Economische geschiedenis als studie
vak toegelicht door dr. Waterbolk
„Architect moedigste man ter wereld"
„Toontje heeft een paard getekend"
door gezelschap Johan Kaart
Kort en bondig J
Tentoonstelling in Vleeshal geopend
<=j5ricven aan
de redactie
Palestrina-koor zong
in de Grote Kerk
Reddende ijzeren long
naar Heerlen gevlogen
Amsterdamse Beurs
8
Academie Voortgezet economisch onderwijs
Riek Bonset-Horst droeg
licht programma voor
Winkeldiefstal gemeld
BURGEMEESTER CREMERS:
Drie factoren
Erepalm
V
m
Ir. D. J. Boks overleden
Crematie J. C. Kroonsberg
Regerings- en charter
schepen voor emigratie
Lekke Franse trawler op
sleeptouw naar Brest
Marine bracht uitkomst
„De kleine middenstander"
gaat in October bouwen
Opnieuw diefstal in
zelfbedieningswinkel
WOENSDAG 16 SEPTEMBER 1953
HAARLEMS DAGBLAD - OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
„Verwondering staat aan de wieg van de economische geschiedenis als speciaal
studie-vak of het nu verwondering is in de vorm van ontzetting over de „klaagzang
van de arbeid" of verrukking over „het zegelied van de machine", zeker is wel, dat
het proces, dat industriële revolutie wordt genoemd, de belangstelling voor econo
mische geschiedenis verhevigd en verdiept heeft", aldus begon Dinsdagavond dr. E.
H. Waterbolk, leraar aan het Stedelijk gymnasium, zijn rede op een bijeenkomst
in de H.B.S. aan de Raaks ter gelegenheid van de opening van het zevende cursus
jaar van de Academie voor voortgezet economisch onderwijs. De rector van de
academie, dr. E. Elzinga, deelde ter inleiding mee, dat dr. Waterbolk aan de aca
demie verbonden is om economische geschiedenis te doceren. Ook is dr. Schulte als
docent benoemd.
Dr. Waterbolk vervolgde, dat door de
machine massa-productie, concentratie van
de bedrijven, snelle groei van de naamloze
vennootschappen als bedrijfsorganisaties,
om kort te gaan door een welhaast com
plete economische structuurverandering,
gepaard gaande met ingrijpende maat
schappelijke wijzigingen, zoals urbanisatie
en het opkomen van vakverenigingen
economische en sociale problemen zich op
de voorgrond drongen. En al behoefde men
de felle en extreme opvattingen van Karl
Marx de geschiedenis van iedere maat
schappij tot nu toe is de geschiedenis van
klassen niet te onderschrijven, toch
werd wel duidelijk, dat economische en
sociale factoren belangrijke drijfveren in
het verloop van de geschiedenis waren.
Toch werd wel duidelijk, dat er wisselwer
king was tussen het politieke en sociaal-
economische leven; duidelijk werd ook dat
ethische en godsdienstige opvattingen niet
volkomen los stonden van economische
aspecten. Daarop dan richtte de geschie
deniswetenschap steeds meer haar aan
dacht, in het ene land vroeger, bijvoor
beeld Engeland en Amerika, in het andere
bijvoorbeeld Nederland, later, waaruit ook
weer het verband blijkt tussen de beoefe
ning van de economische geschiedenis en
de ontwikkeling van het moderne kapita
lisme, dat zich immers in ons land ont
plooide.
Dr. Waterbolk vroeg of de economische
geschiedenis, nu als zelfstandige weten
schap, in staat was zich in het verleden
met zo ingewikkelde problemen bezig te
houden, waarmee de jonge economie in
eigen tijd nog niet klaar was. Technische
vaardigheden kan men zich snel verwer
ven en dit lichtte spreker nader toe.
Uitvoerig ging dr. Waterbolk na of de
geschiedschrijvers van de 16e en 17e eeuw,
toen de geschiedenis zich als wetenschap
vestigde, in staat waren verschijnselen van
geheel verschillende aard met elkander in
verband te brengen. Hij vervolgde, dat in
de 17e eeuw de economische verklarings
wijze van de geschiedenis sterk geremd is
door de theoretische religieuze. Daarmee
bedoelde hij niet, dat men de geschiedenis
niet religieus kan of moet bekijken; ieder
beoefenaar van de geschiedenis komt te
staan voor onverklaarbare verschijnselen
en zal voor het wonder zwijgen of zijn
hoofd buigen.
Het Marshall-plan
Dr. Waterbolk kwam tot de conclusie,
dat de mogelijkheid van beoefening van de
economische geschiedenis als speciaal
studie-vak mee te danken is, niet slechts
aan de industriële revolutie, maar ook aan
de geestelijke verworvenheden in het ver
leden. Er is dus een verticale binding en
samenhang in de beoefening van de ge
schiedenis. Ook hier ligt in het verleden
het heden. Maar ook het horizontale ver
band met de rest van de geschiedenis mag
de economische-historicus niet vergeten;
zij is een deel van een groter geheel. Eco
nomische oorzaken zijn belangrijke fac
toren voor veranderingen in de geschie
denis, maar niet de enige. Neem als voor
beeld het Marshall-plan, zeide spreker. De
economisch denkende mens zal zeggen:
„het plan is ingegeven door de vrees voor
inflatie en verarming in West-Europa,"
waaraan de politiek denkende zal toevoe
gen: „verarming betekent radicalisering
van de massa, vrees voor Russische invloed
leidde tot het plan"; de cynische mens
haalt de schouders op, schuift duim en
vinger over elkaar en sist „money". Het
is een spiering om een kabeljauw te van
gen. Daarop schiet de volksdemocraat
haastig toe, roepende: „ze willen van ons
dierbaar vaderland en West-Europa een
Amerikaanse kolonie maken."
De historicus zal, al deze beweegredenen
in aanmerking nemende, in de eerste plaats
verwijzen naar de historische banden van
ideeën en familie-verwantsch'ap tussen de
Oude en de Nieuwe Wereld, in de tweede
plaats naar het gezegde „grote ideeën wor
stelen in het hart" en in de derde plaats
naar de nog ongesloten archieven, aldus
besloot dr. Waterbolk zijn rede.
Gelaat tweede helft van deze eeuw
Rector d r. S. Elzinga sprak over het
onderwerp „Dreigt de tweede helft van
deze eeuw een ander gelaat te krijgen dan
die van de eerste helft." Hij herinnerde er
aan, dat de periode tot 1914 er een was van
kalmte. Er waren wel knelpunten en men
had grote belangstelling voor de Trans
vaalse oorlog en voor de oorlog in de Bal
kan. Van meer belang werd de vernieti
gingsoorlog van 19141913, de crisis van
1929 en de oorlog van 19401945.
Gebleken is, dat de mens opvoedbaar is
en dat geeft volgens spreker aanleiding om
te verwachten, dat de tweede helft van
deze eeuw een' ander gelaat zal krijgen. Het
sociaal-ethische element zal een grote
plaats innemen in het maatschappelijk
leven en in het bedrijfsleven in hoge mate.
Er zijn toekomstmogelijkheden geschapen.
Als eerste bewijs noemde hij de waters
noodramp in dit jaar, die een ieder diep
heeft getroffen. De stroom van hulp van
alle kanten heeft alle harten ontroerd. De
laatste weken hebben wij hetzelfde be
leefd na de ramp in Griekenland. Een der
gelijke ethische beleving hebben wij in de
geschiedenis niet. Vervolgens besprak dr.
Elzinga de beweging van de morele her
bewapening. Deze was reeds in de eerste
helft van de eeuw opgekomen, doch zij
krijgt thans een grote betekenis. Er ont
staat een nieuw klimaat en de dictatoriale
verhoudingen in het bedrijfsleven worden
vervangen door democratische. In plaats
van klimaat kan men ook spreken van
mentaliteit. De geest, het denken, het wil
len en het voelen veranderen. Aangezien
de mens opvoedbaar is, verwachtte spreker
vele veranderingen in de komende jaren.
De academie voor voortgezet Economisch
onderwijs kan daarbij een rol vervullen en
spreker achtte het noodzakelijk, dat er een
samenwerking is tussen docenten en cur
sisten (evenals bij beide groepen onder
ling).
Tenslotte deelde dr. Elzinga mee, dat hij
ir. F. Philips uitgenodigd heeft voor de
academie te spreken over morele herbewa
pening, en als de voorzitter van het be
stuur der academie, de heer J. H. Textor,
binnenkort uit Turkije terugkeert, zal hem
verzocht worden te spreken over zijn ver
blijf aldaar.
De afdeling Haarlem en omstreken
van de Nederlandse Vrouwen-Electri-
citeitsvereniging heeft Dinsdag het
nieuwe seizoen met een voordracht
middag door mevrouw Riek BonsetHorst
in een der bovenzalen van restaurant
Brinkmann ingezet. In haar inleidend
woord herinnerde de presidente mevrouw
R. van der NoordMagré, aan de komen
de feestelijke herdenking van het vijftien
jarig bestaan der vereniging. Verder kon
digde zij diverse excursies en een speciaal
verzorgde Kerstmiddag aan. De vice-
presidente, mevrouw H. LoetéPeters,
onthulde daarop dat mevrouw Van dei-
Noord de vereniging bijna gedurende de
gehele bestaansperiode heeft geleid. Om
dat zij zich daarbij een voorbeeldige pre
sidente toonde, die onder alle omstandig
heden een gezellige en ongedwongen sfeer
wist te handhaven, was het spreekster een
groot genoegen haar namens het bestuur
een fraai bloemstuk te mogen overhandi
gen. Door hartelijk applaus gaf de verga
dering hierop van haar instemming met
deze woorden blijk.
Riek Bonset—Horst vatte haar diverse
voordrachten samen onder de titel „Humor
in de litteratuur". Voor de pauze beperkte
zij zich tot proza: een zestal sprookjes van
H. C. Andersen en Godfried Bomans,
uiterst sober verteld, wellicht zelfs te wei
nig genuanceerd wat de typeringen be
treft.
Het programma na de pauze maakte een
sterkere indruk, omdat de poëzie van
Adama van Scheltema, van de School
meester en zelfs van Annie M. G. Schmidt
nu eenmaal minder acteertalent vraagt.
Mevrouw Bonset kon zich hier bepalen tot
de zuivere voordracht, waarmee zij terecht
veel succes behaalde.
Rest ons nog te vermelden, dat de pia
niste mevrouw N. Slootsvan Lunenburg
passende muzikale illustraties leverde.
Een winkelier heeft aangifte gedaan van
diefstal van een pakket, inhoudende twaalf
witte geborduurde graslinnen slopen, twee
flanellen herenhemden en een wollen deken.
De winkelier verdenkt van deze diefstal een
vrouw, die tweemaal in de winkel was ge
weest, zonder iets te kopen. Bedoelde vrouw,
die in het bezit was van een grote bruin-
lederen boodschappentas, sprak met een Am
sterdams accent. Haar signalement luidt:
ongeveer vijf-en-dertig jaar, 1.75 meter lang,
donkerblond haar, flink postuur, gekleed in
wijnrode mantel, nylonkousen en zwarte lak
schoenen. De waarde van het ontvreemde
was ongeveer 146.
De architectuurtentoonstelling van de
Kring Haarlem van de B.N.A. is gisteravond
onder grote belangstelling van vele auto
riteiten en vakgenoten, vertegenwoordigers
van zusterorganisaties en tal van andere
in de bouwkunst geïnteresseerden in de
Vleeshal geopend.
Na een kort inleidend woord van de
voorzitter van de tentoonstellingscommis
sie, de heer B. J. J. M. Stevens, dankte de
voorzitter van de Kring Haarlem van de
B.N.A.de heer H. W. van Kempen, het
gemeentebestuur voor het tot deze ten
toonstelling genomen initiatief, voor het
ter beschikking stellen van de Vleeshal en
voor het vrij maken van de secretaris van
de Schoonheidscommissie, de heer J. Voo-
gel, die met een uitstekend resultaat de
expositie heeft ingericht. Ook dankte hij
de leerlingen van de Huishoudschool voor
haar medewerking bij het serveren van
verversingen voor de genodigden.
Vervolgens trad de Amsterdamse archi
tect A. Kom ter voor het tentoongestelde
gipsmodel van het toekomstige plastiek-
werk voor de ingang van het Coornhert-
lyceum om een causerie te houden over
de betekenis van deze architectuurtentoon
stelling.
Hoewel hij uitvoerig ingang op de spe
cifieke nadelen van een dergelijke ten
toonstelling, daar de bouwkunst nu een
keer slecht te exposeren valt en de repro
ducties geen voldoende indruk verschaffen
van de klimaat van het land, de sfeer der
omgeving en typische effecten welke het
gebouw in het wisselend licht oplevert,
meende hij toch drie belangrijke elemen
ten te kunnen aangeven die het houden
van een architectuurtentoonstelling ruim
schoots rechtvaardigen.
In de eerste plaats werd nu een begin
gemaakt met het verzamelen van tentoon
stellingsmateriaal, waaruit een eventueel
op te richten tentoonstellingsraad zou
kunnen putten voor toekomstige bouw
kunsttentoonstellingen. Vervolgens biedt
deze expositie een voortreffelijk oriëntatie
punt voor het lekenpubliek. Verreweg de
meeste hier geëxposeerde werken zijn in
de naaste omgeving te vinden, zodat con
frontatie met de werkelijkheid welke
evenzeer verrassingen als teleurstellingen
kan opleveren mogelijk is.
Tenslotte wees hij op de grotere belang
stelling van het publiek voor het bouwen,
zoals die na de oorlog is ontstaan. Onge
twijfeld heeft die interesse vooral een so-
ciaie kant: de woningnood. Op deze ten
toonstelling wordt dat ook wel gedemon
streerd door het grote aandeel dat de wo-
ningbouwvoorbeelden innemen. Ook voor
de architecten is die sociale kant van be
lang: niet voor niets wordt tegenwoordig
een goede platte grond belangrijker geacht
dan een mooie gevel.
De heer Komter hoopte dan ook op een
grote toeloop.
„Dat het publiek ons zijn critiek niet
onthoude en waar mogelijk zijn waar
dering moge schenken en dat deze tentoon
stelling moge bijdragen tot verkleinen van
de afstand die er tussen kunst en maat
schappij bestaat", zo besloot spreker.
Burgemeester mr. P. O. F. M. Cremers
verrichtte daarna de officiële opening. De
erepalm voor het initiatief tot deze exposi
tie reikte hij uit aan het raadslid de heer
J. M. F. van Velsen, waarna hij zich in
de vraag verdiepte welke kunst de massa
het meest direct bereikt, hetgeen ongetwij
feld de architectuur is.
Voorts was hij van mening dat geen
enkele kunst zoveel van haar beoefenaars
vergt als de architectuur, gebonden als de
bouwmeesters zijn aan hun opdrachtgevers,
met hun eisen en hun mogelijkheden. Zij
moeten wat dat betreft ware diplomaten,
zijn, trouwens ook in hun verhouding tot
de uitvoerders van het werk.
Al die factoren in aanmerking nemende,
meende mr. Cramers te kunnen conclu
deren, dat de architect „de moedigste
mens ter wereld is en het mooiste beroep
(na dat van burgemeester) uitoefent.
Vervolgens maakten de aanwezigen een
rondgang langs het geëxposeerde, welke
een zeer geanimeerd verloop had. Onder
de aanwezigen waren de burgemeesters
van Bloemendaal en Zandvoort en de
Haarlemse wethouders van Kunstzaken en
Openbare Werken, de heren D. J. A. Geluk
en W. F, Happé.
(W er kort weergegeven)
Oproep. Burgers van Haarlem! Uit naam
van alle jonge mensen vragen wij naar
aanleiding van het artikel in Haarlems
Dagblad „Ontstellende cijfers over huis
vesting van jonge gezinnen" allen die
alleen of met twee mensen een huis van
vijf of meer kamers bewonen, of zij daar
van niet twee kamers kunnen afstaan.
Wij weten dat inwoning niet prettig is,
maar dat geldt voor beide partijen.
Kan men werkelijk na lezing van boven
genoemd artikel volstaan met te consta
teren dat de toestand verschrikkelijk is?
Het is inderdaad hemeltergend, dat de
„hope des vaderlands" onder dergelijke
omstandigheden moet leven.
J. de V. en E. de V.H
Op de architectuurtentoonstelling in de Vleeshal is ook deze afbeelding van het
Rijnlands Lyceum te Wassenaar te zien. De Haarlemse architect J. P. Kloos ver-
merkte daarbij de laatste inzichten zoals die vooral in Engeland door het daar door
de regering gestimuleerde studiewerk zijn ontstaan. Rechts ziet men een gedeelte van
het gymnastieklokaal. Wij herstellen hiermee tevens een abuis in een onderschrift
bij een der foto's op de architectuurpagina's in ons blad van Zaterdag. Het daarop
afgebeelde werk in aanbouw was niet het Rijnlands lyceum, maar het Protestants
streekziekenhuis te Terneuzen, eveneens van J. P. Kloos.
Het getuigt niet van veel artistieke on
dernemingslust om nu nog eens een re
prise van „Toontje heeft een paard ge
tekend" te geven. Maar aangezien nie
mand dat van het Toneelgezelschap Johan
Kaart verwacht, behoeven wij over deze
keuze allerminst enige verbazing te uiten.
Deze ongesubsidieerde groep is alleen op
zoek naar populaire kasstukken met ver
zekerd succes en waarschijnlijk heeft dit
aardige blijspel van mevrouw Lesly Storm
nog v/el aantrekkingskracht genoeg. Hoe
dit mogelijk is, begrijp ik eigenlijk niet
goed, want men zou toch menen dat er zo
langzamerhand voldoende gelegenheid was
geboden om met deze lichte comedie over
de strubbelingen van opvoeders en ver
liefden kennis te maken. Vermoedelijk
komt de verwachte nieuwe toeloop uit dat
deel van het publiek, dat slechts bij hoge
uitzondering de schouwburg bezoekt en
niet uit de vaste kern, die volgens de sta
tistieken veertig procent van de volwassen
bevolking uitmaakt. De eerste tei-reinver-
kenning was in ieder geval gunstig, want
het Minerva-Theater in Heemstede was
gisteren bij de première totaal uitverkocht.
Over het stuk behoef ik echt niets meer
te zeggen. Wie het nog niet uit eigen
aanschouwing kent, heeft er wel zoveel
over gehoord, dat een inhoudsbeschrijving
overbodig is. Ik zal mij dus beperken tot
de eigenlijke opvoering, die waarlijk niet
veel voor de diverse voorafgaande verto
ningen door het toenmalige Residentie-
Toneel onderdoet. Misschien is de eerste
voorstelling met Fie Carelsen en Mimi
Boesnach, met Richard Flink en Paul
Steenbergen destijds iets fijnzinniger ge
weest maar wat wil men: bij derge
lijke reprises moet het komische nu een
maal wat worden aangedikt om aan de
verwachtingen of herinneringen te kunnen
beantwoorden. Welnu, aan de nodige over
drijving was geen gebrek en vooral wat
Johan Boskamp als de innemende oude
snoeper van een grootvader betreft met
een plezierig resultaat.
Tillv Périn-Bouwmeester voerde de re
gie en vervulde tevens dezelfde rol, die van
de verschrikkelijk voortvarende mevrouw
Parsons, die zij ook enkele jaren geleden
onder leiding van Bets Ranucci-Beckman
speelde. In beide hoedanigheden heeft zij
haar weldadig gevoel voor humor kunnen
uitvieren tot lering en vermaak van de
lachlustige aanwezigen. Ook Matthieu van
Evsden zagen wij in een oude gedaante
terug. Van de verdere medewerkenden
wist vooral Ingeborg Winkler als de ver
standige moeder van Toontje zich te on
derscheiden. Johan Kaart was de vader en
Cilly Bach het op het punt van trouwen
staande meisje.
Dezer dagen kreeg ik oen brief van een
lezer, die een voorstelling van „Potasch en
Perlemoer" door hetzelfde gezelschap in
Haarlems Concertgebouw had gezien en
zich nu beklaagde over de slechte ver
staanbaarheid. Ik heb daar dus eens extra
op gelet, maar ik moet zeggen dat ik geen
enkele moeilijkheid heb ondervonden.
Misschien heeft het aan de acoustiek
gelegen. Verder stelde deze briefschrijver
voor (en dan zegt men wel eens dat critici
zo scherp kunnen zijn!) om de acteur Jan
Vreeken wegens ongeschiktheid te ont
slaan. Zo'n radicaal voorstel zou ik niet
willen doen, al vond ik zijn spel ook nu
niet bepaald brillant. De meeste bijrollen
waren trouwens niet sterk bezet.
DAVID KONING
In de ouderdom van 68 jaar is overleden
ir. D. J. Boks. oud-leraar aan de Middelbare
Technische School te Haarlem en auteur
van verscheidene technische standaardwer
ken.
De thans overledene is te Eist bij Ameron-
gen geboren en heeft gestudeerd aan de
Technische Hogeschool te Delft, waar hij in
1908 slaagde voor het ingenieursexamen. Na
enkele jaren bij enige industrieën werkzaam
te zijn geweest, werd ir. Boks leraar aan de
Middelbare Technische school te Dordrecht,
waaraan hij gedurende de oorlogsjaren ver
bonden was. Vervolgens werkte de heer Boks
enige jaren bij Calvé te Delft, waarna hij
benoemd werd tot leraar aan de M.T.S. te
Haarlem. Ongeveer twintig jaar was hij aan
deze school verbonden en doceerde werktuig
bouwkunde. Drie jaar geleden werd hem
pensioen verleend. De heer Boks stond als
leraar hoog aangeschreven en nam een bij
zondere plaats in bij de leerlingen. Oud
collega's en oud-leerlingen bewaren aange
name herinneringen aan de thans overledene.
Hij was auteur van technische,standaardwer
ken op het gebied van pompen en stoom
ketels en was een geziene medewerker van
technische verzameluitgaven.
Na zijn pensionnering heeft ir. Boks nog
enige tijd gewerkt bij Stork Hijsch voor het
vervullen van speciale opdrachten.
Vandaag is het stoffelijk overschot in stilte
verast.
Gistermiddag is te Driehuis-Westerveld
verast het stoffelijk overschot van de heer
J. C. Kroonsberg. De overledene is 46 jaar
eerst als hand-, later als machinezetter in
dienst geweest van Joh. Enschedé Zonen
Grafische Inrichting N.V. en de Oprechte
Haarlemsche Courant. In Mei 1942 werd hij
gepensionneerd. Vrijdag is hij te Zeist ten
huize van een familielid plotseling overleden.
In de aula werd het woord gevoerd door
de heer J. Peters namens afdeling Haarlem I
van de Partij van de Arbeid en door de heer
A. Valbracht. namens de groep gepension-
neerden.
Een familielid dankte voor de grote blijken
van deelneming.
De bezoekers van het Minerva-Theater
hebben gisteravond, nadat er de hele avond
alleen maar over gepraat was, tenslotte
toch een paard te zien gekregen, al was
het dan niet het door Toontje getekende.
Na afloop van de voorstelling van het blij
spel van Lesly Storm door het gezelschap
Johan Kaart verscheen er namelijk een
echte pony ten tonele om de regisseuse,
mevrouw Tilly Perin-Bouwmeester, op
originele wijze een bloemenhulde te
te brengen.
Op het programma van het gemeen
telijke orgelconcert, dat gisteravond door
de stadsorganist George Robert werd ge
geven, was een plaats ingeruimd voor li
turgische koormuziek uit de zestiende
eeuw. Zij werd uitgevoerd door het onder
leiding van Jaap Vranken staande Pales-
Irina-koor uit Den Haag.
Zoals men van een koor, dat zich noemt
naar de zestiende eeuwse grootmeester der
vocale polyphonie kan verwachten, voer
de het ook nu werken van Palestrina uit:
van de Missa Ecce Sacerdos het Kyrie,
Gloria, Sanctus, Benedictus en het Agnus
Dei en verder het motet „Lapidabant Ste-
phanum". In de oude Gotische kathedraal
vond deze muziek een heel eigen, passende
sfeer, die ook de toehoorders ontvankelijk
voor haar invloed kon doen worden. Maar
toch is zij zo zeer gebonden aan de liturgie,
dat door een uitvoering in „concertvorm
haar diepste wezen zich nog niet volkomen
kon laten gelden, ook al wordt hij zo voor
treffelijk vertolkt als gisteravond. De uit
voering berustte op zuivere, artistieke
principes. Eenvoud van uitdrukking, le
nige melodische ontwikkeling met behoud
van een doorzichtige structuur (al was de
acoustiek de zangeressen en zangers daar
bij niet ter wille) en fraaie koorklank wa
ren kenmerkend voor deze zang. Het Pa
lestrina-koor bracht nog twee juwelen van
een paar andere componisten uit de zes
tiende eeuw: een „Adoramus te" van Ja
cobus Clemens Non Papa (1510-1558) en
„Jubilate Deo" van Jacob Handl (1550-
1591), verrukkelijk van melodische schoon
heid en met een opvallende expressieve ge
ladenheid.
De organist George Robert leidde de
avond in met een Ricercare van Palestrina,
dat een duidelijk vocaal polyphoon karak
ter droeg. Het werkje voldeed overigens op
het orgel in de helder gehouden klanktim
bres uitstekend. Bij zonder geslaagd waren
ook de tussenspelen van de organist bij de
uitvoering van de misdelen. Dicht bij Pa-
lestrina's Ricercare stond de Canzone van
J. Guarumi (1550-1611), in het bijzonder
door de polyphone structuur. Anders was
het gesteld met de Toccata van Girolamo
Frescobaldi, welke compositie instrumen
taal van aard is.
De heldere registertimbres, die George
Robert hiervoor toepaste, konden in gro
ter verscheidenheid eveneens uitnemend
dienstbaar gemaakt worden aan de ver
tolking van de Orgelfantasie in G van J.
S. Bach. De organist bouwde dit prachtige,
driedelige werk, dat in het Andante terug
grijpt op de oude vocale meerstemmigheid,
maar dat verder spreekt van een nieuwe
ontplooiing in structuur en in harmonieën,
op tot een indrukwekkend slot van het
concert.
Volgens een mededeling op het program
ma zullen in de maand October de middag-
bespelingèn niet gehouden worden in de
Grote Kerk maar in de gemeentelijke Con
certzaal, des Woensdags van 3-4 uur.
P. ZWAANSWIJK
In 1954: 12 reizen naar Canada,
8 naar Australië en 3 naar
Zuid-Afrika
Uit een der hoofdstukken der rijksbe
groting blijkt, dat de regeringsvloot be
staat uit 3 Victory-schepen, „Grote Beer'
„Waterman" en „Zuiderkruis", welke in
voorgaande jaren tot emigrantenschepen
werden verbouwd. Ten behoeve van het
vervoer van emigranten zullen ook voor
het jaar 1954 de schepen „Johan van Ol-
denbarnevelt" en „Sibajak" op timechar
ter varen. De vraag of de ontwikkeling
van de emigratie, in samenhang met de
wens ten volle gebruik te maken van de
bestaande lijndiensten der rederijen, de
verwerving van additionele speciaal
voor het emigrantenvervoer „gebouwde"
schepen rechtvaardigt, heeft de voort
durende aandacht van de regering. Er is
van uit gegaan, dat de schepen 12 reizen
naar Canada, 3 naar Zuid-Afrika en 8
naar Australië/Nieuw-Zeeland zullen ma
ken.
Een Franse trawler heeft Woensdag
ochtend gemeld op 20 mijl ten Zuidwes
ten van Ouessant (Bretagne) een groot
lek te hebben gekregen. Het vaartuig
vroeg onmiddellijke hulp.
Volgens een later bericht is de trawler
door het Franse s.s. „Armand Lambert"
op sleeptouw genomen naar Brest.
BINNENLAND
In de afgelopen nacht is brand uit
gebroken in een der lokalen van de Sint
Aloysiusschool te Baarn, dat als repetitie
lokaal van het R.K. kerkkoor dienst doet.
Het lokaal brandde geheel uit. Het koor is
ernstig gedupeerd daar al zijn muziek is
verbrand.
Op een C.P.N.-vcragdering in de Am
sterdamse Apollohal verklaarde het Tweede
Kamerlid Gortzak in een commentaar op de
millioenennota, dat ,.de spanningen, die in
Frankrijk hebben geleid tot eenheid van
actie voor verbetering van het levenspeil,
ook in ons land aanwezig zijn. De stakingen
hebben bewezen, dat er meer geld in het
loonzakje komt", aldus de heer Gortzak.
De Koningin heeft op het paleis Soest-
dijk een delegatie van het Engelse Royal
Sussex Regiment ontvangen. De delegatie
kwam haar opwachting maken naar aanlei
ding van het feit, dat de Koningin enige tijd
geleden benoemd is tot „colonel in chief"
van het regiment. Gedurende de Napoleon
tische oorlogen maakte de Royal Sussex
deel uit van de troepen die Holland bevrijd
den en zij vochten onder meer bij Bergen,
Egmond en Alkmaar in 1799, op Walcheren
en langs de Schelde in 1809 en in 1814 bij
Bergen op Zoom.
HAARLEM EN OMGEVING
Dinsdagmiddag werd te Zandvoort een
voetbalwedstrijd gespeeld tussen de verte
genwoordigende elftallen van de Heem-
steedse en Zandvoortse politie. De ontmoe
ting eindigde onbeslist met een 11 gelijk
spel.
De afdeling Heemstede van de R.K.
EHBO was van plan, de door haar leden be
haalde diploma's op Vrijdag 18 September
uit te reiken in het R.K. Verenigingsgebouw
aan de Herenweg. Doordat de betreffende
diploma's evenwel niet tijdig gereed zullen
zijn, werd besloten deze avond te houden op
Vrijdag 2 October, eveneens in het R.K. Ver
enigingsgebouw. Medewerking wordt ver
leend door de Katholieke Vrije Toneelgroep,
welke ter gelegenheid hiervan enige schets
jes voor het voetlicht zal brengen.
Op Woensdagavond 30 September zal
in de Ketelaarschool. Parklaan 108, een aan
vang worden gemaakt met de Cseh-cursus
in Esperanto, die door de Haarlemse Volks
universiteit gelijktijdig met diverse volks
universiteiten in het buitenland wordt ge
organiseerd en waarbij de cursisten reeds na
de vierde les in correspondentie treden met
buitenlandse leerlingen.
Vrijdag 25 September zal prof. G. Wisse
in de Kloppersingelkerk een openbare tijd-
rede houden over de Protestantse geloofs
genoten in Spanje. Spreker zal ter illustratie
van zijn rede foto's, pamfletten, brieven,
vonnissen enz. uit Spanje meebrengen.
De inspecteur G. Endlich, de hoofdagent
V. G. Kokhuis en de agent D. W. van Bem-
mel hebben respectievelijk voor de eerste en
derde maal de vaardigheidsproeven van het
Nederlands Olympisch Comité met goed
gevolg afgelegd. De hoofdcommissaris van
politie heeft aan de geslaagden de diploma's
en de daaraan verbonden draagmédaille met
enige toepasselijke woorden uitgereikt.
De heer C. Gigengack, chef van de af
deling beddenmakerij van Vroom en Drees-
mann te Haarlem, hoopt morgen de dag te
vieren, dat hij veertig jaar bij dit bedrijf
werkzaam is. Als jongeman kwam hij in
dienst als beddenmaker: in de loop der jaren
breidde de afdeling beddenmakerij zich uit.
Sedert een aantal jaren is de jubilaris de
chef der afdeling.
De luitenant-ter-zee-vlieger tweede klas
se S. R. Wolters is gistermiddag omstreeks
twee uur met een Lockheed Harpoon van
het vliegveld Valkenburg vertrokken ten
einde zo snel mogelijk een ijzeren long te
halen voor een patiënt in Heerlen.
De Lockheed koerste eerst naar Schip
hol, waar de motor voor de ijzeren long
gereed stond om te worden ingeladen.
Daarna vloog de piloot naar het vliegveld
te Leeuwarden om de overige apparatuur
in te laden. Vervolgens spoedde de Lock
heed zich naar het vliegveld Beek bij
Maastricht, waar een auto van het zieken
huis uit Heerlen gereed stond om de nu
complete ijzeren long zo snel mogelijk naar
het Heerler.se ziekenhuis te vervoeren,
waar de zieke ligt, wiens leven afhing van
deze ijzeren long.
De Woningstichting „De kleine midden
stander" is startklaar. Zodra de officieuze
toezeggingen zijn bekrachtigd begint zij
weer te bouwen.
Het ligt in cle bedoeling om half October
te beginnen met naast en nabij de reeds
gereedgekomen 42 flats aan de Hectorstraat
opnieuw 69 flats te bouwen.
Het officieus teoegezegde bouwvolume
is groter dan verwacht werd, zodat op dit
ogenblik nog niet alle te bouwen huizen
bezet zijn. Het aankoopsysteem is hetzelfde
gebleven.
Zij, die meer willen weten, kunnen zich
vervoegen bij de voorzitter, de heer J. W.
Damiaans, Hectorstraat 112 te Haarlem, of
bij de stichter, de heer J. W. Th. Fibbe,
Koninginneweg 7, alhier.
Opnieuw is door de eigenaar van een zelf
bedieningswinkel op de Gedempte Oude
Gracht een vrouw betrapt op diefstal van
enkele levensmiddelen met een totale waarde
van 2.50. Zij is na verhoor en opgemaakt
proces-verbaal weer op vrije voeten gesteld-
Slotkoers
Openings
gisteren
koersen
3-3Nederl.'47
98'/ia
98
A.K.U.
164%
166%
186%
190%
Philips Gloeil.
166
169
Kon. Petroleum
312%
312%
A'dam Rubber
88%
89%
Holl. Amer. Lijn
130%
130%
N. Scheepv. Unie
126%
126
H.V.A
100%
102%
88
88%
Amsterd. Bank
169
169
Ned. Handel Mij.
156%
156%
Rotterd. Bank
163%
163%
Twentsche Bank
164
164
Anaconda Copper
30'/m
31
Bethlehem Steel
43%
45
Republic Steel
40»/,,
41%
Shell Union
66%
67%
19%
19%
33%
34%
