De mens in de lucht
Tegenvaller voor Fokker
Orion en zijn nevel
Haarlemse hulpploeg vanmorgen
naar Oude Tonge vertrokken
Zie Boven:
Nog meer Marshallhulp
voor Haarlems hotel
Amsterdamse Beurs
Zandvoort
JUBILEUMMAAND
Conventie tegen
overbevissing
Bennebroek
Haarlemmermeer
Velseti
Velserbad binnenkort
in de raad
WOENSDAG 4 MAART 1953
HAARLEMS DAGBLAD - OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
7
RADIO
L. Radsma overleden
Opbrengst verkoop
van suikerbollen
Ook in Februari spaaroverschot
bij Nutsspaarbank
Garoet opnieuw door
bende aangevallen
Vrije Klaverjas Bond
Buurtvereniging „De
Wurf" bracht Zandvoortse
folklore
Zandvoortse
Bestuurdersbond
Schoolconcert
Burgerlijke Stand
van Haarlem
Voor onze
kwartaal-abonnés
Haarlems Dagblad
Verbouwing postkantoor
Brandweercommando
Voetbal
Faas Wilkes niet naar Parijs
Duitslands vooroorlogse
schulden
ADVERTENTIE
U koopt rustig bft ons en wjj geven
een betrouwbaar advies.
KEUZE UIT
PHILIPS - ERRES - FRIDOR
COLUMBIA - GRAETZ BRAUN
Vanmorgen omstreeks half acht is een
Haarlemse hulpploeg naar het geadopteer
de Oude Tonge vertrokken. Zij bestaat uit
46 man onder leiding van de heer J. P.
Starreveld, onderdirecteur van de Incasso-
dienst. Die 46 bestaan uit achttien man ge-
meentepersoneel (van Energiebedrijf,
Openbare Werken, Hout en Plantsoenen en
Waterleiding) en verder uit werknemers
van particulieren, onder meer veertien man
van de Holland-Nautic.
Verder vertrokken afzonderlijk twee
tractoren met twee monteurs van de Ge
meentereiniging, terwijl de heer J. J. Loer
akker, ambtenaar ter secretarie, en twee
stratenmakers eveneens de reis naar Oude
Tonge hebben aanvaard, waar de heren P.
J. Bestenbreur, technisch hoofdambtenaar
van Openbare Werken, en L. van der
Gruyter, technisch ambtenaar eerste klasse
van dat bedrijf, zich reeds bevinden om te
assisteren bij de opruimings- en herstel
werkzaamheden en een inventarisatie te
maken van de beschadigingen.
Aan de gevolgen van een schedelbasis-
fractuur, opgelopen bij een verkeersonge
val, is Dinsdag in het Sint Elisabeths Gast
huis overleden de heer L. Radsma, employé
II administratief bij de P.T.T. Hij bereikte
de leeftijd van vijftig jaar. Donderdagmid
dag 26 Februari om half een was de heer
Radsma op zijn bromfiets op weg naar huis
en reed op de Gedempte Oude Gracht. Ter
hoogte van het Klein Heiligland is hij door
een auto aangereden en liep hij een sche-
delbasisfractuur op. Per ziekenauto is de
aangeredene naar het Sint Elisabeths Gast
huis vervoerd, waar hij gisteren is over
leden.
De heer Radsma was zesentwintig jaar
bij de posterijen te Haarlem werkzaam. Hij
begon zijn postale loopDaan als hulpbestel
ler en is in de loop der jaren opgeklommen
tot employé II. De thans overledene was
de laatste tijd werkzaam op de loonadmini
stratie in het postkantoor aan de Zijlstraat.
De heer Radsma was een geziene figuur
in postkringen door zijn arbeid in verschei
dene verenigingen. Hij was secretaris van
de Haarlemse Postfanfare, secretaris van
de Ontspanningsvereniging Voor ons Ge
noegen en secretaris van de Boerenkapel,
waarvan postambtenaren lid zijn.
De teraardebestelling is bepaald op Za
terdagmiddag om 2 uur op de Noorder be
graafplaats. Op de Vergierdeweg zal het
trommelcorps van de Postfanfare in de
stoet worden opgesteld.
Ten bate van het Rampenfonds zijn weder
om suikerbollen verkocht in Haarlem-
Noord; de opbrengst bedroeg f675,15. Mede-
Werking verleenden opnieuw de Harmonie
Crescendo, Arti et Regelioni en de padvin
dersband. De bakkerij Vermaat bakte gratis
5200 bollen. Het totale bedrag, alsmede de
opbrengst der toneeluitvoering op 7 Maart
in de Gemeentelijke Concertzaal zal op die
dag aan B. en W. worden overhandigd.
Het spaaroverschot bij de Nutsspaarbank
te Haarlem in de maand Februari overtrof
nog het reeds zeer goede resultaat in de
maand Januari. De inleggingen bedroegen
f 1.059.436.49 en de terugbetalingen
f673.002,94, zodat een bedrag van f386.433,55
meer werd ingelegd dan terugbetaald (v. j.
f59,367,—).
Het inleggerstegoed steeg hierdoor tot
f25.673.202,32.
460 nieuwe spaarbankboekjes werden uit
gereikt. De omzet bedroeg 23.371 posten van
inleg en 5442 posten van terugbetaling.
De hulpploeg werd vanmorgen uitgeleide
gedaan door de burgemeester, mr. P. O. F.
M. Cremers (in het midden op de foto). De
reis wordt gemaakt in twee bussen van de
N.Z.H.
Aan de eigenaar van Hotel „Oud St. Jan"
te Haarlem, de heer H. L. Dahmen, is als
nog zestienduizend gulden uit de tegen-
waai-derekening van de Marshallhulp voor
Nederland toegewezen voor de voltooiing
van de modernisering van zijn hotel.
Hierdoor is de totale Marshallhulp voor
de uitbreiding en modernisering van de
Haarlems^ hótelaccomodatie tot vUftig
mille gestegen.
De gelden die de heer Dahmen thans be
schikbaar heeft gekregen worden gebruikt
voor het verbeteren van de kamers op de
eerste en tweede étage, in totaal 23 ver
trekken. In het bijzonder wordt aandacht
besteed aan verlichting en stoffering.
Hij hoopt de verbouwing en modernise
ring voor 15 Maart gereed te hebben. Zo
als men weet is de benedenverdieping met
lounge, bar en restaurant enige tijd gele
den reeds in gebruik genomen.
DJAKARTA. (Aneta). Zondagavond
is Garoet wederom aangevallen door een
gewapende bende. Er werden 23 woningen
in brand gestoken. Twee burgers werden
gedood en twee gewond. De totale schade
wordt geraamd op een half millioen
rupiaih. Veertien dagen geleden zijn bij
een aanval op Garoet ruim 100 huizen ver
brand en werden vijf mensen gedood.
De stand in de competitie van de Vrije
Klaverjas Bond is als volgt:
Onder Ons
12
245—115
22
Spaarnestroom
12
208—152
18
EDO 1
12
203—157
16
Haarlem (N.)
12
131—179
14
DHV 2
12
190—170
13
DVH 1
12
193—167
12
Krug
12
152—208
8
DLV
11
144—186
7
EDO 2
11
154—176
6
ROEM
12
126—234
4
Slotkoers
Openings-
gisteren
koersen
3-3% Nederl.'47
95
94%
A.K.U
164%
163%
Unilever
186
185%
Philips Gloeil.
160
160
Kon Petroleum
31214
311)4
A'dam Rubber
90)4
89%
Holl. Amer Lijn
145
144%
N. Scheepv. Unie
129)4
129
H.V.A
102%
102
Deli Mij
82%
82%
Amsterd. Bank
171
171
Ned. Handel Mij
160
160
Rotterd. Bank
161
161
Twentsche Bank
166
166
Anaconda Copper
44%
44%
Bethlehem Steel
54%
54%
Republic Steel
48%
48%
Shell Union
72%
71%
22%
23%
U S. Steel
4 P/u
41%
GED. OUDE GRACHT 52 - TELEF. 12762
Betaling eventueel in overleg.
Het is ongetwijfeld een grote verdienste
van de buurtvereniging „De Wurf" (Kerk
straat en omgeving), dat men, waar dat
mogelijk is, het oude Zandvoort laat her
leven. De vereniging eigent zich daarvoor
bijzonder. In deze oude, wellicht oudste
buurt van Zandvoort, wonen nog velen,
die, hetzij door overleveving, hetzij uit
eigen herinnering, Zandvoort hebben zien
worden van vissersplaats tot badplaats.
Hier wonen zij, die dat oude Zandvoort
onmogelijk kunnen en ook niet willen ver
geten, die nog in het bezit zijn van de ori
ginele oud-Zandvoortse costuums, zowel
voor mannen als voor vrouwen.
Dinsdagavond heeft men in gebouw „Zo-
merlust" bij de viering van het eerste
lustrum van de buurtvereniging „De Wurf"
„oud Zandvoort" enkele uren laten her
leven.
Mejuffrouw B. Bakels had het prachtig
folkloristisch programma voorbereid. De
toeschouwers kregen eerst een indruk van
het vroegere „water- en vuurwinkeltje"
van „Jaepie Jurk", (Jaap Drayer) die
jarenlang op het Schelpenplein bij de Bak
kerstraat deze nering voerde. De inventa
ris, die oude Zandvoorters herkenden, was
meegebracht. In het kleine winkeltje ver
drongen zich de Zandvoortse vrouwen, die
haast hadden, omdat ze nog ter bruiloft
moesten. Veterdrop en „Twie cent eek"
(azijn) en alles, wat vroeger in dergelijke
winkeltjes te verkrijgen was, verwisselde
van eigenaar. Zandvoortse vissers kochten
hun bittertje en de klanten hielden gezel
lige en soms ook wel eens wat venijnige
buurpraatjes.
De vroegere Zandvoortse agent van po
litie Berends, in het originele uniform uit
die dagen, verscheen met een Zandvoortse
bruidsstoet in de zaal. Het was vroeger in
Zandvoort de gewoonte, dat één van de
twee agenten, die toen het politiecorps uit
maakten, het bruidspaar van huis haalde
om dit naar het raadhuis te leiden. Op het
toneel verscheen de ambtenaar van de
burgerlijke stand, de huidige chef van de
afdeling bevolking, de heer P. van der
Mije, die ook thans nog steeds de Zand
voortse huwelijken voltrekt, om dit huwe
lijk te voltrekken.
De heer P. v. d. Mije voltrok het huwe
lijk tussen Evert van Duijn en Keetje Zui-
derduijn, waarbij, bij het noemen van de
namen der getuigen, tot grote hilariteit
van de aanwezigen, de toen geldende en
ook nu nog altijd bekende „bij-namen" op
kwistige wijze werden opgenoemd. We
hoorden o.a. „Aal van Kieten" en „Ernst
van Antje van Krelis".
Op buitengewoon geestige wijze voltrok
de heer v. d. Mije het huwelijk, waarna
alle aanwezigen ter bruiloft werden geno
digd. Het bruidspaar kreeg twee versierde
stoelen aangeboden. Op gulle wijze werd,
zoals dat vroeger, en ook nu nog, de ge
woonte was, met bruidsuikers gestrooid.
Het verdere van de avond, die onder lei
ding stond van voorzitter P. F. Berends,
werd gevuld met zang en dans, waaraan
het orkest „The Moonlight Serenaders" op
vlotte en muzikale wijze medewerking
verleende.
Ter ere van het dertigjarig bestaan zal de
Zandvoortse Bestuurdersbond, aangesloten
bij he N.V.V., Zaterdag 7 Maart van drie
tot vijf uur in „Ons Gebouw", Erugstraat 17,
een receptie houden. Voor Woensdag 11
Maart is de jubileumfeestavond in theater
Monopole bepaald.
De pianist Iskar Aribo, die Donderdag
avond in theater Monopole een piano-recital
zal geven voor de culturele kring ,,'t Helm"
zal des middags optreden voor de Zand
voortse jeugd, waarvoor hij een paedagogisch
concert zal verzorgen. Hij zal een program
ma brengen onder de titel: „De dans door
de eeuwen heen". De hoogste klassen van
de lagere school, de V.G.L.O. en U.L.O.-leer
lingen zulen in de gelegenheid worden ge
steld dit concert bij te wonen.
ADVERTENTIE
KOFFIE of THEE
met GEBAK GRATIS
Modemagazijnen
Anegang 24 Haarlem
Onze jubileum-collectie is tevens het
voorjaarsfeest op dameshoeden-gebied.
HAARLEM, 3 Maart 1953
ONDERTROUWD: 3 Mrt, W. A. Joren en
J. B. van der Meer; J. D. Lawa en P. L.
Mansveld.
GEHUWD: 3 Mrt, D. M. Wieringen en L.
Struijk.
BEVALLEN van een zoon: 1 Mrt, H. Heer-
ding—Smit; 2 rMt, N. J. Kuip—Sleper; 3 Mrt,
M. J. Zuidmeer—Kooman; C. A. Kaart—van
Koten.
BEVALLEN van een dochter: 2 Mrt, M. H.
Pardonvan der Kroft; I. E. V. Aarts
Hamar de la Brethonière; A. van Reeden
van der Lugt.
OVERLEDEN: 28 Febr., H. Smit—van der
Veen, 47 j., Romolenstraat; 2 Mrt, G. J.
Schuurman, 90 j., Schoterweg; B. de Ruig,
82 j., Oranjeboomstraat; H. Neuteboom, 30
j, President Steijnstraat.
De commandant van het Amerikaanse korps Mariniers, generaal L. C. Shepherd
en zijn echtgenote hebben gisteren als gasten van Koningin Juliana de lunch gebruikt
op Paleis Soestdijk. Het Koninklijk paar en zijn gasten op het bordes achter het Paleis
De grote verwachtingen, die
de Fokkerfabriek koesterde
van de Amerikaanse markt
voor afzet van haar pro
ducten, hebben een gevoe
lige knauw gekregen door
een recente beslissing van
de Amerikaanse luchtmacht
ten aanzien van de toekom
stige voorziening in haar
behoefte aan straaltrainers.
Het was zo dat, zoals te
doen gebruikelijk is, de
Amerikaanse luchtmacht
een „competition" (een
soort aanbesteding) had
uitgeschreven voor het ont
werp van een lesvliegtuig,
dat speciaal zou moeten die
nen voor de opleiding van
straaljager-piloten. Aan
zulk een speciale trainer
bestaat grote behoefte. Nu
heeft Fokker, zoals bekend
is, in de S. 14 zulk een trai
ner, die bovendien reeds
geheel is ontwikkeld en
klaar om direct in productie
te worden genomen. Dit
bracht één van de mededin
gende Amerikaanse fabrie
ken, Fairchild, op het idee
om contact met de Neder
landse fabriek te zoeken en
dat ging inderdaad op Ame
rikaanse wijze: een delega
tie van Fairchild vloog naar
ons land, bekeek het vlieg
tuig van binnen en van bui
ten, vloog ermee en na be
sprekingen, die slechts kor-
te tijd in beslag namen, was
de zaak in beginsel al be
klonken en het duurde
daarna niet lang of ook de
contracten waren getekend.
De overeenkomst hield o.a.
in dat Fairchild een optie
kreeg voor de bouw- en
verkooprechten van bepaal
de Fokkerproducten in
Amerika, waaronder de S.
14. Dit betekende dus, dat
als Fairchild een kans kreeg
om de S. 14 voor de Ame
rikaanse luchtmacht in pro
ductie te nemen, zij voor
dit recht aan Fokker een
goede som zou betalen.
Gezien de prijzende beoor
delingen van de S. 14 door
experts uit alle delen van
de wereld, gaf Fokker zich
zelf een goede kans in de
nieuwe wereld, temeer om
dat haar „Mach-Trainer"
alle proefvluchten en kin
derziekten achter de rug
had en verder was ontwik
keld dan de weinige moge
lijke concurrenten, terwijl
de Amerikaanse industrie
zelf op dit punt nog in het
geheel niets had aan te bie
den. (Tot nu toe wordt voor
de training gebruik ge
maakt van min of meer ge-
improviseerde machines, in
feite verbouwde jagers).
Naar thans bekend is ge
maakt, is niettemin de
voorlopige keuze gevallen
op een ontwerp van een
concurrent, de Cessna fa
briek, die een eerste ont
wikkelingscontract heeft
gekregen, met later een
tweede in het vooruitzicht
voor de bouw van een klein
aantal machines. Met ande
re woorden: Cessna heeft
de competitie gewonnen en
de acht mededingende fa
brieken, waaronder Fair
child, zitten er naast. En
daarmee Fokker!
Ongetwijfeld is dit, na de
gespannen verwachtingen,
een wat bittere pil voor
onze nationale fabriek. Hier
leek nu een opgelegde kans
te bestaan met een goede
machine, die als het ware
haar sporen reeds verdiend
heeft, en daar komt een
concurrent, die nog geheel
bewijzen moet wat er in
zit, en sleept de prijs in de
wacht! Het lijkt tegen alle
logiqa in te druisen, juist
immers omdat er zulk een
behoefte aan straaltrainers
bestaat. Maar ja, afgezien
nu even van mogelijke an
dere motieven die er be
halve de zuiver-technische
beoordeling achter deze be
slissing mogen zitten het
is een bekend feit dat Ame
rikanen, als het even an
ders kan, niet gauw buiten
landse producten binnen
halen enlaten we eer
lijk zijn: elk land zal in de
eerste plaats de eigen in
dustrie een kans geven.
Ondanks de teleurstelling
van het ogenblik heeft Fok
ker intussen toch de hoop
nog niet geheel opgegeven,
zo verzekerde men ons. In
de eerste plaats valt de
Cessna machine in een an
dere klasse dan de S. 14 en
de opvattingen m Ameri
kaanse luchtmachtkringen
inzake het beste vliegtuig
type voor een bepaald doel
plegen nogal eens een wen
ding te nemen. De Cessna
318 waarin, evenals in de
S. 14, leerling en instruc
teur naast elkaar zitten, is
aanzienlijk kleiner en de
helft lichter, terwijl ook de
snelheid geringer is dan
van de Nederlandse machi
ne. In tegenstelling tot de
S. 14 heeft de Cessna twee
motoren, maar dit zijn zeer
lichte straalmotortjes (van
Frans ontwerp!), die teza
men nog niet de helft van
de kracht ontwikkelen van
de ene motor in de S. 14.
Ongetwijfeld zal daarom de
Amerikaanse machine eco
nomischer in het gebruik
zijn en het ligt voor de
hand dat dit wellicht een
overweging is geweest toen
de luchtmacht haar keuze
hierop liet vallen. Doch wij
willen maar aantonen dat
het hier om vliegtuigen van
geheel verschillend kaliber
en derhalve ook met ver
schillende mogelijkheden
gaat. Juist dit houdt, gezien
de veranderlijkheid in de
opvattingen, de hoop van
onze landgenoten in de
Schipholse fabriek nog le
vendig. Daar komt bij dat
die Cessna nog anderhalf a
twee jaar voor de boeg
heeft alvorens zo ver ge
vorderd te zijn als de S. 14
thans is, en in twee jaar
kan heel wat gebeuren. En
ten slotte heeft men behal
ve de S. 14 ook nog enkele
andere ijzers in het vuur
(eveneens via Fairchild): de
S. 11 en S. 12, gewone les-
vliegtuigen met schroef, die
op het ogenblik in de Ver.
Staten demonstreren, en de
F. 27, een tweemotorig ver
keersvliegtuig met gastur
bines, waarvan thans twee
prototypes worden gebouwd
en waarvoor aan de over
kant eveneens belangsteling
bestaat. d. G,
bestaat de gelegenheid, het abonne
mentsgeld automatisch van hun giro
rekening op de onze te laten over
schrijven.
De voordelen hiervan zijn:
le Aanbieding van kwitantie komt te
vervallen, dus geen incassokosten
2e Giro-biljet behoeft niet meer ieder
kwartaal te worden uitgeschreven.
3e Geen kosten voor overschrijving
Indien U hiervan gebruik wilt maken
verzoeken wij U een machtigingsfor
mulier bij onze administratie aan te
vragen.
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Vertegenwoordigers van 12 landen die
zijn aangesloten bij de Internationale Con
ventie tegen Overbevissing van 1946 zullen
in Londen plannen bespreken ter voorko
ming van overbevissing in de Atlantische
wateren en die van het Poolgebied. De con
ferentie zal waarschijnlijk twee of drie
dagen duren. Verder zal nog besproken
worden het vaststellen van de minimum
grootte van de netmazen, welke in de wa
teren,vallende onder de conventie, gebruikt
worden, vaststelling van grootte-limieten,
beneden welke bepaalde vissoorten niet
aan boord van een schip aanwezig mogen
zijn, aan land gebracht of verkocht mogen
worden, instelling van een permanente
commissie, welke zal overwegen, welke
verdere maatregelen tot behoud van de
visstand vereist zijn.
Aan de besprekingen wordt onder meer
deelgenomen door Engeland, Frankrijk,
Noorwegen, Denemarken, IJsland en Ne
derland. De conventie wordt op 5 April a.s.
van kracht.
Verwacht wordt, dat de bepalingen der
conventie ten aanzien van te kleine vis op
5 April in werking zullen treden. Bepalin
gen tot vergroting van de minimummaat
van de netmazen kunnen echter niet eerder
algemeen worden ingevoerd, dan nadat de
aangesloten landen de aanwezige netten
verbruikt zullen hebben. Hierover zal op
deze conferentie worden gesproken. De wa
teren, die onder de conventie vallen, zijn
die van de Noordzee en van de Noordelijke
zeeën tot Groenland, IJsland, de Faroe*-,
Noord-Noorwegen en Bereneiland.
NEDERLAND—BELGIë. De landen-
waterpolowedstrijden NederlandBelgië
(seniores en jeugd), vastgesteld voor Zondag
2 Augustus aanstaande, zullen in Zaandam
worden gespeeld. De organisatie is opgedra
gen aan Neptunus dat dan zijn zestigjarig
bestaan viert.
In het begin van de komende zomer zal
een aanvang worden gemaakt met de ver
bouwing en uitbreiding van het postkantoor
in de Haltestraat. Zowel in de breedte als jn
de diepte zal het gebouw aanzienlijk worden
uitgebreid. Men hoopt voor het seizoen 1954
met het gehele werk gereed te zijn. Van de
plannen, om een nieuw postkantoor te bou
wen, werd afgezien daar dit te veel kosten
mede brengt. Het werk zal gedurende de
zomermaanden in étappes worden uitge
voerd, zodat de diensten niet zullen stag
neren.
AANBESTEDING HUIS VOOR
BEJAARDEN
De aanbesteding van het te bouwen tehuis
voor bejaarden aan de Zandvoortselaan zal
plaats hebben op Zaterdag 21 Maart.
BURGERLIJKE STAND
ONDERTROUWD: S. Tjepkema en G. de
Heer.
OVERLEDEN: A. Jansen, m-, 74 jaar. F. C.
Matzuiger, m. 68 jaar. J. Hogewerf, v. 55 jaar.
C. van Petegem, v. 38 jaar.
B. en W. van Haarlemmermeer stellen
de gemeenteraad voor een crediet van
f 10.000 te verstrekken wegens de aanvul
ling van het brandweercommando. Op het
ogenblik bestaat het commando uit een
commandant, een ondercommandant en
een brandmeester eerste klasse. Comman
dant is de directeur van gemeentewerken
en het ondercommando werd tot voor en
kele jaren vervuld door de heer W. E. P.
van den Horn. Ter vervulling van de door
het vertrek van laatstgenoemde ontstane
vacature bij de dienst van gemeentewer
ken en bij de brandweer werden gegadig
den c-pgeroepen. Onder de zich aanmelden
de sollicitanten was er echter niet één
met ervaring op het gebied van de brand
weer. In de vacature bij gemeentewerken is
inmiddels voorzien. B en W. achten het
noodzakelijk, dat ook in de andere vaca
ture wordt, voorzien en vragen daarom de
raad een crediet beschikbaar te stellen
voor een ondercommandant. Het salaris
wordt geraamd op f 7000 per jaar, de so
ciale lasten op f 250 en kosten van kleding
en van eventueel gebruik van een vervoer
middel op f 2.750.
De hernieuwde besprekingen tussen de
heer Novo, voorzitter van Torino, en de
secretaris-penningmeester van de KNVB, de
heer L. Brunt, hebben geen resultaat opge
leverd.
De Italiaanse eersteklasser kan Wïlkes niet
afstaan voor de wedstrijd, die Donderdag
12 Maart in Parijs wordt gespeeld tussen het
Franse elftal en de Nederlandse professio
nals-ploeg. In de plaats van Wilkes zal Theo
Timmermans (Nimes) in de voorhoede
spelen.
Tito. In twee Londense bladen is gisteren
een interview met maarschalk Tito van
Joegoslavië verschenen. De correspon
dent van de „Daily Express" te Bel
grado schrijft, dat Tito hem heeft ver
teld dat, als Rusland West-Duitsland
zou aanvallen, Joegoslavië onmiddellijk
in actie zou komen. Tito zou mogelijk
Engeland het sluiten van een vriend
schapsverdrag voorstellen. Een corres
pondent van de „Daly Mail" schrijft,
dat Tito als zijn mening te kennen
heeft gegeven, dat de mogelijkheid van
een oorlog hoe langer hoe kleiner wordt
en dat, wanneer de krachten in de we
reld ongeveer in evenwicht zouden zijn,
een oorlog geheel zou kunnen worden
vermeden.
ADVERTENTIE
Als resultaat van de Londense conferen
tie is een regeling tot stand gekomen in
zake de Duitse vooroorlogse schulden.
De Nederlandse regering - ofschoon zij
met de grondslagen der regeling geheel in
stemt - zal nog niet tot ondertekening over
gaan, aangezien zij eerst opheldering over
enkele punten noodzakelijk acht. Het gaat
hierbij om de uitleg van het begrip recht
streekse of niet-rechtstreekse roof. Van Ne
derlandse zijde wenst men ter bescherming
van de Nederlandse belangen het in die
richting te sturen, dat de niet-rechtstreekse
roof ook wordt verstaan als rechtstreekse
roof. Er wordt nu getracht de van Neder
landse zijde gewenste interpretatie in het
verdrag vast te leggen.
Nadat de directie van het „Velserbad"
in IJmuiden-Oost had meegedeeld, dat de
aandeelhouders hun aandelen ter beschik
king konden stellen, omdat de gemeente
Velsen bereid gevonden was 80 °/o van de
waarde te vergoeden, is er reeds een zeer
groot gedeelte der aandelen teruggevloeid.
Hieruit mag worden afgeleid, dat de
overneming door de gemeente van het
sinds September 1951 gesloten zijnde Vel
serbad binnenkort in de raad gebracht kan
worden en dat de exploitatie door de ge
meente behoudens goedkeuring door
Gedeputeerden op afzienbare termijn
kan beginnen.
ZEVEN jaar lang, ver-
telt ons de Griekse
mythologie, achtervolg
de de jager Orion de
Pleïaden, de zeven doch
ters van Atlas en Pleio-
ne; toen plaatste Zeus
de meisjes als sterren
aan de hemel. En ook
Orion zelf onderging dit
lot na zijn dood. Hij staat
er nog altijd; kijkt u
maar eens op een heldere
avond omstreeks tien uur
naar de Zuidelijke ster
renhemel: Orion is dat
sterrenbeeld waarvan
vier heldere sterren de
contouren aangeven ter
wijl de „gordel" in het
midden wordt gemar
keerd door drie ongeveer
even heldere sterren die
zo keurig op een rijtje
staan dat het haast niet
anders kan of zij moeten
i?i werkelijkheid ook in
eikaars buurt staan. Nu
is dat in dit geval, mits
men het woord „buurt"
ivat komisch opvat, ook
waar de drie gordel
sterren van Orion staan
alle ongeveer even ver
van ons af, n,l. ruim 400
lichtjaren.
Toch moet men steeds
bedenken dat wat wij
zien als één sterrenbeeld
in de ruimte vaak be
staat uit een collectie
sterren die allerminst in
één vlak staan, ivant de
namen der sterrenbeel
den dateren uit tijden
toen de mens nog bij
lange na geen voorstel
ling had van de onme
telijke ruimten in de he
mel. De primitieve mens
ziet b.v. Orion als een
figuur die men ook zou
kunnen construeren door
een stuk of wat koperen
spijkertjes in een don
kere muur te timmeren.
Maar ziehier een paar
cijfers: Bellatrix, de ster
rechts boven in de vier
hoek, staat nog geen 200
lichtjaren van ons af,
Betelgeuze daarentegen
(in de linkerbovenhoek
van Orion) 270 lichtja
ren, terwijl dè ster Rigel
(rechts onder)meer dan
500 lichtjaren van ons
zonnestelsel is verwij
derd, dus tweemaal zo
ver als Betelgeuze! En
dank zij het moderne
onderzoek weten wij dan
ook nog dat alle zgn.
vaste sterren wel dege
lijk een eigen beweging
hebben, al zou een mens
vele duizenden jaren
moeten leven om de ver
schuiving in de sterren
beelden. die daarvan het
gevolg is, te kunnen zien.
Betelgeuze bijvoorbeeld,
een ste.r met een diame
ter 280 maal zo groot als
die van de zon, vlucht
van ons iveg of wij
van haar! met een
snelheid 'van 21 km. per
seconde.
Op heldere avonden kan
men zelfs met het blote
oog, en anders zeker met
een kijker, de beroemde
Orion-nevel zien, die
wazige vlek onder de
drie „gordeV'-sterren.
Het is een wolk van lich-
tende gassen die zo ijl
zijn dat men daarbij ver
geleken onze dampkring
bijna een „vaste stof"
zou gaan noemen. Toch
heeft deze nevel een
massa van vijftig maal
onze zon, dat wil dus
zeggen dat zij evenveel
„weegt'' als vijftig zon
nen. Men begrijpt dat
zij zich, bij zo'n enorme
ijlheid, dus moet uit
strekken over een zeer
groot gebied. Maar dat
is immers ook zo: wij
zien haar met het blote
oog en zij heeft zelfs
meetbare afmetingen.
Toch staat zij 450 licht
jaren van ons af, dat is
dus 450 maal de afstand
(bijna tien billioen kilo
meter) die het licht in
een jaar aflegt.
Deze, de Orion-nevel, is
nu een van de zogenaam
de „galactische nevels".
Die naam wil zeggen dat
zij zich in ons Melkweg
stelsel bevinden (het
Griekse woord „gala"
melk zit erin). Zij zijn
van geheel andere aard
dan de „extra-galacti
sche" zich buiten ons
Melkwegstelsel bevin-
dende) nevels. Een voor
beeld van de laatste
soort is de Andromeda-
nevel, die 700.000 licht
jaren van ons is verwij
derd. Dit is het type dat
op grond van zijn uiter
lijk in vroegere jaren de
naam „spiraalnevel"
heeft gekregen. In feite
is het echter geen licht
gevende wolk, zoals bij
voorbeeld de Orion-ne
vel, doch een complex
van enige honderden
milliarden zonnen die
echter zo onmetelijk ver
weg staan dat hun ge
zamenlijke licht slechts
als een „nevelig" vlekje
op aarde zichtbaar is.
G.
1. v. W. J
