„Joegoslavië en Engeland zijn bereid
tot verzet tegen aanval"
Saneringsplannen voor een deel
van Amsterdams binnenstad
Rijksbegroting komt begin
November aan de orde
Weerbericht
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Vereniging
Eden: „Verschil in politieke stelsels
mag geen bezwaar zijn"
Ontslag W. Vogt
niet ongeldig
Openhartige taal van Tito
Nederlandse straaljager
in België verongelukt
De democraat Byrnes
steunt Eisenhower
M.S.A.-accoord met
Indonesië vervalt
Het woord is aan
Voordien geen behandeling van
principiële aangelegenheden
Amerikaanse basis op
Groenland in gebruik
Japan in oppositie
tegen Russisch veto
Piloot omgekomen
Oproer in Finse gevangenis
Westelijke eisen voorrang
voor Duitse verkiezingen
Libanese president naar
Frankrijk uitgeweken
TWEEDE KAMER
Nieuwe abonnés
GRATIS
AVRO in het gelijk gesteld
Brits vliegtuig in het
Kanaal gestort
67e JAARGANG No 61
Hoofdkantoor Grote Houtstraat 93, Haarlem.
Telefoon 15295 (zes lijnen) Directie, Hoofd
redactie, Redactie en Administratie. Bijkantoor
in Haarlem-Noord, Soendaplein 37, Tel. 12230.
Drukkerij Zuider Buitenspaarne 12, Tel. 15295.
Directeur Hoofdredacteur: Robert Peereboom
VRIJDAG 19 SEPTEMBER 1952
Haarlems Dagblad
296e JAARGANG 221
Uitgave van de Grafische Bedrijven Damiate.
Verschijnt dagelijks beh. op Zon- en Feestdagen.
Abonnement per week 47 cent, per Wartaal
6.10, franco per post 6.60. Postgiro 273107
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
ALS MEN DE BELANGSTELLING der
volken „in hun brede lagen" wil wekken
voor Europese federatie zal men dat moe
ten doen door hun de veranderingen in uit
zicht te stellen, die zij erdoor in hun dage
lijks leven zullen ervaren. Het interesseert
de meeste mensen meer of zij zonder pas
poort en de overlast van andere douane
formaliteiten zullen kunnen reizen en van
deviezen-beperkingen verlost zullen wor
den, dan hoe de federale grondwet gefor
muleerd zal worden. Vooral juridische
strijdvragen vinden geen brede belangstel
ling. Bij de krant zijn wij ons daar wel van
bewust. Niettemin dienen de kernvragen
aan een zo groot mogelijk aantal belang
stellenden te worden voorgelegd en duide
lijk gemaakt, en het is altijd moeilijk uit te
maken wie dat allemaal zijn. Ge kunt dit
vergelijken met de moeilijkheden waarin
democraten tijdens de wordingsgeschie
denis der democratie verkeerd hebben
eer er algemeen kiesrecht was als zij
zich bezonnen op de vraag, hoe men een
kiezérscorps zou kunnen samenstellen dat
tenvolle voor zijn taak berekend was. Hetr
geen overigens zowel zou moeten'inhouden
dat elke kiezer de staats-taak voldoende
begreep als dat hij zich boven eigenbelang
en groepsbelang zou weten te stellen. Nu,
men is nimmer geslaagd in de samenstel
ling van zulk een élite, zulk een kiezers-
keur, al leeft zij ongetwijfeld in ons mid
den. Zelfs als men haar door een wonder
kon ontdekken zou zij nog niet worden
aanvaard, tenminste niet nu. Het is er
mee als met de aloude vraag: hoe krijgt
men de rechte mensen op de juiste plaat
sen, welker oplossing wel steeds ijveriger
wordt nagestreefd, maar ook nog in zo tal
rijke gevallen faalt.
Wil men de federale vereniging van een
aantal landen voor een zo groot mogelijk
aantal mensen aantrekkelijk maken, dan
behoeft men zich evenwel niet tot ophef
fing van 'douane-formaliteiten die trou
wens niet dadelijk zal komen te bepa
len. Belangrijker is bijvoorbeeld de vrij
heid om werk te zoeken in die andere lan
den met welke het onze een federaal ge
heel zal zijn gaan vormen: verruiming van
de arbeidsmarkt. Belangrijker zou ook de
vervulling zijn van de voorwaarde, dat
ieder er een tweede staatsburgerschap, dat
van de Unie, dat van „het grote land", bij
zou krijgen. Niet vanwege de formaliteit
zelf, maar omdat die het besef zou doen
ontwaken dat men nu ook tot een grote
mogendheid behoorde. De tweede wereld
oorlog en zijn verloop hebben wel zeer dui
delijk gemaakt, dat men als vrije burger
van een klein land geenszins dezelfde kan
sen en dezelfde vrijheid bezit dan als vrije
burger van een groot land. De vrije burger
van het grote land heeft trouwens ook
buiten oorlogstijd niet steeds nagelaten,
daarop de aandacht te vestigen, al was het
alleen maar door zijn houding en optreden.
Ik geloof dat onze toetreding tot een fede
rale unie ons nationaal zelfvertrouwen zou
versterken. Het is door de ervaringen, op
gedaan sinds Mei 1940, erg geschaad. Ik
geloof dat het tijdens de ontwikkeling van
zaken in de federale unie ook zou groeien,
omdat zou blijken dat sommige Hollandse
qualitciten en bekwaamheden daarin bij
zonder tot hun recht zouden komen. Men
zou ons als medebouwers aan de unie zeer
goed kunnen gebruiken: niet zozeer als po
litici maar juist op breder en dadenrijker
gebied, waarop veel groter aantallen men
sen nodig zijn: als volhardende werkers.
Het feit dat er vrij veel Nederlanders
zijn, die de talen der anderen geleerd
hebben (en dat sommigen ze zelfs vloeiend
spreken) zal ons zeker sterk doen meetel
len, eenvoudig omdat dit in de practijk zo
nodig en nuttig zal blijken. Anderzijds ver
wacht ik dat de belangstelling voor onze
eigen taal, waaraan bij zovelen zoveel ont
breekt, door toetreding tot een federale
unie zou worden bevorderd. De gedachte
ligt misschien niet vlak voor de hand, maar
zij is gemakkelijk toe te lichten. In de
nauwe vereniging met andere volken zal
men zich op de werkelijke waarden van
het eigene sterker gaan bezinnen. Men zal
het gevoel krijgen: wij moeten oppassen
dat dit niet teloor gaat, juist omdat eerst
de gedachte zal zijn ontstaan: het zou nu
wel eens teloor kunnen gaan.
Met dat al zullen vereniging en samen
werking van al die volken niet zo vlot tot
stand komen. Men zal, als de formele unie
voltrokken is, beginnen met elkaar met
twijfel te bejegenen en menigeen zal erop
gebrand zijn, alle voordeel naar de eigen
kring te halen en over alles te disputeren.
Hetzelfde ziet ge vaak gebeuren als twee
bedrijven pas een fusie hebben aangegaan
of zelfs twee voetbalclubs. Met de vraag:
wie komen er nu in het eerste elftal?
begint het in alle gevallen, op ieder ni
veau. Zo zal het met de federale unie ook
gaan; men heeft elkaar jaren becon
curreerd en fel bestreden, men kent eikaars
„personeel'^ maar ten dele en heeft voor
opgezette meningen, in het algemeen niet
vleiend, ook over het deel dat men niet
kent. De eerste jaren van een federatie
zullen een gouden tijd zijn voor liefhebbers
van ruziemaken. Hetgeen de voorstanders
van het tegendeel juist tot hun grootste
activiteit zal brengen. Terwijl intussen de
gemeenschappelijke belangen zich zullen
blijven ontwikkelen en zozeer groeien, dat
men in de ene kring na de andere zal gaan
zeggen: wij zijn nu wel helemaal op elkaar
aangewezen. Óp staatkundig terrein zullen,
zoals de ervaring met andere federaties
leert, bij geschillen tussen de gefedereerde
volken en het geheel de volken geneigd
zijn, het belang van het grote geheel in de
eerste plaats te zien. Omdat zij er bijzon
dere prijs op zullen stellen, daartoe te be
horen. Het is een ondervinding die men
in de wordingstijd der Verenigde Staten
(zoals Clarence Streit in zijn werken be
vestigt) zeer duidelijk heeft kunnen vast
stellen.
Dit zijn enkele gedachten over een ver
eniging, zoals die ons tenslotte zeker te
wachten staat. R- P-
TOKIO (Reuter). Japan heeft het
plan een beroep te doen op de internatio
nale openbare mening, „teneinde de toe
lating tot de UNO te verzekeren", zo heeft
het Japanse ministerie van Buitenlandse
Zaken medegedeeld.
De Sovjet-Unie maakte in de Veilig
heidsraad 'gebruik van haar recht van veto
tegen de toelating van het land, terwijl alle
overige tien leden voor stemden.
BELGRADO, 18 September Tijdens het bezoek van de Engelse minister van Bui
tenlandse Zaken, Anthony Eden, aan Belgrado, heeft Tito, de Joegoslavische staats
leider, een openhartige tafelrede uitgesproken. Hij zeide onder meer dat de betrek
kingen van zijn land met Engeland steeds steviger worden en dat Joegoslavië en
Engeland bereid zijn zich te verzetten tegen de eventuele aanval van een mogelijke
aggressor. Tito sprak over de ontwikkeling van de Joegoslavisch-Engelse samenwer
king „sinds het moment, waarop een breuk ontstond tussen Joegoslavië en de
Sovjet-Unie".
BELGRADO, (Reuter) In een com
muniqué van de Britse ambassade in Bel
grado, wordt gezegd, dat de Britse minis
ter van Buitenlandse Zaken, Eden, Don
derdag met de Joegoslavische leiders een
volledige en vriendschappelijke gedachten-
wisseling over internationale vraagstukken
heeft gehad.
Maarschalk Tito heeft Donderdag aan
een lunch ter ere van Eden verklaard, dat
de huidige samenwerking tussen Joego
slavië en Engeland enerzijds het gevolg is
van de gemeenschappelijke strijd en sa
menwerking in het verleden, anderzijds
van het bestaan van gemeenschappelijke
belangen „bij het behoud van de vrede in
de wereld en de gemeenschappelijke ver
dediging tegen de dreiging van een nieuwe
aggressie". Het bezoek van Eden noemde
Tito een zichtbaar bewijs van de steeds
hechter wordende betrekkingen tussen
Joegoslavië en Engeland, die zich uitten
in een betere economische, politieke en
culturele samenwerking, vooral in de loop
van de vier laatste jaren. De maarschalk
herinnerde voorts aan de hulp van Enge
land aan Joegoslavië in de jongste oorlog
en de morele steun van Engeland na de
breuk van Joegoslavië met de Sovjet-Unie
en sprak de overtuiging uit, dat het bezoek
van Eden van groot belang zou zijn voor
de toekomstige ontwikkeling en samen
werking tussen beide landen.
Eden zeide in zijn antwoordrede, dat
hij niet door de Joegoslavische regering
was uitgenodig om te onderhandelen of
verdragen te sluiten. Het doel van zijn be
zoek was, een gedachtenwisseling te heb
ben met maarschalk Tito en zijn medewer
kers over de belangrijkste vraagstukken
van wederzijds belang. Verder om Joego
slavië en zijn huidige positie in de wereld
beter te leren kennen.
Eden legde er de nadruk op, dat het
verschil in politieke stelsels geen beletsel
moest zijn voor samenwerking tussen En
geland en Joegoslavië. „Engeland", aldus
Eden, „is bereid, ondanks zijn eigen moei
lijkheden, al het mogelijke te doen om Joe
goslavië te helpen bij het verzekeren van
de vrede en onafhankelijkheid, waarop alle
volken recht hebben".
Donderdag om kwart voor negen is te
Ottenburg bij Leuven, 12 km. ten Zuid-
Westen van het vliegveld Bevekom in de
Belgisch provincie Brabant, een Neder
landse Meteor straaljager, afkomstig van
Soesterberg, neergestort. De piloot kwam
om het leven.
Ooggetuigen verklaren dat het Neder
landse toestel even na negen uur in de
lucht uit elkaar sprong en in drie stuk
ken neerviel. Het maakte deel uit van een
formatie van drie toestellen.
Van de luchtmachtvoorlichtingsdiensl
vernemen wij over het ongeval met de Ne
derlandse straaljager in België nog het
volgende:
Een Gloster Meteor straaljager van de
vliegbasis Soesterberg is Donderdag in de
omgeving van Leuven (B.) verongelukt.
De bestuurder, de 32-jarige reserve ser
geant-vlieger I. de Kat uit Rotterdam, is
daarbij om het leven gekomen. Omtrent
de ooi-zaak van hot ongeval zijn nog geen
bijzonderheden bekend. Een commissie
van onderzoek is onmiddellijk naar Bel
gië vertrokken.
Sergeant De Kat trad in 1946 in dienst
bij de luchtmacht. Eerst kreeg hij een op
leiding als radio-telegrafist, daarna volgde
hij een cursus voor vliegtuig-telegrafist en
in 1950 kwam hij in opleiding voor vlie
ger. Op 30 Juni 1951 behaalde hij zijn
vliegbrevet. Het slachtoffer was onge
huwd.
COLUMBIA (V.S.) (Reuter) James
Byrnes, democratisch gouverneur van Ca-
lifornic en voormalig minister van Buiten
landse Zaken der Verenigde Staten, heeft
Donderdag te Columbia, in Zuid-Carolina,
verklaard dat hij op generaal Eisenhower
zal stemmen. Byrnes is altijd lid geweest
van de democratische partij.
Hij had reeds eerder alle Amerikaanse
kiezers de raad gegeven bij de komende
presidentsverkiezingen hun keus niet uit
partij overwegingen te bepalen.
„Ik stel getrouwheid aan mijn land boven
toewijding aan een politieke partij," ver
klaarde Byrnes. „Generaal Eisenhower kan
meer dan welke Amerikaan ook doen om
de oorlog in Korea te beëindigen en te ver
hinderen dat wij door een of andere mis
stap in een derde wereldoorlog belanden.
Hierna verklaard Tito verder, dat Joego
slavië en Engeland bereid waren zich
tegen een eventuele aanval te verzetten,
evenals in het verleden. Het deed hem ge
noegen te zien, dat de betrekkingen tussen
Joegoslavië en zijn buurlanden zich in gun
stige zin ontwikkelden. Hij was er van
overtuigd, dat het grootst mogelijke be
grip zou worden getoond bij de oplossing
van de andere nog bestaande vraagstuk
ken die zo belangrijk waren voor de
vrede.
De Indonesische regering heeft Wash
ington verzocht de door de vroegere minis
ter van Buitenlandse Zaken Subardjo
ondertekende M.S.A.-overeenkomst tot
wederzijdse hulpverlening te doen verval
len. De overeenkomst was getekend, zonder
dat tevoren het gehele kabinet er van op
de hoogte was gesteld. De regering-Soeki-
man is indertijd hierom afgetreden.
Van officiële Indonesische zijde is Vrij
dag meegedeeld dat er naar gestreefd wordt
in een Indonesisch-Amerikaanse nota
wisseling een basis te vinden voor een
nieuwe overeenkomst, waarbij de Ver
enigde Staten Indonesië technische hulp
zullen verlenen.
HELSINKI (Reuter). Donderdag is in
de centrale gevangenis van Helsinki een
oproer onder de gevangenen uitgebroken,
die in 'de werkplaats van de gevangenis
bezig waren. Zij stormden op de bewakers
af en vielen hen aan met verschillende
soorten wapens. Twee van de bewakers
weïden door bijlslagen aan het hoofd ge
wond.
Sterke politie-afdelingen spoedden zich
naar de gevangenis om de bewakers in hun
strijd bij te staan. Twee gevangenen slaag
den er in uit de gevangenis te ontkomen,
maar zij werden door de achtervolgende
politie aangeschoten, gegrepen en naar het
Rode Kruishospitaal van de Finse hoofd
stad gebracht. Twee gevangenen en drie
bewakers zijn gewond. De toestand van een
der gewonde bewakers is ernstig.
LONDEN (Reuter). De nieuwe Weste
lijke nota aan Rusland over de eenheid van
Duitsland zal dezer dagen te Moskou wor
den overhandigd.
Naar vernomen wordt, zullen de Weste
lijke mogendheden verklaren, dat het hou
den van vrije verkiezingen in geheel Duits
land voorrang moet hebben boven alle
andere onderwerpen die op een conferentie
van vier over de vereniging van Duitsland
ter sprake zouden kunnen komen.
President Betsjari el Choery van Liba
non is spoedig na zijn aftreden onder be
scherming van het leger per vliegtuig naar
Frankrijk vertrokken. Zijn gezinsleden zul
len hem spoedig volgen.
Eugène Marbeau:
Iedere strijd des levens is altijd
een strijd tegen zichzelf.
De Dienst van Publieke Werken van Am
sterdam heeft thans sanerings- en ver
nieuwingsplannen voor de Oostelijke eilan
den, de Weesperstraat en de Nieuwstraat
gereed. In deze plannen, die het gebied
tussen de Oostelijke zijde van Kloveniers
burgwal en Singelgracht omvatten, is er
naar gestreefd de culturele en historische
waarden in dit stadsgedeelte te behouden.
In het ontwerpen heeft het hoofd van de
H. M. Koningin Ju
liana bracht Donder
dag een bezoek aan
Zuid-Limburg. Zij
werd o.a. ontvangen
in de Middelbare
Landb ouw huishoud-
school te Posterholt.
De leerlingen van de
school brachten haar
een zanghulde, en
daarna kreeg H.
de gelegenheid
producten van
school en van
daarbij behorende
boerderij te beoorde
len.
Foto hiernaast: de
Koningin keurt de
paddestoelen in de
huishoudschool. Be
neden: aanbieding
van cadeaux door een
leerlinge van de Mid
delbare Landbouw-
huishoudschool.
M.
de
de
de
De Tweede Kamer kwam Donderdag
middag bijeen voor het regelen van haar
werkzaamheden in de nieuwe zitting. Mr.
L. G. Kortenhorst aanvaardde het
voorzitterschap met een korte rede, waarin
hij meedeelde dat het de bedoeling is de
rijksbegroting te behandelen in de periode
van 4 November tot 19 December. Vorig
jaar is de Kamer er in geslaagd de gehele
begroting vóór Kerstmis af te handelen. In
dien de Kamer dit jaar onze krachtproef
niet zou kunnen herhalen, zal de behande
ling worden voortgezet op Dinsdag 13
Januari.
Met de fractievoorzitters is afgesproken
dat de voorlopige verslagen over de afzon
derlijke begrotingen kort zullen zijn, zodat
het zwaartepunt wordt verlegd naar het
mondeling debat.
Met de minister van Binennlandse Zaken
zal het overleg worden hervat over de ver
ouderde pensioenregeling van de Kamer
leden en hun weduwen.
De voorzitter sprak er nog zijn teleurstel
ling over uit dat de uitbreiding van de Ka
mer niet is doorgegaan. Dat bemoeilijkt de
werkzaamheden omdat velen buitenlands
een taak hebben in internationale colleges
(Raad van Europa, Kolen- en Staalparle
ment).
„De Kamer is thans vernieuwd en ver
jongd", zei mr. Kortenhorst,,„evenals het
kabinet. Mij is elke neiging vreemd om
alles wal nieuw is goed te noemen, maar in
het parlementaire leven is het gevaar gro
ter dat ingeslopen misbruiken alleen wor
den gehandhaafd omdat zij nu eenmaal
geruime tijd hebben bestaan. De toon van
het debat is hier over het algemeen hoffe
lijk en zakelijk gelijk het behoort, de leden
maken gedegen studie van de onderwerpen,
de vergaderingen worden alle omstan
digheden in aanmerking genomen trouw
bezocht, het handhaven van de órde kost
de voorzitter weinig moeite. Van de vrij
heid tot het plaatsen van zinvolle interrup
ties wordt een gepast gebruik gemaakt.
Maar daarnaast zijn er hardnekkige mis
bruiken: de omslachtige verslagen, het
voorlezen van geschreven redevoeringen,
ook wanneer dat niet strikt noodzakelijk is,
liet herhalen van beschouwingen en argu
menten van voorgangers, waardoor het ka
rakter van parlementair debat verloren
dreigt te gaan. De jonge leden met hun
frisse kijk op het parlementaire werk heb
ben hier een taak. Ons streven zal er steeds
op gericht dienen te zijn nieuwe inhoud,
nieuwe bezieling en nieuwe glans te geven
aan onze vertrouwde democratische staats
instellingen," aldus mr. Kortenhorst.
„Met gesluierde vreugde en gedempt
verdriet, met een lach in het ene oog en
een traan in het andere" deed de voorzitter
mededeling van de ontslag-aanvrage van
de eerste commies-griffier, mr. M. F. F.
K. de Nerée tot Babberich, die is benoemd
tot secretaris van het Kelen- en Staalpar
lement.
Geen Communisten in Industrie
commissie
Bij de benoeming van de vaste commis
sies diende de heer Van den Born
(P.v.d.A.) namens alie niet-communis-
tische partijen een motie in om geen
Communist te benoemen in de vaste
commissie voor overleg met de industrie.
Na een protest van de heer Gortzak, die
in de commissie zitting had, werd de
motie met 56 tegen 1 stem aangenomen.
(Van de Communisten was alleen de
heer Gortzak aanwezig).
Zolang de Kómer niet met de nieuwe re
gering van gedachten heeft gewisseld over
het te voeren beleid, achtte de voorzitter
het verkeerd in het openbaar wetsontwer
pen aan de orde te stellen met een prin
cipieel karakter. In de komende weken zal
de Kamer daarom alleen worden bijeen
geroepen voor wetsontwerpen van techni
sche aard of ondergeschikt belang en mis
schien voor spoedeisende wetsontwerpen.
De Kamerleden zullen inmiddels voldoen
de werk hebben met het onderzoek van
de begroting en andere wetsontwerpen in
de afdelingen. Op 29 October zullen bij
voorbeeld voor het opmaken van het voor
lopig verslag in de afdelingen worden on
derzocht de wetsontwerpen tot herziening
van de Omzetbelasting, de geneesmidde
lenvoorziening en de administratieve
rechtspraak voor de bedrijfsorganisatie.
Het uitstel van openbare vergaderingen
in de kamende weken betekent verschui
ving van de werkzaamheden naar het
voorjaar, alcius de voorzitter. Dan zal het
extra druk worden.
die per kwartaal wensen te betalen,
ontvangen ons blad tot 1 October
U kunt zich opgeven aan één onzer
kantoren of aan de bezorger.
DE ADMINISTRATIE
In de civiele procedure, die de heer J. J.
Nahuis te Deventer voor de Amsterdamse
rechtbank aanhangig heeft gemaakt tegen
de A.V.R.O. inzake de algemene jaarlijkse
vergadering van deze omroepvereniging, op
5 Juli in Maastricht gehouden, en het ont
slag van de heer W. Vogt, heeft de recht
bank, die vanochtend uitspraak heeft ge
daan, het A.V.R.O.-bestuur in het gelijk
gesteld. De eiser werd veroordeeld in de
kosten van het geding.
De rechtbank heeft uitgemaakt, dat de
A.V.R.O. met 250.000 leden gerechtigd is
als regel van orde te eisen, dat de leden,
die de algemene vergadering wensen bij
te wonen, hiervan tevoren aan het bestuur
schriftelijk opgave doen. Dit is in de sta
tuten vastgelegd. De rechtbank was er
voorts van overtuigd geworden, dat de
aankondiging van deze vergadering, opge
nomen in de Radiobode, tijdig onder de
aandacht van de leden is gekomen, name
lijk 21 dagen vóór deze werd gehouden.
Zij wees de gestelde eis om de vergade
ring ongeldig te verklaren van de hand,
omdat zij van mening is, dat het A.V.R.O.-
bestuur niet in strijd met de statuten heeft
gehandeld. Hetzelfde geschiedde met het
verzoek tot het ongeldig verklaren van het
ontslag dat het bestuur heeft verleend aan
de heer W. Vogt. De rechtbank was van
oordeel, dat de heer Vogt zijn ontslag zelf
heeft ingediend en dat het bestuur in
overeenstemming met de statuten dit ont
slag heeft ingewilligd.
Naar het ANP verneemt is een vliegtuig
van het type „Firefly" van de 19de groep
van de Britse luchtmacht in het kanaal
gestort.
Het ongeluk gebeurde 23 mijl ten Zui
den van Start Point. Nadere bijzonder
heden zijn niet bekend.
Amsterdamse stadsontwikkeling, prof. C.
van Eesteren, een belangrijk aandeel gehad.
Het aantal personen, werkzaam bij de in
de gehele binnenstad binnen de Singel
gracht gevestigde industriële bedrijven nam
toe van ruim 31.000 in 1929 tot ruim 42.000
in 1951. Het aantal inwoners in dit gebied
liep in dezelfde tijd terug van ruim 183.000
tot ruim 141.000. Met de typische menging
van wonen en werken in dit stadsgedeelte
is in de plannen terdege rekening gehou
den. Het eerste plan heeft betrekking op
de drie eilanden Kattenburg, Wittenburg
en Oostenburg. Er is van uitgegaan dat
Kattenburg een woongebied zal blijven,
Wittenburg gedeeltelijk voor bewoning en
gedeeltelijk voor bedrijven zal dienen en
Oostenburg vrijwel geheel tot industriege
bied zal worden bestemd. De Grote Kat
tenburgerstraat zal belangrijk worden ver
breed en via een nieuwe brug op het Ka-
dijksplein op de Binnenweg worden aan
gesloten. In het plan voor de Weesperstraat
is op de plaats van deze straat een 18 meter
brede rijweg met dubbel tramspoor ont
worpen waartoe de straat naar beide zij
den zal worden verbreed. Aan de Nieuwe
Weesperstraat zullen kantoorgebouwen en
winkels verrijzen.
Nieuwe verkeersader
Als voornaamste verkeersader in het
plan-Nieuwmarkt is geprojecteerd een weg,
die in aansluiting aan de te verbreden
Jodenbreestraat Noordwaarts in de richting
van het Centraal Station en de Prins Hen
drikkade zal lopen. Nabij de samenkomst
van Jodenbreestraat en de nieuwe door
braak voor de genoemde weg ontstaat ter
hoogte van de Zuiderkerk een pleinvormige
ruimte. De kerk komt, doordat de huizen
aan de Noordzijde ervan zullen worden
opgeruimd, vrij te staan.
De vele slopingen langs de St. Anthonie-
breestraat en de nieuwe doorbraak hebben
ertoe geleid een bouwblok te ontwerpen
tussen Kloveniersburgwal, Nieuwe Hoog
straat, Nieuwmarkt en de doorbraak. Oos
telijk daarvan zijn bedrijfsgebouwen ge
dacht.
De gronden aan weerszijden yan de
nieuwe verkeersweg zijn bestemd voor de
oprichting van een bedrijfsbebouwing. De
terreinen aan de Binnen-Bantammerstraat,
Lastageweg, Nieuwe Hoogstraat en aan de
Raamgracht nabij de Zanddwarsstraat zijn
bestemd voor woningbouw.
De bij deze plannen behorende tekenin
gen, beschrijvingen en maquettes zijn thans
geëxposeerd in de Zuiderkerk.
NEW YORK. (Reuter). Een verslag
gever van de „New York Times", die een
bezoek brengt aan een nieuwe Amerikaan
se luchtmachtbasis te Thule op Groenland,
heeft zijn blad Vrijdag gemeld, dat deze
basis, op een afstand van ongeveer 1500
kilometer van de Noordpool gelegen, reeds
wordt gebruikt door straaljagers-eenheden
van de Amerikaanse verdediging, hoewel
zij nog niet geheel is voltooid.
De basis, een toekomstig tussenstation
voor inter-continentale bommenwerpers,
zal, geheel voltooid, 263 millioen dollar
kosten. Van dit bedrag is volgens de ver
slaggever reeds 165,8 millioen besteed.
Uit veiligheidsoverwegingen kon de
luchtmacht niet de hele basis laten zien,
aldus de verslaggever. Hij schreef, dat
Thule, afgelegen en woest, door de onge
veer 5.000 Amerikanen die er verblijven,
wat ironisch het „tuintje" van Groenland
wordt genoemd. De Amerikanen wonen in
speciaal ontworpen huizen, die de vorm
hebben van grote pakkisten, bekleed met
alumium.
Radioverbindingen worden bemoeilijkt
door het Noorderlicht, zo meldde de ver
slaggever verder. Gewone compassen kun
nen, door de korte afstand tot de magneti
sche Noordpool, niet worden gebruikt. De
grootste voorrang wordt verleend aan het
vinden van oplossingen voor verbijsteren
de radio- en navigatieproblemen. Om de
moeilijkheden te overwinnen heeft de
luchtmacht reeds een 400 meter hoge an
tenne gebouwd op een nabijgelegen berg
top. Bijzonderheden over de radio-instal
laties op Thule zijn zo streng geheim, dat
zelfs het personeel van de luchtbasis of
ficiële redenen moet aanvoeren om de in
stallaties te kunnen bezoeken.
De correspondent van DPA meldt nog
uit Londen, dat zes modern ingerichte
hangars worden opgetrokken en dat de
weinige maanden van het jaar, dat de ha
ven ijsvrij is, schepen van tienduizend ton
kunnen meren. Het materiaal voor de aan
leg wordt via een luchtbrug met de Ver
enigde Staten aangevoerd.
AANHOUDEND KOUD
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt, geldig van Vrij
dagavond tot Zaterdagavond, opge
maakt om 10 uur:
Vannacht in het binnenland hier en
daar mistbanken en plaatselijk nacht
vorst, overigens wisselend bewolkt met
enkele buien en morgen overdag onge
veer dezelfde temperatuur als vandaag.
Matige tot zwakke wind uit uiteenlo
pende richtingen.
20 September
Zon op 6.22 uur. onder 18.43 uur.
Maan op 7.44 uur, onder 18.37 uur.
Hoog en laag water in IJmuiden
Vrijdag 19 September
Hoog water: 3.51 en 16.08 uur.
Laag water: 11.54 uur.
Zaterdag 20 September
Hoog water: 4.19 en 36.37 uur.
Laag water: 0.09 en 12.23 uur.
'ÓOCOCOCCCCCXXtVOO-.-.
