V.S. maken zich bezorgd over de situatie in Perzië Tachtigduizend Oost-Duitsers op Katholiekendag in Berlijn Nu ir. Staf formateur? Weerbericht OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT Zoon van oud-gemeentesecretaris van Amsterdam aangehouden Moeilijke post Militair ingrijpen bij revolutie mogelijk Franse communist in Egypte gearresteerd Boodschap van de Paus: „Recht moet gelden boven macht en geweld Kap van salonboot door brugdek afgestoten Het woord is aan De kabinetsformatie Verdacht van gifmoord op zijn vader Kind van staat Onlusten in Koerdistan Vijf passagiers, van wie twee uit Haarlem, ernstig gewond Aanval op Pjongjang Hervormingsplan voor de Libanon 67e JAARGANG No 37 Hoofdkantoor Grote Houtstraat 93, Haarlem. Telefoon 15295 (zes lijnen) Directie, Hoofd redactie, Redactie en Administratie. Bijkantoor in Haarlem-Noord, Soendaplein 37, Tel. 12230. Drukkerij Zuider Buitenspaarne 12, Tel. 15295. Directeur Hoofdredacteur: Robert Peereboom VRIJDAG 22 AUGUSTUS 1952 Haarlems Dagblad 296e JAARGANG 197 Uitgave van de Grafische Bedrijven Damïate. Verschijnt dagelijks beh.opZon-enFeestdagen. Abonnement per week 47 cent, per kwartaal 6.10, franco per post 6.60. Postgiro 273107. Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar. Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman TIJDENS DE TWEE MAANDEN op drie dagen na gedurende dewelke de politici in Den Haag nu zijn blijven falen in het formeren van een nieuw kabinet heeft het ministerie van Buitenlandse Za ken steeds meer de aandacht getrokken. Eerst deed zich nog de vraag voor of de démissionnaire minister Stikker het zou blijven bezetten. De kans leek te bestaan, ook omdat de eerste formateur (en dé missionnaire minister-president) dr. Drees kennelijk op zijn aanblijven gesteld was. Een advies van ministers Stikkers huis dokter, die hem afried de zo zware taak te blijven vervullen, maakte tenslotte een eind aan de twijfel. Misschien droeg dit ge val er wel toe bij dat opnieuw de gedachte naar voren kwam, dat aan dit departement twee ministers benoemd moesten worden. Om het eenvoudig uit te drukken: een rei zende en een thuisblijvende. Uit de Tweede Kamer was in de afgelopen jaren al meer malen deze wens naar voren gekomen, maar minister Stikker, wellicht onvoor waardelijk gelovend in het spreekwoord dat twee kapiteins op één schip verwerpt, wilde er nooit aan. Ofschoon de ervaring bij vele bedrijven en instellingen wel ge leerd heeft, dat hetgeen voor schepen niet gewenst is daarom te land wel een succes kan zijn: in vrijwat gevallen is dubbele lei ding voortreffelijk geslaagd. Het hangt er maar van af of het tweetal elkaar begrijpt en vertrouwt en tot een goede taakver deling weet te komen. Vreemd genoeg scheen Buitenlandse Zaken in een later stadium van de forma tie-pogingen als een soort sluitpost te wor den beschouwd, waarmee het allerminst op waarde wordt geschat. Daarop bleek de K.V.P. er een bijzondere voorliefde voor te bezitten en zelfs beide minister posten aan dit departement te willen ver overen, hetgeen een gehele reeks „genoem de namen" van Katholieke persoonlijk heden in de publiciteit deed komen, waar uit formateur Donker evenwel geen oplos sing kon vinden. Enkelen bedankten blijk baar voor de eer, hetgeen niet verwonder lijk mag heten. Want al mag ieder ministerschap een moeilijke post heten, dat van Buitenlandse Zaken is zonder twijfel een buitengewoon moeilijke. Dat was het vroeger niet, maar de tijden zijn veranderd. In vooroorlogse jaren, toen Nederland een neutrale positie innam, leverde het zelden problemen van belang op. Dat veranderde al tijdens de eerste wereldoorlog, toen jhr. J. Loudon als minister moeilijke momenten door maakte in de zorg, om buiten de strijd te blijven. Na die oorlog kwam de Volken bond en daarmee de noodzaak, aan veel in ternationaal overleg deel te nemen, nadat reeds bij de vredesonderhandelingen van Versailles cle Schelde-kwestie (hei-ziening van de verdragen van 1839) Nederland direct in een geschil betrokken had. Minis ter van Karnebeek, ongetwijfeld eender bekwaamste zo niet een der beminnelijkste persoonlijkheden, die in het verleden op Buitenlandse Zaken de scepter gevoerd hebben, werd in 1927 door deze kwestie ten val gebracht. De Tweede Kamer nam zijn verdrag met België aan; de Eerste ver wierp het. Buitenlandse Zaken was be langrijker gewórden; zijn functionarissen moesten herhaaldelijk aan internationale beraadslagingen deelnemen, maar de neu traliteitspolitiek ten aanzien van het grote wereldgebeuren bleef en in den lande was men nog steeds niet gewend zich voor „het Plein", voornamelijk bekend door deftig heid en een soort trage geheimzinnigheid, te interesseren. Het lokte, behalve dan tij delijk in de Belgische kwestie, zo weinig tot dispuut uit dat ons buitenlands beleid eigenlijk in stilte geschiedde. Ook was de dienst op ouderwetse leest geschoeid, kwa men de functionarissen in de diplomatie uit een zeer beperkte kring en scheen de keurigheid van onze diplomatieke repre sentatie in het buitenland nog steeds be langrijkste factor te zijn. Door de tweede wereldoorlog, waarin wij door de Duitse overval werden meege sleurd, veranderde dit totaal. Sinds de be vrijding in 1945 moet een actieve buiten landse politiek worden gevoerd, in tegen stelling tot de passieve, onzijdige houding van vroeger tijd. Het zou wel rustig zijn als wij die hernemen konden, maar dat is uitgesloten. De nieuwe, verhoudingen in de wereld laten het niet toe. Wie daar nog aan twijfelen mocht herinnere zich de Duitse inval in ons land in Mei 1940, die wel be wezen heeft dat het niet helpt in alle toon aarden zijn vredelievendheid en afzijdig heid te betuigen als aanvallers er hun voor deel in zien, het land te bezetten. Tijdens de tweede wereldoorlog werd in Nederlandse kring al voorzien, dat ons daarna een actieve buitenlandse politiek te wachten zou staan en dat wij tekort zouden hebben aan in zulk beleid ervaren krachten. Dat was, zoals bleek, het geval, ook in de Indonesische kwestie. Sindsdien, in de laatste zeven jaar, heeft een aantal personen wel zulke ervaring opgedaan, maar ons kader is nog geenszins uitgebreid en het mist onvermijdelijk de traditie van bv. de Franse dienst. Dit maakt de taak des ministers des te zwaar der. Heeft hij een tweede naast zich dan zal dat bij goede samenwerking wel wat verlichting kunnen brengen, maar de ambtsdrager die geregeld aan buitenlands overleg en conferenties deelneemt zal niet temin de handen vol hebben. Hij dient een van die zeldzame mensen te zijn, die de kern van uitvoerige en ingewikkelde nota's en rapporten snel zien en in zich opnemen. Hij dient over een voortreffelijke talenkennis ie beschikken zeker drie talen volkomen te beheersen en grote mensenkennis te bezitten. Hij moet de kne pen van het diplomatieke vak kennen maar ook de ontwikkeling van zaken na de tweede wereldoorlog, in de finesses, en in die ontwikkeling ervaring hebben opge daan. Tenslotte: hij moet over een ijzeren gezondheid beschikken om zijn lange werkdagen te kunnen combineren met tal rijke, soms onverwachte, reizen en boven dien nog veel representatieve plichten. Kortom: dit ministerschap is een bui tengewoon zware, de volle mens opeisende taak, die grote bekwaamheid en zoveel mogelijk ervaring eist. Moge men naar deze overweging handelen als er tenslotte eindelijk een kabinet wordt samengesteld. Er zijn maar zeer enkele personen geschikt voor. Ons landsbelang is er in de hoogste mate mee gemoeid en dat staat boven ieder afzonderlijk partijbelang. R. P. Van onze correspondent in Amerika) Mossadeq heeft weliswaar dictatoriale macht gekregen in Perzië, maar te "Wash ington beseft men heel goed, dat deze po liticus niet al te stevig op zijn benen staat. Men heeft hier weinig symphatie voor Mossadeq, maar nog minder voor een mon sterverbond van fanatieke Mohammedanen en nog fanatieker communisten, dat de macht zou overnemen wanneer de huidige premier ten val zou komen. Gebeurt dat, dan zou het maar kort duren alvorens Per zië als Benjamin wordt opgenomen in het sombere gezin van Sovjet-satelieten. Wanneer Perzië overspoeld zou worden door een rode zee, dan zouden de wateren niet over de Noordelijke grens naar bin nen komen, maar zij zouden omhoog wel len uit woestijnbronnen en uit de primi tieve riolen van Teheran, met andere woorden, de massa zou een revolutie be werkstelligen. Een revolutie in Perzië zou Amerika dan ook in een uiterst moeilijk parket brengen. Hoewel men zou mogen aannemen, dat de Perzische communisten hun bevelen hadden ontvangen uit het Kremlin, Amerika zou niet zoals in Korea in kunnen grijpen tegen aggressie van buiten af. En ingrijpen tegen een on dergronds gevoede aggressie in een ander land, is juridisch natuurlijk vrij lastig te rechtvaardigen. Zuiver bezien uit het standpunt van machtspolitiek zou er voor zulk een in grijpen echter wel degelijk wat te zeggen zijn. Want niet alleen zou, na een revolutie, de Perzische olie voor onafzienbare tijd voor het Westen verloren zijn, maar tevens zou de Sovjet-Unie dan in het Zuiden het lang begeerde „open water" hebben be reikt. Bovendien zou met één slag de com munistische dreiging veel nader tot India zijn gekomen en nog erger: Turkije, dat machtige bastion van het Westen en ook het Suez-kanaal, die slagader van de vrije wereld, zouden veel meer dan tevoren, open liggen voor een communistische aan val. Waarlijk, wanneer Perzië ingelijfd zou worden in de Sovjet-sfeer, dan zou dat de positie van het Westen aanmerkelijk verzwakken en men kan zich zelfs afvra gen of deze verstoring van het militaire evenwicht in de wereld niet fataal zou zijn voor het Westen. Liever niet Dit alles ziet men in Amerika in, maar dat wil nog niet zeggen, dat men thans reeds tot gewapend optreden heeft beslo ten in geval Perzië overstag zou gaan. De strijd in Korea en de herbewapening van de gehele Westelijke wereld eisen zulk een inspanning dat men indien enigszins mogelijk nog meer militaire lasten ver mijdt. Zouden de militaire en politieke leiders der Verenigde Staten tenslotte echter tot de conclusie komen, dat het verlies van Perzië de strategische positie van het Wes ten hachelijk zou maken, dan zou een ge wapend ingrijpen tot de mogelijkheden ge rekend moeten worden. Zulk een ingrijpen eventueel alleen in het Zuiden van Per zië is uiteraard niet zonder grote risico's, maar de kans is niet uitgesloten, dat zelfs dan een wereldoorlog nog vermeden zou kunnen worden. Mocht Amerika zich'nog vóór de presi dentsverkiezingen van November voor het dilemma geplaatst zien van al of niet in grijpen in Perzië, dan zou zulks een wel overwogen keus wél moeilijk, maar toch niet onmogelijk maken. Zou er namelijk voor 4 November een ernstige internatio nale crisis ontstaan, dan zouden zowel Stevenson als Eisenhower een uitnodiging tot overleg met Truman en de regering on middellijk aannemen en het verantwoorde lijkheidsgevoel van beide candidaten is zo groot, dat partijpolitiek geen invloed zou krijgen op een beslissing van zo groot ge wicht. Niettemin kan men zich voorstellen, dat de Amerikaanse regering genoemd dilem ma het liefst maar helemaal niet aan de orde zou laten komen; niet vóór, maar ook niet na November. Vandaar dat er een streven bestaat om liefst samen met Engeland Mossadeq steun te verlenen in de vorm van leningen of anderszins. Aldus hoopt men 's mans positie te versterken. CAïRO (Reuter). De Franse commu nistische schrijver Roger Vailland, twee Egyptische advocaten, een onderwijzer en twee studenten zijn in een dorp bij Damiet- ta, in de Nijldelta, gearresteerd en naar Cairo overgebracht om te worden onder vraagd. Eveneens op beschuldiging van communistische activiteit zijn in die streek 16 landbouwers aangehouden. Vailland kwam ongeveer veertien dagen geleden in Egypte om voor een aantal Franse communistische bladen artikelen te schrijven. In 1947 was Vailland als „on gewenste vreemdeling" uit het land gezet. In het proces dat thans te Kafr el Dawar, in Egypte, wordt gevoerd, heeft, de procu reur-generaal tegen 28 van de 29 beklaag den, die betrokken zijn geweest in de wan ordelijkheden op dertien dezer, de dood straf geëist. De geloofsbrieven van de nieuwe Neder landse gezant in Egypte, mr. W. Cnoop Koopmans, zullen worden gericht aan „Ahmed Foead II, Koning van Egypte en de Soedan", zo heeft Donderdag een woord voerder van het gezantschap te Cairo mee gedeeld. Hij voegde hieraan toe, dat dit onder het voorbehoud zal zijn, dat met de erkenning van de titel van de Egyptische vorst niet vooruit gelopen wordt op het recht van het Soedanese volk om zelf over zijn politieke toekomst te beslissen. Het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft meegedeeld, dat binnenkort in Engeland nieuwe oefengelegenheden voor officieren van de Egyptische strijdkrachten beschikbaar zullen zijn. Strategisch centrum Ruim een half jaar geleden hebben wij reeds gewezen op de grote militaire be tekenis van Noord-Afrika, Turkije, Grie kenland en Zuid-Slavië voor de verdedi ging van de vrije wereld. Mocht het tot een groot conflict komen tussen de Sovjet- Unie en het Westen, dan zouden de Ameri kanen en hun bondgenoten vooral uit dit gebied operaties verrichten. Vandaar dat het Westen vóór alles dat deel van de wereld tot een onneembaar bolwerk zou willen rpaken en vandaar ook, dat men zich te Washington extra bezorgd toont nu het gevaar bestaat, dat de Russen in de buurt van Turkije's achterdeur komen. De Amerikaanse militaire autoriteiten zijn zeer argwanend ten aanzien van Rus- lands bedoelingen. Alle mogelijkheden van gevaar die zij noemen, behoeven nog geen werkelijheid te worden. Doch argwanend zijn is hun plicht. Men zou het hoofd van de generale staf in Amerika kunnen vergelijken met de lijfarts van een vorst. Op elk symptoom moet hij acht geven en hij zou in zijn taak tekort schie ten, wanneer hij niet te allen tijde op het ergste voorbereid was. Perzië is een bron chitis, die tot longontsteking kan leiden. LONDEN (Reuter). De vriend van een moeder met een zestienjarige doch ter gelastte het meisje elke ochtend vroeg het huis te verlaten, met het ver bod zich voor 's avonds laat weer te ver tonen. Het meisje kwam voor de rechter als „een persoon, die zorg en bescher ming nodig heeft". Desgevraagd deelde zij mede sinds Maart niet meer behoor lijk te hebben gegeten. En de rechter sprak recht: drie weken verblijf in een badplaats, op staatskos ten, de aanschaf van nieuwe kleren in begrepen. Een beambte van het gerechts hof kreeg opdracht het meisje bij het doen van haar inkopen behulpzaam te zijn. Ook na haar „staatsvacantie" zal d.e Engelse slaat er voor zorgen dat het meisje de „zorg en bescherming", die zij nodig heeft, krijgt. OOOOOOOOOOOOOOCXJOOOOOOCXJOCOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOCOOOOOO TEHERAN (AFP). Volgens persbe richten zijn in Koerdistan (Perzië) ernstige onlusten gaande. De stammen zijn in twee kampen verdeeld. Het ene wenst generaal Baharmast, broer van de Perzische staf chef, als militair gouverneur van Koerdis tan en het andere generaal Reksjani, die aangewezen is als opvolger van Baharmast. Er zouden reeds 200 gewonden gevallen zijn. Het drijvend gebleven achterschip van het I een botsing met de Noorse tanker „Bjorg- Amerikaanse Liberty-schip Western Far- holm" in het Kanaal in tweeën brak, is mer", dat, zoals wij gisteren berichtten, na door een Franse boot op sleeptouw genomen naar Calais. Vijf ernstig gewonden, onder wie een Haarlemse jongen en een Haarlems meisje en acht licht gewonden zijn het gevolg van een hevige botsing tussen een Amsterdamse salonboot en een ouderwetse brug in Wou- brugge (Zuidholland). De boot was gister middag met ongeveer 90 passagiers aan boord op weg naar het vogelpark in Alphen aan de Rijn. Het dak boven het bovenste dek van de boot kwam in aanraking met de opgeheven klappen van de ouderwetse nauwe en bin nenkort te vervangen brug over de Hey- manswetering. Het dak knapte af en kwam neer op het passagiersdek middenscheeps, waarna het naar achteren doorschoof en tenslotte half buiten boord bleef hangen. De ernstig gewonden zijn de 21-jarige me juffrouw A. M. Aarts uit Haarlem en de 11-jarige Haarlemse jongen J. Christiaanse, alsmede het 13-jarige meisje D. Jurriens en de dames Salomons en Van Gelen uit Am sterdam. Voorts waren er acht licht gewon- Charles Secrétan: Laat ons onder de uitvindingen der negentiende eeuw de zwaar moedigheid niet vergeten. den. Beide Haarlemmers verkeren in le vensgevaar. Zij werden naar het Acade misch ziekenhuis in Leiden overgebracht. Tijdens de paniek, die onmiddellijk na de aanvaring ontstond sprongen enkele passagiers van het schip te water. Zij kon den echter door de van alle kanten toe schietende omstanders ongedeerd op het droge worden geholpen. Dat het aantal gewonden niet groter is, is te danken aan het frisse weer, dat de passagiers er van weerhield op het boven ste open dek plaats te nemen. Het weg- en waterverkeer is tot gistermiddag 4 uur ge stremd geweest. Toen was men er in ge slaagd de boot met behulp van een drij vende bok los te krijgen. De boot is door de politie voor nader onderzoek in beslag genomen. De oorzaak van het ongeluk kon nog niet worden vastgesteld. BERLIJN (Van de ANP-correspondent.) Honderd duizend Duitse katholieken, waar van het grootste deel uit de Sovjetzóne, hebben Donderdagavond in de vroegere Duitse hoofdstad de opening van de 75ste Duitse Katholiekendag bijgewoond. De manifestatie wil een belijdenis van de eenheid der Duitse katholieken zijn en daarnaast een oproep tot de strijd tegen de materialistische wereldbeschouwing. In de boodschap, die Paus Pius XII aan de Duitse Katholieken heeft gezonden, wordt verklaard: „De voortschrijdende industria lisatie en mechanisatie van het gehele be staan dreigt de persoon, zijn zelfstandig heid en zijn vrijheid te verdrukken. Het materiaslisme verklaart deze onnatuurlijke toestand tot wereldorde en de eenling de gradeert tot nummer in het geheel. Het geloof komt daartegen in opstand. Het zal de waarde der persoonlijkheid van de mens tot het laatst verdedigen. Zolang er nog gelovige mensen zijn, ook al zijn zij ge ketend, kan het materiaslisme niet van overwinning spreken. Het materialisme kan als hoogste slechts macht en geweld laten gelden. Het geloof stelt echter het recht boven de macht, vooral de mensenrechten. Zij zijn oor spronkelijk en onveranderlijk, zij bestaan voor elke aardse macht, ook voor de staats macht. De staat moet ze erkennen en on dersteunen. Zij kunnen ook niet aan het algemene welzijn worden opgeofferd om dat zij daarvan juist een wezenlijk bestand deel zijn." De Pauselijke boodschap werd bekend gemaakt tijdens de grote demonstratie, die Donderdagavond in de Berlijnse beurshal len is gehouden. Twee dagen van interne besprekingen van de commissies, waarvan er drie in Oost-Berlijnse kerken vergader den, waren daaraan reeds vooraf gegaan. De verdringing van het geloof door de techniek, de materiële beschouwingen in het sociale leven, de door de materiële nood ontstaande bedreiging van het Christelijke huwelijk en de begrenzing van de staats macht door het recht en het geloof zijn de voornaamste Ihema's, die on deze Katho liekendag worden behandeld. Pater Mario Galli heeft voor het forum van de Duitse bisschoppen en de honderd duizend gelovigen, die zich op het beurs terrein verdrongen, de Christenen van Duitsland opgeroepen de bouw van een nieuwe wereld te aanvaarden „waarin de mens de materie kent als nooit te voren". De commissiebesprekingen over dit thema hadden in de door de Protestanten afge stane Mariakerk in Oost-Berlijn grote aan dacht getrokken. Zij stonden onder leiding van de Frankfortse professor Dessauer, die stelde, dat juist de kennis der aarde moest aantonen, dat de leer der eeuwige materie vals is en dat God onveranderlijk de mate rie bepaalt. De hindernissen, die het Oost-Duitse regiem aan de Katholiekendag in de weg heeft gelegd, hebben niet kunnen voor- 199 komen dat 80.000 Katholieken uit Oost- Duitsland in groten getale naar Berlijn zijn gekomen. Op het terrein van de grote be togingen zag men dan ook vrijwel uitslui tend mensen uit Oost-Duitsland, duidelijk kenbaar aan hun povere en grauwe kle ding. De materiële beslommeringen, die zij terwille van de Katholieke manifestatie op zich hadden genomen, werden gedemon streerd door de sobere wijze, waarop zij in de beurshallen en in de open lucht bivak keerden. De organisatoren van de Katholiekendag hebben te kennen gegeven, dat zij de di recte politieke sfeer willen vermijden. Het feit dat men de eenheid van de Katholieken in beide landsdelen heeft willen demon streren, is evenwel in strijd met de jongste politieke maatregelen in de Sovjetzóne, die juist gericht zijn op een scheiding der ker ken in Oost en West. (Van onze parlementaire redacteur) Wat nu? Voor de zoveelste maal sedert acht weken geleden de kabinetsformatie pogingen begonnen, is dit de vraag. Giste ren gaf ik reeds zeer in het kort aan dat men meer en meer geluiden begint te horen die gewagen van de vorming van een zakenkabinet, waarbij dan ir. Staf (CH.), de demissionaire minister van Oorlog en Marine, de formateur zou moeten zijn. In dit verband acht ik het belangwekkend voor de lezers melding te maken van de volgende opmerkingen afkomstig van een vooraanstaand parlementair figuur, tevens behorende tot de K.V.P.-fractie. Deze ver wierp de gedachte van een vorming van zakenkabinet ten enen male. Want, zo ging het verder, in de gegeven omstandigheden dringen zich nu eenmaal tal van onderwer pen op waaraan principieel politieke kanten verbonden zijn, onderwerpen dus die juist een zakenkabinet helemaal niet moet of mag aanroeren. Geheel iets anders is, aldus vernam ik verder dat Staf die in brede kring bij allerlei partijen vertrouwen ge niet, thans misschien wël de best aangewe zene is om te trachten de zaak voor elkaar te krijgen. Voor het denkbeeld om het door het tweetal BeelDrees te laten proberen voelde mijn zegsman zeer weinig. Men moest zijns inziens niet altijd in hetzelfde kringetje blijven ronddraaien en het nu op nieuwe manier aanpakken. Welaan: ook in dat verband zou Staf een nieuw element vormen. Hij brengt grote kwaliteiten met zich mee, veel energie, een man die mak kelijk met anderen kan omgaan, een flink stuk internationale ervaring, daarnaast goed thuis in Arabische problemen, terwijl hij niet te vergeten ook nog op zijn crediet- rekening heeft staan het zogenaamde plan- Staf voor verruiming van werkgelegenheid, namelijk voor de uitvoering van allerlei technische werken. Daarbij komt nog (dit werd enigszins lachend gezegd) dat hij tot de C.H. behoort en nu weet ge wel dat wij al meer in onze parlementaire geschie denis hebben gezien dat, misschien mede door de aard van die partij, uit die hoek soms in gevallenvan noodoplossingen de vondst werd gedaan. Staf zelf zou ik geef nog altijd de mening van de hier bedoelde vooraanstaande parlemenatire figuur weer zeer goed op het minister-president schap passen; in dat geval zou het heel ge schikt zijn als Moorman K.V.P.de tegenwoordige staatssecretaris, minister van Oorlog werd, met wie Staf uitstekend kan samenwerken. Als het deze kant zou uitgaan, achtte de heer X., die ik hier ten tonele voer, het helemaal niet uitgesloten dat deze als formateur zou proberen ook enkele personen van vrijzinnige huize aan te trekken. Daartegen zou, aldus kreeg ik tenslotte te horen, waarschijnlijk ook niet Op het vermoeden zijn vader vergiftigd te hebben is verleden week Donderdag de 26-jarige mr. W. K. Franken uit Bilthoven in Amsterdam door de recherche aange houden. De vader van de aangehoudene, mr. J. F. Franken, oud-gemeentesecretaris van Amsterdam, is op 8 Juli in zijn woon plaats Bilthoven op 62-jarige leeftijd over leden en in Den Dolder begraven. Niet lang na rijn overlijden rezen er ern stige vermoedens dat zijn oudste zoon hem door het toedienen van vergif van het leven zou hebben beroofd. Het onderzoek, dat naar aanleiding daar van werd ingesteld, heeft tenslotte geleid tot de in bewaringstelling van de zoon, die verleden jaar was afgestudeerd als meester in de rechten en die als repetitor optrad in Amsterdam. Omtrent het motief kon de justitie in dit stadium van het onderzoek nog geen nadere mededelingen doen. Het ondex'zoek, dat aan de aanhouding vooraf ging, heeft ongeveer 14 dagen ge duurd. Toen de vermoedens, die tegen mr. Franken gerezen waren, vaste vorm hadden aangenomen, is het stoffelijk over schot van zijn vader opgegraven voor een sectie. Inderdaad trof men bij het onder zoek sporen aan, die op vergiftiging wij zen. Het onderzoek naar de samenstelling van het gebruikte vergif duurt nog voort. Toen aangenomen werd dat de heer Franken, die tijdens de oorlog gemeente secretaris was en daarvóór hoofd van de afdeling Algemene Zaken op het Stadhuis in Amsterdam vergiftigd was, is een huis zoeking verricht ten huize van de 26- jarige zoon, die in de ouderlijke villa te Bilthoven woonde. Daarbij schijnen aan wijzingen te zijn gevonden, die aan de ge rezen vermoedens extra grond gaven. In een uitgebreid onderzoek, waarbij onder meer werd nagegaan hoe verdachte aan het vergif gekomen zou kunnen zijn. heeft de Bilthovense politie de Amsterdamse recher che verzocht mr. Franken aan te houden. De jonge meester in de rechten werkt namelijk als repetitor in de hoofdstad en heeft daar ook verscheidene kennissen, zodat hij een groot deel van de tijd daar doorbrengt. Verdeden week Donderdag is hij daar ge arresteerd. De verdachte is overgebracht naar het Huis van Bewaring in Utrecht, waar hij enkele keren door de politie is verhoord. Dinsdag is hij voor de officier van Justitie geleid. Met het volledig onder zoek in deze zaak is waarschijnlijk nog wel enige tijd gemoeid. TOKIO (Reuter). Amerikaanse super forten hebben in de nacht van Woensdag op Donderdag 350 ton brisant- en brand bommen op een gedeelte van de Noord- Koreaanse hoofdstad Pjongjang uitgewor pen en daarbij „goede tot uitstekende re sultaten" geboekt. Opslagplaatsen van goe deren, fabrieken en kwartieren van troepen werden getroffen. De bevolking van Pjong jang was 24 uur tevoren gewaarschuwd dat de aanval zou komen. overwegend bezwaar in P. v. d. A.-kring gemaakt behoeven te worden, waar men bijvoorbeeld er toch ook niets tegen had gehad, indien mr. Stikker minister van Buitenlandse Zaken zou blijven of indien iemand als mr. Beyen op dat departement zou komen. Op die manier zou het dan zo ongeveer worden een extra-parlementair kabinet met een zekere inslag van een nationaal kabinet. Degenen die er vast van overtuigd zijn dat het Staatshoofd ir. Staf voor de for matie zal uitnodigen hebben zich over het feit dat deze niet reeds gisteravond nadat 's middags eerst om twee uur mr. Donker en vervolgens om half zes prof. Romme op Soestdijk waren geweest, is uitgenodigd, niet hoeven te verwonderen. Immers de minister van Oorlog en Marine vertoefde gisteren in Parijs, naar het schijnt voor be sprekingen met de stafchef van de NAVO generaal Grünther en keerde pas 's avonds om acht uur terug. In Christelijk Historische kring hoorde ik echter, wonderlijk genoeg, een ander geluid. Dit kwam in hoofdzaak hier op neer dat blijkbaar in een formatie-Staf niet zoveel gezien werd, daarentegen eer der de indruk bestond dat de huidige moei lijkheden met behulp van een bemiddelaar die misschien niet eéns lang tijd nodig zou hebben wel te overwinnen zouden zijn. Be greep ik het wel dan berustten deze gevoe lens vooral op een verschil van inzicht met de ex-formateur mr. Donker ten opzichte van één van de zes K.V.P.'ers die op de zo genaamde drie dubbeltallen voorkwam, die in de ogen van mr. Donker op het ogenblik te licht bevonden was om de taak van mi nister van Buitenlandse Zaken te krijgen. Tot besluit stip ik aan dat hier en daar ook wel de stelling wordt verkondigd dat de Koningin tot weigering van een ontslag van het demissiorxnaire kabinet zou kunnen overgaan. Staatsrechtelijk zou dit volko men in orde zijn, want in de eerste plaats heeft er zich txxssen dit kabinet en de Ka mer geen enkele botsing voox-gedaan die aanleiding zou zijn om af te treden en in de tweede plaats kan men in de uitslag van de verkiezingen bevestiging van ver trouwen zien in het beleid door het kabi- net-Drees gevoerd. De grote moeilijkheid zou echter zijn dat er door het bedanken van ministers die om particuliere x-edenen per sé heen gaan, terwijl één reeds is afge- treden (min. Joekes, min. Van den Brink, waarschijnlijk ook min. Stikker en tenslot te de reeds ontslag verkregen hebbende minister Lieftinck), in zulke belangrijke vacatures zou moeten worden voorzien dat het toch eigenlijk ten dele weer op een for matie zou neerkomen en dan kunnen ter stond allerlei verwikkelingen opnieuw rijzen. Zo juist vernemen wij dat ir. Staf van morgen om elf uur door de Koningin is ontvangen. BEIROET (Reuter). De Libanese pre mier Sami el Sohl Bey heeft voor Donder dag een spoedvergadering uitgeschreven van het parlement. Hij wil het parlement vragen hem gedurende zes maanden spe ciale bevoegdheden te geven voor de in voerring van vérgaande hervox-mingen, zulks onder druk van het publiek. Het kabinet heeft gisteren een hervor mingsprogram opgesteld. Het bevat wijzi gingen in het verkiesstelsel, het spoedig houden van verkiezingen, een zuivering van het corrupt genoemde bestuur en een reorganisatie van de rechtspraak. Het voor ziet voorts in de verkoop van staatsgrond aan boeren, de bouw van krachtinstallaties en een stelsel van ziekteverzekering. OVERWEGEND DROOG Verwachting, medegedeeld door het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van Vrijdag avond tot Zaterdagavond, opgemaakt om 10 uur: Half tot zwaar bewolkt, overwegend droog weer. Zwakke tot matige Weste lijke wind. Dezelfde of iets hogere temperaturen. 23 Augustus Zon op 5.37 uur. onder 19.47 uur. Maan op 8.43 uur, ondei 20 17 uur. Hoog en laag water in IJmuiden Vrfldag 22 Augustus Hoog water: 4.45 en 17.07 uur. Laag water: 0.38 en 12.51 uur. Zaterdag 23 Augustus Hoog water: 5.14 en 17.34 uur. Laag water: 1.08 en 13.18 uur.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1952 | | pagina 1