Joegoslavische volleyballers
wonnen ook in Haarlem
KALENDERS 1953
Boekhandel VEKO
De Twee Zusters
-Clowntje Rick
Fenny Heemskerk speelt
eerste partij remise in
candidatentournooi
Amerikaanse rubber
fabriek aan Westhaven
DONDERDAG 23 OCTOBER 1952
HAARLEMS DAGBLAD - OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
4
Fraaie wedstrijd in Krelagehuis
Zijlstraat 98 - Telefoon 11706
Schaken in Moskou
Onderscheidingen voor
demobilisatiewerk
FEUILLETON
DOOR JOS LODEWIJKS
Biljarten
Hof van Holland behoudt
voorsprong tegen
Rembrandt
Haarlemse klaverjasbond
voor bedrijfsverenigingen
Amsterdamse raad bijeen
Werkwilligen dragen
thans maskers
Voor de kanderen
Prof. dr. F. L. Polak over
de werkgelegenheid
Vragen van prof. Gerretson
beantwoord
Drie reclassanten
pleegden inbraak
Burgemeester d'Ailly
naar Australië
Huizen van Maastrichtse
ex-notaris verkocht
Brand veroorzaakt grote
schade in blikfabriek
Duitse regering steunde
partisanengroepen
Geheim van nieuwe Britse
straalmotor uitgelekt
Eerste waterstofbom
zou gereed zijn
Evenals dat het geval was in andere steden in Nederland, hebben de volleyballers van
Lokomotiva uit Joegoslavië gisteravond ook in Haarlem een niet al te moeilijke over
winning behaald. Het kranig tegenstand biedende VHH uit Amsterdam moest in drie sets
16-14, 15-7 en 15-5 toezien hoe de eer van de overwinning naar de tegenstan
ders ging. Doch hoe dan ook, de strijd was er niet minder om: voor de spelers niet
en voor de zeer vele toeschouwers, die naar het Krelagehuis aan de Leidse Vaart
gekomen waren, ook niet.
Want het ging gisteravond niet in de eerste
plaats om het zoet der overwinning. In
tegendeel. Het zou een fraaie prestatie ge
weest zijn indien de Amsferdammers de
overwinning behaald zouden hebben, doch
nu dit niet het geval was en wie had
eigenlijk het tegendeel verwacht bleef er
de fraaie demonstratie en de bijzonder goe
de propaganda voor de volleybalsport over.
En dat was ongetwijfeld van veel groter
belang.
Dat de partij tussen Lokomotiva en VHH
goede propaganda is geweest, dat staat wel
onomstotelijk vast. Want wat de Joegoslaven
tegen de op één na sterkste vereniging in
Nederland lieten zien, behoorde niet alleen
tot een peil, dat in Nederland nog niet wordt
bereikt, 't betekende tevens een demonstratie
van de aantrekkingskracht die er van vol
leybal kan uitgaan, wanneer dat op een der
gelijk hoog peil wordt gespeeld.
Hoog peil
Dat dat peil werkelijk naar Nederlandse
begrippen zeer hoog was, dat hebben de vele
toeschouwers wel kunnen zien. Zij zagen met
wat voor gemak de kleine virtuoos Kirac
met harde en feilloos geplaatste smashes
keer op keer de VHH'ers sprakeloos deed
staan en zij zagen ook de wijze waarop de
lange, slanke Mikina met het grootste gemak
niet maar zoals de Amsterdammers nog te
dikwijls deden de bal zo snel en hard mo
gelijk over het net wilde krijgen, maar hoe
hij kalm de ongedekte plaatsen op zocht
en daar de bal rustig en zuiver plaatste. Iets
waarin zijn medespelers zeker niet achter
bleven.
Heel begrijpelijk dan ook dat de Amster
dammers het niet zo heel ver brachten tegen
de jonge athleten van de Joegoslavische
Spoorwegen. In de eerste set ging dat nog.
Toen slaagden de VHH'ers er zelfs in om een
duidelijke viereen achterstand zeer snel in
te halen en om te zetten in een zevenvijf
voorsprong.
Via tien—veertien werd de stand daarna
weer veertienveertien, waarna de set
eigenlijk werd beslist door het feit dat de
Amsterdammers met hun harde, maar slecht
geplaatste serves te veel risico namen. Met
zestienveertien bleven de Joegoslaven de
meerderen.
In de tweede set ging het wel heel
vlug. Zonder dat iemand er aan gedacht
had was het zevennul voor i^okomo-
tiva, waarna via dertienvijf het einde
van deze set kwam met vijftien—zeven.
En ook in de derde set kwamen de Am-
ADVERTENTIE
zijn nu reeds in fraaie sortering voorhanden.
Wij zorgen ook voor verzending
naar het buitenland.
De grote zaal van het centrale huis van
het Russische leger in Moskou was tot de
laatste plaats bezet toen Woensdagavond
mevrouw Vera Chudova, de hoofdarbiter van
het candidaten schaaktournooi, het sein gaf
om de klokken op gang te zetten.voor de
partijen van de eerste ronde.
Het eerste resultaat, dat verkregen werd,
was een remise in de partij tussen de
Frangaise Chantal Chaudet de Silan en de
Nederlandse speelster Fenny Heemskerk. De
Frangaise, die met wit speelde, zette een
krachtige aanval op in het centrum en op de
koningsvleugeL Maar onze landgenote ver
dedigde zich uitstekend, en nadat ze alle
dreigingen gepareerd had werd tot remise
besloten.
De andere uitslagen van de eerste ronde
luidden: Rowena Bruce (G. B.)Salomea
Reischer (Oostenrijk) 1—0 (in 31 zetten);
Jozsa Langos (Hongarije)Olga Rubtsova
(Rusland) 10; Mary Bayne (V. S.)Nina
Hruskova—Belska (Ts. SI.) 1—0; May Karff
(V. S.)—Maria Berea de Montero (Argent.)
afgebroken in veel gunstiger positie voor de
Argentijnse; Elizaveta Bykova (Rusl.)
Valentina Belova (Rusl.) afgebroken, Valen-
tina Belova heeft twee pionnen meer; Kira
Zvorykina (Rusl.)Olga Ignatyeva (Rusl.)
afgebroken; Edith KellerHermann (O.
Duitsland)Eileen Tranmer (G. B.) afge
broken.
In deze beide laatste partijen zijn de
posities ongeveer gelijk. Vrijwel alle speel
sters hadden tegen het einde van de ronde
met grote tijdnood te kampen. In de tweede
ronde komt Fenny Heemskerk uit tegen de
Hongaarse Jozsa Langos.
sterdammers er vrijwel niet meer aan te
pas. Wel haalden zij een vijf—nul ach
terstand heel fraai op tot vijfvijf, doch
daarna waren de Joegoslaven weer ver
in de meerderheid. Het werd uiteinde
lijk vijftienvijf voor Lokomotiva.
Al met al een wedstrijd, waarvan dus veel
aantrekkingskracht uitging ondanks het
grote krachtsverschil en waarvan velen
van hebben kunnen leren. Wij moeten echter
in een opzicht een een bezwaar laten horen.
Hetzelfde bezwaar dat wij naar voren brach
ten na de onlangs gespeelde stedenwedstrijd
van de basketballers in het Krelagehuis. Het
is onzes inziens namelijk een groot nadeel
voor de spelers, wanneer de toeschouwers
en die worden gelukkig bij dergelijke ge
legenheden steeds groter in aantal een
hele avond roken. Een rookverbod in het
Krelagehuis, bij wat voor sportwedstrijden
dan ook, lijkt ons gezien en geroken de
dichte rookmassa niet
bitter noodzakelijk.
wenselijk, maar
ADVERTENTIE
N.V. GLIMFABRIEK - OVERSCHIE
In een bijeenkomst op het ministerie van
Oorlog heeft minister Staf koninklijke on
derscheidingen uitgereikt aan zeven dames
en heren, wier werkzaamheden ten behoe
ve van de Nationale Demobilisatieraad ten
zeerste het welslagen van de demobilisatie
hebben bevorderd.
De luitenant-kolonel der mariniers W. J.
van Rhijn werd benoemd tot officier in de
orde van Oranje Nassau met de zwaar
den; mr. P. H. M. Werner, thans secretaris
generaal van het ministerie voor Maat
schappelijke Zorg, werd benoemd tot of
ficier in de Orde van Oranje Nassau, even
als mr. G. C. van Dijk, secretaris van het
Centraal Sociaal Werkgevers Verbond.
Pater L. A. M. Goossens te Nijmegen
werd benoemd tot ridder in de Orde van
Oranje Nassau, evenals mevrouw J. M. L.
van den HoutSmulders te Tilburg en
mevrouw O. J. H. Elink Schuurman te
Rotterdam.
Aan mejuffrouw J. M. Hartemink te
Amsterdam werd toegekend de gouden ere-
médaille verbonden aan de Orde van Oran
je Nassau.
Een kerkdienst in een instituut voor doofstommen in Schotland. De woorden van de
predikant (links) worden in gebarentaal weergegeven door de hulp-predikant (rechts)
19)
„Mooi weer," zei hij, een opmerking die
over de gehele wereld de betekenis heeft
gekregen van „Ik ben u goed gezind en wil
met u praten," en dus evengoed in Tey-
lingedam als overal elders gebruikt kon
worden.
De stationschef zette zich tot een uit
voerig antwoord. Hij bleek een man van
vele woorden en het duurde daarom enige
tijd voor Tak was ingelicht over het ver
schijnsel, dat deze lente tot nu toe heel
behoorlijk was geweest en dat men in Tey-
lingedam hoopte, dat het voorjaar zou wor
den gevolgd door een nog schonere zomer.
Tevens vernam hij in dezelfde uiteenzet
ting dat men in het dorp deze winter veel
last van hoog water had gehad en dat dit
euvel gelukkig weer enigszins was goedge
maakt door de aanhoudende droogte van
de laatste maanden.
Tak knikte bedachtzaam.
„Jaja," zei hij peinzend, „het is wonder
lijk hoe de natuur altijd weer zorgt voor
een tegenwicht. Prachtig is het, zo'n dorp
van de hoogte uit te zien liggen onder dat
zonlicht. Veel drukte is er overigens niet,
wel? Het lijkt uitgestorven."
Gisteravond werden in Haarlem de oiljart-
par'tijen tussen „Hof van Holland" en „Rem
brandt" uit Amsterdam voortgezet. De stand
in de nederlaagwedstrijd tussen beide ver
enigingen kwam van 29—23 op 37—29 in het
voordeel van de Haarlemmers.
De resultaten waren:
De Leeuw 40 40 48 5 0.83
Toepoel 40 37 48 5 0.77
Katwijk 40 40 30 5 1.33
Van Dam40 38 30 5 1.26
Langenburg70 70 29 11 2.41
Hurkmans 50 31 29 9 1.06
Berclou 50 46 44 6 1.04
Honderdps 50 50 44 6 1.13
Roodenburg60 57 42 5 1.13
Bouwmeester 50 50 42 5 1.19
Heusschen 65 55 38 7 1.44
Hooydonk 55 55 38 5 1.44
Fontein 50 33 46 8 0.71
Van Dam40 40 46 6 0.86
Hedenavond worden de laatste partijen in
Amsterdam gespeeld.
Na een stilstand gedurende de zomer
maanden is vorige week de competitie van
de Haarlemse Klaverjasbond voor Bedrijfs
verenigingen weer begonnen.
In de hoofdklase viel de prestatie van het
pas gepromoveerde SAC op, dat maar met
vier punten verschil verloor van de bonds-
kampioen. Beijnes, Spoorboys en Boru ver
loren, waarvan de nederlaag van een niet
voltallig Boru de gootste was. In de le klas
vielen de grootste klappen bij Spoorboys,
HSM 2 en L. Coster. HSM 1 en Johez kregen
de grootste winst.
In de tweede klas was het Boru, dat de
benjamins een gevoelige les gaf. Maar ook
DSH en Beijner startten goed.
In de geheel nieuwe derde klas was nog de
meeste spanning en werden twee wedstrijden
beslist met het kleinst mogelijke verschil.
„Goeie plaats voor een vacantie, mijn
heer," concludeerde de stationschef met
een tik tegen zijn rode pet, waardoor dit
hoofddeksel achter op zijn hoofd kwam te
hangen als duidelijk symptoom van het
feit dat haar eigenaar zich voorbereidde
op een langdurig onderhoud. „Kijk eens,
Teylingedam heeft niet veel bizonders.
Wat winkels, wat boerengedoentjes, wat
kleine fabriekjes, en dan is het op. Maar
het ligt kasjuweel tussen de weilanden en
bossen, en dan heb je de rivier daar." Hij
wees in de richting van het stationsgebouw,
dat ongetwijfeld het uitzicht op de „rivier
daar" versperde. „De rivier daar leven
we hier van. Je kan er in vissen, op roeien,
in zwemmen, de was doen, en je kan er
naar kijken. Dat is eigenlijk nog wel het
mooiste. Je kan er hele avonden naar kij
ken zonder dat je je verveelt. Een rivier bij
een dorp is prachtig, mijnheer. Er zou gen
rivier moeten zijn bij elk dorp. Dat geeft
wat meer rust en ehdinges. Ik wil
zeggenOch, ik zou niet zonder de rivier
kunnen. Als ik vandaag of morgen eens
wordt overgeplaatst en het zou zijn naar
ergens waar geen rivier was, zou het mij
erg spijten. Heel erg. Komt u hier voor uw
plezier?"
Tak, die onder de indruk gekomen was
van 's mans lyrisch loflied op de rivier,
was verrast over de plotselinge vraag.
„Nee", zei hij aarzelend. „Niet direct
voor mijn plezier eigenlijk. Ik heb hier
zaken te doen".
De stationschef liet een verachtelijk ge
luid horen.
„Zaken! Zaken? In Teylingedam zaken
De uitslagen zijn als volgt: Hoofdklasse
GEB—Beijnes 132—120; Boru—DSH 104—120:
DKC—SAC 122—118; Spoorboys—L. Coster
126—112. Eerste klas A: Nederland—Spoor
boys 2 126—104; L. Coster 2—GEB 2 98—140;
Union—PTT 126—118; Figee—HSM 2 132—114.
le klas B: PTT 2—OW 130—114; SAC 2—SSH
128—112; Boru 2—HSM 1 110—138; DSH 2—
Johez 106136. 2e klase A: Johez 2Figee 2
126—118; DSH 3—PTT 3 138—122; DKC 2—
GEB 3 124—114; Beijnes 3—SAC 3 116—126.
2e klas B: Nederland 2—Boru 3 106—130;
DKC 3—Stork 3 122—126; Figee 3—Beijnes 4
118—128; OW 2—CPTT 118—114. 3e klas A:
Stork 4—DKC 5 122—124; 'Johez 3—PTT 4
126—124; HSM 3—OW 3 120—128; SSH 2—
TJnion 2 108—126.
De Amsterdamse gemeenteraad heeft
gisteren na een uitvoerige discussie voor
namelijk over de bevordering van de in
dustrialisatie, de risico's en een te stellen
zekerheid, met 31 stemmen voor en 9
tegen het besluit genomen met de Gene
ral Tire and Rubber Company, Akron in
Amerika een overeenkomst aan te gaan,
waarbij de gemeente zich verbindt, voor
haar rekening een fabrieksgebouw en een
aanlegsteiger voor binnenschepen te stich
ten op een terrein van drie hectaren aan
de Westhaven, benevens een weg te doen
aanleggen en daarin electrische leidingen
en waterleidingbuizen te leggen en in al
deze werken te investeren een bedrag van
ten hoogste 1.750.000. Daarbij is inbe
grepen de waarde van de aan de gemeente
in eigendom toebehorende grond tot een
bedrag van 225.000, met dien verstande,
dat, indien de bouwkosten en de kosten
der te treffen voorzieningen de som van
1.525.000 te boven zouden gaan, het
hogere bedrag voor rekening van de Gene
ral Tire and Rubber Company zal komen.
Tegen deze voordracht was een bezwaar
schrift ingekomen van de Nederlandse
Vereniging van Rubberfabrikanten, welke
brief naar de mening van B. en W. eerder
bij het ministerie van Economische Zaken,
dan bij het gemeentebestuur had behoren
te worden ingediend.
Bunkers op Museumplein
verdwijnen
De raad nam zonder hoofdelijke stem
ming de voordracht aan tot het doen slopen
van de vier bunkers die zich bevinden aan
de Oostzijde van het Museumplein tussen
de Teniersstraat en de Gabriël Metsustraat
en hiervoor een crediet beschikbaar te
stellen van 65.000.
Het „Ommelanden"-conflict
De staking bij de Coöperatieve Melk
fabriek „De Ommelanden" te Groningen
gaat morgen de tiende week in. Op verzoek
van de Algemene Nederlandse Bedrijfs
groepen Centrale hebben twee fabrieken
de verpakking van melkpoeder voor „De
Ommelanden" gestaakt. Deze fabrieken
waren een levensmiddelenbedrijf in het
Westen van ons land en een melkproduc-
tenfabriek in het Zuiden.
Werkwilligen van „De Ommelanden"
dragen thans om herkenning door stakers
en eventuele représailles te voorkomen,
maskers bij het sluiten der fabriekspoort.
De chef van de scheikundige afdeling
van „De Ommelanden", ir. E. Vos, heeft
ontslag nit zijn functie verzocht. Dit is
hem verleend. Het is niet bekend of dit
ontslag is genomen in verband met de
staking.
Dat werd een gezellige Zaterdagmiddag. De jongens speelden in de tuin en keken
naar de planten en bloemen, die Pilon daar had gekweekt. Ze harkten ook netjes de
paden bij en hielpen hem met nog wat werkjes.
Toen maakte Pilon het eten klaar; hij had wat lekkere dingen gemaakt en daar
smulden ze heerlijk van.
„Pilon kan toch ook maar lekker koken!", zei Bunkie tevreden.
„Dank je wel voor 't compliment!", lachte Pilon. „Ik ben blij, dat het jullie smaakt!
Toen ze klaar waren met eten werd het nog een gezellige avond. Ze deden wat spelle
tjes met dominostenen en hadden het best naar hun zin. En toen het wat later werd,
gingen ze rustig op een bank voor het huis zitten, babbelden wat met elkaar en keken
naar de zon, die al begon te dalen.
„Ik heb het hier best naar mijn zin", zei Pilon, die een lange pijp rookte. „Ik ben blij,
dat we hier terechtgekomen zijn! Waar we eerst woonden, was het niet rustig voor ons".
„Wij vinden het ook fijn, dat jullie hier zijn komen wonen", zei Rick. „Nu kunnen we
elkaar telkens eens opzoeken".
Toen de zon bijna onder was, keken ze naar de prachtige lucht, die helemaal rood
gekleurd was door de laatste zonnestralen.
Nu werd het stil onder de bomen; de vogeltjes gingen slapen....
Prof. dr. F. L. Polak, regeringscommis
saris voor de werkgelegenheid heeft gister
avond in een causerie te Leeuwarden als
zijn persoonlijke visie voor de toekomst
te kennen gegeven, dat Nederland wat het
conjunctuurprobleem aangaat niet al te
grote zorgen moet hebben. Veel zorgelijker
is zijns inziens de specifiek Nederlandse
structurele positie. „We zullen ons er ern
stig rekenschap van moeten geven, dat we
in de komende jaren voldoende werkge
legenheid bezitten. De werkgelegenheid is
volkomen verbonden aan de technische
vooruitgang en de gewijzigde structuur.
Ze is een vooxnverp geworden van voort-
durendë zorg en met een dynamische ont
wikkeling en ze zal derhalve blijven be
horen tot de primaire taken van de over
heid. Om tot voldoende werkgelegenheid
te komen zal men meer coördinatie, meer
planning en meer research moeten bewerk
stelligen," zo zeide hij.
Op vragen van het Eerste Kamerlid prof.
Gerretson (C.H.U.) over het antwoord der
regering op de vragen van het Tweede
Kamerlid prof. Romme, met betrekking tot
de door de Nederlandse afgevaardigde mr.
dr. J. J. R. Schrnal op 27 September in de
Raad van Europa uitgesproken rede be
treffende de verdediging in geallieerd ver
band van het grondgebied van het ko
ninkrijk in Europa heeft de minister-presi
dent, mede namens de minister van Bui
tenlandse Zaken, geantwoord, dat indien
een vijand ondanks een verdediging in ge
allieerd verband nochtans het grondgebied
van het koninkrijk in Europa geheel of ge
deeltelijk zou bezetten, de regering ver
dragsmatige zekerheid heeft, dat geen der
bondgenoten afzonderlijk vrede zal sluiten
voordat het gehele grondgebied van het
koninkrijk in Europa zal zijn bevrijd of
teruggegeven.
Deze zekerheid ontleent de regering aan
artikel 5 van het Noord-Atlantisch Ver
drag, volgens hetwelk de bondgenoten zich
verplichten, indien een gewapende aanval
plaats vindt, op te treden op de wijze, die
zij nodig oordelen om de veiligheid van
het Noord-Atlantisch gebied te herstel
len en te handhaven. Zolang het Neder
landse grondgebied zich derhalve geheel
of gedeeltelijk in handen van een vijand
zou bevinden, zou aan deze verplichting
niet zijn voldaan. Mitsdien zullen de bond
genoten hun krachten dienen in te span
nen om teruggave of bevrijding er van te
bewerken. Een afzonderlijke vrede, door
één of alle van de bondgenoten met een
vijand gesloten, zou een schending be
tekenen van de verdragsverplichting zoals
deze in artikel 5 is neergelegd.
Ten aanzien van de teruggave of bevrij
ding van eventueel geheel of gedeeltelijk
door een vijand bezette overzeese gebieds
delen bezit de Nederlandse regering niet
een zelfde verdragsmatige zekerheid. Vol
gens artikel 6 van het verdrag immers heeft
de garantie van artikel 5 geen gelding voor
het grondgebied van het koninkrijk buiten
Europa. Op deze aangelegenheid heeft de
regering destijds in de Memorie van Toe
lichting bij het wetsontwerp tot goedkeu
ring van het Noord-Atlantische Verdrag
uitdrukkelijk gewezen.
Een drietal reclassanten in de inrichting
Koningslust te Helden beraamde enige tijd
geleden ontvluchtingsplannen en trof voor
bereidingen voor de uitvoering ervan. Na
dat de 19-jarige smid A. van A. een valse
sleutel had gemaakt, pleegde de 26-jarige
kok E. V. een inbraakje in de directeurs-
kamer, waar hij uit een kast een geldkistje
en pakjes sigaretten ontvreemdde. Na de
vlucht maakte het tweetal, waarbij zich de
22-jarige arbeider H. K. had aangesloten,
goede sier te Amsterdam. Allen werden
echter spoedig door de politie ingerekend.
Voor de Roermondse rechtbank eiste de
officier tegen V. een jaar en zes maanden,
tegen K. zes maanden gevangenisstraf en
tegen Van A. opneming in een krankzin
nigengesticht op grond van een over hem
uitgebracht psychiatrisch rapport.
Op uitnodiging van de Australische rege
ring zal de burgemeester van Amsterdam,
mr. Arn. J. d'Ailly, Dinsdag 4 November
om 21 uur van Schiphol naar Australië
vertrekken. Hij zal 2 a 3 weken de gast
van de Australische regering zijn en onder
meer een tegenbezoek aan burgemeester
O'Dea van Sydney brengen, die in Januari
Amsterdam bezocht.
In opdracht van de eerste hypotheek-
houdster de Westlandse Hypotheekbank,
zijn, nadat door de rijksbelastingen daarop
beslag was gelegd, twee huizen van ex-
notaris Q. in Maastricht verkocht. De ver-
koopsom bedroeg 69.700. De huidige ver-
blijfplaats van notaris Q., die geruime tijd
aan boord heeft vertoefd van de „President
Robert", welk schip thans in Southampton
te koop ligt, is niet met zekerheid bekend.
Het gerucht gaat dat hij voornemens zou
zijn zich in Brussel te vestigen.
Er moet ook een groot bedrag worden
gevorderd van de notaris wegens zijn be
moeiingen met de vereniging Particulier
Initiatief, welke in staat van faillissement
verkeert. Ook de erfgenamen van de heer
S. te Maastricht hebben een vordering op
notaris Q. Een gerechtelijke uitspraak over
deze vorderingen wordt thans afgewacht.
In de nacht van Woensdag op Donder
dag om ruim half een zijn in de afdeling
trekkerij bij de hardingsoven van de N.V.
Verenigde Blikfabrieken te Doesburg 1200
liter olie in brand geraakt. Onmiddellijk
werd de Doesburgse brandweer gealar-
feerd, die vrij vlug ter plaatse verscheen,
maar niet veel kon uitrichten, aangezien
deze brandweer niet was uitgerust voor
de strijd tegen oliebx-anden. De hulp van
de brandweer te Arnhem moest worden
ingeroepen. Het duurde uiteraard vrij lang
voor deze ter plaatse was, zodat er een
belangrijke schade ontstond. De Arnhemse
brandweer slaagde er in de brand te blus
sen. De schade loopt in de tienduizenden
guldens. Men hoopt dat het bedrijf weer
spoedig door kan werken.
doen.U liever dan ik. Affijn, ieder zijn
ambacht. Ik hou het maar bij de treinen".
En in het besef van geheel en al op de
juiste plaats in de maatschappij tereeïxt te
zijn gekomen, ging hij nog wat zwaarder
en behagelijker leunen op het hek. Tak
besloot een eind aan het gesprek te maken
met een paar directe informaties.
„Kent u de familie Jutte?" vroeg hij op
de man af.
„De Jutten? Of ik ze ken. Er zijn trou
wens twee families Jutte in het dorp. Be
doelt u de vrachtrijderij of de koeien-
boer?"
„Allebei. Ik moet de twee families alle
bei opzoeken. Misschien kunt u mij ver
tellen hoe ik er moet komen?"
De stationschef trok een geheimzinnig
gezicht.
„Dat kan ik", zei hij gewichtig. „Maar
ik kan nog meer. Ik kan u namelijk een
goede raad geven. En dat is als u bij de
koeienboer Jutte moet zijn, wees dan een
beetje voorzichtig. Hij is een ongemakke
lijk heer, om zo te zeggen. Een man die
geen aasje vriendelijkheid heeft en op alle
vreemden gebeten is als de hond op de kat.
Het zijn natuurlijk mijn zaken niet
maar als u onaangename dingen te vertel
len hebt, kunt u beter een politieman mee
nemen naar zijn huis. Want hij.
Tak viel hem geïnteresseerd in de rede.
„Hoe komt dat zo?" vroeg hij. „Heeft
die man onaangenaamheden gehad met an
deren, of is hije*n beetje raar in het
hoofd?"
De stationschef keek peinzend naar het
dorp, waar nog steeds geen levende ziel
te bekennen was.
„Och", zei hij. „Raar in het hoofd
Goed wijs zal hij wel niet zijn. Maar in
derdaad heeft hij onaangenaamheden ge
had metanderen. Hij heeft eens
En de stem van de man met de rode pet
daalde tot gefluister. „Hij heeft eens
iemandvermoord".
Inspecteur Tak1 wandelde in de smalle
dorpsstraat tussen lage, vriendelijke huizen
door. Hier en daar bleek toch wel iemand
in leven te zijn. Er speelden een paar kin
deren bij een boerenkar die met de bur-
ries omhoog onder een hoefstal stond, en
voor sommige ramen zag hij vrouwen, die
hem nieuwsgierig aankeken toen hij pas
seerde.
Hij vroeg zich al wandelende af, hoe het
te verklaren was dat hij bij zijn nasporin
gen naar de herkomst van de dames Jutte
niet ontdekt had hoe haar vader, de oude
boer in Teylngedam, een gevangenisstraf
wegens doodslag achter de rug had. De
stationschef had wel over „moord" ge
fluisterd, doch Tak wist maar al te goed
hoe zelden de juridische term „moord"
toepasselijk is op een misdaad, waarbij het
slachtoffer om het leven komt.
Wat hij van de spoorwegfunctionaris
gehoord had, was een grote verrassing
voor hem. Hij was naar Teylingedam ge
gaan omdat hij het dorp had willen ken
nen waar de twee gezusters Jutte haar
jeugd hadden doorgebracht, met de intuï
tieve zekerheid dat hij er wijzer vandaan
zou gaan dan hij gekomen was. Maar dit
had hij niet verwacht. Een moord!
MüNCHEN (Reuter). De Beierse mi
nister van Binnenlandse Zaken, Högner,
heeft Woensdag op een persconferentie het
West-Duitse bondsministerie van Binnen
landse Zaken en het ministerie voor aan
gelegenheden geheel Duitsland betreffend
er van beschuldigd de vorming van een
„para-militaire ondergrondse groep" te
hebben bevorderd. Deze ministeries hadden
de regei-ingen van de Duitse staten ver
zocht de groep, die volgens A.F.P. werkte
onder de namen „Verdediging van het
Duitse vaderland" en „Commando's tegen
bolsjewistische activiteit", te steunen, al
dus Högner. Zij hadden de staten echter
niet op de hoogte gebracht van de „gehei
me en para-militaire aard" van de groep,
zo voegde hij hieraan toe.
Het Britse ministerie van Bevoorrading
heeft officieel bekendgemaakt, dat Enge
land beschikt over een nieuw type straal
motor, de „Conway", dat beschouwd wordt
als een omwenteling op luchtvaartgebied.
Te Londen vraagt men zich echter af,
hoe de geheimen van deze motor, een Rolls
Royce-product, in het buitenland zijn uit
gelekt. Het Amerikaanse luchtvaartblacï
„Aviation Daily" heeft namelijk vorige
week reeds eeh 'artikel aan -de „Conway"
gewijd.
De nieuwe motor is geconstrueerd vol
gens een principe, dat vliegtuigen, wat
snelheid en stijgvermogen betreft, belang
rijk meer mogelijkheden geeft dan de be
staande motoren. De bijzonderheden wor
den nog geheim gehouden.
Wel is bekend geworden dat Britse vlieg
tuigfabrieken nu een nieuwe straalmotor
bestuderen, die bij de staart propyl-nitraat
gebruikt, waardoor het vliegtuig veel snel
ler van de grond kan komen dan de hui
dige straaljagers. Deze motor zou vooral in
koude streken de doelmatigheid van jacht
vliegtuigen verhogen.
In de „Saturday Evening Post" schrijven
Stewart Alsop en dr. Ralph Lapp dat de
proef met de eerste waterstofbom op Eni-
wetok slechts wacht op het bevel van de
president der Verenigde Staten.
De bom zou in staat zijn, bakstenen ge
bouwen te vernietigen over een gebied van
115 vierkante kilometer. Een bom, die in
1953 gereed zou komen, zou hetzelfde type
gebouwen over een oppervlak van 258 vier
kante kilometer kunnen verwoesten.
De menselijke huid zou binnen een ge
bied van 190 vierkante kilometer ver
schroeien en bij de te maken bom binnen
380. De gammastralen zouden fataal kun
nen werken binnen een gebied van 11
respectievelijk 18 vierkante kilometer.
NEO-NAZI's BUITEN DE WET.
KARLSRUHE (Reuter). Het West-
Duitse constitutionele hof in Karlsruhe
heeft de neo-nazistische „socialistische
rijkspartij" ongrondwettig verklaard en
haar onmiddellijke ontbinding bevolen.
„Wat een ezel ben ik geweest", dacht
Tak onder het voortgaan. „Ik moet me
daar door een boekhandelaar en twee reci
divisten iets laten vertellen dat waar
schijnlijk de sleutel van het hele zaakje is!
Hoe heb ik iets dergelijks over het hoofd
kunnen zien! Dat moest Falkner weten
Enfin, ik zal het hem nog wel eens vertel
len, later. Als dit gunstig afloopt. Maar
een ezel ben ik, dat staat vast".
De openbaring per telefoon was geko
men op het hoogtepunt van een verlam
mende onzekerheid, volgend op de volko
men mislukking om via Helleboom en zijn
twee kornuiten uit de onderwereld licht te
brengen in de duistere zaak, die langza
merhand een prestige-kwestie was gewor
den niet alleen voor Tak, maar voor het
hele politiecorps. De verzekeringsmaat
schappij koesterde al plannen om eigen
mensen in te schakelen bij het onderzoek
en het was slechts aan de verwoede tegen
stand van commissaris Falkner te danken
dat het nog niet zover gekomen was.
„Ik reken nog steeds op jou, Tak", had
Falkner gezegd, „maar als je het mij
vraagt krijg ik steeds minder fiducie in je
methoden. Ik geloof dat je het deze keer
lelijk laat zitten maar dat hoeven die
lui van de verzekering niet te weten. Ik
heb gezegd dat we voor belangrijke ont
wikkelingen in deze zaak staan en dat het
ondoenlijk was om nu inlichtingen over de
stand van het onderzoek te verschaffen.
Als je mij voor die leugens laat opdraaien,
zal ik je weten te vinden".
„Ik hoop u niet het genoegen te schen
ken mü te kunnen degraderen tot het eer
ste baantje, wat ik van u te doen kreeg,
namelijk het opsporen van gestolen konij
nen in de week voor Kerstmis", antwoord
de Tak beschroomd. „Maar ik geef toe dat
u de zaak optimistischer hebt voorgesteld
dan de feiten rechtvaardigden. Ik sta voor
een muur. Zo heet dat. Het is werkelijk
een zeer goede vergelijking".
„Laat ik nou gedacht hebben dat je het
zaakje rond had toen je er met een over
valwagen op uit trok en terugkwam met
drie arrestanten", gromde de commissaris
gemelijk. „Mooie arrestanten! Na twee da
gen kwamen ze me bedanken voor de goe
de behandeling. Dag commissaris! Tot
ziens hoor!' We gaan maar weer! Flater
eerste klas als je het mij vraagt".
„Gelukkig vraag ik het u niet", zei Tak
minzaam. Hij peinsde zich suf om tenmin
ste ergens in die mist een nieuw aankno
pingspunt te vinden. Dat Helleboom ten
slotte onschuldig was gebleken, had hem
eigenlijk geweldig plezier gedaan, hoe jam
mer dat het ook was op die manier op
dood spoor te komen. Helleboom had Taks
sympathie gewonnen. Hij was van den be
ginne af een verdachte geweest die niet
helemaal paste in het schema van een zo
weloverwogen, geraffineerde bankroof,
maar Tak had aanvankelijk met nuchtere
gevoelloosheid alle twijfel onderdrukt en
was recht op het doel afgegaan, zich wel
bewust van het feit dat hij snel en krachtig
te werk zou moeten gaan om de daders mèt
de buit te achterhalen.
(Wordt vervolgd).
