moet
me eens uitleggen, mijnheer,
hoe dat allemaal zo in de
knoop gekomen is; ik kan daar
niet goed bij, ik met mijn klein
verstand. En hij knijpt zijn
ogen tot spleten, alsof hij moei
lijk denken kan.
Uitleggen, dat is iets waar
mijnheer van houdt, zegt mijn
heer, want het is prettig ande
ren wijzer te kunnen maken.
Hij zal een simpel voorbeeld
nemen om het goed uit de doe
ken te kunnen doen.
Kijk, zegt hij, ge zijt een boer
en ge hebt kippen.
Dat heb ik, zegt de boer, en
schone.
Juist, maar ge hebt ze niet om
uw graan wat makkelijker
kwijt te raken, ge hebt ze voor
de eieren. Wat krijgt ge voor
uw eieren vandaag aan de dag?
Twintig cent, zegt de boer, en
vijftien bij de pastoor en de
dominee, maar alia, die zijn
alleman niet.
Twintig cent. En wat betaalt
ge uw kippen daarvan uit? Ha.
daar hebt ge het. Ze leggen, en
van al die twintig centen die
zij voor u maken, zien zij er
géén terug. Behalve dat ge hun
wat maiskorrels geeft. Dat is
het wat wij onsociale toestan
den noemen. Waarom moet een
ei twintig centen kosten als ge
het voor niets in uw hand ge
legd krijgt, om zo te zeggen
Stel dat uw kippen mensen
waren, met gevoel voor hun
eigen belang. Zij zouden achter
hun haan aan opmarcheren om
u een manifest met looneisen
te brengen. Zij zouden een
redelijk aandeel van de twintig
centen willen hebben. Ziet ge,
daar staat ge met uw gewassen
hals. Loon naar werken be
talen, of uw kippen zien ervan
af, u rijk te maken.
En als ik niet betaal, wat dan?
De boer wil zijn kansen weten.
Als ge niet betaalt, geeft de
haan een sein en al uw kippen
gaan in sit down-staking, tot
ge uw harde kop buigt.
In sit down-staking? Ge zult
me moeten vertellen wat dat
is.
Zij gaan op de plaats rust
zitten met de vlerken over
elkaar en zeggen: Leg zelf
eieren, als ge er kans voor ziet,
wij zien er van af.
De boer knikt langzaam enkele
malen, hij begrijpt het nu goed,
met deze knappe uitleg. Dan
zegt hij: Mijn kippen gaan
zitten en zeggen: Wij zien er
van af. Alla, zeg ik dan, léat
ze zitten. Want ik ken mijn
kippen beter dan gij. Ik zal u
het vervolg vertellen, mijnheer.
Als kippen gaan zitten, léggen
zij zonder mankeren. Een kip
kan niet gaan zitten zonder
ook te leggen, ziet ge. Dus laat
ze zitten en als ze opstaan zal
ik weten te rapen.
Maar dat ge bedankt zijt voor
uw verhaal, daar weet ge alles
van.
Zo ging dat, vroeger. Mijn hart
trekt naar de boeren daar
onder de rivieren, naar hun
plezierig zwijgen en hun spaar
zaam woord. Zouden ze er nog
te vinden zijn?
Ik zal het u weten te zeggen,
als het zo wezen mocht.
J. L.
het theater kan een zee van licht geschapen
worden. De voorgevel die geheel gebouwd
is op reclame, is op fraaie wijze verlicht.
Het grote tekstraam, waarop men kan
lezen, wat er binnen, vertoond wordt, na
tuurlijk ook.
Men treft in Lido niet alleen lampen aan
die als lichtbron dienst doen, men heeft er
ook lampen die alleen maar iets met lucht
te maken hebben: T.U.V.-lampen, die er
voor zorgen dat de lucht in het theater
wordt gedesinfecteerd, want ook aan de
luchtverversing is zorg gespendeerd. Door
middel van een vernuftig kanalensysteem
wordt de lucht in het theater zes keer per
uur ververst.
Fraai intérieur
De architect die de bioscoop ontwierp, de
heer G. A. M. Loogman, heeft alles zo een
voudig mogelijk gehouden en met de ruim
te gewoekerd. Er is plaats voor 426 bezoe
kers in de zaal en 246 op het balcon. Aan
weerskanten van het projectiescherm is de
dierenriem afgebeeld en een uitgeblazen
glasrand aan de wanden geeft een stukje
kosmos weer: Het is een (kleuren) film van
planeten, gebeiteld in glas. Ook de muur
schilderingen trekken de aandacht: Nep
tunus en Aurora wedijveren met elkaar in
gratie.
De projectiezaal is niet gelijkvloers. De
benedenruimte wordt geheel in beslag ge
nomen door de hal. die tegelijkertijd als
branduitgang dienst doet.
In de moderne cabine heeft men de be
schikking over de twee nieuwste projectie
apparaten. Technisch zit de zaak zó in el
kaar dat er in Lido ook plastische films
kunnen worden vertopnd.
Dc Staatkundig Gereformeerde Partij
hield Woensdag haar algemene vergadering
in „Tivoli" te Utrecht onder presidium van
de voorzitter, ds. P. Zandt, die een rede
hield waarin hij zeide, dat de UNO in stede
van een vredes-instituut een oorlogs
machine was geworden. „Zij heeft in haar
handvest vastgesteld de rechten en vrij
heden van volkeren en personen te zullen
handhaven, maar zij heeft er lijdelijk bij
toegezien, dat het zelfbeschikkingsrecht
van zovele Indische volken door Sukarno
en de zijnen totaal vernietigd werd. Zij
heeft de grote mogendheden Frankrijk en
Engeland in hun koloniën Vietnam en
Malakka vrijelijk laten optreden, maar zij
heeft ons kleine land als het ware het mes
op de keel gezet om onze rechten op Indië
prijs te geven", aldus ds. Zandt.
Hij toonde aan dat de SGP niet blind is
voor het communistische gevaar: zij heeft
er gestadig op aangedrongen de revolu-
tionnaire propaganda te verbieden doch
vond daarin geen bijstand.
Nu men van verschillende zijden de vol
keren tegen het communisme te wapen
roept, bedroeft het spreker, dat dit alles
zo „buiten de wet en de profeten omgaat",
zeide hij. Van welke zijde men ook de hui
dige toestand van ons land beschouwt, van
alle zijden doet deze zich, volgens ds. Zandt,
onheispellend voor. Als bewijs ervan, hoe
in-droevig het gesteld is ten opzichte van
de religie en de zeden, constateerde spre
ker: „Sport en spel hebben al de belang
stelling en van een ootmoedig en schuldig
wederkeren tot de wet en de profeten wil
men zo goed als nergens weten".
Dudley Senayake, de zoon van de pre
mier van Ceylon Don Senayake, die Za
terdag is overleden, zal zijn vader als
premier opvolgen. De nieuwe premier ia
40 jaar oud.
