Noord-Zweden, land van
afstanden en eenzaamheid
Clarsach of Keltische harp
een hulpvakarbeider
Traitnösan
ervaren en intelligent typiste
monteurs en plaatwerkers
Energiek persoon
kerko
LEERLINGEN voor strijkzaal en inpakafdeling
Maar de Lappen hebben radio
en telefoons in hun tenten
GEROUT. CORRESPONDENT
Amsterdamse Beurs
Flinke meisjes en leerlingen
net kantoormeisje
vrl. kantoorbediende
10 MEISJEiS
6 JONGENS
bewakingspersoneel
flinke broodbezorger
7
Tedere banden tussen de
speler en zijn lieflijk
instrument
Scheepvaart
a
Wat doen dokters als
hun voeten pijn doen?
Bruisend Voetbad
met 15 minerale zouten
dienstbode-huishoudster
Joh. Enschedé en Zonen
Grafische Inrichting N.V.
HAARLEM KLOKHUISPLEIN 5
LECTORIUM
ROSICRUCIANUM
HOOGOVENS
enige ervaren analysten
DINSDAG 14 JULI 1953
HAARLEMS DAGBLAD - OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
De Kungaleden, een wandelwegvan 350 km.
Een Lappen familie.
Van onze correspondent te Stockholm)
Het is voor een Nederlander soms wel erg moeilijk zich een voorstelling van de
uitgestrektheid van Zweden te maken. Stockholm, dat een dagreis van Malmö ligt,
is nog lang niet „het hoge Noorden", maar ligt pas op de helft. Van de Zweedse
hoofdstad af is het nog eens 1500 km. sporen (dus net zo ver als van Stockholm naar
Amsterdam)om het gebied te bereiken dat door de Zweed „het hoge Noorden" wordt
genoemd en waarvan ons reisverhaal vertelt.
In één ruk brengen de Zweedse spoorwegen u van Stockholm naar de uitgestrekste
stad ter wereld, die niet New York of Londen heet, maar Kiruna! De trein stopt er
maar kort en terwijl u voor het kleinstedelijke stationshuis]e nog even aan de nieuwe
omgeving moet wennen, is hij al weer verder gerold. Maar het zal daarna nog twee
uur duren voordat hij de stad, die niet meer dan 12.000 inwoners telt, weer heeft
verlaten.
De Zweden hebben geen andere mogelijkheid gezien om dit gebied administratief te
beheren dan door het gehele, om Kiruna liggende terrein, in èen gemeente onder
te brengen, zodat Kiruna haast de oppervlakte van een kleine mogendheid kreeg.
De enige bezienswaardigheid is er de
Kirunavaara, de ijzerberg, waarvan het
erts in plakken van de berg wordt gehaald.
Fotograferen is er streng verboden. Pro
ductiecijfers zullen de lezer weinig zeggen,
maar men.kan zich misschien toch een
vage voorstelling van de gewonnen hoe
veelheid maken, wanneer men weet, dat
dag in, dag uit, om het uur, ertstreinen
van 50 goederenwagens naar Narvik rollen,
waar de Zweedse bodemschatten in de bui
ken der wachtende schepen verdwijnen.
De rails kraken onder hun zware last.
Vooral het stuk, dat over de gietschers
leidt en dan vlug neerdaalt naar de haven,
heeft zwaar te lijden. Men denke alleen al
aan de ruimte tussen de rails, die hier erg
groot moet zijn, omdat 's zomers het kwik
tot 3035 graden C. kan stijgen en het
't winters in de regel tot min 30 daalt. In
„In vele vormen heb ik geleefd voor ik
gestalte aannamZong in de zesde
eeuw de bard Taliesin uit Wales, maar hij
had het ook kunnen zeggen van de clar
sach, de kleine pedaalloze Scoto-Keltische
harp. Inderdaad heeft hij vele gestalten ge
kend, deze gracieuze verkleinde vorm van
de grote harp: de rijk-geornamenteerde
zes voet hoge Egyptische harpen van drie
duizend jaar geleden, de Assyrische en Ba
bylonische harpen met het klankbord bo
ven inplaats van beneden, de bijna hoef
ijzervormige Griekse Trigon, de laat-Ro-
meinse harp met hals en wervels beneden,
allen nog zonder voorzuil. En ten slotte de
Ierse crott of eruit. Klein, vierkant, ar
chaïsch van vorm, 50-75 centimeter hoog,
evenals bij de Egyptenaren aan de gordel
meegedragen, zoals de bekende Ullard-
harp op het stenen kruis in Kilkenny (ne
gende eeuw).
Oorspronkelijk had de oude Ierse harp
slechts luttele snaren. Zij werd reeds vier
eeuwen voor Christus door dichters bezon
gen. De Ierse chrotta is een langwerpig
instrument met lange hals en zes snaren,
bespeeld met een strijkstok, waardoor zij
overeenkomst vertoont met een kleine
viool. Deze overeenkomst wordt nog ver
sterkt doordat de speler het instrument te
gen de borst laat steunen, de onderkant
rustend op de knie of een lage tafel. De
naam van de Ierse timpan, eveneens be
speeld met een plectrum of een strijkstok,
is afgeleid van de trommelvormige klank
bodem. Dit instrument is nauw verwant
aan de driesnarige lier.
Typerend voor alle zeer oude harpen is dat
er in de oudste manuscripten steeds sprake
is van slechts drie snaren: zilver, brons en
ijzer. In oeroude tijden dichtte men iedere
snaar een deugd toe, zoals moed, vrolijk
heid of zachtheid. Volgens de Bijbel schijnt
de harp gebruikt te zijn bij het profeteren.
Ook in de Keltische legenden wordt de
harp voor magische doeleinden gebruikt.
Vijanden worden door harpspel in hypno
tische slaap gedompeld, anderen weerloos
gemaakt door hen uren te laten schreien.
Figuren op voorzuil en hals der harp wor
den tot leven gewekt door de harpspeler:
beren, wolfshonden en slangen. Zij om
singelen lier. slachtoffer en doden hem.
Doch ook een lieflijker aspect treft ons:
de grote liefde, de diepe tederheid als voor
een geliefde vrouw of schuldeloos kind,
die harpspeler en harp bindt. Deze wissel
werking: liefde van de speler, beantwoord
door aanhankelijkneid van het instrument,
is één der meest aantrekkelijke eigen
schappen dezer legendarische verhalen.
Koningen, barden en kerkvorsten be
speelden haar van de zesde tot de twaalfde
eeuw, tot op een Feis (bijeenkomst) in
Tara's hallen in een fel-dramatische bot
sing tussen kerkelijk en wereldlijk gezag
in de personen van Koning Dermot Mac-
Fergus Opperste Heerser van Ierland
en de Heilige Ruadhan van Lorrha, de laat
ste een banvloek uitsprak van welhaast
visionnaire kracht. Nimmer zou de harp
meer in Tara's hal worden gehoord. In de
achtste eeuw deed de Schotse clarsach haar
intrede, forser van bouw, maar toch nog
altijd niet groter dan 7899 centimeter
met 2830 soms zelfs met 46 snaren. Ko
ninklijke en prinselijke handen bespeelden
haar in het bloeitijdperk van de twaalfde
tot de zestiende eeuw: Hendrik V, Hendrik
yin, de Schotse James IV. Ieder hoofd
van betekenis, iedere hertog had zijn bard.
Clarsachs ontbraken nooit in welke hof
houding dan ook.
Vroeger werd uitsluitend op staalsnaren
gespeeld. Deze vragen een geheel andere
techniek dan darmsnaren en worden onder
meer met de nagels getokkeld. James IV
van Schotland die de luit goed bespeelde,
zou niet behoorlijk de met staalsnaren be
spannen clarsach hebben kunnen bespelen.
Aan werkelijk antieke harpen rest ons
helaas niets meer tenzij men de reusachtige
Ierse bogs (moerassen) zou kunnen droog-
malen, want deze vormen een onuitputte
lijke folkloristische en ethnologische voor
raadschuur.
De stem der Hooglanden
In 1900 werd in de provincie Limerick
een duizendjarige harp opgegraven, die
volgens ooggetuigen geheel afwijkend van
vorm was, met slechts drie snaren. Voor
dat men haar echter in veiligheid kon
brengen werd zij door een onverlaat van een
dienstmaagd in stukjes gehakt om er haar
potje op te koken.
De drie oudste ons in West-Europa res
terende harpen zijn de beroemde Ierse Ko
ningsharp, ten onrechte aan Brian Bo-
roimhne toegeschreven (dertiende of veer
tiende eeuw) in het Trinity College te
Dublin, de Lamont Clarsach (1464) en de
Queen Mary (zestiende eeuw), beide in het
museum van oudheden te Edinburgh. In
de negentiende eeuw heeft de moderne
clarsach de hoogte van 1.03 meter. Het
klankbord, geheel vlak bij de oude harpen,
vertoont thans een flauwe welving naar
het midden, de klankgaten zijn naar ach
teren verplaatst. Clarsachs door Morley
(London) gebouwd zijn lichter, die door
Briggs (Glasgow) vervaardigd zwaarder
van bouw. De eerste hebben 29, de laatste
31 snaren. Doch onderling vertonen beide
typen nog heel wat verschillen in grootte,
plaatsing der klankgaten en stemhaken.
Tegenwoordig wordt bijna alleen op
darmsnaren (catgut) gespeeld, behalve de
laatste vijf bassnaren, welke van staal
zijn, al dan niet met zijde omwoeld of met
koperdraad. Slechts een'enkele prefereert
naar oude wijze op een geheel met staal
draad bespannen clarsach te spelen, ge
woonlijk op de bardische wijze, de harp
links op de schouder steunende inplaats
van rechts, zoals thans meer gebruikelijk
is. Stemhaken ontbreken bij dit type ge
heel. De meeste clarsachs staan in Es grote
terts (de oudere types in C, soms in D)
en zijn diatonisch gestemd. Moduleren
naar een andere toonsoort geschied (bij
het moderne type althans door middel van
een rij koperen stemhaken in de hals, die
door een kleine vingerbeweging elke snaar
met een halve toon verhogen. De snaren
lopen over kleine koperen bruggen naar
sterke, ijzeren wervels welke door de hals
gestoken zijn. Alle F-snaren zijn donker,
alle C's daarentegen helrood gekleurd.
Stemmen geschiedt door middel van een
sleutel welke iedere clarsachspeler als
het hoogste goed beschouwt, want zonder
deze sleutel is de gehele harp waardeloos.
Streng gereglementeerde wetten over deze
sleutels komen reeds in de vijfde eeuw na
Christus voor in het Seanchus Mor.
Zij is als de stem der Hooglanden zelf,
deze kleine, sierlijke harp: argeloos en
primitief. Op een oud orgel te Kenmore
komen de volgende woorden voor van
John Campbell of Ledaig, woorden die een
weerklank moge vinden in de harten van
allen die Vrouwe Musica eren en dienen:
Thig crioch air an t-saoghal, ach mairidh
goal is ceol, hetgeen wil zegen: Een einde
moge komen aan de wereld, doch liefde
en muziek zullen (eeuwig) blijven be
staan. LUC MONTIGNY.
Kiruna zelf wekken moderne huizen, goed-
geklede burgers en met vele heerlijkheden
volliggende étalages geenszins de indruk
dat wij boven de Poolcirkel vertoeven.
Waarom ook? De bewoners verdienen hier,
zelfs voor Zweedse verhoudingen, erg
goed: een twee talen sprekende steno
typiste ongeveer 600 gulden per maand,
een ijzererts-winnende arbeider 10.000 gul
den per jaar en de timmerman en de met
selaar het dubbele daarvan. En vélen van
hen maken een vacantiereisje naar Ame
rika, wanneer zij het twee of drie jaar in
het hoge Noorden hebben uitgehouden.
Trouwens: het is bepaald niet plezierig
om drie maanden geheel in het duister te
zitten. En dat bij die verschrikkelijke
koude. Als in Holland de tulpen zijn uitge
bloeid, ligt daar boven nog sneeuw.
Reisproblemen
Er leven hier maar weinig mensen. Het
Zweedse Lapland heeft een oppervlakte
van 110.000 vierkante km (Holland nog
geen 33.000) en wordt bewoond door 125.000
mensen. Ieder heeft dus haast een vier
kante kilometer om zich te bewegen.
Van deze uitgestrektheid kan de Neder
lander zich nauwelijks een voorstelling
maken. Er is een wandelweg, de Kunga
leden, die een lengte heeft van 350 km. Na
een dagmars staat de wandelaar voor een
huisje, dat hij gerust binnen mag gaan. Hij
zal er een bed vinden en levensmiddelen,
die hij in geval van nood mag gebruiken.
Een telefoon staat eveneens tot zijn be
schikking. Hij kan eventueel de in de om
geving staande huisjes opbellen om te zien
of meer mensen op stap zijn. In de omge
ving wil dan zeggen: de huisjes, die op een
afstand van 2050 km. van hem vandaan
liggen. Hier in de eenzaamheid is het .goed
contact met elkaar te onderhouden. Ten
eerste is het van belang te weten in welke
staat de door de Zweedse A.N.W.B., de
Svenska Turistföreningen, onderhouden
wegen verkeren, wegen die overigens soms
zo smal zijn, dat aan fietsen niet kan wor
den gedacht. En bovendien moet men met
de andere wandelaars contact hebben om
het overzetten te vergemakkelijken. Soms
is het terrein zo wild, dat men zijn route
namelijk over het water moet zoeken. En
dat water omvat dan dikwijls meren van
50 en meer km lengte. Voor dat doel heeft
de genoemde S.T.F. voor twee bootjes ge
zorgd, die aan beide kanten van het meer
liggen. Men mag er zonder meer gebruik
van maken, maar het is een ongeschreven
wet, dat na gebruik weer aan de twee kan
ten een bootje ligt. Wie dus alleen is, zal
eerst naar de overkant roeien en dan met
het daar liggende bootje op sleeptouw de
weg weer terugmaken, om tenslotte voor
een derde keer koers naar de overkant te
zetten. Dat is niet zo erg, als het maar over
enkele honderden meters gaat. Wij spra
ken echter iemand, die over een 10 km.
lang meer moest en de afstand drie keer
heeft afgelegd. Dit was niet nodig geweest
als hij telefonisch iemand had kunnen be
reiken, die de andere kant uit moest.
De Lappen
Temidden van de natuur ontdekt men
af en toe een nederzetting der Lappen. Dit
volkje, waarvan men de oorsprong nog
niet geheel weet, bestaat in Zweden uit
niet meer dan 9000 zielen. Velen hebben
al de weg naar de steden gevonden, ande
ren leven van de toeristen, zoals bij ons de
Volendammers. Een groot gedeelte van hen
blijft echter in de bossen wonen en leeft
van de teelt van rendieren en de visvangst.
Vraag hun echter niet, hoeveel beesten zij
bézitten, want dat zou even onbehoorlijk
zijn als de vraag aan uw buurman hoeveel
hij op de bank heeft. De Lappen komen
waarschijnlijk uit Mongolië, zijn klein van
stuk, hebben zwart haar en houden van
felle kleuren. Rok en blouse der vrouwen
zijn rijk geborduurd. Geel, rood en blauw
zijn haar liefste kleuren. De tunica der
mannen is eveneens afgezet met borduur
werk. Een rood-gele pompoen hangt soms
van het hoofddeksel tot in het gezicht en
zou de taak kunnen hebben de muggen te
verjagen. Al te lange pomDoens zijn echter
ook een teken, dat de drager toeristen-
minded is en er niets op tegen heeft ge
fotografeerd te worden. Probeer dit echter
niet bij iedereen, want zij kunnen even
kwaad worden als een ter kerke gaande
Staphorster.
De kota, waarin zij leven, ziet er van
buiten wel erg primitief uit. Het lijkt op
een takkengevlecht, waarover dik mos ligt.
Maar als men binnen eens een kijkje
neemt, lijkt het er wat gezellig, en veel
ruimer dan men had verwacht. Er staan
zelfs een radio en een telefoon in, want
de Lappen gaan, hoewel het een volk> van
nomaden is, met de tijd mee. Het nieuwste
is. dat de mannen, die soms wekenlang met
hun rendieren op stap zijn, voorzien wor
den vandraadloze telefonie.
Daardoor immers kan vaak worden voor
komen dat de rendieren door wolven wor
den overvallen of duizenden beesten te
zwak ijs oversteken.
Het is vooral de intellectuele Zweed, zo
als de secretaris van de U.N.O., Dag Ham-
marskjöld, die regelmatig de weg naar het
hoge Noorden vindt. Hij loopt dan enige
weken met een zware rugzak door het
kreupelhout, stapt over stenen en wortels
en voelt zich, ver van de civilisatie, weer.
echt mens worden. Ergens §toot hij dan
wél weer op een stadje,.zoals Abisko, waar
hij in het enige hotel ter plaatse een
bad kan nemen, het in depót gegeven pak
weer aandoet en belooft, het volgend jaar
terug te komen
Altair, 12 v. Las Palmas n. Antwerpen.
Almdijk, r.aeht 12-13 v. Rotterdam te New Or
leans.
Arnedijk, 12 v. New York te Antwerpen.
Alchiba, 12 100 rn. N. Kp. Finisterre.
Aldabi, 12 v. Hamburg n. Antwerpen.
Alderamin, 12 145 m. N.NO. Lisargas eil n. Antw.
Alwaki, 12 135 m. Z.ZW. Recife n. New Yorlc.
Amsteltoren, 12 450 m. Z. Kp. Guardaful.
Appingedijk, 12 v. Londen te Bremen.
Adinda, 13 v. Soeraibaja n. Pladju.
Algenib, pass. 13 Finisterre n. Recife.
Aardij'k, pass. 14 Vlissimgen n. Antwerpen.
Amerskerk, 14 v. Penan.g te Port Sweltcnham.
Amor, 13 v. Beiroubh n. Lattakla.
Ampenan, pass. 13 24 u. Gibraltar n. Tj. Priok.
Alamak, 14 v. Genua te Port Said.
Alcyone, 13 v. Rotterdam n. Hamburg.
Aldabi, 14 v. Hamburg te Antwerpen.
Amsteldijk, pass. 14 Gibraltar n. Alexandrië.
Annekerk, 14 v. Kaapstad te Port Elizabeth.
Arnedijk, 14 v. Antwerpen te Rotterdam.
Boskoop, 12 v. Maiaeaibo te Barranqullla.
Baud, 12 v. Soerabaja n. Semarang.
Bintar.g, 13 v. Le Gaspi te Tandoc.
Bantam, 13 v. Makassar n. Semarang.
Bonaire, 13 230 m. N.NO. Finisterre n. Madeira.
Boschfontein, 13 540 m. Z. ten W. Kp. Guardafui-
Blitar 14 v. Genua te Port Said verw.
Bloemfontein, 13 155 m. ZW. v. Monrovia naar
Kaapstad.
Clavella 12 v. Kopenhagen te Liverpool.
Corilla, pass. 12 Str. Messina n. Spezia.
Cottica, 12 v. Paramaribo n. Plymouth.
Caltex Leiden, 13 v. Rotterdam te Sidon.
Cronenburgh, pass. 12 Ouessant n. Onton.
Campnuys 12 v. Menado te Gorontalo.
Caltex Leiden 13 v. Sidon n. Rotterdam.
Caltex Pernis, pass. 13 Malta n. Sidon.
Celebes, 13 Tj. Prioik n. Amsterdam.
Conigostroom, 14 v. Dakar te Freetown verw.
Coryda, 13 v. Balikpapan n. Singapore.
Caltex Utrecht, 13 v. Sidon te Rotterdam.
Cirrus (weersehip) 13 v. Rotterdam n. Atlantische
Oceaan.
Diemerdijk, 13 v. Rotterdam te Los Angeles.
Danae, 13 v. Amsterdam te Kopenhagen.
Delft, 14 v. Amsterdam te Valparaiso verw.
Dalerdijk, 13 te Antwerpen.
Duivendijk, 11v. Vancouver te San Francisco
Eemdijk, pass. 12 Fayal n. Havana.
Eos pass. 11 Dungeness n. Leixoes.
Enggano, 13 v. Aden n. Karachi.
Eendracht, pass. 13 Finisterre n. Alexandrië.
Erinna, 13 v. Nordenham n. Rotterdam.
Esso Rotterdam, 14 v. Rotterdam te Aruba.
Friesland (KRL), 14 v. Colombo te Belawan verw.
Gaasterkerk, 12 240 m. W. Minicoy n. Aden.
Ganymedes, 12 dwars Kp. Hatteras n. Port au
Prince.
Gordias, pass. 12 Beachyhead n. Tunis.
Gaasterlar.d, pass. 14 Lissabon n. Amsterdam.
Gooiland, 13 v. Bahia n. Rio de Janeiro.
Hilversum, 12 Ouessant n. Port Said.
Helicon, 12 v. Aruba te La Guaira.
Hathor, pass. 13 Kp. Bon n. Lissabon.
Haulerwijk, pass. 13 Ouessant.
Heemskerk, 13 v. Barcelona n. Antwerpen.
Jagersfontein, 13 v. Durban te East London.
Joh. v. Oidenbarnevelt, 13 in Golf van Suez.
Kota Baroe, 12 v. Indonesië te Rotterdam.
Karimate, pass. 13 Plymouth n. Algiers.
Kieldrecht, 14 v. Keelung te Kobe verw.
Leersum, 12 v. Bremen n. Hamburg.
Lekhaven, 12 220 m. Z.ZW. Chagos Archipel.
Liseta 12 v. Singapore te Pladju.
Larenberg, 13 v. Brindisi n. Cyprus.
Lissekerk 13 v. Suez n. Port Said.
Loenerkerk, pass. 13 ten N. Socotra n. Aden.
Luna. 13 v. Bremen n. Amsterdam.
Maasland, 12 v. Itajal n. Rio Grande do Sul.
Mitra, 12 v. Rotterdam te Avonmouth.
Maetsuycker 11 v. Tj. Priok n. Fremantle.
Manoeran. 13 v. Genua te Port Said.
Marken, pass. 13 Ouessant n. Bone.
Meliskerk, pass. 13 Guardafui n. Aden.
Merwede, 17 v. La Pallice te Houston verw.
Maas, 14 20 u. v. Middell. Zee te A'dam verw.
Mentor 13 v. Malta n. Catania.
Nestor, 13 v. Barbados te Porte of Spain verw.
Notos. 13 v. Kopenhagen te Amsterdam.
Noordam, 13 270 m. ZO. v. Sable eil. n. R'dam.
Oranje, pass. 12 Gibraltar n. Southampton.
Oberon, 13 v. Curasao n. La Guaira.
Oranjestad, 13 300 m. N.NO. v. Madeira.
Prins Frederik Willem, 13 v. Antwerpen te
Hamburg.
Prins Willem IV, 14 v. Rotterdam te Montreal
verwacht.
Prins Alexander, 14 v. Quebec te Rotterdam.
Prins Maurits, pass. 13 Belle Isle n. Bremen.
Rijndam, 13 v. Rotterdam te New York.
Rempang, 12 nog rede Mena el Ahmadi.
Roepat, 12 v. Semarang n. Soerabaja.
Rondo, 13 v. Amsterdam te Colombo.
Ridderkerk, 14 v. Antwerpen te Amsterdam.
Rotti, 14 v. Aden n. Bahrein.
Rotula 19 v. Rotterdam te Curacao verw.
Saïawati, 12 v. W. Afrika te Amsterdam.
Slamat, 13 v. Marseille te Genua.
Stentor, 12 v.. Grenada te, Amsterdam.
Stanvac Benekat, 13 te Saigon.
Stanvac Djirak. 12 te Tj. Üban.
Straat Maiakka, 12 te Balikpapan.
Sabang, 12 v. Singapore te Palembang.
Stad Dordrecht, 12 60 m. O. Oran.
Stad Maastricht, pass. 12 Gotland n. Vlaardingen
Stad Vlaardingen, 12 130 m. W. Lands End n.
Rotterdam.
Salatiga, 14 v. Cebu te Semarang.
Sibajak, 13 180 m. ZO. Daedalusrif n. Suez.
Singkep 13 v. Suez n. Djeddah.
Schiedijk, 12 v. Halifax te Boston.
Stad Arnhem, 14 Quebec verw.
Tiba, pass. 12 Kp. Frio n. Rotterdam.
Teucer, 8 v. Balikpapan te Makassar.
Tankhaven I, 12 v. Penang te Telokanson.
Tankhaven II, 12 rede Tj. Priok.
Thalatta, 11 ten anker Mena el Ahmadi.
Tjibantjet, 13 te Kobe.
Tjlkampek. 13 te Tj. Priok.
Tjipanas, 11 v. Soerabaja n. Probolinggo.
Tjlsadane, 12 v. Semarang n. Tj. Priok.
Tjiwangi, 12 v. Soerabaja n. Makassar.
Triton, 12 te Baltimore.
Tabinta, 13 v. Genua te Marseille.
Tomorl, 13 v. Tarakan te Nunukan.
Tjibodas, 13 dwars Manilla Baai n. Sagay.
Tero, verm. 15 v. Antwerpen.
Utrecht, 8 te Vancouver.
Van Riebeeck, 12 v. Singapore n. Tj. Priok.
Veendam, 13 350 m. O. Kp. Race.
Waal, pass. 13 Ouessant n. Curasao.
Waterman, 13 v. New York n. Rotterdam.
Willem Ruys, 15 v. Singapore te Tj. Priok verw.
Willemstad, 14 v. Trinidad n. Barbados.
IJsel, 12 60 m. Z. eil. Elba n. Savona.
Zonnewijk 11 850 m. NW. St. Vincent.
Zeeland (KRL), .pass. 14 Ceylon n. Madras.
Zuiderkruis, 13 v. New York te Amsterdam.
KLEINE VAART
Annie pass. 12 Vlissingen n. Antwerpen.
Att, 12 v. Vlissingen n. Garston.
Anna b. 13 v. Ajaccio te Liverpool.
Annie, 12 v. Londen te Antwerpen.
Albergen, 12 v. Duinkerken te Fowey.
Arctic, 12 v. Bridgewater n. Fremington.
Audacia, 14 v. La Canal te Siglufjord verw.
Atlas, 12 te Malaga n. Cadiz.
Bellatrix, pass. 12 Vlissingen n. de Tees.
Borneo, pass. 12 Vlissingen n. Antwerpen
Bab-T, 11 Kiel gepasseerd n. Dornsjo.
Betty 12 v. Gothenburg te Bordeaux.
Bornrif, 13 v. Rotterdam.
Costa, pass. 11 Vlissingen n. Antwerpen.
Capella, 13 v. Raumo te Harlingen verw.
Capri, pass. 13 v. Dublin te Shoteham.
Cornells Houtman, 12 v Plymouth n. R'dam.
Citadel, 12 v. Shrehamn te Middlesbro.
Deni, pass. 13 Brunsbüttel n. Huil.
Frans, 13 200 m. ZO. Newcastle
Friblo, 12 v. Halmstad te Grouw.
Fiducia, 13 v. Maassluis n. Boom.
Follonica 13 v. Amsterdam te Bremen.
Hagno. pass. 12 Lizard n. Dublin.
Hast III, pass. 12 Holtenau n. Stockholm.
Hast IV, 13 v. Huil te Parijs verw.
Iiias, 11 van Gibraltar n. Amsterdam.
Ida Pieter 12 v. Haifa n. Malta.
Jacoba Catharina, pass. 13 lie de Vierge naar
Casablanca
Kortenaer 12 v. Londen te Antwerpen.
Larix, 10 Kiel gepass. n Norrkopirvg.
Lydia, pass. 13 Brunsbüttel n. Manchester.
Midas. 13 in Golf v. Biscaye n. Gibraltar.
Maasum. pass. 12 Brunsbüttel n. Manchester.
Merak, 13 te Londen.
Muphrid. vertr. 13 v. Antwerpen n. Rostock.
Nero. 11 te Barcelona n. Tarragona.
Noorderhaven, 12 op de Seine n. Huil.
Oleum. 12 v. Middlesbro te Londen.
Pavo, 10 naar Slite.
Prior, 13 v. Garston te Fiddown verw.
Palma, 13 te Zwijndrecht.
President Roosevelt, 12 v. Belfast te Manchester
Saba, 12 v. Antwerpen n. Leith.
Sian, pass. 12 Holteau n. Malmö.
Theano, 13 aan de Hoek v. Holland verw.
Tyro. 12 v. Amsterdam te Dublin.
Vindicat Atque Polit, 13 v. Amsterdam n. Blyth.
Vivo. 13 te Goole verwacht.
Westerdok, 11 te Amsterdam.
3-3 V, Nederl/47
A.K.U
Jnilever
Philips Gloeil.
Kon. Petroleum
A'dam Rubber
Holl. Amer. Lijn
N. Scheepv. Unie
H.V.A
DeU Mij
Amsterd. Bank
Ned. Handel Mij.
Etotterd. Bank
Twëntsche Bank
Anaconda Copper
Bethlehem Steel
Republic Steel
Shell Union
Tidewater
U. S Steel
Slotkoers
gisteren
97
166
191
166%
312
96
134
127%
106
99
172
165%
165%
166
S311 fu
50%
48
70 »/i«
21 y,
3711/1-
Openings
koersen
95%
165%
190
168
312
95%
134
127
105
98%
172
165%
165 V*
166
33%
50
47%
70%
21
37%
N.V. WASSERIJ PEEPERKORN, Blekersvaartweg 43. Heem- GEVRAAGD op Accountantskantoor
stede, vraagt
Op kantoor te Haarlem wordt gevraagd een
Vereisten Handig, plichtsgetrouw, nauwkeurig. (Di
ploma's niet vereist). Sollicitaties onder no. 2971 bur. v. d. bl.
BLOEMBOLLEN EXPORTBEDRIJF
vraagt
in de moderne talen.
Schriftelijke sollicitaties worden ingewacht door
A. J. VAN ENGELEN N.V.
Hillegom - Wilhelminalaan 3a.
i i 0 m
- O 0 O 1
Zij trekken hun sokken uit en plonsen hun doorge
lopen, brandende en transpirerende voeten in een
Trannosan wonderbad. Zie, neen, voel hoe de 15 ge
neeskrachtige zouten, zuurstof en koolzuur bruisen,
sissen en parelen als champagne. Tegen Uw voetzolen,
rond Uw hielen, tussen Uw arme tenen. Een siddering
van welbehagen gaat door Uw gehele lichaam. Hoe
komt het, dat U ineens geen vermoeidheid meer voelt,
dat Uw voeten weer fris, droog en welriekend zijn?
Trannosan heeft de giftige sappen uit Uw poriën
verdreven, zenuwen, pezen en spieren gesterkt en
nieuwe veerkracht gegeven. Morgen loopt en staat
U zonder pijn l
Tracieer Uw voeten minstens
één keer per week op een
Br. onder opgave van antecedenten en verlangd salaris
onder no. 65 Boekhandel Lankamp, Kruisweg 19 Haarlem.
Voor direct gevraagd prima
goed kunn. koken in gezin met 3 kleine kinderen, elke
dag werkster aanwezig. Aanmelden of brieven: Mevr. Vogel
zang, Grote Houtstraat 28, Haarlem.
Fabriekskantoor vraagt
leeftijd 18—21 jaar. Mulo-diploma. Brieven met afschrift
puntenlijstje onder no. 2968 aan het bureau van dit blad.
DRUKKERIJ JACOBSON vraagt voor haar afd. cartonnage
voor indiensttreding op 3 Aug. a.s. Loon naar C.A.O.
Op dezelfde afdeling worden gevraagd
leeftijd 1618 jaar. Loon naar C.A.O.
Pers. aanmelden van 1012 en van 24 uur. Parklaan 40 Hrl.
GEVRAAGD tijd.
voor dag- en nachtdienst. Kans voor overg. in vaste dst.
niet uitgesl. Aanm.: Nachtveiligheidsdienst, Wilhelminastr.
hk Mauritsstr. dag. v. 912 en 1417 uur. Vereisten: leeftijd
tot 60 jaar, onbesproken gedrag.
GEVRAAGD voor direct
leeftijd 2545 jaar. Zonder goedé getuigen onnodig te reflec
teren. Aanmelden: SMIT'S LUKÉ BAKKERIJEN. Smede-
straat 4345.
Bij onze bedrijven is plaats voor
Voor prima krachten goede vooruitzichten.
LISSER AUTOMOBIELBEDRIJF
LISSE - SASSENHEIM - HILLEGOM
N V.
vraagt voor de afdeling Galvanoplastiek
Na gebleken geschiktheid volgt opleiding tot
galvaniseur.
Schriftelijke sollicitaties: Klokhuisplein 5,
Haarlem.
Internationale school v. h.
Rozekruisers Genootschap
Bakenessergracht 11-15
Haarlem.
Inlichtingen: schriftelijk
of mondeling Woensdag
en Zaterdagmiddag van
35 uur of na afspraak
's avonds. Tel. 21828
ONZE RIJWIELEN ZIJN
STUK VOOR STUK Ras
paard j es. Een genot om te
berijden. Grote sortering bal
lon, tour- en sportrijwielen
in kleuren, f 2.25 per week
en geen vooruitbetaling!!
VAN VEEN, thans le Ilasse-
laerstraat 5, (bij Zijlweg),
Haarlem.
middelbare opleiding, lang
jarige tropenervaring in rub
ber-cultuur en -bereiding,
administratie, organisatie,
ambitie voor chemie zoekt
passende werkkring in klein
chemisch of semi-technisch
bedryf. Eventueel deelname
kap. tot max. f 5000. Brieven
no. 2972.
Ateliers voor overhemden
vraagt voor indiensttreding per Maandag 3 Augustus of Maandag 10 Augustus:
Aanmelding, liefst in gezelschap van een der ouders, kan reeds nu geschieden
en wel op
WOENSDAG 15 JULI OF DONDERDAG 16 JULI A.S.
tussen 10 en 12 uur, Stephensonstraat 50. Haarlem, waarbij tevens gelegenheid
geboden wordt de ateliers te bezichtigen.
IJ M U I D E N
Da Koninklijke Nederlandsche Hoogovens en Staalfabrieken N.V.
te IJmuiden vraagt voor haar afdeling laboratoria
met diploma van de Nederl. Chem. Ver. 1 e en 2e gedeelte en H.B.S.
of daaraan gelijkwaardige vooropleiding.
tigenhandig geschreven sollicitaties, met beschrijving van opleiding en levensloop, worden,
vergezeld van een recente pasfoto en onder vermelding van ons nummer HD 208, ingewacht
bij de Sociale Afdeling Beambten.
