Waardige herdenking der gevallenen
in Haarlem en omgeving
De nood der Nederlandse kastelen
Aanrijding door bromfiets
Herdenking op de Erebegraafplaats
Zandvoort
Zomerdienst bij
de Spoorwegen
Haarlem m erm eer
Lisse
HAARLEMS DAGBLAD - OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Advertenties over aan
bieden van bollenpakketten
WASSERIJ DUYN
Op heterdaad betrapt
Zandvoortse
operettevereniging
Electrisch naar het
Noorden des lands
Opa Klijzing geklopt
MAAND/AG 5 MEI 1952
In Haarlem zijn Zaterdagavond de ge
vallenen herdacht in een bijeenkomst in
de Grote Kerk en op de fusilladeplaatsen
aan de Dreef, de Westergracht en de Jan
Gijzenbrug, waarheen zeer velen zich in
een stille stoet hadden begeven.
In de bijeenkomst in de Grote Kerk, die
onder anderen werd bijgewoond door de
Commissaris der Koningin in de provincie
Noordholland, dr. J. E. de Vos van
Steenwiik en mevrouw De Vos van
Steenwijkvan Royen, alsmede door de
wethouders W. C. Bakker en D. J. A. Geluk
en dé gemeentesecretaris, mr. Th. A. Wes-
stra, sprak de heer K. R. v a n S t a a 1 uit
Héemstede, voorzitter van de sociale com
missie der Vereniging van Ex-politieke
Gevangenen in Oorlogstijd. „Voor de ze
vende keer", zo zei hij, „herdenken wij de
velen die gevallen zijn in het verzet, de
militairen op de Grebbeberg, de honderd
duizenden Joodse landgenoten, de slacht
offers in Rotterdam en Putten, de tallozen
die door de honger ten onder zijn gegaan,
en de ontelbaren die in concentratiekam
pen het leven lieten. En nu denken wij
weer aan de velen, die opnieuw zuchten in
dergelijke kampen. Zijn wij achtergebleve
nen eigenlijk wel waardig de gevallenen te
herdenken, nu wij thans moeten samen
werken met onze vroegere belagers en nu
er een barmhartigheidspolitiek wordt ge
voerd die de meesten van ons niet kunnen
verdragen?"
„Laten wij beloven dat wij met al onze
krachten zullen sire ven naar vrijlating van
hen, die thans in concentratiekampen ge
vangen gehouden worden. Onze actie heeft
in Spanje al resultaat gehad; in andere
landen zuchten nog millioenen in gevangen
schap. Door mede de te werken aan hun
bevrijding kunnen wij onze doden het
waardigst eren", zo besloot de heer Van
Staal.
Deze herdenking werd omlijst door or
gelspel van Egbert Vos en zang van het
gecombineerde Noorder- en Oosterkerk
koor en het Gereformeerd Bloemendaals
Koor.
Na de plechtigheid vormden de velen
die haar bijwoonden een stoet, die zich via
de Kleine Houtstraat en de Kleine Hout
weg naar de Dreef begaf, waar bij het
verzetsmonument kransen en bloemen
werden gelegd.
Haarletn-Noord
Ten Noorden en ten Zuiden van de Jan
Gijzenvaart hadden zich vele bewoners van
Haarlem-Noord verzameld, om deel te
nemen aan de stille tocht naar het monu
ment nabij de Jan Gijzenbrug, opgericht
ter nagedachtenis van hen die daar in
Februari 1945 gefusilleerd zijn. Het mu
ziekcorps van het Leger des Heils uit het
Centrum opende de plechtigheid met
„Nader mijn God tot U", nadat de voor
zitter van het comité uit het Noordelijk
deel van Haarlem de betekenis van de
plechtigheid had uiteengezet.
Dr. H. van der Loos, predikant der
Nederlands Hervormde Gemeente van
Haarlem-Noord, zeide in zijn toespraak, dat
het beeld van het weer (onweer) gelijk
was aan het beeld van het voorjaar 1940,
toen de oorlog uitbrak. Thans zijn we
twaalf jaar verder en al kunnen wij rusti
ger slapen dan in de Meidagen van 1940,
toch dreigt de oorlog nog en vele landge
noten leven nog in een diepe duisternis.
Deze avond komen op talloze plaatsen van
ons land velen bijeen om hen te gedenken
ADVERTENTIE
Zaterdag reed op de Frieseweg een brom-
fietsrüder op een paar wandelaars In. De be
rijder sloeg met zijn rijwiel over de kop en
kreeg een hoofdwonde en een hersenschud
ding.
(Kamper Nieuwsblad)
Het ligt voor de hand, dat betere remmen
ook het einde der bromfiets-ongelukken zul
len betekenen. Sinds enige tijd zijn er brom
fietsen in de handel, die uitgerust zijn met de
z.g. Beckson Reddingsnaaf, een remnaaf met
belangrijk groter rem vermogen. Wij raden
iedereen, die van plan is zich een bromfiets
aan te schaffen, ervoor te zorgen dat hij er
een met zo'n Beckson Reddingsnaaf krijgt.
Bovendien heeft.de Beckson Reddingsnaaf, in
tegenstelling tot iedere andere remnaaf, het
grote voordeel, dat de fiets aan de hand ook
achteruitgereden kan worden. Vooral winke
lende dames zullen dit waarderen. Ook voor
gewone fietsen is de
BECKSON REDDINGSNAAF ideaal.
Bloembollenkwekers en handelaren gaan
zich keren tegen aanbiedingen in adverten
ties en op markten van inferieure bollen
pakketten en bollenzaden. Dergelijke aanbie
dingen kunnen slechts moeilijk worden ver
boden. Zij voldoen meestal aan de mini
mum-kwaliteitseisen. waardoor de contro
leurs van de verschillende instanties mach
teloos staan.
Daar de Bond van détail-bloembollenhan
delaren van mening is dat dergelijke pak
ketten, die meestal via advertenties worden
aangeboden, zeer gevaarlijk zijn voor de
naam van het bloembollenvak en voorts dat
het publiek eigenlijk alleen maar geld uit
de zak wordt geklopt zonder dat er veel
voor wordt geleverd, is de strijd thans ge
richt tegen advertenties van sommige bol-
lenhandelaren, die vaak een misleidende in
houd hebben. Zo is er een handelaar die al
leen in zijn advertenties zegt wat men voor
f 4.15 in zijn tuin kan krijgen, als men bij
hem „een pakket" bestelt. Deze firma ver
zuimde echter het juiste aantal planten
te noemen, waardoor het publiek dan ook
de indruk kreeg planten toegezonden te
krijgen. De bond van détail-bloembollen-
handelaren heeft de zaak aanhangig gemaakt
hij de president van d'e rechtbank te
Haarlem.
De president, mr. A. M. Baron van Tuyll
van Serooskerken, achtte misleiding bewe
zen. Ook hij zou planten hebben verwacht,
als hij iets dergelijks had besteld en ook hij
zou zich, zwak gezegd, misleid hebben ge
voeld in plaats van planten zaad te krijgen.
Deze handelaar werd het verbod van het
plaatsen van dergelijke advertenties opge
legd. Wel zou hij mogen adverteren als
duidelijk bleek dat zaad zou worden gele
verd. Voor iedere handeling in strijd met
deze. uitspraak zal hij in de toekomst f 1000
boete moeten betalen.
die hun leven gegeven hebben. Het is goed.l
dat bij de Jan Gijzenbrug een monument
opgericht is. Het is een portret, waaraan1
een ieder, die deze plaats passeert, met
eerbied kijkt. Dr. Van der Loos hoopte, dat
het portret velen zal blijven aanspreken.
Het mag in de toekomst geen bezienswaar
digheid worden, maar het moet blijven be
staan, om er bijeen te komen voor het her
denken van de gevallenen. De spreker vond
het verheugend dat de jongeren in zo'n
grote getale opgekomen zijn; daaruit blijkt,
dat zij iets begrijpen van het monument.
Pa ter V. Hutjens O.E.S.A. merkte
op, dat het ook na zeven jaar schrijnend
is, dat de stoel van vader aan tafel leeg
staat en het bed van de zoon niet meer be
slapen wordt. Het is daarom goed, dat
velen bijeenkomen om de gevallenen uit
de oorlog te gedenken. Thans gaan de ge
dachten ook uit naar de toekomst. We
leven nog niet in vrijheid en de oorlog is
niet afgelopen. Vele jongeren sneuvelen
nog en er bestaan nog concentratiekampen.
Op een avond als deze worden we weer
herinnerd aan de verschrikkingen van de
oorlog. Wij voelen ons echter allen één en
herdenken hen, die alles gegeven hebben.
Het corps van het Leger des Heils speelde
„Home sweet home" en „Blijf bij mij, Heer"
en het Haarlems Christelijk Mannenkoor
zong tijdens deze plechtigheid Ecce quo
modo moritur, O bone Jesu en het Wil
helmus.
Na afloop volgde een défilé langs het
monument. Onder de aanwezigen was wet
houder A. J. M.' Angenent.
Op de Westergracht
Ook Haarlem-West heeft de gevallenen
op waardige wijze herdacht in een samen
komst voor het monument aan de Wester
gracht, waar, behalve de nabestaanden der
aldaar gefusilleerden, vele honderden bij
eengekomen waren om aan de plechtigheid
deel te nemen. Nadat de deelnemers aan
een drietal stille tochten uit dit stadsdeel bij
het door schijnwerpers verlichte monument
waren aangekomen, werden twee minuten
stilte betracht. De voorzitter van het comi
té Nationale Herdenking sectie West dankte
vervolgens allen, die aan de voorbereiding
van deze herdenking hadden meegewerkt,
maar uitte een fel protest tegen het door
gaan, op deze avond, van de voorstellingen
in de bioscopen. Haarlems Zanggenot zong
daarna onder leiding van de heer P. J. Pot-
gieser het O, bone Jesu en Ecce Quomodo
moritur, waarop ds. J, Bronsgeest in een
korte toespraak de betekenis van deze ge
denkdag toelichtte. Hij bracht dank aan
allen, die in de jaren 1940'45 zich wars
van het compromis betoond hadden en
stelde hen ten voorbeeld aan onze tijd.
Plebaan H. W. Achterof sprak in gelijke
geest; hij prees de geest van het verzet en
sprak de hoop uit, dat het offer der ge
vallenen niet tevergeefs gebracht moge
zijn.
Ook de harmonie Crescendo had een aan
deel in deze plechtige herdenking, die be
sloten werd met het Wilhelmus, een bloe-
mengroet voor de gefusilleerden en een
défilé der aanwezigen langs het monument
en het bloëmenmozaïek, dat tot laat in de
avond voortduurde.
Gevallen PT^leden herdacht
Zaterdag hebben de ambtenaren van het
Haarlems Postkantoor en die van het Tele
foondistrict hun in de oorlog gevallen col
lega's op treffende wijze herdacht. Het
Postaal Mannenkoor opende de herdenking
met het.zingen van Ecce Quomodo Moritur,
waarna de directeur, de heer C. Bakker,
een toespraak hield die bij de vele aanwe
zigen een diepe indruk achterliet.
Nadat aan de voet van de met kaarsen
verlichte gedenkstenen in het gebouw
bloemen en een krans waren gelegd en een
minuut stilte in acht was genomen sloot
het zangkoor deze korte maar indrukwek
kende plechtigheid.
In het stationpostgebouw aan de Baljuws
laan had eveneens een herdenking plaats
waarbij met orgelspel, door een ambtenaar
van het bestellend personeel uitgevoerd, de
slachtoffers werden herdacht.
Hoofddorp
Evenals vorige jaren, werd Zaterdag een
stille tocht gehouden, waarvoor de deel
name dit maal bijzonder groot was. Als
spreker trad op de heer Th. v. d. Wetering,
lid van de Tweede Kamer.
„Het valt ons moeilijk met de dreiging
van een nieuwe oorlog voor ogen onze
doden te herdenken", aldus spreker. Het
vertrappen van de geest echter is het ge
weest dat de mensen hebben doen besef
fen, dat op welke wijze dan ook, het zich
verzetten noodzakelijk was. Mochten de
tijden zich herhalen, dan zullen er weer
verzetsmannen opstaan om het werk voort
te zetten. Wij wensen vrede, maar zullen
ons nooit kunnen onderwerpen aan dwin
gelandij. De vreugdekreten van de eerste
bevrijdingsjaren zijn vervlogen, de ge
dachten aan hen die vielen zijn achterge
bleven, omdat wij eerbied hebben en hou
den voor de mens die strijdt voor het be
houd van zijn zelfrespect. De spreker be
sloot zijn rede met de woorden: „Hét licht
van God zal eenmaal schijnen over de gra
ven der gevallenen, over de aarde en over
de mensen, en het zal goed zijn."
Heemstede
Ondanks het regenachtige weer namen
velen aan de herdenking te Heemstede deèl.
Evenals het vorige jaar had de georgani
seerde jeugd zich met brandende fakkels
aan weerszijden van de Vrijheidsdreef ge
plaatst, waartussen een lange rij ingezete
nen naar het herinneringsmonument trok.
Er werden een aantal bloemstukken en-
kransen aan de voet van het beeld gelegd
en nadat een zangkoor enige nummers had
gezongen, werd de trieste plechtigheid be
sloten met het zingen van het Wilhelmus.
Bennebroek
Te kwart voor acht trok een stoet naar
het monument aan de Bennebroekerlaan,
waar twee minuten stilte in acht werd ge
nomen. Bloemstukken werden aan de voet
van het monument gelegd. De plechtigheid
werd besloten giet het zingen van het Wil
helmus.
Onthulling monument
te Zwanenburg
Zaterdagmiddag is te Zwanenburg een
sobere plechtigheid gehouden. Wethouder
Bos heeft het monument voor de gevalle
nen in de oorlogsdagen aan het gemeente
bestuur overgedragen. Het monument is
geplaatst pp het Wilgenplein en is vervaar
digd door. de beeldhouwster, mevrouw
Èrugman-De Vries uit Almelo. Het monu
ment stelt voor een geboeide mannenfiguur
in gevangeniskleding met gebogen hoofd,
waarop de uitdrukking van het gelaat
weergevende de mens die volkomen met
het leven heeft afgerekend en daarin be
rust, op waarlijk kunstige wijze is tot
uiting gebracht.
„Door de grote eenvoud van opvatting
maakt deze figuur een ontroerende indruk,
aldus de heer Bos. Wij hebben lang gewacht
met plaatsen omdat door technische rede
nen geen geschikte omgeving gevonden kon
worden. Wij dragen dit monument postuum
op aan dë gevallenen, wier namen en bele
venissen. in een oorkonde vermeld staan.
Tweeëndertig mannen en vrouwen zijn ons
ontvallen; moge wij dit nimmer vergeten.
Na het voorlezen der namen van hen die
vielen, werd het monument door de dames
Van der.Fange, Emmer, De Koning en de
heer Bergman onthuld.
Burgemeester mr. J. T. Jansonius deelde
mede het monument in dank te aanvaarden.
Wij nemen gaarne de verplichting op ons,
er in de toekomst voor zorg te dragen, dat
deze plaats -naar behoren wordt onderhou
den, want wij weten dat wij grote verplich
tingen hebben.
Met het zingen van twee coupletten van
het volkslied'werd de plechtigheid gesloten.
Hillegom
In een indrukwekkende stille tocht heeft
Hillegoms burgerij Zaterdag de gevallenen
herdacht. Een lange stoet begaf zich naar
het 'monument voor de gevallenen in het
Wilhelminapark, waar leden van de Na
tionale Reserve en de Reserve Rijkspolitie
de erewacht hadden betrokken. In de stoet
liepen het volledig gemeentebestuur, een
afdeling van de Nationale Reserve, een
afdeling van de Reserve Rijkspolitie, het
corps. Vrijwillige Brandweer in hun nieuwe,
door de burgerij aangeboden uniformen,
ADVERTENTIE
,\M8TKHDAMSEV/V/VRT£0' TEE:110M
Wastarieven vanaf 24 ct. per kg
de Ned. Hervormde- en Rooms-Katholieke
geestelijkheid, leden van het voormalig
verzet, vertegenwoordigers van vele ver
enigingen en het C.C.N.F. en zeer vele
anderen.
Nadat twee minuten stilte in acht wa
ren genomen, werden verscheidene bloem
stukken aan de voet van het monument,
waarlangs gedurende 25 minuten de stille
stoet trok, neergelegd.
Zandvoort
Enkele honderden personen namen Za
terdagavond deel aan de „stille tocht"
naar het verzetsmonument in het Vijver
park, ter herdenking van de gevallenen.
Het regenachtige weer was waarschijnlijk
oorzaak, dat 't aantal deelnemers véél gerin
ger was, dan vorig jaar hoewel toen óók de
onthulling van het monument veel perso
nen op de been bracht. Om halfacht ver
trok men van het raadhuis. De alarm
sirene gaf het sein tot het inachtnemen
van de twee minuten stilte. Aan de voet
van het monument werden vele bloemen
gelegd.
De kerkelijke herdenkingen zijn Zondag
morgen gehouden.
Twee surveillerende agenten bemerkten
in de nachtelijke uren dat een Zandvoortse
groentehandelaar bij een collega in de
zelfde straat, als waarin hij woonde, en
kele lege groentenkistjes, die naast het
pakhuis stonden opgestapeld, wegnam.
Toen hij zich met twee kistjes naar huis
wilde begeven, werd hij aangehouden.
Ontkennen baatte dus niet. De man ver
klaarde dat hij een borreltje teveel op
had en derhalve niet wist, wat hij deed.
Hij werd op het bureau ingesloten en na
opmaking van proces-verbaal later weer
in vrijheid gesteld.
De Zandvoortse Operettevereniging hoopt
in het komende najaar haar 5-jarig be
staan te gaan herdenken. Ter gelegenheid
daarvan koestert men het voornemen, eind
September enkele opvoeringen te brengen
van de bekende operette: „Rose Marie".
De repetities daarvoor, onder leiding van
de gebroeders Kick en Henk Steenkist
zullen een dezer dagen aanvangen en óók
gedurende de zomermaanden worden
voortgezet. Voorts zal door een aantal
vooraanstaande beroepsartisten een caba
ret-avond worden verzorgd, welke aan
leden en donateurs wordt aangeboden.
Onweer en stortregens vergezelden de deelnemers aan de Stille tocht naar de Ere
begraafplaats aan de Zeeweg te Overveen waar de gevallenen herdacht werden. Foto:
Aan de graven van de gevallen strijders.
Voordat de stille tocht naar de Erebe
graafplaats aan de Zeeweg te Overveen
Zaterdagavond begon, werd in het- stem
mig met groen en nationale vlaggen aan
geklede gebouw van Publieke Werken aan
de BrouwerskoLkweg voor de zevende keer
een korte herdenkingsbijeenkomst gehou
den. Vijfhonderd nabestaanden en inwo
ners van Bloemendaal, de gemeente, waai
de helden van het verzet een laatste rust
plaats kregen, waren bijeen gekomen.
Na het welkomstwoord, uitgesproken
door mr. F. P. Th. Rohling, lid van de com
missie Nationale Herdenking te Bloemen
daal en gemeenschappelijke zang, hield
pater J. J. M. Bayer O.F.M. uit Haarlem
een korte herdenkingstoespraak. Pater
Bayer sprak in plaats van de door ziekte
verhinderde pater C. Tijnagel en zag de
vrome nagedachtenis der slachtoffers van
het verzet als een troostende symboliek
met het feest van de kruisvinding in de
Katholieke Kerk. De gevallenen hebben
licht en steun gevonden in het aanzien van
het kruis, dat zelfs door macht noch ty-
rannie gebroken kon worden. En tof de na
bestaanden zei pater Bayer, in navolging
van Christus en de gevallenen het kruis
dapper en moedig té dragen.
Het vijftig jongens en mannen sterke
koor van de koorschool van de Kathedraal
St. Bavo te Haarlem, onder leiding van dr.
A. I. M. Kat, zong daarna het Requiem
van Felice Anerio en de liederen O Heer,
die daer des Hemels tente spreyt en het
Wilt heden nu treden. De heer J. Otten
bespeelde het orgel.
Vervolgens sprak ds. D. Ringnalda Gere
formeerd predikant te Overveen. Hij ver
geleek de dood van de gesneuvelde verzets
strijders met een roemrijke zonsondergang.
Hun sterven was een getuigen van gerech
tigheid en vaderlandsliefde en hun 'levens
vlam kan niet door dood of graf worden
uitgeblust. Tenslotte bad de predikant het
„Onze Vader".
Daarna stelden de deelnemers aan de
stille tocht zich op. De regen viel in stro
men neer, hetgeen zo bleef tijdens de ge
hele stille tocht, die van de Zeeweg-hoek
Brouwerskolkweg af naar de Erebegraaf
plaats werd gehouden en een uur duurde.
Ondanks het slechte weer namen ruim zes
honderd nabestaanden en belangstellenden
aan deze tocht deel. De padvindsters, die
vooraan in deze tocht liepen en de doden
mars sloegen, deden dit door de weers
gesteldheid slechts tot de kruising van
de Zeeweg en Tetterodeweg. Het was de
eerste stille tocht naar de Erebegraafplaats
in haar nieuwe vorm na de algehele vol
tooiing in de afgelopen winter, terwijl
eveneens voor de eerste keer de oude
luidklok de galm over de duinen liet klin
ken van het ogenblik af, dat de stoet de
ingang van de begraafplaats aa» de. Zee
weg bereikte, tot de aanvang van <i.e twee
minuten stilte om acht uur, die' door:- een
hoornsignaal werden aangegeven. Toen de
deelnemers aan de stoet de dodenakker
betraden, waren alle graven met tulpen
bedekt. Aan de voet van de vlaggeraast hing
een krans van gele aronskelken - van het
Marine Hospitaal te Overveen.
VELE BEZITTERS VAN EEN KASTEEL
behoeven in deze tijd niet benijd te
worden. Het enige is dat. zij veel woon
ruimte ter beschikking hebben, maar daar
aan zijn ook grote nadelen verbonden. De
fiscale lasten en de grote sommen die moe
ten worden besteed voor onderhoud en ge
deeltelijke vernieuwing zijn van zulk een
omvang dat menig kasteelheer in moeilijk
heden komt. Zij trachten in de regel zo
lang mogelijk nog het noodzakelijke onder
houd te laten uitvoeren zij voelen zich
verplicht het bezit dat vele generaties van
hun familie tot woning gediend heeft
maar er zijn er velen die dit toch niet kun
nen volhouden. Daardoor dreigt menig
kasteel verloren te gaan, ook al is het van
belang dat het als monument in stand blijft.
Maar menig kasteelheer heeft in deze tijd
nauwelijks de geldmiddelen om rond te
komen. Herhaaldelijk moeten huizen of
landerijen, die bij het kasteel behoren, ver
kocht worden om aan de eisen van de Fis
cus te kunnen voldoen. Vele eigenaars
trachten ook een vermindering van fiscale
lasten te verkrijgen door hun landgoede
ren en kastelen voor het publiek open te
stellen.
Bossen brengen een eigenaar in deze tijd
meer op dan landerijen. De pachters der
boerderijen worden beschermd door de
Pachtwet, zodat de pacht hoogstens 20%
boven die van 1940 mag zijn. Maar daar
mee dekt de eigenaar niet de hogere kosten
die hij heeft voor onderhoud, assurantie,
enz. De'kasteelheer ziet in zijn boerderijen
dan ook meestal slechts „levende schilde
rijen'-' die onmisbaar zijn in het landschap
rondom zijn kasteel.
Het enige wat de kasteelbezitter verade
ming geeft zijn de hoge opbrengsten van
het hout, te meer gewaardeerd daar deze
vrijgesteld zijn van Inkomstenbelasting,
maar niet van omzet-belasting.
Het eigenaardige geval doet zich voor
dat het financieel voordeliger is gronden
te bebossen, terwijl de grote bevolkings
aanwas juist eerder naar meer landbouw
gronden doet uitzien.
Toegegeven zij echter dat uitbreiding van
het bosareaal ook ten zeerste gewenst is,
daar. Nederland per jaar voor 1 milliard
gulden: aan deviezen moet besteden in het
buitenland om zijn houtbehoefte te dekken.
Ook bij erfenissen dreigen moeilijk
heden. In de regel gaat elk kasteel in 30
jaar in andere handen over. De successie
rechten zijn zeer hoog en heeft de erflater
niet de middelen waaruit deze rechten
kunnen worden bestreden nagelaten, dan
zal menig erfgenaam gedwongen zijn om
een gedeelte van het bezit dat hem wordt
toegewezen, te verkopen om de successie
rechten te betalen.
Er is reden om aan te nemen dat de mi
nister van Financiën van plan is om een
gunstiger tarief toe te passen indien het
kasteel wordt opengesteld. Met verschil
lende huizen is dit laatste reeds het geval.
Een generatie terug vond men het jam
mer als er een boom werd gekapt, tegen
woordig dringt de noodzaak menig kasteel-
bezitter een boom te verkopen, zodra hij
kaprijp is.
De gëstêgen lonen en sociale lasten heb
ben ook voor de kasteelheer een bijzonder
karakter.-Bedrijven kunnen de gestegen
lonen veelal doorbetekenen in het product,
maar een kasteel is geen bedrijf en boven
dien is-het-belast met de hypotheek der
traditie, die in het geval van het hand
haven van het personeel een economisch
beheer vaak in de weg staat. En ofschoon
de achteruitgang hand over hand toeneemt
zijn op grond :,van recente taxaties de be-
zittingendn sommige gevallen in de belas-
Het Huis Ruurlo in de Gelderse Achterhoek.
ting dertig procent hoger aangeslagen.
Naast de kosten van de bewoning is deze
personeels-kwestie een der grootste belem
meringen voor de bewoning der kastelen.
Men ziet het kasteelbezit verdwijnen als
sneeuw voor de zon. Wanneer het Rijk deze
omstandigheid meer in het oog zou houden
bij de bepaling der lasten, zou er misschien
veel zijn gewonnen. Ook de overheid zal
toch wel willen meewerken om te bereiken
dat de kastelen niet aan ver-val ten prooi
raken.
Maar als een eigenaar niet langer bij
machte is het onderhoud te bekostigen en
de staat wil zijn kasteel als monument ge
handhaafd zien, dan zal dit waarschijnlijk
meer geld vergen dan de som die de eige-
Nu ook de baanvakken ZwolleLeeu
warden en MeppelGroningen in electri-
sche exploitatie kunnen worden genomen,
zal het treinverkeer tussen het Westen en
de Noordelijke provinciale hoofdsteden met
ingang van de zomerdienstregeling op 18
Mei geheel electrisch kunnen geschieden.
In beide richtingen zullen elf sneltreinen
gaan rijden, samengesteld uit electrisch
stroomlijnmaterieel, en 'vier expresstreinen
getrokken door electrische locomotieven.
Bovendien komen er tussen ZwolleGro
ningen nog 9 electrische pendeltreinen.
Tussen Zwolle en Leeuwarden komen er
totaal 17 treinen.
Behalve tussen Harlingen en Leeuwar
den en tussen Leeuwarden en Groningen,
waar sinds 7 Januari reeds enkele Diesel-
electrische treinen rijden, wordt thans ook
tussen Groningen en Winschoten een aan
tal stoomtreinen door Diesel-electrische
treinen vervangen.
Van 18 Mei af zullen tussen Twente en
het Westen des lands vier electrisch ge
trokken exprestreinen en elf electrische
sneltreinen gaan rijden.
De tweeuurs-sneldienst ZwolleZut-
phenNijmegen zal worden aangevuld
met een tweeuur-stoptrein ZwolleDeven
terZutphen. Hierdoor is een uurdienst
ZwolleZutphen verkregen.
Tussen Nijmegen en Roermond zullen de
stoomtreinen geheel verdwijnen. Er komt
een tweeuursdienst met Diesels tussen Nij
megen en Venlo en een uursdienst tussen
Roermond en Venlo. Te Roermond bestaat
drie keer per dag een goede aansluiting op
de Amsterdamse exprestreinen naar en van
Maastricht en Heerlen.
Op Nijmegen-Vlissingen zal een onon
derbroken uursdienst met Dieseltreinen
worden gereden. De Zeeuwse lijn sluit nu
te Roosendaal elk uur aan op en van de
electrische dienst richting Rotterdam-Am
sterdam. Te Utrecht sluiten de drie expres
treinen Amsterdam-Maastricht-Heerlen aan
op de exprestreinen tussen het Westen ener
zijds en het Oosten en Noorden anderzijds.
Voor het eerst na de oorlog zullen van
Maandag tot en met Vrijdag twee electri
sche treinen Rotterdam D.P.-Amsterdam
C.S. via Gouda-Woerden-Breukeleh rijden.
In de kop van Noordholland wordt de trein
dienst Alkmaar-Den Helder met drie trei
nen in beide richtingen uitgebreid. Even
eens zijn er vele uitbreidingen op de lijn
Amsterdam-Dordrecht.
naar als tegemoetkoming in de belasting
zou worden kwijtgescholden.
Het is begrijpelijk dat menigeen niet lan
ger in zijn bezit wil wonen en tracht een
huurder te vinden. Maar ook dat valt niet
mee. In de eerste plaats wordt natuurlijk
gedacht aan grote instellingen, banken, in
dustrieën en overheidsinstellingen, maar
ook daaronder zijn weinig gegadigden.
Het is zelfs gebleken zéér moeilijk te zijn
om gegadigden te vinden die tegen vergoe
ding van belasting en onderhoud een kas
teel willen huren, zulks omdat de kosten
van inrichting en exploitatie van een kas
teel veel te hoog zijn.
In Engeland bestaat een belangrijk cor
rectief. Daar kan men het kasteel schenken
aan de zogenaamde National Trust. Dat is
een instelling die bij de wet is erkend.Wan-
neer een familie haar kasteel wegens de te
hoge kosten van onderhoud schenkt aan de
National Trust, doet zij er als eigenares
afstand van zonder schenkingsrechten,maar
zij behoudt in veel gevallen het recht om
het kasteel te blijven bewonen. Zulks is
mede geschied om de sfeer rondom het
huis te bewaren. Dergelijke schenkingen
lopen reeds in de honderden en gaan nog
steeds door. In zulke gevallen zorgt de in
stelling voor het onderhoud.
Ook in Frankrijk verkeren vele kasteel-
bezitters in moeilijkheden, maar daar weet
men in menig geval met de fiscus tot een
accoord te komen. In Duitsland hebben vele
adelijke families het stamslot de rug toe
gekeerd en zijn in een modern huis van
geringere afmetingen gaan wonen. Een
groot deel van de „Wasserburgen" West-
falen alleen telt er meer dan honderd
zijn verkocht of worden verhuurd voor
velerlei doeleinden. In België zijn vele
adellijke families geparenteerd aan groot
industriëlen.
Een Deen, Paul Lausten, is tot kampioen
pijproker uitgeroepen bij een wedstrijd, die
Zaterdag onder auspiciën van het Deense
socialistische dagblad „Socialdemokraten"
te Kopenhagen is gehouden. Hij deed 110
minuten en 25 seconden over 3,3 gram
tabak. Zoals bekend heeft de 77-jarige
Opa Klijzing uit Purmerend onlangs 92
minuten en 18 seconden gerookt met een
zelfde hoeveelheid tabak.
Te Kopenhagen hadden acht rokers zich
in de finale geplaatst. Toen hij uitgerookt
was, zei Lausten: ,.Ik had nog door kun
nen roken, maar ik voelde me niet al te
lekker.
Opa Klijzing rookte indertijd Burley-
tabak, die een bepaald vochtigheidsgehalte
had en die hij uit de V.S. had ontvangen.
Lausten rookte „Champion Superior Vir
ginia Flakes" van een Deense firma. Het
is daarom de vraag of zijn record wel „gel
dig" is.
OPBRENGST BAZAR
De opbrengst van de bazar, gehouden ten
bate van het asthmatische kind, in hotel „De
Beurs" te Hoofddorp, bedroeg ruim 1900.
25 JAAR TROUWE DIENST
Vandaag is het 25 jaar geleden dat de heei
E. Somers, Fortweg 55 te Hoofddorp, in
dienst trad bij de schoenmakerij van de firma
E. v. d. Riet aan de Kruisweg te Hoofddorp.
RAADSVERGADERING
De openbare raadszitting van Dinsdag 6
Mei, is verdaagd naar 13 Mei.
