Franse automobilisten zijn
wéér het kind van de rekening
Broeken
Venetië ontdekt in Lorenzo Lotto
een evenknie van Titiaan
SEIZOEN OPRUIMING
SENSATIE PRIJZEN
5.90
9.75
14.75
D
Benzine steeds duurder
Verse tomaten bleven
lange tijd houdbaar
bij Heydt
GROENTJE
Zandvoort
Amsterdamse Beurs
10
Nieuwe99 meester van de Renaissance
Nieuw conserveringssysteem
Behandeling luchtmacht
affaire ging niet door
Knoeiende PTT'ers voor
Haarlemse politierechter
Heydt's
CULTURA
Wenst U
Plaats een
Programma Stichting
Touring Zandvoort
Adverteert
in dit blad
Grote Houtstraat 50 - Haarlem
In Haarlem-Noord- alléén Gen. Cronjéstraat 33
VRIJDAG 10 JULI 1953
HAARLEMS DAGBLAD-— OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
(Van onze correspondent in Rome)
Venetië en Florence zijn in Italië de kunststeden bU uitstek. Ook andere steden
hebben hun „scholen" gehad, maar aan de Florentijnse en de Venetiaanse komt in
de kunstgeschiedenis een grotere betekenis toe dan aan een dier andere. Venetië is
bovenal een stad van schilders: Giovanni Bellini, Giorgione, Titiaan, Veronese, Tin
toretto, Tiepolo, stuk voor stuk klinkende namen. Onverwacht is aan die eerbied
waardige lijst een zevende toegevoegd, die van een schilder, die tot nu toe als „tweede
rangs" werd beschouwd, maar thans als de evenknie van Titiaan. Het gaat om
Lorenzo Lotto.
Om het andere
jaar houdt Vene
tië een tentoon
stelling, die ons
een der grote
meesters zo vol
ledig mogelijk
leert kennen. Tot
nu toe waren die
tentoonstellingen
belangrijk maar
ze brachten geen
verrassingen. Dit
jaar, na de zes
groten is Lotto
aan de beurt.
Welnu we kregen
een tentoonstel
ling, die alle voor
afgaande in zeke
re zin te ging.
Van de 110 ten
toongestelde wer
ken zijn er slechts
vijf uit Venetië
zelf afkomstig. Al
le andere zijn vrij
wel onbekend. Zij
komen uit kleine
provinciestad j es,
uit dorpskerken,
uit particuliere
verzamelingen in
het buitenland:
Frankrijk, Dene
marken en Zwit
serland, maar ook
Cleveland en Ho-
noloeloe.
Lotto, een Ve-
netiaan van ge
boorte, was een
zwerversnatuur.
Hij heeft in kleine
plaatsen, overal
tussen Triest en
Rome,- gewerkt en
zijn schilderijen }jge verkondiging aan
zijn verstrooid
over de gehele
wereld. Soms heeft hij zich, wat stijl en
palet betreft, min of meer aangepast aan
de heersende smaak. Maar waar hij ge
heel zichzelf kon zijn, is hij anti-klassiek,
veristisch, pathetisch, oneindig moderner
dan Titiaan.
De Venetianen begrepen deze zacht
moedige rebel niet en Titiaan, die wel de
gelijk moet hebben gevoeld dat deze Lotto,
vijf jaren ouder dan hijzelf, een genie was,
een vernieuwer der schilderkunst als de
jonggestorven Giorgione, was naijverig en
wist de schuwe, verlegen man belachelijk
te laten maken.
Deze zoeker naar nieuwe uitdrukkings
mogelijkheden, vaak heftig in zijn kleuren
en fel bewogen in de uitbeelding van zijn
religieuze voorstellingen, die hij als vroom
Christen innig doorleefde, viel niet in de
smaak bij de rijke Venetiaanse opdracht
gevers. Maar in kleine plaatsjes, waar
men hem vrij liet te werken, zoals hij
wilde, kon hij zich laten gaan. Daar schiep
hij werken, die niet passen in het door de
kunsthistorici opgestelde kader der re
naissance. Nu hij eenmaal ontdekt is, kan
men hem onmogelijk weer wegmoffelen
en dit betekent, dat wij onze opvattingen
over de Italiaanse renaissance moeten
herzien.
Berenson, de grote kenner der Italiaanse
schildersscholen, had reeds in 1895 op de
oorspronkelijkheid van Lotto gewezen,
Maria" door Lorenzo Lotto, altaarstuk uit
Recanati.
maar zijn studie had geen verdere invloed,
daar het nu eenmaal uiterst moeilijk is een
schilder te bestuderen, wiens werk over de
wereld verstrooid is in onbekende dorpjes
en ontoegankelijk particuliere verzame
lingen.
Lotto doet, zoals wij reeds opmerkten,
veel moderner aan dan Rafaël of Titiaan,
zijn tijdgenoten. Hij maakte gebruik van
het licht op een wijze, die wij ruim honderd
jaar later bij Rembrandt „voor het eerst"
zullen vinden. Hij bevrijdde zich van de
traditionele kleuren en in zijn „Legende
van de Heilige Lucia" (thans in het
museum te Jesi) kleedde hij zijn heldin in
een fel-geel kleed, ten teken van opstandig,
heid bij haar weigering de Romeinse staats
godsdienst te omhelzen.
Pas in de achttiende eeuw zouden er,
maar niet in Italië, schilders opstaan (als
Goya) die de moed hadden zulke felle
kleuren te gebruiken. Waarschijnlijk in
hetzelfde jaar, waarin Giorgione zijn
„Tempesta" schilderde, liet Lotto met zijn
„Hieronymus in de wildernis" eveneens
een landschap zien, dat niets anders zijn
wilde dan een landschap. De kleine figuur
van de heilige is geheel bijkomstig. De
„Verkondiging" toont een engel met door de
wind bewogen blonde haren, die in een
ijzig blauw kleed neerstort in de stille ka
mer van Maria en daar alle rust verstoort,
zodat niet alleen de kat, wildblazend, het
(Van onze correspondent in Parijs)
Een van de middelen waarmee de rege-
ling-Laniel het begrotingstekort wil in
perken, bestaat uit een nieuwe extra hef
fing op de benzine waarmee ze, nu de
zumervacantie is aangebroken, in de ko
mende maanden al een vijftien milliard
francs hoopt binnen te halen. De Kamer
commissie voor financiën had zich aan
stonds weliswaar al tegen die opzet ge
keerd, maar de schatkistbewaarder Edgar
Faure wist het parlement niettemin mee
te krijgen zodat deze buit hem niet zal
ontgaan.
Zolang het buitengemeen onrechtvaar
dige en bovendien corrupte Franse belas
tingstelsel niet op de helling is geplaatst
(waartegen de meerderheid van het parle
ment zich nog altijd verzet) is de regering
wel verplicht de kas voornamelijk met in
directe heffingen te spekken. Indirecte be
lastingen bestaan in alle landen, maar het
ligt voor de hand dat een schreeuwend
sociaal onrecht wordt begaan wanneer een
regering het leeuwenaandeel van haar in
komsten uit belasting op dagelijkse ge
bruiksvoorwerpen en levensmiddelen moet
putten omdat dan uiteraard iedere recht
vaardige verdeling der lasten naar draag
kracht wel heel ver te zoeken is. En toch
wordt dat systeem in Frankrijk nog steeds
gevolgd.
Uitgaande van dit foutieve standpunt is
het op zichzelf wel begrijpelijk en verde
digbaar dat de regering haar inkomsten
bronnen heeft gezocht waar de kleine man
dan nog het minst van te lijden zou heb
ben. Sociaal gesproken valt het zo alleen
maar toe te juichen dat de alcohol met 30
procent extra werd belast omdat hierbij
zeker niet van een eerste levensbehoefte
sprake was en voorts aangezien die hef
fing er misschien toe zal kunnen bijdragen
het alcoholmisbruik in Frankrijk wat in te
tomen.
Of de benzine ook onder de weelde
artikelen valt te rekenen is een vraag die
veel moeilijker te beantwoorden valt. Het
percentage automobilisten dat uitsluitend
voor eigen genoegen rijdt, is de laatste
jaren ook in Frankrijk heel sterk, gedaald
en als de minister het van hen moest heb
ben dan zou hij zeker niet aan zijn trek
zijn gekomen. De zwaarste last zal dus
weer op het beroepsvervoer komen te
rusten en daarmee is zijn positie tegen
over het toch al zo geprotegeerde spoor
wegbedrijf opnieuw verzwakt. Verder kan
men zich eveneens afvragen of een verho
ging van de benzineprijs niet een directe
en nadelige uitwerking zal hebben op het
vreemdelingenverkeer dat in Frankrijk
toch al zo zwaar belast is. Al die verschil
lende overwegingen hebben er in de Ka
mercommissie toe geleid te trachten het
regeringsvoorstel ter verhoging van de
benzineprijs te torpederen. Intussen was
de Franse benzine al de duurste van
Europa, zo niet ter wereld. In vijf jaar
tijd werd de prijs precies verdubbeld en
in de 64 francs per liter, die er nu 69 gaan
worden, zit niet minder dan 42 francs (dat
is 65 pet.) indirecte belasting voor de
staat. Het gevolg is dat de Fransman in
zijn minuscule 4 pk.-Renaultje precies
even duur rijdt als de Amerikaan in zijn
majestueuse Cadillac of Buick.
Nog een poging
Reuter: De financiële commissie van de
raad van de republiek heeft bijna alle be
lastingverhogingen uit het financiële wets
ontwerp van de regering-Laniel geschrapt,
die als garantie en voor de aflossing van
de nieuwe leningen moeten dienen. Daar
entegen laste zij een clausule in, volgens
welke de bezuinigingen, die als gevolg van
de bijzondere bevoegdheden van de rege
ring tot stand zullen komen, het volgend
jaar de totale uitgaven van de staat 200
milliard francs kleiner moeten doen wor
den dan dit jaar.
Wanneer de raad van de republiek he
den met de behandeling van het wetsont
werp begint, kan deze het advies van zijn
commissie negeren. Wanneer de raad ech
ter het wetsontwerp in de lezing van de
commissie mocht aannemen, dan bestaat
toch nog' de mogelijkheid, dat het wetsont
werp in zijn oorspronkelijke vorm wordt
aangenomen, wanneer de Nationale Ver
gadering het met een absolute meerder
heid goedkeurt. De Nationale Vergadering
heeft de door haar financiële commissie
aanvaarde schrapping van tweederden der
voorgestelde belastingverhogingen weer
ongedaan gemaakt, nadat Laniel met af
treden had gedreigd.
op een lopen zet,
maar Maria zelf
verschrikt ineen
krimpt. De dode
dingen van de ka
mer, de boeken en
de zandloper ge
ven de indruk zich
tegen de indringer
te weren. Het ge
heel is 'n diepdoor-
leefd mimisch ge
beuren. Het is wer
kelijkheid, mede
door de heftige
kleuren en het in
tense licht.
Geen navolgers
Als portretschil
der toont Lotto
zich een groot
kenner der mense
lijke ziel. Zijn
portretten doen
ons niet alleen het
uiterlijk van de
uitgebeelde per
soon kennen, maar
veel meer nog
diens karakter. In
het portret van
Laura van Pola,
de beminnelijke
maar bazige en
ij dele provinciale
schone, schilderde
hij een veren
waaier alleen met
verftoetsen, zonder tekening, zoals
later Hals dat placht te doen.
Lorenzo Lotto, die in 1480 te Venetië
v/erd geboren en zonder kind of kraai door
de wereld heeft gezworven, vijftig jaar
lang, kende niet alleen de techniek van zijn
tijdgenoten in Venetië, Florence en Rome
(Titiaan, Rafaël, Leonardo en Coreggio),
maar ook die van Duitse en Vlaamse mees
ters. Navolgers heeft hij niet gehad, omdat
Het portret van Laura Pola.
veel
niet één belangrijk werk van hem zich be
vond in een groot kunstcentrum. Had hij
in Venetië kunnen werken, dan zou het
verval, dat onmiddellijk na Titiaan begint,
waarschijnlijk niet zijn ingetreden en zou
Italië ook in de zeventiende eeuw schilders
van wereldformaat hebben voortgebracht.
Straatarm trok hij zich in 1552 terug in een
klooster te Loreto, waar hij vier jaar later
stierf.
Twee proeven met het systeem-Dubbel-
boer-Vos om verse tomaten voor lange tijd
houdbaar te maken, zijn vruchtbaar geble
ken. Zendingen behandelde tomaten per
vliegtuig en schip van en naar de Verenig
de Staten zijn in redelijke tot goede toe
stand overgekomen.
De eerste proef betrof een zending Ame
rikaanse tomaten, die in verse toestand van
Florida naar Nederland werd gestuurd. De
uitvinders van het conserveringssysteem,
de heren B. Dubbelboer uit Westerbork en
E. J. Vos uit Exloërmond, behandelden deze
zending, die bij aankomst in niet al te beste
staat was. Na terugzending per vliegtuig
naar Florida bleek, dat de kwaliteit van de
tomaten niet verder achteruit gegaan was.
De krachtproef kwam, toen op 11 Juni
geplukte en behandelde tomaten met de
„Veendam" naar New York werden gezon
den. De tomaten maakten de terugreis met
hetzelfde schip onder ongunstige weers
omstandigheden als een hittegolf.
Na aankomst is de verzegelde verzending
in het Instituut voor Bewaring en Verwer
king van Tuinbouwproducten te Wage-
ningen door i de rijkstuinbouwconsulent
ir. F. van Hiele geopend en beoordeeld.
Hem bleek, dat de met het systeem Dubbel
boer-Vos behandelde vruchten nog in goede
staat waren.
De gunstige uitslag van deze proef is in
kringen van kwekers en handelaren met
grote belangstelling en voldoening verno
men. Het Centraal Bureau voor de Tuin
bouwveilingen heeft er grote belangstelling
voor, omdat het nu waarschijnlijk mogelijk
zal zijn in de zomer overvloedig gekweekte
tomaten van zeer goede kwaliteit na be
werking op te slaan en te bewaren om ze in
maanden van schaarste in verse toestand op
de binnenlandse en wellicht ook buiten
landse markten te plaatsen.
Vandaag zou de rechtbank te Rotterdam
de zaak behandelen tegen de 56-jarige E.
G. ex-adjunct-directeur van een handels
onderneming te Rotterdam, die er van be
schuldigd wordt het rijk benadeeld te heb
ben bij leveranties aan de luchtmacht, zulks
met medewerking van de reeds voor deze
feiten veroordeelde reserve-luitenant W. J.
van B., die destijds inkoper bij de lucht
strijdkrachten was, speciaal voor textiel.
Van B. was ook directeur van een textiel
handel. Er bestaat een verbod dat een
legerinkoper niet tegelijkertijd verkoper
mag zijn. Ondanks dit verbod heeft Van B.
toch aan het rijk geleverd. Om betaling te
krijgen van zijn levering kon hij echter zelf
geen declaratie bij het rijk indienen. Hij
zcu de ex-adjunct-directeur C. bereid heb
ben gevonden de factuur voor die leveran
tie in te leveren.
In de factuur werd de voorstelling ge-
gegeven alsof niet Van B. doch G. de goe
deren had geleverd en verkocht, hetgeen in
gefingeeerde facturen werd vermeld. Daar
door zou die Staat bewogen zijn tot betaling
van drie bedragen van respectievelijk 7875,
5075 en 7375 gulden.
Bij het begin van de behandeling vroeg
de officier van justitie aanvulling van de
dagvaarding, opdat daarin kwam te staan
dat G. had gehandeld met het oogmerk zich
Van B. wederrechtelijk te bevoordelen.
Na raadkamer verklaarde de rechtbank
de dagvaarding nietig en wees verzoek tot
aanvulling van de officier af. Deze deelde
daarop mede hiertegen in beroep te zullen
gaan bij het gerechtshof in Den Haag.
Ruim twintig minuten heeft de Haarlem
se politierechter mr. M. C. Muller zich
vanmorgenbeziggehouden met het voor
lezen van hét dossier bij de zaak tegen
de 26-jarige P.T.T.-ambtenaar, tweede
klasse, J. v. d. M. uit Zandvoort. Deze amb
tenaar zou zich gedeeltelijk tezamen met
een collega, de 30-jarige tweede klasse
P.T.T.-ambtenaar P. W. v. d. G. uit Haar
lem geruime tijd schuldig hebben gemaakt
aan verduistering van luistervergunningen,
spaarkaarten en ongefrankeerde paketpost-
kaarten, tot een bedrag van honderdzeven
tig gulden.
Na enkele maanden vielen zij echter door
de mand en vanmorgen moesten zij ver
antwoording van hun daden afleggen.
Hierbij bleek, dat J. v. d. M. de hoofd
schuldige was en de officier van Justitie,
mr. B. van den Burg eiste tegen hem dan
ook een gevangenisstraf van zes maanden
met aftrek van het voorarrest. De politie
rechter wilde echter rekening houden met
het feit, dat de verdachte nog nooit eerder
met de strafrechter in aanraking was ge
weest en veroordeelde hem tot een gevan
genisstraf van zes maanden, waarvan twee
maanden voorwaardelijk met een proeftijd
van drie jaar.
P. W. v. d. G. werd door de politierechter
conform de eis van de officier van Justitie
veroordeeld tot een gevangenisstraf voor
de tijd van zes maanden, waarvan drie
maanden voorwaardelijk met aftrek van
het voorarrest, dat op het ogenblik ruim
tweeëneenhalve maand bedraagt.
PARTIJ
KHAKI BROEKEN
zware kwaliteit
PARTIJ
TWEED BROEKEN
mooie effen kleuren
PARTIJ
CHEVIOT BROEKEN
kamgaren effect
PARTIJ
PALMBEACH BROEKEN
div. kleuren 16-75,
PARTIJ
KAMGAREN BROEKEN
div. mooie kleuren -
PARTIJ
GABARDINE BROEKEN
zuiver wol kamgaren
14.75
19.75
26.75
SPORTCOLBERTS 1- en 2-rij model
grote sortering K -
29.75, 24.75, 19./a
ANEGANG
Voor fouten in telefonisch
opgegeven advertenties kun
nen wy geen verantwoorde-
iykheid aanvaarden.
De Administratie.
GEBOUW
JANSSTR. 83 Tel. 21108
VERHUUR v. ZALEN
EEN 7INDELIJKE
POES
Stichting „Touring Zandvoort" bereidt de
volgende evenementen voor
11 Juli: Concert Zandvoortse muziekkapel,
Raadhuisplein; 16 Juli: Concert Tyroler kapel
Raadhuisplein. 24 Juli: Concert Tyroler kapel,
Raadhuisplein. 25 Juli: Concert St. Joris Pad
vindersband, Raadhuisplein. 28 Juli: Zand-
bouwwedstrijden op het Zuiderstrand. 4
Augustus: Kinderballonwedstrijd op de Ro
tonde. 6 Augustus: Concert Tyroler kapel,
Raadhuisplein. 8 Augustus: Concert Zandv.
muziekkapel, Raadhuisplein. 9 Augustus:
Wielrcnwedstrijden op het circuit. 14 Augus
tus: Zandbouwwedstrijden op het Noorder-
strand. 15 Augustus: Concert IJmuider Har
monie, Raadhuisplein. 20 Augustus: Concert
Tyroler kapel, Raadhuisplein. 22 Augustus:
Concert Haarlemse Postharmonie, Raadhuis
plein. 27 Augustus: Concert Zandv. muziek
kapel. Raadhuisplein. 30 Augustus: Auto
sprints en behendigheidsproeven op het cir
cuit door de RAC West.
Er zal nog een vuurwerk worden gegeven
op een nader te bepalen datum.
BURGERLIJKE STAND
GEBOREN: Robbert, z. v. C. van Bruines
sen en B. C. van Weele. Zeger Johannes, z. v.
C. J. H. Leen en A. W. Martius. Sophia, d. v.
M. Sebregts en A. Loos.
GEUWD: C- Bekebrede en A. J. C. Kees
man. B. J. A. Visser en A. W. D. C. Rüge-
bregt. H. Wardenier en G. Flietstra.
•j
Slotkoers
Openings.
gisteren
koersen
3-3J4 Nederl.'47
97is/i6
98
A.K.U
166%
166/
192/4
191/
Philips Gloeil.
168/
166
Kon. Petroleum
314/
313/
A'dam Rubber
95/
96
Holl. Amer. Lijn
135/
135/
N. Scheepv. Unie
128/
127/
H.V.A
108/
106/
Deli Mij
100/
100
Amsterd. Bank
172/
172/
Ned. Handel Mij.
166/
166/
Rotterd. Bank
167/
167/
Twentsehe Bank
168
168
Anaconda Copper
34 O/,,
34/
Bethlehem Steel
5 P/.o
51
Republic Steel
48%
48/
Shell Union
71%
70/
Tidewater
22%
21%
U. S. Steel
38%
38
