KïWG Chefariaie ,4 Een bolwerk van barmhartigheid in een zee van ellende Vissersvloot vecht mee voor de redding der Zeeuwen Agenda voor Haarlem Beelden uit watersnood in vroeger eeuwen Voor f2 millioen schade in Scheveningen 4 krachtige middelen tegen griep in 1 tablet Herstel in België AUTO-RADIO Opvangcentrum Rotterdam: Reeds 3000 rampslachtoffers onderdak bij gastvrije landgenoten Strijense boer wilde zijn koeien niet verlaten 3 Met kracht werkt men aan de actie Hillegom draagt een steentje bij Journaal van de stormramp In Lisse verzamelde men reeds 63.000 Veertig zieken naar Scheveningen de natuurzuivere WOENSDAG 4 FEBRUARI 19 53 nf>r/T7tf/jt. doorbraak der groote ZUIDHOLLANDSCHE WAARD, in t Jaar 1421. gezigt in DE KOEKOEK, by KAMPEN, in de overstrooming, den 15den November 1775. gezigt van de doorbraak der WIJNBERGSCIIE KAAI en de daar door aancerigte verwoestingen te VLISSINGEN 15 Januarij 1808. B. en W. van 's-Gravenhage vragen de gemeenteraad een crediet van 2 millioen voor herstel van de schade aan de Scheve- ningse boulevard, de havenhoofden, de binnenhavens, de werken van het afvoer kanaal naar zee, de afgangen naar het strand en het badstrand bij Kijkduin. Het crediet is gebaseerd op een globale schat ting van de schade. ADVERTENTIE Chefarine „4" bevat 4 wereldberoemde geneesmiddelen. Eén er van zorgt dat, ondanks de zeer krachtige werking, ook een zwakke maag niet van streek raakt. 'n 2${je doet wonderen WOENSDAG 4 FEBRUARI Immanuëlkerk: Bidstond, 8 uur. Begijn hofkapel: Christen Spiritualistisch Centrum „De grotere wereld", 8 uur. Spaarne: „De duivelsbrigade", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Rem brandt: „Het hunkerende hart", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Palace: „Onvoldoende voor.... liefde", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Luxor: ..Don Camillo", alle leeft.. 7 en 9.15 uur. Lido: „Das Land das Lachelns", alle leeft., 7 en 9.15 uur. City: „Jungle Jim in het verboden land', 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Frans Hals: „Aladdin en zijn lamp", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Minerva: „Er komt een vriend van avond", 18 jaar, 8.15 uur. DONDERDAG 5 FEBRUARI Rembrandt: „Het hunkerende hart", 14 jaar, 2, 4.15, 7 uur; Haarlems Kunstgemeen schap. Chaplinfilm, 9.15 uur. Spaarne: „De duivelsbrigade", 14 jaar, 2.30, 7* en 9.15 uur. Palace: „Onvoldoende voorliefde", 14 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Luxor: „Don Ca millo". alle leeft., 2, 7 en 9.15 uur. Lido: „Das Land des Lachelns", alle leeft., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. City: „Jungle Jim in het ver boden land", 14 jaar, 2.15, 4.30. 7 en 9.15 uur. Frans Hals: „Aladdin en zijn lamp", 14 jaar, 2.30, 7 en 9.15 uur. Minerva: „Er komt een vriend vanavond", 18 jaar, 8.15 uur. Met kracht zijn gisteren de acties in Haar lemmermeer voor. inzameling van goederen ten behoeve van de slachtoffers in de over stroomde gebieden voortgezet. Die dag ont ving het centrale Rode Kruis depot in Hoofd dorp, waar alle goederen uit de plaatsen behorende tot of liggende aan de gemeente Haarlemmermeer worden samengebracht en opgeslagen, weer grote schenkingen. Firma's schonken damesjaponnen en veldbedden. De goederen waaraan men in het Zuid- Westen van ons land dringend behoefte heeft zijn onmiddellijk op transport gesteld en alles tezamen heeft de afdeling Haar lemmermeer van het Nederlandse Rode Kruis nu ruim zestig ton goederen vervoerd. Gisteravond lag weer een grote lading kle ding, dek en andere noodzakelijke dingen klaar om te worden verzonden. Morgen gaat opnieuw een colonne van vrachtauto's op weg en deze zal de goederen waarschijnlijk in Breda afleveren. Inmiddels heeft men ook op andere wijze kans gezien om hulp te bieden. In samen werking met het Rode Kruiscorps Haarlem mermeer heeft de afdeling Aalsmeer een motorvrachtschip vaarklaar gemaakt en in gericht voor hulp- en reddingsdiensten in Zeeland. Met twee motorvletten van zodanige omvang, dat er mee geopereerd kan worden in de geteisterde gebieden, is dit schip, onder commando van de Aalsmeerse kapitein J. Maarse, gisteren vertrokken met bestemming Bruinisse. Om zo snel mogelijk tot adoptatié van één of meer getroffen plaatsen in Zeeland, Noord-Brabant of Zuidholland over te kun nen gaan heeft Haarlemmermeer twee ver tegenwoordigers uitgezonden naar deze ge bieden om daar snel tot de meest juiste op lossing te komen. Morgen zal ook de grote inzameling van goederen in Halfweg en Zwanenburg wor den gehouden. De hulpactie ten bate van de slachtoffers is ook in Hillegom in volle gang. Vertrokken Zondag reeds een aantal per sonen en de plaatselijke E.H.B.O. naar de getroffen gebieden, Dinsdag kregen de thuisblijvers gelegenheid hun medeleven te tonen. Auto's vol kleding, dekking en huisraad werden ingezameld. De collecte ten bate van het rampenfonds heeft heden (Woensdag) plaats. De C.J.M.V., die vorige week in haar jaarfeest het toneelstuk „Als het koren rijpt" opvoerde, komt deze week met dit stuk op de planken. De baten zijn voor het rampenfonds. De directie van het City-theater draait Donderdagavond de Nederlandse film „De dijk is dicht". De opbrengst zal eveneens worden afgedragen. Zolang Nederland bestaat heeft de be volking een strijd op leven en dood tegen het water moeten voeren. De waterwolf slaapt nooit en is er voortdurend op uit het op hem veroverde terrein terug te winnen. Tientallen rampen zijn ons uit de geschiedenis bekend gebleven. Op de drie in de kolommen hiernaast gereproduceer de litho's ziet men taferelen uit enkele historische overstromingen. In Haarlems Boekhuis in de Zijlstraat zijn nog veel meer van dergelijke prenten tegen een bijzonder schappelijke prijs te koop. De opbrengst daarvan zal volledig aan het Nationaal Rampenfonds worden afgedragen De eerste afbeelding geeft een treurig beeld van de op 18 November 1421 losge broken St. Elizabethsvloed, die in tal van plaatsen verwoestingen aanrichtte en on der meer het ontstaan van de Biesbosch tengevolge had. Daarna kwamen maar liefst acht dijkdoorbraken in de zestiende eeuw, in September 1514 ook bij Spaarn- dam. De grootste ramp uit die tijd was de Allerheiligenvloed, die op 1 November 1570 begon en zich van Het Kanaal tot Jutland uitstrekte. Gedurende vier dagen liep het water over de Noordhollandse dijken, die op vele plaatsen bezweken. Grote gedeelten van Groningen en Fries land, benevens de Zeeuwse en Zuid-Hol landse eilanden werden overstroomd, ver schelde stukken land zoals de Broode- loospolder bij Tholen en het eiland Wul pen bij Cadzand gingen voorgoed ver loren. In November 1601 werd het water in Noordholland door de storm zo hoog opgejaagd, dat wederom tal van dijken bezweken. Acht jaar later liep een deel van Amsterdam vol Zuiderzeewater en de storm van 1610 joeg de stromen voort tot Leiden. De pas drooggemaakte Beemster moest het wel het zwaarst ontgelden. Het verhaal is eentonig. Op Nieuwjaars dag van 1616 braken de dijken van het IJ op drie plaatsen, in September 1621 spoel de een vloed de Velzerdijk geheel weg. In Februari 1625 werden Amsterdam, Haar lem en Monnikendam zwaar geteisterd en liep de pas drooggemalen Purmer weer onder. Hoger dan ooit tevoren steeg het IJ bij de St. Petrivloed van 22 Februari 1651: de Watergraafsmeer liep onder, de omgeving van Haarlem geleek een zee en ook de omstreken van Hoorn stonden vol komen blank. Op de St. Nicolaasavond van 1665 werd Waterland inderdaad meer water dan land. Eind 1675 kreeg Noord holland het nogmaals zwaar te verduren en in 1702, na de doorbraak van de dijk bij Muiden, ontstond er een binnenzee van Haarlem tot Amersfoort. In Mei 1773 bijzonderheden over de Kerstvloed van 1717 slaan wij nu maar over werd de Zuiderzee zo hoop opgestuwd, dat het water bij Spaarndam over de Slaperdijk sloeg! Boven alle beschrijving was de ellende, die voortvloeide uit de overstromingen van 14 en 15 November 1775, die zich over vrij wel het gehele gebied uitstrekten. De eilan den Wieringen, Marken, Urk en Schok land werden totaal overspoeld. Op neven staande afbeelding kan men er zich een indruk van vormen, hoe rampzalig de toe stand nabij Kampen was. Het volgende jaar liepen de polders bij Haarlem onder en in 1791 werd andermaal het gebied rond het IJ zwaar geteisterd. De Noord- Westerstorm van Februari 1825 bracht nieuwe verschrikkingen. Ongekend grote verliezen werden hierdoor geleden: 800 personen en 46.000 stuks vee kwamen om het leven. De schade, die deze ramp aan Nederland bracht, bedroeg acht millioen gulden. In de tussenliggende periode heeft het natuurgeweld nog enige keren huisge houden in Hollands tuin, zoals de derde prent, die de verwoestingen in Vlissingen na de doorbaak van de Wijnbergsche Kaai in Januari 1808 laat zien, bewijst. De ge zamenlijke krachten van storm en water vernielden in dat jaar alle huizen op Marken. Dit eiland moest het wederom zwaar ontgelden bij de Januarivloed van 1916, die vele ouderen nog scherp in het geheu gen zal liggen. Van Rotterdam tot Schoon hoven kwamen waterstanden voor, hoger dan men bij mensenheugenis ooit had ge kend. Over het algemeen hebben de dijken zich toen- echter uitstekend gehouden. Het ergst van deze door een orkaan uit het Noord-Westen veroorzaakte vloed heeft het gebied rond de Zuiderzee te lijden ge had en het heeft geruime tijd geduurd eer het in de polders binnengelopen water was teruggedrongen. Wanneer zal de omvang van de nationale ramp anno 1953 zijn te overzien? ADVERTENTIE GABARDINE REGENJASSEN In Oostende, de Belgische stad die het meest van de overstromingen te lijden heeft gehad, hebben brandweerlieden uit alle delen van België en soldaten gewerkt aan het leegpompen van souterrains en het verwijderen van bedorven overblijfse len om het verspreiden van ziekten tegen te gaan. Grote hoeveelheden bedorven voedsel en kapotte voorwerpen werden op stapels geworpen en met kalk bedekt. Vanwege de aanwezigheid van een groot aantal ratten is men zeer op zijn hoede. De politie hield iedereen behalve de be woners en personen die deelnamen aan het reddingswerk buiten de stad om plunde ringen en overlast door een grote toevloed van nieuwsgierigen te voorkomen. In de haven van Oostende werden de gewone werkzaamheden hervat. De boot van Dover liep normaal de haven binnen. Een van de wethouders van Oostende, Wroome, schatte de schade in België op drie milliard Belgische francs. Hij zei dat men zich geen zorgen voor het komende vacantieseizoen behoefde te maken. Tegen Juli zou Oostende weer een „parel voor toeristen" zijn. De toestand in de overstroomde gebie den in België is merkbaar verbeterd. De schatting van het aantal doden is 11. Het Belgische kabinet heeft in een spoed zitting besloten alle maatregelen te nemen om de aangerichte schade zo spoedig mo gelijk te herstellen. In de buurt van de polders ten Noorden van Antwerpen blijft de situatie critiek. Te Lillo zijn 1000 per sonen nog steeds door het water van de Schelde, die zich 7 km. buiten haar oevers, tot da spoorlijn ParijsAmsterdam heeft uitgebreid, van de buitenwereld afgesloten. In de bioscopen kan men reeds nu de eerste opnamen aanschouwen, die Poly- goon-Profilti heeft gemaakt van de over stromingsramp. Uiteraard is het verslag summier en draagt het de sporen van de haast waarmee het werd gedaan. Het geeft evenwel althans een eerste en zeker tref fende indruk van het geweld, dat over Nederland losbarstte. Vooral wanneer het de niet te stuiten watervloed signa leert, die op de dijken toestormt is het be klemmend. De beelden zullen spoedig met reeksen vermeerderd worden. Daar zal het verslag bij winnen, want de omvang van de ramp vermoedt men er, juist zoals in de eerste berichten, nog niet uit. Tot Dinsdagavond zes uur was er in totaal 63.000.— ingezameld voor het Nationaal Rampenfonds. Verwacht wordt dat dit nog belangrijk zal stijgen. ADVERTENTIE INBOUW. EN SERVICE STATION H. J. MAERTENS N.V. Nassaustraat 5 Haarlem - Tel. 15220 den zich direct over hen ontfermden. Met gecharterde particuliere personenauto's zijn de gelroffenen naar de Dierentuin ge bracht, vanwaar ze snel naar woningen van Hagenaars zijn vervoerd. Ellende in het plaatsje „Een goede honderd mensen uit Stellen dam zijn nog zoek", zo vertelde de schip per ons, „van wie er zeker zestig dood zijn. We zijn volkomen door het water overval len, want aan de mogelijkheid van een dijk doorbraak had geen van ons gedacht. Met miin hele familie, mijn 65-jarige ouders en mijn drie kinderen incluis, zijn we in mijn bootje gevlucht, waar we tot vanmiddag in hebben gezeten. Maar gelukkig zakt het water weer, zodat we konden zien, dat de dijk geheel was weggeslagen". Alle 35 bootjes van de Stellendamse vis sersvloot zaten tjokvol met mensen, die uit doodsangst een goed heenkomen hadden gezocht voor het snel stijgende water. Pas vanmiddag kreeg schipper Van Es, naar hij ons vertelde, permissie van de marine om de haven te verlaten. Na vijf uur varen kwam hij in Scheveningen aan, waar de kade van de binnenhaven was af- eezet en verscheidene leden van het Rode Kruis stonden te wachten op het via de ra dio aangekondigde ronvooi vissersschepen met evacués uit Stellendam en Middelhar- nis. Een ieder was paraat om alle mensen gastvrij te ontvangen. In plaats van dit convooi kwam slechts schipper Van Es met zijn 22 passagiers. (Van een verslaggever) In de Rotterdamse Ahoy-hal worden wonderen van naastenliefde verricht. Hon derden en nog eens honderden belegeren dag en nacht dit bolwerk van barm hartigheid, waar de geredden uit de noodgebieden asyl vinden, wachten urenlang in queues tot zij aan de beurt komen en offreren dan, alsof het de gewoonste zaak van de wereld is, alles wat zij hebben: hun werkkracht, hun gaven, hun woning. Iedereen wil helpen en er moeten zelfs agenten te paard aan te pas komen om al die hulpvaardigheid in toom te houden, zo verdringt men elkaar voor de poorten van het Ahoygebouw. En dan daarbinnen, in die immense hal zelf, waar doktoren en verpleegsters, Ro de Kruismensen en padvinders, UVV-sters en maatschappelijke werkers dagen van vijftien uur en meer maken om orde en soulaas te brengen in de chaos van leed en zorgen die de vluchtelingen met zich brengen. Vaak is dat een bijna onmense lijke taak, want dikwijls krijgt men slachtoffers binnen, die volkomen over hun toeren zijn en dan moet er heel tact vol opgetreden worden om de gemoederen te kalmeren. „Vooral mensen van middel bare leeftijd zijn vaak de kluts kwijt", zo vertelde ons gisteren een kwiek verpleeg stertje in het geïmproviseerde zieken zaaltje, „ze weigeren dan alle voedsel en mompelen maar steeds woorden als „Wa ter, water!" of „Ik verdrink - nou ver drink ik....!" Dan probeer ik ze wijs te maken, dat zij me helpen moeten om an deren, die in de put zitten, op te beuren. Soms lukt dat, en dan vergeten zij hun eigen zorgen, maar soms ook niet en dan moeten zij meestal naar een ziekenhuis of een inrichting verwezen worden...." We kijken eens rond op het ziekenzaal tje, waar op dit ogenblik vijftien patiën ten liggen, merendeels met lichte kwalen als griep en dergelijken. In een der bed den ligt, rillend van koorts, een rimpelig Zeeuws oudje, dat een beetje vinnig rond kijkt vanonder haar kap met gouden oor ijzers - daar wilde ze niet van scheiden, zo ziek als ze is. Ernstige patiënten gaan natuurlijk linea recta naar de ziekenhui zen, maar gelukkig valt hun aantal mee. Het ergst zijn de oudjes en de kinderen eraan toe; van de geëvacueerde zuige lingen liep zelfs twintig procent griep op, niet zelden gepaard aan longontsteking. Gelukkig beschikt men tegenwoordig in penicilline en sulfa-preparaten over doel treffende geneesmiddelen, zodat zelfs baby-pneumonia lang niet altijd fataal verloopt. Nog geen gevaar voor epidemieën Ook de directeur van de G.G. en G.D. in Rotterdam, dr. S. Spijer, verzekerde ons gisteren in zijn bureau aan de Baan, dat de gezondheidstoestand der tot nu toe ge- evacueerden bijzonder meevalt en dat ook hun moreel over het algemeen goed is. Allen worden bij registratie in Rotterdam aan een z.g. „primair" medisch onderzoek onderworpen en de resultaten daarvan zijn gunstiger dan men had durven hopen. De duizend Zondag geteste evacués b.v. had den slechts ongeveer 20 „ziekenhuis-geval len" opgeleverd. Daarbij moet men echter wel bedenken, dat de nog niet bevrijde slachtoffers door voedselgebrek, kou en ondeugdelijk drink water veel weerstandskracht ingeboet heb ben en dat bij dezen de kans op typhus, diphterie en andere besmettelijke ziekten dus veel groter is dan bij de eerste Dit meisje was tegen zoveel vermoeienissen niet bestand. Eenmaal veilig uit het noodgebied gekomen viel het in slaap op een bedje vait' kleding, verzameld voor de vluchtelingen. transporten vluchtelingen. Maar ook op zulke eventualiteiten is men deugdelijk voorbereid: er zijn grote voorraden entstof gereed gemaakt en aan alle Rotterdamse artsen is een oproep verstuurd, zich be schikbaar te stellen wanneer men toch tot verplichte immunisatie zou moeten over gaan. Voorlopig echter was er geen schijn of schaduw van gevaar voor ernstige epi demieën en voor de toekomst moest men dan maar afwachten en afkloppen. Wel was het zaak, zo besloot dr. Spijer, dat de ge- evacueerden en vooral de kinderen niet al te lang op een kluitje bijeen blijven, maar gelukkig heeft men ook in dit opzicht de volle medewerking van het Nederlandse volk. Bij honderden komen zij naar de Ahoj'-hal om de rampslachtoffers onder dak in hun huizen te bieden. Wij zagen er dames in bontmantels, die een heel gezin in huis wilden nemen, maar ook een een voudige postbode met zijn vrouw, die een jongen of een meisje gingen „aannemen". („Zelf hebben we nooit kinderen gehad, ziet u?"). En ook hun wens werd vervuld, want helaas zijn er kinderen genoeg daar in de Ahoy-hal, die sinds Zondagnacht geen vader en moeder meer hebben.. Reeds duizenden geholpen Dank zij zulke men sen had men gisteren reeds voor meer dan 3000 slachtoffers uit de noodgebieden een gastvrij tehuis gevon den, maar in de na middag arriveerden er alweer 1300 nieu we vluchtelingen, nog ellendiger, berooider en ontredderder dan hun voorgangers. Ook voor hen zal gezorgd moeten worden en ook voor de duizen den die mogelijk nog zullen volgen. Daar toe zijn kleren en voedselschenkingen, hoe welkom ook, niet voldoende. Al deze mensen moeten een thuis, een onderdak en zo mogelijk ook bezigheid vinden en dat op zo kort moge lijke termijn. Daar voor zal geld en hulp vaardigheid nodig zijn op een schaal zoals nog zelden van ons volk gevraagd werd. maar als de voorte kenen niet bedriegen dan zal dat alles er komen, mits ook uw beui's of uw huis voor deze stakkers open gaan. Laat Rotter dam, zelf zo zwaar geteisterd door ramp spoeden, ons daarbij een voorbeeld zijn. (Radiotelefonisch uit zee) De sloep van de IJM. 204 „Verwachting" heeft zich gistermiddag een weg gebaand naar het geringe stukje droge grond in de omgeving van Strijen in de Hoeksewaard, om een vasthoudende boer te redden, die daar met een koppel koeien op het kerkhof was gevlucht; andere vletten van de „vloot der hulpe", die uit de Nederlandse vissers havens vetrok, hebben de hele lange Dins dag de ondergelopen polders afgezocht naar slachtoffers. En het heeft resultaat gehad, al had men graag meer willen doen: Het Hospitaal-kerkschip „De Hoop" is met 40 zieken opstomend naar Scheveningen. Toen de grauwe dag, de derde van deze rampzalige week, boven Zeeland rees, lag de vissersvloot in de buurt van Zierikzee, maar alras drong het tot het leger der red ders, die 10.900 mensen konden opnemen wat de ruimte betreft, door, dat de om standigheden hun enthousiasme deerlijk zouden temperen. Rondom schreeuwde de ellende om een oplossing, maar de schepen konden er niet bijkomen. Toch wilden de vissers van Urk, IJmuiden, Den Helder en Scheveningen niet werkloos blijven en dus zijn verscheidenen hunner op eigen initia tief per sloep de landerijen ingetrokken. Van de Hoeksewaard tot Nieuwerkerk, van Ouddorp tot Oostkapelle is geprobeerd nood te lenigen in het besef, dat de tijd drong en dat elk uur telde voor de ramp zaligen op daken, dijken en in bomen. De Volharding (KW 65) en de Martha (IJM 74) hebben opdracht gekregen Brou wershaven als standplaats aan te houden, de UK 41 „Summus Umbra" ligt met de HD 47 en de TX 51 voor Nieuwerkerk en de IJM 204 drong door tot Strijen. Telkens vliegen er noodkreten de aether in, zoals van de IJM 204, die de geïsoleerde boer temidden van zijn beesten op de dodenakker niet meekreeg, omdat hij zijn vee niet in de steek wilde laten. De sloep kon voor de koeien niets doen en er is onmiddellijk hulp verzocht. Helaas heeft de schepenkaravaan, die zich over de Zeeuwse wateren verspreid heeft, tot. vanmorgen nog niet het resul taat afgeworpen, dat iedereen aan boord er zo graag van had gezien, maar met de tanden op elkaar vechten de bemanningen voor elk leven ginds, in de wrede een zaamheid van het water. Vanmorgen bij het krieken van de dag zijn weer nieuwe reddingsexpedities uitge zonden tot diep in de overstroomde polders. Vijftig vissersschepen beslissen mee over het laatste uur voor vele uitgeputte slacht offers. Stellendamse botter Het was een droeve last, waarmee de Stellendam 16 gisteravond al de haven van Scheveningen binnenvoer. Tweeëntwintig personen, onder wie zes kinderen, had schipper Pieter van Es uit Stellendam in de piek van zijn schip, een ongewone la ding voor een 30 tons botter uit het vrien delijke 2000 inwoners tellende plaatsje op de dam tussen Goeree en Overflakkee. Met de angst nog in de ogen, met slechts een in dc haast gegrepen jas aan, op klompen en pantoffels, kropen de mensen uit het luikje van het vooronder, waarna gastvrije han- In KING pepermunt proeft U maar dan in dc vorm van een verfijnde lekkernij - hetzelfde natuurproduct, dat door dc eeuwen heen in dc geneeskunde is gebruikt als middc! ter opwekking en verkwikking. ADVERTENTIE

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1953 | | pagina 5