Nieuw-Guinea en wij Geknoei bij militaire leveranties Minister Suurhoff tegenstander van marges in de loonpolitiek DE Jan van Schagen vergiste zich in de dagen PANDA EN DE HAND-VIS Wereldnieuws Toch ió het zo De radio geeft Vrijdag Loosjes D.U.W.-loonregeling wordt gebaseerd op die van het vrije bedrijf verrassing, de 5000e! EE RR J DONDERDAG 23 APRIL 1953 Anderhalf jaar geëist tegen inkoopofficier die een oogje dicht deed BRIXON COSTUUM j M. DOUWMA EN ZOON j Terugbetaling van ziekenfondspremie EERSTE KAMER Noodwetje zou St. Maarten behagen Wat is kouvatten Toen op 27 December 1949 de Neder landse souvereiniteit over het voormalige Nederlands-Inöië werd overgedragen aan de Verenigde Staten van Indonesië, maakte de Nederlandse regering een uitzondering voor Nieuw-Guinea. Hiervoor gold de over weging, dat dit randgebied een bevolking heeft, dat naar ras, taal en cultuur niet tot de Indonesiërs gerekend kan worden en bovendien nog gedurende een reeks van jaren niet in staat zal zijn zelf langs demo cratische weg te kennen te geven of zij al dan niet bij Indonesië wenst te behoren. De Nederlandse regering stelde zich op het standpunt, dat zij zich ten aanzien van haar beslissing over Nieuw-Guinea moest laten leiden door de verplichtingen, die zij op zich had genomen bij de ondertekening van het charter der UNO. In artikel 73 daarvan erkennen de mogendheden, die verantwoordelijkheid dragen voor het be heer van gebieden welker bevolking nog niet een volledige mate van zelfbestuur hebben, dat de belangen van de inwoners van deze gebieden altijd van doorslagge vende betekenis moeten zijn. Derhalve moest de vraag worden beantwoord: „Is wijziging in de beheers voering in het be lang der bevolking?" Deze vraag werd door regering en volks vertegenwoordiging ontkennend beant woord en daarmede onderstreepte Neder land nogmaals zijn tegenover de Verenigde Naties erkende plicht de inwoners van Nieuw-Guinea binnen te leiden in een mo derne wereld. Het kernpunt van de Nieuw-Guinea- kwestie is dus niet het economisch belang van dat land voor Nederland, maar de Nederlandse verantwoordelijkheid voor een gebied waar nog geen zelfstandige po litieke wilsvorming mogelijk is. Natuurlijk spelen voor Nederland de economische consequenties van een blij vende Nederlandse souvereiniteit over Nieuw-Guinea wel degelijk een rol. Im mers de opvoeding van de bevolking tot moderne mensen zal eerst mogelijk zijn door openlegging van het land. Het temDo waarin die openlegging financieel mogelijk blijkt is maatgevend voor het tempo waar in de bevolking op een hogere trap van beschaving zal kunnen worden gebracht. Economische mogelijkheden Vóór de souvereiniteitsoverdracht werd door cultures, handel en industrie en dien tengevolge ook door de Neoerlands-Indi- sche regering maar reer weinig aandacht aan dat gebied geschonken. Dit is niet te verwonderen indien men bedenkt dat de omstandigheden op de andere eilanden van de Indische Archipel zo uitzonderlijk gun stig waren dat niemand zich de moeite en kosten van openlegging van Nieuw-Guinea wilde getroosten zolang men zo veel be'er en goedkoper op een der andere eilanden terecht kon. Ongetwijfeld dateert uit die tijd de wijd verbreide mening, dat van Nieuw-Guinea „toch nooit iets kan terecht komen", een mening die zoveel jaren werd gepropageerd dat zij gemeengoed is geworden. Is deze mening echter gebaseerd op con crete gegevens? Er is van dit enorme gebied, dat een oppervlakte van ruim 12 maal die van Nederland beslaat, nog bitter weinig be kend. Het Nederlandse bestuur strekt zich daadwerkelijk slechts uit over een betrek kelijk klein gedeelte. Alles wat daar bui ten ligt is althans wat zijn economische waarde betreft nog volkomen onbekend gebied. Ook over het wèl bestuurde gebied zijn nog maar weinig exacte gegevens be kend. Uitgebreide exploratiewerkzaamheden zullen nodig zijn. Welke resultaten deze ook mogen opleveren, zij kunnen naar gehoopt wordt het tempo van de open legging wel versnellen, doch niet van rem mende invloed zijn op de volvoering van de op Nederland rustende plicht de be volking van Nieuw-Guinea te leiden naar het innemen van een waardige plaats in de gemeenschap der volkeren. Aan deze ontwikkelingsgang wordt ge werkt door bestuur, zending en missie, ter wijl ook het contact met de overige Wes terlingen en het Westers economisch leven zijn invloed doet gelden. Onze landgenoten, die thans in Nieuw- Guinea werken, zijn de vertegenwoordi gers van ons volk in dat verre land. In tegenstelling tot vele andere Aziatische landen kunnen zij wat we zouden wil len noemen „met een schone lei begin nen". De bevolking van Nieuw-Guinea is immers nog vrijwel niet in aanraking ge weest met de Westerse cultuur; zij leeft nog grotendeels op een ontwikkelings niveau van mensen uit het „stenen tijd perk". Zij, die aanraking met het Westen kregen, zijn tot de Christelijke godsdienst bekeerd. Mits op verstandige wijze geleid zal een harmonisch samengaan van Papoea en Nederlander op de lange duur een sfeer van vertrouwen scheppen, welke zal kun nen stand houden voor altijd. Mocht Nederland hierin echter falen, dan zullen spanningen niet uitblijven, die zeer zeker zodra de bevolking van Nieuw- Guinea in staat zal zijn zelf over haar poli tieke toekomst te beslissen een losma king van Nederland tot gevolg zullen heb ben. Wat dan verloren zal gaan aan resul taten van noeste arbeid en kapitaal valt zelfs niet bij benadering te schatten. De taak, die Nederland in Nieuw-Guinea heeft te vervullen, is derhalve groots maar moeilijk; zij zal een uiterste krachtsinspan ning vergen, welke niet alleen aan het Overheidsapparaat doch ook aan de gehele Westerse gemeenschap hoge eisen stelt. Is de volbrenging van die taak nu uit sluitend een regeringszaak? Zeer zeker niet! De bevolking van Nieuw-Guinea moet er van overtuigd zijn, dat het Nederlandse volk in al zijn geledingen bereid is zijn ADVERTENTIE regering'te steunen in de volbrenging van die taak. De Nederlandse werkers in Nieuw-Guinea moeten verzekerd zijn van de morele steun van het Moederland. Zij kunnen immers onmogelijk hun zware taak naar behoren vervullen indien het volk, welks vertegen woordigers zij zijn, geen belangstelling heeft voor hun werk, zij nimmer enig teken van medeleven ontvangen of nog erger, zij de indruk krijgen, dat men in Nederland hun taak als nutteloos beschouwt. Ontegenzeggelijk zal Nieuw-Guinea voor lopig aan de Nederlandse belastingbetaler geld kosten, maar hierin zal zeker geen verandering komen zolang de moed ont breekt tot een krachtig initiatief. Dit is de reden van bestaan van de Stich ting „Het Nationaal Nieuw-Guinea Comité" dat zich ten doel stelt op zo ruim mogelijke schaal kennis omtrent Nieuw-Guinea te verbreiden, sociale en culturele steun aan de bewoners van dat land te verlenen en belangstelling te wekken voor de mogelijk heden die dit gebiedsdeel biedt. F. H. VAN DE WETERING, algemeen voorzitter van de Stichting „Het Nationaal Nieuw-Guinea Comité". HILVERSUM I, 402 M. 7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.45 Gebed. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 9.00 Voor de vrouw. 9.40 Platen. 9.45 Schoolradio. 10.00 Platen. 11.00 Voor de zieken. 11.40 Mannenkoor. 12.00 Angelus. 12.03 Platen. 12.30 Land- en tuin- bouwmededelingen. 12.33 Salonorkest. 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws. 13.20 Actualitei ten. 13.25 Pianoduo en zang. 13.45 Voor de vrouw. 14.00 Kamerorkest en soliste. 15.00 Schoolradio. 15.30 Pianorecital. 16.00 Voor de zieken. 17.00 Voor de jeugd. 17.15 Kinder koor. 17.35 Platen. 18.00 Militaire causerie. 18.10 Strijkoctet. 18.30 Samen Europa, cau serie. 18.45 Platen. 18.52 Actualiteiten. 19.00 Nieuws. 19.10 Regeringsuitzending: Verkla ring en toelichting. 19.30 Platen. 20.25 De gewone man. 22.30 Politiekapel en solist. 21.00 Brabants halfuur. 21.30 Amusements muziek. 21.50 Om de toekomst van Neder land, klankbeeld. 22.10 Gewijde muziek. 22.35 Platen. 22.45 Ik geloof in ene. heilige, katho lieke kerk, causerie. 23.00 Nieuws. 23.15 24.00 Platen. HILVERSUM II. 298 M. 7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek. 7.30 Platen. 8.00 Nieuws. 8.18 Platen. 8.50 Voor de huisvrouw. 9.05 Platen. 9.40 Voor de kleuters. 10.00 Thuis, causerie. 10.05 Mor genwijding. 10.20 Platen. 10.30 Schoolradio. 10.50 Orgel en zang. 11.25 Radiofeuilleton. 11.45 Sopraan en piano. 12.00 Musette- orkest. 12.30 Land- en tuinbouwmededelin- gen. 12.33 Sport en prognose. 12.48 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15 Mededelingen of platen. 13.20 Dansmuziek. 14.00 Voor de huisvrouw. 14.20 Pianotrio. 14.50 Boekenschouw. 15.10 Sopraan en piano. 15.30 Platen. 16.00 Platen. 16.30 Voor de jeugd. 17.00 Platen. 17.20 Mu- ziekcauserie. 18.00 Nieuws. 18.15 Felicitaties. 18.45 Achter de horizon, hoorspel. 19.00 Kin derkoor. 19.15 Praatje over consumenten belangen. 19.30 Alleen staan, causerie. 19.50 Berichten. 20.00 Nieuws. 20.05 Boekbespre- knig. 20.15 Gewijde muziek. 20.30 Benelux. 20.40 Aanpassing, causerie. 21.00 Sneeuw witje en de zeven dwergen, hoorspel met mu ziek. 21.30 Cabaret. 22.00 Buitenlands over zicht. 22.15 Rhythmisch strijkorkest. 22.40 Vandaag, causerie. 22.45 Avondwijding. 23.00 Nieuws. 23.15 Negro spirituals. 23.30—24.00 Platen. TELEVISIE (V.A.R.A.) 20.1521.45 Actualiteit; Weerbericht; Ver zet, documentaire. BRUSSEL, 324 M. 11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Operaconcert. 13.00 Nieuws. 13.15 Orgel. 14.00 Schoolradio. 15.30 Platen. 16.00 Voordracht en muziek. 16.40 Platen. 17.00 Nieuws. 17.10 Kamermuziek. 17.50 Platen. 18.00 Pro testantse causerie. 18.30 Voor de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen. 19.50 Causerie. 19.55 Hoorspel. 20.15 Orkestconcert. 21.50 Platen. 22.00 Nieuws. 22.10 Kroniek v. Oud strijders. 22.15 Radio-Universiteit. 22.45 Pla ten. 22.5523.00 Nieuws. BBC 22.00—22.30 Nieuws. Overzicht van de weekbladen. Geschiedenis en tradities van de Kroning. (Op 224, 49 en 42 m.). De auditeur-militair bij de krijgsraad in Den Haag heeft tegen de 48-jarige reserve-kapitein J. E. uit Oegstgeest een gevangenisstraf gevorderd van 1 jaar en 6 maanden. De auditeur-militair achtte bewezen, dat de kapitein als inkoopofficier giften had aangenomen, zonder hiervoor toe stemming van zijn chef te hebben ver kregen, en dat hij heeft medegewerkt aan het doen leveren van een minderwaardig product. Voorts stond het volgens de audi teur-militair vast, dat de kapitein in strijd met zijn plicht heeft gehandeld door een vertegenwoordiger van verschillende leveranciers bescheiden te doen inzien, hetwelk niet was geoorloofd en waardoor deze vertegenwoordiger met lagere be dragen kon inschrijven. Hij legde de verdachte nog ten laste, dat hij voor zijn chef verzwegen had dat een inkoper van de Dienst Materieel Land macht een leverancier had voorgesteld de prijs van de te leveren artikelen te ver hogen tot een bedrag onder dat ^an de voorlaagste inschrijver en de extra winst samen te delen. Tenslotte achtte de auditeur-militair nog bewezen, dat de verdachte giften had aan genomen zonder toestemming daarvoor van zijn chef te hebben en dat hij de plicht van geheimhouding had geschonden door het meedelen aan een leverancier van de laagste prijs, waarvoor voor een levering was ingeschreven. Tijdens de behandeling van deze zaak erkende de verdachte, dat hij van twee vertegenwoordigers een bedrag van 1000 gulden had ontvangen, bedoeld als tegen prestatie voor zijn lijdelijke houding bij knoeierijen. De vertegenwoordigers zouden voor 68.000 gulden bascules leveren. Door omkoping van een keurmeester konden zij vrijwel waardeloze bascules leveren. Dat betekende voor de Staat een schade van 48.000 gulden op deze partij. Uit de voor de vertegenwoordigers voortvloeiende win sten kreeg de verdachte 1000 gulden. De auditeur-militair noemde nog een ander geval, waarbij de Staat een schade van 20.000 gulden had, doordat minder waardig materiaal was geleverd. Hij zei dat er bij de zaken vele andere personen betrokken zijn, die hij even straf baar achtte. Zij zullen voor de burger rechter terechtstaan. De raadsman van de verdachte vroeg van de raad de uiterste clementie en in elk ADVERTENTIE Wie hoge eisen stelt kiest een Brixon-costuums reeds voor 114.—, 124.—, 144.— Alléénverkoop voor Haarlem en omstreken: Gen. Cronjéstraat 4244 - Tel. 15438 geval geen oplegging van een gevangenis straf. Hij schetste het moeilijk verleden van de verdachte, die in 1928 naar Neder- lands-Indië ging en die in de oorlogsjaren in een kamp in Burma verbleef. In 1947 kwam hij naar ons land terug. Hij had toen geen middelen van bestaan. Toen hem aan geboden werd voor onbepaalde tijd onder de wapenen te blijven, greep hij die kans aan. Hij is toen, aldus de raadsman, in handen gevallen van „het uitschot van het zakenleven, dat lijken maakt en daar over heen walst". De raadsman vroeg de uiter ste clementie. Op 29 April zal de krijgsraad uitspraak doen. In gevallen, waar in een gezin de man een uitkering krachtens de Noodwet Ouderdomsvoorziening en de vrouw een rente van ten minste 125.per jaar krachtens de Invaliditeitswet geniet, was tot dusverre voor ieder hunner 1.50 per maand aan premie voor de verplichte zie kenfondsverzekering verschuldigd. De minister van Sociale Zaken en Volks- ADVERTENTIE Anno 1783 In de rustige sfeer van onze beide zaken kunt U zich zonder enige koopplicht op de hoogte stellen van hetgeen er op de boekenmarkt is verschenen. Gr. Houtstraat 100 - Rijksstraatweg 125 gezondheid zal een wetswijziging bevorde ren, waardoor, te rekenen van 1 Januari 1953 af, aan degenen, die op grond van een rente krachtens de invaliditeitswet rechtstreeks verzekerd zijn en die gezins lid zijn van een „noodwet-trekker", de op hun rente ingehouden ziekenfondspremie van 1.50 per maand wordt teruggegeven. Met machtiging van de minister heeft de voorzitter van de Ziekenfondsraad aan de algemene ziekenfondsen verzocht, de te verwachten wettelijke maatregel reeds thans, ook over het eerste kwartaal van 1953 toe te passen. Degenen, voor wie deze maatregel geldt, moeten aan het eind van elk kwartaal aan hun ziekenfonds teruggave van de premie verzoeken. ADVERTENTIE (Van onze parlementaire redacteur) Minister Suurhoff heeft gisteren in de Eerste Kamer de opmerkingen over zijn begroting beantwoord. Hij was het met de heer Oosterhuis eens dat wij sociaal niet verder kunnen springen dan onze econo mische polsstok lang is. Handhaving van de arbeidsvrede is in het bijzonder ook ge wenst met het oog op de productiviteit. Wij kunnen ons geen arbeidsconflicten veroor loven en dit heeft allerlei consequenties, o.m. op het gebied van de loonpolitiek. Verbetering van de werkgelegenheid heeft zich vooral in de Noordelijke provincies en in Noord-Brabant geopenbaard en in die „achtergebleven gebieden" wordt heel wat gedaan aan nieuwe openbare werken ter bevordering van de werkgelegenheid. In tussen zijn voor het scheppen van blijven de werkgelegenheid andere maatregelen nodig, zoals industrialisatie en investerin gen. Het S.E.R.-advies: voor 75 millioen uitvoering van openbare werken, is groten deels verwezenlijkt. Ook in het bouwbedrijf valt een aanzienlijke daling van de werk loosheid waar te nemen. Om practische redenen is scholenbouw niet binnen het kader van de openbare werken-politiek ge bracht, want dan kon het wel eens tot ver schuiving in plaats van tot verruiming van werkgelegenheid leiden. De tuinbouwer Jan van Schagen kan zich wel voor het hoofd slaan. Vier jaar lang heeft hij zich naar beste weten in de raad van Sint Maarten van zijn taak gekweten als woordvoerder van de Katholieke Volks partij. Zijn kiezers zijn tevreden over hem en het was bij de groslijststemming een uit gemaakte zaak dat Van Schagen weer nummer één zou zijn. En er was een ge rede kans, dat hij een poli tieke vriend naast zich zou krijgen. Een hele week lang heeft hij bij zichzelf gedacht: „Woensdag de veertiende moet ik de candidatenlijst inleveren". Toen hij die dag opstond heeft hij aan tafel gezegd als een soort zelf controle: Vandaag is het de veertiende". „Nee", zei z'n vrouw, die de betekenis van die vaststelling niet di rect begreep, „nee, het is de vijftiende". En omdat Jan van Schagen niet zo maar wilde geloven in het onheil dat zo plotse ling zijn verkiezingszon kwam verduisteren, moest de scheurkalender eraan te pas komen. Maar die gaf z'n vrouw gelijk. De veertiende viel dit jaar op Dinsdag. De wet wil nu eenmaal dat de candidaat- stellingen op de tweede Dinsdag in April plaats grij pen. Nu zijn ze in Sint Maarten nogal goed met elkaar en toen Jan van Schagen van de K.V.P. die Dinsdag niet kwam opdagen en het vijf uur was geworden, hebben die van Algemeen Belang en van de Anti-Rev olution- nairen gezegd: „Zouden we hem niet gaan waarschu wen". Maar burgemeester Korver zei: „Nee mensen, daar zouden we maar last mee krijgen. Bovendien heb ik hem nog geschreven dat hij om vijf uur hier moest zijn en dat hij tot één mi nuut voor vijf gelegenheid had zijn lijst in te dienen". Toen Jan van Schagen de volgende dag het catastro faal abuis ontdekte, is hij onmiddellijk naar de Pro- vincale Griffie in Haarlem gegaan óm de heren ervan te overtuigen, dat het toch heus allemaal in orde was met die K.V.P.-lijst. Of lie ver met de lijst Van Scha gen, want de kieswet kent eenvoudig geen partijen. Maar ze hebben hem gezegd dat hij 't maar eens met een beroep moet proberen. De voorzitter van de K.V.P. in Sint Maarten, de hoofd onderwijzer Piet Dfieterse, heeft het bezwaarschrift ge schreven, dat gistermiddag door Gedeputeerden werd behandeld. Ze hebben alle drie, Van Schagen, Doeterse en bur gemeester Korver, gezegd, dat het hun erg speet en dat er nu een hele boel Sint Maartens de stem van hun geweten niet kunnen vol gen en dat de andere par tijen dat ook niet zo plezie rig vinden, omdat ze alle maal zo goed met elkaar zijn. En Gedeputeerden keken ook al mismoedig en lieten na kort, maar daarom niet minder rijp beraad weten, dat er niets aan te doen viel. Maar toen kwam de altijd- beminnelijke griffier, mr. Stufkens binnen met een dik wetboek onder zijn arm. „Probeert u 't eens met een noodwetje", adviseerde hij. En hij legde uit, dat in 1946 door de onwennigheid ten gevolge van vijf jaar uitste- digheid der democratie er ook nogal wat tijdsover schrijdingen hadden plaats gehad, zodat door een nood wetje in zeven gemeenten afwijkingen van de kieswet werden toegestaan. Zodat die van Sint Maarten nu gaan proberen Den Haag te vermurwen. 24. Vóór de taxi, die Joris vervoerde, ge heel uit het gezicht was, slaagden Pat en Panda er in, er ook een te bemachtigen. „Vlug!", riep Pat tot de chauffeur, „haal dat auto in! Geef vol gas, maar denk om de bochtens!" „Hoor eens, meneer", zei de chauffeur beledigd, „ik weet heus wel hoe ik rijden moet. Ik zit al tien jaar in het vak, dus u kunt het wel aan mij overla ten". „Ja, ja!", riep Panda haastig om een tijdrovende woordenwisseling te voorko men, „maar laten wij nu starten, want anders verliezen wij die taxi uit het oog!" De chauffeur bleek inderdaad zijn vak goed te verstaan en langzaam maar zeker begonnen zij in te lopen. Maar Joris had al gauw in de gaten, dat hij achtervolgd werd en hij zon op nieuwe listen. Bij het station liet hij plotseling halt houden en hij wees naar Pat en Panda, die wild zwaaiend uit het raampje van hun taxi hingen. „Mijn vrienden, die ge daar naar mij ziet wuiven, zullen mijn ritje betalen", zei hij haastig tot zijn chauffeur, „ik ga vast vooruit om kaartjes te halen!" En zonder antwoord af te wachten, snelde hij de trappen van het station op. De minister koestert plannen om tot enige wijziging in het beleid ten aanzien van de Dienst Uitvoering Werken te komen. Een en ander bevindt zich nog in het stadium van proefnemingen. De bedoeling is ge wone loonregelingen en niet meer speciale D.U.W.-Ioonregelingen te gaan toepassen. Als het vrije bedrijf ergens een aantal arbeiders heeft afgestoten komt er een B.U.W.-object, zodat de heer Louwes (V.V. D.) volgens de minister niet beducht be hoeft te zijn voor concurrentie die derge lijke werken het vrije bedrijf zouden aan doen. Het rapport van de S.E.R. over de loon politiek noemde de heer Suurhoff een be langrijk document. Over de gedachte van de na 1 a 2 jaar te volgen marge-politiek zal de regering zich nu hebben te beraden. Men moet niet lichtvaardig de geleide loon politiek, die zulke goede resultaten heeft gehad, in gevaar brengen door te gaan experimenteren met marges. Terugdraaien van de consumptiebeperking zou naar de mening van de minister in elk geval de voorrang moeten hebben. De meerderheid van de S.E.R. wijst, blij kens een pas ingekomen advies, bij de kinderbijslag ook verdergaande progressie, berekend naar het basisinkomen, af. Daar om is het te betwijfelen .of alle op dat punt door de heer Van Lieshout en zijn politieke vrienden gekoesterde wensen zullen kun nen wórden ingewilligd. Goed overleg is er geweest en geen on- pleizierige touwtrekkerij bij de taakver deling tussen hét ministerie van Sociale Zaken en dat van Maatschappelijk Werk. Nadrukkelijk sprak de minister tegen, dat er thans aan zijn deDartement minder belangstelling voor volksgezondheid zou bestaan. Maar naast elkaar een staats secretaris èn een directeur-generaal is toch wel een te zware bezetting. Over de emigratie vernam men nog, dat in de praktijk van een verlangen op enigs zins belangrijke schaal tot terugkeer geen sprake is. Wordt niet door de sociale zeker heid een te grote wissel getrokken op de verantwoordelijkheid van de mens? had de heer Louwes zich afgevraagd. De minister zei, dat de verzekerden toch een belangrijk deel van het risico zelf dragen. Objectief gesteld ligt er hier eenter toch wel een probleem, kennelijk of men op den duur de waarde van de voorzieningen nog wel voldoende zal begrijpen en genoeg verant woordelijkheid aan de dag zal leggen bij medewerking aan de uitvoering der sociale verzekering. Er is hier een zeer grote taak weggelegd voor alle maatschappelijke or ganisaties, en niet in de eerste plaats voor de regering, namelijk om een nieuwe maat schappelijke moraal tot ontwikkeling te doen komen. Op verschillende geestelijke grondslag kan men hieraan meewerken. Voor minister Suurhoff geldt hier: „één voor allen en allen voor één". ADVERTENTIE SSTR WINDJACKETS - SWEATERS Herzelijn. Een pelsdierteler in Dortmund is er na 25 jaren proefnemingen in ge slaagd een nieuw knaagdiertje te telen, dat een bont levert, dat het midden houdt tussen nerz en hermelijn. Het nieuwe diertje, ontstaan uit een krui sing van vier soorten knaagdieren, bleek pas na tien jaren constant voort te planten. Toen is de oorlog nog tus senbeide gekomen en pas thans heeft de teler het zover gebracht, dat hij klaar is voor de productie. Hij heeft het diertje mura genoemd. Dit jaar wil hij reeds 35.000 exemplaren telen, in volgende jaren 60.000. Men heeft drie honderd muras nodig om een bontman tel te kunnen maken. Verzoek. De Japanse regering heeft Woens dag medegedeeld dat zij de Amerikaan se, Britse, Franse, Australische, Cana dese, Nieuwzeelandse, Pakistaanse en Nederlandse regeringen heeft verzocht gratie te verlenen aan drie „grote Ja panse oorlogsmisdadigers", die allen in November 1948 tot levenslange gevan genisstraf zijn veroordeeld, welke zij uitdienen in de gevangenis van Soega- mo te Tokio, het zijn: de 75-jarige voormalige „veldmaarschalk Sjoenrokoe Hata, gewezen inspecteur-generaal van het Japanse militaire onderwijs en eens opperbevelhebber der Japanse strijd krachten in China, de 77-jarige ex- generaal Jiro Minami, die Japans gou verneur-generaal van Korea is geweest en de 76-jarige vroegere generaal Sa- dao Araki, voormalig minister van Oor log en lid van de in de tweede wereld oorlog bestaande „opperste oorlogs raad". Tussenbeide. De bevolking van Sjadegan, een stad in het Zuidelijke Perzische oliegebied, heeft bij betogingen de af zetting van haar burgemeester geëist. Het leger moest tussenbeide komen om de menigte met hulp van tanks uiteen te drijven. Er vielen verscheidene ge wonden. Zwart. In Oost-Tunesië zijn vlugschriften verspreid met de ondertekening „De zwarte hand" waarin iedere Tunesische candidaat in de gemeenteraads- en re gionale verkiezingen, die op het ogen blik in Tunesië gehouden worden, met de kogel wordt bedreigd. Verder wordt er bij de kiezers op aangedrongen, de verkiezingen te boycotten. Dergelijke vlugschriften zijn reeds eerder in tijden van spanning in Tunesië verspreid. De nationalistische nieuwe grondwetspartij boycot de verkiezingen. Zij heeft ver klaard, dat de Fransen druk uitoefenen op de kiezers. Lach. Twee gewapende bankrovers in Mon treal vluchtten onverrichter zake uit een bankgebouw, dat zij wilden bero ven. De bankemployés waren in home risch gelach uitgebarsten, toen de ro vers het ultimatum stelden „je geld of je leven". De employés dachten name lijk, dat de twee een grap uithaalden. Vermaak. Drie vooraanstaande Spaanse matadors zijn te Sevilla ieder tot 15.000 peseta's (ongeveer 1.500 gulden) ver oordeeld, omdat zij weigerden tegen hun stier te vechten. De arena van Se- vüla was door een stromende regen vR-anderd in een waar modderveld doch de drie matadors slaagden er in ieder een Van hun twee stieren te doden. Zij hadden hun schoenen uitgetrokken teneinde beter houvast tè hebben op de modderige grond. Daarna weigerden de stierenvechters verder te vechten. Hier op werden zij onmiddellijk gearresteerd en naar het politiebureau gebracht. Een inderhaast bijeengeroepen rechtbank on der voorzitterschap van de gouverneur, Alfonso Ortiz, veroordeelde de drie tot de bovengenoemde boete. Leverancier. De Amerikaanse marine heeft medegedeeld, dat tussen Amerika en Portugal een overeenkomst is getekend, volgens welke Portugal mijnenvegers en escorteschepen zal bouwen voor ge bruik door de landen van het Atlan tische pact. Het Amerikaanse aandeel in de kosten zal ongeveer 7.500.000 dol lars bedragen, hetgeen iets meer is dan de helft van de totale kosten. Het Ame rikaanse bedrag zal worden betaald volgens het program voor wederzijdse defensiebijstand. Omhoog. Na zich drie maanden in bene denwaartse richting te hebban bewogen is het indexcijfer der kosten van levens onderhoud in de Verenigde Staten tus sen half Februari en midden Maart iets gestegen. Het bureau voor arbeidssta- tistieken maakte bekend, dat het door dit bureau berekende indexcijfer der kleinhandelsprijzen in die maand met ■9.2 procent is gestegen. Wrevel. De Amerikaanse republikein De wey Short, voorzitter van de commissie voor de strijdkrachten van het Ameri kaanse Huis van Afgevaardigden, heeft Woensdag te Washington geëist, dat de Noordelijken in Korea hun krijgsgevan genenkampen voor internationale in spectie zullen openstellen, alvorens de UNO de bestandsonderhandelingen her vat. Hij sprak over „Oosterse barbaars heid" die de schuld was van de „slechte behandeling" van teruggekeerde Ame rikaanse zieken en gewonden. WE mogen toch wel aannemen, dat de Nederlander het gemiddeld wel 100 maal 's jaars over kouvatten heeft. Een schatting van het aantal malen dat we deze term in de mond nemen, is natuurlijk uiterst riskant, doch in een land waar ge durende een groot deel van het jaar de halve bevolking sniffend, snuitend en hoes tend rondloopt, lijkt dat getal toch werke lijk niet overdreven, zodat we met ons alleen een milliard maal per jaar spreken over iets waarvan niemand weet wat het nu eigenlijk betekent. Want wat is kouvatten? We vragen dus niet wat de gevol gen van kouvatten zijn, want de hoest en de kuch en de koorts en noemt u verder maar "N op, zijn voor weinigen van ons een geheim geble ven. Nee, we zouden werkelijk zo graag willen weten wat kouvatten op zichzelf is, en wat er dan gebeurt. Sterke afkoeling van het lichaam alléén is het niet, want bij helder vriezend weer vat men zelden kou. Het is ook niet uitsluitend afkoeling die met vochtigheid gepaard gaat, want bij het nemen van zwembaden zijn zowel de plotselingen afkoeling als de vochtig heid in voldoende mate aanwezig en van kouvatten bij zwemmers wordt toch zelden iets vernomen. Men stelt zich daarom voor dat het kou- vatten voornamelijk berust op klimatolo-'(Nadruk verboden) gische invloeden, die de weerstand der slijmvliezen verminderen dat bacteriën of vira gelegenheid krijgen binnen te dringen en infectie in de keel, neus of luchtwegen veroorzaken. Hier komen we op bekend terrein, want dergelijke infecties vatten we in de regel samen onder de naam ver koudheid, die dus een gevolg van het kou vatten is, maar die ons nog steeds niets vertelt omtrent de toedracht van het kouvatten zelf. Een verkoudheid is besmettelijk, maar dat is kouvatten toch zeker niet. Afgaande op de ervaringen moeten we dus aannemen, dat plotselinge temperatuurswisse lingen, vochtigheid van de lucht, het omslaan van het weer, tocht e.d. tot kouvatten kunnen leiden - waarbij vat baarheid en gewenning van kleding en verwarming van betekenis zijn maar wat onder kouvatten moet worden ver staan, blijft ondanks het veelvuldig ge scherm, met deze term, een onopgelost raadsel. Laten we ons thans weer eens wenden tot een ander raadsel, n.l. het raadsel der instincten van sommige insecten, waarmee in de laatste jaren interessante zijn genomen. Daarover morgen. proeven H. PéTILLON.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1953 | | pagina 2