Radio-actief Vikingscheepje als
souvenir voor Koningin
Middenstanders in rampgebied
weten niet waar zij aan toe zijn
Theorie en praktijk van
de integratie
Een prettig voorjaarsnieuwtje
Het Koninklijk bezoek aan Noorwegen
Drukke dag voor
vorstelijke gasten
Plaatselijke ambtenaren zijn onkundig van
in Den Haag getroffen regelingen
Klachten van
Kamercomm issie
Nu ook Castella
Bloetnenzeep
Karei Strassburger in
Zweden overleden
9
Indonesische minister van
Sociale Zaken afgetreden
Vandenberg neemt ontslag
als stafchef der „U.S. Air
orce
„België moet een toontje
lager zingen"
Sluiting Renaultfabriek
maakt 40.000 man werkloos
Schoonheid voor IEDERE
vrouw
Effecten- en
Geldmarkt
MacCarthy weer op
het oorlogspad
Radioreportages uit
Groenland
YRIJ D AG 8 MEI 1953
De tweede dag van het Nederlandse
Koninklijke bezoek aan Noorwegen begon
met een bezichtiging van het Noors-Neder
landse instituut voor atoomenergie te
Kjeller ten Noorden van Oslo. Koningin en
Prins werden daar ontvangen door de
Noorse directeur Gunnar Randers en de
Nederlandse professor dr. J. M. W. Milatz.
Na de laboratoria te hebben bezocht,
waar de Nederlandse physici aan Koningin
en Prins werden voorgesteld, bezichtigden
de hoge gasten de kernreactor. Er werden
enkele kleine zilveren Viking-scheepjes in
de reactor geplaatst, die door de straling
radio-actief werden. Aan de Koningin werd
daarna zo'n scheepje aangeboden, waarbij
haar de verzekering gegeven werd, dat de
radio-activiteit van dit voorwerp door de
korte bestraling nog te klein is, dan dat zij
enige schade zou kunnen doen.
In het kinderziekenhuis
Des middags bezocht de Koningin de
kinderafdeling van Oslo's Rijksziekenhuis,
een afzonderlijk gebouw met een uiterst
moderne inrichting. Het is een geschenk
van Zweden aan Noorwegen na de oorlog.
Dc Koningin werd begeleid door de Noorse
Koning. Het eerste bezoek gold de cou
veuse-kinderen, waarna ook de andere af
delingen werden bezocht. Grappige tafe
reeltjes waren er te over. In de ledikantjes,
in de speelkamer en zelfs bij de tandarts,
waar een der kleinen juist „onder de boor"
zat. Op een ogenblik vroeg de Noorse
Koning aan een knaapje van misschien vijf
jaar: „Hoe oud ben jij?" Het antwoord liet
niet op zich wachten, maar was wel ver
rassend: „Hoe oud ben jij?" De Koning
antwoordde: „Al tachtig jaar."
De kinderafdeling telt 900 personeels
leden, waarvan twee derde gedeelte vrou
wen zijn. De Koningin verbleef hier ge
ruime tijd en uitte herhaaldelijk haar bij
zondere belangstelling voor hetgeen hier
tot stand is gekomen.
Nederlandse lunch
Prins Bernhard had inmiddels een bezoek
gebracht aan de scheepswerf „Akers Mek.
Verksted". Hij werd vergezeld door Kroon
prins Olaf en enkele hoge Noorse mili
tairen.
Des middags was in „Dronningen" de
lunch gehouden, die door de Koningin
aan een vijftigtal gasten was aangeboden.
De tafelversiering bestond uit rose anjers.
Langs de wanden van de eetzaal waren
tulpen geschikt. Het menu bestond uit
paté de foie gras, piepkuikens met jonge
groenten uit Nederland, asperges en ijs met
aardbeien.
Men was opgetogen over de lunch, waar
voor alle ingrediënten, evenals het zilver en
het Sèvres-porselein, uit ons land waren
verzonden.
Als een familiekring
In de namiddag hield het Koninklijk Paar
receptie voor de „Hollandse kolonie" in het
gebouw der Nederlandse legatie.
Onze gezant en mevrouw Van Karnebeek
hadden alles op een zeer prettige wijze ge
regeld. Een voor een werden de bezoekers
aan de Koningin en de Prins voorgesteld
door onze gezant.
Het gebouw der legatie was in enkele
ogenblikken overbevolkt. Men moest na de
begroeting der Koningin weer naar buiten,
om later terug te kei-en, wilde men een
ieder een kans geven, onze Vorstin en Prins
de hand te drukken.
Na de begroeting verbleef de Koningin
nog geruime tijd temidden van haar land
genoten in Noorwegen. Het was net een
grote familiekring en onze gezant had
moeite, na afloop voor onze Vorstin een
weg te banen. Ook minister Luns was aan
wezig. Er werden tal van geschenken aan
de Koningin aangeboden, ook door een
aantal kinderen.
Onder de bezoekers bevonden zich ook
de heer en mevrouw Laurits Sand. De heer
Sand, een Noorse verzetsstrijder, voor wie
ook een gedenkteken is opgericht, is een
der bekendste figuren van het Noorse ver
zet. Hij is gehuwd met een Nederlandse.
Gala-voorstelling:
De dag werd besloten met een gala-voor
stelling van Schillers „Maria Stuart" in het
Nationale Theater. De Koninklijke bezoe
kers waren door de zij-ingang naar het bal-
con gegaan. Koningin Juliana was gekleed
in een roomkleurig avondtoilet. Aan haar
rechterzijde nam Koning Haakon plaats,
aan haar linkerzijde Prins Bernhard, die de
generaalsuniform der huzaren droeg.
De voorstelling oogstte een groot succes.
Het stuk werd geregisseerd door Agnes
MowinckeJ, het décor was van Stenersen.
In de korte pauzes werd muziek door het
orkest van het Nationaal Theater ten ge
hore gebracht.
Zijn partij zei vertrouwen in de
regering op
DJAKARTA, (Aneta). De Indonesi
sche minister van Sociale Zaken, Anwar
Tjokroaminoto, zal in de Vrijdagmiddag
te houden kabinetsvergadering zijn porte
feuille ter beschikking stellen, zo
heeft hij Vrijdagochtend verklaard. Hij
zal dit doen in overeenstemming met een
besluit van zijn partij (Partai Serikat Is
lam Indonesia) om geen vertrouwen te
stellen in het beleid van de regering ten
aanzien van de 17 October-affaire.
Politieke waarnemers menen, dat het
aftreden van Anwar geen onoverkomelijke
moeilijkheden voor het kabinet zal vor
men. Vice-premier Prawoto zal ad in
terim de portefeuille van Sociale Zaken
beheren, zoals Wilopo reeds ad interim
Defensie beheert. Intussen gingen er Don
derdagavond geruchten dat ook de minis
ter van Verbindingen, ir. Djuanda en de
minister van Onderwijs, Bahder Djohan
(beiden partijloos) het voornemen hadden
hun functies neer te leggen. Zij zouden
van mening zijn, dat het kabinet het voor
nemen om een vertrouwensvotum te vra
gen, had moeten doorzetten.
ADVERTENTIE
Donderdagmorgen hebben Koningin Juliana en Prins Bernhard een bezoek gebracht aan het Noors-Nederlandse instituut voor
atoom-energie. Tijdens het bezoek van links naar rechts: de Nederlandse professor MilatzPrins Bernhard, Koningin Juliana,
directeur Gunnar Randers en de Amerikaan Reynolds.
De commissie voor de watersnood uit
de Tweede Kamer heeft een overzicht ge
geven van de besprekingen, welke de com
missie gevoerd heeft met dc staatssecreta
ris van Economische Zaken over een aan
tal aangelegenheden, welke de midden
stand in het rampgebied betroffen.
Aanleiding tot deze bespreking was de
ongerustheid in de middenstand over het
uitblijven van de schaderegeling. Uitingen
van deze ongerustheid hadden de commis
sie vele malen en in verschillende vormen
bereikt. Ook hadden verschillende leden
van de commissie zelf gemerkt, dat, indien
zij voor middenstanders die hun bemidde
ling hadden ingeroepen, bij de departemen
ten aanklopten, het resultaat van hun po
gingen uitermate gering was. Dit had de
commissie met veel zorg vervuld.
Bij de commissie bestond de indruk, dat
het als een gebrek aangemerkt moet wor
den, dat verschillende ministeries, zoals
die van Financiën, van Maatschappelijk
Werk en van Economische Zaken, bij deze
problemen zijn betrokken. Van een goede
coördinatie is naar haar mening weinig of
geen sprake.
Het was de commissie van verschillende
zijden onder het oog gebracht, dat op vele
plaatsen de schade nog niet eens is opge
nomen.
De commissie heeft zich daarom gewend
tot de staatssecretaris, die speciaal de be
langen van de middenstand behartigt, ten
einde uit de impasse, waarin deze zaak
naar de mening van de commissie verkeert,
te geraken.
De staatssecretaris verklaarde, dat, of
schoon kort na de ramp de coördinatie
minder goed was, deze thans in de top
zeer goed genoemd mag worden. Er is naar
zijn mening voldoende overleg. De schil
dering van de feiten, die de commissie gaf,
bevreemdde hem enigszins. Uiteraard had
het Directoraat-generaal voor de Midden
stand wel eens vage klachten vernomen,
maar een zo somber gestelde uiteenzetting
had hij niet verwacht. De kwestie van de
schade-aangiften bij de rampschadebureux
is een zaak van het ministerie van Finan
ciën en de staatssecretaris was bereid de
concrete klachten met Financiën te be
spreken. Overigens achtte hij het begrij
pelijk. dat niet alle moeilijkheden tot een
oplossing gebracht kunnen worden, zolang
de Watersnoodschadewet niet tot stand is
gekomen.
Het wachten op de totstandkoming van
deze wet achtte de commissie zeer onge
lukkig. Zij opperde de mogelijkheid, dat
de interdepartementale commissie voor de
middenstand, waarvan de staatssecretaris
voorzitter is, zachtzinnig, indien het kan,
doch hard, indien het moet, op de deuren
van de verschillende departementen zou
kunnen kloppen om deze zaak in beweging
te brengen.
Ce staatssecretaris merkte op, dat het
weliswaar nuttig kan zijn de interdeparte
mentale commissie voor bepaalde proble
men bijeen te roepen, maar dat anderzijds
persoonlijk overleg in vele gevallen goed
werkt en zelfs bevredigender resultaten
heeft.
Van dc zijde van de commissie werd op
gemerkt, dat. in de meeste gevallen de
slachtoffers niet eens weten tot welke in
stantie zij zich hebben te wenden. Ook de
besturen van de organisaties van de mid
denstand kennen, naar gebleken was, de
weg niet, welke gegaan dient te worden om
voor deze bijzondere voorzieningen in aan
merking te komen. Ook ambtenaren in de
diverse gemeenten waren hiervan niet op
de hoogte. Het was leden van de commissie
bij hun bezoeken aan verschillende plaat
sen in het rampgebied gebleken, dat, zelfs
wanneer aan de betrokken middenstander
de weg wordt gewezen, hij zijn doel niet
kan bereiken, omdat de ambtenaren hem
meestal bij het begin de pas afsnijden met
de opmerking, dat zij over een regeling
niets gehoord hebben of dat zij, indien zij
hiervan wel gehoord hebben, geen toestem
ming hebben om de regeling toe te passen.
Dit was bijvoorbeeld het geval in Zicrikzee.
Wanneer de leden van de commissie zich
echter voor een bepaald geval tot de mi
nister van Maatschappelijk Werk of tot
hoge ambtenaren van zijn departement
wendden dan bleek telkens, dat voor zeer
vele gevallen wèl regelingen en richtlijnen
getroffen zijn en dat aan de uitvoering
hiervan niets in de weg staat. De conclusie
is, dat hetgeen aan de top klopt, aan de
onderkant öf niet begrepen wordt, dan
wel het contact tussen hoog en laag ergens
wordt onderbroken.
De staatssecretaris was bereid met ande
re depai'tementen te overleggen, of het niet
mogelijk is een eenvoudige publicatie sa
men te stellen ten behoeve van ramp
slachtoffers, waarin de diverse getroffen
rggelingen worden samengevat. Intussen
heeft de staatssecretaris de centrale mid
denstandsorganisaties reeds volledig laten
documenteren, waardoor deze in de gele
genheid zijn haar leden voor te lichten.
De 54-jarige generaal Hoyt S. Vanden
berg, sinds 1948 stafchef van de Ameri
kaanse luchtmacht, gaat op eigen verzoek
30 Juni met pensioen.
De minister voor de Luchtmacht, Tal-
bott., heeft „met tegenzin" in de pension
nering toegestemd.
Tot zijn opvolger is benoemd generaal
Nathan Twining, thans plaatsvervanger
van generaal Vandenberg.
Generaal Vandenberg werd in 1943 als
chef van de Amerikaanse luchtvaartmissie
naar Moskou gezonden om in Rusland
bases te zoeken voor bommenwerpers. In
1944 werd hij commandant van de lucht
strijdkrachten die de geallieerde pantser-
troepen in Frankrijk steunden.
Uitvinding van Belgisch ingenieur
Een Belgisch ingenieur, Amigaroff, heeft
een systeem uitgevonden waardoor een
piloot, wanneer zijn toestel zich boven een
vliegveld bevindt, zelf de landingslichten
kan ontsteken. Op het vliegveld Meisbroek
zijn proeven genomen met deze uitvinding,
die een zeer bevredigend resultaat hebben
gehad. De Uitvinding blijkt vooral van be
lang te zijn voor hulpvliegvelden, waar des
nachts meestal geen versoneel aanwezig is.
Door middel van de radio-telecommando,
zoals de uitvinding is gedoopt, kan de pi
loot niet alleen de lichten van de landings
baan in werking stellen, doch kan hij hier
van zelfs de sterkte regelen.
Brusselse persstem:
,.Het kan goed bedoeld zijn geweest, onze
prijzen en lonen sterker te laten oplopen
dan in andere landen. Dit gebeurde ech
ter in een periode van hoogconjunctuur
en nu wij in Europa een toontje lager
moeten zingen, moeten wij durven inzien
dat België te ver is gegaan in zijn econo
mische overmoed", aldus het katholieke
blad „De Standaard". Het Brusselse blad
schrijft dat de Belgische uitvoer naar Ne
derland nog steeds een waarde vertegen
woordigt van fr. 1.5 milliard per maand
en dat men deze maar niet zo in de waag
schaal kan plaatsen, vooral niet op het
ogenblik. „Als men op de buitenlandse
markt de hoogste lonen en hoogste prijzen
noteei-t, dan heeft men onvermijdelijk on
gelijk. Ook de buitenlandse investerin
gen", zo vervolgt het blad, gaan bij voor
keur naar landen die onder een wijs re
geringsbeleid niet boven hun middelen
leven. Dit blijkt duidelijk uit de buiten
landse beleggingen in Nederland waarbij
ook Belgische firma's betrokken zijn.
Frans scheepvaart-geschil
ook nog niet opgelost
PARIJS (Reuter). Donderdag is niet
gewerkt in de reusachtige, in een Parijse
voorstad gelegen, autofabrieken van Re
nault. De fabrieken zijn Woensdag door de
bedrijfsleiding gesloten, nadat een staking
van drie weken in de bekledingsafdeling de
productie van Renaults van het kleine mo
del had opgehouden. Het sluiten der gena
tionaliseerde Renault-fabrieken maakt
40.000 arbeiders werkloos en het kost
Frankrijk ongeveer een milliard francs per
week.
Ongeveer veertig der grootste Franse
koopvaardijschepen konden ook Donder
dag, als gevolg van de staking der scheeps
officieren, die een veertigurige werkweek
wensen, niet uitvaren. In Marseille zijn 31
Franse schepen door de staking getroffen.
Buitenlandse schepen hebben er geen hin
der van. De Franse luchtvaartmaatschap
pijen voeren extra-vluchten op Noord-
Afrika uit, teneinde de scheepspassagiers
zoveel mogelijk te helpen.
Een delegatie der stakende koopvaardij-
officieren heeft de regering verzekerd dat
de staking zich niet zal uitstrekken tot
schepen, die Indo-Chinese havens als be
stemming hebben.
Vertegenwoordigers der reders hebben
de minister voor de Koopvaardijvloot, Ju
les Ramarony, medegedeeld dat het hun
onmogelijk is de eis der scheepsofficieren
voor een veertigurige werkweek, inplaats
van de thans geldende werktijd van 48 uur
per week, bij de huidige salariëring in te
willigen, waarbij zij er op wezen dat de
exploitatiekosten der Franse koopvaardij
schepen thans reeds dertig tot zestig pro
cent hoger liggen dan in hel buitenland.
De twee wijd en zijd befaamde Castella
schoonheidszepen hebben er een zusje bij-
gekregen; een heerlijk frisse Bloemenzeep,
met de geur van prille rozen. Deze Bloemen
zeep is onverpakt in de winkel te krijgen in
vier zachte kleuren, voor de bescheiden prijs
van 20 cent Nu kan IEDERE vrouw Castella
gebruiken, nu kan IEDERE vrouw mooi zijn.
Want er is nu Castella voor iedere huid en
iedere beurs. Houdt U van een zeep, die Uw
huid mild koestert onder een laag donzig
zacht schuim, dan neemt U Castella Spécial
(32 ct.). Andere dames zullen zich weer
liever houden aan de klassieke Castella
Schoonheidszeep (32 ct.). En als U zich voor
een gering bedrag wilt omgeven met het
lente-parfum van ontluikende rozen, maak
dan eens kennis met Castella Bloemenzeep
(20 cent).
De maand April moge dan voor Neder
land in de Europese Betalings-Unie een
kleiner overschot hebben opgeleverd, nl.
f 54 millioen tegen f 134 millioen in Maart,
onze vorderingen overtreffen reeds lang
onze schulden, zodat wij 50 pet. van ons
actief in goud of dollars betaald krijgen en
de andere helft in de vorm van crediet
moeten laten staan. Van debiteur zijn we
crediteur geworden met een vordering van
•c.a. f 800 millioen en het deficit in de zui
vere dollarsfeer is dan ook verdwenen,
zodat van een dollartekort geen sprake
meer is. De Nederlandse regering heeft
daaruit een nieuw consequentie getrokken
door de oude schuld van 48 millioen aan
het Monetaire Fonds af te lossen, maar
staat tevens voor een andere consequentie
welke uit de crediteurpositie in de E.B.U.
voortvloeit, namelijk een verdere liberali
satie van de invoer, welke thans 82 pet.
bedraagt maar tot c.a. 91 pet. dient te wor
den verhoogd.
De voorzitter van de enquêtecommissie
van de Amerikaanse senaat, de republi
keinse senator MacCarthy, heeft het voor
stel geopperd, dat de voormalige minister
van Buitenlandse Zaken, Dean Acheson,
nader zal verklaren, waarom „30.000 tot
40.000 boeken geschreven door communis
ten en meelopers" werden aangekocht voor
Amerikaanse bibliotheken in het buiten
land. MacCarthy kondigde in een per tele
visie uitgezonden openbare „hearing" aan,
dat hij weldra een opvoedkundige film zou
laten vertonen, die naar hij zeide door de
afdeling voorlichting van de UNO was ver
spreid. Deze film was „anti-Amerikaanse
propaganda zoals ik nog nooit gezien heb".
inister S. L. Mansholt in gesprek met August Andresen, lid van het Amerikaanse
tongres uit Minnesota. Minister Mansholt (rechts) ontmoette de heer Andresen
tijdens een vergadering van het landbouwcornité. Andresen is de schepper van de J
wettelijke regeling van de import van landbouwproducten.
Karei Strassburger, directeur van het In
ternationaal vermaarde Circus Strassbur
ger, is gistermorgen te Trellcborg in Zwe
den overleden. Hij stond bij de haven toe
te zien, hoe materieel van zijn onderne
ming verscheept werd en viel plotseling in
het water. Toen men hem ophaalde, waren
de levensgeesten geweken. Hartverlam
ming wordt als doodsoorzaak aangenomen.
Vermoedelijk is de heer Strassburgcr, die
zich de laatste dagen reeds minder goed
voelde, overwerkt geweest. Hij heeft de
leeftijd van 53 jaar bereikt. Enkele jaren
geleden is hij door naturalisatie Nederlan
der geworden. De begrafenis zal plaats
hebben in Hilversum, waar het Circus
Strassburger zijn winterkwartier heeft.
Karei Strassburger werd in 1899 (tij
dens een toumée vain het familiecircus,
waarvan zijn vader Adolf en zijn oom
Leopold de directie voerden) in Oost-Prui
sen geboren. Hij trad voor het eerst iin de
piste op, toen hij zes jaar was, als volti-
geur. Vier jaar later vertoonde hij zijn
eerste vrijheidsdressuur met zes pony's en
op zijn twaalfde reed hij hogeschool. Steeds
heeft in zijn klassieke circusprogramma's
het paard een grote rol gespeeld.
In 1928 bezocht het circus voor het eerst
ons land. In 1936 werd Karei Strassburger,
die reeds eerder in de zakelijke leiding
was opgenomen, tot directeur benoemd. In
dat jaar vestigde het bedrijf zich hier
voor goed. Karei Strassburger was gehuwd
met een dochter van Leopold Strassburger,
de hogeschoolrijdster Regina, uit welk hu
welijk een dochtertje, de thans vijfjarige
Gina, is geboren.
Met Karei Strassburger is een der laat
ste afstammelingen van een echte circus
dynastie heengegaan. In zijn jeugd was
het familiebedrijf nog een ruitergezelschap.
Door zijn grote vakkennis, zijn sobere leef
wijze, zijn nauwgezette plichtsbetrachting
en hoog verantwoordelijkheidsgevoel was
hij zeer populair, zowel bij zijn vaste
medewerkers, als bij de artisten die voor
hem optraden.
De radioverslaggever Siebe van der Zee
gaat binnenkort, in gezelschap van de
schrijver Anthony van Kampen, een reis
van ongeveer vijf maanden naar Groen
land maken. Het tweetal wil trachten zo
ver mogelijk tot het hoge Noorden door te
dringen, de kleine en schaarse bevolkings
groepen langs de kust te bezoeken en met
hen op visvangst en jacht te gaan. Zij wil
len voorts de plaats opzoeken, waar om
streeks 1600 cle eerste Nederlandse walvis
vaarders hun nederzetting op Groenland
hadden en nagaan of daarvan nog iets over
is. Ook willen zij de plek trachten te vin
den waar aan het einde der tiende eeuw
de verbannen IJslandse viking Eric de
Rode in Groenland voet aan wal heeft ge
zet.
Het tweetal zal in de tweede helft van
de volgende week naar Denemarken reizen
en vandaar op 24 Mei naar Groenland ver
trekken. De eerste uitzendingen van deze
avontuurlijke tocht zullen op Donderdag
14 Mei even voor het vertrek uit ons
land en op 23 Mei kort voor de af
vaart uit Kopenhagen worden gegeven.
Men verwacht, dat het daarna wel een
week of zes zal duren, voordat de eerste
reportages uit Groenland in Hilversum
zullen arriveren -om te worden uitgezonden.
Hiermee treden we een nieuw stadium
in, waarover in de vergadering van de
O. E. E. C. te Parijs breedvoerig is gespro
ken cn dat ook de Nederlandse werkge
vers reeds tot een waarschuwend artikel
heeft geïnspireerd, omdat hierbij niet mag
worden vergeten dat om zo te zeggen de
liefde niet van een kant mag xomen.
In dit verband is het van belang nog
eens de ontwikkeling van de Nederlandse
buitenlandse handel na te gaan, waaraan
ook de president van de Nederlandse Bank
in zijn laatste jaarverslag een beschou
wing heeft gewijd. Want het overschot op
onze betalingsbalans is voor het grootste
deel aan die ontwikkeling te danken, met
name aan de belangrijke stijging van de
Nederlandse export gedurende de laatste
jaren. De volgende cijfers spreken voor
zich zelf:
1938 f 1073 millioen 1951 f 7494 millioen
1949 f3850 1952 f8089
1950 f 5372
Het Nederlandse bedrijfsleven heeft dus
wel zijn best gedaan om de positie van ons
land op de wereldmarkten te verbeteren
en tot de „verharding" van onze valuta
krachtig bijgedragen. En deze verbeterde
positie stelt ons thans inderdaad wel in
staat door een verdere liberalisatie een
grotere invoer toe te staan, maar het Ne
derlandse bedrijfsleven heeft schoon gelijk
als het er op wijst dat een grotere import
alleen mogelijk is, althans alleen kan
worden gehandhaafd als aan de ontwikke
ling van de Nederlandse export niet tel
kens nieuwe belemmeringen in de weg
worden gelegd.
In het verslag van de Herstelbank is er
terecht op gewezen dat zodra nieuwe ex-
portgebieden door ons land zijn veroverd,
het betrokken land niet zelden ter be
scherming van interne belangen, zijn gren
zen sluit.
Engeland is hiervan een sprekend voor
beeld. In 1938 maakte de export naar En
geland 22.7 pet. van de totale Nederlandse
export uit, in 1951 bedroeg dit percentage
15.8, maar in 1952 was het tot 12.4 ge
daald, als gevolg van de door dit land
toegepaste invoerrestricties. Nederland
heeft zich toen in andere richting moeten
oriënteren en in het raam van de Bene
lux de uitvoer naar België en Luxemburg
sterk gepousseerd, waardoor het percen
tage, dat in 1938 10.2 bedroeg en in 1951
14.6 in 1952 tot 15.5 kon stijgen en de
Beneluxpartner in plaats van het Verenigd
Koninkrijk de eerste plaats als afnemer
van de Nederlandse export is gaan bezet
ten. Terloops zij hier opgemerkt dat, zo
als minister Van de Kieft dezer dagen nog
heeft herinnerd, de ontwikkeling van de
handel met België en Luxemburg niet een
zijdig was, maar dat ook de invoer uit
België aanmerkelijk is gestegen en ook in
1952 groter was dan de export naar dat
land. Terwijl in 1938 de invoer uit België
11 y2 pet. van het totaal bedroeg, is dit
percentage in 1952 tot 17 pet. opgelopen
en ook hier. staat België van alle andere
landen boven aan, ook boven West-Duits-
land dus, dat in 1938 de voornaamste im
porteur van Nederland was.
Wanneer thans tegen de grote invoer uit
Nederland van Belgische zijde bezwaren
worden ingebracht, kan op bovenstaande
cijfers terecht worden gewezen, maar
blijkt tevens de juistheid van hetgeen in
het verslag van de Herstelbank wordt op
gemerkt.
Dit blijkt trouwens ook nog uit meer.
Als een zeer verheugend verschijnsel kan
worden aangemerkt dat ten aanzien van
de Nederlandse uitvoer het aandeel van
Europa verhoudingsgewijs is verminderd
van 68.8 pet. in 1951 tot 66.6 pet. in 1952
en dat daarentegen het aandeel van de
Verenigde Staten en de andere Ameri
kaanse staten van 12.5 pet. in 1951 tot
IS.1 pet. in 1952 is gestegen, dat van de
Verenigde Staten alleen van 3.6 pet. in
1938 tot 5.6 pet. in 1951 en 6'/s pet. in
1952. De Nederlandse export heeft dus
gedaan wat nodig was om onze dollarposi
tie te versterken, maar wanneer eerst En
geland, daarna België en Luxemburg en
tenslotte ook nog de Verenigde Staten aan
de in het land naar voren tredende pro
tectionistische tendenzen tegemoet komen
en de invoer uit Nederland beperken, kan
men toch moeilijk verwachten dat wij met
deze eenzijdige ontwikkeling van de we
reldhandel, die in flagrante strijd is met
de hooggestemde beschouwingen over de
integratie van Europa, accoord zullen
gaan. Want vooral sinds Indonesië voor
ons is verloren gegaan, zijn wij in sterkere
mate van de export afhankelijk geworden.
Indonesië maakte in 1938 c.a. 10 pet. van
onze export uit, thans nog slechts 5y pet.,
terwijl de totale export van Nederland
c.a. de helft van de nationale productie
uitmaakt. Ook de verdere industrialisatie
en de vergroting van de nationale produc
tie zijn alleen mogelijk als tegelijkertijd ook
de export kan worden vergroot en de Ne
derlandse werkgevers hebben dus gelijk
als zij waarschuwen tegen een ontaarding
van de liberalisatie, waardoor dc binnen
landse markt met goederen zou worden
overstroomd en tevens de export zou wor
den afgeremd.
In dit verband zij er aan herinnerd dat
de Nederlandse export in het eerste kwar
taal van het lopende jaar meer dan f 200
millioen kleiner was dan in het overeen
komstige tijdvak van 1952.
Men ziet hieruit hoe gemakkelijk het is
over integratie e.d. schone leuzen aan te
heffen, maar hoe moeilijk het is op dit
punt tot practische resultaten te komen
en ook hoe voorzichtig men daarom moet
zijn met verdere industrialisatie als be
staande industrieën nu reeds hun export
ternauwernood kunnen handhaven.
