Angst voor spionnage kan ver lammend wantrouwen wekken Haarlemse meubelhandelaar verdacht van verduistering van bijna 50 mille Wereldnieuws Zoek ió ket zo Bernard Newman: De radio geeft Woensdag Bescherming Bevolking PSVH en Die Raeckse wonnen van OSS en VCR Vier Heemsteedse toonkunstenaars Amsterdamse Beurs PANDA EN DE GEHEIME DOCUMENTEN Heemstede Santpoort ZWITSAL Onder-commandant brandweer neemt afscheid JEUKT UW HUID? S. van Bruggen vandaag vijftig jaar bij Droste Minister Mansholt herdacht dr. ir. Louwes Dr. C. Spoelder voorzitter propagandacommissie Wim Hoddes naar Rotterdams toneel Postduivenhouders vierden feest na tentoonstelling De volleybalcompetitie In Minerva Theater Jaarvergadering HPG „Het nestje van de antiquair" Op een dorp wonen DINSDAG 27 JANUARI 1953 HAARLEMS DAGBLAD - OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT „Ik kan niet zeggen, hoe een spion er uit ziet," zo begon Bernard Newman gister avond in Brinkmann zijn lezing over spionnage voor het genootschap Nederland Engeland, „ik kan alleen maar zeggen, hoe hij er niét uitziet. Hij ziet er niet uit zoals de roman-spionnen met gebruinde gezichten en staalblauwe ogen, die ook overdag om een of andere reden avond kleding dragen. Een spion is altijd een heel gewoon mannetje met een heel gewoon baantje. Zó gewoon, dat men nooit aan dacht aan hem zou schenken. En een spionne is haast nooit een hele mooie vrouw in een zeer nauwsluitende japon, die een generaal maar hoeft aan te kijken om de plannen los te krijgen, maar veeleer een oude, vriendelijke vrouw, die men „tante" noemt en die bijvoorbeeld de sokken van matrozen van oorlogsschepen stopt." Wel, Bernard Newman kan het weten, want deze auteur, die meer dan zestig boeken op zijn naam heeft staan, is zelf lid geweest van de Britse spionnage. èn de contra-spionnagedienst. Hij vertelde aller lei vermakelijke verhalen over de slinkse manieren om geheime informaties over te brengen onder andere over een Elzasser, die dicht-beschreven sigarettenvloeitjes in zijn glazen oog verstopte en een Belgisch meisje, dat boodschappen met onzichtbare inkt op haar rug liet schrijven. En om te illustreren hoezeer alles in de spionnage van kleinigheden afhangt, noemde hij het geval van de Duitse spion in Engeland in de jongste oorlog, die na geland te zijn, een fiets stal, waarmee hij aan de rechterkant van de weg ging rijden. Nieuw wapen Hij legde er overigens de nadruk op, dat de activiteit van een geheime dienst zeker niet alleen uit het verzamelen van mili taire, technische of economische gegevens bestaat. En als een van de nieuwe wapens, die op het ogenblik vooral door de Russen worden gebruikt, noemde hij het zaaien van wantrouwen. Zo verraadden de Russen zelf hun atoom-spion Klaus Fuchs. Fuchs begon tegenzin te tonen in zijn werk en toen hij weigerde om naar Rusland te gaan om daar als atoomgeleerde te werken, had Fuchs zijn waarde voor de Russen ver loren. Toen de Russen hem daarop aan gaven, bereikten zij twee dingen. Ten eer ste verloren de Engelsen hun brilliantste atoomgeleerde en ten tweede werd het demoraliserend effect bereikt, dat de wetenschap „er zijn spionnen onder ons" altijd verwekt. Temeer daar de Russische spionnen zo moeilijk te vangen zijn. De Russen recruteren hun spionnen namelijk uit aspirant-leden van de communistische partijen. Iemand die lid wil worden en een functie bekleedt die voor de Russen een observatie-post kan zijn, krijgt het bevel zich van de partij en al haar activiteiten afzijdig te houden. Maar op zekere dag komt het moment, dat men hem nodig heeft en hem gaat gebruiken. Wantrouwen Met deze methode heeft de geheime dienst van de Sovjet-Unie vooral in de Verenigde Staten een dikke mist van wantrouwen neergelaten. Een mist, die velerlei activi teit kan verlammen. Zo is het voorge komen, dat er in de Verenigde Staten twee volkomen identiek kostbare experimen- Na meer dan veertig jaar zijn krachten als vrijwilliger aan de Haarlemse Brand weer te hebben gegeven acht de heer B. J. van Liemt, onder-commandant, de tijd ge komen zijn functie neer te leggen. De heer Van Liemt werd op 23 Juni 1910 vrijwilliger en zes jaar later werd hij be vorderd tot sergeant. In vroeger tijden werden bij de brandweer militaire rangen gebruikt. Op 22 Mei 1922 werd de heer Van Liemt sergeant-majoor, op 9 Novem ber 1927 tweede luitenant en op 15 Maart 1930 hoofdbrandmeester. De rangen waren inmiddels afgeschaft. Op 1 April 1948 werd hij bevorderd tot onder-commandant,welke functie hij op 1 Maart 1953 zal neerleggen. HILVERSUM I, 402 M. 7.00 Nieuws. 7.13 Platen. 8.00 Nieuws. 8.18 Platen. 8.50 Voor de huisvrouw. 9.00 Platen. 9.40 Platen. 10.00 Schoolradio. 10.20 Voor de vrouw. 11.00 Platen. 12.00 Accordeonmuziek. 12.00 Land- en tuinbouwmededelingen. 12.33 Voor het platteland. 12.38 Orgel. 13.00 Nieuws. 13.15 Commentaar. 13.20 Lichte mu ziek. 13.45 Platen. 14.00 De weg omhoog, causerie. 14.15 Jeugdconcert. 15.00 Voor de jeugd. 15.50 Pianorecital. 16.10 Voor de jeugd. 16.45 Voor de zieken. 17.15 Metropole-orkest. 17.50 Regeringsuitzending: Een huisvrouw uit Surabaja vertelt. 18.00 Nieuws. 18.20 Militaire reportage. 18.30 R.V.U.: Studies in vergelij kende litteratuurgeschiedenis: Joodse en Christelijke mystiek. 19.00 Het Welvaarts plan van het N.V.V.. causerie. 19.15 Platen. 19.30 Voor de jeugd. 20.00 Nieuws. 20.05 Poli tiek commentaar. 20.15 Zo zijn we niet ge trouwd, hoorspel. 21.35 Dansmuziek. 22.00 Cabaret. 22.30 Regenmaken als wetenschap pelijk beroep, causerie. 22.45 Pianoduo. 23.00 Nieuws. 23.15 Socialistisch nieuws in Espe ranto. 23.20 Orgel. 23.3524.00 Platen. HILVERSUM II, 298 M. 7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Ochtendgym nastiek. 7.30 Platen. 7.45 Een woord voor de dag. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 9.00 Voor de zieken. 9.30 Voor de vrouw. 9.35 Platen. 10.30 Morgendienst. 11.00 Het Goede Geld, hoor spel. 12.10 Platen. 12.30 Land- en tuinbouw mededelingen. 12.33 Alle-Dag-Kerkdienst. 12.59 Klokgelui. 13.00 Nieuws. 13.15 Pro testants Interkerkelijk Thuisfront. 13.20 Amusementsmuziek. 13.45 Kamermuziek. 14.15 Platen. 14.45 Voor de meisjes. 15.00 Jeugdconcert. 15.45 Platen. 16.00 Voor de jeugd. 17.20 Orgel. 17.50 Militaire causerie. 18.00 Harpensemble. 18.30 Spectrum van het Christelijk Organisatie- en Verenigingsleven, causerie. 18.45 Geestelijke liederen. 19.00 Nieuws. 19.10 Boekbespreking. 19.25 Platen. 19.30 Buitenlands overzicht. 19.50 Platen. 20.00 Radiokrant. 20.20 Deens Militair orkest. 21.15 Jezus Christus en de Wereldreligies, causerie. 21.35 Lichte muziek. 22.00 Viool, cello en clavecimbel. 22.30 Internationaal Evangelisch Commentaar. 22.40 Platen. 22.45 Avondoverdenking. 23.00 Nieuws. 23.1524.00 Platen. BRUSSEL, 324 M. 11.45 Omroeporkest. 12.30 Weerbericht. 12.34 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15 Platen. 14.00 Schoolradio. 15.40 Altvioolrecital. 16.00 Ge varieerde muziek. 16.55 Platen. 17.00 Nieuws. 17.10 Platen. 17.30 Causerie. 17.40 Platen. 17.50 Boekbespreking. 18.00 Zang en piano 18.15 Causerie. 18.30 Voor de soldaten 19.00 Nieuws. 19.40 Platen. 20.00 Hoorspel. 20.50, 21.10 en 21.30 Platen. 22.00 Nieuws. 22.15 Platen. 22.55—23.00 Nieuws. ten op het gebied van de atoombom tege lijkertijd werden uitgevoerd, omdat ze zo geheim waren, dat de ene geleerde van de andere niet wist, dat hij er ook mee bezig was. De heer Newman legde er de nadruk op, dat een volkomen waterdichte afweer van vijandelijke spionnage onmogelijk is. Dat geldt ook voor vijfde kolonne-activi- teiten, zoals het verspreiden van vreeswek kende en vertrouwen ondermijnende ge ruchten. Het enige wat men er tegenover kan stellen, is een intelligent, initiatiefrijk en positef tegen-offensief, waarbij men gebruik maakt van de vrije krachten van de democratie. ADVERTENTIE Débraline stilt die afschuwelijke kwel ling onmiddellijk en bij voortgezet gebruik wordt Uw huid weer gaaf en gezond. DFf!cn9rneti H,nAl/*E Vandaag viert de heer S. van Bruggen zijn gouden jubileum bij de N.V. Droste's Cacao en Chocoladefabrieken. Hij is de tweede in het bedrijf die dit zeldzame jubileum viert. De heer Van Bruggen is vanmorgen door de directie ontvangen en toegesproken door mr. J. C. Droste, die een geschenk in enveloppe en een klok aanbood. De heer Ch. E. Visser sprak namens het departement Haarlem van de Maatschappij voor Nijverheid en Handel; de jubilaris ontving de gouden draagmédaille en het getuigschrift van de maatschappij. Later volgde een huldiging door het per soneel, voorbereid door het jubileumfonds. De heer Van Bruggen ontving een tafelkleed eri zijn echtgenote bloemen. Minister Mansholt heeft Maandagmid dag de overleden directeur-generaal van de Voedselvoorziening, dr. ir. S. L. Louwes herdacht in een bijeenkomst van hoofd ambtenaren van het departement en verdere naaste medewerkers, onder wie de voorzitters van de bedrijfschappen voor de voedselvoorziening. De rouwplechtigheid voor wijlen dr. ir. S. L. Louwes zal Woensdag om halftwaalf worden gehouden in de Rolzaal te 's-Gra- venhage. Donderdag zal het stoffelijk over schot worden bijgezet in het familiegraf te Vierhuizen (Gr.). De wethouder van Onderwijs en Kunst zaken der gemeente Haarlem, de heer D. J. A. Geluk, zal Donderdag niet om halfelf maar om halftwaalf spreekuur houden. De Haarlemse recherche heeft gister avond de 43-jarige K. S. in arrest gesteld onder verdenking, dat hij een aantal Ne derlandse meubelfabrikanten door ver duistering benadeeld zou hebben, evenals een Haarlemse garagehouder. S., die waarschijnlijk de Duitse natio naliteit bezit (over dit punt zijn de des kundigen het nog niet eens), had indertijd aan de Leidsevaart in Haarlem een show room van meubelen. Ook noemde hij zich binnenhuisarchitect en exposeerde hij meubilair op verscheidene beurzen en der gelijke instellingen. Vorig jaar had S., een grote hoeveelheid meubelen in consignatie van Goudse, Gro ningse en Haagse fabrikanten. Hij wordt er nu van beticht dat hij deze inboedels ver kocht heeft aan verscheidene winkeliers in tweede-hands goederen in Haarlem. Met de opbrengst en met een auto, die hij bij een Haarlemse garagehouder huur de, vertrok hij in Maan j.i. naar Duitsland, waar hij uiteraard relaties had, omdat hij er nog tijdens de oorlog had verblijf ge houden. Op het Haarlemse stadhuis is Maandag avond de propagandacommissie Bescher ming Bevolking, waarin daartoe uitgeno digde personen uit de Haarlemse burgerij zitting hebben genomen, door burgemees ter Cremers geïnstalleerd. Aanwezig was ook de heer H. J. de Vries, Hoofd Bescher ming Bevolking, die de beraadslagingen van de commissie zal bijwonen. In een korte inleiding stelde de burge meester vast, dat de commissie een even belangrijke als moeilijke taak wacht, die veel werkzaamheden zal meebrengen. Hij dankte de voltallig aanwezige leden der commissie voor hun bereidheid om aan deze werkzaamheden deel te nemen en verzocht hun zelf hun voorzitter aan te wijzen. Tot voorzitter werd daarna gekozen dr. C. Spoelder, die, de leiding der vergade ring overnemende, de burgemeester ver zocht het ere-voorzitterschap te willen aan vaarden. Burgemeester Cremers verklaarde zich hiertoe bereid. De heer E. H. Ten- ckinck werd daarop tot onder-voorzitter benoemd en de heer P. W. Peereboom (Linnaeuslaan 29. Haarlem) tot secretaris penningmeester. Voorts hebben in de com missie zitting mevrouw M. D. Eickholz- de Wijs en de heren mr. J. A. P. C. ten Bokkel, J. M. Bonfrer, M. J. van Buren, mr. P. Fuhri Snethlage, G. Koot, H. W. M. van Os en L. Silvis. Naast dit werkcomité zal een Comité van Aanbeveling in het le ven worden geroepen, waarvoor uitnodi gingen zullen worden verzonden. De commissie is daarop nog enige tijd voor de eerste besprekingen in vergadering bijeen gebleven. De acteur Wim Hoddes, die thans verbon den is aan de Rotterdamse comedie, zal het volgende seizoen deel uitmaken van het Rotterdams Toneel. De Haarlemse politie heeft de man ech ter gedurende die tijd niet uit het oog ver loren en weten te bereiken, dat hij weer naar zijn oude domicilie terugkeerde. De totale waarde der verduisterde meu belen beloopt 45.000 gulden, die van de auto 3500 gulden. Als besluit van een bijzonder goed geslaag de tentoonstelling, die op 6 en 7 December 1952 werd gehouden, vond Zaterdagavond een feestelijke prijsuitreiking plaats. Allereerst overhandigde de voorzitter van de postduivenvereniging „Recht voor allen", de heer J. J. Hart enkele geschenken aan mevrouw Van der Aa, de heer J. Radsma, de heer J. van Thuyne en aan de heer C- van Everdingen, die allen op de een of andere wijze hebben meegeholpen aan het organi seren van de tentoonstelling. Na het. uitreiken van de zevenenvijftig ere prijzen volgde een grote verloting van een zevental prijzen, die door de winkeliers be schikbaar waren gesteld. Nog lang bleef men bijeen en het trio D. W. J. zorgde voor de goede stemming in de zaal. De postduiven- houders zijn van plan om spoedig wéér een dergelijke avond te houden, maar dan nóg groter en nóg uitgebreider. Gisteravond won PSVH in de Haar lemse volleyball-competitie enigszins ge flatteerd van OSS met vier—nul. Er werd soms hard geslagen door de politie mannen waaraan vooral Neuteboom dapper mee deed. Doch dikwijls wisten de geel-blauwen de ballen voortreffelijk te retourneren. De tussenstanden waren: 15—5, 15—12, 15—11 en 15—12. VCR kon ondanks hard werken „Die Raeckse" niet weerstaan. De witten kwamen met springen niet hoog genoeg en misten hierdoor een krachtige aanval. In tegen stelling met „De Raeckse", waar aanvoerder Molenaar over een krachtige smash be schikte. De tussenstanden waren: 1015, 5—15, 11—15 en 15—12. De uitslagen van Maandagavond waren: Dames. 1ste klasse: PWN—PSVH 2 1—3. Dames, 2de klasse: VCR 2Velox 2 22; Ran. 2Ramplaan 04. Dames, 3de klasse A: HBC 3—HBC 2 3—1; Velox 3VCR 3 40: LeonidasGios 3—1. Heren, 1ste klasse: PSVH—OSS 4—0; VCR Die Raeckse 13. Heren, 2de klasse A: VCR 2—CIOS 2 2—2. Heren. 2de klase B: Rap. 2—PSVH 2 2—2; BoruVelox 2 13. Heren, 3de klasse A: HBC 2Brandweer 3 28: Rap. 3Stampers 13; Spaarnestad PWN 2 3—1. Heren, 3de klasse B: Ramplaan 2—Die Raeckse 3 04; HBC 3Santpoort 13; LeonidasRap. 4 40. Het programma voor Woensdagavond luidt als volgt: Dames, 1ste klasse: OSSVelox; VCRDie Raeckse. Dames, 2de klasse: BGV—VCR 2; HBC— OVRA. Dames, 3de klasse B: MHSVDie Raeckse 4; HBC 4Spaarnestad. Heren, 1ste klasse: HVS 2—HVS 1; VCK —CIOS. Heren, 2de klasse A: OVRARap. Heren. 2de klasse B: CIOS—BGV; HVS 4 —HBC; PWN—Rap. 2. Heren, 3de klasse A: OVRA 2—Brandweer 3; RamplaanVCR 3; StampersHBC 2. Heren, 3de klasse B: GIOS—Die Raeckse 2; SantpoortSportief; HBC 3—Ramplaan 2. Het heeft reeds de aandacht getrokken, hoe de jonge Heemsteedse Kunstkring bij het organiseren van haar avonden in het bijzonder rekening houdt met de belangen van de Nederlandse artisten. De Kunst kring durft het aan een profeet in eigen land, ja zelfs in eigen gemeente, de eer te geven die hem toekomt. Zo konden gisteravond vier Heemsteedse toonkunste naars in de bovenzaal van het Minerva- theater voor de leden van de kunstkring optreden. Het waren de pianiste Ans Bou- ter en de violist Jan Hesmerg, die in de eerste helft van de avond samen de Sonate in b van Joh. Seb. Bach en de Sonate opus 108 in d van Joh. Brahms ten gehore brachten, de zangeres Didi Sanders en de pianiste Miep van Luin, die na de pauze een programma van Italiaanse, Duitse Finse, Spaanse en Nederlandse liederen vertolkten. De directe opeenvolging van de Sonate van Bach en die van Brahms zal zowel voor degene voor wie de muziek van de grote Cantor een gesloten boek is, als voor hen die om persoonlijke motieven een af keer van Brahms' muziek hebben, een on- verdragelijke combinatie geweest zijn Maar de toehoorder, die een open oor had voor de pure muzikale waarden, die de sonates bevatten, zal elk der werken op het betreffende niveau aanvaard hebben: Bach's Sonate als evenwichtig ontwikkel de muzikale schoonheid, gedragen door een in wezen religieuze bezieling, het werk van Brahms een door muziekwetten in vorm gehouden bewogen uiting van een uiterst gevoelig, zwaarmoedig mens, levend in een haast gekoesterde rampzaligheid. Hoe ontroerend de cantilene in het Ada gio ook moge klinken en al doorbreken enkele lichtende fragmenten de somber heid, bevrijdend werkt deze sonate niet. Het was voor Jan Hesmerg en Ans Bou- ter geen eenvoudige taak de werken in hun eigen karakteristiek te vertolken. Al lereerst was er ten aanzien van Bach's so nate de moeilijkheid de goede klankver houding van piano en viool te vinden. Ook nu bleek weer, dat de piano in deze com binatie het clavecimbel maar nauwelijks kan vervangen. Ans Bouter zocht naar aanpassing in een zo licht mogelijke vleu gelklank. Zij vervulde haar opvallend be langrijk aandeel voortreffelijk. Al kwam er dan geen ideale klankvermenging tot stand, de prijzenswaardige vertolking van de vioolpartij door Jan Hesmerg droeg er toch veel toe bij om een goede indruk van Bach's sonate te geven. Een climax betekende echter de voordracht van de Sonate van Brahms, door Ans Bouter ge speeld met technische beheersing en mee slepende expressie. Jan Hesmerg ging hier in mee en van de finale straalde een over tuigingskracht uit, die de warme bijval der talrijke toehoorders verklaarbaar deed worden. Na de pauze waren er, bij het optreden van Didi Sanders en Miep van Luin, geen moeilijkheden meer waar te nemen voor wat de klankverhoudingen betrof. De mooi getimbreerde mezzo-sopraan van de zan geres beheerste in al haar schakeringen de ruimte volkomen en Miep van Luin sloot zich daar met uitnemende begeleidingen in het gewenste evenwicht van klanksterk te bij aan. Didi Sanders zong de liederen met doorleefde expressié. Aanvankelijk bespeurde men bij de toonvorming enige nervositeit. Maar die werd spoedig over wonnen. De liederen van Telemann kregen een geestige, levendige voordracht, die van Jean Sibelius werden in de eigen, ty pische sfeer geplaatst. Voor de Spaanse volksliederen van M. de Falla werkten stemkleur en zegging voortreffelijk samen. Ten slotte kwam het contrast van „De boeren" en „Het wuf die spon" met „Het hemels Jeruzalem", drie oud-Nederlandse liederen in de bewerking van Hans Schouwman. De prachtige begeleidingen van Miep van Luin bereikten wel een volstrekt hoogtepunt voor de liederen van De Falla. P. ZWAANSWIJK Op Donderdagavond 29 Januari vindt een Simavi-avond plaats in het Verenigings gebouw van de Vereniging van Vrijzinnige Hervormden aan de Vestestraat te Haarlem. Vertoond worden de films: „Tropenweelde en Tropenleed" en „De bevolking van West-' Indië". Spreker is de heer van der Post. Slotkoers Openings gisteren koersen 3-3% Nederl.'47 9411/ie 94% A.K.U 161 160% 181 181 Philips Gloeil. 161 162% Kon. Petroleum 316 316 A'dam Rubber 84 84% Holl. Amer. Lijn 135 135 N. Scheepv. Unie 127% 127% H.V.A 91 90% 75% 76 Amsterd. Bank 167% 167% Ned. Handel Mij. 155 155 Rotterd. Bank 157% 158 Twentsche Bank 166% 167 Anaconda Copper 43l/ia 42% Bethlehem Steel 54% 54% Republic Steel 46% 46% 67% 67% 23% 22% 42,/ia 42% Maandagavond hield de Heemsteedse Zwem- en Poloclub „HPC" haar jaarverga dering in de cafetaria aan de Binnenweg in Heemstede. De heer C. A. Schipper was als voorzitter in zijn openingswoord bijzonder optimistisch ten aanzien van het komende verenigingsjaar. Hij releveerde met genoegen de verschillende goede prestaties uit het afgelopen seizoen. Al bespaarde hij de leden daarbij evenmin zijn critiek. Bij de periodieke bestuursverkiezing ble ken de heren het volledige vertrouwen der leden te hebben, zodat het in dezelfde sa menstelling herkozen werd. Het dagelijks bestuur bestaat dus uit de heren C. A. Schip per, voorzitter; A. M. Heerkens Thijssen, secretaris en J. M. Bakker, penningmeester. Vervolgens werden door de voorzitter de verschillende prestatieprijzen uitgereikt, die bestonden uit bekers voor Marleen Smit (1 k.m.); E. Vrugt (zwemmen en polo); H Barens (beste prestatie jongens) en Yvonne Huy (beste prestatie meisjes). Het score- schild werd daarbij aan J. Bouwman over handigd. Voor het komende seizoen werden daarna diverse plannen besproken, waarna uitein delijk een gevarieerd en interessant pro gramma kon worden vastgesteld. Zo zal HPC met de komende Pinksterdagen een gezel schap van ongeveer dertig personen naar Zürich afvaardigen, waar men aan verschil lende wedstrijden deelneemt en de Züricher Schwimm Clüb als gastvrouwe fungeert. Verder komt de kampeerploeg van HPC in Nijmegen uit op de in Augustus te houden wedstrijden om de Trofea Italia, waaraan verenigingen van diverse nationaliteiten zul len deelnemen. Ten slotte werd besloten het contact met de Engelse zwemmers van Leamington Spa in ieder geval te behouden, nu de Heem steedse sportuitwisseling met Engeland geen officieel karakter meer draagt. In Augustus wordt het gezelschap in Heemstede verwacht. Er zal daarna een vriendschappelijke ont moeting gespeeld worden. HPC gaat in 1954 op tegenbezoek in Leamington Spa. Daarvoor zijn nu reeds wedstrijden in Londen en Bir mingham vastgesteld. Enige weken nadat Amicitia uit Sant poort deze nieuwe comedie van Hans Nesna in deze omgeving ten doop hield, heeft thans ook Advendo dit blijspel bij haar leden geïntroduceerd en van de vier voorstellingen welke van dit stuk op het programma staan, werd Zaterdagavond in het Hervormd Jeugdhuis de eerste gegeven voor een enthousiast publiek. Na de opvoering van Amicitia schreef ik reeds, dat Hans Nesna met dit stuk niet zijn sterkste blijspel geschreven heeft. Hij voert er een zoon van het oude volk in ten tonele, die zijn beide dochters mateloos vereert en ze dan ook mateloos verwent. De schoonzoons profiteren van deze liefde op een ongehoorde manier: zij worden door hem met geld en geschenken overladen. Uiteraard ondervindt hij hiervoor niet de minste waardering en hoewel zij allen reeds in het eerste bedrijf een stevig pak slaag hebben verdiend, besluit Maurits Diamant pas na de pauze zijn houding te wijzigen en het gezin iets steviger aan te pakken. Zijn strengere maatregelen hebben het gewenste effect, zodat aan het slot de harmonie in het nestje van de antiquair volledig is hersteld. Deze comedie is niet bijzonder overtui gend en de handeling doet, vooral in de eerste twee bedrijven, tamelijk geforgeerd aan. De houding van Eef en Mary tegen over hun vader is verre van voorbeeldig en de gedemonstreerde gulheid aan de schoonzoons is al even weinig geloofwaar dig. Eén van' dezen noemt zijn schoon vader zelfs openlijk „Goudpapa-tje" en weet hem verder zo schaamteloos uit te buiten, dat het geheel meer op een sprookje dan op een serieus bedoelde comedie lijkt. Ik wees er verder op, dat een Joods milieu voor amateurs bijzonder gevaarlijk terrein is, omdat zij gemakkelijk tot char geren vervallen en menen dat een Joods type gecreëerd moet worden door op een zangerige toon te spreken, sterk te brou wen en druk te gebaren. Deze mening is na de opvoering door Advendo volledig gehandhaafd, al komt de vereniging alle waardering toe voor de wijze, waarop de voorstelling werd ver zorgd. In de eerste plaats was er een op merkelijk fraai décor dat de sfeer zeer ten goede kwam. Verder was de rolkennis uitstekend en bleek ook anderszins dat dit stuk met volledige overgave ingestudeerd was. De hoofdrol was voor Ko van der Wel, maar omdat deze Zaterdagavond verhin derd was, had men een beroep gedaan op Wim Kuyper van Amicitia, die bereid was, deze dankbare rol nog eens voor het voet licht te brengen. Hij was de centrale figuur van de voorstelling en het kwam mij voor, dat hij door een meer ingetogen speeltrant een overtuigender indruk vestigde dan bij de laatste opvoering, die ik van hem zag. In ieder geval was hij de favoriet van het publiek en het zou interessant zijn hem eens te vergelijken met Ko van der Wel, wanneer deze Dinsdag de rol heeft over genomen. Ik heb niet de gehele voorstelling kunnen zien, maar kon er toch een goede indruk van meenemen. In ieder geval kan aan de donateurs van Advendo nog een avond in het vooruitzicht worden gesteld, die hun enige uren van genoeglijk amu sement garandeert. JAN VAN DAM j Scheiding. Te Reno in de Amerikaanse staat Nevada is de echtscheiding uit gesproken tussen de filmster Rita Hay- worth en prins Ali Khan. Het huwelijk heeft vier jaar geduurd. Rita Hay worth had 18 maanden geleden het proces aanhangig gemaakt. De procedure werd echter vertraagd door pogingen van haar advocaat om een financiële rege ling voor haar drie-jarig dochtertje Jasmin te bereiken. De filmster had drie millioen dollar voor de opvoeding van Jasmin gevraagd. Tot dusver is echter nog geen financiële overeen komst bereikt. Herverdeling. De Italiaanse minister van Landbouw, Fanfani, heeft in een toe spraak te Milaan over de uitvoering der herverdeling van het land, die twee en een half jaar geleden door de Itali aanse volksvertegenwoordiging is goed gekeurd, onder meer medegedeeld, dat de regering tot nu toe 153.000 hectare grond ter beschikking heeft gesteld van arme boerengezinnen, die in het geheel geen land bezaten. Het programma voor herverdeling van cultuurgrond voorziet in het in totaal ter beschikking stellen van 700.000 hectare aan onge- 100.000 boerengezinnen zonder land. Het zal hoofdzakelijk in Zuid-Italië worden uitgevoerd. De opnieuw te ver delen grond is onttrokken aan reus achtige landgoederen van de Italiaanse adel. Ontslag. Premier Noereddin Mahmoed van Irak heeft Maandag zijn ontslag in gediend bij de regent, die het aanvaard heeft. Mahmoed zal in functie blijven tot een nieuwe premier is aangewezen. Inmiddels pleegt de regent overleg met een aantal staatslieden, onder wie se nator Noeri es Said, wiens aanhangers tien dagen geleden bij de eerste recht streekse verkiezingen een grote over winning hebben behaald. Generaal Mahmoed kwam in November aan het bewind, nadat ongeregeldheden over de verkiezingsprocedure waren uitgebro ken. De staat van beleg, die toen werd afgekondigd, is nog van kracht, even als het verbod van alle politieke par tijen. Botsing. Volgens het Perzische blad „Itte- lat" zijn Maandag tanks en pantser wagens in allerijl naar Shiraz in Zuid- Perzië gezonden, na een botsing tussen, troepen en leden van een stam waar bij 10 personen gedood en 20 gewond zijn. Schaarste. In te Wenen ontvangen bladen uit Tsjechoslowakije wordt veel aan dacht gewijd aan de voedselschaarste in dat land. Volgens de „Svobodne Slovo" is in de eerste tien dagen van dit jaar in Slowakije slechts 67 procent van de benodigde melk geleverd. Voor Bohemen en Moravië bedroegen deze cijfers resp. 73,2 en 74,2 procent. Het tekort wordt door het blad geweten aan „de meedogenloze sabotage door de rijke boeren". Het te Brno verschij nende blad „Rovnost" klaagt over grote tekorten bij de voedselvoorziening al daar, zowel naar hoeveelheid als naar kwaliteit. Griep. Het Beierse ministerie van Binnen landse Zaken heeft Maandag medege deeld, dat tot dusver in München 25 personen zijn gestorven aan griep. De stedelijke overheid van München heeft medegedeeld, dat alle lagere scholen in de Beierse hoofdstad tot 4 Februari ge sloten zullen zijn. Bewaarscholen en middelbare scholen vallen niet onder het besluit. Het Beierse ministerie van Binnenlandse Zaken had eerder bekend gemaakt, dat alleen reeds in München en Augsburg 7.965 personen griep ge kregen hebben. Naar schatting zou het werkelijke cijfer aanmerkelijk hoger zijn, daar wettelijk geen mededeling van griepgevallen vereist is. Bibliotheek. De voormalige Amerikaanse president Truman heeft verslaggevers de plaats laten zien, waar op zijn grote boerderij te Grandville in de Ameri kaanse staat Missouri de „Trumanbi- bliotheek" zal worden ingericht. Tru man zei, dat zijn stukken meer dan 400 laden zouden vullen. Een aantal van de stukken kan pas over 25 of 50 jaar aan het publiek ter inzage worden gegeven, aldus Truman. Truman zal ook zijn mémoires gaan schrijven, die in de loop van de volgende jaren zullen worden uitgegeven. Truman heeft reeds een contract met een uitgeverij te New York getekend. Hij zou een bedrag van een half millioen dollar voor de mé moires ontvangen. Druk genoeg. De Britse minister van Be voorrading, Duncan Sandys, heeft op een vraag van het Britse conservatieve Lagerhuislid Robert Perkins, een in genieur, in welke mate gewerkt wordt aan de voorbereiding van interplane taire reizen in de toekomst geantwoord, dat op dit gebied helaas niets gedaan werd. „De vraagstukken van deze we reld zijn op het ogenblik meer dan vol doende om het wetenschappelijk on derzoek van regeringswege bezig te houden". ADVERTENTIE geneest VOEDT VERSTERKT EN DESINFECTEERT DE HUID 12. „Kom", verzocht Pat ongeduldig, „dien mij hij de Minister aan!" „Maar hoe kan ik u aandienen, als u uw naam geheim houdt?!", riep de portier. „Zeg Zijne Ex cellentie, dat een geheim persoon hem over belangrijke zakens moet spreken", stelde Pat iia enig nadenken voor. Maar de por tier schudde het hoofd. „De Minister van heimen", zei hij. „Hum", bromde Pat. En Panda terzijde trekkend, fluisterde hij: „Die man is een spion!" „Wat?!", riep Pan da verschrikt. „Ja", fluisterde Pat, „dat heb ik vlug gededuceerd langs de volgende gedachtens: Mijn opdrachtcns zijn zo ge heim, dat een ambtenaar beneden de rang van Minister er niets van af mag weten. Geheime Zaken heeft een hekel aan ge- Willen zij dat toch, dan zijn het spionnensl Laten we hem dus grijpen, boeien en „Onzin!", riep Panda, die vond, dat Pat toch wat al te geheimzinnig deed. En zich haastig tot de portier wendend zei hij: „Zeg maar, dat Pat O'Nozel de Minister spreken wil!" „O, Pat de detective!", riep de portier. „Ja, daar hebben we een kar weitje voor. Kom maar mee, ik weet er alles van!" VROEGERE bewoners van ons land ves tigden zich in de kleistreken bij voor keur op lage verhevenheden, die boven het omringende land uitstaken en bij hoge waterstanden dus minder kans liepen on der te lopen. Oorspronkelijk zijn deze woonplaatsen slechts weinig hoger dan de omgeving, doch bij het allengs hoger worden van de vloedstanden werden deze verhevenheden met steeds meer grond verhoogd. Ook de opeenhoping van het cultuur- afval gedurende vele honder den van jaren heeft tot ver hoging van deze woonplaatsen bijgedra gen, zodat zij in den regel twee tot vijf, maar somtijds zelfs zeven meter boven het omliggende land uitstaken. Onder vele benamingen worden deze woonheuvels, die van ver vóór het begin van on:" Jaartelling dateren, aangetroffen Het zijn oer den, een woord dat hetzelfde betekent als waard, weerd of wierde. In Groningse en Friese plaatsnamen komen(Naaruk verboden) vaak de uitgangen ward of werd (Bols- ward, Ferwerd, Usquerd, Sauwerd) tegen, waarin deze woonheuvel is verwerkt, en in Friesland zijn de plaatsnamen, eindi gende op terp, veel voorkomend (Wijnje- terp, Olterterp). Nu betekent het woord terp niet anders dan dorp. Daar de dorpen in de kleistreken sinds oudsher hoger lagen dan de omgeving, is het ver klaarbaar dat men van iemand placht te zeggen dat hij óp een dorp woonde, dus eigen lijk: op een woonheuvel. En nu we ons toch bevinden op de grens waar water en land elkaar de heerschappij betwisten, kunnen we ook wel eens een kijkje nemen op de Keelingseilanden, waar een kreeft huist die bomen beklimt als een landrot. Daarover morgen. H. PéTlLLON.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1953 | | pagina 2