Wijdvertakt complot faalde
door onderlinge ruzies
Prof. Schlichting voorzitter van
de Nederlandse Raad
IB.©.©.
„Het Hemelbed" van Jan de Hartog
Crematie
ir. P. C. J. Vos
Scheepsbotsingen
in de mist
De radio geeft Dinsdag
Fa. B. ENGELENBERG
PANDA EN DE GEHEIME DOCUMENTEN
Wereldnieuws
Het proces tegen Sultan Hamid II
GetuigeNajoan noemde ook de namen
Van der Plas en Buurman van Vreeden
dep MORRIS defmycu fuuj!
Europese Beweging
Rede van de heer Serrarens
- TocU ió het
zo
MAANDAG 2 MAAET 1953
2
BARTELJÖRISSTRAAT 20 TEL. 13439
OFFICIëlE VERKOOP SIKKENS LAKKEN
Kerkelijk Nieuws
KEI P Gr. Houtstraat 137 naast Luxor
Reünie oud-leerlingen
H.B.S.-B te Haarlem
De dollar
DJAKARTA, (Aneta) Onder even
grote belangstelling als Woensdag is Zater
dagochtend de behandeling van de zaak
tegen Sultan Hamid H voortgezet in een
zitting, welke zich bepaalde tot het ver
hoor van de 35-jarige getuige Frans Na
joan, afkomstig uit Menado en thans werk
zaam als rechercheur bij de criminele re
cherche op het hoofdbureau van politie
in Djakarta. Deze verklaarde in December
1949 in de A.P.R.A.-beweging te zijn ge-
infiltreerd om er gegevens over te ver
zamelen op bevel van zijn chef, luit-kol.
Agerbeek van de militaire inlichtingen
dienst. Zijn uitvoerige verklaringen gaven
van Westerlings beweging de indruk van
een wijdvertakt complot dat echter in zijn
hoofdopzet: omverwerping van de rege
ring, faalde door de onderlinge ruzies.
Wat de Sultan betreft waren deze
verklaringen ongeveer in overeenstem
ming met wat deze zelf reeds bekend
had. Verder werden onder de velen met
wie Westerling, deze getuige had gezegd,
contact te hebben opgenomen, ook de na
men genoemd van de heer Ch. O. van der
Plas, die vóór de souvereiniteitsoverdracht
regeringscommissaris voor bestuursaange
legenheden in Oost-Java was, en van ge
neraal Buurman van Vreeden, destijds be
velhebber der Nederlandse strijdkrachten
in Indonesië.
De A.P.R.A.-beweging van Westerling
had volgens Najoan ten doel behalve de
omverwerping van de regering van de
R.I.S., ook het bestaan te waarborgen van
de minderheidsgroepen, namelijk de Indo-
Europese, de Ambonese en Menadonese
groepen.
Op Westerlings advies waren er pam
fletten opgesteld voor de Menadonese en
Ambonese bevolkingsgroepen, die zouden
moeten bevatten, dat „de regering van de
R.I.S. onder leiding staat van collabora
teurs, corrupte personen en opportunisten,
hetgeen niet toelaatbaar is". Voor de Am
bonese bevolkingsgroep zou het pamflet de
suggestie moeten bevatten, dat zij zich
moesten verenigen, omdat zij in gevaar
verkeerden door Java onderdrukt te
worden.
Temperament
Terwijl Westerling en de zijnen
hierover een bespreking hadden, kwam
kolonel Simatupang, chef-staf der In
donesische strijdkrachten, voorbij. Op
dat ogenblik bleek Westerling reeds
het plan te hebben opgevat, deze te
doden. Onmiddellijke uitvoering van
dit plan zei Najoan slechts te kunnen
hebben voorkomen door te zéggen, dat
de voorbijganger iemand anders was.
Najoan verhaalde vervolgens het plan
voor de aanval op Bandoeng en voor de
aanval op Djakarta, waarvoor 400 man
van de volledig bewapende speciale troe
pen naar Djakarta zouden moeten gaan.
Dit plan mislukte volkomen. In Djakarta
kwam slechts een klein deel van de nodige
wapens ter beschikking.
In de ochtend van 23 Januari 1950, de
dag van de aanval op Bandoeng was Wes
terling in Djakarta. Daar brachten een
zekere Klaassen en Samuel het bericht,
dat Bandoeng door de A.P.R.A. was aan
gevallen en om 1 uur 's middags nog door
de A.P.R.A. bezet werd gehouden.
Vervolgens verhaalde de getuige van de
ontmoeting tussen Westerling en Sultan
Hamid II, waarbij de Sultan had gezegd,
dat hij de aanval op Bandoeng politiek
verkeerd achtte. De Sultan zou Wester
ling hebben verzocht de orders te gehoor
zamen en niet koppig te zijn. Hamid had
op dat tijdstip Westerling de opdracht ge
geven de ministerraad aan te vallen. Na
joan moest de aanval leiden en de drie
defensie-autoriteiten (Sultan Hamengku
Buwono, Alin Budiardjo en Simat Upang)
dood schieten direct bij binnenkomst van
de zaal en vervolgens Sultan Hamid II in
zijn voet schieten.
Westerling aanvaardde de opdracht en
besprak voorts met Najoan de wijze van
uitvoering. Najoan alleen zou niet in staat
zijn de aanval uit te voeren, omdat hij niet
over wapens beschikte. Hij zeide later op
de avond om 8 uur het plan tot uitvoering
te kunnen brengen. Najoan verklaarde te
weten, dat de kabinetszitting om acht uur
afgelopen zou zijn. Om acht uur zocht hij
Sultan Hamid in Hotel des Indes op om
hem op de hoope te stellen van het feit,
dat de aanval niet was doorgegaan, omdat
de zitting reeds was afgelopen. Hamid was
niet in Hotel de-- Indes aanwezig. Hij was
naar een receptie.
ADVERTENTIE
FALCON REGENJASSEN
Tijdens een dichte mist is Zondag het
ruim 2000 ton metende Noorse vrachtschip
„Baalbek", dat op weg was van Londen
naar Valencia, bij de Engelse kust tegen
een drijvende luchtafweer-installatie ge
botst. Deze installaties werden tijdens de
oorlog gebouwd. Zij bevinden zich onge
veer acht kilometer uit de kust in zee.
Door de botsing is de afweerinstallatie
gezonken. Zes personen, die belast waren
met de bewaking, worden vermist. De
„Baalbek" liep vrij ernstige schade op.
Nieuw schip gezonken
In de Oslofjord zijn Zondagmiddag de
2500 ton metende „Dinna" en de 3000 ton
metende „San Miguel" van de Noorse rede
rij Fred Olsen met elkaar in botsing geko
men. De „Dinna", die haar eerste reis
maakte, is gezonken. De opvarenden zijn
door het andere schip gered.
Gestrand
Op de Oostpunt van Schiermonnikoog is
Zondag een Frans stoomschip gestrand. De
sleepboot „Holland" van de rederij Doek-
sen op Terschelling zal trachten het schip
bij hoog water vlot te slepen.
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.50 Dagopening.
8.00 Nieuws. 8.i5 Platen. 9.00 Morgenwijding.
9.15 Omroepkoor en orgeL 9.25 Voor de huis
vrouw. 9.35 Platen. 10.50 Voor de kleuters.
11.00 Voor de zieken. 11.30 Pianorecital.
12.00 Lichte muziek, j.2.30 Land- en tuinbouw-
medeaelingen. 12.33 Voor het platteland.
12.40 Pianoduo. 13.00 Nieuws. 13.15 Mede
delingen of platen. 13.20 Dansmuziek. 13.50
Platen. 14.00 Zeg eens, Amerika! 14.30 Platen.
14.40 Schoolradio. 15.00 Platen. 15.15 Voor de
vrouw. 15.45 Platen. 16.30 Voor de jeugd.
27.30 Orgel. 17.45 Voor de jeugd. 18.00
Nieuws. 18.15 Piano. 18.30 R.V.U.: Arabië.
Verleden. 19.00 Paris vous parle. 19.05 Fan
fare-orkest. 19.25 Reportage. 19.35 Gitaar
muziek. 20.00 Nieuws. 20.05 Gevarieerd pro
gramma. 21.15 Lichte muziek. 21.35 Moet je
horen. 21.50 Dansmuziek. 22.30 Mededelin
gen. 22.35 Platen. 22.45 Buitenlands overzicht.
23.00 Nieuws. 293.15 New York Calling. 23.20
—24.00 Platen.
HILVERSUM n, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Ochtend
gymnastiek. 7.30 Platen. 7.45 Gebed. 8.00
Nieuws. 8.15 Platen. 9.00 Voor de huisvrouw.
9.35 Platen. 9.45 Lichtbaken, causerie. 10.00
Voor de kleuters. 10.15 Blaaskwintet en
solisten. 10.45 Omroeporkest. 11.00 Voor de
vrouw. 11.30 Schoolradio. 12.00 Angelus. 12.03
Metropole Orkest en solist. (12.30—12.33
Land- en tuinbouwmededelingen)12.55
Zonnewijzer. 13.00 Nieuws. 13.20 Actualitei
ten. 13.25 Amusementsmuziek. 14.00 Zang en
piano. 14.25 Promenade Orkest en solist.
15.00 Schoolradio. 15.30 Ben je zestig? 16.00
Voor de zieken. 16.30 Ziekenlof. 17.00 Voor
de jeugd. 17.15 Felicitaties voor de jeugd.
17.45 Regeringsuitzending: De economische
gevolgen van de souvereiniteitsoverdracht.
18.00 Hammondorgel. 18.20 Sportpraatje.
18.30 Voor de jeugd. 18.52 Actualiteiten. 19.00
Nieuws. 19.10 Platen. 19.15 Uit het Boek der
boeken, causerie. 19.30 Piaten. (20.0520.10
De gewone man). 20.30 Lijdensmeditatie. 21.30
Viool en piano. 22.00 Orkest en solisten. 22.45
Gebed. 23.00 Nieuws. 23.1524.00 Platen.
TELEVISIE (K.R.O.)
20.15—21.45 Gastenboek: Sport-demonstra-
tie; Actualiteit; Weerbericht; Nederlandse
volksliederen en dansen; Volksdansen.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Vlaamse liederen. 12.00 Platen. 12.30
Weerbericht. 12.34 Platen. 13.00 Nieuws.
13.15 Platen. 14.00 Schoolradio. 15.30 Orgel
en zang. 16.00 Platen. 16.30 Orgel en zang.
17.00 Nieuws. 17.10 Platen. 17.15 Voor de
kleuters. 17.30 Uitzending voor de U.N.O.
17.40 Platen. 17.50 Boekbespreking. 18.00
Voor de jeugd. 18.30 Voor de soldaten. 19.00
Nieuws. 19.40 Platen. 19.50 Syndicale kroniek.
20.00 Kamerorkest en soliste. 20.50 Platen.
21.15 Ethnische muziek. 22.00 Nieuws. 22.15
Platen. 22.55—23.00 Nieuws.
BBC
22.00—22.30 Nieuws. Vraaggesprek met
onze luisteraars. Boeken en schrijvers. (224
in 49 m.).
Na Zaterdag een
reprise te hebben ge
geven van „De
Waaierpatience" van
Henri Troyat (waar
in Lucas Wensing de
door ziekte verhin
derde Frits van Dijk
verving) kwam het
Rotterdams Toneel
gisteravond in Haar
lem met „Het Hemel
bed" van Jan de Har
tog, welk stuk eind
1951 in New York
een triomftocht over
de gehele wereld be
gon. Het wordt thans,
als ik het wel heb, in
ongeveer vijftig lan
den tegelijk vertoond.
De redenen van dit
succes zijn niet zo
moeilijk te vinden.
Commercieel be
schouwd is het met
zijn twee personen
en eenvoudig décor
bijzonder aantrekke
lijk en weinig risico
vergend. Bovendien
zijn de beide rollen,
met de geleidelijke
evolutie van jeugd
tot ouderdom, voor
iedere acteur en ac
trice met fantasie
kluiven om de vin
gers bij af te likken.
Maar de voornaam
ste oorzaak van de
populariteit schuilt
natuurlijk in het met
grote flair behan
delde onderwerp. Jan de Hartog geeft in
zes tafrelen een oppervlakkige bloemle
zing uit een 35-jarig huwelijksleven met
zijn kleine genoegens en verdrietelijkhe
den. De ontkledingsscène in het begin,
met de vele pikante zinspelingen, het de
monstreren van nachthemden, slaapmut
sen en kanten onderrokken, brengt ieder
een al direct in de juiste stemming voor
het savoureren van de verdere komische
of sentimentele observaties op vertrouwd
terrein: de verwachting van het eerste
kind, de ruzie om de andere vrouw, de
zorgen over het snel tot volwassenheid
rijpende nageslacht, het gevoel van een
zaamheid en leegte bij de echtgenote naar
mate het aanzien van de man die men
om onnaspeurlijke redenen als een groc*
schrijver moet aanvaarden in de maat
schappij toeneemt. De talrijke verkleed
partijen ter suggestie van een periode,
waaraan men met een soort meewarige
vertedering terugdenkt, doen de rest.
Erg oorspronkelijk is dit alles niet. Maar
men zal moeten toegeven dat Jan de Har
tog een geboren verteller is, die de men
sen op een prettige manier weet bezig te
houden. Bij ieder bezoek aan ons land
beklaagt hij er zich niettemin over dat
zijn werk in het buitenland zo veel meer
waardering vindt dan hier en misschien is
het daarom wel aardig op deze plaats een
vertaling af te drukken var, hetgeen George
Jean Nathan, de gezaghebbende deken van
de Amerikaanse critici, over „The Four-
poster" (zoals de oorspronkelijke titel van
dit eerst in het Engels geschreven stuk
luidt) in het maandblad Theatre Arts na
de première in New York publiceerde:
Uit lange ervaring weet men lang
van tevoren iedere draai van de geschie
denis. Het grootste plezier van de toe
schouwer wordt gewekt door de spelkwa-
liteiten van de optredenden. Maar zelfs
met goede acteurs is er, om de belang
stelling gedurende een gehele avond le
vendig te houden, een derde karakter no-
Hij en zij op het hemelbed.
dig, genaamd: geest. Die ontbreekt echter,
vandaar dat men het gevoel heeft ver
scheidene uren in gezelschap te verkeren
van twee aardige mensen, die een tamelijk
plezierige conversatie met u voeren, doch
zonder een verkwikkend drankje in het
vooruitzicht".
En Nathan besluit zijn recensie met een
uitspraak te citeren van Don Herold, die
conversatie de langzaamste vorm van
menselijk contact heeft genoemd. Zijn
laatste woord is: „Het daaruit voort
vloeiende minimum aan wezenlijke dra
matiek draagt alleen maar bij tot de le
thargie van het geheel". Wij kunnen hier
asn toevoegen dat deze revue van het
echtelijk leven door Ko van Dijk en Lily
Bouwmeester uitmuntend werd gespeeld,
met uitzondering misschien van het door
een enigszins ordinaire toon ontsierde
derde bedrijf. Hoogtepunt was het laatste
deel van de vertoning met de beide schui
felende oudjes bij het afscheid nemen van
de woning, waarin zij ondanks alles zo
gelukkig zijn geweest. Vooral aan de veel
zijdige typering van de egocentrische man
met zijn pathetische overdrijving en min
zame aanhankelijkheid zal men met ge
noegen terugdenken. Frits van Dijk heett
in zijn regie de kluchtige elementen soms
wat al te zwaar aangedikt, hetgeen ove
rigens het plezier van de zaal allerminst
scheen te hinderen.
DAVID KONING
ADVERTENTIE
Doflstraat 39. 'Haarlem Tri.*'li???!:»'
De heer P. J. S. Serrarens heeft in de
hedenmiddag in Den Haag gehouden bui
tengewone algemene vergadering van de
Nederlandse Raad der Europese Beweging
in de Rolzaal der grafelijke zalen aan het
Binnenhof, voor het laatst de voorzitters
hamer gehanteerd. Omdat ander Europees
werk hem opeist, heeft de heer Serrarens
gemeend te moeten terugtreden om plaats
te maken voor een nieuwe man, die zo
als liij in zijn openingsrede zeide „aan
het werk van morgen leiding moge geven".
Op voorstel van het praesidium en het uit
voerend comité werd in zijn plaats be
noemd prof. mr. L. G. A. Schlichting te
Nijmegen.
De heer Serrarens zeide in zijn openings
rede onder meer: „Toen in 1948 deze zelfde
historische zalen gonsden van het Congres
van Europa, kon men constateren, dat er
een beweging van Europese vólken in wor
ding was en dat de politieke leiders dier
volken daarvan de leiding namen. Europa
manifesteerde de wil tot eenwording en
een jaar later kwam de Raad van Europa
tot stand.
De Raad van Europa droeg het „vitium
originis" mee, de tweeheid der Europese
conceptie op het vasteland en die van En
geland en de Scandinavische landen: Een
deel streefde naar een vérgaande integra
tie der Europese staten, naar het vormen
van een nieuw en toch in de grond zo
oud geheel: Europa, terwijl de anderen
niet verder konden komen dan een samen
werking-naar oud recept.
Het grote bezwaar van coöperatie zonder
werkelijke integratie is, dat zij uitsluitend
goed functionneert, zolang moeilijkheden
uitblijven, terwijl zij ineenstort zodra zij
tot een vrijwel onmisbare voorwaarde voor
herstel is geworden.Integratie is iets nieuws
en iets anders. Integratie betekent een op
offeren van een deel der nationale souve-
reiniteit. Daarom haalde spreker prof. Van
den Brink aan, die betoogt: „Dat in de dis
cussie over integratie wel eens te veel over
het hoofd wordt gezien, dat de souvereini-
teit van vele Europese staten tot nu toe
weliswaar formeel niet of nauwelijks is
aangetast, maar dat zij in materieel opzicht,
ook zonder integratie, wel degelijk is uit
gehold."
Engeland heeft een kans gehad te bewij
zen, dat de wil tot samenwerking zo sterk
was, dat men ook in de oude vorm van
coöperatie tot grote dingen zou kunnen
komen. Engeland heeft niet gewild.
Toen bleek, dat in de praktijk de Raad
van Europa met verlamming geslagen was,
hebben node de zes gekozen, Europa te
maken zonder Engeland. Wij schrijven En
geland voor Europa nog niet af. Maar wij
zien de noodzakelijkheid, met alle zorg en
alle kracht te bouwen aan het huis van het
kleine Europa.
Volgende week wordt in Straatsburg het
ontwerp voor een Europese grondwet aan
geboden. Dit is het vraagstuii, dat zichzelf
inschrijft als punt 1 op de agenda van
Eurooa en daarmee als punt 1 op de agenda
der Europese beweging.
De Europese beweging staat voor zwaar
werk, maar waarvan zij de noodzaak kent:
De dijk moet dicht, de dijk, die Europa be
schermt, die Europa maakt tot een polder
van welvaart", aldus besloot de heer Ser
rarens.
Resolutie
De vergadering werd voorts een concept
resolutie voorgelegd. Deze werd toegelicht
door de voorzitster van de politieke com
missie, mej. dr. M. A. M. Klompé. De reso
lutie herinnert aan de verklaring van de
Nederlandse Raad, gedaan te Zwolle op 16
Mei 1952, waarin hij op de spoedige tot
standkoming van een politieke gemeen
schap heeft aangedrongen en zijn volle
steun heeft toegezegd aan de internationale
actie der Europese beweging, die ten doel
had de vorming van zulk een gemeenschap
te bevorderen.
De ontwikkeling der laatste jaren heeft
duidelijk aangetoond, aldus de resolutie,
Ned. Herv. kerk
Beroepen als pred.-voorganger voor de
Herv. Evangelisatie te Naaldwijk G. v.
Doorn te Terheyde (Z.H.); te Ameide en
Tienhoven A. Klein Kranenburg te Koot
wijk.
Bedankt voor Wageningen (toez.) N.
den Oudsten te Alkmaar.
Bedankt voor Rouveen (toez.) W. Vroeg-
indewey te Bleiswijk.
Beroepbaarstelling. De heer A. Th. Roth-
fusz, cand. te Delft stelt zich beroepbaar.
Geref. kerken
Tweetal te Assen (3e pred.pl.) K. A.
Schippers te Sibculo-Kloosterhaar en K.
Vegter te Noord-Scharwoude.
Bedankt voor Lekkerkerk H. C. Ende-
dijk te Wormer.
Geref. gemeenten
Bedankt voor Benthuizen K. de Gier te
Lisse.
41. „Kom aan boord!", riep de piloot,
zodra zijn vliegtuig het bootje van de
spionnen bereikt had, „opschieten!" Dit
lieten de boeven zich geen twee keer zeg
gen. Dank je, vliegtuigman", zei de kleine
met een stem, zo zoet als een wesp in de
honing, wij schieten op". Bij die laatste
woorden voelde de grote onbewust naar
de bult in zijn jaszakwaar zijn machine
pistool was verborgen. „Laat ze er niet
in!", riep Pat O'Nozel wanhopig, „het zijn
spionnens!" „Ha, ha!", lachte de kleine,
„hij maken grapjes!" „Stilte!", riep de
piloot, „allen binnen?Dan stijg ik op!"
En met luid geronk verhief het vliegtuig
zich boven de golven. „Denk er om", waar
schuwde de piloot nog eens, „jullie houden
je kalm daar achter. Ik wil onder het vlie
gen niet gestoord worden!" Dus werd de
piloot niet gestoordmaar achter zijn
rug speelde zich in stilte een drama af.
Pat keek voor de zoveelste keer in de loop
van het machinepistool, waar hij zo lang
zamerhand een hekel aan begon te krij
gen. „Geef geheime documenten", fluis
terde de grote spion hees, „of ik maak
zeef van jou!"
dat de economische en politieke eenwor
ding van Europa niet te scheiden zijn. Waar
vroeger het accent meer werd gelegd op de
economische integratie, blijkt thans bij
sommigen een neiging aanwezig om deze
voorlopig ten gunste van de politieke aan
eensluiting te verwaarlozen. De raad wenst
daarom met nadruk te verklaren, dat de
staatkundige eenwording van Europa met
een toenemende economische eenwording
gepaard moet gaan.
De positie van de parlementaire organen
der gemeenschap dient zodanig te zijn, dat
zij een doeltreffende controle kunnen uit
oefenen op het beleid der Europese over
heidsorganen.
Het evenwicht, dat binnen de gemeen
schap dient te bestaan niet alleen tussen de
grotere en de kleinere landen, maar ook
tussen de grotere landen onderling, maakt
een twee-kamerstelsel noodzakelijk. De
Kamer der Volken moet dan als een ver
tegenwoordiging der deelnemende volken,
de Senaat als een vertegenwoordiging der
statenleden worden gezien. Hieruit vloeit
in beginsel de wenselijkheid voort, dat elk
der staten-leden over een gelijk aantal ze
tels in de Senaat beschikt, terwijl de zetel
verdeling in de Kamer der Volken wordt
beïnvloed door het inwonertal der ver
tegenwoordigende landen.
De raad is er zich van bewust, dat de
voorgenomen rechtstreekse verkiezingen
voor de Kamer der Volken in het huidige
stadium nog geen waarlijk Europees karak
ter zullen dragen, aangezien het nationale
element daarbij vooralsnog een overwegen
de rol zal spelen. Hij verwacht daarom, dat
tijdens de eerstkomende jaren aan het
vraagstuk der Europese meningsvorming
door alle betrokken groeperingen de nodige
aandacht zal worden besteed.
De raad wil tenslotte verklaren, dat de
Europese politieke gemeenschap op zand
zal blijken te zijn gebouwd, tenzij aan de
geestelijke en culturele grondslagen der
eenheid evenzeer aandacht wordt geschon
ken als aan stoffelijke zaken. Slechts een
ook geestelijk vernieuwd Europa zal, teza
men met zijn bondgenoten in de Atlantische
gemeenschap en in de gehele vrije wereld,
zijn roeping kunnen vervullen.
ADVERTENTIE
"WTnTTTT" Niet krabben. De helder vloel-
il I" 1 I En bare D.D.D. kalmeert de jeuk
UUUAl ln enkele seconden, doodt de
ziektekiemen, geneest tot diep ln de huidporiën.
GENEESMIDDEL TEGEN
HUIDAANDOENINGEN
L UlCp 1JJ UP 11U1U \J\Jk 1GU
Het marmeren podium van de aula in
Velsens crematorium was Zaterdagmiddag
bijkans te klein om alle bloemstukken een
plaats te geven rond de baar van de Maan
dag overleden directeur der Fokkerfa
brieken, ir. P. J. C. Vos en de belangstel
lenden konden nauwelijks een plaats vin
den in de blanke rouwkapel voor de laatste
eer aan deze bekende op 49-jarige leeftijd
overleden promotor der luchtvaart.
Temidden van die bloemenweelde lag
voor de katafalk een grote krans van het
Koninklijk Paar en onder de ruim vijf
honderd mensen in de stoet bevonden zich
niet alleen de Nederlandse chef-lucht
machtstaf, maar ook vele buitenlandse
chefs van militaire missies.
Uit naam van de familie voerde de heer
J G. Bos het woord, waarna de regerings
gedelegeerde bij Fokker, de heer J. B. B.
Everts, voorzitter van de raad van toe
zicht, zijn innige deelneming met dit ver
lies jegens de nabestaanden onder woor
den bracht, om vervolgens het verlies voor
het bedrijf zeer zwaar te noemen.
„Mede dank zij hem heeft Nederland
zich zijn huidige plaats verworven in de
internationale vlieg-gemeenschap en hij
was mede debet aan de grote goodwill, die
de vliegerij zich heeft verworven", zei de
heer Everts.
Namens de directie sprak de heer H.
During, als vertegenwoordiger van de
personeelsraad tekende de heer J. v. d.
Heijden de thans overledene als een uiter
mate humaan patroon, die in de fabriek
warme belangstelling voor de werkende
mens aan de dag legde en prof. dr. ir. W.
T. Koiter herinnerde aan het grote aan
deel, dat de heer Vos had in het werk van
het Nederlands Instituut voor Vliegtuig
ontwikkeling, uit welks naam hij het
woord voerde.
Onder de tonen van Chopin's Marche
funèbre daalde de kist en met het „bevrij
dingsmotief" uit de vijfde symphonie van
Ree'hoven werd deze plechtigheid afge
sloten.
Raad. De Britse raad voor de bevordering
van de internationale handel, een par
ticuliere organisatie, die verleden jaar
tot stand kwam, heeft een rapport ge
publiceerd. Daarin wordt gezegd, dat er
voor de technische industrie van Enge
land een inzinking zal komen, tenzij er
meer naar de Sovjet-Unie, China en
andere communistische landen zou wor
den uitgevoerd. De marktmogelijkheden
in deze landen, die geboden worden door
de constructie- en industrialisatie-pro
gramma's in die landen, moeten ernstig
overwogen worden, zo zegt het rapport.
De markten in de Oostelijke landen
zouden de Engelse technische industrie
volgens de raad gedurende vele jaren,
die komen gaan, kunnen bezighouden.
De raad staat onder leiding van Lord
Boyd Orr.
Cominform. Volgens de correspondent van
het Britse blad „Observer" te Belgrado
is sinds Woensdag te Sinaia (Roemenië)
een bijeenkomst van de Cominform aan
de gang. die wordt bijgewoond door alle
Russische ambassadeurs in de met Rus
land verbonden staten, alsmede door
een belangrijk lid van het Russische
Politbureau.
Bezoek. De Noorse minister van Buiten
landse Zaken, Halvard Lange, is Zater
dag te Washington aangekomen voor een
vierdaags bezoek, waarbij hij bespre
kingen zal voeren met president Eisen
hower en minister Dulles. Hij is de eer
ste Europese minister van Buitenlandse
Zaken, die door Eisenhower wordt ont
vangen sinds deze president werd.
Arrestatie. Bij de betogingen, die Zaterdag
te Karatsji zijn gehouden tegen de secte
der Ahmadieten en tegen de minister
van Buitenlandse Zaken Zafroellah
Khan, die lid van deze groep is, zijn 179
personen aangehouden. De 721 perso
nen, die bij soortgelijke ongeregeldheden
Vrijdag waren aangehouden, werden in
vrijheid gesteld, nadat zij met vracht
auto's in de woestijn. 10 kilometer bui
ten de stad, waren gebracht.
Brand. Bij een hevige brand zijn Zater
dagavond de Gaumont-filmstudio's in
Parijs volkomen in de as gelegd. Dank
zij het optreden van alle beschikbare
brandweerafdelingen kon voorkomen
worden, dat het vuur zich op grote
schaal uitbreidde tengevolge van een
krachtige wind. Volgens voorlopige
schattingen loopt de schade in de mil-
lioenen. De studio's waren een jaar ge
leden door de Franse televisie overge
nomen. Men had Zaterdag nog gewerkt
aan de opname van een film voor het
televisienet.
Vonnis. Een militair gerechtshof te Bor
deaux heeft Michael Hambrecht, een
gewezen functionaris van de Gestapo, tot
de dood veroordeeld. Hij wordt beschul
digd van het neerschieten van meer dan
100 Franse gijzelaars. Zijn medewerker,
Joseph Kitz, kreeg tien jaar dwangar
beid. Franz Wullinger werd bij verstek
tot de dood veroordeeld.
Formateur. De Oostenrijkse volkspartij
beeft Zaterdag ex-kanselier Figl' aan
gewezen als kabinetsformateur. Figl was
kanselier van 1945 af. Vrijdag had de
Oostenrijkse president, Körner.de volks
partij verzocht een kabinetsformateur
aan te wijzen. Bij dit verzoek gaf hij de
wens te kennen, dat wederom een coa
litiekabinet van de volkspartij en de
socialisten gevormd zou worden. Presi
dent Körner heeft Figl daarop tot kan
selier benoemd en hem opgedragen een
regering te vormen.
Verbetering. Belgische bladen berichten,
dat de gezondheidstoestand van Koning
Boudewijn verbeterd is. De Koning
heeft enkele malen een wandeling kun
nen maken in het park van Laeken en
denkt deze week weer bezoekers te kun
nen ontvangen.
Begrafenis. Zaterdag is onder grote, be
langstelling het stoffelijk overschot van
ex-maarschalk Gerd von Rundstedt in
Hannover ten grave gedragen. Onder de
meer dan 2000 aanwezigen bevonden zich
een tiental ex-generaals en voorts an
dere ex-militairen. Velen hadden oude
uniformjassen aan.
ADVERTENTIE
Hatbrllleglas waardoor U batar riet dat levert
De jaarlijkse reünie van „De Garde", de
oud-leerlingenvereniging van de Eerst H. B
S.-B. te Haarlem, wordt op 28 Maart in „De
Leeuwerik" gehouden.
Na het diner zal onder leiding van Frans
Hesmerg „Vrachtschip De Volharding" wor
den opgevoerd. Daarna is er bal tot twee
uur met „The Dixieland Wanderers".
De politie te Rotterdam heeft veertien
personen verhoord die verdacht worden van
diefstallen aan boord van het Nederlandse
m.s. „Mataram". Het zou gaan om 100.000
sigaretten, twee radiotoestellen, een rol tex
tiel en een partij stuwhout.
TOEN de Verenigde Staten hun onaf
hankelijkheid hadden verkregen, wil
den zij uiteraard ook een eigen munt heb
ben. En omdat de Amerikanen een nieuwe
munt gingen maken, wilden zij daaraan
ook een nieuwe naam geven. Zo gaat dat.
De debatten die over de toe
komstige munt in het Congres f
werden gevoerd, waren lang
en heftig, maar zodra het
beestje bij de naam moest wor
den genoemd, wist men niets
beters te bedenken dan „unit",
wat zoveel betekent als „een
heid", eenheid van betaalmid
del dus. Een woord dat uitblonk door ar
moede, maar dat viel de meesten niet op.
In die dagen we spreken hier over
1792 was Hamilton minister van Finan
ciën, een man niet alleen van groote be
kwaamheden, maar ook met brillante
sprekers- en schrijverstalenten. Bij het
woord „unit" zal hij ongetwijfeld een nare
smaak in de mond hebben gekregen en
het verbaast ons dan ook geen ogenblik
dat hij dit woord op het laatste moment
uit de tekst van de wet schrapte en door
een wat minder geestloze naam verving.
De remplagant was in dit geval het woord
„dollar En zo werd de splinternieuwe
munt met een bijzonder oud woord be-
naamd.
Want hi 1519 werd in Jachymow, in
Bohemen, de munt geslagen die Hamilton
eeuwen later bij de geboorte van de dollar
fe peet liet staan. Het ver-
band hiertussen zal u ogen
blikkelijk duidelijk worden,
zodra de Tsjechische naam
van de mijnslad Jachymow
door de Duitse benaming wordt
vervangen, t.w. Joachimsthal.
y De hier geslagen munt werd
naar de plaats van herkomst
Joacliimsthaler genoemd, later afgekort
tot thaler,, waaruit langs velerlei ver
basteringen tenslotte het woord dollar
is te voorschijn gekomen. In de woorden
„daalder' en „rijksdaalder" hebben ook
wij de Boheemse munt in ere gehouden.
Wanneer men nu de vraag zou stellen,
welke bestaande munt op de hoogste ou
derdom kan bogen, dan zouden wij daarop
moeten antwoordene: ae kauri schelp, die
van vele eeuwen vóór onze jaartelling tot
og de huidige dag als betaalmiddel dienst
doet. Daarover morgen.
(Nadruk verboden) H. PéTILLON.
