Zoetwater-situatie in Midden-Kennemerland
wordt voortdurend bedenkelijker
„Reuzen hebben werkelijk bestaan"
Wij hebben allemaal onze mannetjes
Complex van problemen wordt een dreigend gevaar
Industriegebied rond IJmuiden droogt verder uit
Bloemendaal
Santpoort
Professor dr. H. Mohr:
Vondsten in Moravië bewezen het
5
Tunnelbouw heus niet de hoofdschuldige
SCHEEPVAART
DONDERDAG 14 AUGUSTUS 1952
HAARLEMS DAGBLAD - OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
„Bedenkelijk" is een wellicht te zwak woord voor een situatie, die zich
in het gebied in en rond de IJmond is gaan vormen met betrekking tot
de zoetwatervoorraad de blijkbaar verre van onuitputtelijke bel zoet
water, die zich ónder de veen-kleilaag op ongeveer zestien meter be
neden het maaiveld uitstrekt en waar zowel ons drinkwater als het water
voor industrie en sinds enige tijd ook voor de tuinbouw, uit geput worden.
Bij zulke enorme hoeveelheden tegelijk, dat er allang sprake is van een
„roofbouw", die alle partijen met de grootste zorg vervult. Zoals bekend
is, wordt de ernst van dit probleem door de hoogste instanties in den
lande in haar volle omvang onderkend en één van de tegenacties, die er
binnenkort ondernomen zullen worden, is de aanleg van de Lek-water-
leiding, die rivierwater naar het duingebied tussen Leiduin onder Voge
lenzang en Castricum zal transporteren. Het water wordt in de grond ge
bracht. Daar bewaart en filtert de zorgzame aarde het tot de mens het
nodig heeft. Een soort natuurlijke accu dus. Maar eer het zover is en er
dus een eind komt aan het gevaar, dat er meer water aan het duin wordt
onttrokken, dan de regen er in brengt, dringt het ganse probleem naar
een noodoplossing vooral voor bepaalde grote waterverbruikers als
Van Gelder en De Hoogovens, die verbazend grote massa's water uit de
Kennemer grond zuigen. Het is zelfs zo précair, dat Van Gelder zich
misschien niet eens aan deze plaats van vestiging had gewaagd, als toen
de huidige „watersnood" te voorzien zou zijn geweest.
Er worden op het ogenblik vele water
zondebokken de Kennemer woestijn inge
stuurd. De tunnelbouw in Velsen bijvoor
beeld heeft het „gedaan", hoewel een on
partijdige commissie van onderzoek al bij
het eerste begin van de tunnelbouw in 1941
heeft uitgemaakt, dat er hoegenaamd geen
verdrogingsverschijnselen rond de bouwput
optraden. Geen verschijnselen dus, die voor
de landbouw in de omgeving schadelijk
waren. Hierbij moet worden vooropgesteld,
dat deze landbouw aangewezen is op het
ondiepe grondwater, het „oppervlakte
water" dus, dat boven de op zestien meter
liggende veen-kleilaag te vinden is.
Waterklanten, die hun wellen op grotere
diepte hebben geslagen, merken echter in
de naaste omgeving wel degelijk de gevol
gen van de t.unnelpompen, die door de
kleilaag heen op het zogenaamde span
ningswater staan.
Het is hier nu eenmaal zo
Maar het is de grote vraag, of de tunnel
bouw nu ook werkelijk als de grote schul
dige kan worden beschouwd, omdat er ten
eerste allerlei klimatologische omstandig
heden in het spel zijn en de algehele water
situatie in Kennemerland ook zonder die
tunnel heus wel vast gelopen zou zijn. Het
is hier nu eenmaal dor en droog.
En de tunnelbouwers slurpen misschien
net die laatste druppel uit de waterbel,
waardoor de pomp van meneer X, die er al
jaren aan gedronken heeft er niet meer bij
kan.
Wij hebben dit probleem voorgelegd aan
een deskundige op dit gebied, hoofdinge
nieur B. A. van Nes, verbonden aan het
Rijksinstituut voor Drinkwatervoorziening,
die ons een zeer objectief verhaal deed,
daarbij uitgaand van de feiten zonder meer.
Als de Rijkswaterstaat in het verleden
merkte, dat een bepaalde particuliere pomp
als gevolg van haar werkzaamheden aan
de tunnel of anderszins droog viel, zijn er
direct maatregelen getroffen om de gedu
peerde aan een diepwelpomp te helpen, die
hem wél in staat stelde, het benodigde wa
ter naar boven te halen zij het dan ook
van een aanzienlijk grotere diepte. Onze
zegsman ontkende in genen dele het ge
vaar van de roofbouw op de watervoorraad
in het Kennemer kustgebied, waarbij voor
al het IJmuidense industriegebied een ge
vaarlijk slecht figuur slaat.
En nogmaals: ook niet alleen door de
Industrieën, maar eigenlijk meteen al door
dat de IJmond nu eenmaal het Noordzee
kanaal heeft gekregen en er daardoor grote
afzandingen zijn ontstaan, zodat de IJmond
voorbestemd werd tot een der droogste
waterwingebieden van Nederland. In dit
verband zegt het misschien wel wat, dat
het Velsense waterleidingbedrijf, waarvan
de prise d'eau bij de watertoren in IJmui
den is gelegen, uitbreiding van de capaci
teit heeft gezocht in een bijna 3 km Zui
delijker gelegen strook grond langs de
spoorbaan.
Het moment waarop deze hele zaak
spaak loopt, is dus niet ver meer. Er komt
gebrek aan zoetwater.
Theoretisch zou het denkbaar zijn, dat
de Noordzee eén partje van haar water af
stond en dat een ingewikkelde chemische
fabriek dat water tot drinkwatér promo
veerde. Practisch komen daar echter zulke
geweldige bedragen voor kijken, dat dit
plan al onmiddellijk als onuitvoerbaar moét
geiaen.
Dus: Lekwater.
Of boezemwater uit de polders.
Dat laatste is vermoedelijk zeer wel
mogelijk voor de industrie, aan wier water
niet zulke hoge eisen hoeven te worden
gesteld als aan water voor menselijke con
sumptie, maar Lekwater moet in elk geval
preferabel geacht worden voor de duin
waterleidingen, die sinds jaar en dag hun
klantenkring het „beste van het beste"
hebben voorgezet.
De, Lekwaterleiding is er echter nog niet
en het zou dus denkbaar zijn, dat bijvoor
beeld de Hoogovens alvast de noodsprong
naar het boezemwater waagden. Inmiddels
is dat dan ook gebeurd, zoals wij Dinsdag
publiceerden.
Roofbouw gaat voort
Inmiddels gaat de roofbouw voort.
De tuinbouw van Kennemerland heeft
de laatste jaren in toenemende mate ge
merkt, dat het duin uitdroogt. Het PWN
dat het diepe water opzuigt werd er
verwoed over aangevallen. Men vergat
daar echter bij, dat het PWN het ook niet
kan helpen, dat het duin door allerlei an
dere omstandigheden steeds verder uit
droogt en dat men in Kennemerland niet
zoals in Rijnland met zijn bollenvelden
de waterstand in de hand heeft weten te
krijgen door grootscheepse afgravingen van
het duin. De tuinbouw, die dus het opper
vlaktewater in de eerste plaats nodig heeft
de dunne laag, die boven de kleischijf
staat zocht naar middelen om de uit
droging tegen te gaan en' de bedrijven te
redden. Zij sloeg pompen zonder tal, die
ook aan de zoetwaterbei op grote diepte
(veertig meter ongeveer) gingen zuigen. Zij
maakten van dat „spanningswater" in feite
oppervlaktewater, door het op te pompen
en over de tuinen uit te sproeien. Elke
pomp is evenwel gebonden aan de Hinder
wet, zoals elke „geruchtmakende" onder
neming aan de Hinderwet is gebonden. Die
Hinderwet kan, als bewezen wordt, dat een
bepaalde pomp overlast aan derden berok
kent, de hele pomperij stopzetten zowel
dus aan de kant van het PWN als aan de
kant van de tuinbouw. Over schadever
goeding wordt in deze wet helemaal niet
gerept.
Nieuwe wet
Bij de Staten-Generaal is echter dit jaar
een wetsontwerp ingediend, dat de hele
materie van de drinkwaterwinning uit de
Hinderwet licht. Daarbij wordt het dan
onmogelijk een pomp, die in het algemeen
belang geslagen is, zonder meer stop te
zetten. En de vergoeding van de schade,
die door zo'n pomp ontstaat, wordt daar
naast uitvoerig geregeld. Zodat dus op dit
gebied wordt voorgeschreven, wat de
Rijkswaterstaat eigenlijk allang doet: een
gedupeerde bijstaan, als het ergens fout
loopt door haar werken.
Maar inmiddels waart het onbegrip over
deze zaak verder. Een treffende illustratie
hiervan is enkele jaren geleden gegeven,
toen de provincie Noordholland met het
plan kwam, een bevloeiing van Kennemer
land op touw te zetten op haar kosten
wel te verstaan. De tuinders zouden dan
echter voor de bediening en de verzorging
van de pompinstallaties zorg moeten dra
gen. De tuinders hebben op dat moment
„nee" gezegd....
Dat plan was daarom zo aantrekkelijk,
omdat het voor de toekomstige waterwin
ners de tuinders dus een uitermate
lucratief bedrijf zou zijn geworden. Nu als
gevolg van de ooi-log de Provinciale finan
ciën een geheel onder aspect hebben ge
kregen, is het weinig waarschijnlijk, dat
de Provincie dit aanbod kan herhalen.
Waterwinning is een belangwekkende,
maar ook gevaarlijke materie. De. schuldi
gen aan de verdroging van Kennemerland
lijken voor het grijpen te liggen, maar de
gene, die de moeite neemt, zich er verder
in te verdiepen, zal telkens weer merken,
dat een complex van omstandigheden,
waaronder de klimatologische zeker niet
de minst sterke zijn, in dit spel van natuur
en mens meespelen. Ten nadele van de
mens, die zich dus een andere weg moet
gaan kiezen.
Grote cabaretavond
De verenigingen „Nationale dagen" en
„Oranjevereniging" zullen Zaterdag 30
Augustus in het Burgemeester Rijkenspark
een grote cabaretavond geven, waaraan
enige bekende radio-artisten medewerken.
BURGERLIJKE STAND
GEBOREN: H. Wagenaar—Nolthenius, d.;
J. F. VerduinLokerman, z.; F. K. Deches-
neMuller, z.
ONDERTROUWD: J. J. Doyer en J. H. J.
van Marken; C. J. Hulsebosch en C. C. M.
Deerenberg.
GETROUWD: Chr. v. Huijzen en P. A.
Salomé; L. B. Postma en G. de Graaf; G. F.
Hepkema en W. B. Meyboom.
OVERLEDEN: Wed. N. v. Bakergem—van
Brink, oud 77 j.; J. Onstein, oud 51 j.
Op zijn eerste reis van Rotterdam naar Montreal en New York is Dinsdag het nieuwe
15.000 ton metende passagiersschip „Maasdam" van de Holland-Amerika Lijn in
Southampton verwelkomd door Neptunus en zijn „dochter", de zeemeermin Miranda.
Terwijl vader Neptunus toekijkt, begroet Miranda een van de leden der bemanning
van de „Maasdam".
WEEKABONNEMENTEN
dienen uiterlijk op Woensdag te worden
betaald, daar de bezorgers op Donder
dag moeten afrekenen.
DE ADMINISTRATIE.
Guerilla. In de bergen bij Pamplona in
Noord-Spanje is door de „Guardia
Civil" een guerillastrijder gedood en
één gevangen genomen. Vier letien van
de burgerwacht hadden in een schuil
plaats een man ontdekt en gearresteerd
die hen naar de verblijfplaats van vier
andere guerillastrijders leidde. Een
van de burgerwachten werd ernstig
gewond.
Nee, denkt u nu niet dadelijk aan Frits,
aan Jan of aan Arthur, kortom aan uw
echtgenoot, want dan zou ik me heel an
ders hebben uitgedrukt, martialer, zonder
verkleinwoord, eerbiediger. Ik bedoel nu
werkelijk mannetjes, die het leven gemak
kelijker voor ons maken. Mijn eerste man
netje kreeg ik kort na mijn trouwen van
een moederlijke vriendin die me hielp bij
de afwas, zich daarna bukte in de tuin
naast de keuken en afkeurend snoof.
Het is je putje, zei ze, maar maak je
niet bezorgd, ik zal je mijn mannetje stu
ren.
Graag, zei ik, want van putjes wist ik
bitter weinig. Op een bovenverdieping in
Amsterdam had ik ze zelden meegemaakt.
Het mannetje van mijn vriendin kwam;
hij had een emmer aan zijn arm, waar
staken uit staken, én keek als een inter
nist bij een consult. Hij was klein en had
ernstige, grimmige trekken. In de tuin
naast de keuken begon hij te scheppen,
modderwater. Af en toe trok hij met een
volle emmer de tuin in en kwam leeg te
rug. Ik keek de andere kant op. Na een
half uur slofte hij triomfantelijk de keu
ken binnen.
Dat varkentje is gewassen, zei hij en
keek me ernstig geruststellend aan. Toen
snoof ook hijde koffie. Hij dronk zijn
kopje leeg, zittend op de vensterbank. We
spraken af eens per twee maanden a vijf
tig cent per keer. De putjesschepper was
mijn eerste vaste mannetje. Mijn tweede
vond ik op een keer zonder hoofd in het
voortuintje. Enige minuten stond ik ver
lamd van verbazing voor het venster, toen
tikte ik. Het lichaam richtte zich op en
tilde een hoofd uit het gat van de water
leiding, dat me bolrond en vriendelijk aan
keek. Ik voelde me mateloos opgelucht. De
reden van zijn vreemd gedrag was zijn
grote ijver, waardoor hij ontdekt had dat
er iets aan onze waterleiding mankeerde.
Een plas in de voortuin had hem er op
merkzaam op gemaakt en hij bleek gelijk
te hebben: er was een lek. We moesten
hem zijn brutaliteit maar vergeven, als er
nog eens een klussie wasHij was gas
fitter geweest, maar zijn gezondheid
afijn, hij kon van alles, verven, hout hak
ken, kleedjes kloppen, timmerenHij
werd mijn klusjesmannetje, dat ons gezin
onscnacDare diensten heeft bewezen, maar
zijn gezondheid ging steeds meer achter
uit. Hij stierf midden in de oorlog, er vast
van overtuigd, dat het geen vijf weken
meer zou duren, de janboel. Dat had hij
elke drie maanden gedacht, hij leefde van
datum naar datum, steeds maar magerder
wordend. De dood zal hem een klein klus
sie hebben gevondenMijn derde man
netje heette in de wandeling „de kid". Hij
bood zich aan als lijmer van porcelein en
aardewerk, en niet zo gewoon, maar on-
Er is vrijwel geen volk op aarde, dat in zijn sprookjes, mythen
en legenden geen menselijke figuren kent, die veel groter waren
dan de mens van heden en die nagenoeg alom als reuzen wer
den aangeduid. Nu weten we wel, dat vooral in de sprookjes,
mythen en legenden waarheid en verdichtsel dikwijls heel moei
lijk te onderscheiden zijn. Als regel zijn zij eeuwen oud, als regel
ook is de fantasie des volks zeer levendig. Niettemin blijft het
opmerkelijk, dat reuzen een vrijwel universeel „verschijnsel"
zijn in al die verhalen en overleveringen.
De bloemen- en portretschilderes mevrouw
H. G. Dingemans-Numans te Haarlemdie
morgen 75 jaar wordt.
Dwèrgen ook, maar die zijn
heel wat minder geheimzinnig
voor ons, omdat wij inderdaad
dwergvolken kennen (in Cen-
traal-Afrika, op Malakka, op
de Philippijnen bij voorbeeld)
en bovendien hele geslachten
van dusgenaamde Lilliputters,
die sedert jaar en dag alom.
ter wereld optreden in circus
sen en op kermissen. Een fei
telijke grondslag voor het
voorkomen van dwergen en
dwergvolken in de sprookjes,
mythen en legenden is dus
(nog) aanwezig, zodat de
„dwerg-verhalen" alleen daar
om reeds aanvaardbaar zijn,
al is het waarschijnlijk, dat
men de „kleinheid" der dwer
gen geleidelijk aan is gaan
overdrijven.
En hoe is het nu met de reu
zen? Zijn er ook feitelijke
grondslagen, die kunnen wij
zen op het bestaan van reu
zen-geslachten in vroeger
eeuwen? Professor dr. Mohr
(van de Weense universiteit)
hééft zich met dit vraagstuk
bezig gehouden en onlangs
enige van zijn overwegingen
en conclusies in „Die Furche"
gepubliceerd. Mohr's conclu
sie luidt: Inderdaad, de enige
mogelijke oplossing van het
raadsel (der reuzen) is, aan te
nemen, dat reuzen werkelijk
hebben bestaan.
De hedendaagse wetenschap
(betoogt Mohr) is sceptisch
en behoort zulks te zijn. Juist
daarom is het zo opvallend,
dat ernstige geleerden van
naam mededelingen hebben
gedaan over een (vrij recente)
vondst van mensentanden, die
veel groter zijn dan normale
mensentanden. Die vondsten
zijn gedaan op Java en (in een
apotheek) in China. Jammer
genoeg zijn de tanden in de
troebele na-oorlogse jaren
spoorloos verdwenen. Het
staat evenwel vast, dat zij door
deskundigen onderzocht en als
mensen-tanden, maar dan reu
zen-tanden, herkend zijn.
Toen Mohr dit las in de vak
bladen, ging zijn herinnering
terug naar vroeger jaren en
naar vroegere vondsten, die
inmiddels alweer door velen
vergeten waren. Voor de
Weense hoogleraar waren de
reuzen-tanden van Java en
China aanleiding om zijn we
tenschappelijk geheugen op te
frissen. Twee andere vondsten,
die hij vroeger critisch had be
studeerd, verschenen hem in
een geheel nieuw licht.
Omstreeks 1880 vond de prae-
historicus professor Maska in
de Schipka-grot bij Stramm-
berg in Moravië (Tsjechoslo-
wakije) een brokstuk van een
menselijke onderkaak. Tal van
vakgeleerden bekeken en on
derzochten de vondst. Vooral
de palaeontoloog H. Schaff-
hausen en de anatoom R. Vir-
chow hielden zich ernstig
bezig met het kaakfragment.
Naar de grootte te oordelen
zou de kaak afkomstig moeten
zijn geweest van een volwas
sen mens, maar in de kaak sta
ken nog drie niet doorgekomen
tanden (een hoektand en twee
snijtanden), hetgeen er op
wij§t, dat de kaak afkomstig
was van een kind, dat bezig
was te wisselen toen het stierf.
Zonder twijfel betrof het een
onderkaak van een kind van
een jaar of acht a negen, oor
deelden Maska, Wankel en
Schauffhausen, dus „mannen
van het vak". Virchow daar
entegen stelde zich op het
standpunt, dat het een patho
logische misvorming gold van
een volwassen mens, die „te
laat" zou zijn geweest met wis
selen. Mohr acht Virchow's me
ning niet steekhoudend, want
het moet toch wel als uiterst
toevallig worden aangemerkt,
dat het enige fragment van
het enige menselijke skelet,
dat in de Schipka-grot werd
gevonden, juist van een ab
normaal individu zou stam
men. Tè toevallig, meent Mohr
nog heden ten dage.
Een halve eeuw was voorbij
gegaan en de vondst van de
Schipka-kaak was.reeds danig
in het vergeetboek geraakt,
toen een nieuwe alarmmelding
de wetenschappelijke wereld
opschrikte. Ditmaal was die
afkomstig van professor dr. K.
Absolon uit Brünn (Tsjecho-
slowakije). Absolon had bij
Ondratice langs de oude vol-
kerenweg van het Wener Bek
ken naar de Oostzee, die loopt
(beter: liep) langs de vind
plaats van de Schipka-kaak,
heel bijzonder stenen gereed
schap gevonden. En wel reus
achtige hamers, bijlen, schrap
pers en messen van kwartsiet,
die mensen van onze tijd on
mogelijk zouden kunnen han
teren, zo groot en zwaar zijn
zij. De vorm dier voorwerpen
is gelijk aan die van andere
vondsten (van kleiner for
maat) uit dezelfde periode van
het Oude Stenen Tijdperk. Bij
Ondratice- in Moravië waren
er dus twee verschillende ty
pen of uitvoeringen van de
wapens en werktuigen. Met
het kleine type zouden ook wij
kunnen werken of vechten,
maar met het grote type zou
den wij weinig kunnen begin
nen, omdat onze handen (en
misschien ook onze krachten)
te klein zijn om de „reuzen-
editie" te hanteren.
Samenvattend zegt Mohr: Alle
volken kennen de (mythische)
overlevering van de aanwezig
heid van reuzen in het ver
leden. Wij hebben de onder
kaak van Schipke, afkomstig
van een kind, maar zo groot
als die van een hedendaagse
volwassene. Wij hebben voorts
(gevonden in de „koers" van
de Schipka-grot) reusachtige
gereedschappen, gemaakt voor
sterker en vooral groter han
den dan de onze. Wij hebben
reuzen-tanden gevonden in
Oost-Azië.
Wat van dit alles te denken?,
besluit Mohr. Logisch gespro
ken paste bij de grote gereed
schappen een grote, een reu
zen-hand, en bij de reuzen-
hand (en reuzen-tanden) een
mens, ongeveer V/2 k 2 maal
zo groot als wij gemiddeld
zijn.Inderdaad, de gevolg
trekking dringt zich aan ons
op, dat reuzen heus en echt
bestaan hebben.
zichtbaar en hecht als een vesting. En duur
was hij helemaal niet, het eerste zou hij
zelfs voor niets doen, om te laten zien dat
hij geen prutser was, maar een vakman.
Het mannetje was oud en armoedig, schril
en beverig, maar zijn woordenkeus en iets
ondefinieerbaars in zijn uiterlijk duidden
erop dat hij betere dagen gekend had. Ik
zwichtte. Als examenstuk gaf ik hem een
vleesschaaltje van ons dagelijks servies,
niet mooi en niet kostbaar. Zijn instrumen
tarium haalde hij uit zijn zak: een doos
met potjes en tubes. Water en een oude lap
kreeg hij van mij; en zo toog' hij aan het
werk, zacht en beverig pratend tegen de
poes en mij om de beurt. Het vleesschaal
tje verdiende stellig de prix de Rome: een
kunststuk, onzichtbaar en hecht als een
vesting. Toen gaf ik hem ons antiek Chi
nese bord dat in zessen lag, maar dat ik
nooit weg had willen gooien. Het manne
tje werd volkomen geabsorbeerd, het
praatte niet langer en zag eruit als iemand
die niet gestoord wenst te worden. Hij
schiep een bord, daar op die houten keu
kenstoel, en wat voor één. Hij hield het
liefkozend voor zich uit. Ming-periode,
zei hij wat afwezig.
Waar heb je het mee gedaan? vroeg
ik, mijn gedachten bij alle wonderlijmen,
die in de handel zijn. Het mannetje lachte
als een slimme kabouter.
Tja, zei hij, tjamet kit, zelfge
maakte kit, mevrouwtje, niet te koop,
hoor. Zelfuitgevonden, die kid.
Hij lijmde nog een vaas en een bordje
die middag en zag er bij zijn vertrek ge
lukkig uit, maar zeker niet alleen om die
paar gulden.
Heerlijk gewerkt vandaag, zei hij met
zijn beverige stem, tot de volgende keer
mevrouwtje. En hartelijk bedankt.
Hij komt twee- of driemaal per jaar
en langzamerhand onthult hij mij zijn le
vensloop; hij is kellner geweest, huisknecht
en later heeft hij een antiek winkeltje ge
dreven. Toen vond hij zijn wonderkit uit,
de steun van zijn oude dag, want aarde
werk en porcelein zijn zijn troetelkinde
ren. De boeken, die hij erover heeft op
zijn kleine, armoedige kamertje, zijn zijn
enige schat.
Vier keer ben ik getrouwd geweest,
zegt hij weemoedig, op één na mijn laat
stedat was een best wijf. Zij stierf
aan tuberculose. Maar verdergeef mij
mijn boeken maardie spreken niet al
tijd tegen, mevrouwtje Je blijft er de baas
over.
Mijn volgende mannetje was een tijde
lijke, maar ook zijn entrée was merkwaar
dig. Op een goeie morgen vond ik een
wildvreemd kereltje op de grond in de
hoek van de studeerkamer. Hij deed iets
met de boekenkasten. Ik schrok me half
lam, maar toen het ventje oprees, bleek
en nietig en met een klein brilletje op zijn
neusje, smolt mijn angst als sneeuw voor
de zon. Het was trouwens ook geschrok
ken. 't Bleek allemaal afgesproken te zijn:
het brilletje kwam om de boeken te cata
logiseren, de fout was dat ze vergeten had
den het mij even te zeggen. Toen hij na
zoveel weken gereed was, verdween het
mannetje even geruisloos als hij gekomen
was, als een acteur die alleen bij het be
gin van h'et eerste bedrijf optreedt: aan het
slot is iedereen hem alweer vergeten.
Er komen nog meer mannetjes: om oude
kranten, met koopwaar, spelend op een
muziekinstrument, liefst een fluit of occa-
rino, waarop ze een stukje Wilhelmus of
Zie de leliën des velds proberen te blazen.
Voor deze categorie hangt alles van onze
stemming af: ongeduldig en geïrriteerd
om „alweer een bel" of mild en toegeeflijk
van „voor zijn plezier doet hij het ook
niet". En zuchtend grijpen we onze oude
kranten, troosten de musicus met een paar
centen en kopen onnodige haar-steekspeld-
jes of knopen.
Maar deze mannetjes maken ons het
leven niet gemakkelijker en ze zijn dan
ook niet de ware Jozefen. Dat zijn de put
jes-, lijm- en klusjesmannetjes, zonder
vakbond, ongeorganiseerd en niets wetend
van tarieven of stakingen. Tot heil van
ons huisvrouwen! MARLEEN
Aanrijding en brandje
Een bromfietser, die in de richting van
de pont over de Rijksweg bij Santpoort
reed, werd gistermiddag de pas afgesneden
door een militaire truck, waarvan de
chauffeur linksaf de Slaperdijk opdraaide
zonder de brommer de hem toekomende
voorrang te verlenen. De fietser werd licht
aan het hoofd gewond en zijn vervoermid
del liep schade op.
In Santpoort brak gistermiddag achter
de Harddraverslaan brand uit in „Bos-
beek", waardoor 60 vierkante meter
struikgewas vernietigd werd. De oorzaak
is onbekend; de brandweer bluste het
vuur.
Arkeldijk, 12 v. Rott. te New York.
Axeldijk, p. 13 Malta ria Halfax.
Aldabi, 13 Santos verw.
Arendsdijk, 13 v. New York te Boston verw.
Ampnan, vertrekt 12 n.m. v. Surabaja naar
Sernarang.
Aalsdijk, 13 v. Hamburg te Bremen.
Aludra, 13 90 m Z Ras al Hadd n. Suez.
Adinda, 13 te Pladju.
Aibireo, 12 90 m N St. Paulsrock n. Las Palmas.
Alehiba, 12 270 m Z St. Vincent n. Recife.
Aündijk, 12 n.m. v. Londen naar Bremen.
Amsteidijk, 12 540 m NNO Flores n. Antwerpen.
Alamak, 13 v. Bahrein n. Damman.
Aldemarin, p. 13 Gibraltar.
Amstelvaart, p. 13 Kp. Finisterre n. Marseille.
Arrredijk, 13 v. Le Havre n. Antwerpen.
Aardijk, 14 v. New Orleans te Houston, verw.
Aigenib, 14 v.m. v. Antwerpen te Rotterdam.
Alk aid, 14 vm v. Antwerpen, te Rotterdam.
Ampenan, 14 v. Semarang te Tj. Priok.
Argos, 14 v. Amsterdam te Rotterdam.
Aagted'ijk, 12 v. New York n. Buenos Aires.
Aldot'h, 15 Antwerpen, verwacht.
Ariadne, 12 v. Amsterdam te Paramaribo.
Blijderudijk, 13 v.m. v. New York te Rott.
Britsum, 17 te Norfolk verw.
Brade, 13 v. Talcahuano te Coquimbo.
Borseo, p. 12 n.m. Perim n. Djeddah.
Barendrecht, p. 12 Morya baai.
Bonaire, 12 1C0 m ZtW Ouessant n. Madeira.
Buru, 13 90 m N Perim n. Aden.
Bontekoe, 12 n.m. v. Gorontalo n. Tilamuta.
Boskoop, 12 1360 m NO Barbados.
Baarn, 14 Buena Ventura verw.
Bennekom, 14 te Bremen.
Bint any, 13 n.m. te Madras.
Callisto, 12 n.m. v. Swansea n. Montreal.
Caltex Nederland, 12 v. Rott. n. Sldon.
Clavella, 13 v. Pt. de Boue n. Fanora (Suez-
kanaal).
Ceram, 13 v. Suez n. Pt. Sudan.
Chama, 12 100 m Z Sulu Arch.
Caltex Delft, p. 12 n.m. Ouessant
Caltex Utrecht, p. 13 Gavdo iel. bij Kreta.
Celebes, 14 te Tandjong Priok.
DiemerdUk, 13 v. Antw. te Rotterdam.
Delft, 12 140 m ZW Flores n. Le Havre.
Duivendijrc, 13 v. Hamburg te Bremen.
Dalerdijk, 13 n.m. te Curagoa.
Buivendrecht, 13 v. Philadelphia n. Londien.
Danae, 13 te Bilbao.
Esso Rotterdam, 13 v. Rott te Aruba verw.
Heelsum, 12 n.m. v. Charleson n. Antw.
Erimna, p. 12 ten O Formosa.
Esso Den Haag, 12 v.m. v. Rott. n. Aruba.
Edam, 13 v. New York n. Rotterdam.
Eemdijk, 12 v. Tampico te Mobile.
Friesland, p. 13 Gibraltar n. Port Said.
Farsum, p. 13 Wight.
Friesland (S.S.M.), 13 v. Casablanca te Amst.
Fairsea, 12 320 m W Diego Garcia n. Aden.
Gordias, p. 12 Ouessant n. Gibraltar.
Groote Beer, p. 13 Scilly's.
Helesum, 12 Charleston verw.
Helicon, 13 v. Curagao n. Aruba.
Hera, 12 te Antwerpen.
Hermes, 12 v. Amst. te Bremen.
Hector, 12 v. Vigo n. Algiers.
Helena, 12 130 m NO S. Miguel Azoren n. Wil
lemstad.
Hydra, 12 n.m. te George Town.
Hersilia, 15 v. Buena Ventura te Christobal verw.
Hestia, 15 v. Pto Chlcama te Callao verw.
Haulerwijk, 14 v. Amsterdam te Schiedam (rep.).
Ittersum, 20 v. Amsterdam te Houston verw.
Indrapoera, p. 13 Gibraltar.
Japara, 12 met schade te Gibraltar.
Jupiter, 13 n.m. Mengara verw.
Johan van Oldenbamevelt, 14 v. Amsterdam
n. Sydney.
Kerosno, p. #12 Tj. Priok, 14 Surabaja verw.
Kota Agoneg, p. 12 Kp. Bon Tunis.
Karossa, 13 v. Singapore te Penangn.
Kertosono, 14 Surabaja verw.
Kasimbar, 12 v. Surabaja n. Cheribon.
Klipfontein, 12 600 m N St. Helena n. Kaapstad.
Kota Baroe, p. 12 ten NO Massawa n. Djeddah.
Kedoe, 15 Makassar verw.
Laagkerk, 11 terug te Karachi.
Leopoldskerk, 12 v. Damman te Kuwait.
Leerdam, p. 12 Scillys n. Halifax.
Langkoeas, 12 100 m N Massawa n. Djeddah.
Lemaire, 14 te Tj. Priok verw.
Lakkerkerk, p. 12 Ras Madrakaz n. Dubai.
Limburg, 13 v. Colombo n. Belawan.
Lombok, 13 n.m. te Tabaeo (Philippijnen).
Loppersum, p. 13 Gibraltar.
Luna, 13 v. Lattakakia n. Pyli.
Mataram, 11 v. New Orleans te New York.
Maas, 12 v. Amsterdam n. Hamburg.
Mapia, 13 v.m. v. Makassar te Amsterdam.
Modjokerto, 12 v. Pt. Sudan, 14 Suez verw.
Macoma, 12 190 m ZtO Hongkong.
Maaskerk, p. 12 Finisterre n. Antwerpen.
Mariekerk, 12 200 m W Luderitz baai n. Tene-
riffe.
Mentor, 12 n.m. v Mostaganem n. Oran.
Merwede, 12 109 m. NO Flores n. Mobile.
Maasdam, p. 13 11.15 uur Sciiiys.
Muiderkerk, 14 v. O.-Afrika te Amsterdam.
Maasland, p. 13 Recife n. Las Paimas.
Nestor, 13 te Paramaribo.
Nieuw Amsterdam, 12 n.m. v. New York n. Rot
tendam.
Noorewij le, p. 13 KP- Finisterre.
Oranjestad, 13 Madeira verw.
Ondlna, 13 v. Vado n. Spezia.
Ootmarsum, 12 350 m W Scillys n. Antwerpen.
Omala, 13 n.m. v. Manilla n. Singapore.
Oranje, 13 120 m Z Oostpunt Kreta.
Oranjefontein, 13 mm. v. Amsterdam n. Ham
burg.
Parkhaven, 12 450 m N St. Pauls Rock n. Santos.
Poelau Laut, p. 13 Finisterre n. Genua.
Prins Alexander, 14 v. Antw. te Rotterdam.
Prins Frederik Willem, 10 v. Rott. te Chicago
en 13 n.m. v. Chicago n. Milwaukee.
Prins Jan Willem Friso, 9 v. Rotterdam te
Montreal.
Prins Willem III, 14 v. Le Havre te Duinker
ken verw.
Prins Willem IV, 9 te Montreal.
Prins Willem V, 13 v. Rotterdam n. Hamburg.
Rossum, p. 12 n.m. Ouessant.
Rempang, 12 n.m. Sorong te Amsterdam.
Rijnkerk, 12 n.m. v. Antw. te Amsterdam.
Rotula. 12 250 m NW ten N Finisterre.
Rijndam, 12 430 m W Scillys.
Raki, 13 Sorong verw.
Rita, p. 12 ten N Borneo.
Rijnland, 13 v. Recife n. Santos.
Roepat, 14 te Suez.
Radja, 14 v. Java te New York verw.
Rondo, p. 13 Sabang n. Colombo.
Stentor, 12 v. Paramaribo te Amsterdam.
Sunetta, 12 v. Balboa n. Auckland.
Slamat, p. 12 Cp. Hatteras.
Stad Breda, 12 330 m ZO Cp. Race.
Stad Vlaardlngen. 12 500 m W Cp. Clear.
Straat Soenda, 12 450 m ZW ten W Straat
Soenda.
Salland, 12 n.m. St Vincent verw.
Scherpendrecht, 11 v. Trinidad te Rio de Janeiro.
Stad Alkmaar, 13 n.m. v. Immingham te Nar
vik verwacht.
Sumatra, 13 Singapore verw.
Singkep, 13 v. Pon di Cherry n. Belawan.
Stad Leiden, 13 n.m. v. Narvik te Emden,
Samarinda, 11 van Seattle te Vancouver.
Sarangan, 10 v. Los Angeles n. San Francisco.
Schie, 13 v. Maracaibo n. Barahona.
Sibajak, 13 270 m ZW Sibemt eil. n. Aden.
Sommelsdijk, 13 n.m. v. Havanna n. Vera Cruz.
Stad Haarlem, 13 v. Lulea n. Rott.-Vlaardingen.
Saparoea, 13 v. Rastanura n. Bahrein.
Tomori, 13 v. Colombo n. Massawa.
Teiresias, 13 v. Balikpapan te Sandakan.
Tjipanas, 12 540 m ZtO Diego Garcia n. Tama-
tave.
Tjipondoc, 12 v. Tarakan n. Moji.
Tibia, 12 560 m NW Kaapstad.
Tjitalengka, 12 200 m N Natuna ell.
Tomini, p. 12 Kp. Bougaroni n. Aarhuus.
Tosari, 12 280 m OtZ Sooctra n. Singapore.
Tabinta, 15 v. Balikpapan te Tj. Priok verw.
Teucer, 13 v. Balikpapan n. Tj. Priok.
Tsjisadane, 13 v. Hongkong n. Kobe.
Tawali, 11 v. New Orleans te Mobile verw.
Tegelberg, 14 v.m. v. Santos n. Rio de Janeiro.
Tero, 14 v. New York n. New Orleans.
Tamo, 13 v. Antwerpen te Buenos Aires.
Tib a, 13 v. Buenos Aires n. Montevideo.
Titus, 13. v. Volos n. Thessaloniki.
Veewdam op cruize, 13 n.m. v. Gasje n. Ber
mudas.
Winsum, 13 van antw. te Amsterdam.
Waterman, 13 v. Kaapstad n. Rotterdam via
Walvisbaai.
Wieldreoht, 13 v. Napier n. Palembang.
Woensdrecht, 14 te Port Said.
Noordwij k, p. 13 Kp. Finisterre.
Winterswijk, 13 v. Rott. n. Huelva.
Waal, p. 14 Kp. Finisterre n. Rotterdam.
IJssel, 12 v. Amst. n. Bremen.
Zijpenberg. 23 v Z.-Amerika te Amst. verw.
Zeeland, ,13 v. Singapore n. Penang.
Zuiderkruis, p. 13 Sable eil.
Zaan, 14 te Amsterdam verw
