Haarlemse begroting '53 afgesloten met aanmerkelijk tekort Visie van generaal Kruis op kwestie oorlog of vrede Uitgaven der gemeente blijven noodgedwongen nog steeds onder het gewenste niveau Instelling voor kinderverzorging Josef Krips dirigeert Mozart-opera Pianorecital door Dame Myra Hess IJmuidense viskoopman opnieuw veroordeeld DINSDAG 21 OCTOBER 1952 HAARLEMS DAGBLAD - OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT 8 Eind Januari behandeling door de raad Burgerlijke Stand van Haarlem Benoemingen bij het onderwijs Wordt wegafsluiting bij Kraantje Lek overwogen? Plannen voor kleuterschool in Tuindorp Eerste bijeenkomst in Haarlem van „Vrije Gemeente" Ongeluk op suikerfabriek Afscheid van werkmeester F. J. W. van Asperen „NATO-leiding niet doelmatig" Sublieme parels van vertolkingskunst Leden der NRV hadden een prettige avond Vrouw en twee kinderen vermist Twentse Bank en Van Mierlo en Zoon Dronken achter het stuur Luidklokken voor kerken en de Amsterdamse Poort Opschriften herinneren aan wegvoering der oude De Haarlemse gemeentebegroting voor 1953 zal in de eerste helft van November aan de raad worden aangeboden. Dat is drie maanden vroeger dan met de begroting voor dit jaar het geval was en daarmee wordt het tijdstip benaderd dat door de gemeente wet wordt voorgeschreven: namelijk tenminste vier maanden voor de aanvang van het jaar waarvoor de begroting moet dienen. Overigens zijn B. en W. geen voorstanders van indiening in September. Wel hoopt men het volgend jaar nog iets eerder te zijn met de indiening, maar men moet er toch voor waken dat men bij het opmaken van dat belangrijke document te ver van de werkelijkheid af komt te staan. Op het ogenblik zijn verscheidene begrotingen van de gemeentebedrijven reeds door de commissies van bijstand behandeld. De totale begroting is in ontwerp gereed en moet nog door het College bekeken worden. Eind Januari zal zij door de raad worden be handeld. Over de financiële tendens van het stuk behoeft men geen illusies te koeste ren: het tekort zal groter zijn dan vorig jaar, ook al worden de tekorten de laatste jaren niet meer als zodanig op de begroting geraamd. Er was op de begroting van 1952 een tekort van vier ton. In de praktijk is dat nogal meegevallen, omdat de uitkering ui* het gemeentefonds van 135 op 145 procent werd gebracht, terwijl het restant ruim een ton vrijwel gedekt kon worden uit de rente over het saldo, dat Haarlem nog tegoed heeft van het Gemeentefonds. Wethouder W. C. Bakker, die ons in een onderhoud een uiteenzetting gaf over de grote moeilijkheden, die de gemeente sedert de bevrijding bij het voeren van haar financiële politiek heeft ondervonden. „Het lijkt er nog niet op De wethouder wees er daarbij op, dat de inkomsten van de gemeenten sindsdien aanmerkelijk ten achter zijn gebleven bij het niveau van 1940, zelfs al beliepen de inkomsten het dubbele van die van voor 1940. Haarlems wethouder van Financiën W. C. Bakker Maar de uitgaven stegen meer dan het dubbele, afgescheiden van het feit, dat het inwonertal van de gemeente ook toenam, hetgeen een vermeerdering van de gemeen telijke zorgen betekent. Zou men dus oppervlakkig zeggen, dat we gaandeweg naar een evenwicht groeien, in feite lijkt het er niet op, aldus de heer Bakker. C ijfers De wethouder illustreerde zijn betoog met de volgende cijfers: In 1940 bedroegen de werkelijke uit gaven van de gemeente (dat wil zeggen na aftrek van alle administratieve posten) elf millioen, in 1952 21 millioen. Maar wanneer men het indexcijfer voor het gezinsverbruik in 1938/9 op 100 stelt, blijkt het in 1950 reeds 240 te bedragen, terwijl het tot 1952 nog verder gestegen is. Nog sterker spreekt die prijsstijging voor de groothandelsprijzen. Over de jaren voor de oorlog is dat helaas niet bekend, maar wanneer we 1948 op 100 stellen, blijkt het vier jaar later reeds tot 163 te zijn gestegen En het zijn juist deze groothandelsprijzen voor grondstoffen en dergelijke waar mee de gemeente het meeste te maken heeft. Een onlangs door Openbare Werken op gestelde grafiek wees uit, dat de onder houdskosten van straten en gebouwen ten opzichte van voor de oorlog verdrievoudigd zijn! Tegen deze achtergrond moet men de uit keringen uit het Gemeentefonds ook zien, uitkeringen die gebaseerd zijn op het aan tal inwoners. Welnu, in 1940 werd per inwoner 80,62 uitgegeven, thans (1952) ƒ127,81. In het licht van de hierboven geschetste prijsverhogingen terwijl bovendien de gemeentelijke zorg zich veel verder uit strekt dan voor de oorlog blijkt duide lijk, dat men bij de gemeente nog lang niet over die middelen beschikt, die het moge lijk maken de verzorging van het algemeen belang der inwoners op hetzelfde peil van voor de oorlog te doen geschieden. Een vergelijking van de inkomsten illustreert dat eveneens: voor de oorlog ontving Haarlem tweeëneenhalf millioen uit het gemeentefonds (.2214 procent) en genoot uiteraard daarnaast hogere inkom sten uit eigen bronnen, zoals belastingen, retributie en dergelijke. In 1952 ontving Haarlem uit het Ge meentefonds 10,628 millioen (50,3 procent), maar genoot dan ook aanmerkelijk minder inkomsten uit eigen bron (De tussen haak jes geplaatste percentages hebben betrek king op bet aandeel in de totale inkomsten). Natuurlijk zijn er in dit opzicht voor de gemeentelijke huishouding enige gunstige factoren geweest: de rentefactor is vrijwel HAARLEM, 20 October 1952 ONDERTROUWD: 20 Oct., E. J. M. Mien- tjes en J. G. de Man; A. Hamelink en E. T. Leene. GEHUWD: 20 Oct., A. L. Stoelman en A. I. Th. van Assema. BEVALLEN van een zoon: 18 Oct., M. de Jagerde Vries; P. A. van der VeekGroe ne veld; 19 Oct., R. PraaningSchuitevoer der; C. van Veen—Vrolijk; M. Jansen Decker. BEVALLEN van een dochter: 15 Oct., Ch. Chang—Wong; 16 Oct., M. A. Huikeshoven— Moolenaar; 18 Oct.. M. E. J. Mesman—Bor- nebroek; W. H. P. BuijsSchaap; A. Bruins Vrugt; C. H. ReuversWiersma; E. Peute de Doelder; O. E. H. van Zeelandde Laater; 20 Oct., W. A. Verzeilberg—Haa- rnans; J. S. W .A. Wilbrink—Egging. OVERLEDEN: 17 Oct., H. van Wijk, 75 j., Kinderhuisvest; 18 Oct., J. in 't Velt, 64 j., Hazepaterslaan; C. van SantéSnoek, 76 j., Papentorenvest. gelijk gebleven, de lonen zijn in totaal niet verdubbeld en de kosten voor Sociale Za ken komen nu voor het grootste deel ten laste van het rijk, waar tegenover weer staat dat ook de inkomsten uit de huren der gemeentewoningen niet noemenswaar dig zijn gestegen.' Meer oog voor sociale en culturele moden Aan de andere kant moet worden geme moreerd dat de na-oorlogse Colleges van B. en W. veel meer oog hebben gehad voor sociale en culturele noden der bevolking. Wethouder Bakker gaf ons wat dat be treft enkele indrukwekkende gegevens over de omvang van de subsidie-politiek in 1940 en thans. Gezondheidszorg kwam van 25.500 op 54.000.Gezinshulp en kinderverzorging van dertig mille op 135 mille, speeltuinen van 5.000.op 47.000.diversen van 2.000.op 10.000.in totaal in de sociale sector dus van 62.800.op 246.000.De culturele subsidies stegen van 25.000.op 222.000.alle subsidies tezamen dus van 88 mille tot 468 mille. Dit alles zal wethouder Bakker meer dan voldoende aanleiding geven bij voortduring in Den Haag hogere uitkeringen uit het Ge meentefonds te bepleiten, waarbij dan nog de omstandigheid komt, dat de stortingen in het Gemeentefonds een hogere uitkering zeker mogelijk maken. In dit opzicht is het belangwekkend te weten, dat bij de minister reeds een ont werp van wijziging van de financiële ver houding tussen rijk en gemeenten ligt, een gevolg van de activiteit van de Commissie- Oud, die zich met deze materie heeft bezig gehouden. Tenslotte nog de volgende détails: het „tekort" zal schuil gaan in een hogere ra ming van de uitkering uit het Gemeente fonds hetzij de algemene, hetzij de bij zondere, hetzij beiden. De vergoeding wegens de gederfde on dernemingsbelasting is weer op hetzelfde bedrag als verleden jaar gefixeerd, de kapi- taalwerken worden weer ondergebracht onder de post „Onvoorzien", met uitzonde ring van die^ die voor de bedrijven nood zakelijk zijn. Voor de vergoeding der politiekosten is eén gunstiger regeling met het Rijk ver kregen dan een jaar geleden, per man wordt nu 4535.uitgekeerd tegen 4325. eerst, voor de kindertoelage 198.in plaats van 176. Voor de schoolgeldverlaging wordt een vergoeding van rond twee ton gegeven, aan de gemeente werd niet vergoed het verschil dat voortvloeide uit de verlaging van in komsten- en loonbelasting, hetgeen een verlies van ongeveer vijftigduizend gulden opleverde. B. en W. van Haarlem hebben de ge meenteraad voor de benoeming van onder wijzeressen de volgende voordrachten aan geboden: Prinses Margrietschool (Juno- plantsoen 30) 1. mevrouw T. M. Bonga; 2. mejuffrouw W. A. van Abs, 3. mejuffrouw A. M. Huisman, allen te Haarlem. Spaarneschool (Pol 18, Spaarndam): 1. mejuffrouw W. A. van Abs, 2. mejuffrouw H. T. Dijkstra, 3. mejuffrouw A. M. Huis man, allen te Haarlem. Aan de Rijksuniversiteit te Leiden slaagde voor het candidaatsexamen god- Als antwoord op het aan hem door de commissie Natuurbescherming Zuid-Ken- nemerland gerichte schrijven over de af sluiting van het wandelpad achter de Zan derijvaart, zou ir. W. Burdet zo verne men wij hebben gemeld dat het ogen blikkelijk openstellen van dit wandelpad voorlopig op bezwaren stuit. Het is niet aannemelijk dat de natuurwachters het ge bied langs de weg voldoende van niet toe gestaan bezoek zouden kunnen vrijwaren. Wel zou ir. Burdet de hulp van de na- tuurwacht willen inroepen voor een an der gebied, dat door verstuiving en we gens de van het Hoogheemraadschap Rijn land ontvangen klachten, in de toekomst misschien eveneens als recreatiegebied ge doemd is te worden afgesloten. Bedoeld wordt het duinterrein achter Kraantje Lek en ten Zuiden van het verharde pad dat van deze uitspanning naar het viaduct onder de spoorlijn Overveen-Zandvoort leidt. Door het inroepen van de hulp van de natuurwacht hoopt men het terrein in goede conditie te kunnen houden. De na tuurbescherming Zuid-Kennemerland werd geadviseerd zich daaromtrent in verbinding te stellen met de rentmeester, de heer D. van der Sleesen. In het verslag 1951 van de gemeente instelling voor kinderverzorging te Haar lem wordt meegedeeld, dat de instelling bij ministeriële beschikking niet geplaatst is op de voorlopige lijst van voogdijver enigingen, wier bereidverklaring tot voog dij-aanvaarding wordt aanvaard. Daarom werden in het verslagjaar geen nieuwe gevallen aan de instelling toever trouwd. De beslissing van de minister be rust op het feit, dat hij van mening is, dat bij opvoeding van voogdijkinderen aan het particulier initiatief de voorkeur moet worden gegeven. Van verschillende zijden is aan de instelling verzekerd, dat men geen critiek heeft op de werkwijze, integendeel, zowel de secretaris van de Voogdijraad te Haarlem en de kinder rechter zullen het ten zeerste betreuren, wanneer de instelling definitief zal wor den uitgeschakeld. Ook de Nationale Fe deratie voor Kinderbescherming is van mening, dat het werk, dat do gemeente- instelling doet, heel belangrijk is en moei lijk zal kunnen worden gemist. Het is niet de bedoeling van de minister, dat de thans nog onder voogdij staande kinderen zullen worden overgeheveld naar andere instel lingen. Aan het eind van 1951 had de instelling de voogdij over 223 kinderen, te splitsen als volgt: tot en met vier jaar 3 jongens (1951 5) en geen meisje (1); vier tot en met zes jaar 6 jongens (8), 9 meisjes (1); zeven tot en met dertien jaar 56 jongens (62), 41 meisjes (42); veertien tot en met 91 jongens (95), 48 meisjes (49). Het to taal was 156 jongens (170 en 95 meisjes (105). In de Woensdag tè houden vergadering van de gemeenteraad van Haarlem zal een voorstel van B. en W. aan de orde komen tot vaststelling van een ontwerp-uitbrei- dingsplan Zuid-West, omvattende het ge deelte der gemeente, ongeveer begrensd door de Pieter Wantelaan, de Ramplaan, de Brouwersvaart en het Rollandspad. Het nieuwe plan vervangt het uitbreidingsplan Zuid-West, wijziging 10, dat vastgesteld is bij raadsbesluit van 14 Juni 1939. De wij ziging van het plan is noodzakelijk teneinde de bouw van een kleuterschool in het woongebied Tuindorp mogelijk te maken. Wegens het zich verder ontplooien van het wijkinitiatief in dit gedeelte der gemeente en de daaruit voortvloeiende behoefte aan een verenigingsgebouw is de grond, waar op zich de opstallen van een voormalig bollenbedrijf bevinden,bestemd voor buurt huis. Overigens regelt het uitbreidingsplan de botiw van eengezinswoonhuizen en een aantal winkels. Op de voor plantsoen be stemde grond mogen tevens worden opge richt gebouwtjes ten behoeve van recreatie geleerdheid de heer J. A. Eekhof te Heem- en passende bij de bestemming, zoals een stede. muziektent. Hedenavond geeft de Nederlandse Opera onder muzikale lei ding van Josef Krips in de Koninklijke Schouwburg te Den Haag de première van „De Bruiloft van Fi garo" van Mozart, door directeur Abr. van der Vies geregis seerd. Op 23 en 28 October hebben er voorstellingen in Am sterdam onder auspi ciën van de Wagner- vereniging plaats. De eerste en voorlopig laatste opvoering is op 31 October even eens in de hoofdstad) vastgesteld. Als bij zonderheden kunnen gelden dat het orkest in kamerbezetting speelt, dat de dirigent aan de vleugel de re citatieven zal bege leiden en dat Frans Vroons als Basilio in de vierde acte de mooie, maar buiten sporig moeilijke ezel aria zingt, die meestal zelfs in Wenen en Salzburg wordt weggelaten, omdat zich zelden het ge- luksgeval voordoet dat men voor deze betrekkelijk kleine rol de beschikking over zo'n uitmuntende zan ger heeft. Jean Carlotti ontwierp de décors. Op de (tijdens de generale repetitie genomen) foto ziet men Josef Krips met van links naar rechts Graziella Sciutti (Suzanna), Sesto Bruscantini (Figaro) en Cora Canne Meyer (Cherübino) de parti tuur bestuderen. In Haarlem bestaat sinds kort ook een Vrije Gemeente. Deze vereniging houdt zich, zoals de naam reeds zegt, bezig met het zoeken naar religieuze gemeenschap zonder enige geloofsleer of kerkelijke vor men. Gisteravond nu hield deze Vrije Gemeen te een bijeenkomst in restaurant Brink- mann te Haarlem. De heer C. A. Tiemeyer, voorzitter van het comité voor Haarlem en omstreken, heette de talrijke aanwezigen welkom en dankte ds. G. J. de Nie uit Amsterdam, voor zijn komst naar Haarlem. Ds. De Nie verklaarde in zijn lezing, die tot onderwerp had: „De Vrije Gemeente en de. onvrije gemeente", dat door het weg vallen van alle kerkelijke vormen men kan komen tot verdieping, tot het grijpen naar de kern van de dingen. Verder bestreed hij in zijn betoog enkele rooms-katholieke leerstellingen, niet om het instituut van de Rooms-Katholieke Kerk aan te tasten,maar om ze in een ander daglicht te stellen. Na een korte discussie tussen ds. De Nie en een der aanwezigen, sloot de vootzitter de bijeenkomst. De heer Tiemeyer vertelde ons nog, dat het doel van deze serie van vier lezingen is, te komen tot vaste Zondagmorgenbijeen komsten, waar deze vrijzinnigheid pas goed tot uiting kan komen. Maandagavond 3 November zal de heer E. Frater Smid een lezing houden met als onderwerp: Is de Vrije Gemeente een hu manistisch verbond? Een in Zwanenburg wonende arbeider heeft gisteravond bij het lossen van een schip met bieten op de suikerfabriek „Hol land" te Halfweg de grijper van een kraan tegen het hoofd gekregen. De man is met ernstige hoofdwonden per ziekenauto naar zijn huis gebracht. Op een ouderavond van de Haarlemse Werkinrichting in de gymnastiekzaal van de Dr. Huetschool aan het Prinsen Bolwerk op Donderdag 30 October zal afscheid wor den genomen van werkmeester F. J. W. van Asperen. De muziekgroep „De Gong" van het In stituut voor Arbeidersontwikkeling luistert de bijeenkomst op. De landstrijdkrachten van het Westen behoeven dringend een reorganisatie, Spanje dient in de NAVO te worden opge nomen en er moet zonder verwijl thans reeds een militair en politiek toporgaan worden ingesteld, dat sneller tot besluiten kan komen dan de NAVO-organen. Tot deze conclusies komt de voormalige chef van de Generale Staf, generaal mr. II. J. Kruis, in zijn boek „Oorlog of Vrede", dat volgende maand bij de Zuid-Hollandse Uitgevers Mij. zal verschijnen. Generaal Kruis zegt in zijn boek, dat het Kremlin op wereldoverheersing zal blijven aansturen, maar „aangezien de militaire en strategische situatie van het Sovjetblok niet zodanig is, dat een derde wereldoor log zonder ernstig risico begonnen kan wor den, zal Rusland bij voorkeur een ander middel dan de oorlog zoeken om het Westen te krijgen". De generaal verwacht, dat Rusland door middel van zijn satellieten gewapende con- clicten zal uitlokken, vooral in het Verre Oosten, welke het Westen zoveel geld en bloed zullen gaan kosten, dat zij tezamen met de bewapeningslasten, tot een uitput tingstoestand zullen leiden. Indien het Wes ten deze uitputtingsoorlog goed doorstaat, acht de generaal het niet uitgesloten, dat Rusland tot aggressie zal overgaan. Dat zal echter niet gebeuren voordat Rusland zijn luchtverdediging zo volmaakt mogelijk heeft opgebouwd, het onderzeebootpro gramma uitgevoerd en een redelijk grote voorraad atoombommen heeft aangelegd. Reorganisatie landstrijdkrachten Aan de hand van uitvoerig cijfermate riaal concludeerde generaal Kruis, dat Rusland potentieel in de minderheid is. In parate militaire kracht is het Sovjetblok echter sterker. Het Westen, zo oordeelt de generaal, moet zo spoedig mogelijk ver andering brengen in deze gevaarlijke situatie. Als middel daartoe beveelt hij onder meer de reorganisatie aan van de landstrijdkrachten. Voor de parate troe pen, die veel beter uitgerust dienen te worden, wenst hij een groter percentage beroepspersoneel. Dienstplichtigen, die Binnenkort zal Lucienne Boyer een reeks voorstellingen in Nederland geven. Op 13 November komt zij te Haarlem. Men ziet haar hier tijdens haar tournée door de Verenigde Staten. Van links naar rechts: Ginger Rogers, Talullah Bankhead, Lucienne Boyer en Margaret Truman. Als een sprookjesvorstin die haar kroon juwelen met sierlijk gebaar ter hand neemt, zo plukte Myra Hess gisteravond op haar recital in de gemeentelijke Concert zaal te Haarlem de noten van het blad waarop Haydn's naam gedrukt stond. (De vermaarde pianiste speelde namelijk, naar zijzelf meedeelde: voor de gezelligheid, van het blad). En al die noten van de Variaties in f en van de Fantasia in C bleken te zijn als parels en edelgesteenten, op de kost baarste en smakelijkste wijze aan elkaar geregen. Ze werden door de kunstenares uiterst delicaat ter hand genomen en ons als klank voorgetoverd, zoals men dit slechts doen kan met zeer dierbare dingen. Het resultaat was een wonder van geluid en aristocratische charme: een gesubli meerde Haydn. Techniek en aanslag lijken in zo'n ge val een volmaakt overwonnen problemen; de vingers van de vertolkster doen precies wat zij in de composities doorleeft. Een „tranche de vie" als de nagelaten Sonate in Bes van Schubert, kon dat door het menselijk accent dat er in domineert nog duidelijker aantonen. Bij vele pianisten, vooral die van de jongste generaties, is het van belang naar hun handen te kijken: bij Myra Hess echter is het heel wat boeiender haar gelaatsuitdrukking en houding waar te nemen en aldus te er varen hoe zij de herschepping innerlijk verwerkt. Men hoort, maar ziet dan ook zo'n Schubert leven met al de complexen die zijn gevoelige natuur beheersten, want Myra Hess heeft hem innerlijk zeer diep gepeild. Een zelfde houding tegenover het werk liet ons Schumann's „Papillons" (opus 2) horen als een fris en dartel beeld uit de levensperiode van een kunstenaar, die zichzelf ontdekte en op ironisch strijdbare wijze zijn poëtische vlinders in de lente lucht liet fladderen. Tenslotte, om dan toch in de romantische lijn te blijven, vertolkte Dame Myra Hess een reeks Capriccio's en Intermezzi van Brahms en dat betekende andermaal een rijke afwisseling van stemmingen en sen timenten. Speciaal het voor deze componist zeer spirituele Capriccio in b (opus 76 no. 2) boeide de aandacht. Het was en bleef 'een voornaam klavierspel van het soort dat hoe langer hoe zeldzamer wordt, een inter pretatiekunst die de hoogst denkb'/re tech nische eisen als onopgemerkt dienstbaar maakt aan de stijl en de geestelijke inhoud van het werk. Dat we deze avond innerlijk contact gehad hebben met Haydn, Schu bert, Schumann, en Brahms, danken wij aan de sublieme vertolkingskunst van Myra Hess. Met toegiften van Scarlatti en Bach nam de pianiste afscheid van haar enthousiast publiek. JOS. DE KLERK De afdeling Haarlem van de Nederlandse Reisvereniging telt thans vijfduizend leden; het aantal is de laatste jaren verdubbeld. Daarom had het bestuur het aangedurfd Zaterdag weer de grote zaal van het Con certgebouw te huren voor de jaarlijkse feestavond, doch de belangstelling was, in verhouding met vroeger niet twee maal zo groot. Toch was de opkomst bevredigend en zoals de voorzitter, de heer C. Spaar garen, in zijn openingswoord de verwach ting had uitgesproken, hebben de dames en heren een genoeglijke avond gehad. Dat was te danken aan het goede programma, dat het bestuur had samengesteld. Jan de Cler was uitgenodigd de conférence te ver zorgen en dat deed hij op bijzondere wijze. Met zijn grapjes en voordrachten oogstte hij grote bijval. Cas Rus verzorgde niet alleen de begeleiding, doch hij trad ook op met een instrument, dat clavioline ge noemd wordt; hiermee bracht hij imitaties van verscheidene instrumenten ten gehore. De drie Larissons waren mondaccordeon- virtuozen die op vaardige wijze hun mond harmonica bespeelden. Een acrobaat liet het publiek genieten van het leven op een boerderij. Hij is reeds meermalen in Haar lem met zijn nummer geweest en zoals steeds boekte hij er weer veel succes mee. Voor een aangename afwisseling zorgden de Balsimo's met een groot aantal goochel toeren en tenslotte vermelden wij het op treden van Mr. Chandu als mentalist. Toen de artisten van het podium waren verdwenen werden de stoelen op zij gezet, om ruimte te maken voor de danslustigen die tot drie uur bijeen bleven. De hoofdinspecteur van politie te Soest verzoekt namens de familie te worden be kend gemaakt met de verblijfplaats van de 34-jarige Everdina Heine van Essen, uit Soest, die gistermorgen te ongeveer drie uur in overspannen toestand met haar twee zoontjes van 11 jaar en drie maanden haar woning heeft verlaten en daar nog niet in is teruggekeerd. Men vreest dat een onge luk is gebeurd. Accoord over nauwe samenwerking Tussen de besturen van de Twentse Bank N.V. en Van Mierlo en Zoon N.V. te Breda is overeenstemming bereikt over een nauwe samenjverking tussen beide banken. Over enige dagen zal tot aandeelhou ders van Van Mierlo en Zoon een circulaire worden gericht waarin nadere bijzonder heden hierover worden medegedeeld. thans na. 8 maanden tot de parate troepen worden gerekend, hebben, aldus de gene raal, niet de vereiste geoefendheid en rou tine. Hij dringt verder aan op een snel werkend mobilisatiesysteem, beperking van legertreinen en bijzondere diensten tot het uiterste, en de ter beschikkingstelling van atoombommen en atoomprojectielen aan de opperbevelhebber. Spanje in de NAVO De generaal acht de opname van Spanje in de NAVO noodzakelijk wegens de stra tegische ligging van het Iberische schier eiland. Slechts indien Franco's regering een onaanvaardbaar hoge eis zou vragen voor haar medewerking, zou het verantwoord zijn daarvan af te zien. Ten aanzien van de door hem toegejuichte inschakeling van West-Duitsland, zegt de generaal, dat er uit militair oogpunt geen reden is om het Duitse gevaar al te zeer te vrezen. Grote waarde hecht mr. Kruis aan de strategische luchtmacht, omdat deze „een onmisbaar middel is om Rusland in geval van oorlog op de knieën te krijgen." Ge zien de spreiding van de Russische zware industrie acht hij het niet waarschijnlijk, dat legers een capitulatie kunnen afdwin gen. Bij een opmars in Rusland zullen zij zich in dit onmetelijke land doodlopen en uiteindelijk zo verzwakt raken, dat ze ver slagen worden. Voorbereiding verzet Generaal Kruis betoogt verder, dat het noodzakelijk is thans reeds het verzet voor te bereiden in die landen, die in geval van oorlog met een bezetting moeten rekening houden. De generaal beveelt de opleiding aan van grote contingenten „commando troepen", die na een bezetting ondergronds kunnen doorvechten. Politiek en militair toporgaan In „Oorlog of Vrede" wordt tenslotte een krachtig pleidooi gehouden voor de in stelling van een leidinggevend toporgaan dat in tijd van oorlog snel besluiten kan. De bestaande oganen van de NAVO acht de generaal daartoe niet doelmatig; zij zijn te zeer gebaseerd op de. eis, dat alle leden moeten instemmen met de te nemen be sluiten. Een gecombineerde chefs van sta ven-organisatie, bestaande uit niet meer dan drie leden, waarvan een Amerikaan voor zitter is, acht de generaal in staat namens het Westen de oorlog in heel de wereld te leiden. Dit militaire toporgaan zal zich moeten baseren op een politiek, waarover te voren overeenstemming is bereikt door alle landen, die bij een eventueel conflict betrokken zouden zijn. De politieke direc tieven tijdens de oorlog zullen moeten uit gaan van een politiek toporgaan, dat han delt namens alle staten. Zonder deze toporganen zal „de feitelijke macht in een wereldconflict uitsluitend bij de Amerikaanse regering liggen." Benelux Ten aanzien van de Benelux verklaart generaal Kruis, dat deze landen in de eer ste plaats voor zich zelf moeten zorgen door de opstelling van parate troepen, zowel om een opmars uit het Oosten te stuiten, als voor de verdediging van het achterland. Hij dringt aan op een moderne parate luchtverdediging. De 45-jarige viskoopman H. S. uit IJmuiden, die reeds herhaaldelijk, maar meestal nog voorwaardelijk, was gestraft wegens het besturen van een auto onder invloed van sterke drank, is vanmorgen door het Amsterdams gerechtshof opnieuw veroordeeld. Voor een ongeluk op 20 Maart, waarbij hij in Haarlem een wielrijder aanreed, werd hem een maand gevangenisstraf op gelegd en bovendien werd zijn rijbewijs hem voor de tijd van 2 jaar ingetrokken. Voor een tweede ongeluk, waarbij echter geen ander de,dupe werd, kreeg hij nog- eens een maand gevangenisstraf en even eens intrekking van zijn rijbewijs voor de tijd van twee jaar, zodat hij de eerst komende vier jaar niet meer achter het stuur mag zitten. Dit tweede ongeluk ge beurde op 17 Maart, toen hij volgens de tenlastelegging in beschonken toestand een vrachtwagen over een berm in een greppel reed. De man is reeds gedetineerd, omdat hij bovendien nog zes weken, die hem vroe ger voorwaardelijk waren opgelegd en thans zijn omgezet in een onvoorwaarde lijke gevangenissrtaf, moet ondergaan. Tenslotte v/achten hem nog zeven dagen gevangenisstraf van een tweede voorwaar delijke veroordeling, waarvan de proef tijd evenmin verstreken was. In het jaar 1943 zün de luidklokken van de Nieuwe Kerk aan het Nieuwe Kerks- plein en de Bakenesserkerk aan de Vrouwe straat, alsmede de klok uit de Amsterdamse Poort door de Duitsers weggevoerd. De klokken zijn niet teruggevonden. B. en W. achten het gewenst dat nieuwe klokken worden aangebracht en stellen de raad voor een bedrag van f 12.000 beschikbaar te stellen. B. en W. merken op, dat het niet juist zou zijn de inscripties van de verloren ge- gane klokken zonder meer op de nieuwe klokken aan te brengen: de connectie met de makers van de oorspronkelijke klok ken is immers met het verloren gaan daar van teniet gedaan, hetgeen niet zou blij ken indien de inscripties weer ongewijzigd zouden worden aangebracht. Teneinde de band met het verleden te bewaren achten zij het gewenst, dat zeer kort de geschie denis van de klokken in de inscriptie tot uitdrukking wordt gebracht. B. en W. menen, dat de volgende inscripties deze gedachte op de eenvoudigste wijze in woord te brengen: Luidklok Nieuwe Kerk: 1749 Crans Jansz.; 1943 weggevoerd door Duitsers; 1953 vervangen. Luidklok Bakenesserkerk: 1641 Henricus Meurs; 1943 weggevoerd door Duitsers; 1953 vervangen. Klok Amsterdamse Poort: 1637 Alardus Meurs; 1943 weggevoerd door Duitsers; 1953 vervangen. De kosten van de klokken bedragen f 10.800. Voor de sierranden, opschriften, de klepels, alsmede voor montage, enz. is nodig een bedrag van f 1.200. In totaal derhalve f 12.000. Van het verloren gaan van de klokken is destijds als oorlogs schade aangifte gedaan.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1952 | | pagina 10