Vertraging in de plannen
voor de NAVO in 1953
Emigrantenvrouwen hebben
voorlopig maar één wens
„RITSA"
Wereldnieuws
Ministerconferentie in December zal zich
tot bijzaken moeten bepalen
De radio geeft Zondag
De radio geeft Maandag
„Eerst eens lekker uitrusten aan boord van Fairsea"
STOFZUIGERS
PANDA EN DE MEESTERDOKTER
Europees „pact" tegen
mond- en klauwzeer
eelt ió liet
zo
2
Zuid-Afrikaanse regering
op hellend vlak
Britse dienstplicht blijft
twee jaar
Amsterdamse fabriek
maakt „zweeffietsen"
Tuinder verzette zich met
mes tegen arrestatie
Veeziekte bracht reeds 600
millioen dollar schade
Goedkoper vliegen op
vele luchtlijnen
De aardbol,
de straal en
het punt
ZATERDAG 29 NOVEMBER 1952
PARIJS, (Reuter) De in 1953 na te
streven plannen op defensiegebied voor de
Noord-Atlantische verdragsorganisatie zul
len niet op tijd gereed zijn voor de op 15
December te Parijs beginnende conferen
tie van de N.A.V.O.-ministerraad, aldus
heeft een N.A.V.O.-woordvoerder Vrijdag
te Parijs verklaard.
Aanvankelijk had men gehoopt deze
plannen in het jaarlijkse overzicht van de
N.A.V.O., dat de volgende maand gegeven
zal worden, te kunnen opnemen, doch het
zal nu wei midden Maart of April wor
den, voor zij goedgekeurd zullen zijn. Dan
zal een nieuwe ministerconferentie bijeen
geroepen moeten worden, aldus de woord
voerder.
De in December te houden minister
conferentie zal een overzicht van de hui
dige toestand der Westelijke defensie be
spreken dat zal aantonen in hoeverre de
in 1952 gestelde doelen zijn bereikt.
De woordvoerder verklaarde met na
druk dat er geen aanwijzingen waren, dat
uit de antwoorden der ledenlanden op de
vragenlijst een vermindering der defensie
inspanning was gebleken. Wel was geble
ken, dat alle leden bereid waren meer
geld uit te geven. Een der redenen van
de vertraging der plannen voor 1953
noemde de woordvoerder de vertraging
bij het indienen der antwoorden van som
mige landen op deze vragenlijst.
Er was echter geen reden om de con
ferentie van December uit te stellen, aan
gezien er een aantal andere onderwerpen,
in het bijzonder op economisch en politiek
HILVERSUM I, 402 M.
8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 8.30 Doopsgezinde
kerkdienst. 9.15 Kerkmuziek. 9.30 Nieuws.
9.45 Platen. 9.55 Hoogmis. 11.30 Platen. 12.15
Apologie. 12.35 Platen. 12.50 100 jaar Krom
staf. 13.00 Nieuws. 13.10 Amusementsmuziek.
13.40 Boekbespreking. 13.55 Platen. 14.00 Voor
de jeugd. 14.30 Concertgebouworkest en so
list. 15.15 Viool en piano. 15.30 De huidige
stand van de Vlaamse letterkunde, causerie.
15.45 Platen. 16.10 Katholiek Thuisfront Over
al! 16.15 Sport. 16.30 Vespers. 17.00 Gerefor
meerde kerkdienst. 18.30 Klein koor. 18.40
Platen. 19.00 Zondagavondzang. 19.30 Gelooft
u dat?, causerie. 19.45 Nieuws. 20.00 Platen.
20.25 De gewone man. 20.30 Gevarieerd pro
gramma. 22.45 Gebed. 23.00 Nieuws. 23.15—
24.00 Platen.
HILVERSUM n. 298 M.
8.00 Nieuws. 8.18 Platen. 8.30 Voor het plat
teland. 8.40 Orgel, harp, viool en zang. 8.58
Sportmededelingen. 9.00 Platen. 9.45 Geeste
lijk leven, causerie. 10.00 Geef het door, cau
serie. 10.05 Voor de jeugd. 10.30 Jubileum-
samenkomst Vrije Gemeente te Amsterdam.
12.00 Lichte muziek. 12.35 Even afrekenen,
heren! 12.45 Krontjongmuziek. 13.00 Nieuws.
13.05 Mededelingen of platen. 13.10 Dansmu
ziek. 14.00 Boekbespreking. 14.20 Strijkorkest.
14.45 Muzikale causerie. 15.30 Toneelbeschou
wing. 15.45 Kamerorkest en solist. 16.30
Sportrevue. 17.00 Gesprekken m. luisteraars,
causerie. 17.20 Van het kerkelijk erf, causerie.
17.30 Voor de jeugd. 17.50 Sportjournaal. 18.15
Nieuws en sportuitslagen. 18.30 Piano. 18.45
Volkszang en woordenspel. 19.30 Radiolym-
pus. 20.00 Nieuws. 20.05 Gevarieerde muziek.
21.05 Mededelingen. 21.05 Londen en Parijs,
hoorspel. 21.45 Amusementsmuziek. 22,10 Re
portage. 22.15 Cabaret. 22.45 Surinaamse
volksmuziek. 23.00 Nieuws. 23.15 Reportages
of platen. 23.25—24.00 Platen.
BRUSSEL, 324 M.
12.00 Radiojournaal. 12.30 Weerbericht.
12.33 Amusementsmuziek. 13.00 Nieuws.
13.15 Amusementsmuziek. 13.30 Voor de sol
daten. 14.00 Platen. 15.30 Idem. 16.00 Sport.
16.45 Platen. 17.00 Verzoekprogramma. 17.40
Platen. 17.45 Sportuitslagen. 17.50 Platen.
18.30 Godsdienstige uitzending. 19.00 Nieuws,
en persoverzicht. 19.30 De komst des Heren,
oratorium. 22.30 Platen. 23.00 Nieuws. 23.05
24.00 Dansmuziek.
ADVERTENTIE
ROSLEDEREN JASSEN 125.—
HILVERSUM I. 402 M.
7.00 Nieuws. 7.13 Gewijde muziek. 7.45 Een
woord voor de dag. 8.00 Nieuws. 8.10 Sport
uitslagen. 8.20 Platen. 9.00 Voor de zieken.
9.30 Voor de vrouw. 9.35 Waterstanden. 9.40
Platen. 10.00 Pianorecital. 10.30 Morgendienst.
11.00 Platen. 11.15 Gevarieerd programma.
12.25 Voor boer en tuinder. 12.30 Land- en
tuinbouwmededelingen. xz.óó Bariton, hobo
en orgel. 12.59 Klokgelui. 13.00 Nieuws. 13.15
Negro-spirituals. 13.15 Platen. 14.00 School
radio. 14.35 Platen. 14.45 Voor de vrouw. 15.15
Platen. 15.30 Fluit, clavecimbel en viola da
gamba. 16.00 Bijbellezing. 16.30 Pianorecital.
17.00 Voor de kleuters. 17.15 Platen. 17.30
Voor de jeugd. 17.45 Regeringsuitzending:
Economisch beeld van Indonesië. 18.00 Man
nenkoor. 18.20 Sportpraatje. 18.30 Lichte mu
ziek. 18.45 Engelse les. 19.00 Nieuws. 19.10
Meisjeskoor en orkest. 19.30 Volk en Staat,
causerie. 19.45 Accordeonorkest. 20.00 Radio
krant. 20.20 Amusementsmuziek. 20.50 Het
leven op het land, hoorspel. 21.40 Platen. 21.50
Rijkdom onder de grond, causerie. 22.00 Pla
ten. 22.45 Avondoverdenking. 23.00 Nieuws.
23.15 Man en vrouw, causerie. 23.3024.00
Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Ochtendgym
nastiek. 7.30 Platen. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen.
9.00 Morgenwijding. 9.15 Platen. 9.25 Voor de
huisvrouw. 9.30 Platen. 11.00 Van de hak op
de tak, in en om de tuin, causerie. 11.15 Ka
merorkest. 12.00 Lichte muziek. 12.30 Land
en tuinbouwmededelingen. 12.33 In 't spion
netje. 12.38 Piano. 13.00 Nieuws. 13.20 Weense
muziek. 13.50 Platen. 14.00 Wat gaat er om
in de wereld?, causerie. 14.20 Platen. 14.30
Voordracht. 14.45 Viool en piano. 15.15 Voor
de vrouw. 16.15 Platen. 17.30 Voor de pad
vinders. 17.45 Platen. 17.50 Militair commen
taar. 18.00 Nieuws. 18.15 Hammondorgel. 18.30
Accordeon-club. 19.00 Muzikale causerie.
19.15 Pianorecital. 19.45 Regeringsuitzending:
Landbouwrubriek. 20.00 Nieuws. 20.05 Geva
rieerde muziek en mededelingen. 21.00 Ham
mondorkest. 21.30 Disco-causerie. 22.15 Reis
van Z. K. H. Prins Bernhard naar Midden-
en Zuid-Amerika. 22.20 Promenade-orkest.
23.00 Nieuws. 23.15 Filmprogramma. 23.45—
24.00 Platen.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Voor
de landbouwers. 12.42 Platen. 13.00 Nieuws.
13.15 Piano. 13.30 Platen. 13.45 Piano. 14.00
Platen. 17.00 Nieuws. 17.10 Lichte muziek,
ja 00 Franse les. 18.15 Platen. 18.30 Voor de
f 'ldaten. 19.00 Nieuws en persoverzicht. 19.40
Platen. 20.00 Kamerorkest. 21.00 en 21.35 Pla
ten. 22.00 Nieuws. 22.15 Hammondorgelspel
en platen. 22.4523.00 Nieuws.
terrein was, dat de ministers wilden be
spreken.
Het program voor de vliegvelden en
verbindingen in de N.A.V.O.-landen voor
het komende jaar, dat in Lissabon werd
opgesteld, zou niet door de vertraging te
lijden hebben, zo voegde de woordvoerder
hieraan toe.
Commandosplitsing
De opperbevelhebber van de N.A.V.O.-
strijdkrachten in Europa, generaal Ridg-
way, heeft Vrijdag meegedeeld, dat het
commando over de landstrijdkrachten in
de Middel-Europese sector, in overeen
stemming met de betrokken landen, is ge
splitst. De Franse maarschalk Juin be
houdt echter het opperbevel.
De staf over de Noordelijke troepen be
staat uit Britse, Belgische en Nederlandse
officieren onder leiding van generaal Sir
Richard Gale, die tevens bevelhebber van
het Britse Rijnleger blijft.
De staf over de Zuidelijke troepen wordt
gevormd door Amerikaanse en Franse
officieren onder leiding van luitenant-ge
neraal Manton Eddy, die zijn functie van
bevelhebber over de Amerikaanse troe
pen in Europa behoudt.
De Zuid-Afrikaanse regering heeft het
toespreken van een bijeenkomst van meer
dan tien Afrikanen zonder schriftelijke
toestemming strafbaar gesteld. Ook degene,
die medewerking verleent tot het houden
van een dergelijke bijeenkomst, is straf
baar.
De minister van Justitie, Charles Swart,
verklaarde op een conferentie van de natio
nalistische partij, dat de regering volgend
jaar bevoegdheden zal trachten te verkrij
gen, die overeenkomen met die, welke de
autoriteiten in Kenya bezitten om onge
regeldheden tegen te gaan.
In geval van ongeregeldheden zou de
politie instructie krijgen te schieten, niet
willekeurig, maar gericht tegen de leiders.
„Men kan het recht van het oerwoud niet
bestrijden met het recht van de wet", aldus
Swart.
De Britse minister van Oorlog, Anthony
Head, heeft te Londen op een perconferen
tie meegedeeld dat de Britse regering er
van overtuigd is de tweejarige dienstplicht
in Groöt-Brittannië niet te kunnen verkor
ten. „Het is onlogisch te menen, dat het
waarschijnlijk moet worden geacht dat de
koude oorlog niet zo lang meer zal duren,
of dat de hevigheid er van zal verminde
ren", verklaarde hij.
Als een andere factor, welke handhaving
van de tweejarige militaire dienstplicht
nodig maakt, noemde Head de Britse over
zeese verplichtingen.
Een Amsterdamse rijwielfabriek heeft
het octrooi verworven op een uitvinding,
die haar in staat stelt een nieuw soort fiets
te construeren, met bijzondere eigenschap
pen. Dit nieuwe voertuig, dat uiterlijk nau
welijks van een gewone fiets verschilt,
heeft onder meer een „bladveerwerking"
met schokdemper, waardoor de berijder
over kuilen en oneffen land kan rijden
zonder daarvan last te ondervinden.
Vandaar dat aan het nieuwe rijwiel de
naam „zweeffiets" is gegeven. De firma
heeft een 15-tal proefmodellen voor de
monstratiedoeleinden gemaakt. In het
voorjaar denkt zij met de geregelde pro
ductie van de zweeffiets te beginnen, die
voorlopig nog alleen als herenrijwiel kan
worden gefabriceerd.
In de buurtschap Blokdijk in de gemeen
te Blokker heeft zich bij de arrestatie van
de 47-jarige tuinder K. V. een ernstig in
cident voorgedaan. K. V. was enige tijd ge
leden voor een economisch delict veroor
deeld. Daar hij weigerde de boete te be
talen zouden twee wachtmeesters van de
rijkspolitie hem arresteren om hem de
plaatsvervangende hechtenis te laten on
dergaan.
De beide wachtmeesters kwamen eerst
aan de voordeur van de woning van K. V.,
die echter niet opende. Daarna begaven zij
zich naar een zijdeur. Deze werd onver
hoeds door K. V. geopend, die gewapend
met een groot mes een vergeefse aanval
deed op de wachtmeesters. Een van hen
loste een schot dat K. V. in de bovenkaak
trof. Na een tweede schot, dat geen doel
ti-of, trok de tuinder zich in zijn woning
terug en grendelde de deur. Een half uur
later gaf hij zich over.
K. V. werd naar het ziekenhuis te Hoorn
overgebracht vanwaar hij 's middags werd
doorgezonden naar Utrecht om door een
specialist te worden geopereerd.
ADVERTENTIE
Wanneer de „Fairsea" vanmiddag
met 1900 landverhuizers aan boord zee
kiest voor een nieuwe charterreis naar
Australië, dan zal er van zijn dekken on
getwijfeld een massale zucht van verlich
ting opstijgen. Vele van zijn passagiers zijn
vrouwen en kinderen, die zich in het verre
werelddeel by hun mannen-en-vaders gaan
voegen. Daar verheugen zij zich natuurlijk
intens over, maar de hele rompslomp die
aan hun vertrek voorafging, is menige
emigrante haast teveel geworden.
Daarvan kunnen ook de Haarlemse vrou
wen meepraten, die met haar kroost de
reis zullen meemaken en die veelal slechts
drie weken de tijd kregen om zich op dat
grote avontuur voor te breiden. „U hebt
er geen idee van", zo vertelde ons gister
avond een dezer vrouwen in haar woning
nabij het Theemsplein, „wat er allemaal bij
komt kijken om in zo'n paar dagen al je
zaken te regelen, je boeltje in te pakken
en de rest te verkopen en dan ook nog
voor je zes kinderen te moeten zorgen"
Als om dit te onderstrepen brulde haar
oudste spruit, een welvarende jongeman
van negen jaar, toen juist om „nóg een
boterham!" zijn achtste in successie.
Toen hij daarvan voorzien was, vertelde
zijn moeder ons, dat haar main hier in zijn
vak als radiomonteur weinig perspectief
meer zag en daarom in Juli van dit jaar
naar Australië geëmigreerd was. Hij ver
diende nu goed geld met allerlei karweitjes
in de omgeving van Melbourne en had
haar al een paar maal geschreven: „Kom
maar over met het hele busje we klaren
het hier wel". En daar hoopte zij dan maar
op, maar voor het ogenblik reikten haar
verlangens niet verder dan eens een paar
weken lekker uitrusten aan boord van de
„Fairsea" na de beslommeringen van de
laatste tijd. En haar persoonlijk advies aan
emigratie-lustige sexegenoten luidde dan
ook: „Laat je man nóóit vooruitgaan, want
dan krijg je al dat emigratie geharrewar
twee keer te verwerken en éénmaal is
ruim voldoende voor een gewoon mens.
Vrolijker geluiden deed de vrouw van
een voormalig gemeente-ambtenaar horen,
die ons gastvrij ontving temidden van half
ingepakte koffers in haar woning in het
Ramplaankwartier, ons zelfs de laatste nog
resterende stoel aanbood. Tja, ook zij had
drie drukke weken achter de rug, maar
als je zo overal alleen voor staat, kun je
tenminste niet piekeren over het naderende
afscheid van je vrienden en je land. Haar
man, 37 jaar, was pas in September naar
het verre Zuidland gegaan, maar hij was
flink aan het verdienen en had zelfs al
kans gezien, voor huisvesting van het ge
zin te zorgen, waarvoor de vergunning nu
onderweg was. Hij werkt in Kendall, een
etmaal reizen ten Noorden van Sydney,
aan de wegenbouw en helpt in zijn vrije
uren op een naburige fruitfarm, hetgeen
hem bij elkaar per week zo'n twintig
Australische ponden oplevert. In zijn laat
ste brief had hij haar nog geschreven,
nooit meer naar Holland terug te willen
omdat hij nu, ondanks zwaar en hard
werken, vcor in t eerct cei. gevoel van
werkelijke rust kende de rust van een
man, die de zekerheid heeft, zijn gezin een
goed bstaan te kunnen bieden. „Denk eens
aan", zo schreef hij, „ik bijt niet eens
nagels meer.
Ontroerd sprak deze vrouw ook over de
hulpvaardigheid die zij in deze drukke we
ken van vrienden en zelfs van volslagen
vreemden ervaren had Een voorbeeld:
haar verplichte Röntgenfoto's (die door de
Australische regering geëist worden voor
t.b.-controle) waren juist een week „ver
lopen" toen zij bericht van haar uitzen
ding kreeg. Dus moesten er nieuwe komen,
een schadepost, die opnieuw tweemaal vijf
tien gulden vain haar overbelaste budget
geëist zou hebben. Maar wat zei die Haar
lemse Röntgenoloog, toen hij de opnamen
gemaakt had en zij hem betalen wilde? Hij
zei: „Wil je wég wezen met die portemon-
naie".
En dus was ze weg.
Maar misschien zal zij nog wel eens aan
dat kkine voorval terugdenken, als zij
straks met haar acht spruiten onderweg is
naar het nieuwe vaderland, en hopen, dat
zij daarginds even goede vrienden mag
vinden.
Wij helpen het haar hopen; haar en alle
andere Nederlanders die zich in den
vreemde een nieuw bestaan gaan opbou
wen dat melkslijtersgezin uit de Zaa-
nenstraatbuurt zogoed als d'ie verontwaar
digde dame, die ons helemaal niets wou
vertellen waar bemoeiden wij ons eigen
lijk mee ze zou welwijzerwezen om
zichzelf zo over de straat te laten gooien.
Nee hoor, geen wóórd van haar voor de
krant
Haar hebben wij in stilte een extra
portie geluk in Australië toegewenst ze
zal het nodig hebben.
ADVERTENTIE
STOFZUIGERHUIS
vanaf 2.25 p. w., zonder vooruitbetaling.
Gr. Houtstr. 132, Haarlem, Tel, 16693
Ook voor reparatie en onderdelen
30. Met de fles zwarte pillen sloop Joris
de grote keuken van het paleis binnen.
En nu bleek,, wat hij bedoelde, toen hij
zei, dat hij de werking van de pillen op
grote schaal wilde onderzoeken. Op het
ogenblik namelijk, dat de kok niet keek,
schudde hij de inhoud van de fles leeg
in een grote pot met erwtensoep, die op
het vuur stond te pruttelen! Huplazei
hij, „in naam der wetenschap!" Een zon
der dat iemand deze snode daad had be
merkt verdween hij weer met de lege fles.
Kort hierna klonk de etens-gong door het
paleis en kamerheren en lakeien, voet
knechten en hoogwaardigheidsbekleders
spoedden zich naar de eetzalen. Panda en
Joris kregen een plaats aan een tafel,
waar allemaal erg deftige heren zaten.
„Hal", zei een jonkheer ter linkerzijde van
Panda, Soep a la erwten! Delicieus!"
Panda kreeg er trek van; maar toen hij
juist aan zijn bordje wilde beginnen,
schoof Joris dit vriendelijk maar resoluut
van hem weg. „Als dokter moet ik u deze
spijs ten zeerste afraden, vriendje", fluis
terde hij, „uw jonge maag kan die zwuie
kost niet verdragenHier, neem liever
deze banaan!"
Het mond- en klauwzeer, dat in de afge
lopen 18 maanden de veestapel van Europa
teisterde, heeft, volgens een raming van
de Voedsel- en Landbouworganisatie van
de UNO (de F.A.O.) een schade van onge
veer 600 millioen dollar teweeggebracht.
Deze schade heeft zich niet slechts tot het
vee beperkt, maar betrof vooral ook de
productievermindering van vlees, melk en
daarmede van melk- en zuivelproducten,
terwijl de veevoedering normaal doorging.
West-Europese samenwerking voor de
mond- en klauwzeerbestryding zal er toe
moeten bydragen uiteindelijk tot uitroeiing
van deze ziekte op ons continent te ge
raken.
De eerste stap daartoe is gezet door het
onlangs in Kopenhagen gehouden congres,
waarop de bestrijding van mond- en
klauwzeer werd besproken. Aanbevelin
gen, uit deze bijeenkomst voortgekomen,
beogende de instelling van een Europese
mond- en klauwzeer-commissie, belast
met coördinatie en stimulering van de be-
strijdingsmethoden op internationale basis,
zijn inmiddels door de raad van de F.A.O
overgenomen.
Vertegenwoordigers uit 13 West-Euro-
pese landen zullen onder auspiciën van
F.A.O. op 1 en 2 December te Rome bij
een komen, teneinde de in Kopenhagen
ontworpen plannen uit te werken. Neder
land heeft de heer E. J. A. A. Quaedvlieg,
directeur van de Veeartsenij kundige
Dienst afgevaardigd. Een ministersconfe
rentie, waarschijnlijk in het aanstaande
voorjaar te beleggen, zal vervolgens over
de instelling van een Europese Mond- en
Klauwzeer-commissie dienen te beslissen.
Deze commissie zou regelen moeten op
stellen en faciliteiten moeten scheppen voor
de deelnemende landen, teneinde met pre
ventieve maatregelen de dreiging van
mond- en klauwzeer te keren en, ingeval
onverhoopt ergens in Europa een epidemie
uitbreekt, de bestrijding zo effectief moge
lijk te doen geschieden. Het is een vereiste,
dat de verschillende landen daartoe over
een permanente stootvoorraad van de be
perkt houdbare entstof kunnen beschikken
en, wat de productie van vaccin aangaat,
over een voorraad van de overigens uiterst
levenskrachtige viren in de drie bekende
typen A, O en C. Daarnaast dient de mo
gelijkheid te worden bestudeerd van stiac
ting van een internationaal laboratorium,
dat de virusstammen vaststelt en vaccin
bereidt. De Europese Mond- en Klauwzeer-
commissie zal door het te Parijs gevestigde
Internationale Bureau voor Bestrijding
van besmettelijke veeziekten van technisch
advies worden gediend.
Instituut der toeristenklasse
wordt uitgebreid
Op het jaarcongres van de IATA (In
ternationale vereniging voor het luchtver
keer) te Cannes is besloten, in de loop
van volgend jaar het instituut der „toe
ristenklasse" ook in te voeren voor vele
Europese en inter-continentale luchtver-
bindingen. In het algemeen zullen de ta
rieven voor de toeristenklasse bij de grote
luchtvaartmaatschappijen 20 a 25 percent
lager zijn dan de thans geldende tarieven
voor eerste klas reizen.
De tarieven voor eerste klasse reizen op
het Westelijke halfrond en in het Verre
Oosten blijven onveranderd. Voor het pas
sagiersvervoer in Europa en tussen Europa
en het Nabije Oosten worden de eerste
klasse-tarieven enigszins verhoogd.
Om te kunnen voldoen aan de groeiende
vraag naar luchtvervoer wordt het aantal
plaatsen in passagiersvliegtuigen uitge
breid en wordt het maximumgewicht van
de bagage der passagiers verminderd.
Voor de toeristenklasse, die op reizen
tussen Europa, India, Pakistan en Ceylon
zal worden ingevoerd, zijn „zeer lage" ta
rieven ingesteld.
In de tarieven voor de toeristenklasse
van de lijnen op het Westelijke Halfrond
komen vrijwel geen veranderingen.
Op het congres is bekend gemaakt, dat
er voor het eerst vluchten tussen Europa
en Amerika over de Noordpool in de
dienstregelingen van sommige internatio
nale luchtvaartmaatschappijen zijn opge
nomen.
Aan het congres wordt deelgenomen
door 155 afgevaardigden van 67 lucht
vaartmaatschappijen uit 50 landen.
De British European Airways zullen in
het komende voorjaar de toeristenklasse
invoeren op al hun diensten op het Euro
pese vasteland. De tarieven zullen tot 20
percent lager zijn dan de thans geldende.
Spierinkje De inhoud van een te Lon
den uitgegeven communiqué, volgens
hetwelk belangrijke uraniumlagen in
Noord-Rhodesië zijn gevonden, heeft in
Rhodesia grote verbazing gewekt. De
voorzitter van de Noord-Rhodesische
kamer voor de mijnbouw, Thompson, en
de president der „Rhodesian Anglo-
American", verklaarden niets te w.eten
van deze vondst. Zij zijn van oordeel,
dat het bericht is ingegeven door specu
latieve overwegingen. Te Londen heeft
het bericht aanleiding gegeven tot com
mentaren, waarin het Britse gemenebest
het rijkste uraniumgebied ter wereld
wordt genoemd.
Kiezen of delen. Zondag worden in
Roemenië verkiezingen gehouden voor
een nieuwe algemene vergadering, aldus
meldt het Roemeense persbureau. Er is
één enkele lijst waarop candidaten
staan van het „verenigd democratische
front"; alle Roemenen boven de 18 jaar
zijn kiesgerechtigd.
Crisis. De economische crisis, die door de
stakingen van arbeiders in de Japanse
cnergievoorzieningsbedrijven, welke
midden October zijn begonnen, is ont
staan, is door mislukking van de onder
handelingen met de stakers op Vrijdag
verder toegespitst. De kolenvoorraden
van Japan zijn tot 400 millioen. ton ge
slonken. De gasvoorziening wordt
iedere dag verder ingekrompen en het.
spoorwegverkeer moet met 10 procent
beperkt worden. Bij de staalindustrie
zijn reeds elf hoogovens buiten bedrijf
gesteld. Rederijen zijn begonnen, stoom
schepen uit de vaart te nemen.
Nodig. Een hoofdman en vier andere
Afrikanen zijn te Maseroe ter dood ver
oordeeld wegens het doden van een
Afrikaan door zijn bloed af te tappen.
De hoofdman had het bloed nodig voor
een rituele handeling om afbreuk te
doen aan de activiteit van een man, die
hem in rechte wilde aanspreken.
Schoonheid. Een Zuid-Afrikaans neger
opperhoofd heeft bij een pharmaceu-
tisch laboratorium te Darmstadt een
grote hoeveelheid blondeermiddel be
steld. Het middel is bestemd voor het
blonderen van de haren der vijftig
vrouwen van het opperhoofd.
Zevenklapper. Het bericht, dat een 32-
jarige vrouw, Carmen Molina, in San
tiago Donderdagavond het leven had
geschonken aan zevenling, blijkt een
studentengrap geweest te zijn. Het was
toen echter reeds door verscheidene
persbureaux over de gehele wereld ver
spreid. Studenten, bijeen ter viering van
hun jaarlijkse lentefeest, hadden een
meisje naar het politiebureau gezonden
met de mededeling, dat een vrouw eniga
uren tevoren ten huize van een vroed
vrouw in een van de voorsteden van
Santiago het leven aan een zevenling
had geschonken..
Viooltjes. „Viooltjes, mooie viooltjes". Dat
was de aan duizenden bekende roep van
Emma Baker, die wel zestig jaar lang
een traditioneel stuk van het Londense
stadsbeeld heeft gevormd als „bloemen
meisje" aan de voet van de Erosfontein
op Piccadilly Circus. Emma is thans
overleden in de leeftijd van 78 jaar.
Naar vele gewonde soldaten, die in de
eerste wereldoorlog met de trein bij
Picadilly Circus waren aangekomen,
heeft bij wijze van eerbetoon haar
bloemen geworpen en in de tweede
wereldoorlog hechtte zij violen-bou-
quetjes op de uniformen van soldaten
veler naties, die naar het front trokken.
Haar- dochter heeft nu haar plaats op
Piccadilly Circus ingenomen.
Ex-Koningin. Helène van Savoye, gema
lin van wijlen Emmanuel de Derde, de
ex-Koning van Italië, is te Marseille
overleden.
Ongehoorzaam. Patrick Duncan, de oudste
zoon van wijlen Sir Patrick, de eerste
Zuid-Afrikaander die gouverneur-gene
raal van de Unie van Zuid-Afrika werd
(in 1936), heeft bekend gemaakt, dat
hij zal deelnemen aan de ongehoorzaam
heidscampagne. Op 8 December zal hij
zich voegen bij een aantal leden van het
Indische Congres.
Nagedachtenis. Zondag zal in het concen
tratiekamp van Bergen-Belsen bij Han
nover een monument worden onthuld
ter nagedachtenis van de 22.500 perso
nen, die in dit kamp om het leven zijn
gekomen. Bij de onthulling zullen aan
wezig zijn bondspresident Heuss, dr.
Goldmann (voorzitter van de conferen
tie van Joodse aanspraken) en vele
autoriteiten en leden van het corps di
plomatique.
Pionier. De Franse luchtvaart-pionier Mau
rice Prévost, die in de eerste dagen van
de vliegerij vele records behaalde, is
in de leeftijd van 65 jaar aan een hart
aanval overleden. Hij was de eerste
houder van de Schneider-trophée (voor
het absolute snelheidsrecord in de
lucht) in 1913 en ook de eerste, die snel
ler dan tweehonderd kilometer per uur
vloog.
OOK al gaat u niet meer regelmatig met
de passer om, toch zal het bij u als
een paal boven water staan, dat u, om
een grotere cirkel te kunnen trekken, de
benen van de passer wijder moet stellen,
of, wanneer u een touwtje als hulpmiddel
gebruikt, de lengte van dit touwtje groter
moet nemen.
Bij een grotere straal behoort dus een
grotere cirkel. Dat is klaar als de dag. Ja,
wanneer we tenminste op
rustige wijze aan tafel of op
de tekenplank onze manipu
laties uitvoeren. Wanneer we
onze bezigheden echter gaan
verrichten op de aardbol,
wordt alles eensklaps anders.
Laten we maar eens beginnen
en het middelpunt van de cir
kel op de Noordpool plaatsen,
verbinden we een touw en met
Hieraan
het uit
einde daarvan gaan we cirkels op de aard
bol beschrijven.
Naarmate we het touw langer en langer
maken, worden de cirkels groter. Dat klopt
dus met de theorie. De grootste cirkel, die
ive kunnen beschrijven, valt samen met de
evenaar. Maar we kunnen het touw des
ondanks steeds verder verlengen, zodat het
tot óver de evenaar reikt en welk feno
meen treedt dan te voorschijn? Dat de
cirkels kleiner worden, steeds kleiner, hoe
meer we het touw verlengen, dus hoe gro
ter we de straal maken. Dat is dus dwars
tegen de theorie in!
En het grappigste is, dat de grootst mo
gelijke e ruul - dau reikt het louw tot dc
Zuidpool niet eens meer een cirkel
geeftmaar een punt. Dit punt valt precies
jaxet da ZvAóidqqL Wie dit nog niet
geheel duidelijk is, neme een appel of
sinaasappel, waarop met een speld en een
draad het hele wiskundige grapje kan wor'
den nagebootst.
Overigens, een grapje is het niet, maar
de nuchtere werkelijkheid die ons tot de
conclusie brengt, dat de wiskunde van het
platte vlak totaal afwijkt van de ruimte
lijke wiskunde. Maar dat is verder geen
probleem voor deze kolom.
Waar we het op deze plaats
wèl over kunnen hebben, zijn
de drijvende ijsbergen. Zoals
u weet, worden in de Pool-
zeeën geweldige uitgestrekt
heden aangetroffen die met
drijfijs zijn opgepakt. Som
tijds zijn deze gevaarten
torenhoog en hebben een
massa die werkelijk met gebergten is te
vergelijken. Honderdduizenden vierkante
kilometers worden in deze streken inge
nomen door deze drijvende ijsmassa's, die-
een inhoud hebben van vele millioenen
kubieke meters. Zodat de vraag opduikt,
hoeveel meters of centimeters de zeeen
over de gehele wereld zouden stijgen, wan
neer door een geweldige hittegolf al die
ijsmassa's eens zouden smelten. Wat dunkt
u, zouden in een dergelijk geval de hoogste
punten van ons land nog boven water ste
ken?
Het antwoord kan kort zijn: het niveau
van de zee zou in een dergelijk geval geen
enkele wijziging ondergaan, zodat, althans
wat dit betreft, alles bij het oude bleef.
Daarover Maandag.
(Nadruk verboden)
H. PéTlLLON
