BOUWACTIVITEIT KOMT OP DREEF Toegestaan volume werd overschreden Met industriehallen de boer op Resultaten Burgerzinlening worden goed zichtbaar Vocale solisten bij orgelconcerten Haarlemse firma's hapten niet Overal in de stad grote bedrijvigheid Nog op stapel: i njna 400 huizén In het Concertgebouw Speciale composities van Verdonck en Voormolen Mej. H. Rudolphus nam afscheid Bouw van tehuis voor ouden van dagen Heidemaatschppij ziet ook een taak in het buitenland Haarlem raakt volgebouwd Meer bouwactiviteit, minder werkloosheid VRIJDAG 12 SEPTEMBER 1952 HAARLEMS DAGBLAD - OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT 7 |"N HAARLEM WORDT WEER GEBOUWD. In vrijwel alle stadsdelen klinkt het gerucht van troffel en kalkbak, rijden vrachtauto's met de hoogopgetaste stenen at en aan of hoort men het doffe gedreun van de heistelling. Haarlem bouwt. Er wordt gewerkt aan scholen waar de jeugd in een gezonde omgeving zich zal kunnen voorbereiden op haar latere taak, aan kerken waar men zich op het leven en zijn problemen zal bezinnen, aan fabrieken waarin honderden hun brood zullen verdienen en aan huizen, en nog eens huizen, die zo broodnodig zijn ter leniging van dat grote volkskwaad: de woningnood. En men moet zich ook al komt men nu onder de indruk van de grote aantallen woningen die tegelijk op stapel staan - vooral geen illusies maken dat het, als deze huizen maar eenmaal voltooid zullen zijn, met de woningnood niet meer zo'n vaart zal lopen. Er zijn nu in een rond getal - 550 woningen in aanbouw. Er komen ei' nog 400 bij in het volgend jaar. Het bouwvolume is dan zelfs met negentig woningen overschreden. Maar het zwarte lijstje van het Huisvestingsbureau 'vermeldde op 1 September op de kop af 1970 onhoudbare en zeer urgente gevallen te zamen. Men ziet kans iedere maand enkele tientallen gezinnen te helpen: er komt een dubbel aantal nieuwe gegadigden voor in de plaats. En de woningblokken die nu gebouwd worden, zijn pas over een jaar op zijn vroegst gereed. De Haarlemse stadsorganist George Ro bert heeft in samenwerking met de direc teur van het gemeentelijk Concertgebouw een plan uitgewerkt om het unieke orgel van Cavaillé Coll in bredere kringen dei- bevolking bekendheid te geven. Dit is ook twee jaar geleden door hem geprobeerd, toen vijf bekende organisten er concerten op hebben gegeven. Gebleken is toen ech ter dat orgelconcerten zonder meer voor het publiek niet voldoende attractief zijn, behalve wanneer deze plaats hebben in een kerk, waar de sfeer meewerkt. De se rie werd een artistiek succes, maar een financiële débacle. Daarom is thans de hulp ingeroepen van vocale solisten met een grote reputatie. Bovendien zal er voor aantrekkelijke programma's worden zorg gedragen. Alle concerten worden op Dinsdagavon den gegeven. De reeks begint op 11 No vember met medewerking van Annie Woud, alt. Op 23 December brengt de so praan Jo Vincent een op de tijd van het jaar afgestemd programma ten gehore, op 17 Februari kan men luisteren naar Roos Boelsma, vooral bekend als oratorium zangeres. Het laatste concert is vastgesteld op 10 Maart en wordt opgeluisterd door Erna Spoorenberg. Een zeer bijzonder concert wordt op 6 Januari gegeven. Dan zal Georgette Hage- doorn namelijk twee werken vertolken, speciaal voor deze gelegenheid gecompo neerd. Pierre Verdonck maakt de muziek bij een bewerking door de dichteres Mies Bouhuys van het sprookje ..Het meisje met de zwavelstokken" van Hans Christiaan Andersen en Alexander Voormolen schrijft muziek bij de ballade „Beatrijs" van P. C. Boutens, die na de pauze wordt uitge voerd. Bij alle concerten fungeert George Robert, die thans herstellende is van een armbreuk, als bespeler van het orgel. Meesterpianisten Men hoopt door dit initiatief de plaats van het Concertgebouw in het Haarlemse muziekleven te onderstrepen, zo mogelijk nog belangrijker te maken, aldus verklaar de de heer H. Deinum ter toelichting. De prijzen van abonnementen voor de gehele serie, zowel als die van de losse plaatsbe wijzen, zijn zo laag mogelijk gehouden. Dezelfde bedoelingen worden nagestreefd door middel van de op 20 October begin nende reeks recitals door meesterpianis ten, waarvoor men.contracten heeft afge sloten met Dame Myra Hess, met Leon Fleisher (de eerste prijswinnaar van het laatstgehouden concours „Koningin Eli sabeth" te Brussel), met Rudolf Firkusny en het Russische duo Victor Babin en Vi- tya Vronsky. Deze foto van de Haarlemse altzangeres Annie Woud werd enkele weken geleden op Schiphol gemaakt, toen zij naar Schot land vertrok om in het Edinburgh Festival als soliste bij het Concertgebouw-Orkest het „Stabat Mater" van Rudolf Mengelberg ten gehore te brengen. Tijdens de laatste repetitie van de Zand- voortse muziekkapel hebben bestuur en leden afscheid genomen van mejuffrouw H. Rudolphus, de oprichtster van het tam boercorps, dat zich in nauwelijks een jaar tijd onder haar bezielende leiding ontwik kelde tot het ensemble, dat door zijn ge disciplineerd en muzikaal optreden steeds groter bewondering wekt. Op het dit jaar in Wildhoef in Bloemendaal gehouden con cours van tamboercorpsen behaalde het corps de eerste prijs. Door verandering van werkkring gaat mejuffrouw Rudol phus Zandvoort verlaten. Voorzitter C. Beekhuis van de kapel sprak haar toe en zegde haar dank voor het belangrijke werk, dat zij voor de vereniging had ver richt. Hij bood haar namens alle leden een fraaie vulpenhouder aan. Directeur J. Wildschut memoreerde hoe mejuffrouw Rudolphus er zeer bijzonder aan had medegewerkt, dat de kapel in haar geheel zich tot steeds groter hoogte kon ontwikkelen. De toneelgroep „De Verenigde Spelers" geeft op Woensdag 17 September in de Haar lemse Schouwburg onder regie van Ton van Otterloo een opvoering van „Tramlijn Be geerte" door Tennessee Williams (in de ver taling van Joop Pollmann). De eerste resultaten van de Burgerzin lening, die in December van het vorige jaar door het gemeentebestuur van Haarlem werd uitgeschreven, worden zichtbaar. Men weet het: de lening heeft bijna drieëneen half millioen gulden opgebracht, genoeg voor 346 woningen. Door allerlei oorzaken kon dat getal verhoogd worden tot 378, ge lijk verdeeld tussen de verenigingen „Het Oosten" en „Ons Huis". Er heerst daar tussen Amsterdamsevaart en Van Zeggelenplcin dan ook een drukte van belang: een eerste blok twaalf win kelhuizen met opslagplaatsen en boven de winkels nog twee woonlagen wordt al opgemetseld, van een tweede blok worden de funderingen gelegd, voor een derde is men nog aan het heien. In het groot Naar Haarlemse begrippen gaat het hier wel zeer in het groot. Reden de zandauto's al 960.000 kilometer met in totaal 220.000 kubieke meter zand om de terreinen op te hogen, nu zijn er niet minder dan acht mil lioen stenen nodig, die onder meer de mate rialen vormen voor een nieuwe woonwijk van acht hectaren oppervlakte. Verder op, aan de Prins Bernhardlaan, verrijzen nog 43 woningen ter afronding van het complex van „Ons Belang". Er zijn daar een paar winkels bij en de toekomstige gegadigden hopen maar dat zij hun zaken nog voor de aanstaande feestdagen kunnen openen. Aan de Richard Holkade is men nog niet zo ver gevorderd, daar zijn de eerste van de 96 huizen voor de „Vooruitgang" een blok van vier woonlagen hoog nog maar net uit de-fundering. Allure Wie nu eens huizen wil zien die ten minste binnenkort al te betrekken zijrï, die moet naar Haarlem-Noord gaan, naar de Planetenlaan. Ook daar heerst volop activiteit, maar architect Tunin- ga kan tenminste zeggen dat het eerste deel van de 83 flatwonigen voor „Huis ter Cleeff" binnen enkele weken voor bewoning gereed is. Men moet zeggen dat zijn schepping een sieraad voor de stad is, een geheel dat bijzonder evenwichtig van vorm is zonder saai te worden en bovendien veel allure heeft. De Planetenlaan heeft er ongetwijfeld door gewonnen, zodat zij nu met de Eksterstraat tot de uit stedebouwkundig oogpunt best ge slaagde nieuwere stadsgedeelten kan worden gerekend. Aan de overzijde van de twee blokken van Tuninga staat de heistelling voor het tweede Christelijke Lyceum (het wordt hier met de reeds bestaande Führhopschool en de nu niet langer geïsoleerde Christelijke Ulo aan de Anthony Fokkerlaan een echt scholencentrum) en grote blauwe borden van het „Nationaal Bouwbedrijf" wijzen de plaats aan waar „De kleine middenstander" zijn eerste 42 flats laat bouwen, een derde deel van het totale plan. Van de Planetenlaan naar de Oostzijde van de Rijksstraatweg is geen lange weg. Daar, aan de boorden van het Spaarne, zijn niet zo lang geleden de laatste grote blok ken montagewoningen gereed gekomen. Zij doen een beetje on-Haarlems aan, al lijken ze wellicht massiever dan ze in werkelijk heid zijn. Dat is voor een niet gering deel het gevolg van het feit dat zelfs de be nedenverdieping geen tuintje heeft, wel een hoog ommuurd binnenplaatsje en dat de balcons niet uit- maar inspringen. Maar de bewoners zijn er gelukkig in, want de meesten hunner hebben al te lang op de wachtlijst van het Huisvestings bureau gestaan en weten nu de waarde van het eigen dak wel te schatten. Scholen Hun kinderen zullen, voor zover zij de openbare school verkiezen, niet ver behoe ven te lopen. Reeds is men met de bouw begonnen van een nieuwe lagere school aan de Jan Gijzenkade. Voor degenen die onderwijs op gerefor meerde grondslag verkiezen komt er een lagere school van de vereniging „Groen van Prinsterer" op de hoek van Muiderslotweg en Vondelweg. Architect H. W. van Kam pen, die ook het Tweede Christelijk Lyceum en de Sionskerk bouwt, heeft er juist de tekeningen voor bij Bouw- en Woningtoe zicht ingeleverd. Rechts: twee bouwvakarbeiders in actie op het werk in Haarlem-Zuid-Oost. De muren van de twaalf winkelhuizen worden iedere dag een flink stuk hoger. Beneden: Aan het centrum van de Her vormde gemeente Spaarndam-W estde Sionskerk aan de Eksterstraat, wordt hard gewerkt, want de gemeente wil het bede huis graag met Kerstmis in gebruik nemen. Beneden: het eerste blok van veertig onder architectuur van H. Tuninga gebouwde flatwoningen voor de vereniging „Huis ter Cleeff" aan de Planetenlaan nadert zijn voltooiing. Het tweede blok staat nog in de steigers. Coornhertlyceum De belangrijkste school, die er op het ogenblik wordt gebouwd, is natuurlijk het Coornhertlyceum. De leiding van de school had vurig ge hoopt, dat men in September, bij het begin van het schooljaar dus, tenminste vijf lokalen in gebruik had kunnen nemen. Na al de tegenslagen die men in de laatste jaren heeft ondervonden men denke slechts aan de opvallend trage afwikkeling der onteigeningsprocedures kwam de mede deling dat pas omstreeks de herfstvacantie verhuisd zou kunnen worden al niet meer onverwacht. Het voordeel is dan in ieder geval dat men tien lokalen tegelijk kan be trekken. Toch kan men de aannemer, de actieve heer H. N. P. van den Aardweg, niet ver wijten dat hij niet voortvarend te werk is gegaan, want hij is tenslotte pas op 4. Juni begonnen. Zoals men weet, wordt het Coornhert lyceum in drie étappen gebouwd. Het vol gend jaar zijn de vaklokalen en de conciër gewoning aan de beurt en in 1954 volgt dan de afsluiting van de binnenplaats door het hoofdgebouw, dat met het front aan de te verlengen Johan van Oldenbarneveldlaan komt. Dat gedeelte zal uit meer verdiepin gen bestaan, zodat het nu nog wat schriel aandoende complex dan wat forser zal tonen. In de aanhef schreven we over fabrieken, die in Haarlem gebouwd worden. Dat sloeg in de eerste plaats op de grote uitbreiding, die de Grafische Inrichting Johan Enschedé en Zonen zal ondergaan. Aan de Rakencs- sergracht zal een geheel nieuwe vleugel komen, waarvoor de aanbesteding reeds heeft plaats gehad. Op dat belangrijke object hopen wij eerstdaags terug te komen. Wat staat er nog op het woningbouw programma in dit en het volgende jaar? Allereerst een complex van 41 woningen aan de Muiderslotweg, dat waarschijnlijk binnenkort kan worden aanbesteed. Het betreft in dit geval onder meer een aantal gemeentelijke herbouwplichten. Vervolgens komt dan aan de beurt een plan voor 84 woningen voor „St. Bavo- Noord" aan de Vondelweg en 196 voor „Patrimonium" aan de Rijksstraatweg en de Tesselschadestraat. Het betreft ook hier voornamelijk bouw in drie woonlagen, waarvan het bijzondere is, dat de eerste woonlaag de beschikking krijgt over het zogenaamde onderhuis, dat een bergruimte en twee slaapkamertjes zal omvatten. In Amsterdam wordt dit woningtype, waarbij geen ruimte verspild wordt, reeds tot volle tevredenheid van de bewoners toegepast. Zo'n eerste woonlaag is als geknipt voor grote gezinnen. Aan de kop van het complex van „Pa trimonium" dat als laatste der Haarlem se woningbouwverenigingen sinds de be vrijding aan de beurt is gekomen om te bouwen komt een voorbeeld van gaan derij bouw. Het gaat hier om kleine wo ningen voor ouden van dagen (twee ka mers, keuken en douche), die niet uit komen op een gemeenschappelijk trap penhuis, maar op gaanderijen langs de verdiepingen, zoals bij het bekende flat gebouw van Brinkman en Van der Vlugt in Rotterdam het geval is. Dan zullen er nog zeventig woningen ten behoeve van het personeel van de Centrale Werkplaats der Nederlandse Spoorwegen worden gebouwd, waartoe de Spoorwegen een lening van ongeveer zeven ton zullen fourneren. De genoemde complexen van St. Bavo- Na de raadsvergadering van 30 Septem ber en de bijzondere bijeenkomst van de raad op 7 October zal reeds op 14 October de raad in openbare vergadering worden bijeengeroepen. Zéér waarschijnlijk zal in die vergadering de raad beslissen over de bouw van een nieuw tehuis voor ouden van dagen aan de Zandvoortselaan tegen over de Dr. Gerkestraat, waarvoor de ilannen gereed zijn. De eerstkomende ver gadering op 30 September zal wegens va- cantie van de burgemeester door de loco burgemeester wethouder S. Slagveld wor den geleid. Noord en Patrimonium hoopt men aan het einde van dit jaar aan te besteden en begin 1953 te gunnen. Haarlem heeft dan het voor drie jaren beschikbare bouwvolume niet alleen op gesoupeerd, maar zelfs een flink stuk overschreden. Wel een groot verschil met vroegere jaren toen men zelfs op het ver werken van het toegestane kwantum ten achter was. Dat zou kunnen betekenen dat daarmee aan de bouwactiviteit in Haarlem een abrupt einde komt. Maar zo is het niet, al was het maar omdat bijvoorbeeld de wo ningbouw in Haarlem-Oost anderhalf jaar zal duren. Het gemeentebestuur zal ongetwijfeld trachten een aanvullende toewijzing van bouwvolume te verkrijgen, waarbij het voor Haarlem bijzondere omstandigheden kan aanvoeren. Want zou men bij de pro vinciale- en rijksautoriteiten alleen op het bevolkingscijfer letten, dan zou er alle reden tot pessimisme zijn: dat is immers, door een negatieve migratie, dalende. Onder voorzitterschap van mr. S. baron van Heemstra is te Middelburg de 6de al gemene vergadering van de Nederlandse Heidemaatschappij begonnen. Deze verga dering is in de Zeeuwse hoofdstad belegd wegens de grote werken die tot herstel van Walcheren worden uitgevoerd en waarin de Heidemaatschappij een groot aandeel heeft. De inleidingen, die door mr. A. J. van der Weel, voorzitter van de Herver kavelingscommissie Walcheren, en ir. A. Franke, rijkstuinbouwconsulent voor Zee land gehouden werden, hadden hierop be trekking. Voorts kwam een voorstel in behandeling dat ten doel heeft de mogelijkheid te ope nen dat de Heidemaatschappij haar werk zaamheden ook in het buitenland kan ver richten. De eventuele werkzaamheid in het bui tenland zal zich moeten bepalen tot het ontwerpen van plannen, het geven van ad viezen of het geven van leiding bij uitvoe ring van door of met medewerking van de maatschappij gemaakte plannen. De Heide maatschappij verleent reeds medewerking aan de uitvoering van een project tot het in cultuur brengen van een uitgestrekt moerassig gebied in Syrië. Een perspectieftekening van het moderne fabrieksgebouw dat ir. S. J. van Emden uit Delft voor de Grafische Industrie N.V. ontwierp. vestiging op initiatief van haar voorzitter plannen ging ontwerpen voor de bouw van zogenaamde industriehallen, waarin een aantal bedrijven voor wie het bezwaar lijk zou zijn afzonderlijk te bouwen ge zamenlijk zou kunnen worden gehuisvest. Voor het eerste proefproject ging men in zee met een drietal Haarlemse bedrijven, die eventueel bereid zouden zijn hun oude wérkplaatsen in de binnenstad te verrui len voor een modern onderdak in de Waar- derpolder. Openbare Werken ontwierp een pracht van een industriehal, waarin weliswaar iedere- luxe werd vermeden, maar waarbij grote aandacht werd besteed aan frisse en gezonde arbeidsplaatsen voor fabrieks- en kantoorpersoneel. De eventuële gegadigden vonden dat plan rijkelijk duur. Daarop maakte Openbare Werken een plan voor een „naakte" industriehal, waarbij het aan de huurders werd overgelaten voorzienin gen te treffen voor kantoorruimten, ean- tines, waslokalen en dergelijke. Dat project kwam natuurlijk aanmerke lijk goedkoper, maar was voor de betrok ken bedrijven nog te kostbaar. Dat ligt echter niet aan het project, wel aan het feit dat een ondernemer die jaar en dag op dezelfde plaats gevestigd is, ge neigd is de nadelen van een minder effi ciënte behuizing vaak moeilijk in geld te berekenen lager aan te slaan dan de kosten van verhuizing en nieuwbouw. Dit geldt te meer nu de meeste gedrijven te kampen hebben met een dalende conjunc tuur. Wij vernamen van het Gewestelijk Ar beidsbureau, dat de werkloosheid onder de bouwvakarbeiders de laatste maan den snel gedaald is. Waren er in Januari van dit jaar ten tijde van de bouwstop 927 werklozen in die bedrijfstak, twee maanden later was dat aantal reeds verminderd tot 709, in Mei waren het er 444, in Juni 414, in Juli 389, in Augustus 308 en op 5 Sep tember registreerde men er 295. Uiteraard verwacht men voor de winter weer een stijging, maar men vertrouwt dat men dan toch ver onder het getal van een jaar geleden zal blijven. Geen verloren moeite Verloren moeite, zal men zeggen? Geens zins. De Stichting voor de Industrievesti ging is vastbesloten de tekeningen en be stekken niet te laten verstoffen in een don kere bureaula. Haar administrateur, de heer J. F. Metz, gaat er in de komende maanden de boer mee op om er in het land bij de industrie belangstelling voor te wek ken. Daarbij zijn drie systemen vastge steld voor de betaling: huur, koop en huur koop, zodat ook in dit opzicht de reflec tanten veel variatie wordt geboden. In Haarlem is men dan ook optimistisch gestemd over de mogelijkheden die er in de missie van de heer Metz'schuilen. Wat die Sionskerk betreft: de Hervormde gemeente van Spaarndam-West hoopt vurig dat zij met Kerstmis kan worden in gewijd als het tenminste met het werk en het weer mee blijft zitten, want nu komen in dat opzicht de kwade maanden aan. De eerste groep huizen, die ten Noorden van de Jan Gijzenvaart gereed komt, staat in de Roemer Visscherstraat. Het zijn vijf tien duplexwoningen, die in principe be stemd zijn voor dertig gezinnen van gede- mobiliseerden. Tenslotte heeft het ons getroffen dat het met de particuliere bouw vrijwel gedaan is. Er zijn hier en daar wat particulieren, die nog herbouwplichten te vervullen heb ben, maar de „risico-bouw" die wij de laatste jaren op tamelijk grote schaal heb ben gekend, behoort tot het verleden. Er zijn aannemers, die zich op financieel-pijn- lijke wijze verkeken hebben op de vi-aag naar woningen van vijftien tot dertig mille per stuk. Haarlem zit op het ogenblik niet zo ruim meer in zijn terreinen voor de stadsuitbreiding. Wanneer de plannen voor „St. Bavo-Noord" en „Patrimo nium" in het uiterste Noorden zijn ge realiseerd, is het stadsdeel tussen Rijks straatweg en Vondelweg vrijwel volge bouwd. Slechts in de omgeving van het Roerdompplein resteren gronden voor particuliere woningbouw. Daarom is men nu bezig met het bouw rijp maken van de terreinen aan de toekomstige Schipholweg. De gemeente raad voteerde daartoe reeds een crediet van f 690.000. In ons blad van 2 Sep tember publiceerden wij reeds een arti kel over de stedebouwkundige verdien sten van dat plandat volgende maand in de raad komt. Er is daar plaats voor ongeveer vijfhonderd huizen. Vervolgens heeft men aan de Oostzijde van de Prins Bernhardlaan de toe komstige Parkwijk ruimte voor ze venhonderd woningen. In Haarlem kunnen er dan nog ongeveer duizend tot twaalfhonderd huizen ge bouwd worden: Rijksstraatweg, Delft laan en Jan Gijzenvaart. Het kwartier tussen Delftlaan en Plane tenlaan is voor particuliere bouw be stemd, maar het is de vraag of daar onder de tegenwoordige verhoudingen nog iets van kan komen. Wanneer ook die gronden uitgegeven zijn. zal men voor de woningbouw naar de RomolenpoIdér moeten. Zover is het (gelukkig) nog lang niet. Het gaat met het in exploitatie brengen van het industrieterrein in de Waarder- polder langzaam, maar en dat is het be langrijkste het gaat. De Betonbouw Schipholt een in prin cipe niet-permanent filiaal van een En- schedése firma heeft reeds voor de der de keer om uitbreiding van de haar ver huurde oppervlakte verzocht. Men hoopt nu maar dat dit bedrijf, dat volgens het nieuwe Cusveller-systeem betonelementen fabriceert in de buurt van de plaats waar deze moeten worden afgeleverd, zich op den duur blijvend in Haarlem zal vestigen. Men zal zich voorts herinneren dat er een paar flinke stukken aan de Nijver- heidsweg zijn verkocht aan drukkerijen. Maar de N.V. Vernhout en Van Sluijters, die nu in de binnenstad is gevestigd, schijnt nog niet veel animo te hebben om te gaan bouwen, in tegenstelling tot de N.V. Grafische Industrie te Heemstede. De gemeenteraad verstrekte dat bedrijf een bouwcrediet van drie ton. nadat wet houder W. F. Happé, tevens voorzitter van de Stichting voor de Industrievestiging, met grote voortvarendheid had gezorgd dat Gedeputeerde Staten nog dezelfde middag het raadsbesluit goedkeurden. Allerlei oor zaken maakten dat het daarna niet zo vlot met de voorbereidingen ging, maar wij vernamen dat met de bouw nu spoedig een begin zal worden gemaakt. Dat is echter niet alles. Een. jaar geleden publiceerden wij een artikel, waarin wij meldden dat de Stichting voor de Industrie-

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1952 | | pagina 9