Eigen lichtdruk-installatie van
„Donemus" te Amsterdam
Diogé" bestaat 15 jaar
Predikbeurten
Baanbrekend werk
voor componisten
W. Flooren veertig
jaar bij de P.T.T.
Teraardebestelling
echtpaar H. J. Best
Les comédiens
de l'étoile
De schimptechniek
van Vondel
Saterdag ii October 1952
haarlems dagblad - oprechte haarlemsche courant
9
Mevrouw A. Bijl-Beket
nam afscheid van
Humanitas
Engels bezoek aan het
Leger des Heils te Haarlem
Haerlems Studenten Gildt
Burgerlijke Stand
van Haarlem
Nachtdienst apotheken
CAFÉ-RESTAURANT VOÓJLW 1 HILLEG0M
GRILLROOM - TULIP-BAR
um\m biüghkr
„TRESLONG"
Belangwekkend betoog van
prof. dr. W. Asselbergs
Op 17 October zal het vijf jaar geleden
zijn dat te Amsterdam de stichting „Bone-
mus" (Documentatie in Nederland voor
muziek) in 't leven geroepen werd. Dit
eerste lustrum is een gerede aanbeveling
om aan het grote belang der stichting voor
de Nederlandse muziekcultuur een ruimere
bekendheid te geven.
Op een perconferentie, gehouden in het
gebouw van de stichting te Amsterdam,
werden ons daartoe door de directeur, de
heer André Juri es, de nodige gegevens ver
strekt.
Het doel van Donemus is: de Nederlandse
hedendaagse composities binnen het bereik
te brengen van de uitvoerder, dus te ver
richten wat een uitgever zou doen, indien
de publicatie hem rendabel zou lijken. Maar
dit laatste is nu juist altijd het grote pro
bleem gebleken. Een uitgever kan geen ka
pitalen gaan riskeren (een normale uit
gave van grotere muziekwerken verslindt
schatten!) aan het drukken en op de markt
brengen van werken, waarvan hij vooruit
kan weten dat hun opgang niet zo groot
kan zijn, dat er winst uit te halen zou zijn,
integendeel, dat hij met verlies zal moeten
werken. Dit is steeds de oorzaak geweest,
dat onze Nederlandse componisten, behou
dens de zeldzame gevallen dat zij bij grote
uitgeversfirma's in het buitenland gunstig
ontvangen werden, met hun manuscripten
bleven zitten, voor een sporadische uitvoe
ring zelf voor de kosten van de aanmaak
van het materiaal te zorgen hadden, en
zelden een kans op uitvoering buiten de
landsgrenzen kregen.
Donemus nu neemt de risico's op zich
voor al het werk van de bij de stichting
aangesloten componisten, thans ten getale
van 113. Van hun manuscripten worden via
photographische of lichtdruk-procédés (of
een combinatie van beiden) eerst studie
partituren gemaakt, die bestemd zijn ter
inzage voor belangstellenden, hetgeen gra
tis kan geschieden. Zodra de uitvoering
van een groot werk (orkest of koor met
orkest) vaststaat, wordt, zonder kosten
voor de componist, het compleet uitvoe
ringsmateriaal aangemaakt. De kamermu
ziekwerken worden gewoon verkocht, or
kestmateriaal wordt echter verhuurd en
van die huurprijs wordt zelfs een aandeel
aan de componist afgedragen. Heeft een
componist een normale uitgever voor zijn
werk gevonden dan doet Donemus afstand
van zijn zelf reproductierecht. Dit en ook
het feit, dat alle werken van Donemus via
de Nederlandse muziekhandel te betrekken
zijn, bepaalt de verhouding ten opzichte
van de uitgevers. Donemus wil de nor
male uitgeverij niet beconcurreren, doch
slechts tot stand brengen, wat langs de ge
wone publicatiewegen niet mogelijk is.
Een recent voorbeeld
Een recent voorbeeld kan het nut dezer
werkwijze duidelijk toelichten. Zoals men
weet gaf de commissie voor het Haarlemse
orgelfestival opdrach aan drie componisten
voor het schrijven van een orgelconcert
met orkest. Twee daarvan, dat van Badings
en dat van Van der Horst, kwamen klaar
en werden beiden aangewezen om uitge
voerd te worden. Dit alles moest op korte
termijn geschieden. Donemus werd inge
schakeld en binnen drie dagen had de
solist, die natuurlijk op hete kolen zat om
aan 't studeren te gaan, de photo-copie van
een der werken in huis, en weinig tijds
nadien kon ook het orkest en zijn dirigent
over het materiaal beschikken. Dat wordt
dan aanvankelijk geen grote oplege, doch,
naar gelang er vraag naar is, kan meer
materiaal aangemaakt worden. Reeds zijn
circa 2000 werken door Donemus gepubli
ceerd. Ook de onuitgegeven composities
van de aangesloten auteurs zijn ter docu
mentatie bij Donemus ondergebracht, zo
dat men bij de stichting een volledig beeld
ADVERTENTIE
Brei niet langer
voor de vraat
zuchtige motten,
nu U volop
gcMITIMiscerde
motvrlje wol
kunt kopen
De afdeling Haarlem van „Humanitas"
heeft in haar ledenvergadering afscheid
genomen van mevrouw A Bijl-Beket als
haar maatschappelijk werkster. Deze had
om particuliere redenen tegen 1 October
ontslag gevraagd uit haar functie. De grote
dankbaarheid voor wat mevrouw Bijl
voor „Humanitas" heeft gedaan, voor wat
het bestuur van haar geleerd heeft en hoe
zeer prijsgesteld wordt op haar adviezen,
bleken uit het feit, dac aan de vergadering
werd voorgesield haar aan te wijzen als
lid van dat bestuur. Hiertoe besloot de
vergadering. Goedgekeurd werd de be
noeming van mevrouw J. Wijnekus-Wie-
benga in haar plaats tot maatschappelijk
werkster. Het bestuur prees zich gelukkig,
dat deze verwisseling zo vlot verlopen is.
Het werk kan nu zonder veel hapering
voortgaan. Mevr. Wijnekus houdt spreek
uur van „Humanitas" aan de Jansweg 39
op Maandagavond van 7.30 tot 8.30. Haar
t ^foonnummer is 25786.
Na afwerking van de agenda werd een
leerzame film gedraaid van de United Sta
tes Information Service: „Preface to a life"
(Opvoeding tot volwassene). Mejuffrouw
K. d'Ardenne Ankeringa gaf na de verto
ning de bedoeling van het vertoonde weer.
Deze film maakt de toeschouwer duide
lijk welke ontstellende gevolgen ogen
schijnlijk kleine fouten in de opvoeding
kunnen hebben. We zien hoe een eerzuch
tige vader iedere enthousiaste prestatie van
zijn zoontje kleineert en daardoor de knaap
ontmoedigt en eindelijk verbittert, terwijl
de overbezorgde moeder hem al te veel in
de watten wil leggen, wat een slappeling
zonder zelfvertrouwen oplevert. Dan zien
wij dezelfde ouders dezelfde knaap weder
om grootbrengen. We zien hoe zij bij de
zelfde voorvallen op een wijze optreden,
v/elke hun ouderliefde zuiverder tot haar
recht laat komen en een flinke, vlotte jonge
man oplevert. In beide gevallen zijn de
ouders vol goede bedoelingen, maar het
remllaat is zeer verschillend.
Nadat de heer F. S. Noordhoff mejuf
frouw Ankeringa dank had gezegd voor
haar uiteenzetting, sloot hij de vergadering.
van het oeuvre der componisten kan
krijgen.
Het spreekt vanzelf dat Donemus met
verlies werkt; alleen de ruime subsidies
van rijk, gemeente Amsterdam en Muziek-
belangen kunnen het, voor onze muziek
cultuur zo belangrijke werk de nodige basis
geven. Voor 1951 bedroegen de gezamen
lijke subsidies het bedrag van f 85.000.
Wie belang stelt in de stand en de groei
van de hedendaagse Nederlandse muziek,
kan bij Donemus een bibliotheek raad
plegen van circa 5500 delen en zelfs 583
verschillende werken van de aangeslotenen
via draadopnamen beluisteren. De volledige
opera van Henk Andriessen, Philomela,
behoort tot deze verzameling, die als pro
pagandamiddel van onschatbare waarde is.
De orgelconcerten van Badings en Van der
Horst, die Dinsdag in onze Haarlemse Con
certzaal gecrëerd werden, kan men reeds
bij Donemus gaan beluisteren.
De stichting heeft ook belangrijke con
tacten met het buitenland, in New York,
in Parijs, in Wenen, waardoor de Neder
landse muziek buiten de landsgrenzen nu
kansen krijgt, die voorheen ondenkbaar
waren.
Binnenkort zal van alle uitgaven van
Donemus een systematische catalogus ver
schijnen; ook is voor propaganda in Ame-
ka een biographisch werk van Wouter Paap
in voorbereiding, met notities over twaalf
Nederlandse componisten.
Verder is er kans dat Donemus zal kun
nen intrekken in het B.U.M.A.-huis, in de
nabijheid van het Concertgebouw, aldus
uitermate gunstig gelegen om buitenlandse
dirigenten en solisten aan te trekken. Men
denkt er aan daar ook een gehoorzaal te
vestigen voor het geven van intieme con
certen, verder ook een klank-studio in te
richten en de nodige uitbreiding te geven
aan bibliotheek en archief. Tevens bestaan
er plannen de technische afdeling te ver
groten en een tweede lichtdrukmachine en
een nieuwe camera aan te schaffen.
Donemus ziet zijn eerste lustrum be
kroond met resultaten en perspectieven die
men voorheen voor utopieën zou versleten
hebben. Proficiat!
JOS. DE KLERK.
Op 16 October hoopt de heer W. Flooren
de dag te herdenken dat hij vóór veertig
jaar bij de P.T.T. in dienst kwam.
De jubilaris, die als employé eerste klasse
op het kandoor Baljuwslaan in Haar'em de
huishoudelijke dienst verzorgt, heeft van
zijn intrede in het bedrijf af tot de huidige
dag zijn hart verpand aan de behartiging
van de sociale belangen der ambtenaren en
ondanks de moeilijkheden die op dat gebied
liggen veel vruchtbaar werk verricht.
Als propagandist voor de kinder- en
zomerpostzegels gaf hij eveneens blijk van
een groot en aanstekelijk enthousiasme.
Van de verschillende fondsen in het be
drijf is hij correspondent en tevens esn
vraagbaak waarop nimmer vergeefs esn
beroep werd gedaan. Eveneens zij hier
herinnerd aan de grote steun die de heer
Flooren in de bezettingsjaren heeft ver
leend aan de achtergebleven gezinnen van
naar Duitsland gedeporteerde ambtenaren.
De waardering voor dat werk is dan ook
gebleken toen de heer Flooren op 30 April
1950 de eremedaille in zilver, verbonden
aan de Orde van Oranje Nassau, werd
overhandigd.
Aanstaande Donderdag van half elf tol
twaalf uur zal de jubilaris in het stations-
postkantoor aan de Baljuwslaan worden
gehuldigd.
Twee Engelse majoors van het Leger des
Heils zullen Zondag Haarlem bezoeken en
spreken in de Zondagmorgensamenkomst
in de Legerzaal aan de Schagchelstraat.
Het zijn senior majoor Biggs, die ver
scheidene landen in Europa bezocht en
senior majoor Widowson, die op het punt
staat een reis naar Zuid-Afrika te maken.
De Raedt van he' Haerlems Studenten
Gildt is voor het Gildtjaar 195253 als
volgt samengesteld: J. G. de Jong Hzn.,
Meester Deken; R. Rühl Jr., Geheymschrij-
ver; R. G. Greve, Schatbewaerder; Th. P.
M. Peters, Grootzeghelbewaerder en R-
van der Burg, Breuckmeester.
De Geheymschrijverij is gevestigd: Al-
berdingk Thijmlaan 71, Heemstede.
Een foto van Engelands modernste reddingboot, die werd ontworpen voor de Royal
Air Force, en zó is ingericht, dat men zowel reddingswerkzaamheden kan verrichten
bij scheepsrampen als bij vliegtuigrampen. De boot is van hout vervaardigd, maar is
geheel „vuurvast". Er is een complex brandblusinstailatie aan boord en er zijn
reddingslijnen en zoeklichten. De ziekenboeg biedt plaats aan 10 patiënten.
Opnieuw waren Vrijdagmiddag; velen in
de aula van de Noorder Begraafplaats bij
een gekomen, waar de baren stonden op
gesteld van de heer en mevrouw II. J.
Best-Verslagers, die tot de slachtoffers be
hoorden van het droevig ongeluk bij het
Pannerdense veer.
Nadat Egbert Vos op het orgel „Wilt
heden nu treden" ten gehore had gebracht
trad de heer A. J. Franken naar voren,
om als directeur van de N.V. Electrische
Luxe Broodfabrieken H. J. Franken Jr.
woorden van afscheid te spi-eken. Hij zeide
voor de derde maal in twee dagen tijds,
aldus de heer Franken, staan wij bij de
baren van slachtoffers van het vreselijk
ongeluk en het is moeilijk woorden van
troost te zeggen. Beter zou het zijn te
zwijgen. Toch wilde spreker de figuur
van Herman Best schetsen. Hij was een
rustige, eerlijke werker die niet op de
voorgrond trad.
Hij stond bij de leiding van het bedrijf be
kend door zijn vakbekwaamheid en bij zijn
collega's als een goede makker. Zich tot
de familie richtend hoopte spreker dat het
voor haar een troost moge zijn te weten,
dat het jonge echtpaar bij Jezus Christus
verenigd is.
De heer S. B 1 m e r s, sprekende na
mens het bestuur van de Christelijke Bond
van Arbeiders in het Bakkerijbedrijf deel
de mee, dat het hoofdbestuur de vorige
dag door omstandigheden te laat de be
graafplaats heeft bereikt, om zijn eelne-
ming te betuigen aan de nabestaanden
van het echtpaar H. Wempe. Het heeft
echter meegeleefd. Thans sprak hij na
mens de vakbeweging, waarvan de heer
Best lid was. Het was voor hem moeilijk
cm woorden van troost te spreken. Hij
weet, dat alleen God kan troosten.
De heer D. Vertoon, sprekende na
mens het personeel van Franken en T.
Men se, als chef-bakker van de bakkerij
1:e Bloemendaal, brachten in herinnering
hoe gezien de overledene in het bedrijf
was. In hem verliezen zijn collega's een
goede vriend.
Ds. L. Hoorweg, predikant der Ge
reformeerde kerk te Haarlem zeide, dat
een innig gelukkig gezin uiteen geslagen
is. In het bijzonder gaan de gedachten uit
naar het driejarige dochtertje Irene, dat
nog onwetend is van het leed dat haar is
overkomen. Ds. Hoorweg sprak over de
dood, die zo plotseling kan komen en
herinnerde daarbij aan Psalm 39. Het
echtpaar wist dat de dood niet het einde
is. De predikant zeide te weten dat hij
een verzoek van de overledenen doorgeeft
als hij herinnert aan het gezang „Ga niet
alleen door 't leven".
De organist speelde Psalm 103 „Gelijk
het gras is ons kortstondig leven" en bij
het uitdragen van de baren „Ga niet al
leen door 't leven". Aan de groeve ging
ds. Hoorweg in gebed voor, waarna na
mens de familie woorden van dank zijn
gespreken.
Haarlem, 10 October 1952
ONDERTROUWD: 10 Oct.: J. E. Rudol-
phij en J. F. Brass.
GETROUWD: 10 Oct.: A. G. A. Dekker
en G. B. Maas.
BEVALLEN van een zoon: 9 Oct.: E. H.
Knevel-Herwig; W. M. HeeremansSan
ders; 10 Oct*: C. van KeekenVoorthuij-
sen;; L. M. KoningsVan der Ploeg.
Van een dochter: 8 Oct.: H. J. Cokart—
Frederiks; 9 Oct.: J. J. KosterLandwehr
Johann; J. M. BleiZieren; C. G. van
der SchuitVan Meurs; R. H. Hofstee
Lugtmeier, 2 d.; C. J. SiezengaGroenen
dijk.
OVERLEDEN: 8 Oct.: P. J.. van Baak, 70
j., Kruistochtstraat; M. Korsuize, 44 j.,
Maarten van Heemskerkstraat; A. van
NiehWink, 81 j., Zijlstraat.
ADVERTENTIE
Voor de tweede maal in dit jaar maken
,.Les comédiens de l'étoile" een tournée
door ons land. Zij deden gisteravond
Haarlem aan. In het Christelijk Lyceum
vond dit groepje van Franstalige Zwit
sers lekenspelers van origine, nu co-
medianten van professie de gelegenheid
voor het opvoeren van een tweetal één-
acters, die overbrugd werden met een
intermezzo, eigenlijk meer een inleiding
op wat er na de pauze zou volgen. Om dat
stuk na de pauze was het eigenlijk be
gonnen. „Les comédiens de l'étoile" zien
het toneel als een middel om het Christe
lijk levensideaal nader te brengen tot de
mens. Zij willen tegelijk het bewijs leve
ren, dat de aversie, die er in sommige
kringen tegen het toneel bestaat, mis
plaatst is. Was het niet het religieuze
toneel, waaruit het profane toneel is ont
staan? En leert niet de geschiedenis van
het theater, dat het toneel een roeping
heeft, een boodschap kan verkondigen,
omdat het in zijn weerspiegeling van de
mens die mens naast zijn gebreken ook
zijn deugden kan voorhouden, hem kan
bemoedigen in zijn pogen het ideaal der
volmaaktheid te benaderen?
Met alle bewondering voor deze doel
stelling en zeker met veel respect voor
de volharding en opofferingsgezindheid,
waarmee de „Comédiens de l'étoile" haar
nastreven, moet het mij toch van het hart,
dat ik hun keuze van het répertoire niet
gelukkig vind. Dat „Les Comédiens" be
ginnen met een klucht van Molière vormt
geen bezwaar. Integendeel, zij werven
tenslotte om de belangstelling en zij kie
zen daarvoor een verstandige weg. Zij
laten tegelijk zien, dat zij de kunst van
het toneelspelen verstaan. Welk een ver
maak schonken zij ons met deze vertoning.
Bet was een levend geworden poppen
kast, een marionetten-theater, dat aan
geen touwtjes meer gebonden was. Men
moet dat zien. Ieder gebaar, iedere hou
ding is afgewogen, helemaal op zijn effect
berekend; telkens schiet de zaal in een
lach en als ze dat niet doet dan glim
lacht ze. De klucht wordt een blijspel.
Om dat klaar te spelen moet men van
goede huize komen. Wat dat betreft: het
talent is niet dun gezaaid bij „Les comé
diens de l'étoile'. Maar wanneer we dan
naar de ernst overgaan via het inter
mezzo, dat een beetje wazig de sfeer pro
beert op te roepen, spelen „Les comédiens
de l'étoile" een naar mijn smaak niet ter
zake doende of althans weinig geslaagde
één-acter van Hubert Gignoux: „L'homme
a la corde". Het is een in moderne vorm
gestoken reconstructie van het verraad
van Judas, een tikje surrealistisch wat
geen bezwaar is maar ook een tikje
opzettelijk, niet overtuigend noodzakelijk.
Het klinkt goed. Het' geeft ook wel ge
legenheid tot sterk spel, maar het bereikt
niet wat het beoogt. De Judas-figuur is
er de gedoemde, niet de mens, die de
gelegenheid krijgt zich op te richten, zo
als wij zo graag zouden willen. De schrij
ver vergat, dat het verraad van de disci
pel, zoals het ons bekend is, geen versie
in moderne trant behoeft. Het kon hoog
stens in zijn oude vorm worden opge
voerd. Het wordt er niet sprekender door
wanneer men het in gewijzigde vorm her
haalt. Ons gevoel voor rechtvaardigheid,
verzet zich daartegen. Wij willen immers,
dat, als Judas dan nu zou leven, hij niet
verloren gaat. De Verlossing is dan voor
hem weer even vergeefs als zij eenmaal
was. En wanneer men tegenwerpt,
dat dit toch voor honderdduizenden zo
geweest is en nog is, dan antwoorden
wij, dat men dan een van die honderd
duizenden mensen moet nemen, die in de
fout van Judas vervalt, maar niet de
man, van wie wij weten dat hij al ver
loren is. Men stuurt een mens niet twee
maal naar de hel. Men stuurt hem wel
en heel graag de tweede keer naar de
hemel.
En daarom lijkt mij de keuze van dit
spel niet geheel overeenkomstig de blijde
boodschap, die de „Comédiens de l'étoile"
willen verkondigen.
Overigens zij gezegd, dat zij het ook nu
weer heel knap spelen met vooral de
vertolker van de duivelsrol als uitblinker.
De volle zaal kwam terecht onder de in
druk van hun prestaties.
P. W. FRANSE
Th. A. Klinkhamer, Koninginneweg 69, te
lefoon 11596.
Grijseels en Van Hees, Lange Veerstraat 19,
telefoon 11000.
Park-Apotheek, Kleverparkweg 13, tele
foon 11793.
SCHITTEREND GELEGEN TERRAS AAN DEMONSTRATIETUIN
99
Het Dilettanten Ope
rette Gezelschap
„Diogé" herdenkt op
13 October het feit
dat 15 jaar geleden
op initiatief van me
vrouw M. Groot-
Dillo, wijlen de heer
Jos. Mathot en de
heer Hulsbergen, tot
oprichting van dit
ensemble werd be
sloten. Onder leiding
van zijn dirigent, de
heer Mathot, maakte
„Diogé" met de op
voering van „De Vo
gelkoopman" zijn de
buut voor de Haar
lemse operette-lief
hebbers. Het be
haalde succes hield
vele beloften in
voor de toekomst.
Ondanks financiële
zorgen werd met
volharding aan de vereniging voortge
bouwd. De opofferingen, welke be
stuur en leden zich in die tijd hebben ge
troost, begonnen vruchten af te werpen
en door het opvoeren van operettes van
naam en faam had „Diogé" al spoedig
zijn bestaansrecht bewezen. Van de op
richters is de heer Hulsbergen thans als
penningmeester nog actief voor de ver
eniging werkzaam. Ook de heer Linden-
bom heeft als dirigent zijn bijdrage ge
leverd, evenals de heren Hundling, Esse-
ling en Baars, die zich als regisseur voor
de vereniging verdienstelijk hebben ge
maakt. Na de plotselinge dood van de
heer Baars werd de regie in handen ge
legd van de heer J. de Veer. De huidige
dirigent, de heer H. Steenkist, is er in ge
slaagd de prestaties tot een peil te ver
heffen dat een amateurgezelschap met
trots kan vervullen. Operettes als Nellie,
ZONDAG 12 OCTOBER 1952.
HAARLEM. Ned. Herv. Kerk. Grote Kerk
Grote Markt. 10: Ds. E. Pot. 7: Ds. J. Brons
geest. Nieuwe Kerk, Nieuwe Kerksplein. 10:
Ds. W. J. van Elden. Noorderkerk. Velser-
straat. Zaterdag 45: Bidstond in de Gerf-
kamer. Zondag. 10.30: Ds. J. Tjebbes, van
Amsterdam. (Kerkeraadsdienst). Oosterkerk
Zomerkade. 10: Ds. S. H. J. Voors. 7: Ds. A.
J. van Rhijn. Baltenesserkerk, Vrouwestraat
9.30: Kinderkerk. Dhr. R. Smit. van R'dam.
10.30: Jeugddienst. Ds. P. J. Mackaay. Kapel
Sarepta, Hazepaterslaan. 9.30: Ds. J. Brons
geest, Gezinsdienst. 10.45: Dezelfde. Diaco-
nessenhuis, Hazenaterslaan. 4.30: Ds. S. H. J.
Voors. Rusthuis, Jansstraat. 10.30: Dienst.
Jeugdkapel. Noord. Molenaertraat 10.30:
Dhr. F. R. Asschoff. Oost, Zomerkade. 10:
geen dienst. West, Leidsestr. 10: Wika Tim
mer. Centrum, O. Groenmarkt. 10: Dhr. J.
Jongkind. Ver. van Vrijz. Hervormden, Ja-
cobstraat 6. 10.30: Ds. J. Heidinga. AIle-Dag-
Kerk, Broederkerk. Parklaan. Dinsdag 3:
Rondetafel-bespreking. Vrijdag 7.30: Con
tactavond met gerepatrieerden. Ds. M. D.
Gijsman, uit den Haag. Ned. Herv. Evange
lisatie, Parklaan 34. Woensdag 7.30: Ds.
Dorsman. Stads Evangelisatie, Lange Heren
straat 6. 10 en 7.30: C. F. Bijlsma, den Helder.
Woensdag 8: Gemeenschapsavond. Zuider
kapel, Zuiderstraat 15. 10: Rev. George
Brucks, uit Canada. 5: Dezelfde. Mededelin
gen over Spanje. 8: Jeugdsamenkomst o.l.v.
Rev. George Brucks. Opwekkingssamen
komsten, Zuiderstraat 15. Donderdag 8: Dhr.
G. Nieuwenhuizen, den Haag. Broederge
meente, Parklaan 34. Zaterdag 7.30: Liturgi
sche Zangdienst. Hierna familie-avond in de
Pastorie. Zondag 10.30: Dhr. J. Kip, hulp-
pred. te Antwerpen. Vrije Evang. Gemeente,
gebouw Bethel, Voorhelmstraat 3. 10 en 5:
Evang. L. J. Neerings, uit Enkhuizen. Evang.
Luth. Gemeente, Witte Herenstr. 10.30: Ds.
W. Spliethoff. Dinsdag 8.15: Lezing voor de
Vrijzinnig- Luth. Kring in „Rustoord", Wes-
terhoutpark 34 door Prof. Dr. C. W. Mön-
nich. Ver. Doopsgez. Gemeente. 10.30: Mej.
Ds. Soutendijk. Haarlem-N. Noorderkapel
10.30: Ds. Hoekema. Jeugdkerk. Peuzelaar-
steeg 10.30: Mej. B. Luikinga. Haarl.-N. Noor
derkapel 5.45: Mej. B. Luikinga. Remonstr.
Gereform. Gemeente 10.30: Mej. Dr. J. W.
Herfst. Geref. Kerk. Kloppersingelkerk. 10:
Ds. P. de Ruig. 5: Ds. A. M. Boeijinga. Wil-
helminakerk. 10: Ds. J. A. van Arkel. 5: Ds.
Een aardige scène uit een van Diogé's succes operettes:
„In het witte paard".
Witte Paard, Het Jolige Weeuwtje en vele
andere mochten een succesvolle opvoe
ring b,eleven.
Wei"d aanvankelijk bescheiden begon
nen, thans is „Diogé" een vereniging met
ruim 60 werkende leden en een enthou
siaste schare donateurs, welker aantal de
duizend x-eeds heeft overschreden. Dat er
hard gewerkt is om dit prachtige resul
taat te bereiken behoeft geen betoog. Er
is dan ook alle reden tot feestelijke her
denking.
Ter gelegenheid van het jubileum zal
de bekende operette van Paul Abraham
„Victoria en haar Huzaar" op Woensdag
22 en Donderdag 23 October in de Stads
schouwburg ten tonele worden gebracht
onder leiding van II. Steenkist. De her
denking wordt besloten met een feest
avond voor leden en donateurs op Zondag
Rose Marie, Hongaarse Bruiloft, In het 9 November in het Concertgebouw.
In een betoog, dat zijn gehoor urenlang
in gespannen aandacht gevangen hield,
heeft prof. dr W. Asselbergs (Anton van
Duinkerken) gisteravond voor de leden van
Geloof en Wetenschap in de Haarlemse
stadsschouwbui-g de stelling weerlegd, dat
Vondels wei'k ,,de adem van de humor ont-
beei't," zoals onder andere Henriëtte Ro
land Holst poneerde.
Een van de meest-typerende eigenschap
pen van Vondels oeuvre die, naar hij zelf
getuigde, „zijn vermaeck in het treurtoo-
neel vond", was ongetwijfeld de ernst,
maar zelfs in zijn somberste treurspelen,
wordt die ernst toch vaak doorkruist door
een spel-element van zelfverpozing, dat
nauw verwant is aan de humor. Maar het
sterkst spreekt dit in Vondels hekeldichten,
welker vlijmscherpe satyren op de poli
tieke en godsdienstige conflicten van die
tijd humor in optima forma zijn, al ont
lokken zij ons maar zelden een schaterlach.
De inspiratie tot het hekeldicht, zo be
toogde prof. Asselbergs, ontspringt aan de
zelfde bi-on als de schimpzucht van de
vnlksvi'ouw: beide vinden zij hun oor
sprong in felle verontwaardiging om een
echt of vermeend onrecht, en bij alle twee
ontlaadt zich die vei-ontwaardiging in een
ratelend snelvuur van scheldwoorden om
de bedrijvers van dat onrecht te kwetsen
en belachelijk te maken. Bij Vondels hekel
dichten is dat, zoals de spreker met vele
voorbeelden bewees, niet anders, want ook
hij vuurt de meest ongezouten scheld
woorden af als hij er op uit is, om mis
standen aan de kaak te stellen en te ridi
culiseren, al vindt zijn geest daarbij na-
tuui-lijk fijnex-e nuances dan die van de
kijvende visvrouw.
Maar zelfs waar hij in zijn hekeldichten
cliché-schimpwoorden gebruikt, verleent
Vondel zulke afgezaagde beelden opnieuw
de glans der originaliteit. Fel en ongenadig
striemt zijn spot neer op hen, die hij als
zijn tegenstanders ziet, op de vooi-mannen
van de geruchtmakende synode van Dor-
drecht en de andere contra-Remonstranten,
op de samenzweerders tegen Van Olden-
barneveldt, op Prins Maurits zelf. Onder
zijn geselende pen verworden al die figu
ren tot erbarmelijke caricaturen, die hij
ons echter niet alleen als lachspiegelpor
tretten voorhoudt, maar die Vondel boven
dien dramatisch actief laat worden, „onge
veer, maar dan op een hoger plan, zoals dat
ook met de malle poppetjes in onze heden
daagse tekenfilm het geval is."
Gaf dit deel van zijn betoog aan prof.
Asselbergs aanleiding tot vele interessante
kanttekeningen over Vondels tijd en zijn
vele tegenstellingen, niet minder belang
wekkend waren de theorieën die hij na de
pauze ontwikkelde. Daai-in toonde hij aan,
dat reeds Vondels vroegste jeugdwerk, zo
als bijvoorbeeld het op achttienjarige leef
tijd geschreven gedicht „Cupido's jacht",
de satyrische inslag heeft, die de kern zou
worden van zijn latere hekeldichten. Veel
sterker al demonstreerde zich die gistende
lust tot spotten in Palamedes, en geheel ge
rijpt is zijn spotzucht-techniek in het uit
1618 daterende „Huldedicht op Willem
Schouten van Hoorn," met zijn treffende
woord- en „naamspelingen" op vijf dei-
grootste ontdekkingsreizigers. Zijn metho
de voor het hekeldicht is dan gevormd en
er ontbreekt alleen nog de inspirerende
verontwaardiging. Tot dan toe is hij slechts
een veelbelovend dichter met een succesvol
treui'spel en verscheidene emblemata
bundels op zijn naam, maar dan komt het
drama van de liquidatie van Van Olden-
barneveldt en die gebeurtenis ontsteekt in
hem de vonk der heilige verontwaardiging,
die tot de volle ontplooiing van zijn genie
zou leiden en hem een plaats onder de
allegrootste figuren der wereldlitteratuur
zou bezorgen ook als hekeldichter, zoals
prof. Asselbergs in een diepgaande analyse
van enkele van Vondels hekeldichten aan
toonde.
L. Hoorweg Jr. Zuid-Oosterkerk. 10: Ds. A.
B. C. Hofland. 5: Ds. P. de Ruig. Geref. Kerk,
Begijnhofkapel. 10 en 5: Ds. A. Bos. Geref.
Gemeente, Ridderstraat 29. 10 en 5: Lees-
dienst. Donderdag 7.30: Ds. Chr. v. Dam, van
Amsterdam. Chr. Geref. Kerk, Raaks. 10 en
5: Ds. P. Op den Velde, Murmerwoude.
Maandag 8: Herdenkingsdienst Chr. Militair
Tehuis in de Grote of St. Bavo Kerk. Bap-
tiste Gemeente, geb. H. J. M. V.. Lange He-
rensti-aat 13. 10 en 5: Ds. J. W. Weenink.
11.30: Zondagsschool. 8: Jeugdsamenkomst.
Geb. „Salem", Bakenessergracht 65. Dins
dag 8: Bidstond. Pinkstergemeente, Nieuwe
Kruisstraat 14. 10: Openbare samenkomst.
7.30: Bijzondere samenkomst Ab. v. Polen,
den Haag. medewerking Jeugdclub „Gideon"
Donderdag 7.45: Samenkomst. Vergadering
van Gelovigen, Parklaan 21. 10: Samenkomst
(Broodbreken). Ned. Chr. Gemeenschaps-
bond, Jac. v. Ruysdaellaan 7, Hst. Maandag
3: Samenkomst. Gemeente des Heeren, Lange
Molenstraat 22. 10 en 5.30: Samenkomst.
Evangelisatie „Immanuël", Bakenessergracht
65. Commandant R. Bolhuis, van A'darn.
Gemeente van Christus, Spruitenbosstraat 9.
10.15: Ochtendaanbidding met Avondmaal
en Predicatie. 19: Avondevangeliepredikings-
dienst. Dinsdag 20: Damesbijbelklas. Donder
dag 20: Bijbelstudie voor allen. De Christen
gemeenschap, Westerhoutpark 1 A. 9.30:
Zondagsdienst voor kinderen. 10: Mensen-
wijdingsdienst. Christen-Geloofsgemeen
schap, „Rosehage", Hoofmanstraat. 8: Sa
menkomst Garenkokerskade 27. Woensdag 8:
Bidstond. Garenkokerskade 27. Iedere Zater
dagavond 8: Jeugdsamenkomst Benkoelen-
straat 28. H.-N. Pinksterevangelisatie, Ged.
Oude Gracht 47. 10 en 7: Volle evangelie
boodschap. Dinsdag, Noorderkapel, Mina-
hassastraat. 8: Dan. Gutter. zendeling onder
de Joden. Zevende-Dags Adventisten, Ja-
cobstraat 6. Iedere Zaterdagmorgen 10: Ge-
meenseh. Bijbelstudie. 11: Prediking. Zeven-
dedags-Baptisten Gemeente, Parklaan 21.
Iedere Zaterdag 10: Prediking. Kerk van
Jezus Christus van de Heiligen der Laatste
Dagen, Cornelissteeg 9. 10.30: Zondagsschool
5: Kerkdienst. Christian Science, Jansstr. 74
10: Ned. Taal. 11.15: Engelse Taal. Hersteld
Apost. Zendingkerk, Wilhelminastraat 21.
10 en 5: Godsdienstoefening. Hersteld Apost.
Zendinggemeente, Jacobijnesti-aat 15. 10 en 5:
Godsdienstoefening. Soefi-Beweging, Nas-
sauplein 8. 11: Dienst. Ned. Ver. v. Spiritis
ten „Harmonia", Jansstraat 83. 10.30: Wij
dingsmorgen. Spr. dhr. Th. H. Kockx, Delft.
Theologisch-Philosof ische beschouwingen
met repliek. Ged. Oude Gracht 47. Vrijdag
8: Ds. M. W. Smink, den Haag.
Leger des Heils, Schagchelstraat 26. 10 en
8: kapiteins Bouwens-van Gameren. Donder
dag 8: kaoiteins Bouwens-van Gameren.
HAARLEM-NOORD. Ned. Herv. Kerk.
Julianakerk. Zaterdag 7.30: Avondgebed.
Zondag 10: Dr. M. v. d. Voet. H. Avondmaal
7: Ds. B. v. Gelder, van Haarlem, Jeugd
dienst. Immanuëlkerk 10: Dr. II. v. d. Loos,
Voorber. H. Avondmaal. Ned. Prot. Bond,
Berkenstraat 10. 10.30: Mw. Dr. A. Mankes-
Zernike. Stichting tot verbreiding van het
Evangelie „Petra", Noorderkapel, (einde Mi-
nahassastraat) Woensdag 7.45: Zangdienst. 8:
Evangelisatiesamenkomst. Th. Dikkes, van
Leiden. Leger des Heils, ,Cergpisti;gat 4. Za
terdag 6.30: Openlucht Soendaplëin. 7.30: In
troductiesamenkomst Ceramsfraat 4- Zondag
10: Heiligingsm'eeting. 7.30: VerloSsingsmee-
ting. 3: Openlucht. Frans Halsplein. 6.45:
Openlucht Soendaplein. 4 30: Bijzondere
Kindersamenkomst. Leidng: Kapiteins Ver-
waal-Zouthout met Kadetten, uit Amstel
veen. Donderdag 8: Openbare samenkomst.
Leider Kapitein J. v. d. Woude. Geref. Kerk
Noord-Sehoterkerk. 9 en 10.30: Ds. A. M.
Boeijinga. 5: Ds. J. A. van Arkël. Chr. Geref.
Kerk, Floresstraat. 10 en 5: Ds. J. C. Maris,
Voorber. H. Avondmaal. Na de morgendienst
verkiezing ambtsdragers.
HEEMSTEDE. Ned. Herv. Kerk. Kerk op
het Wilhelminaplein. 10: Ds. J. W. van
Nieuwenhuijzen. H. Avondmaal. 19: Ds. R.
H. Oldeman. Kapel Nieuw Vredenhof 10.30:
Ds. Adr. Oskamp. 19: Ds. F. R. A. Henkels.
Aula Chr. Lyceum. 10.45. Ds. R. H. Oldeman
Ned. Prot. Bond, Postlaan 16. 10.30: Dr. P. D.
Tjalsma, Rem., Den Haag Geref. Kerk. Aula
Lyceum. 9: Ds. L. Hoorweg. 5: Ds. A. B. C.
Hofland. Koediefslaan. 10: Ds. F. Slomp,
Hoorn. 5: Dr. P. J. Richel. Camplaan. 10: Dr.
P. J. Richel. 5: Ds. F. Slomp, Geref. Kerk,
Herenweg 111. 10 en 5: Ds. M. Vrieze.
AERDENHOUT. Ned. Herv. Kapel. 10.15:
Ds. J. E. Drost. H. Avondmaal. 17: Jeugd
dienst, Ds. A. J. van Rhijn, uit Haarlem.
Relig. Kring, Eikenlaan 5. 10.30: Ds. J. Spij
ker, Remonstr. predikant.
BENNEBROEK. Ned. Herv. Kerk. 10: Ds.
J. H. S. Kalf, H. Doop. 7: Jeugddienst. Ds.
H. J. v. d. Achterberg, te Leiden. Geref.
Kerk. 9.45 en 5: Ds. T. Spilker, H. Avondm.
BLOEMENDAAL. Ned. Herv. Kerk. 9 en
10.30: Dr. J. H. Stelma. 9: Jeugdkapel, 12-16
jaar Mai-anatha, Donkerelaan. 10.15: Jeugd
kerk voor jongeren van 1520 jaar. dhr. J.
A. Schreuder, Rector van het Amsterd. Mon-
tessori Lyceum, Maranatha. 11.45: Zondags
school voor 5 en 6 j. in Kleuterschool, Bos-
laan; voor 712 jaaar in Jeugdhuis en Ma
ranatha. Ned. Prot. Bond, Potgieterweg 4.
10.30: Ds. Mr. J. A. Oosterbaan, Dg., H'lem,
Geref. Kerk. 9 en 10.30: Dr. J. C. Koole. 15.30:
Ds. A. B. C. Hofland, van Haarlem. Vrije
Kath. Kerk, Popellaan 1. 10.30: Gez. H. Mis.
Woensdag 19.30: Vespers en Lof.
O VERVEEN. Neil. Herv. Kerk. 10: Dr. Ch.
de Beus. 19.45: Zondagavondstilte voor Prot.
Overveen, voorafgegaan door een Zang
dienst, aanvangende 19.15 uur in de kerk
aan de Ramplaan. Geref. Kerk. 10 en 5: Ds.
D. Ringnalda. 7.458.15: Gemeensch. Avond
wijding (in. Herv. Kerk, Ramplaan).
HILLEGOM. Ned. Herv. Kerk. 10: Ds.
Knottnerus, Voorber. II. Avondmaal. 17: Ds.
Eerhai-d. Chr. Geref. Kerk 10 en 17: Ds.
Sluiter.
HALFWEG. Ned. Herv. Kerk. 10 en 7: Ds.
A. J. Ki-omhout. 's Morgens H. Doop. 11.45:
Kinderkerk. Geref. Kerk. 10 en 4: Ds. D.
Zwart.
HOOFDDORP. Ned. Herv. Kerk. 10.30: Ds.
J. C. Salverda. 7: Ds. M. Heymans, van Aals
meer. Ger. Kerk. 9 en 3.30: Ds. D. Hoornstra
NIEUW VENNEP. N ed. Herv. Kerk. 9.30:
Ds. J. A. v. Boven. 6.30: Ds. M. C. Don.
Bethelkapel 10: Ds C. J. Meilink, van Bad
hoevedorp. Ger. Kerk. 9.30 en 3.30: Ds. IJ.
v. d. Zee.
VIJFHUIZEN. Ned. Herv. Kerk. 10 en 3:
Dhr. A. C. Brörens. Geref. Kerk. 10 en 3: Dr.
G. E. Meuleman.
SANTPOORT. Ned. Herv. Kerk. Dorps
kerk. 10.30: Ds. W. H. Kelder. Jr., Utrecht.
„De Toorts". 9: Ds. L. Cannegieter, Caslri-
cum. „De Kapel" 7: Ds. D. Ter Steege.
SPAARNDAM. Ned. Herv. Kerk. Oost.
Oude Kerk. 10: Ds. G. H. v. d. Woord. 7: Ds.
J. Kroon. West. Kon. Emmaschool, Raafstr.
9: Ds J. Kroon. 10.30: Dezelfde. H. Doop.
ZANDVOORT. Ned. Herv. Kerk. Kerk
plein. 10: Ds. E. Saraber Jr. II. Avondmaal.
7: Ds. C. de Ru. H. Avondmaal en Dankzegg.
Ned. Prot. Bond, Bi-ugstraat 15. 10.30: Ds. H.
A. C. Snethlage, van Hillegersberg. Geref.
Kerk. Julianaweg. 10 en 5: Ds. A. de Ruiter.
Ned. Chr. Gemeenschapsbond, gebouw „Ons
Huis". Dinsdag 8: J. W. van Zeijl.
LISSE. Ned. Herv. Kerk. 10: Ds. C. Jon-
geboer, H. Avondmaal. 5: Dezelfde. H. Av,
en Dankzegging. Ger. Kerk. 10 en 5: Dr. Th.
Ruys Jr. Geref. Kerk, art. 31. 10 en 4.30: Ds.
J. J. Verleur. Geref. Gemeente 10 en 4: Ds.
K. de Gier. Oud-Geref Gemeente 9.30 en 3:
Leesdienst. Christ. Geref. Kerk 10 en 3.45:
Ds. H. W. Eerland.
