„Fraude bij luchtmacht niet zo
omvangrijk als men denkt"
Perzië voelt zich eerder
bedreigd dan geholpen
Twaalf en zes jaar wegens desertie
Maréchaussee na onderzoek:
Andere ontdekte knoeierijen
hebben er niets mee uitstaande
De radio geeft Donderdag
J. G.
MARTIN ZONEN
PANDA
v
EN 1
DE SCHAT VAN
HET EENZAME EILAND
^ZocU ló het zo
WOENSDAG S SEPTEMBER 1952
2
Heringa Wathrich
Schout bij nacht Slot
droeg commando over
De schuldenpositie der
gemeenten
Opnieuw jeugdige
emigrante zoek
Premières van concert
voor harp en orkest
r
Straaljager vliegt in brand
Voorstel van Truman en Churchill wordt als
zelfzuchtig en ontactisch beschouwd
'T
Twee Nederlanders
gingen in Indonesië op roof uit
Maakte vertegenwoordiger
16.000 van zijn baas op?
Kerkelijk Nieuws
Verdwenen
priesteressen
De instanties, die zich bezighouden met
het onderzoek naar de knoeierijen bij de
Luchtmaehtaanschaffingsdienst, hebben in
een onderhoud met het A.N.P. te kennen
gegeven, dat de indruk, als zouden deze
onregelmatigheden reden zijn te spreken
van een wijdvertakte corruptie bij deze
dienst, onjuist is. Er zijn weliswaar nadat
de malversaties bij de Luchtmaehtaanschaf
fingsdienst waren ontdekt andere onregel
matigheden aan het licht gekomen maar
deze hebben daarmee volgens deze instan
ties niets uitstaande. Onderscheid dient te
worden gemaakt tussen onregelmatigheden
bij de Luchtmaehtaanschaffingsdienst, ver
duisteringen ten nadele van het rijk te
Budel, welke geheel in de burgersector val
len, en tenslotte onregelmatigheden bij het
Directoraat Materieel van de Landmacht.
De onregelmatigheden bij de Lucht
maehtaanschaffingsdienst hebben betrek
king op de afdeling textiel. Bij deze on
regelmatigheden gaat het naar schatting
om een bedrag van bijna honderdduizend
gulden. Het hoofd van deze dienst, luite
nant-kolonel B. werd gearresteerd, maar
inmiddels weer op vrije voeten gesteld.
Verder werd in arrest gesteld de eerste
luitenant Van B. Voorts zijn twee burgers
in arrest geweest en bevinden zich nog
twee burgers in verzekerde bewaring. Het
onderzoek in deze zaak is vrijwel gereed.
Deze zaak zal nog dit jaar voor de krijgs
raad te velde-West dienen.
De onregelmatigheden kan men beschou
wen als een uitvloeisel van een transactie,
die door luitenant Van B. met een handels
onderneming en een aantal kleinere tex
tielfabrikanten op touw was gezet. De
bonafide fabrikahten stonden hier buiten.
Ook door de luchtmacht zelf werden grote
textiel-orders geplaatst bij Nederlandse be
drijven. In de jaren 19471948 waren de
grote bestaande zaken daarop nog niet zo
gebrand. De textiel was schaars en de grote
bedrijven zagen in de burgersector meer
mogelijkheden. Anders was zulks bij enkele
kleinere, na de oorlog opgekomen zaken.
Zij zagen een kans nu een slag te slaan en
afzetgebied te verkrijgen. Toen na verrui
ming van de textiel ook de grotere zaken
zich meer en meer in de militaire sector
gingen bewegen, trachtten enkele van de
eerst bedoelde kleinere zaken haar afzet
gebied in de militaire sector te behouden.
Zij vonden in de eerste luitenant Van B.
een willig werktuig voor haar pogen. Het
begon met een etentje en later volgden din
gen, die op verduistering leken, aldus de
betrokken instanties. Luitenant-kolonel B.
is de chef van luitenant Van B. Onderzocht
is of en in hoeverre hij mede aansprakelijk
moet worden geacht voor handelingen, wel
ke luitenant Van B. buiten zijn voorkennis
heeft gepleegd. Bij deze malversatie, die
tot de onregelmatigheden heeft geleid, zijn
drie onderneming in textiel betrokken.
De verduistering te Budel
De verduistering ten nadele van het rijk,
welke door een fabrikant te Budel werd
gepleegd, valt geheel buiten de knoeierijen
van luitenant Van B. Het rijk koopt grond
stoffen en geeft dan confectie-orders aan
de fabrikant, ten behoeve van aanschaffin
gen vóór het leger. De betrokken fabrikant
wordt ervan verdacht grondstoffen van het
rijk achter te hebben gehouden. De ver
duistering wordt geraamd op een bedrag
van 5500.Dezelfde fabrikant heeft ook
enige confectie via tussenpersonen verkocht
aan' zogenaamde „army-stores".
Tenslotte zijn er onregelmatigheden bij
het directoraat materieel van de Land
macht aan het licht gekomen. Het betreft
hier de afdeling „Inkoop Diversen". Bij
ADVERTENTIE
HAARLEM
BLIKSEMAFLEIDERS
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.15 Palten. 7.50 Dagopening.
8.00 Nieuws. 8.15 en 8.45 Platen. 9.00 Morgen
wijding. 9.15 Platen. 9.30 Voor de huisvrouw.
9.40 Platen. 10.35 Ik weet, ik weet, wat u
niet weet. 10,50 Voor kleuters. 11.00 Philhar-
monisch Orkest. 11.45 Moderne Kunst, cau
serie. 12.00 Zang en piano. 12.25 In 't spion
netje. 12.30 Weerbericht. 12.33 Platen. 13.00
Nieuws. 13.20 Voor de vrouw. 13.25 Metro-
pole-orkest. 14.00 Cabaret. 14.30 Sopraan en
piano. 15.00 Voor zieken. 16.00 Kamerorkest.
16.50 Platen. 17.00 Voor de jeugd. 17.30 Mili
taire causerie. 17.40 Platen. 17.45 Regerings
uitzending: Indonesië en China. 18.00 Nieuws.
18.15 Sportproblemen. 18.25 Lichte muziek.
18.55 Pianoduo. 19.10 Orkest. 19.50 Reünie
Oud-Politieke Gevangenen. 20.00 Nieuws.
20.05 Orkest en solist. 21.05 De ontdekking
der Atoomenergie, klankbeeld. 22.20 Rhyth-
mische muziek. 23.00 Nieuws. 23.15 Sport-
actualiteiten. 23.30—24.00 Zang, orgel en
viool.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.15 Gymnastiek. 7.30 Platen.
7.45 Gebed. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 9.00
Voor de huisvrouw. 9.40 Platen. 10.00 Platen.
10.30 Morgendienst. 10.00 Voor zieken. 11.45
Platen. 11.50 Als de ziele luistert. 12.00 An
gelus. 12.03 Concert. (12.30—12.33 Weer
bericht. 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws.
13.20 Negro-spirituals. 13.40 Pianoduo. 14.00
Platen. 14.45 Voor de vrouw. 15.15 Platen.
15.30 Sopraan en orgel. 16.00 Bijbellezing.
16.30 Platen. 16.45 Lichte muziek. 17.00 Voor
de jeugd. 17.30 Vocaal ensemble en solist.
18.00 Leger des Heilskwartier. 18.15 Dubbel-
mannenkwartet. 18.40 Op de stelling. 13.50
Platen. 19.00 Nieuws. 19.10 Levensvragen.
19.25 Meisjeskoor. 19.40 Radiokrant. 20.00
Promenade-orkest. 20.45 Voordracht. 21.05
Platen. (Om pl.m. 21.40 't Wespennest). 21.55
Buitenlands overzicht. 22.15 Kamerorkest.
22.45 Overdenking. 23.00 Nieuws. 23.1524.00
Platen.
BRUSSEL, 324 M.
12.00 Orkest. 12.30 Weerbericht. 12.34 Voor
landbouwers. 12.42 Platen. 12.50 Koersen.
12.55 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15, 14.00 en
1415 Platen. 14.30 Franse les. 14.45 Platen.
15.00 Orgel. 16.00 Platen. 16.15 Militair or
kest. 17.00 Nieuws. 17.10 Platen. 17.15 Voor
kinderen. 18.15 Platen. 18.30 Voor soldaten.
19.00 Nieuws. 19.40 Vrije politieke tribune.
19.50 Vlaamse liederen. 20.00 Klankbeeld.
20 30 Verzoekprogramma. 21.00 Voor de
vrouw. 21.45 Verzoekprogramma. 22.00
Nieuws. 22.15 Strijkkwartet. 22.45 Platen.
22.55—23.00 Nieuws.
deze onregelmatigheden zijn betrokken de
kapitein E. en de sergeant-majoor V., die
zich in arrest bevinden, alsmede enkele
fabrikanten, wgarvan er één is gearres
teerd. Voorts is nog een vroegere inkoper
gearresteerd. Deze zaak is op het ogenblik
nog in een beginstadium van onderzoek.
De strafbare feiten staan vast, maar de om
vang van de gepleegde onregelmatigheden
kan op dit ogenblik nog niet worden aan
gegeven.
Van bevoegde zijde merkte men op, dat
incidentele gevallen van onregelmatig
heden zich uiteraard ook in het verleden
wel hebben voorgedaan bij een of meer
legeronderdelen. Het zou in dit geval vol
gens deze zegslieden onjuist zijn nu maar
alles wat gebeurt toe te voegen aan „een
complex van onregelmatigheden bij de
Luchtmaehtaanschaffingsdienst".
Het onderzoek naar de onregelmatig
heden is, wat de militaire sector betreft, ge
heel in handen van de commandant van de
Koninklijke Maréchaussée in Den Haag.
De Commandant Zeemacht Nederland,
De schout bij nacht C. W. Slot, heeft gis
teren zijn commando overgedragen aan de
met ingang van 1 September tot schout bij
nacht bevorderde commandant van smal
deel vijf, F. T. Burghard. De plechtigheid
geschiedde aan boord van de kruiser
„Tromp", die daartoe ligplaats had gekre
gen voor het commandantsgebouw in Den
Helder.
Vóór de overdracht gaf de schout bij
nacht C. W. Slot een terugblik op zijn
anderhalfjarig commando. Hij herinnerde
aan het stadium van opbouw, zowel van
het materieel als het personeel. Hij be
schreef de internationale toestand, die pa
raatheid vraagt, en de belangrijkheid van
de oefeningen in Noord-Atlantisch verband,
ook al boet Nederland daarmede aan zelf
standigheid in.
Uit gegevens van het Centraal Bureau
voor de Statistiek betreffende de schuld
positie der provinciën en gemeenten blijkt,
dat de netto vlottende schuld van alle ge
meenten tezamen (opgenomen gelden min
contante en uitstaande gelden) van 1 April
1952 tot 1 Juli 1952 met 232 millioen ver
minderde, waartegenover aan opneming en
aflossing op vaste leningen en rijksvoor
schotten in het tweede kwartaal 1952 staan
respectievelijk 356 millioen en 21 mil
lioen, zodat uiteindelijk de totale netto
schuld der gemeente steeg met 103 mil
lioen. Van de op 1 Juli 1952 door de ge
meenten opgenomen kasgelden van in to
taal 798 millioen werd onder meer 135
millioen verstrekt door geldscheppende in
stellingen, Nederlandse Bank, handelsban
ken en Postcheque- en Girodienst), 182
millioen door institutionele beleggers en
92 millioen door het rijk, provinciën,
andere gemeenten en waterschappen, ter
wijl van de in het 2e kwartaal 1952 opge
nomen vaste onderhandse leningen ad 276
millioen door de institutionele beleggers tot
66 millioen werd verstrekt en ongeveer
60 millioen uit de Nationale Woningbouw-
leningen via de Bank voor Nederlandse
Gemeenten werd verkregen.
De Schiedamse politie verzoekt opsporing
van het 18-jarige meisje Johanna Cornelia
de Vries uit de Boylestraat te Schiedam,
dat gistermiddag de ouderlijke woning ver
liet. Zij zou vandaag met haar familie uit
Rotterdam met het schip „Fairsea" naar
Australië emigreren.
Zij is 1,60 meter lang, heeft donkerblond
haar, blauwe ogen en een gezet postuur. Zij
is gekleed in donkerrood driekwart jas,
met gele jurk en zwarte hoge schoenen met
sleehak, zonder kousen.
Op het volksconcert, dat het Concertge
bouw-Orkest op 20 September in het Am
sterdamse Concertgebouw onder leiding
van Eduard van Beinum geeft, zal Phia
Berghout als soliste optreden in de pre
mière van het Concert voor harp en orkest
van Lex van Delden. Het aantal soloconcer
ten voor harp is bijzonder beperkt. Van
Delden componeerde zijn werk speciaal
voor Phia Berghout, die het ook op 22 Sep
tember in Utrecht zal spelen, waar het
onder leiding van Paul Hupperts door het
Utrechts Stedelijk Orkest wordt uitgevoerd.
Bij een demonstratie ter gelegenheid van de internationale luchtvaarttentoonstelUng
in Detroit spatte plotseling een in formatie vliegende straaljager F. 89 in de lucht
uiteen. Bij 1 zien we de brandende vleugel, die van het toestel (3) werd afgerukt.
Nr. 2 toont het staartstuk en andere onderdelen, welke naar beneden storten. Nr. 4
is een andere F. 89 straaljager, die in dezelfde formatie vloog. De beide leden der
bemanning van de uiteen gerukte straaljager kwamen om het leven.
TEHERAN (Reuter). Gemeld wordt,
dat premier Mossadeq gisteravond met Per
zische financiële en economische deskun
digen aan het beraadslagen was over het
officiële Brits-Amerikaanse voorstel ter re
geling van het Perzische oliegeschil. Kazem
Hassibi, lid van de Perzische gemengde
oliecommissie, die de regering te Teheran
bij vorige gelegenheden vele malen van
advies heeft gediend, legde gisteren te Te
heran een verklaring af, waarin hij tot in
bijzonderheden op het Brits-Amerikaanse
voorstel inging.
ADVERTENTIE
DANSSEIZOEN BEGINT 15 OCTOBER.
DANS-ACADEMIE
(Anno 1875)
Inlichtingen elke dag uur
14—17 uur
Inschrijvingen van 8 Sept. af 1921 uur
DANS-ACADEMIE MARTIN - SCHAGCHELSTR 29 HAARLEM TEL.10806
Het hoog militair gerechtshof in Den
Haag heeft de soldaat K. de B. uit Papen-
drecht veroordeeld tot twaalf jaar gevan
genisstraf met aftrek, ontslag uit de mili
taire dienst en ontzetting uit het recht om
bij de gewapende macht te dienen.
De soldaat W. P. H. H. uit Brussel werd
veroordeeld tot zes jaar gevangenisstraf
met aftrek, degradatie tot soldaat laagste
klasse, ontslag uit de militaire dienst zon
der dat hem het recht werd ontnomen om
bij de gewapende macht te dienen.
Soldaat De B. kreeg in Indonesië een
verhouding met een Indonesische vrouw en
uit deze verhouding werd een kind gebo
ren. Toen hij aanzegging kreeg naar Ne
derland terug te keren om daar gedemo
biliseerd te worden, pleegde hij in Juli
1950 desertie en dook tot December 1951
onder. Hij begaf zich naar de T.N.I. om
dienst te nemen en werd daar in een
garage te werk gesteld. Bij zijn desertie
pleegde De B. een diefstal van f 14.500 om,
naar hij zeide, in zijn levensonderhoud te
voorzien.
Soldaat H. deserteerde in Mei 1950
omdat hij geen toestemming kreeg in In
donesië gedemobiliseerd te worden. H. kon
werk krijgen op het eiland Ceram, maar
dit arbeidscontract achtte zijn comman
dant niet geschikt voor H.'s toekomst. Ook
H. kwam bij de T.N.I. terecht en ontmoette
hier soldaat De B. Daar beiden wel voedsel
doch geen soldij ontvingen, vormden zij
met enige Indoneische soldaten een bende,
die op roof uitging. De B. trad daarbij als
commandant op. De Indonesische autori
teiten zetten De B. en H. gevangen. Na een
jaar in de gevangenis te hebben doorge
bracht, werden zij aan de Nederlandse
autoriteiten uitgeleverd en naar Nederland
overgebracht.
De B. was door de krijgsraad te velde
veroordeeld tot 12 jaar gevangenisstraf
met aftrek, H. tot 4 jaar met aftrek. De
advocaat-fiscaal had voor De B. bevesti
ging van hpt vonnis van de krijgsraad ge
vraagd, voor H. had hij 6 jaar geëist.
Desertie in Korea
Voor hetzelfde gerechtshof heeft terecht
gestaan de soldaat K. uit Rotterdam, die
door de krijgsraad te velde was veroor
deeld tot 5 jaar gevangenisstraf met aftrek
omdat hij zich van 9 Januari 1951 tot 15
Maart 1951 in Korea aan zijn dienstver
plichtingen had onttrokken cn deserteerde
en omdat hij dezelfde feiten van 20 Maart
1951 tot 27 Augustus 1951 in Japan had
gepleegd. K. zeide in hoger beroep te zijn
gekomen, omdat hij de opgelegde straf te
hoog vond. De president achtte de ge
pleegde feiten zeer ernstig en zeide dat K.
hiervoor de doodstraf had kunnen krijgen.
De advocaat-fiscaal was het hiermee eens
en vroeg bevestiging van het vonnis van
de krijgsraad.
De raadsman van K. wees er op, dat
zijn cliënt nooit iets voor zich zelf vroeg,
maar zijn geld ter zijde legde om zijn moe
der te steunen. Het was ook voor zijn moe
der dat hij naar Korea ging. Daar bereik
ten hem steeds brieven van zijn moeder,
da* deze maar geen uitkeringontving. Dit
tastte zijn morele weerstand aan met het
bovengenoemde gevolg. De raadsman pleit
te daarom de uiterste clementie. Het hoog
militair gerechtshof moet in deze zaak nog
uitspraak doen.
Achthonderd tomaten zijn dezer dagen
gestolen uit het Nederlandse paviljoen op de
St. Eriksma „S.S.A.", de Zweedse jaarbeurs.
Het paviljoen was een paar uren onbe
waakt, omdat alle Nederlanders op een
coctailpartij bij hun gezant v/aren.
De 29-jarige vertegenwoordiger J. A. van
B. te Rotterdam, die in dienst is geweest
bij een grossier in textielgoederen te Go-
rinchem, wordt er van verdacht zijn pa
troon voor meer dan 16.000 benadeeld te
hebben. Niet alleen zou Van B. gefingeerde
orders hebben opgegeven en de van zijn
patroon ontvangen textiel voor lagere prij
zen aan andere winkeliers hebben verkocht,
maar hij wist volgens de recherche ook
nog 6000 mee te krijgen om klassificeer-
schorten (schorten die worden gedragen
door classificeerders, die schepen schoon
houden) te kopen. Al het geld zou hij in
acht maanden tijds hebben opgemaakt. Van
B. is naar het huis van bewaring overge
bracht.
Ned. Herv. kerk
Bedankt voor Bedum, (toez.) H. Coolsma
te Princenhage.
Benoemd tot vicaris te Hoogvliet, W. F.
Kuil, vicaris te Wijnjeterp.
Geref. kerken
Beroepen te Anna Jacobapolder R. v.
Reenen, cand. te Soestdijk te Lioessens
S. de Vries te Sellingen.
In militaire dienst
Naar wij vernemen is ds. H. Dijkstra,
Geref. predikant te H. I. Ambacht met in
gang van 1 Sept. j.l. voor de tijd van een
jaar als reserve-legerpredikant in militaire
dienst getreden.
Ds. C. L. R. Riphagen, Geref. predikant
te 's-Gravenhage, trad eveneens 1 Sept.
voor een jaar in militaire dienst.
33. Onbewust van de loerende Teutbei
liep Jolliepop het ruim in toen plotseling
een hard stuk hout door de lucht zoefde
en contact met zijn hoofd maakte. Na dit
schokkend gebeuren kon de arme bediende
voorlopig niets anders doen dan met ge
sloten ogen naar het gegons in zijn oren
luisteren. „Alsjeblieft", zei Teutbei te voor
schijn tredend, „dat is voor jou lelijke dief!
En nu mijn schatkaart terug!" Maar deze
toespraak ging geheel aan Jolliepop ver- het
loren; hij was thans niet in een toestand,
waarin hij een gesprek over eigendoms
rechten op schatkaarten kon beginnen.
Juist wilde Teutbei in Jolliepops zakken
gaan zoeken, toen gestommel op de trap
hem waarschuwde, dat er zeelieden in aan
tocht waren. En haastig verborg hij zich
weer achter de kisten. Twee zeelui traden
ruim binnen; het waren bootsman
Swabber en scheepsjongen Panda. Toen de
bootsman Jolliepop in het oog kreeg snoof
hij minachtend. „Zeeziek!", smaalde hij, „en
wij zijn amper de haven uit! Wat een zoet
water-matroos!!" „Arme Jolliepop!", riep
Panda, „nu al zeeziek! Wat moet er nu ge
beuren?" „Pieker daar mcar niet over",
antwoordde de bootsman, „zijn maag zal
hem wel vertellen, wat er gebeuren moet!"
Hij zei: „Aanvaarding van dit aanbod
zou het opnieuw van kracht worden der in
1933 met Perzië gesloten olie-overeen
komst tot gevolg hebben, terwijl dit ver
drag door ons na de Perzische nationalisa-
tiewet als van nul en gener waarde wordt
beschouwd. Dit geld ook voor de bepaling
in het oude verdrag, dat geschillen tussen
partijen door het Internationale Gerechts
hof te Den Haag zouden worden beslecht.
liet Brits-Amerikaanse aanbod gaat ook
uit van door regeringen getroffen regelin
gen, hetgeen in strijd is met ons principe
dat onderhandeld moet worden tussen de
Perzische regering en de directie der
„Anglo-Iranian Oil Company.
Tenslotte houdt dit voorstel het op het
Perzische olietoneel brengen van een ge
heel nieuwe figuur in, namelijk die der
Verenigde Staten.
Het voorstel van Truman en Churchil
houdt zich ook meer bezig met het weer op
de wereldmarkt verschijnen van Perzische
olie, dan met het voornaamste Perzische
probleem, namelijk op welke wijze Perzië
in staat zal worden gesteld zijn olie op zijn
eigen voorwaarden te verkopen. En omdat
dit aanbod vooral het eerstgenoemde be
oogt, poogt het ook het vroegere monopo
lie der „Anglo-Iranian" te doen herleven.
Zo worden er geen duidelijk omschreven
waarborgen gegeven tegen het weer te
werk stellen van Britse olie-technici, iets
waar Perzië volstrekt geen bezwaar tegen
zou hebben", aldus Hassibi.
Hij uitte verder de vrees, dat vertegen
woordigers der „Anglo-Iranian", die weten
hoe hachelijk de Perzische financiële toe
stand is", mogelijk de onredelijkste voor
stellen zullen doen voor de aankoop van de
twee millioen ton olie, die in de raffinaderij
van Abadan zijn opgeslagen.
Sprekend over het Amerikaanse aanbod,
cm Perzië tien millioen dollar te schenken,
zeide Hassibi: „De Verenigde Staten willen
ons dit armzalige bedrag schenken, om zich
daarmede voor goed invloed in onze aan
gelegenheden te verschaffen. Indien wij
hun aanbod zouden aanvaarden, zouden wij
in de toekomst zeker een milliard dollar
verspelen".
Engeland en de Verenigde Staten hebben
nieuwe beraadslagingen geopend om vast
te stellen welke hun volgende stap zal zijn
in Perzië en zich voor te bereiden om het
hoofd te kunnen bieden aan een noodtoe
stand, die zou kunnen ontstaan ten gevolge
van de verwerping door Mossadeq van de
voorstellen van Truman en Churchill.
Churchill heeft voor morgen een speciale
kabinetszitting bijeengeroepen waarop de
Perzische kwestie bovenaan op de agenda
staat.
Britse officiële kringen spraken vlakweg
de n iet-officiële veronderstellingen tegen
uit Teheran, volgens welke de boodschap
van Truman en Churchill zou worden af
gezwakt of de voorstellen zouden worden
uitgebreid met het oog op het doen van
verdere concessies aan Perzië.
„Het is thans de taak van Mossadeq om
zijn oorspronkelijke haastige verwerping
van de Westelijke voorstellen te wijzigen
en hij zou de situatie kunnen redden door
enkele mogelijkheden te laten in zijn ant
woord waardoor de deur niet geheel zou
worden dichtgesmeten voor toekomstige
besprekingen," aldus deze kringen.
Zon. Volgens een te Londen ontvangen
bericht van het Russische persbureau
„Tass" wordt in het gebied, waar op
het ogenblik aan het Toerkmenische
kanaal wordt gewerkt, de warmte van
de zon gebruikt om elcctrische centrales
te drijven. Vorig jaar heeft de Russische
academie van wetenschappen een in
stallatie hiervoor geconstrueerd, aldus
„Tass".
Tekort. België heeft over de maand Augus
tus bij de Europese Betalingsunie een
tekort van ongeveer 3 millioen dollar.
De Belgische overschotten op Engeland
en Frankrijk waren niet groot genoeg
om het tekort tegenover Nederland,
Zwitserland en Italië te dekken. België
zal de helft van bovengenoemd tekort
in goud moeten aanzuiveren. Het tekort
tegenover Nederland is een gevolg van
de terugtrekking door de Javasche Bank
van een bedrag van 200 millioen francs
uit de Belgische banken. De hoge uit
gaven voor toerisme verklaren het te
kort met de andere landen.
Buit. Te Londen is Dinsdag aan twee
autohandelaren, Noble en Kingshott,
ten laste gelegd, dat zij een deel hebben
ontvangen van de 250.000 pond (ruim
2.6 millioen gulden) aan bankpapier,
die in het begin van dit jaar bij een
overval op een postauto te Londen werd
buitgemaakt. Kingshott zou de politie
hebben gezegd, dat hij zijn leven niet
meer veilig zou zijn, als hij de naam zou
noemen van de man, die hem het geld
gegeven had.
Sabotage. Volgens het Roemeense pers
bureau heeft een Roemeens militair ge
rechtshof vijf Roemenen ter dood ver
oordeeld „wegens sabotage aan het werk
van het kanaal tussen de Donau en de
Zwarte Zee". Vijf beschuldigden kregen
straffen van 20 jaar tot levenslang, in
sommige gevallen verbonden met
dwangarbeid. In de beschuldiging wordt
gezegd, dat de veroordeelden in ver
binding hebben gestaan met de „Brits-
Amerikaanse geheime dienst" en ver-
nielings- en ander sabotagewerk heb
ben georganiseerd.
Dienst. Volgens de „Hamburger Hafen
Nachrichten" heeft de rederij Max Faul-
baux in Flensburg het plan een ge
regelde dienst van Hamburg en Bremen
naar Indonesische havens in te stellen.
Voorlopig wil de rederij met gehuurde
schepen maandelijks een afvaart ver
zorgen.
Kanaal. In de twee maanden sinds het
veertig kilometer lange kanaal om West
Berlijn heen door de Oost-Duitse auto
riteiten werd geopend, hebben Oost-
Duitse schippers herhaaldelijk aan
functionarissen van het West-Berlijnse
stadsbestuur gemeld, dat stukken oever
van het kanaal zijn ingestort. Volgens
de „Neue Zeitung", het in de Duitse taal
verschijnende blad van het Amerikaan
se ministerie van Buitenlandse Zaken,
is deze kanaalaanleg een mislukking
gebleken. Kortgeleden is de oever weer
over een afstand van ruim negentig
meter ingestort, waardoor de nabijge
legen velden werden overstroomd, aldus
dit blad.
Vliegen. Op 21 October begint te Nice een
luchtvaartconferentie van de I.A.T.A.
(de internationale luchtvaart-organisa
tie), waarop onder meer het invoeren
van toeristenvluchten in Europa een
punt van bespreking zal zijn. Zoals be
kend zijn deze vluchten op de transat
lantische route een groot succes geble
ken. In Europa kan men op het ogenblik
de nachtvluchten, gevlogen door de
„moonliners" reeds als toeristenvluchten
beschouwen. De Scandinavian Airlines
System heeft bekend gemaakt, dat de
toekomstige toeristenklasse in Europa
gemiddeld 25 procent goedkoper zal zijn
dan de eerste klasse viucmen.
Vondst. Voordat een Joodse juwelier uit
Brussel in 1940 naar Argentinië vluchtte
begroef hij een gedeelte van zijn juwe
len in een park te Schaerbeek. Dezer
dagen, dus twaalf jaar later, is de juwe
lier naar Brussel teruggekeerd om er
zijn schat weer op te graven aan de
hand van een in 1940 gemaakte platte
grond. Erg gemakkelijk ging dit niet,
aangezien de aanleg van het park
sedertdien geheel gewijzigd was. Na een
viertal dagen graven werden de juwelen
echter teruggevonden. De wollen sok,
waarin ze verborgen waren geweest,
was geheel verteerd. Dezelfde juwelier
had eveneens een aantal kostbare siera
den begraven in Frankrijk en hij heeft
ook die teruggevonden.
Afgezet. De Boliviaanse president, Paz
Estensoro, heeft alle negen rechters van
het opperste gerechtshof in Bolivia af
gezet en door rechters vervangen, die
met de regeringspartij, de nationaal-
revolutionnaire beweging, sympathise
ren. Als reden is genoemd, dat de afge
zette rechters de onwettige machtsover
neming door de militaire junta van
Ballivian in Mei 1951 zouden hebben
gesteund. Het leger had toen de macht
in Bolivia overgenomen, hoewel de hui
dige president Paz Estensoro bij de ver
kiezingen het grootste aantal stemmen
behaald had.
BIJ het lezen van de moorden en ver
woestingen van de Spaanse avontu
riers na de verovering van Amerika, be
kruipt ons een zekere walging. Maar bij
de vele kwalijke eigenschappen die deze
lieden moeten worden toegeschreven, kan
een zekere erkenning van hun moed en
doorzettingsvermogen toch niet achterwege
blijven. Het troepje, waarmede Pizarro bij
voorbeeld in 1531 Zuidwaarts
zeilde om het grote rijk der
Inca's in Peru te veroveren,
bestond slechts uit een paar
honderd man. Deze hadden
weliswaar het voordeel van
kanonnen en paarden, waar
voor de bevolking een panische
angst had, maar om daarmede
een millioenen bevolking te onderwerpen,
blijft desondanks een kunststuk.
Behalve dat Pizarro in politiek opzicht
de wind mee had, was hij bovendien in zijn
middelen niet bijster kieskeurig. Door ver
raad liet hij de (laatste) heersende Inca
vorst, Atahualpa, gevangen nemen en on
der belofte van vrijlating werd deze er toe
geprest een goud- en zilverschat ter waar
de van 42 millioen gulden voor de Span
jaarden bijeen te brengen. Toen hieraan
was voldaan liet Pizarro de vorst echter
door wurging om het leven brengen en
nu lag de weg naar Cuzco, de hoofdstad
van. hel Inca rijk, voor hem open. Want
de vorst genoot goddelijke verering en nu
hij was ter dood gebracht gevoelde het
volk zich door de goden verlaten. Boven
dien verleenden de volken, die onder het
Inca-juk zuchtten, weinig of geen mede
werking, nu, naar zij dachten, de bevrij
dingnaderde.
In ijltempo marcheerden de troepen van
Pizarro naar de hoofdstad, terwijl de Inca-
legers in wanorde en paniek voor hem uit
vluchtten. In Cuzco aangekomen, begaven
de Spanjaarden zich het eerst
naar het klooster van de Zon,
waar honderd van de mooiste
en lieftalligste meisjes van het
land verbleven om er hun op
leiding tot priesteres te ont
vangen en ingewijd te worden
in de mysteriën van de zonne
dienst.
Maar hel bericht van de naderende Span
jaarden was het leger vèr vooruit gesneld
en de meisjes was daardoor gelegenheid
geboden te vluchten. Het laatst waren zij
gezien op de hoge rotskammen van de
Andes, boven Cuzco en daarna in het ravijn
van de Urumbamba rivier. Maar geen
sterveling heeft deze priesteressen daarna
ooit weergezien. Zij schenen in het niet
te zijn opgelost en eeuwen lang heeft haar
verdwijning als een mysterie boven de
geheimzinnige wouden en gebergten van
Zuid-Amerika gehangen.
Tot, ruim veertig jaar geleden, ook dit
geheim werd opgelost. Dat zal u morgen
blijken.
(Nadruk verboden)
H. PéTILLO*
