„Verkeersintensiteit in 1970
drie maal zo groot als nu"
Slecht weer in de Paasweek
remde omzetontwikkeling
Levensverzekerings- uitkeringen op
destijds in ïndië afgesloten polissen
VADERDAG
875,
!(§)ESEiIEÏ
PANDA EN DE GROEI-STRALEN
Wereldnieuws
JEUK
D.D.D.
De radio geeft Donderdag
Accoord over lonen
van rijkspersoneel
Bromfietsen vonden veel aftrek in April
ia het
zo
De zon
WOENSDAG 17 JUNI 1953
Belangrijke principiële beslissing
van het Haagse Gerechtshof
Internationale expositie
te Antwerpen
'n Douwma-Das
Altijd te pas
Koning van Cambodja
moet zich rustig houden
WIJ ETALEREN!!
FRAAIE GOTHIEKE HUISKAMER
Heringa Wuthrich
BLIKSEMAFLEIDERS
VOORSPELLING IN PALEIS NOORDEINDE:
Canadees geleerde
naar Leiden
Deviezenreserve met ruim
15 millioen vermeerderd
W
(Van onze parlementaire redacteur)
Het Gerechtshof te 's Gravenhage heeft
op 28 Mei uitspraak gedaan iin een proef
proces, door belanghebbenden aanhangig
gemaakt tegen de „Eerste Nederlandsche
Verzekeringsmaatschappij op het leven en
tegen invaliditeit N.V.", inzake de uitbe
taling van het volle bedrag der levensver
zekeringsuitkeringen (op in het voor
malige Nederlands Oost Indië afgesloten
polissen).
Bij vonnis van 2 Januari 1952 had de
Haagse Rechtbank de vordering tot uitbe
taling van het volle bedrag in Nederland
toegewezen. De Eerste Nederlandsche heeft
tegen deze beslissing beroep aangetekend
en het Hof heeft thans het vonnis van de
Rechtbank bekrachtigd. Echter heeft het
voor zijn beslissing een motivering ge
geven, wélke, wat betreft het principe, af
wijkt van de overwegingen van de Recht
bank.
Het Hof heeft namelijk de restrictie ge
maakt, dat vorderingen uit overeenkom
sten tegen de verhouding van 1 op 1 (van
de Nederlands-Indische gulden tot de
Roepiah Indonesia) slechts opeisbaar zijn
voor 4 Februari 1952, het tijdstip waarop
de roepiah practisch is gedevalueerd en de
verhouding van de roepiah tot de Neder
landse gulden 3 op 1 is geworden. Het gaat
hier over een zaak, die in kringen van ge-
pensionneerden, zowel in Nederland als in
Indonesië, grote verontrusting heeft ge
wekt.
Na de door de Indonesische regering geno
men monetaire maatregelen ontstond on
zekerheid over de uitkering van bij Neder
landse maatschappijen afgesloten verzeke
ringen.
Er zijn om het kortheidshalve te rele
veren drie soorten polissen uitgereikt:
le, waarin wordt gesproken van „Neder
landse guldens", 2e, waarin sprake is van
„Nederlands-Indische guldens", 3e, waarin
slechts over „guldens" wordt gesproken.
De klacht is nu, dat sommige verzeke
ringsmaatschappijen zich op het standpunt
stellen, dat indien uitbetaling dient te ge
schieden in Nederlandse courant, deze ge
baseerd moet zijn op een verhouding van
3 op 1.
Tegen de Eerste Nederlandsche was nu
terzake van deze stelling een proefproces
aanhangig gemaakt, waarbij het ging over
een gevorderde uitkering van f 6566.
De rechtbank overwoog, dat betalings
plicht bestaat te 's Gravenhage in N.I.
courant en dat, waar de gelijkstelling van
de Nederlands-Indische gulden aan de
Nederlandse gulden alleen te zien is als
een indertijd ter plaatste gebruikte varië
teit van de ene en zelfde (immers in de
praktijk gelijkwaardige) munt van het
Koninkrijk der Nederlanden, nu Neder
lands Indische courant in de zin als bij de
polis bedoeld niet meer bestaat, daarvoor
in Nederland Nederlandse guldens moeten
worden vergoed.
Interpretatie van het Hof
In de overweging van zijn beslissing
zegt het Haagse Hof, dat aangenomen
moet worden, dat na de souvereiniteits-
overdracht de bestaande muntsoort is blij
ven bestaan en slechts een naamswijziging
heeft ondergaan in zoverre, dat voortaan
in plaats van gulden wordt gesproken van
roepiah, zijnde de Maleise vertaling van
het Nederlandse woord gulden. Voorts dat
de gevolgtrekking gewettigd is, dat de re
gering van de Republiek Indonesia de 1 op
1-verhouding van Nederlands-Indische
gulden tot Roepiah Indonesia heeft willen
'handhaven en dat deze officiële koers na
het van kracht worden van de deviezen-
certificaten-regeling niet is vervallen.
Deze regeling heeft slechts betrekking op
de transferkoers. Het bedrag, waarover
het in dit proefproces gaat, was per 1 Sep
tember 1950 opeisbaar geworden en het
Hof overwoog dat het onredelijk zou zijn,
een schuldeiser te belasten met het risico
van koersdaling na de dag der opeisbaar
heid.
Het Hof heeft echter gesteld, dat deze
kwestie slechts belang heeft voor vor
deringen uit overeenkomsten als de onder
havige die voor 4 Februari 1952 opeis
baar zijn geworden.
De vordering werd toegewezen, maar de
principiële beslissing is in deze zaak toch
het belangrijkste. De uitkeringen, welke
na 4 Februari 1952 opvorderbaar zijn ge
worden, zullen dus kunnen geschieden in
de verhouding van 3 op 1.
Op 20 Juni wordt in het Middelheimpark
te Antwerpen de tweede biennale voor
beeldhouwwerk geopend. Op deze interna
tionale openluchttentoonstelling, welke een
overzicht zal geven van de beeldhouwkunst
in de laatste vijftig jaar, zullen 225 werken
van kunstenaars uit zestien landen geëxpo
seerd worden. Nederland wordt vertegen
woordigd met werken van Andriessen,
Krop, Esser, Couzijn, Verhulst en Kneul-
man. De tentoonstelling duurt tot 30 Sep
tember.
ADVERTENTIE
Gen. Cronjéstraat 4044 - Tel. 15438
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.15 Platen. 7.45 Gebed. 8.00
Nieuws. 8.15 Platen. 9.00 Voor de huisvrouw.
9.40 Schoolradio. 10.00 Gewijde muziek. 10.30
Morgendienst. 11.00 Voor de zieken. 11.45
Platen. 11.50 Als de ziele luistert, causerie.
12.00 Angelus. 12.03 Concert. 12.30—12.33
Land- en tuinbouwmededelingen. 12.55 Zon
newijzer. 13.00 Nieuws. 13.20 Piano en bari
ton. 13.50 Platen. 14.00 Promenade-orkest en
solist. 14.45 Voor de vrouw. 15.15 Kinder
koor. 15.30 Pianorecital. 16.00 Bijbellezing.
16.30 Sopraan en piano. 17.00 Eben Haezer,
hoorspel voor de jeugd. 17.30 Platen. 17.40
Voordracht. 18.00 Tenor, hobo en orgel. 18.30
Platen. 18.35 Op de stelling. 18.45 Platen.
19.00 Nieuws. 19.10 Levensvragen van aller
lei aard. 19.30 Platen. 20.00 Radiokrant. 20.20
Radio-vossenjacht. 21.15 Platen. 21.30 Chloro-
phyl, dat geen chlorophyl is, causerie. 21.45
Marinierskapel. 22.15 Pianorecital. 22.45
Avondoverdenking. 23.00 Nieuws. 23.15
24.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek
7.30 Platen. 7.50 Dagopening. 8.00 Nieuws
8.15 Platen. 9.00 Morgenwijding. 9.15 Liede
ren. 9.25 Voor de vrouw. 9.30 Platen. 10.50
Voor de kleuters. 11.00 Gevarieerd program
ma. 12.00 Zang en piano. 12.25 In 't spionne
tje. 12.30 Land- en tuinbouwmededelingen
12.33 Platen. 12.50 Uit het bedrijfsleven. 13.00
Nieuws. 13.15 Mededelingen of platen. 13.20
Metropole-orkest. 13.50 Platen. 14.05 Cabaret,
14.30 Bas en piano. 15.00 Voor de zieken
16.00 Tussen vier en vijf. 16.45 Voor de jeugd
17.30 Militaire actualiteiten. 17.40 Platen
17.45 Regeringsuitzending: Moderne schrij
vers over Indonesië. 18.00 Nieuws 18.15 Sport
problemen. 18.25 Reportage of platen. 18.30
Lichte muziek. 19.00 Gesproken brief uit
Londen. 19.05 Jazzmuziek. 19.30 Amusements
muziek. 20.00 Nieuws. 20.05 Radio Philhar
monisch orkest en solist. 21.10 Sinaasappelen
en Citroenen, hoorspel. 22.25 Lichte muziek
23.00 Nieuws. 23.15 Sportactualiteiten. 23.30
24.00 Platen.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.15 Amusementsmuziek
12.30 Weerbericht. 12.34 Amusementsmuziek
13.00 Nieuws. 13.15 Platen. 14.00 Engelse les
14.15 Platen. 14.30 Franse les. 14.45 Klassieke
muziek. 15.30 Platen. 15.45 Dansmuziek. 16.00
Negro-spirituals. 16.15 Koorzang. 17.00
Nieuws. 17.10 Platen. 17.15 Voor de kinderen
18.15 Koorzang. 18.30 Voor de soldaten. 19.00
Nieuws. 19.40 Platen. 19.50 Voordracht. 20."
Verzoekprogramma. 21.00 Voor de vrouw.
21.45 Verzoekprogramma voor de vrouw.
22.00 Nieuws. 22.15 Platen. 22.5523.00
Nieuws.
BBC
22.00—22.30 Engelse litteratuurgeschiede
nis. (Op 2M en 49 m.).
BANGKOK (A.F.P.) Uit regerings
kringen verluidt, dat de regering van Thai
land Koning Norodom Sihanoek van Cam
bodja heeft verzocht geen regering in bal
lingschap te vormen. Bangkok zou de Ko
ning ook verzocht hebben, geen politieke
activiteit te ontplooien en vooral geen ver
klaringen tegenover de pers af te leggen,
vraaggesprekken toe te staan of conferen
ties te beleggen. De Koning van Cambodja
zou op deze voorwaarden in Thailand mo
gen blijven.
Officieel wordt medegedeeld, dat in het
overleg tussen de regering en de Centrale
van Overheidspersoneel thans overeen
stemming is bereikt met betrekking tot de
financiële positie van het rijkspersoneel.
De lonen der vaklieden zullen worden
verhoogd met 6,24 per maand. Ten aan
zien van de middelbare en hogere ambte
naren zal de bekende overbruggingstoelage
van 240 worden omgezet in een percen
tuele toeslag. Ook voor de ongeschoolde en
halfvaklieden is enige verbetering tot
stand gekomen. De salariswijzigingen voor
de lagere administratieve en technische
ambtenaren houden gelijke tred met de
verbeteringen, die voor de ambtenaren-
vaklieden tot stand zijn gekomen. Voor de
ambtenaren-werklieden op weekloon zal
het aantal periodieke verhogingen van 6 op
4 worden teruggebracht. Tenslotte is het
bedrag van de vacantietoeslag over 1953
in afwijking van de regeling over 1952
zonder enige beperking op 2 percent van
het salaris vastgesteld waarbij het onder
scheid tussen gehuwden en ongehuwden is
komen te vervallen.
De Centrale van Overheidspersoneel
heeft er haar voldoening over uitgespro
ken dat het overleg dat aanvankelijk
dreigde te stagneren tenslotte toch tot
overeenstemming heeft geleid. Hier is op
nieuw de grote waarde van het overleg
tussen regering en organisaties van amb
tenaren bevestigd.
ADVERTENTIE
Deze buitengewoon solide kamer, vervaardigd door
één van Neêrjands toonaangevende fabrieken en
bekleed met uitgeschoren wollen moquette, brengen
wij U tegen de bijzonder lage prijs van
2 meter lang dressoir met luifel,
ingelegde uitschuifbare tafel,
4 stoelen en 2 armfauteuils.
HAARLEM TEL. 11491
KRUISSTRAAT 11
MEUBELSHOWROOM
RIDDERSTRAAT 24
Betalingsverkeer met
Brazilië verbeterd
De Nederlandsche Bank deelt mede, dat
met Brazilië een regeling van kracht is ge
worden, die een wijziging betekent in de
voorlopige monetaire overeenkomst van
Augustus 1948. De verrekening van het
Nederlands-Braziliaanse handelsverkeer
geschiedde tot dusver via de rekening in
cruzeiro's, die de Nederlandsche Bank bij
do Banco do Brasil onderhoudt. Hierdoor
ontbrak voor de Nederlandse handel de
mogelijkheid, deel te nemen aan dat ge
deelte vam het verkeer, dat in Brazilië
niet tegen de officiële koers wordt afgere
kend. Krachtens de nu aangebrachte wij
ziging is de cruzeiro als accoord-valuta
vervangen door de „convenio-dollar".
Hierdoor kan voortaan ook Nederland de
voordelen van de „cambio livre" (vrije
wisselmarkt) genieten.
Er zullen twee koersen gelden voor de
omrekening van cruzeiro's in accoord-
dollars en omgekeerd: de officiële koers
en een koers, die door de Braziliaanse
Nationale Bank wordt vastgesteld voor
transacties, die tot de „cambio livre" zijn
toegelaten.
ADVERTENTIE
Haarlem
ADVERTENTIE
In het Paleis Noordeinde wordt deze
week door de A.N.W.B. in samenwerking
met de wereldorganisatie voor automobi
lisme en tourisme de eerste internationale
verkeerstechnische leergang gehouden,
waaraan afgevaardigden uit zeventien lan
den deelnemen. De leergang is gisteren
door de minister van Verkeer en Water
staat, mr. J. Algera, geopend.
Deze zeide in een toespraak onder meer,
dat de schade bij ongelukken in het weg
verkeer, berekend over het jaar 1948, on
geveer 90.000.000 moet hebben bedragen,
of wel 10 per inwoner. Dit cijfer is ver
gelijkbaar met schattingen uit andere
landen en komt vrijwel daarmee overeen.
De nieuwe wetenschap, de verkeerstech
niek, kan door vele vraagstukken op ver
keersgebied een oplossing brengen, daar
ben ik zeker van", aldus de minister. „Het
is daarom goed, dat deze wetenschap niet
tot een kleine kring van deskundigen be
perkt blijft, maar dat alle functionarissen
van hoog tot laag in het verkeer zich met
deze vraagstukken bezig houden."
De minister zeide het nodig te achten
dat verkeerstechnici wetenschappelijk
worden opgeleid.
De voorzitter van de wereldorganisatie
voor Tourisme en Automobilisme, de Vi-
comte De Rohan, zeide dat de ontwikke
ling van het wegverkeer nauw samenhangt
met de ontwikkeling van de economie.
In Amerika rijden thans rond vijftig
millioen motorvoertuigen. Het aantal steeg
sedert 1939 met 43 percent. In Engeland
steeg het aantal motorvoertuigen van 1939
tot heden van 3,2 tot 4,6 millioen. Het aan
tal auto's in Zweden is sedert 1939 verdub
beld. Gebleken is, dat stijging van het na
tionale inkomen met één percent, een toe
name met 1,5 percent van het autopark ten
gevolge heeft.
De spreker geloofde niet, dat de toene
ming van het aantal motorvoertuigen in
West-Europa zo sterk zal zijn als in Ame
rika. Toch zeide hij te voorzien, dat in
Engeland in 1960 6,5 millioen auto's en in
1970 9 millioen auto's zullen rijden. In de
V. S. zal de stijging 4 percent 's jaars zijn.
In Nederland, dat in 1970 zeker 12 millioen
inwoners zal hebben, voorziet hij in 1970
een verkeersintensiteit, die 3,5 maal zo
groot zal zijn als in 1950.
Deze en dergelijke verveelvoudigingen
zullen v/egenbouwers, verkeerstechnici en
verkeersregelaars voor enorme vraagstuk
ken stellen. Internationaal is hiervoor nau
we samenwerking met betrekking tot de
aanleg en het onderhoud der internationale
wegen nodig.
Een te krappe financiering van het we
genplan, dat zonder twijfel zware finan
ciële offers vergt, zal ook mensenlevens
kosten. Goede wegen en rationele verkeers
regelingen zullen altijd besparing geven,
aldus deze woordvoerder.
Uit het cijfermateriaal, dat door het
Economisch Instituut voor de Middenstand
is gepubliceerd met betrekking tot het om-
zetverloop in het klein- en middenbedrijf
gedurende April 1953 blijkt, dat in de
branches in voedings- en genotmiddelen
ten opzichte van de overeenkomstige
maand in 1952 over het geheel genomen
geen belangrijke wijzigingen zijn opgetre
den. Een uitzondering hierop vormt het
slagersbedrijf, dat een vrij aanzienlijke
geldomzetvermeerdering kon boeken. Deze
stijging dient echter voor een belangrijk
deel aan prijsstijgingen te worden toege
schreven. Van een enigszins belangrijke
toeneming van de hoeveelheidsomzetten is
dan ook geen sprake geweest.
Zowel in 1952 als in 1953 vielen de Paas
dagen in April. In het lopende jaar was
Pasen echter een week vroeger dan in
1952, met het gevolg, dat de Paasaankopen
door het publiek reeds ten dele in Maart
werden verricht. Bovendien waren de
weersomstandigheden in de Paasweek dit
jaar belangrijk ongunstiger dan verleden
jaar, zodat de schoeisel- en textielomzet-
ten niet het niveau bereikten van die in
1952. Overigens kan worden waargenomen,
dat in de winkels in duurzame consump
tiegoederen de verschillen tussen de om
zetten in April van het lopende jaar en die
in de corresponderende maand van 1952
groter waren dan die in de bovenvermelde
sectoren, dit zowel in gunstige als in on
gunstige zin.
Aanzienlijke stijging
Met betrekking tot het omzctverloop in
duurzame consumptiegoederen constateert
men met name in het rijwielbedrijf en in
de handel in ijzerwaren en gereedschap
pen een aanzienlijke omzetstijging en wel
van respectievelijk 14 percent en 12 per
cent. Dit moet worden toegeschreven aan
de toenemende verkoop van rijwielen met
hulpmotor en aan de gestegen activiteit in
de bouwnijverheid.
Van geringe betekenis was de omzetver-
meerdering in de boekhandel (8 percent)
en in de détailhandel in sportartikelen (4
percent. De omzetten in de kantoorboek
handel waren gelijk aan die in April 1952.
In de détailhandel in glas, aardewerk,
porselein en huishoudelijke artikelen, in
meubelen en aanverwante artikelen, in
schoeisel en in textiel bereikten de April-
omzetten in het lopende jaar niet het
niveau van die in de corresponderende
maand van 1952. De omzetten gaven da-
10. „Zo", zei Jolliepop, „mijn hals is weer
normaal, maarmaar wat is er met mijn
costuum gebeurd?! Het is mij opeens veel
te groot! „Arme Jolliepop!", riep Panda,
„met je pak is niets gebeurd, maar je bent
zelf gekrompen!" Het duurde even, voor dit
verschrikkelijk feit tot de geplaagde knecht
doordrong. Toen sprong hij met een ge
smoorde kreet van zijn stoel en liep. strui
kelend over zijn kleren, op de professor
toe. ,jJit gaat te ver!", riep hij sidderend
van woede, „ziet, wat uw verfoeilijke stra
len mij hebben aangedaan!" „Ik zie het",
zei de geleerde, zich belangstellend over
hem heen buigend, „het is zeer.eh.
interessant". „Maar professor!", riep Panda
„hij vindt het niet prettig! Maak hem gauw
weer normaal!" „Ik zal het proberen", zei
de geleerde, de straler opnieuw op Jollie
pop richtend, „ik begin nu in elk geval met
de werking van mijn uitvinding vertrouwd
te raken. Hij moet nu weer groeien, hè?.
hmeen paar dubbel gebundelde, pul
serende gammastralen zullen wel het ge
wenste effect hebben". Onder de straling
begon Jolliepop inderdaad als deeg te rij
zen, tot hij zijn pak weer geheel opvulde.
„Stop!", riep Panda, „hij is nu weer nor
maal! Pas op, u richt nu alle stralen op één
arm!! Uitschakelen!!!" de geleerde scha
kelde haastig het apparaat uit, maar het
was reeds te laatWeliswaar was Jol
liepop weer in zijn waardige grootte her
steld, doch deze waardigheid werd ontsierd
door een arm, die beslist te lang was!
De „National Research Council" in Ca
nada heeft 14 beurzen elk van 2500 dollar
toegekend aan Canadese geleerden ten
einde hen in de gelegenheid te stellen aan
buitenlandse universiteiten belangrijk we
tenschappelijk werk te verrichten. Een de
zer beurzen is ten deel gevallen aan doc
tor R. D. Heyding, die te Leiden tezamen
met prof. dr. E. A. E. van Arkel anorga-
nisch-chemische onderzoekingen ter hand
zal nemen.
Blijkens de weekstaat van de Nederland
se Bank is de deviezenreserve met een
bedrag van 15,5 millioen vermeerderd
tot 1.831,5 millioen en is de goudvoor
raad onveranderd gebleven, zodat deze
posten tezamen met eenzelfde bedrag aan
gegroeid zijn tof ruim 4.121 millioen. De
bankbiljettencirculatie vertoonde de ge
bruikelijke inkrimping in de tweede week
van de maand, maar blijft met 3.008 mil
lioen toch nog juist boven de drie milliard.
C
ADVERTENTIE
Niet krabben. De helder vloei
bare D.D.D. kalmeert de jeuk
ln enkele seconden, doodt de
ziektekiemen, geneest tot diep in de huidporiën.
GENEESMIDDEL TEGEN
HUIDAANDOENINGEN
l Hiep tlJ UC liuiupuiicil
lingen te zien van respectievelijk 3, 7, 4 en
4 percent.
De omzetten in genotmiddelen weken in
April slechts in geringe mate af van die in
April 1952. In de détailhandel in alcohol
houdende en alcoholvrije dranken en in
het banketbakkersbedrijf werd een omzet
stijging behaald van 2 percent, terwijl
daarentegen in het chocolateriebedrijf, de
détailhandel in parfumerieën enzovoort en
in de détailhandel in tabaksfabrikaten da
lingen zijn ingetreden van respectievelijk
2, 2 en 3 percent.
Vrijlating. De West-Duitse autoriteiter.
hebben Dinsdag dr. Gustav Scheel en
Paul Zimmermann die in Januari teza
men met Werner Naumann en vier an-
deren door de Britten waren gearres
teerd, op vrije voeten gesteld zulks op
grond van een uitspraak van het West-
Duitse hooggerechtshof. Dr. Scheel, de
voormalige studentenleider uit de tijd
van Hitjer, werd vrijgelaten wegens ge
brek aan bewijs. De voormalige S.S.-
functionaris Zimmermann, die indertijd
te maken heeft gehad met het bestuur
over concentratiekampen, heeft zijn
vrijlating te danken aan de overweging
van het hof, dat er geen gevaar be
staat dat hij zich aan zijn berechting
zal onttrekken, of met het bewijsmate
riaal zal knoeien.
Candidaat. De raad van de UNO-organi-
satie voor onderwijs, wetenschap en
cultuur (UNESCO) heeft Luther Evans,
bibliothecaris van het Amerikaanse
Congres, gekozen als candidaat voor de
post van directeur-generaal van de
UNESCO. De UNESCO-conferentie, die
op 1 Juli begint, zal zich over deze can-
didatuur moeten uitspreken. De post
van directeur-generaal is vacant sedert
de Mexicaan Torres Bodet in Novem
ber 1952 aftrad uit protest tegen be
zuinigingen op de uitgaven van de or
ganisatie.
Luchtmacht. De jonge Poolse piloot Ja-
zwinsky, die op 20 Mei met zijn Mig in
Denemarken landde, heeft te Frankfort
op een persconferentie verklaard, dat
de Poolse luchtmacht onder bevel van
een Rus staat. Alle commandanten van
de luchtdivisies en de meeste comman
danten van luchtregimenten zijn Russen.
De Poolse en de Russische officieren
ontweken elkaar. Na de vlucht van de
eerste Poolse piloot naar het Westen
moesten de piloten op 20 km afstand
van de grens blijven en waren er voort
durend luchtafweerkanonnen op de
vliegtuigen gericht.
Mislukt. De poging van een Japanse ex
peditie om de 8000 meter hoge Mansloe
in het Himalaja-gebergte te beklimmen,
is op 300 meter van de top mislukt. De
leden van de expeditie bevinden zich in
goede welstand, aldus meldt AFP uit
New Delhi.
Asyl. De Noorse politie heeft Dinsdag
medegedeeld, dat een 27-jarige Russi
sche arbeider Zondag naar Noorwegen
is uitgeweken en om asyl heeft ge
vraagd. De politie in Kirkens, bij de
Russische grens in het Noorden van
Noorwegen, heeft verklaard, dat de Rus
op weg is naar Oslo. Naar verluidt zou
hij deel uitgemaakt hebben van een
groep dwangarbeiders, die hout moeten
kappen in de buurt van de rivier de
Pasvik.
Verklaring. Negenentwintig afgevaardig
den van het „Nationale Front", een
partij die de Perzische regering steunt,
hebben de bevolking van Teheran op
geroepen om Vrijdag op het plein voor
het gebouw van de Tweede Kamer
samen te komen, omdat „wij willen,
dat het Perzische volk weet hoe de
politiek in dit land in de laatste tijd is
gevoerd". Zij zullen dan tevens ver
klaren, waarom zij Dinsdag de zitting
van de Tweede Kamer niet hebben bij
gewoond. In de Kamer is op het ogen
blik een voorstel in behandeling, dat
beoogt de grondwettelijke rechtspositie
van de Sjah te verzwakken. De Kamer
heeft deze week echter nog niét kunnen
vergaderen, doordat het vereiste quo
rum niet aanwezig was.
Hulp. De Amerikaanse Senaat heeft Dins
dag met algemene stemmen een wets
voorstel goedgekeurd om een millioen
ton tarwe naar Pakistan te zenden ten
einde daar een hongersnood, veroor
zaakt door langdurige droogte, te voor
komen. Het ontwerp is doorgezonden
naar het Huis van Afgevaardigden. De
Senaat voegde aan het voorstel een be
paling toe, volgens welke de Pakistaan
se regering de tarwe gratis moet ver
strekken aan Wen, die niet kunnen be
talen. De opbrengst van de verkoop
aan hen, die de tarwe wel kunnen be
kostigen, zal worden gebruikt voor be
vloeiingswerken en andere projecten,
die beogen in de toekomst hongersnood
in Pakistan te voorkomen.
Arrestatie. De Spaanse anarchist Diago
Abad de Santillan, oud-minister in de
Catalaanse regering tijdens de Spaanse
burgeroorlog, is in Buenos Aires gear
resteerd in verband met een „terroris
tisch complot". Hoewel van de zijde van
de politie geen inlichtingen zijn gege
ven, heeft een nieuwsagentschap in
Buenos Aires Dinsdag gemeld, dat San
tillan, die een van de organisators van
de bomaanslagen zou zijn, die de laat
ste tijd zijn gepleegd, de vorige maand
gearresteerd is.
E hebben al eens verteld dat de zon
aarde toegebogen worden, zodat we de zon
reeds zien nog vóór ze boven de horizon
staat. Het verschil is ongeveer 2 minuten,
zodat de zon dus pas na 2 minuten staat
op de plaats waar wij de eerste zonnestraal
boven de kim zagen gluren. Om deze
redenen zien we de zon dus
te vroeg.
Maar er zijn ook oorzaken,
waardoor we de zon te laat
zien. De zonnestralen die met
een snelheid van 300.000 km.
per sec. door de ruimte ijlen,
hebben immers ongeveer 8
minuten nodig om de afstand
van de zon tot de aarde af te leggen. Wan
neer wij die lichtstraal in ons oog opvan
gen, staat de zon dus niet meer op dezelfde
plaats waar zij zich bevond, toen die
lichtstraal werd afgezonden. Wat wij dus
als zon waarnemen, is de plek waar de zon
8 minuten geleden stond, en waar de zon
momenteel staat dat zullen we pas over
8 minuten kunnen zien.
Door de afstand die de lichtstralen heb
ben af te leggen, zien we de zon dus 8
minuten te laat, maar door de buiging der
lichtstralen in de atmosfeer zien we het
zonlicht tevens 2 minuten te vroeg. Vol
gens de befaamde rekenmeester Bartjes
blijven er dus 6 minuten over, die op re
kening van het „te laat" moeten worden
geschreven. In deze 6 minuten heeft het
onderste randje van de zon zich reeds zo
ver boven de horizon gewerkt, dat er een
ruimte te zien is ter grootte van bijna twee
zonnen, waaruit wel blijkt dat we lelijk
te laat komen met onze waarnemingen.
Zoals we boven reeds zeiden, doet een
zonnestraal er ruim 8 minuten over om de
afstand van ca. 150 millioen
km. naar de aarde af te
leggen. De straal van de zon
in ongeveer 700.000 km. La
ten we nu eens veronder
stellen, dat een lichtstraal uit
het middelpunt van de zon
komt, dan wordt de afstand tot
de aarde dus 150,7 millioen
km., hetgeen met de zoeven genoemde 150
millioen km. geen noemenswaardig ver
schil uitmaakt, zodat het hoogstens enkele
seconden langer zou duren eer de licht
straal uit het middelpunt van de zon tot
ons gekomen was. Deze redenering van
het gezonde versland is zeer juist, maar
ook volkomen fout.
Want de 700.000 km. die een, uit het
middelpunt van de zon afkomstige, licht
straal extra heeft af te leggen, maakt een
verschil uit, niet van enkele seconden,
maar van duizenden jaren!
Daarover morgen.
H. PéTILLON.
(Nadruk verboden)
