Velser graanhandelaar
zond tarwe voor veevoer
Andromeda-nevel:
7
Reclassering ziet terug op een jaar
van problemen en successen
Zie Boven:
Voorschot aan
werklozen
Economische politierechter
Klanten reclameerden
echter niet
De radio geeft Vrijdag
ook een melkwegstelsel
O
PANDA EN DE SCHAT VAN HET EENZAME EILAND
Diepzee
praatje
2
i'
Betaling
abonnementsgeld
per giro
Grootste grief blijft het „ijzeren"strafregister;
andere zorgen: gebrek aan bijstand en belangstelling
Toenemende specialisatie
Zeek ió het
zo
DONDERDAG 25 SEPTEMBER 1952
Langer dan vijf uur heeft de Economi
sche Politierechter te Haarlem, mr, Bletz,
zich Woensdag bezig gehouden met de be
handeling van de zaak tegen de Velser
graanhandelaar C. D. Deze laatste was ten
laste gelegd in Juli 1951 tarwe, die nog ge
schikt was voor menselijke consumptie te
hebben verkocht aan fabrikanten van
mengvoederproducten, zodat dit graan
werd gebruikt als veevoer. Behalve C. D.
stenden ook de fabrikanten en enige graan
handelaren terecht, in totaal 8 personen,
die allen bij de transacties van C. D. be
trokken waren. Allen hadden een groter of
kleiner deel van de 838 ton graan, die D.
onrechtmatig zou hebben verhandeld, ver
werkt tot veevoer dan wel doorverkocht
aan derden. De zitting duurde zo lang,
doordat niet minder dan zes getuigen waren
opgeroepen, waaronder twee deskundigen
van het Bedrijfschap Akkerbouwproducten
in Den Haag.
De tarwe, die D. zou hebben verhandeld,
v/as, zo kwam tijdens de zitting vast te
staan, van niet al te beste kwaliteit. Een
deel van de 838 ton was muf, beschimmeld,
dan wel vervuild. Hoe groot deze hoeveel
heid onzuivere tarwe was en welk percen
tage nog goed was, is niet meer na te gaan.
D. handelde onrechtmatig, toen hij de
tarwe, die hoewel gedeeltelijk „vuil", toch
niet officieel was afgekeurd voor mense
lijke consumptie, ging verhandelen aan
veevoederfabrikanten. Dit is niet toege
staan omdat er in ons land veel te weinig
wordt geoogst, zodat ten koste van schaarse
deviezen een groot tekort via de buiten
landse markt moet worden aangevuld. Het
binnenlandse graan wordt goed „bewaakt".
Op zijn weg van landbouwer via hande
laren naar fabrikanten en consumenten
dient de tarwe steeds vergezeld te gaan
van geleidebiljetten; bij elke verkoop moe
ten bovendien „bonnen" worden inge
leverd. Het bureau van de Provinciale
Voedselcommissaris, voor Noordholland in
Alkmaar gevestigd, houdt een administra
tie bij van de tarwehandel. Aan deze in
stantie zijn de graanhandelaren verant
woording schuldig.
De zaak, die gisteren diende, werd nog
ingewikkelder, doordat een bepaalde soort
graan, „gemengd gewas" genaamd, wel tot
veevoer mag worden verwerkt. „Gemengd
gewas" kan voor een deel uit tarwe be
staan, andere graansoorten moeten er ech
ter mee vermengd zijn. Deze verhoudings
percentages liggen niet wettelijk vast. For
meel zou het dus zo kunnen zijn, dat een
baal tarwe met een handvol haver „ge
mengd gewas" zpu kunnen worden ge
noemd.
D. was nu ten laste gelegd een hoeveel
heid tarwe als „gemengd gewas" te hebben
verkocht en voorts geleidebiljetten en ver-
antwoordingsstaten ook dienovereenkomstig
te hebben ingevuld, terwijl de aanduiding
„tarwe" vereist was.
Geruime tijd werd stil gestaan bij de
vraag of verdachte financieel voordeel zou
hebben gehad door zijn handelwijze. Dit
kon echter niet bevestigd worden.
De Officier van Justitie, mr. Wiarda,
achtte het ten laste gelegde bewezen, hoe
wel hij moest toegeven dat niet was komen
vast te staan om welk deel van de 838.000
kilo het hier precies ging. Hij vroeg mede
gezien het feit, dat verdachte nog onlangs
was veroordeeld, twee maanden gevange
nisstraf, alsmede intrekking van de vergun
ning van verdachte om als graanhandelaar
op te treden voor de tijd van één jaar.
Pleidooi
De raadsman, mr. Van Vugt, wees er op
dat inderdaad niet vast stond voor welke
hoeveelheid zijn cliënt in overtreding zou
zijn geweest.
Verder dat D., vanwege de slechte kwa
liteit van de handelswaar, mocht aannemen
dat het hier veevoedergraan betrof, wes
halve van opzet geen sprake kon zijn, te
meer niet daar het bureau van de Provin
ciaal Voedselcommissaris steeds alle trans
acties van D. kon controleren.
De Economische Politierechter kon zich
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.18 Platen. 8.00 Nieuws. 8.18
Platen. 8.50 Voor de huisvrouw. 9.05 Platen.
9.40 Voor kleuters. 10.00 Thuis, causerie.
10.05 Morgenwijding. 10.20 Platen. 10.30
Schoolradio. 10.50 Orgel en zang. 11.20
Feuilleton. 11.40 Hobo en piano. 12.00 Dans
muziek. Weerbericht. 12.33 Sport en prog
nose. 12.48 Platen. 13.00 Nieuws. 13.30 Amu
sementsmuziek. 14.15 Kookpraatje. 14.35 Pla
ten (Pl.m. 15.15 Boekbespreking). 16.00 Pla
ten. 16.30 Voor de jeugd. 17.00 Pro Musica
Antiqua. 17.15 Muziekpraatje. 18.00 Nieuws.
18.15 Felicitaties. 18.45 Denk om de bocht.
19.00 Meisjeskoor. 19.15 Prijzen praatje. 19.30
Propaganda-avond. 21.00 Orkest." 22.00 Bui
tenlands weekoverzicht. 22.15 Orgel 22.35
Cabaret. 22.50 Vandaag. 23.00 Nieuws. 23.15
In huwelijk en gezin, causerie. 23.3024.00
Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.15 Gymnastiek. 7.30 Platen.
7.45 Gebed. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 9.00
Voor de huisvrouw. 9.35 Platen. 9.45 School
radio. 10.00 Kamerorkest. 10.30 Symphonette
orkest en solisten. 11.00 Voor zieken. 11.40
Klein koor. 12.040 Angelus. 12.03 Platen. 12.30
Weerbericht. 12.33 Salonorkest. 12.55 Zonne
wijzer. 13.00 Nieuws. 13.20 Actualiteiten. 13.25
Pianoduo. 13.45 Voor de huisvrouw. 14.00
Philharmonisch orkest. 14.55 Platen. 15.00
Schoolradio. 15.30 Amusementsorkest. 16.00
Voor zieken. 17.00 Voor de jeugd. 17.15 Kin
derkoor. 17.35 Amusementsmuziek. 18.00 Mi
litaire causerie. 18.10 Platen. 18.30 Lichte
muziek. 18.52 Actualiteiten. 19.00 Nieuws.
19.10 Regeringsuitzending: Verklaring en
Toelichting. 19.30 Platen. 20.25 De gewone
man. 20.30 Weense muziek. 21.00 Sympho-
nette-orkest en solisten. 21.30 Thuisfront
Tombola. 21.35 Platen. 21.50 Aqui esta su
casa, hoorspel. 22.45 Het Christelijk Oosten,
causerie. 23.00 Nieuws. 23.15 en 23.5524.00
Platen.
TELEVISIE (A.V.R.O.)
20.15—21.45 Televizier; Zoals de hand is,
zo is de mens.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Or
kest. 13.00 Nieuws. 13.15 Hammondorgel.
14.00, 14.15, 15.30, 16.00, 16.15 en 16.50
Platen. 17.00 Nieuws. 17.10 Lichte muziek.
18.00 Platen. 18.15 Causerie. 18.30 Voor sol
daten. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen. 20.15 Sym-
phonio-orkest en solist. 21.25 Kunstkaleidos-
coop. 21.40 Platen. 22.00 Nieuws. 22.15 Platen.
22.55—23 CO Nieuws.
met dit laatste verenigen. Desondanks
achtte hij de verdachte schuldig, omdat
deze niet het recht had uit te maken of
graan al dan niet geschikt was voor con
sumptie. Hij veroordeelde D. tot een boete
van 750,subsidiair twee maanden
hechtenis voor het verhandelen van de
tarwe. Een boete van 500,legde hij op
voor de verkeerde invulling van de
papieren.
De twee grootste afnemers van de tarwe
waren veevoederfabrieken in Amersfoort.
De ene firma had 309.000 kilo gekocht, een
ADVERTENTIE
Teddy gevoerde kinderpakjes
andere 135.000 kilo. Beide firma's meenden
onschuldig te zijn aan het ten laste gelegde.
D. zou in deze verkeerd hebben gehandeld,
doch zij zelf niet. „Ik voel mij volmaakt
onschuldig," zei één van de verdachten.
„Dat zou u geweest zijn, als D. destijds
minister van Landbouw was geweest,"
repliceerde de Politierechter. Nu veroor
deelde hij de eerste firma tot 750,boete
waar 5000,was geëist, en de tweede
tct 500,boete; de eis was hier 2500.
Zes andere firma's in den lande, die
allen „gemengd gewas" van D. hadden ge
kocht, doch niet reclameerden toen deze
tarwe afleverde, kregen boeten variërende
van 400,— tot 40,— opgelegd.
In het revalidatiecentrum Aardenburgte Doorn zijn door de minister van Oorlog,
ir. C. Staf, Woensdagmiddag aan enige invalide ex-militairen de eerste speciaal voor
hen gebouwde auto's overgedragen. De auto's zijn geheel ingesteld op handbediening
en dus bestemd voor oud-militairen, die het gebruik van hun' benen hebben verloren.
Minister Staf in gesprek met een der invaliden. Links generaal-majoor dr. J. F. Wilkens
NS
dat
melkwegstelsel,
milliardvoudige
sterrensysteem waartoe
onze zon en alle sterren
die wij kunnen zien be
horen, ziet er uit als een
aan beide zijden bolle
lens, die dus in het cen
trum het dikst is en naar
de randen toe afgeplat.
De middellijn van die
lens moet ongev. 100.000
lichtjaren bedragen, dat
wil dus zeggen honderd
duizend maal de afstand
die het licht in een jaar
aflegt.
Een onvoorstelbaar grote
afstand maar het heel
al is er niet mee gevuld.
Dit enorme melkwegstel
sel van ons is niet uniek.
Kijk op een heldere
avond eens naar de Zuid-
Oostelijke hemelstreek.
Rechts boven Cassiopeia
en Perseus bevindt zich
het sterrenbeeld Andro
meda. Wie goede ogen
heeft ontdekt daar zon
der optisch hulpmiddel
een zeer vaag lichtend
vlekje in de buurt van
een der kleinere sterren
van Andromeda, welk
vlekje bekend staat als
de „Andromeda-nevel".
Pas in deze eeuw zijn de
telescopen sterk genoeg
geworden om. de struc
tuur van zulke nevel
vlekken te onthullen;
structuur die aanleiding
was om ze „spiraalne
vels" te noemen. Boven
dien bleek de kijker (het
was de Hooker-telescoop
van de Mount Wilson-
sterrewacht in Califor-
r>e.v«.
CASSlOPt IA
ili»
nië) krachtig genoeg om
te tonen dat de nevelvlek
in feite een reusachtige
klont sterren was.
En de vreugde over die
ontdekking steeg ten top
toen er zich onder de
sterren in de Andromeda
-nevel „cepheïden" ble
ken te bevinden: die
knipperlicht-sterren
uit wier lichtschomme-
ling zich zo nauwkeurig
laat afleiden, hoever zij
van ons vandaan staan.
Nu kon men berekenen
op welke afstand deze
Andromeda-nevel zich
bevond: het bleek 800.000
lichtjaren te zijn. Gege
ven eenmaal deze af
stand kon men aan de
hand van de op hemel-
foto's meetbare grootte
ervan ook de werkelijke
omvang uitrekenen en
die bleek uit te komen
op.... 100.000 lichtjaren!
Wat afmetingen betreft
is dus de Andromeda-
nevel een soortgelijk
Melkwegstelsel als het
onze, eveneens uit vele
milliarden afzonderlijke
sterren (zonnen) be
staand.
De Andromeda-nevel is
de enige spiraalnevel
waarvan ons blote oog
(als het scherp ziet) iets
kan ontdekken: een vage
lichtindruk. Telescopen
hebben echter verraden
dat er zich in het heelal
millioenen spiraalnevels
bevinden. Millioenen
melkwegstelsel gelijk het
onze, elk met. ongeveer
honderd milliard zonnen.
Zij bevinden zich alle in
een bolvormige ruimte
met een straal van een
milliard lichtjaren, want
dat is de afstand die onze
sterkste kijkers tegen
woordig overbruggen.
Maar dat wil niet zeggen
dat daar voorbij het
heelal leeg zou zijn.
G. v. W.
Op vragen van het Tweede Kamerlid
Reuter (C.P.N.) over de lange' wachttijd
voor hen, die krachtens de Werkloosheids
wet recht op uitkering hebben, heeft de
staatssecretaris van Sociale Zaken geant
woord dat het inderdaad soms drie weken
of langer duurt, voordat een bedrijfsver
eniging over een aanvrage om wachtgeld
of werkloosheidsuitkering heeft beslist. In
het overgrote deel der gevallen geschiedt
de eerste uitbetaling binnen 10 dagen na
de aanvr,age. Na overleg met het bestuur
van het Algemeen Werkloosheidsfonds en
het bestuur van de Federatie van Bedrijfs
verenigingen bleken deze bereid de be
drijfsverenigingen te adviseren om in alle
gevallen, waarin niet terstond een beslis
sing op het verzoek om uitkering kon wor
den genomen en waarin niet definitief is
komen vast te staan, dat de betrokkene
geen aanspraak op uitkering krachtens de
Werkloosheidswet heeft, een voorschot op
de uitkering te verstrekken. Geadviseerd is
het voorschot op 30 per week voor ge
huwden en 17.50 per week voor onge-
huwden te bepalen. De meeste bedrijfs
verenigingen hebben deze adviezen opge
volgd.
U kunt het Uzelf gemakkelijk maken
door hel abonnementsgeld voor het
volgende kwartaal te voldoen op onze
postgirorekening no. 273107 ten name
van Haarlems Dagblad, U bespaart
daarmee incassokosten en vermijdt
geloop aan de deur.
Het te gireren bedrag is 16.10, posl-
abonnés 1 6.60.
kunt het ons gemakkelijk maken
door Uw giro-opdracht te verzenden
vóór hei eind van de maand. W{j be
hoeven dan geen kwitanties uit te
zenden
Voor automatische girobetalingen
(het allergemakkelijkstezijn formu
lieren op aanvraag gaarne ter be
schikking.
DE ADMINISTRATIE
(Van een onzer redacteuren)
Eenmaal per jaar komt de reclassering de aandacht vragen voor haar heilzame, doch
uiterst moeilijke arbeid om er in brede kring belangstelling, begrip en bijstand voor
te werven. Wat die belangstelling betreft, zijn de reclasseringsinstellingen (voorbeeldig
samenwerkend in het Nationaal Bureau) namelijk niet verwend: velen gaan nog
onwetend en onverschillig aan dit werk voorbij en het is daarom goed dat ter gelegen
heid van de Reclasseringsweek dit jaar zowel de algemene aspecten als de specifieke
problemen van die arbeid nog eens de revue passeren.
De rechtbank te Amsterdam heeft de
Naardense fotograaf H. veroordeeld tot
20 dagen gevangenisstraf wegens vijf over
tredingen van het Koninklijk Besluit van
April 1940, waarin bepaald is dat geen lucht
foto's mogen worden gemaakt zonder ver
gunning van de minister van Verkeer en
Waterstaat.
Aan problemen is overigens geen
gebrek in de reclassering, die de
laatste decennia een evolutie doormaakt,
waarvan het einde nog niet in zicht.is. De
vorderingen van de criminologie, de psy
chologie en de sociologie maakten het na
melijk noodzakelijk ook-.bij de reclassering
steeds verder de weg der specialisatie op te
gaan, hetgeen weer tot gevolg had, dat er
voor bepaalde taken speciaal opgeleide
ambtenaren- moesten komen ter vervanging
van de leken-reclasseerders, die eerder dit
werk verrichtten. Het resultaat was een
grote overbelasting van de resterende wer
kers, die dan ook, vooral in de eerste na
oorlogse jaren met hun abnormaal-hoge
criminaliteit, handen tekort kwamen om
hun taak naar behoren te kunnen ver
vullen.
Te weinig helpers
En nog altijd zijn er helpers tekort, ook
zelfs voor die taken die wel het domein
van de vrijwillige leken-reclasseerders zul
len blijven, zoals de nazorg en het cel-
bezoek. De „nazorg" omvat, zoals bekend,
het toezicht houden op bepaalde voorwaar
delijk veroordeelden en in vrijheid ge
stelden; het celbezoek is hét contact met
veroordeelden tijdens hun straftijd, en ook
dat is steeds moeilijker geworden, onder
meer door het feit, dat vele straffen thans
geheel of ten dele in gemeenschapsver-
blijven worden ondergaan. In de laatste
taak wordt de reclasseerder echter terzijde
gestaan door een ganse reeks van deskun
digen, zoals de gevangenisdirecteur, psy
chologen en psychiaters, maatschappelijke
werkers en geestelijke verzorgers, die allen
samenwerken om bij de delinquenten het
geestelijke „klimaat" te scheppen, dat hen
moet vrijwaren tegen recidive. Natuurlijk
heeft dit lang niet altijd succes: het aantal
„terugvallers" is zelfs in de opvoedings-
en strafgestichten voor jeugdigen be
trekkelijk groot, maar dat neemt niet weg,
dat elk geval de voilé aabdacht en toe
wijding krijgt van alle daarbij ingescha
kelde reclasseerders een taak die „de
gehele mens" met al zijn tact en geduld
opeist, maar die dan ook een diepe voldoe
ning geven moet aan hem of haar, die er
zich met hart en ziel aan gewijd heeft. En
dat geldt stellig ook voor de vrijwilligers
bij dit werk, van welke categorie mede
werkers de reclassering we zeiden het
reeds er nog zeer vele gebruiken kan.
Het critieke moment
Ook het nazorgwerk is, sociologisch en
humanitair bezien, van eminent belang, om
dat het veelal als sluitstuk fungeert op de
re^ds tijdens de strafexecutie voorbereide
reclassering van de delinquenten in kwes
tie. Juist na de terugkeer uit de straf
inrichting ontstaan immers de grootste
spanningen voor de betrokkenen; spannin
gen binnen het eigen gezin, botsingen rqet
„de buurt" en met de maatschappij in
breder zin. De wijze waarop die spanningen
verwerkt worden, is meestal beslissend voor
het al of niet terugvallen in de misdaad,
waarbij een tactvol toezichthouder soms
wonderen ten goede kan verrichten.
Grief tegen overheid
Te betreuren is echter, dat de sociale
aanpassing van succesvol gereclasseerden
dan toch nog vaak schipbreuk lijdt, omdat
geen wex-kgever hem „hebben" wil. Het in
stituut van de strafregisters, oorspronke
lijk bedoeld als een documentatiemiddel
voor de justitie alléén, wordt namelijk
sinds jaar en dag ook ijverig geraadpleegd
door iedereen die een baan te „vergeven"
heeft. Blijkt een candidaat voor zo'n betrek
king dan geen blanco strafregister te heb
ben, dan kan hij wel inpakken, zonder
dat de werkgever in spe ook maar de moeite
genomen heeft, de détails van het soms
onbetekenende vergrijp na te gaan of het
advies van een reclasseringsinstelling te
vragen. Dat niemand een onverbeterlijke
„zware jongen" in dienst wil nemen, ligt
52. Het stuur met één hand vasthoudend
rekte Teutbei zich zo ver hij kon. Maar
hoe hij zich ook inspande, zijn hand kon
de kaart, die uit Jolliepops achterzak stak,
juist niet bereiken. Het was een kwelling
voor de man om zijn dierbare schatkaart
zo nabij te zien en er net niet bij te kun
nen! „Verdraaid", mompelde hij, „ik mag
het stuur niet loslaten. Ah de kapitein
nu maar één minuutje het rad van mij
overnam!" Maar de kapitein had op dat
ogenblik andere plichten; vol toewijding
verzorgde hij zijn zeezieke echtgenote.
aan het roer kon overnemen. Jolliepop,
weer een weinig hersteld, verwijderde zich
met wankele schreden en de kans voor
„Hier lieve", zei hij, haar een smakelijke j Teutbei om zijn kaart terug te krijgen, was
vruchtenschotel voorhoudend, dit zal je hiermee weer verkeken. „Héél", riep hij
wat opfrissen." ..Ow", kreunde zijn gade, Jolliepop na, „ga nog niet weg! Je mag
„gooi het maar direct over boord, hik, dat, hier best nog even blijven!" Dank u",
hik, dat spaart moeite en tijd". En zo was mompelde Jolliepop. Maar ik ken mijn
er dus niemanddie even Teutbeis plaats i plicht. In deze storm moet elke ervaren
zeeman op zijn post zijn."
voor de hand, maar dat een volkomen ge-
reclasseerde die van goede wil is en de
nodige vakkennis bezit, geen baan kan
krijgen, is een schreeuwend onrecht, dat
heel het voorgaande reclasseringswerk op
losse schroeven stelt en grote gevaren voor
recidive met zich meebrengt. De overheid
vooral blijft hier in gebreke, zij presteert
het zelfs om mensen, die jarenlang als ar-
beidscontractant voor haar werkten, de
deur te wijzen indien zij, bij 't dingen-naar
een vaste aanstelling, geen blanco straf
register kunnen tonen.
Vijftig jaar lang heeft de reclassering in
dit probleem verbetering trachten te bren
gen, maar tot nu toe is er geen bevredi
gende regeling gevonden. Wel wint de
rehabilitatiegedachte veld (zij staat het
afschrijven van oude veroordelingen uit de
strafregisters voor), maar zoals de zaken
nu liggen, blijft de eenmaal veroordeelde
een „geteken'de" wiens (vaak sinds lang
verouderde) vergrijp hem zijn leven lang
als het zwaard van Damocles boven het
hoofd blijft hangen. Gelukkig kan men in
sommige gevallen daaraan tegemoetkomen
door het instituut van de voorwaardelijke
niet-vervolging, die buiten de strafregisters
blijft en daarom vooral tegen jeugdige
delinquenten gebruikt wordt, van wie mag
worden aangenomen (op grond van onder
meer het „voorlichtingsrapport") dat zij
reclassabel zijn.
Ook het instituut der voorwaardelijke in
vrijheidstelling na een deel van de straftijd,
geeft steeds meer gunstige uitkomsten te
zien en ook daarin heeft de reclassering
door en in samenwerking met de gevange
nisstaven, een belangrijk aandeel genomen.
Het gunstigst liggen de condities voor
de reclassering in die strafinrichtingen,
waar de gepi-ojecteerde verjonging van het
gevangeniswezen reeds min of meer vaste
voet gekregen heeft, zoals dat in de bizon-
dere strafgevangenis voor jonge mannen in
Zutphen het geval is. De lezer kent deze
jengdgevangenis en haar moedig experi
menteren met nieuwe methoden reeds uit
een serie artikelen, die een onzer redacteu
ren geruime tijd geleden aan haar wijdde,
maar er is toch wel aanleiding, op enkele
facetten van het Zutphense systeem nog
eens terug te komen. Daarover dan morgen.
Immuun. „Het schijnt dat vliegen en mug
gen bezig zijn hun strijd tegen DDT en
enkele andere nieuwe insectendodende
middelen te winnen", aldus dr. Robert
Metcalf, van de universiteit van Cali-
fornië. Hij zegt dat geleerden vijf of zes
jaar geleden .hebben bemerkt dat een
aantal insectensoorten immuun begon
te worden voor DDT.
Kroon. Het Britse keurbureau heeft de
vervaardigers van souvenirs voor de
aanstaande kroningsfeesten er op ge
wezen, dat de kroon, als officieel keur
merk van het bureau, niet op onedele
metalen mag voorkomen. Vele souvenir
vervaardigers, die reeds met de aan
maak van met een ki-oontje versierde
voorwerpen uit onedele metalen waren
begonnen, voelen zich thans gedupeerd.
Het gebruik als zodanig van de kroon
voor versiering van souvenirs is reeds
maanden geleden door de Koningin en
andere instanties goedgekeurd.
Uitdaging. Dr. Malan, de Zuid-Afrikaanse
minister-president, heeft de provinciale
raad van Natal uitgedaagd een resolutie
aan te nemen waarin de regering ver
zocht wordt Natal uit te zonderen van
de toepassing der apartheidswetten, al
dus meldt de „Times". Malan zeide in
een rede voor de nationale partij in
Transvaal, dat dit zijn antwoord was op
de actie van Natal tegen de politiek van
de regering.
Verklaringen. De Britse minister van oor
log, Head, die Zondag op het hoofd
kwartier der Britse landstrijdkrachten
in de Suezkanaalzóne verklaarde, dat
het verlies van Britse steunpunten in
Egypte niet onherstelbaar zou zijn, heeft
op een persconferentie te Londen ge
zegd: „Het strategische belang van de
Britse bases in Egypte is geweldig, niet
alleen voor Engeland, maar ook voor de
gehele Westelijke wereld. Geen enkele
andere basis in het Midden-Oosten zou
die in het gebied van het Suezkanaal
kunnen vervangen.
Vliegtuig. Duizenden zwaluwen in de
streek van Graz in Stiermarken, die
door plotseling opgetreden winterkoude
zijn overvallen en nog te jong en te
zwak waren om de oudere vogels op
hun trek naar warmer oorden te vol
gen, worden thans op initiatief van de
plaatselijke dierenbeschermingsvereni
ging verzameld. Een speciaal Joegosla-
visch vliegtuig zal deze vogels dan naar
Fiume brengen, waar zij in het warme
klimaat van de Adriatische kust zullen
worden losgelaten.
Gemeenschap. De Franse ministerraad
heeft zijn goedkeuring gehecht aan een
plan van de minister van Gezondheid,
Paul Ribeyre, voor een „witte gemeen
schap". Ribeyre wil de gezondheidsdien
sten en het wetenschappelijke medische
werk in West-Europa samenbinden naar
het voorbeeld van de kolen- en staal-,
defensie- en landbouwgemeenschappen.
Het plan voorziet in uitwisseling van
artsen en studenten tussen leden-staten,
gemeenschappelij ke voorraad vorming
van medicijnen- en medische instrumen
ten, samenwerking tussen geneeskundig
personeel en ziekeninrichtingen, vrije
uitwisseling van geneesmiddelen, stan
daardisatie van medische uitrusting en
medische studie en de oprichting van
Europese laboratoria om het onderzoék
te coördineren.
Herder. Dinsdag is een herder uit Oost-
Duitsland met 800 schapen naar West-
Berlijn gevlucht. Hij weidde zijn kudde
op het Russische vliegveld Schönefeld
bij Berlijn en maakte van mistig weer
gebruik om met zijn schapen naar de
Amerikaanse zóne uit te wijken.
Explosie. In een graanpakhuis in Port
Arthur in de Amerikaanse staat Ontario
heeft zich een ontploffing voorgedaan,
die gevolgd werd door een brand. Ten
minste twee personen worden vermist.
De schade wordt voorlopig'* geschat op
drie millioen dollar. In 1945 hebben
zich op dezelfde plaats eveneens een
explosie en een brand voorgedaan. Toen
vonden 23 personen de dood.
Geen vrijheid. „Er bestaat geen godsdienst
vrijheid voor de Spaanse protestanten",
aldus verklaarde de baptisten-predikant
Paul Freed, uit Greensboro, bij zijn
terugkeer te New York van een bezoek
aan Spanje, dat drie weken heeft ge
duurd. „Dit is voor een goed deel het
werk van de aartsbisschop van Sevilla,
kardinaal Segura en een aantal anderen,
die het volk weer in de Middeleeuwen
willen doen leven." De predikant deelde
nog mede zijn reis te hebben gemaakt
op uitnodiging van leden van het Ame
rikaanse Huis van Afgevaardigden en
senatoren.
HET is bekend dat er in de diepere ge
deelten der zeeën en oceanen een ge
weldige druk heerst, een druK. die steeds
toeneemt naarmate men dieper in het water
afdaalt. Immers, op een voorwerp dat zich
1000 meter onder de zeespiegel bevindt,
rust het volle gewicht van een waterkolom
van een kilometer hoogte,
waardoor een druk wordt uit
geoefend van 100 kilogram
per vierkante centimeter. Het
menselijk lichaam zou op
die diepte onderhevig zijn aan
een totale druk van 1,5 mil
lioen kg. en dus volledig in
elkaar worden geperst. v
Nu is het een zeer begrijpelijke gedach-
tengang dat de druk onder water op een
gegeven moment zö groot wordt, dat een
zinkend voorwerp er, bij wijze van spreken,
niet doorheen kan komen en dus blijft
zweven. Maar, hoe begrijpelijk ook, deze
veronderstelling is niet juist. Èen voorwerp
zinkt naar de bodem van de zee als dit
voorwerp zwaarder is dan het zeewater.
En de druk die in dit zeegebied heerst,
heeft hiermee weinig uitstaande. Wanneer
we dus een steen in de Philippijnse trog
gooien, zakt deze tot de bodem, ook al
heerst daar een druk van meer dan 1000
atmosferen.
Over deze over boord geworpen steen
bestaat dus geen verschil van mening. Maar
de zaak komt iets anders te liggen, wan
neer we een voorwerp laten zinken dat
slechts een weinigje zwaarder is dan het
zeewater aan de oppervlakte. We zeiden
reeds, dat de druk van het zeewater weinig
met het gewicht uitstaande heeft. Welnu,
enige samenhang bestaat er wel degelijk
al is deze dan gering. Want onder zeer hoge
druk dus op grote diepte wordt het
water een weinig samengeperst, waardoor
het soortelijk gewicht hoger wordt. Boven
dien is het zoutgehalte in de onderste wa-
terlagen in het algemeen wat hoger dan
dichter bij het oppervlak, waardoor het
n. soortelijk gewicht eveneens
stijgt. De zeer geringe
samendrukbaarheid van het
water en het hogere zoutge
halte maken een liter zeewater
op grote diepte dus zwaarder
dan eenzelfde hoeveelheid
water bij de oppervlakte.
Ook al is dat gewichtsverschil
zéér gering, toch laat het zich den
ken dat stoffen, die slechts een fractie
zwaarder zijn dan het oppervlaktewater,
niet tot zeer grote diepte zinken, doch
blijven zweven in de gebieden waar het
lichtere oppervlaktewater geleidelijk over
gaat in het zwaardere diepzeewater. Stenen,
kalk, klei- en asdeeltjes behoren hiertoe
echter niet, want deze worden in grote hoe
veelheden op de bodem van de diepzee
aangetroffen.' En ook de schepen met de
legendarische goud- en zilver schatten zijn
alle op de bodem van de oceaan terecht ge
komen.
Over schatten gesproken, weet u dat
iedere Franse hoofdambtenaar momenteel
in staat zou zijn de oorlogsschatting van
30 millioen sestertiën, welke Rome destijds
aan zijn vaderland oplegde, van zijn
maandsalaris te betalen?
Daarover morgen.
H. PéTILLON.
(Nadruk verboden)
