Burgemeester ontstak feest
verlichting in de Cronjéstraat
w
Industriële toepassing van
atoomenergie in Nederland
3
Van Amerikaans protest
is geen sprake
Haarlems Kunstbezit
naar Londen
De radio geeft Zondag
De radio geeft Maandag
Prof. Hendrik Andriessen
Verklaring van prof. Brinkman
Onderzoek samen met
Noorse geleerden
PANDA EN DE SCHAT VAN HET EENZAME EILAND
Nieuwe aanval op
Marty en Tillon
och ió Aet zo
ZATERDAG 4 OCTOBER 1952
HAARLEMS DAGBLAD - OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Circus Europa
Nieuwe boerderij moet
wellicht worden afgebroken
Inaugurele rede
,KLOP MAAR OP 'N DEUR"
Over enkele dagen komt
Geen vredes-Nobelprijs
Koudste en
warmste
plaats
In het Julianapark is een sprookjestuin aangebracht, waar spinnen en kabouters
opgesteld zijn. Burgemeester mr. P. O. F. M. Cremers toonde hiervoor belangstelling
nadat hij de feestverlichting in de Generaal Cronjéstraat in werking had gesteld.
Niet ten onrechte hebben zich Vrijdag
avond enkele duizenden Haarlemmers naar
de Generaal Cronjéstraat en het Jriliana-
park begeven. Nadat burgemeester mr. P.
O. F. M. Cremers een handle had overge
haald, waardoor hij de verlichting in wer
king had gesteld, baadde de straat in een
zee van licht. De burgemeester en het be
stuur der straatvereniging begaven zich
daarna naar het Julianapark, dat door de
aangebrachte imitatiepaddestoelen en -ka
bouters en andere figuren uit sprookjes
land in floodlight een feëerieke aanblik
bood.
Enkelogenodigden kwamen in de winkel
van de voorzitter, de heer A. J. van den
Borg bijeen en laatstgenoemde richtte zich
met woorden van dank tot de burgemees
ter die evenals vorig jaar bereid was de
feestverlichting te ontsteken. De burge
meester stelde de straat aan de stad ten
voorbeeld en spoorde aan op deze weg
verder te gaan. Dank zij de goede samen
werking der leden is er veel bereikt.
De burgemeester zei voorts, dat hij de
straat lief heeft, niet alleen nu, omdat zij
feestelijk verlicht is, maar ook op andere
Naar aanleiding van het informele ver
zoek van de ambassade der Verenigde Sta
ten om inlichtingen over het toneelstuk
„Circus Europa", heeft het ministerie van
Buitenlandse Zaken aan de Amerikaanse
ambassade medegedeeld dat de inhoud
van dit stuk geen elementen bevat die aan
leiding zouden kunnen geven tot diploma
tiek overleg.
Het ministerie verklaart dat van meet
af aan van Amerikaanse zijde volledig be
grip heeft bestaan voor de vrijheid van
meningsuiting hier te lande. Van een pro
test of een officiële démarche van die zijde
is dan ook geen sprake geweest.
De informele gedachtenwisseling omtrent
dit stuk is gesloten.
De directeur van het Frans Halsmuseum
tualiteiten. 22.45 Gebed. 23.00 Nieuws. 23.15heeft van de president of The Royal Aca
demy of Arts te Londen het verzoek ont
vangen om gedurende de maanden Novem
ber 1952 tot Maart 1953 enige stukken in
bruikleen af te staan voor een in het Bur-
lington-House te Londen te houden ten
toonstelling van Hollandse kunst. Het ge
meentebestuur is van mening, dat de ge
meente. op deze wijze een bijzonder gun
stige gelegenheid krijgt om in het buiten
land de aandacht op haar kunstschatten te
vestigen. Er zal dan een verzekering nood
zakelijk zijn van 837.000. De stukken,
welke naar Londen zullen gaan, zijn de
volgende: Maaltijd van officieren van de
Cluveniersdoelen door Frans Hals anno
1627; Duinlandschap door Jacob van Ruys-
dael; De doop van Christus in de Jordaan
door Corn. Cornelisz. van Haarlem.
HILVERSUM I, 402 M.
8.00 Nieuws. 8.10 Platen. 8.30 Gebed. 9.15
Kerkmuziek. 9.30 Nieuws. 9.40 Platen. 9.55
Hoogmis. 11.30 Platen. 11.40 Orkest en solist.
12.15 Apologie. 12.35 Platen. 12.55 Zonne
wijzer. 13.00 Nieuws. 13.10 Amusementsmu
ziek. 13.40 Boekbespreking. 13.55 Platen. 14.00
Voor de jeugd. 14.30 Maastrichts Stedelijk
Orkest. 15.10 Eeuwfeest kerkelijke Hiërar
chie. 15.40 Kamerkoor. 16.10 Katholiek
Thuisfront. 16.15 Sport. 16.30 Vespers. 17.00
Christelijk Gereformeerde Kerkdienst. 18.30
Mannenkoor. 18.50 Platen. 19.00 Gemeente
zangavond. 19.30 Gelooft u dat?, causerie.
19.45 Nieuws. 20.00 Platen. 20.25 De gewone
man. 20.30 Gevarieerd programma. 22.35 Ac-
24.00 Residentie-orkest en solist.
HILVERSUM II, 298 M.
8.00 Nieuws. 8.13 Platen. 8.30 Voor het
platteland. 8.40 Orgel, harp, viool en zang.
8.58 Sport. 9.00 Platen. 9.45 Geestelijk leven.
10.00 Geef het door, causerie. 10.05 Voor de
jeugd. 10.30 Doopsgezinde kerkdienst 12.00
Postduivenberichten en amusementsmuziek.
12.30 Even afrekenen, heren. 12.40 Lichte
muziek. 13.00 Nieuws. 13.10 Orkest. 13.55
Ivan IV, opera. (Pl.m. 15.10 Boekbespreking).
16.30 Sportrevue. 17.00 Gesprekken met
luisteraars, causerie. 17.20 Van het Kerkelijk
erf, causerie. 17.30 Voor de jeugd. 17.50 Sport.
18.15 Nieuws en sportuitslagen. 18.30 Piano.
18.45 Volkszang en woordenspel. 19.30 Radio-
lympus. 20.00 Nieuws. 20.05 Platen. 20.30 Ont
moetingen met Christopher Blaze, hoorspel.
21.10 Amusementsmuziek. 22.10 Voordracht.
22.30 Kamermuziek. 23.00 Nieuws. 23.15 Re-
portaees of platen. 23.25—24.00 Platen.
BRUSSEL, 324 M.
12.00 Journaal. 12.30 Weerbericht. 12.34 Or
kest. 13.00 Nieuws. 13.15 Zang. 13.30 Voor
soldaten. 14.00 Operamuziek. 16.00 Voetbal
reportage. 16.45 Orkest. 17.00 Platen. 17.45
Sportuitslagen! 17.50 Platen. 18.30 Godsdiens
tig halfuur. 19.00 Nieuws. 19.30 Orkest. 20.00
Hoorspel. 21.10 Orkest. 22.00 Nieuws. 22.15
Verzoekprogramma. 23.00 Nieuws. 23.05—
24.00 Dansmuziek.
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Gewijde muziek. 7.45
Woord voor de dag. 8.00 Nieuws. 8.10 Sport
uitslagen. 8.20 Platen. 9.00 Voor zieken. 9.30
Voor de huisvrouw. 9.40 Platen. 10.00 Bas-
bariton en piano. 10.30 Morgendienst. 11.00
Platen. 11.15 Gevarieerd programma. 12.25
Voor boer en tuinder. 12.30 Weerbericht. 12.33
Orgel. 12.59 Klokgelui. 13.00 Nieuws. 13.15
Dubbel kwartet. 13.45 Platen. 14.00 School
radio. 14.35 Platen. 14.45 Voor de vrouw. 15.15
Platen. 15.30 Kamermuziek. 16.00 Bijbellezing.
16.30 Vocaal ensemble. 17.00 Voor kleuters.
17.15 Platen. 17.30 Voor de jeugd. 17.45 Rege
ringsuitzending.: Manokwari, stad aan Nieuw
Guinea's Noordkust. 18.00 Gemengd koor.
18.20 Sport. 18.30 Zigeunerkwintet. 18.45 En
gelse les. 19.00 Nieuws. 19.10 Gevarieerde
muziek. 19.30 Volk cn Staat, causerie. 19.45
Negro spirituals. 20.00 Radiokrant. 20.20
Levensbalans, hoorspel. 21.25 Internationaal
orgelconcours. 22.45 Overdenking. 23.00
Nieuws. 23.15—24.00 Platen.
HILVERSUM H, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek.
7.30 Platen. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 9.00
Morgenwijding. 9.15 Platen. 9.30 Voor de
huisvrouw. 9.35 Platen. 11.00 Prentkunst aan
de wand als versiering, causerie. 11.15 Ka
merorkest. 12.00 Hongaarse, Roemeense en
Russische muziek. 12.30 Weerbericht. 12.33
In 't spionnetje. 12.38 Platen. 13.00 Nieuws.
13.20 Dansmuziek. 13.50 Platen. 14.00 Wat gaat
er om in de wereld?, causerie. 14.20 Platen.
14.30 Voordracht. 14.45 Piano. 15.15 Voor de
vrouw. 16.15 Platen. 17.30 Voor padvinders.
17.45 Platen. 17.50 Militair commentaar. 18.00
Nieuws. 18.15 Militaire causerie. 18.20 Platen.
18.30 Accordeon. 19.00 Muziekpraatje. 19.15
Israëlische liederen. 19.45 Regeringsuitzen
ding: De ruwvoeder-positie op het bedrijf.
20.00 Nieuws. 20.05 Gevarieerde muziek. 21.05
Voordracht. 21.20 Platen. 21.45 Hij en zij,
hoorsnel. 22.30 Dansmuziek. 23.00 Nieuws.
23.15 Op de grens van Oost en West, causerie,
23 20—24.00 Platen.
BRUSSEL. 324 M.
11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Voor
landbouwers. 12.42 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15
Lichte muziek. 13.30 Zigeunermuziek. 13.45
JJchte muziek. 14.00 Kamermuziek. 14.45
P'aten. 15.30 Piano. 16.10 Platen. 17.00
N'eviws. 17.10 Lichte muziek. 18.00 Franse les
18 15 Platen. 18.25 Financiële kroniek. 18.30
■"lor so'daten. 19 00 Nieuws. 19.40 Platen.
"jo oo Orkest. 21.30 Lichte muziek. 22.00
Nieuws. 22.15 Hammondorgel. 22.55—23.00
Nieuws.
dagen, als hij de goed verzorgde étalages
ziet. Die verzorging is een spiegelbeeld van
de welstand der bevolking van Haarlem-
Noord en van de winkeliers. Met de wens,
dat het de winkeliers en de bewoners van
Haarlem-Noord goed moge gaan, stelde de
burgemeester de feestverlichting in wer
king.
De woning van de heer en mevrouw J. H.
Boeree is ter gelegenheid van het jubileum
met bloemen versierd. Hiervoor had het
bestuur der straatvereniging gezorgd. Aan
het echtpaar werd Vrijdagavond een taart
aangeboden.
De economische politierechter te Zut-
phen heeft een landbouwer te Voorst, die
zonder vergunning een boerderij had ge
bouwd, gestraft met een boete van f 40 en
bepaald dat binnen een maand het weder
rechtelijk gebouwde moet worden afge
broken. De aannemer van het werk werd
tot f 600 boete veroordeeld. De nu 32-
jarige landbouwer had in Mei 1951 ver
gunning gekregen voor het bouwen van
een schuur. Daar hij reeds zes jaar ver
loofd was, graag 'wilde trouwen en ver
geefs naar een woongelegenheid had uit
gezien, besloot hij aan de schuur een
woonhuis te bouwen. Zelf verrichtte hij
het grondwerk, kocht hout en stenen en
zocht toen een aannemer. Veel deed hij
zonder hulp van anderen. In Juni van dit
jaar constateerde een ambtenaar van de
gemeente Voorst dat het gebouw groter
was dan de vergunning toestond. Zo
kwam de landbouwer voor de economische
politierechter te Zutphen. Hii overweegt
in beroep te gaan tegen het vonnis.
De componist en organist Hendrik An
driessen, directeur van het Koninklijk Con
servatorium in Den Haag, onze lezers bui
tendien bijzonder bekend door zijn jaren
lange medewerking aan Haarlems Dagblad
in zijn rubriek „Over Muziek" heeft gis
teren zijn buitengewoon hoogleraarschap
aan de R.K. Universiteit te Nijmegen aan
vaard. Hem is, als éérste hoogleraar in de
studie der muziekwetenschap aan die uni
versiteit, de geschiedenis en de acsthetiek
der muziek als leeropdracht gegeven. Hij
hield zijn inaugurele rede over aspecten
der Nederlandse muziek, inleidend met
deze lofzang: „De muziek zelf heeft in de
geschiedenis der mensheid met te spreken
nooit op iets of iemand gewacht: nooit heeft
zij enige tegenstand geducht of aan haar
eigen kracht getwijfeld. Zij heeft de men
sen vervuld en tot uiting gedwongen, onaf
hankelijk zelfs van de vraag of zij reeds
tot woordvorming in staat waren. Met de
eerste kreten welke een gebaar opriepen,
met de eerste luide klanken, door hevige
gevoelens van vreugde of verdriet veroor
zaakt, heeft zij haar bestaan bewezen, en
geen macht ter wereld heeft haar ooit het
zwijgen opgelegd. Gedurende de gehele ge
schiedenis van haar gestalte-vorming heeft
zij de geheimzinnigheid van haar natuur
kracht behouden. Zij was en is welspre
kend als de natuur zelve; en al hebben wij
naar volks- en landaard de vorm van haar
spraak bepaald, zij behield bij deze wel
sprekendheid de vorm van haar wezen."
De ontwikkeling van de muziek naar de
Nederlandse landaard heeft Andriessen in
zijn betoog, dat door een geboeid-luisterend
auditorium, dat de aula tot de laatste plaats
vulde, werd aangehoord, ingezet met over
wegingen over ons land en volk, waarbij
hij Busken Huet's Land van Rembrandt
ci'eerde ten aanzien van de periode, die
aan de Gouden Eeuw voorafging en er de
aandacht op vestigde dat belangrijke mu
sici als Okeghem, Obrecht, Joaquin des Prés,
Clemens, Willaert, Orlando Lassus en an
deren Zuid-Nederlanders waren, die tot.
volle ontplooiing kwamen onder de kracht
en de pracht van het Bourgondische hof.
De vorming van hun kunst steunde groten
deels op Engelse en Franse afkomst; hun
muziek werd groots en brillant en ging
Europa beheersen. Al zijn er later roem
rijke nakomelingen in Noord-Nederland in
Corn. Schuyt en Sweelinck, de eigenlijke
meesters der zogenaamde Nederlandse
scholen waren Belgen.
Herinnerend aan de oude volksliederen
der Noordelijke Nederlanden zeide spreker:
wij mogen ons niet zonder pijn af
vragen waarom Nederland nooit een mu
zikaal kunstwerk heeft voortgebracht dat
in het innerlijk en uiterlijk der oude volks
liederen gegrondvest is, zoals o.a. Spanje,
Hongarije, Rusland en zelfs het koude
Noorwegen dit wel deden. Maar wij moeten
daarbij me'een bedenken dat altijd en
overal de diepste bron van het kunstwerk
'och leeft in de persoonlijkheid en dat het
niet gemakkelijk is te beoordelen waarom
de drijfveren van een componist niet door
het volksleven bewogen worden, terwijl
toch de natuur van de musicus tot de aard
van het volk behoort. Een individualisti
sche houding in het kunstwerk bewijst
evenmin iets tegen het stam-eigen van de
artist als een folkloristisch element in een
compositie een waarborg voor de schoon
heid biedt. Er zijn volkseigen aristocraten
en internationale volksmannen.
In het vervolg van zijn rede besteedde de
orator grote aandacht aan de betekenis van
de in 1557 en 1562 geboren componisten
Cornelis Schuyt en vooral Sweelinck, aan
de invloed van het Calvinisme op de mu
ziek, ook aan het feit dat Sweelinck zo goed
als geen Nederlandse teksten op muziek
zette. Hij sprak over de 76 liederen in Va
lerius' Gedenckclanck en merkte op dat
naar het schijnt de melodie van „Wilt
heden nu treden" van inheemse afkomst is,
dat o.a. de bekende gezangen „O Heer die
riaer des Hemels tenten spreidt", „Merck
toch hoe sterek" en „Gelukkig is het land"
uit Engeland stammen, terwijl o.a. de me
lodieën van „O Nederland, let op uw saeck"
en het "Wilhelmus van Nassouwe uit
Frankrijk komen. „Hoezeer", zeide hij,
„voelen wij ons gelukkig met de melodie
van ons Wilhelmus, die door Valerius als
de „Wijze van Chartres" werd aangegeven.
Hoezeer voelen wij ons vertrouwd met het
karakter van deze muziek en voelen wij het
oude burgerrecht van dit lied".
Meester Sweelinck was gestorven in 1621.
Het scheen dat de geheimzinnige macht,
die kunstwerken doet ontstaan uit de geest
van een persoonlijkheid, in de zeventiende
eeuw zich alleen in de geesteswereld van
dichters en schilders zou blijven openbaren.
Na een kort verwijlen in die tuinen der
schoonheid constateerde prof. Andriessen
dat in de achttiende eeuw het sti*alende
licht van het genie in de Nederlandse mu
ziek ontbrak en dat in de negentiende de
Duitse romantiek als een vredelievende
macht kwam heersen zonder eigen kracht
tegenover deze muzikale invloed. Het was
goed dat wij de muzikale schoonheid der
ADVERTENTIE
r M
i 1
'v.i. r;ij 'j 1?
kite's*K
Op een vergadering te Groningen heeft
prof. A. Brinkman, die verbonden is aan
het natuurkundig laboratorium van de
Rijksuniversiteit te Groningen verklaard,
dat Nederland thans in samenwerking met
Noorwegen bezig is aan onderzoekingen
betreffende de industriële toepassing van
atoomenergie en de realisatie van een door
atoomkracht voortbewogen schip.
Prof. Brinkman verklaarde verder, dat
de onderzoekingen van de kernphysica en
de industriële toepassing van de atoom
energie, het vertrouwen geven, dat Neder
land vroegtijdig mee kan doen, mits men
in ons land voortgaat met de zo noodzake
lijke en belangrijke research. Een ruime
visie en een vertrouwen in de mogelijk
heden bij onze nationale industriën zal
daarvoor noodzakelijk zijn. Hij hoopte op
een grotere medewerking van de zijde der
industrie.
Prof. Brinkman zag als mogelijkheid
ADVERTENTIE
Dit nieuwe Cultuurseriebock is het
gesprek van de dag.
Uw boekhandelaar weet er meer van
ADVERTENTIE
Duitse romantiek leerden kennen, maar
wij verloren ons eigen muzikaal bewustzijn.
Spreker citeerde het voortreffelijke werk
„Een eeuw Nederlandse muziek" van prof.
Ed. Reeser ten aanzien van de negentiende
eeuw en Sem Dresden's Muziekleven in
Nederland sinds 1880 ten aanzien van de
verdiensten van Daniël de Lange en kwam
op de grote vernieuwende kunstenaar Al-
phons Diepenbrock: de van nature bestem
de promotor der artistieke bevrijding in het
muzikaal leven van ons land. „Het eerste
gedeelte van de muzikale cultuur was met
Sweelinck geëindigd; het tweede gedeelte
begon, voorzover het Noord-Nederland be
treft, drie eeuwen later met Diepenbrock.
Het eerste gedeelte kenmerkte zich door
eenheid van stijl; het was niet te verwach
ten dat met Diepenbrock in ons land weer
een eenheid van stijl zou ontstaan. Onaf
hankelijke persoonlijkheden zouden, door
het internationalisme der moderne tech
niek beheerst, hun eigen muziek maken.
Aan te nemen dat daarmee alle getuigenis
van vaderlandse herkomst wordt verloo
chend zou een oppervlakkige, onverant
woorde mening zijn.
Ter receptie na prof. Andriessen's oratie
bleek wel hoezeer men de intrede van de
eerste hoogleraar in de muziekwetenschap
te Nijmegen als een gebeurtenis beschouwt;
zijn rede heeft de grote verwachtingen ver
sterkt.
c
60. Voortgestuwd door de vuurpijl zoefde
Jolliepop door de lucht, tot tenslotte een
heuvel deze onvrijwillige luchtreis stuitte.
De kluiten aarde vlogen rond, toen hij zich
een flink eindje de grond in boorde. „Jol
liepop!", riep Panda, hijgend naderbij ko
mend, „is dit de plek, dat je hier gaat gra
ven?" „Het was mijn opzet niet om hier
te graven, mijnheer", sprak Jolliepop,
waardig aardkluiten uit neus en oren ver
wijderend, „maar iemand heeft de mis
plaatste grap uitgehaald, de vuurpijl in-
mijn zak aan te steken". „Wat?!", riep
Panda, „maar wie kan dat dan geweest
zijn?!!" Waarschijnlijk het individu, dat
zich thans met de kaart uit de voeten
maakt", antwoordde Jolliepopin de rich
ting van het kampvuur wijzend. Beteuterd
keerde Panda zich om en.daar zag hij
Teutbei, die er met de kostbare kaart van
door ging. Ondanks zijn ronde vormen
bleek de man nog een bekwame spoed
te kunnen ontwikkelen en hij was dan
ook weldra uit het gezicht verdwenen.
Dal was die geheimzinnige verstekeling!",
hijgde Panda.
voor de toepassing van atoomenergie in het
Noorden van ons land het gebruik van
atoomenergie voor de voortstuwing van
scheepsmotoren cn de scheepsbouw-
industrie, welke in de provincie Groningen
zeer intensief is. Helaas ontbreekt nog de
nodige research.
PARIJS (Reuter) De leiding van de
Franse communistische partij heeft een
nieuwe aanval gericht tegen het onlangs
ontslagen lid van het partij secretariaat
André Marty. In het weekblad van de
partij, „France Nouvelle", woi-dt een uit
treksel gegeven van de redevoeringen, die
zijn gehouden op de bijeenkomst van het
centrale comité, waarop besloten werd tot
het ontslag van Marty en de oudminister
van Luchtvaart Charles Tillon als leden
van het politieke bureau. Uit deze publi
catie blijkt, dat Marty er van wordt be
schuldigd, dat hij bij zijn bezoeken aan de
provincie zijn partijgenoten angst inboe
zemde en dat hij daarom niet meer door
plaatselijke organisaties werd uitgenodigd.
Ook wordt hij er van beticht, de positie van
secretaris-generaal Thorez (die op het
ogenblik in de Sovjet-Unie vertoeft) en
diens vrouw, Jeanette Vermeersch, afbreuk
te hebben gedaan. Verder zou hij antipathie
koesteren tegen bepaalde partijleiders en
buiten het secretariaat om hebben gecor
respondeerd met plaatselijke afdelingen.
Zoals bekend heeft het communistische
blad „l'Humanité" afgelopen Zaterdag ver
klaringen van Marty en Tillon gepubli
ceerd, waarin deze hun fouten erkenden.
Deze verklaringen achtte het politieke
bureau echter onvoldoende.
Naar een woordvoerder van de partij
meedeelde, zou de „l'Humanité" heden „een
belangrijke verklaring van het politieke
bureau over de tweedrachtzaaiende activi
teit van Marty en Tillon" publiceren.
Volgens een officiële bekendmaking te
Oslo zal dit jaar geen Nobelprijs voor de
vrede toegewezen worden. Voor de toeken
ning van deze prijs is een. bijzondere com
missie van het Noorse parlement verant
woordelijk. Het Nobel-comité geeft nim
mer een motivering van zijn keuze, noch
voor het eventueel niet-toekennen van de
prijs in een bepaald jaar.
Bedelaar. In Miinchen is een bedelaar ge
arresteerd, die er een chauffeur voor
zijn eigen Mercedes en een huishoudster
op na bleek te houden. De man, die
beide benen mist, was speciaal voor de
feestelijkheden ter gelegenheid van de
Octoberweek met zijn personeel uit
Stuttgart naar* Miinchen overgekomen.
Bij de arrestatiê1 bleek de huishoudster
in het bezit te ziji* van een bedrag van
139 Mark aan klein geld, dat deze kam
pioenbedelaar in enige1 Jjren tijds op het
feestterrein bijeen had gpbedeld.
Gift. West-Duitsland zal lOO.OpO Mark bij
dragen in het fonds van dex UNO voor
hulp aan Arabische vluchtelingen uit
Palestina, aldus heeft een West-Duitse
regeringswoordvoerder Vrijdag irf.Bonn
meegedeeld. Reuter tekent hierbij flan,
dat onlangs Arabische landen hebben
geprotesteerd tegen de Duits-Israelischs
herbetalingsovereenkomst als compen
satie voor de misdaden der nazi's, ter
wijl duizenden Arabische vluchtelingen
uit Palestijns gebied groot gebrek lijden.
Lichten. Met behulp van een versperrings
ballon zijn bergers er in geslaagd een
Dinsdag bij St. Ives in Cornwall op de:
rotsen gelopen Britse mijnenveger los;
te trekken. Door de ballon aan het schip
te bevestigen werd een opwaartse druk
van 50 ton verkregen.
Unie. De Franse bond van middelgrote en
kleine ondernemers wil half October
aan de openbare mening een plan voor
leggen voor een Europese belasting
unie. Naar de bond mededeelde, wordt
naar een uniforme Europese belasting
wetgeving gestreefd, waarbij het zwaar
tepunt van de belastingheffing zou lig
gen bij de grondstofindustrieën en de-
energieproductie. Door de elkander ge
lijkende belastingsystemen in de afzon
derlijke landen zouden de bestaande on
gelijkmatige belastingdruk en de daar
door bestaande prijsverschillen in grote
mate gecompenseerd worden.
Staking. Studenten in geheel Argentinië
zijn Vrijdag voor een dag in staking
gegaan, uit protest tegen het door de
regering verplicht gestelde politieke
onderricht en ter ondersteuning van de
studenten in de filosofie te Buenos
Aires, die om genoemde reden staken.
De politie dreef een aantal protest
demonstraties uiteen en arresteerde
enige studenten. Vijfduizend metaal
arbeiders, die Donderdag staakten na
dat het algemeen vakverbond de admi
nistratie van hun vakbond had overge
nomen, hebben het werk Vrijdag her
vat.
Belangrijk. Volgens de „Rude Pravo"
heeft Josef Tesla, de secretaris van de
centrale commissie van de Tsjechoslo-
waakse communistische partij, ter ge
legenheid van de ingebruikneming van
een nieuwe hoogoven verklaard, dat de
Tsjechoslowaakse industrie in de éérste
plaats haar aandacht moet wijden aan
de uitvoering van de bestellingen der
Sovjet-Unie. Na de Russische orders
zijn die der volksdemocratieën het be
langrijkst.
Paddestoel. De te Bosmarceau-les-Mines,
in het departement Creuse, wonende
Fransman Remarque, heeft een reuzen-
paddestoel gevonden, die bij een hoogte
van 1,20 meter een omvang had van
2,40 meter. De paddestoel woog ruim
vier kilogram.
Ambassadeur. Sir Roger Makins, een
economisch deskundige bij het Britse
ministerie van Buitenlandse Zaken, is
benoemd tot ambassadeur van Groot-
Brittannië te Washington als opvolger
van Sir Oliver Franks, zo is Zaterdag
meegedeel^. De nieuwe ambassadeur
zal zijn functie in begin Januari aan
vaarden. Sir Roger Makins is 48 jaar.
Hij trad in 1928 in dienst van het mi
nisterie van Buitenlandse Zaken. In
1944 vertegenwoordigde hij zijn land in
economische aangelegenheden te Wash
ington.
Bekentenis. Een Rooms-Katholieke bis
schop en 27 priesters, die thans te Sofia
terechtstaan op beschuldiging van
spionnage en tegen de staat gerichte
activiteit, hebben Vrijdag schuld be
kend, zo meldt het Bulgaarse pers
bureau. De beklaagden, aldus dit be
richt, vroegen om „een rechtvaardige
bestraffing en clementie" en een kans
„om hun schuld jegens de natie goed te
maken." Zij zeiden misleid te zijn ge
weest door het Vaticaan.
Lening. De leider van de Israëlische dele
gatie, die met West-Duitsland over de
schadevergoeding voor Israel heeft on
derhandeld, Nahum Goldmann, voert
thans met de Wereldbank te Washing
ton onderhandelingen over een lening
van 200 millioen dollar voor de Bonds
republiek. West-Duitsland heeft de
lening nodig voor de betaling van de
schadevergoeding aan Israel.
ZODR.A we over temperaturen gaan uit
weiden, plegen wij, Nederlanders, vaak
aanslag op de logika. Van dit verwijt wen
sen we het Kon. Ned. Meteorologisch In
stituut, ofwel het kanemi in De Bilt, uit
drukkelijk uit te sluiten, want wanneer dit
instituut een dag met gemiddelde tempe
raturen van 25 gr. aankondigt, dan worden
uitsluitend graden Celsius bedoeld. En ook
al zit u op de voorspelde dag
te bibberen en te kleumen van
de gurigheid, de bedoeling van
het K.N.M.I. was in ieder ge
val goed en het instituut deyikt
er niet aan te trachten het ge
zicht te redden door te ver
kondigen dat 25 gr. F. werd be
doeld (dan vriest het n.l.jl
Neen, De Bilt houdt zich aan één tempera-
tuurschaal, die van Celsius.
Maar neem nu eens ons, gewone sterve
lingen! In een adembenemend verhaal zul
len we aan iedere bezoeker die zijn oor
daartoe leent, vertellen hoe kiplekker we
ons 's morgens nog voelden, doch hoe tegen
de middag onze temperatuur van 36,6 rang!
naar boven vlóóg tot 37,8. Ieder weet dan
direct hoe miserabel wij er aan toe waren,
want we spraken over graden C. En in
één ruk vertellen we verder, dat het in de
kamer niet om uit te houden was, omdat
de thermometer 80 gr. aanwees. Dan be
doelen we Fahrenheit, want 27 gr. C. klinkt
wat onnozel.
Doch sprekend over de koude, slaan we
alle records der logica. „Het heeft vannacht
bijna 14 gr. gevroren", roepen we vol ont
zetting, en de stoutmoedigen maken daar
14 gr. onder nul van. D.w.z. 14 gr. F. onder
het nulpunt van Celsius!-
Wanneer we nu gaan spreken over de koud
ste en heetste temperaturen op aarde, zul
len we dit uitdrukken in graden Fahren
heit, wijl deze indeling gelet op de boven
omschreven gewoonte voor velen wel
sprekender is.
Welnu, aan de pool kan het lelijk koud
zijn, want 76 gr. F. is daar het record
(dat is dus 108 gr. F. onder het vriespunt
van water), maar het koudste punt is tot
nu toe geregistreerd in Werchojansk
94 gr. F.) in N.-Siberië, ge
legen op een afstand van ruim
2500 km. van de Noordpool.
Ook de hoogste temperaturen
moeten niet gezocht worden op
de evenaar, doch op plaatsen,
duizenden kilometers daar
vandaan. De hoogste tempera-
tuur, ooit in de zon gemeten,
geregistreerd op de Nun Kun Piek
Himalayagebergte, namelijk 192
werd
in het
graden, dat is bijna het kookpunt van wa
ter. De hoogste temperatuur die in de Sa
hara werd waargenomen bedroeg 154 gr.
en de hoogste temperatuur in de schaduw
werd in 1925 in Tripoli gemeten, n.l. 136 gr.
Als warmste plek op aarde moet echter
Massaoua aan de Rode Zee worden ge
noemd, waar de gemiddelde jaar-tempe
ratuur 82 gr. F. bedraagt! Stelt men hier
tegenover het zoeven genoemde Wercho
jansk, waar de gemiddelde temperatuur
in Januari bijna 100 gr. vorst bedraagt, dan
hebben we een paar merkwaardige con
trasten.
Zo wilden we u nog een contrast laten
zien, maar dat speelt zich af in het rijke
dollar land van uncle Sam.
Maar daarover Maandag.
(Nadruk verboden)
H. PéTILLON.
