Nieuwe kleuterschool in Haarlem-Zuid-West
Vereniging van Melkhandelaren
bestaat weldra halve eeuw
Haarlemse bouwnijverheid trekt te
weinig profijt van grote werken
L
J
Szymon Goldberg speelde voor
de vrienden van de H.O.V.
Grief van houthandelaren
ifti
Twijfel over Russisch
atoombom-bezit
f\ r ji"'l
Verkeersregeling
tijdens de Flora
WOENSDAG 28 JANUARI 1
HAARLEMS DAGBLAD - OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Bovendien gebrek aan risicospreiding
Burgerlijke Stand
van Haarlem
HMU/
mm
Weduwe bestolen
Truman zit Washington dwars
Ll. ïirin m
■Izh™ i ff - tAakbdÜ |-"p lit
Winkelruiten in de
Cronjéstraat bekrast
Politie Bloemendaal won
van politie Zandvoort
Faillissementen
Wonderbaarlijk mooi
Haerlemsche Musyckcamer met
werken van Bach en Vivaldi
Treinen stoppen te Lisse
tijdens Keukenhof-tentoon
stelling
Ontevredenheid verwacht
in Lisse
Nieuwe Christelijke B.L.O.-
school in Haarlem-Noord
Geen Spaanse kunst
naar Nederland
Onderling Belangvitale vijftiger
Geschiedenis van zorgen
en successen
Centrale te Velsen zal
energie leveren voor 't Gooi
Vriendenkring speelde
„Stormeiland"
Er wordt op het ogenblik in Haarlem flink gebouwd. Er verrijzen enkele nieuwe
schollen, in Haarlem-Oost wordt hard gewerkt aan een complex van büna vier
honderd woningen. Wie nu mocht denken, dat deze verhoogde activiteit in het
bouwbedrijf zijn terugslag vindt op het Haarlemse bedrijfsleven in die sector, vergist
zlc/h. Een grief die in kringen van de bouwnijverheid vaak wordt vernomen, betreft
het aanbesteden van steeds grotere complexen woningen, bijvoorbeeld van drie- of
'vierhonderd huizen, terwijl de neiging bestaat objecten van nog grotere omvang in
!hun geheel aan één aannemer te gunnen. Zouden deze werken worden aanbesteed in
gedeelten dan zou het risico meer verdeeld worden en vonden er veel meer leveran
ciers, onderaannemers en bouwvakarbeiders baat bij.
De secretaris van de Bond van Haar
lemse houthandelaren, de heer J. Pelten-
burg, gaf ons daarvan enkele voorbeelden,
vpor wat het aandeel van de houthande
laren betreft, die ontleend waren aan de
in aanbouw zijnde woningen in Haarlem-
Oost. In die vierhonderd woningen wor
den achtduizend balken verwerkt en on
geveer veertigduizend vierkante meter
vloeren. Dat is, alles ruw geschat, een post
van acht ton alleen aan hout.
Dat vereist echter zulk een kapitaalsin
vestering, dat geen enkele Haarlemse hout
handel zo'n order zou kunnen uitvoeren.
Dat zou wel het geval zijn indien dit com
plex gesplitst was in kleinere werken van
veertig tot tachtig woningen elk.
Risicospreiding
Dit is niet alleen echter een kwestie van
investering, maar ook van risico-spreiding.
Vooral nu bij gunningen vaak de regel
geldt: de laagste inschrijver maakt het
werk, is het gevaar dat aannemers aan
bod komen die wel risico kunnen lopen
omdat ze toch niets te verliezen hebben,
zo zei ons de heer Peltenburg. Leveran
ciers en onderaannemers betalen immers
wel het gelag als de zaak misloopt.
Wordt bijvoorbeeld een project van
tweehonderd woningen uitgevoerd door
een tiental aannemersbedrijven, dan zal
elk bedrijf ernaar streven het beste werk
in. zo kort mogelijke tijd te leveren.
Voor leveranciers en onderaannemers
wordt het risico dan verdeeld en de plaat
selijke welvaart zal bevorderd worden.
Nu is de toestand zo dat op grote- wer
ken in het district Haarlem aannemersbe
drijven uit het gehele land inschrijven.
Komt de laagste gegadigde bijvoorbeeld
uit Rotterdam, dan zal deze zijn leveran
ciers en onderaannemers in zijn naaste
omgeving zoeken, zodat er maar weinig
profijt van het werk in de stad belandt,
die het object financiert.
Middelgrote bedrijven
Er zijn in Haarlem zes houthandels ge
vestigd van het middelgrote type. Zij wer
ken samen op vaktechnisch gebied in de
sectie Haarlem van de Vereniging van Ne
derlandse houtkopers en in de reeds ge
noemde Bond van Haarlemse houthan
delaren, waarbij ook enkele bedrijven uit
de omgeving zijn aangesloten.
Deze houthandels zijn niet bijzonder loon-
intensief, omdat er vrijwel geen bewer
kingen van het materiaal worden uitge
voerd, behalve zagen en schaven. De per
soneelsbezetting overschrijdt de twintig
man als regel niet en hangt ook af van de
aard van het bedrijf. Een firma, di«» bij
voorbeeld overwegend aan afnemers le
vert, die zich toeleggen op het „burger-
werk" (dat wil zeggen verbouwingen en
dergelijke, onderhoudswerk), heeft meer
houtsoorten op stapel staan dan een on
derneming die vooral aan aannemers van
nieuwbouw levert of aan timmerfabrieken.
Omzet vele millioenen
Maar al behoren de Haarlemse hout
handels niet tot de grootsten in den lande
hoewel er nog veel meer kleinere zijn
zij zetten toch ieder jaar voor vele mil
lioenen guldens om. Cijfers daaromtrent
worden echter niet openbaar gemaakt.
Wel is dat het geval met de landelijke
omzet, waarvan bekend is, dat gemiddeld
400.0C0 standaard wordt ingevoerd per
jaar, hetgeen globaal overeenkomt met
twee millioen kubieke meter per jaar.
Dit betref! dan de import van gezaagd
naaldhout en rondhout voor zaagdoel-
einden. Hout voor de papierfabricage,
mijnhout, hout voor kisten, voor tele
graaf- of telefoonpalen is daarbij niet in
begrepen.
De aanvoer heeft per schip plaats uit
Scandinavië en Polen, per wagon uit Tsje-
choslowakije (met horten en stoten) en
ADVERTENTIE
STOFZUIGERS
Wij.hebben meer dan 25 jaar ervaring.
Wij geven EEN BETROUWBAAR ADVIES.
Keuze uit:
Holland Electro - Ruton - Erres - Excelsior
Hoover - Mlele Gen. Electric
Ged. Oude Gracht 52 - Telefoon 12762
t.o. de kerk.
Betaling eventueel in overleg.
HAARLEM, 27 Januari 1953
GEHUWD: 27 Jan., S. P. Stolwijk en A.
M. G. Besse; P. A. Kouwenhoven en J. Ph.
Schilling.
BEVALLEN van een zoon: 25 Jan., A. van
Andel—Hilliger; 26 Jan., M. C. Borst—Hoo-
geboom; 27 Jan., M. H. G. Roos—Hanssen;
L. Born—Braam; G. W. de Kruif—Heijnis;
L. J. Treffers—Kloek; A. K. B. van de Wete
ringFrelier; W. P. A. HoenderdosPrins.
BEVALLEN van een dochter: 23 Jan., W. J.
van de Scheur—van Ewijk; 26 Jan., S. Ver-
burgtBuisma; L. van der WalWilhelmus;
27 Jan., C. Troost—Beringen.
OVERLEDEN: 23 Jan., J. Th. Ch. Smit—
Bückmann, 64 j., Frederik Hendriklaan; 24
Jan., G. Snijders, 58 j., Gasthuisvest; A. J.
van der Hoest—van Dantzig, 89 j„ Kruis
straat; A. C. BoesmanS—van Wel. 75 j., Hya
cintenlaan; A. Weijers, 78 j., Kamperlaan;
25 Jan., P. P. Junge, 62 j., Spaarnwouder-
straat; C. G. van Bezuije, 63 j., Hazepaters-
laan; 26 Jan., J. Hegman, 5 d.; Gedempte
Voldersgracht; F. J. Jongenelen, 37 j., Maer-
ten van Heemskerkstraat.
Oostenrijk, dat vrij veel levert, vooral in
speciale maten.
De aanvoer per schip loopt voorname
lijk over de daarop berekende havens van
Amsterdam, Zaandam en Rotterdam, voor
het Noorden ook wel via Delfzijl.
Rechtstreekse aanvoer naar Haarlem
komt niet vaak voor. Aan het Spaarne zou
men op de wal moeten lossen en dat
neemt omdat tegelijk ook gesorteerd
moet worden tê veel tijd. Voor de re
ders is het van belang dat het schip zo
kort mogelijk voor anker ligt. In de ha
vens waar men de ruimte heeft, wordt dat
bereikt door het lossen op een groot aantal
dekschuiten die het zeeschip omgeven.
ADVERTENTIE
De politie heeft de 17-jarige loopjongen
L. C. de Z. aangehouden, die ervan ver
dacht wordt in de Roosveldstraat in Haar
lem 120 gulden van een weduwe te heb
ben gestolen. Hij had volgens de politie
juist een bestelling bij deze dame afgele
verd toen hij zei: „Ik ruik gas" De dame
ging naar de keuken en controleerde de
kranen. Die stonden echter goed en ze
rook niets. Toen ze bij de jongen terug
kwam vroeg deze om wisselgeld. De dame
begaf zich naar boven en hiervan maakte
de jongen gebruik. Hij haalde uit de keu
ken een portefeuille met het genoemde be
drag, en maakte dat hij weg kwam. Even
later werd hij evenwel gegrepen en inge
sloten.
KANSAS CITY (Reuter) Ex-presl-
dent Truman heeft Dinsdag te Kansas City
verklaard dat hij er enigszins aan twijfelt of
de Russen de beschikking hebben over een
bruikbare atoombom. Hij zeide deze mening
al vaker verkondigd te hebben. „Sommige
mensen zijn het niet met mü eens", zo
voegde hij hieraan toe, „doch dit is hun
goed recht".
Deze persoonlijke mening, zo verklaarde
Truman verder, betekent echter niet dat
de Verenigde Staten „hun waakzaamheid
één minuut moeten laten verslappen".
De voorzitter van de Amerikaanse
commissie voor atoomenergie, Gordon
Dean, gaf als commentaar op de
verklaring van de ex-president:
„Men moet de heer Truman ver
keerd hebben begrepen". Dean heeft reeds
twee jaar geleden verklaard dat de Sovjet-
Unie over de atoombom beschikt.
De drie Congresleden, de democraat Carl
Durham en de republikeinen Bourke
Hickenlooper en Sterlin Cole, die op de
hoogte zijn van alle geneimen betreffende
de ontwikkeling der atoomkracht in de
Verenigde Staten, hebben een zorgvuldig
opgestelde verklaring uitgegeven, waarin
zij onder meer zeggen dat Trumans mede
deling „zeer ongelukkig is, daar zij in
strijd is met onwedèrlegbaar bewijsmate
riaal, dat niet slechts van thans, doch reeds
van 1949 dateert".
V
r
TT f!
is!
w."fr*
Zoals zoveel gemeentelijke gebouwen in
het Haarlem van na de oorlog is ook de
nieuwe openbare kleuterschool aan de
Faradaystraat, waarvan de aanbesteding
onlangs plaats had, een schepping van ir.
H. A. Breuning, hoofdingenieur van Open
bare Werken.
Het gebouw is zeer gunstig ten op
zichte van de zon geprojecteerd, de
Noordzijde grenst aan de Faradaystraat,
ongeveer tegenover de Kamerlingh On-
nesstraat.
De Oost-Westvleugel omvat drie leslo
kalen van zeven bij acht meter met grote
ramen en een deur aan de Zuidzijde,
waar de ruime speelplaats met de zandbak
ligt.
Aan de Noordzijde loopt een twintig
meter lange en twee meter brede gang.
In de afgelopen nacht om twee uur ont
dekte men, dat over de hele lengte van de
Generaal Cronjéstraat aan de evengenum-
merde zijde alle ruiten bekrast waren. Ook
aan de overzijde vertoonden vele ruiten
diepe krassen, evenals aan het Julianapark.
De ruitenkrasser heeft vermoedelijk met
een steen gewerkt. Iemand, die een derge
lijk individu betrapt, wordt verzocht on
middellijk de politie te waarschuwen.
De winkeliers van de' Cronjéstraat zijn
geneigd te geloven, dat de dader gezocht
moet worden onder dat tierige genre
jeugd, dat hen vooral in de avonduren nog
al eens noopt als politie-agenten op te
treden.
De hoofdingang komt uit op een lichte
hal, om welke de dienstvertrekken en toi
letten zijn gelegen.
Via de hal bereikt men het speellokaal,
ongeveer acht-en-een-halve bij tien me
ter groot. Dit speellokaal sluit de speel
plaats aan de Westzijde af.
De bouwkosten worden vierduizend gul
den lager dan aanvankelijk was geraamd,
namelijk f 139.000.
De ouders van kleuters in Haarlems
Zuidwestelijk kwartier zien met vreugde
de totstandkoming van deze school tege
moet.
Gisteren heeft het voetbal-elftal van de
Bloemendaalse politie een wedstrijd gespeeld
tegen het elftal van de Zandvoortse politie.
De Bloemendaalse politie won met 31.
De Haarlemse rechtbank heeft Dinsdag
geen faillissementen uitgesproken.
Wegens het verbindend worden van de
enige uitdelingslijst is geëindigd het faillis
sement van:
P. Jv van Beusekom, fiensicnhouder, wo
nende te Zandvoort, Zsndvoortselaan 2 a.
Rechter-commissaris mr. C. E- Muller. Cura
tor mr. A. D. P. V. van Löben Selt, advo
caat en procureur te Haarlem.
Door C. H. van Geest, voorheen wonende
te Haarlem, thans wonende te Alkmaar, zo
in privé, als in zijn kwaliteit van hoofdelijk
aansprakelijk mede-vennoot van de Vennoot
schap onder Firma Gebrs. van Geest, geves
tigd te Haarlem en H. J. van Geest, wohende
te Haarlem, zo privé als in zijn kwaliteit
van hoofdelijk aansprakelijk mede-vennoot
van de Vennootschap onder Firma Gebroe
ders van Geest, gevestigd te Haarlem, proc.
mr. K. Heimig, is een request ingediend ter
Griffie van de Arrondissements-rechtbank te
Haarlem, strekkende tot verlenging van de
aen hen definitief verleende surséance van
betaling met een termijn van 12 maanden.
Het verhoor der schuldeisers is bepaald
op Maandag 2 Maart.
Het buitengewone, door de „Vrienden
van de H.O.V." georganiseerde concert is,
dank zij de solistische medewerking van de
vermaarde violist Szymon Goldberg, een
onvergetelijke muziekavond geworden. Hij
trad op met het Concert van Bach in E en
met het Beethovenconcert. Szymon Gold
bergs interpretatiekunst omvat zowel de
behandeling van het orkest als de solo
partij; deze zijn voor hem één en ondeel
baar. Zijn ideaal is als solist te concer
teren, zonder dirigent.
Ongeveer drie jaar geleden heeft hij met
een zeer verdienstelijk Leids studenten
orkest en daama met een klein beroeps
ensemble, waarmee hij in het Holland
Festival optrad, zulks gedemonstreerd. Hij
had deze ensembles dermate getraind, dat
zij, zonder tussenkomst van een dirigent,
hem feilloos begeleidden, volkomen afge
stemd als zij waren op zijn uiterst ver
fijnde verklanking. Ik heb toen beide ge
vallen meegemaakt (evenals nu met het
Concert in E van Bach) en ik herinner mij
het resultaat als een wonderlijk evene
ment van samenspel in volmaakt even
wicht.
Ook op dit buitengewone H.O.V.-con-
cert was er, wat betreft het samenspel van
solist en orkest, een wonderlijke eenheid
en een wederzijds raffinement. Doch het
was via Toon Verhey die als middelaar
tussen de solist en het orkest de inzichten
en impulsen van Goldberg doorgaf dat
dit zeldzame resultaat bereikt werd. Zo
hebben we dan dat nobele concert van
Bach gehoord als een monument van ont
roerende schoonheid in de klare en ver
innigde sfeer van Szymon Goldbergs be
zonken opvatting en met de wonderbaar
lijk mooie klank en de subtiele nuances
van zijn spel, doch ook als een verrassende
eenheid in delicate wisselwerking, dank zij
het fijne aanpassingsvermogen van Verhey
en het orkest.
Het Vioolconcert van Beethoven genoot
eveneens een vertolking van zeldzaam
gaaf karakter, waarbij virtuositeit en con
certerend musiceren het best met elkaar
konden vinden. Het mag een geniale trek
in Szymon Goldbergs spel heten, dat het
nooit de schijn wekt van technisch bra-
vour, doch steeds ook bij de hachelijk-
ste passages zuiver muzikale indrukken
wekt, zonder gemaniëreerd aan te doen.
Men zal begrijpen dat het publiek geest
driftig reageerde op deze verrukkelijke
vertolkingen. Met het resultaat, dat Szy
mon Goldberg nog als toegift de Saraban
de uit Bach's solosonate in d ten gehore
bracht.
Toon Verhey had ons in het begin van
de avond met het orkest getracteerd op de
schattige Sinfonia in Bes van de jongste
spruit der grote Bach-dynastie. Dit werkje
van Johann Christian Bach weerspiegelt
een heel andere tijdgeest dan de composi
ties van zijn vader. Hoe dicht staat hij
reeds bij Mozart en hoe ver van de onein
dige diepte van het Andante uit het Viool
concert van Johann Sebastian, dat ons
deze avond de rijkste ervaringen zou be
zorgen. Maar de bekoring van de galante
muziek van de jonge Bach is toch ook wat
waard en zeker wanneer zij met zulk een
gracieuze toets weergegeven wordt als
deze avond het geval was.
Het was alles bijeen genomen een rijke
avond. JOS. DE KLERK
„Die Haerlemsche Musyckcamer" geeft op
Woensdag 4 Februari in de tuinzaal van het
Concertgebouw een uitvoering van de sati
rieke cantate „De strijd tussen Phoebus en
Pan" voor zes vocalisten en orkest van J. S.
Bach en op herhaald verzoek van de „Koffie-
antate" van dezelfde componist. Verder
staan op het door André Kaart gedirigeerde
programma werken van W. F. Bach en Vi
valdi (concert voor twee fluiten en strijkers).
Het batig saldo zal worden afgedragen aan
de Vereniging tot verbetering van het lot der
blinden in Nederland.
Gedurende de afgelopen drie jaren lieten
de Nederlandse Spoorwegen ten tijde van de
Nationale Bloemententoonstelling de „Keu
kenhof" te Lisse, alleen op de hoogtijdagen
in Lisse extra treinen stoppen. Dit jaar zal
tussen medio Maart en medio Mei, dus tij
dens de „Keukenhof-tentoonstelling, iedere
dag een aantal treinen te Lisse stoppen;
i hierdoor komt dus een snellere verbinding
met „Keukenholtot stand.
In een feestelijke jaarvergadering van
de afdeling Lisse van de Vereniging voor
Vreemdelingenverkeer, Dinsdagavond in
„De Nachtegaal" te Lisse gehouden onder
leiding van de heer H. Verwoerd, heeft
burgemeester mr. Th. de Graaf hulde ge
bracht aan de leden van het bestuur voor
hetgeen zij in het afgelopen jaar hebben
verricht. Wat de mozaïek wedstrijd betreft
herinnerde de spreker er aan, dat het jam
mer was, dat een afspraak met naburige
gemeenten niet was nagekomen.
De burgemeester besprak de verkeers
regeling van het vorig jaar en deelde mee,
hetgeen hij Dinsdagmorgen had vernomen
over de regeling gedurende de aanstaande
bollentijd. Op de weg Den HaagAmster
dam zullen bij de splitsing Sassenheim
borden worden geplaatst, om aan te geven
welke richting men moet kiezen om de
Flora te Heemstede te bereiken, namelijk
de weg naar Amsterdam volgen.
Hierdoor worden toeristen buiten de
bollenstreek, waarbij Lisse begrepen moet
worden, naar Heemstede gevoerd. De bur
gemeester zeide er van overtuigd te zijn
in het belang van de streek en van Lisse
te handelen, om tegen het voornemen stel
ling te nemen. Hij verwacht anders onrust,
omdat het aantal vreemdelingen minder
zal bedragen dat het vorig jaar.
De secretaris der afdeling Lisse van de
V.V.V., de heer Verkerk, gaf een overzicht
va\i het werk door de afdeling verricht.
Een record-aantal vreemdelingen bezocht
Lisse. Herinnerd wordt voorts aan de sa
menwerking met de stichting Bloemenlust.
Mededelingen werden gedaan over een
straatversiering en over het houden van
een avondfeest in de aanstaande zomer.
Na de pauze gaf het Marionettentheater
van Bert Brugman een opvoering van het
poppenspel Don Juan.
Het bestuur van de Christelijke school
voor buitengewoon lager onderwijs te
Haarlem heeft zich tot de Provinciale Sta
ten van Noordholland en tot de gemeente
raad van Haarlem gewend met een verzoek
om subsidie in de stichtingskasten van een
nieuw schoolgebouw.
Op het ogenblik heeft het bestuur de be
schikking over een school (de Prinses Ma-
rijkeschool) in het gebouw aan de Sophia-
straat. De ruimte is daar zeer beperkt en
het hoofd der school, de heer J. Mol, zou
het zeer op prijs stellen, als hij op dit ogen
blik nog de beschikking had over drie
lokalen, omdat de belangstelling voor het
onderwijs toeneemt.
De nieuwe school zal verrijzen aan de
Dinkelstraat, nabij de Reggestraat, niet ver
van het Noorder Sportpark. Architect H.
W. van Kempen te Bloemendaal heeft een
ontwerp gemaakt voor een schoolgebouw
van tien lokalen en een gymnastieklokaal.
Nadat de gemeentelijke en de provinciale
overheid besloten hebben medewerking te
verlenen, zal zo spoedig mogelijk aan de
bouw van een nieuw gebouw worden be
gonnen.
De directeur van „Het Prinsenhof" te
Delft heeft meegedeeld dat de aangekon
digde tentoonstelling van Spaanse primi
tieven en sculptures niet kan doorgaan.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken in
Madrid geef geen toestemming Spaanse
kunstwerken naar Nederland te zenden,
aangezien men ontstemd is over het feit,
dat de Nederlandse delegatie bij de U.N.E.S.
C.O. zich heeft onthouden van stemming
over de toelating van Spanje tot dit
lichaam.
Een van de oudste locale organisaties van melkslijters in ons land, de Vereniging van
Melkhandelaren in Haarlem en Omstreken „Onderling Belang", zal spoedig een
halve eeuw bestaan. Zij werd opgericht in een tijd die in sociaal opzicht allerminst
een opwekkend beeld verschafte de herdenking van de Spoorwegstaking schuift
dat beeld juist deze dagen weer eens op de voorgrond. En als zovelen, die zwoegden
zonder het uitzicht, dat later zou worden geopend in een eendrachtig samengaan,
leefden ook de mensen, die de laatste étappe voor hun rekening namen van de melk
weg van de koe naar de keuken, in vaak kommervolle omstandigheden. Zij, die
thans in dit bedrijf werken en vertrouwd zijn met volkomen andere mogelijkheden
en problemen ontstaan, doordat vooral de techniek een indrukwekkend woord
ging meespreken in deze branche zullen zich het nauwelijks kunnen voorstellen:
alle dagen twêe keer bezorgen, óók op Zondagen. Zaken openhoudén tot „x" uur en
meer van die toenmalige alledaagsheden, die thans misstanden heten. Het was dan
ook wel te begrijpen dat het opheffen daarvan tot de eerste doelstellingen werd ge
rekend van „Onderling Belang", welke vereniging 25 Maart 1903 werfi opgericht.
Daarnaast ,heeft ook het streven om voor
de handel een tegenwicht te vormen tegen
over de bestaande veehoudersbonden tot
de oprichting van „Onderling Belang" ge
leid. In de eerste tien jaar kwam het reeds
tot uiting in de wensen om meer collectief
aan te kopen en te verwerken. En met het
oog op dit laatste werd in 1913 de Coöpe
ratieve Melkcentrale in de Pieter Kies-
straat gesticht. In datzelfde jaar kreeg de
vereniging een landelijke ruggesteun door
haar aansluiting bij de Nationale Melkslij-
tersbond. Zo was zij juist klaar voor de
moeilijke taak, welke haar bij de moeilijk
heden in de melkvoorziening gedurende de
Eerste Wereldoorlog werd opgelegd. Zij
speelde een belangrijke rol bij de toen
malige melkdistributie, alleen reeds door
de stoot te geven tot de vorming van de
Verenigde Haarlemse Melkhandel, een
overkoepelende organisatie voor de melk
slijters en de melkinrichtingen, die bij de
distributie haar onmisbaarheid bewees en
bleef voortbestaan tot in de Tweede We
reldoorlog.
In 1918 onderging „Onderling Belang"
een gevoelige aderlating, doordat de
Rooms-Katholieke leden zich grotendeels
afscheidden en een eigen vereniging „St.
Jozef" oprichtten.
Controle op melk
Zo begon de periode tussen de beide
oorlogen, die ook door yerscheidene an
dere oorzaken zorgelijk genoeg was voor
„O.B.". Er kwam veel beunhazerij in het
vak en door sterke inkrimping van de
export werd de binnenlandse markt over
voerd. De vereniging begon tekenen van
ontbinding te tonen. De onderlinge con
currentie leidde tot versnippering van de
krachten, die juist nu gebundeld dienden
te worden Een man, wiens activiteit er
zeer veel toe heeft bijgedagen om de ver
strooiden weer bijeen te krijgen, is de hui
dige erevoorzitter, de heer J. Tammes, die
in 1926 uit Groningen kwam om zich in
Haarlem te vestigen. Hij bereikte dit vooral
door intensieve propaganda.
Vooral door het extra-ordinaire aanbod
van melk op de binnenlandse markt, gingen
de kwaliteitseisen groot gewicht in de
schaal leggen.
Dat was ook een van de redenen
waarom O.B. zich omstreeks 1929 vrij
willig onderwierp aan een toen nog
niet verplichte controle op de melk.
In Den Haag was een laboratorium
van de Vereniging voor Zuivel- en
Melkhygiëne opgericht en deze vestigde
een controlebureau in de Kenaustraat.
In de laatstgenoemde vereniging was ook
de veehouderij vertegenwoordigd en dat
impliceerde, dat de controle niet alleen
gemiddeld twaalf keer per jaar bij de
slijters en verwerkers, maar ook in de
stallen van de veehouders geschiedde,
waar de stalinspecteurs ook voorlichting
gaven.
Vrijwillig werd: verplicht
In 1.933 kwam de overheid hetgeen
reeds door particulieren begonnen was
kracht bij zetten:, de controle werd ver
plicht. De Algemene Crisis Zuivelcentrale
werd in het leven geroepen en kreeg grote
bevoegdheden. Door heffingen op boter
verleende zij vooral steun aan de melk
veehouderij. In dit orgaan, dat plaatselijke
controle-commissies had, kregen later ook
meer particulieren vertegenwoordigers
van melkveeteelt, verwerking en handel
zitting en in 1938 werd het veranderd in
de Nederlandse Zuivelcentrale, die ook
prijsregelend optrad. Opvolgsters van deze
centrale waren achtereenvolgens de Alge
mene Vereniging voor Melkvoorziening en
het Bedrijfschap Zuivel.
Zoals alle verenigingen, die geen
uitgesproken Germaans streven had
den, verdween ook „Onderling Be
lang" ofschoon de vereniging niet
werd ontbonden.
De bezetters hebben nog getracht
enkele van haar bestuursleden in te
zetten voor een „melksanering" in
Haarlem volgens hun speciale inzich
ten. Deze zou er dan in hoofdzaak toe
moeten dienen om werkkraenten en
materiaal aan dit bedrijf te onttrek
ken en naar Duitsland te dirigeren. De
bestuursleden konden hier niet zo
enthousiast over zijn en bezweken niet
voor dreigementen van de Voedsel-
commissaris met de „Grüne".
Handel vol werk
In de na-oorlogse jaren, toen de ver
eniging weer „boven wa^er" kwam, had
zij weer dadelijk de handen vol aan nieuwe
vraagstukken, waarin het beslissende
woord nog niet is gesproken.
We noemen het probleem van de winst
marge voor de slijters, die ondanks de
sindsdien zo sterk gestegen kosten nog
steeds dezelfde is als vóór de oorlog, een
probleem, dat nauw samenhangt met de
moeilijkheden in de melkvoorziening, welke
ook in andere steden in het Westen zijn
opgedoemd en waarover wij destijds uit
voerig hebben bericht.
Verder kwam in dit bedrijf de drang
naar sanering, die reeds in 1946 tot eerste
resultaat had dat de distributie na lang
durig overleg met het melkverwerkende
en (toen nog) melkslijtende bedrijf „De
Sierkan" uitsluitend in handen van de
kleinhandel kwam. Zij is sindsdien voort
geschreden naar een sanering van de wijk-
indeling, die enige tijd in het brandpunt
der publieke belangstelling heeft gestaan
en vervolgens door een besluit van het
Bedrijfsschap werd afgelast.
Een aangelegenheid, waarbij de Haar
lemse melkslijters het spit hebben afge
beten voor hun collega's in het hele land,
is die van de vacantieregeling. Zij stelden
in 1948 met medewerking van het publiek
een vacantie van 14 dagen in. Dit was in
strijd met de Bedrijfschaps-verordening
op het bezorgen van de melk en kwam
„O.B." op een boete van f 3000 te staan.
Maar reeds het volgend jaar volgde het
Bedrijfschap het voorbeeld door voor 14
dagen per jaar ontheffing van deze ver
ordening te verlenen.
„Onderling Belang" is door tal van
moeilijkheden gesmeed tot een levens
krachtige en goed functionnerende organi
satie. Zij heeft een belangrijk aandeel in
de ontwikkeling, die in haar branche volop
gaande is.
Maar één dag, op Woensdag, 25 Maart,
zal het werk wijken voor een feeste
lijke bijeenkomst in Brinkmann, voorafge
gaan door een receptie van het bestuur,
onder voorzitterschap van de heer H.
Kuiper, die dit sinds 1931 bekleedt.
Twee van de oprichters zijn thans nog in
leven, het zijn de heren J. Bol en H. N.
Ver del.
De receptie en de feestbijeenkomst zul
len ongetwijfeld druk bezocht worden,
want 63 leden, dat is 99 procent van de
niet-Rooms-Katholieke handelaren, zijn bij
O.B. aangesloten. Tezamen hebben zij een
omzet van 160.0G0 liter melk per week
een imposante stroom....
De gemeente Amsterdam heeft een con
tract met de provincie Noordholland over
de levering van energie ten behoeve van
het provinciale verzorgingsgebied Amstel-
Gooi tegen 31 Augustus 1954 opgezegd.
Amsterdam was van mening, dat de prijs-
formule in het huidige contract geen rede
lijke vergoeding meer biedt. Gedeputeerde
Staten delen thans de Provincale Staten
mee, dat de door Amsterdam nieuw aan
geboden prijs Ln vergelijking met de kos
ten bij levering van de provinciale centrale
te Velsen echter dermate hoog lag, dat
het aanbod als onaanvaardbaar moest wor
den afgewezen.
Gedeputeerde Staten zijn tot de conclu
sie gekomen, dat thans het tijdstip is aan
gebroken om de energievoorziening van
het Gooi rechtstreeks van de centrale te
Velsen ter hand te nemen, met welke eigen
levering de provincie steeds rekening heeft
gehouden. Er zullen enige werken moeten
worden uitgevoerd waarvoor de kosten op
4.800.000 worden geraamd 4.500.000
voor het leggen van 2 kabels 50 kV van elk
22,5 km. van Velsen naar Centrale Noord;
200.000 voor bouw en inrichten van twee
schakelvelden te Velsen; 100.000 voor het
plaatsen te Diemen van twee nog beschik
bare 50/10 kV transformatoren). De jaar-
lasten kunnen op 336.000 worden gesteld.
Ten einde tijdig voor 31 Augustus 1954
de nodige kabelwerken tot stand te bren
gen stellen Gedeputeerde Staten aan de
Provinciale Staten voor het crediet be
schikbaar te stellen.
De toneelvereniging „Vriendenkring"
uit Haarlem-Noord gaf dezer dagen we
gens het gebrek aan geschikte zaalruimte
in dit gedeelte van de stad in „De Wey-
man" te Santpoort, haar t\veede uitvoering
waarvan de opbrengst ten goede komt aan
de actie ten bate van het hospitaalkerk-
i schip „De Hoop".
Voor deze avond was de keuze gevallen
op „Stormeiland", van Rob Bertina, welk
spel nogal eens voorkomt op het réper
toire van verenigingen, die niet hoger
wensen te springen dan de artistieke
polsstok lang is. De karaktertekening is
weinig gecompliceerd, de dialogen stellen
geen hoge eisen aan de zeggingskracht.
Het drama speelt zich af in het huis van
de vuurtorenwachter Gijs Dekker en be
handelt voornamelijk de controverse tus
sen Jan (zijn eigen zoon) en Arie (de
liefderijk opgenomen pleegzoon). Hun
aard en opvatting lopen tamelijk uiteen,
hetgeen enige conflicten ten gevolge heeft.
Doordat ook Amor een belangrijke rol ver
vult, komen de gemoederen nog meer in
opwinding, maar de schrijver heeft uitein
delijk het publiek ook hier de traditionele
oplossing niet onthouden een afloop,
die de meeste toeschouwers overigens wel
zullen hebben verwacht.
Dit stuk lag de spelers van Vrienden
kring bijzonder goed en stelde hen in de
gelegenheid een aantal acceptabele type
ringen op de planken te zetten. Han
Dirkse bijvoorbeeld was een stoere vuur
torenwachter, een der centrale figuren
van deze opvoering. Fons Jansen en Jan
Lutjenkossink zorgden als de beide zoons
voor een weloverwogen en verdienstelijk
contrast, waartussen Gré Zeepvat-Kune-
man een milde en gevoelig' gespeelde moe
der plaatste. Ans Appelman was een vlotte
en innemende Hanneke. De bezetting werd
voltooid door Marga Verdugt als Kristien,
Henk Spiering als Thijs en een artistieke
oom Leo van Herman «J. Souverein.
Het publiek heeft deze door W. J. Mul
der geregisseerde voorstelling met veel
aandacht gevolgd. J. v. D.
In de principiële zaak betreffende de
vraag in hoeverre een tandartsassistente m
tandarts mag bijstaan, zonder onbevoegd de
tandheelkunde uit te oefenen, noemden wij
Maandag als éen der twee gedagvaarden de
tandarts C. V.. die werkte voor de Vereni
ging voor Tandheelkunde met „Evipan"-
narcose. Naar ons thans L medegedeeld is
deze echter geen tandarts maar arts.
verworpen
