Telefoondienst heeft gebrek aan ruimte
YBERT
Postkantoor aan de Raaks wordt
uitgebreid tot de Bakkumstraat
Belangrijke uitbreiding
poetsdoekenfabriek
Eerste deel van suite
voor 31-toonsorgel
Eerste concert in Minerva Theater
EHH» I-mM'?M U
SMII I
Een bril?
FEDERMANNe
NATUURLIJK»
Recital Emma Noguès
Buitenzintuigelijke
waarneming bij dieren
DINSDAG 3 NOVEMBER 1953
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
VOORKOM HEESHEID
Zorg er voor
steeds een doosje
Wybert bij U te
hebben.
Vier koren zingen
operette-fragmenten
Ook fabriek van reinigings
middelen naar Heemstede
Handels oratorium voor
het eerst in Haarlem
Nautamix N.V. te
Haarlem opgericht
Late Lente
SliiüÜi WÊÊÈÊÊÊËÊ
Beethovenprogramma
met Herman Krebbers
Musicorda vierde
eerste lustrum
Nederlander in Duitsland
verongelukt
De gestadige groei van het aantal aangeslotenen op het vol-automatische telefoonnet
van Haarlem, de koppeling van het district op andere districten in het land, waardoor
in dc loop van 1954 abonné's van Haarlem zonder tussenkomst van de telefoniste
alle plaatsen, waar vol-automatisch getelefoneerd kan worden kunnen bereiken en de
voortschrijding van de techniek zijn enige redenen, dat in de naaste toekomst over
gegaan zal moeten worden met uitbreiding van het gebouw der P.T.T. aan de Raaks
in Westelijke richting. De Korte Zijlstraat zal voor een deel overkluisd worden en
het gebouw zal tot de Bakkumstraat worden uitgebreid. Enkele percelen aan de Raaks
en het hofje nabij de Bakkumstraat zullen verdwijnen. Mogelijk zal men met de werk
zaamheden omstreeks 1960 gereed zijn. Door de grote toeneming van het aantal aan
geslotenen zal het plaatselijk net van Haarlem (en naaste omgeving) over een jaar
20.000 abonné's hebben en nog voor die tijd zal de 50.000ste aansluiting in het district
Haarlem (omvattende Noordholland, behalve de Zaanstreek, Amsterdam en 't Gooi
en de bollenstreek tot Sassenheim in Zuidholland) tot stand zijn gebracht. Met de bouw
ener centrale nabij het station Bioemendaal zal het volgend jaar een begin worden ge
maakt en waarschijnlijk zal zij omstreeks 1956 in dienst worden gesteld. De wijziging
in de telefoontarieven zal In het district Haarlem nog niet met ingang van 1 Januari
1954 ingaan vermoedelijk wel in andere districten van ons land.
Uit deze mededelingen blijkt, dat er op
het kantoor van de directie van het tele
foondistrict Haarlem hard gewerkt wordt
aan de toekomst. Ir. J. M. de Vos, direc
teur en ir. H. Mulders, adjunct-directeur,
hebben ons een inzicht gegeven van de
stand van zaken van dit ogenblik en van
de vele problemen, waarmee de dienst 'te
maken heeft. Er dient niet alleen aandacht
besteed te worden aan de situatie van dit
ogenblik (dagelijks komen vele verzoeken
voor een aansluiting binnen, waardoor het
niet lang meer zal duren of centrales ra
ken „vol"), maar ook aan de toekomst,
omdat men dan over installaties moet be
schikken die weer berekend zijn op steeds
grotere uitbreiding van het aantal abonné's.
Dit is ook de reden, dat het kantoor aan
de Raaks groter moet worden. Op het
ogenblik is het reeds te klein en een ge
deelte van het personeel is ondergebracht
in een gebouw aan de Nieuwe Gracht.
Voor de koppeling der netten zijn instal
laties nodig en daarom was het noodza
kelijk plannen te maken voor vergroting
van het gebouw. Bouwen op een andere
plaats is niet mogelijk. De centrale van
Haarlem is gevestigd op de bovenverdie
ping van het Postkantoor aan de Raaks.
Daar komen de kabels uit vele delen van
de stad bijeen en het is niet doenlijk die
naar een andere plaats over te brengen.
Bovendien zal het niet gemakkelijk zijn
grond in het centrum der stad te vinden.
Gelukkig kan de Telefoondienst beschik
ken over de huizen op de Raaks tot de
Bakkumstraat (gebouw Die Raeckse blijft
bestaan) en daardoor is het mogelijk een
zodanige uitbreiding tot stand te brengen,
die tot in de verre toekomst voldoende
zal zijn. Centrales kunnen vergroot wor
den en het personeel van de dienst kan in
een gebouw 'wórden1 ondergebracht.
Naar de 20.000 abonné's
In 1924 is de vol-automatische telefoon
in Haarlem en omgeving in werking ge
steld. Het aantal aangeslotenen nam steeds
toe en men kon de groei steeds opvangen.
Grote moeilijkheden ontstonden er door de
oor.lpg, maar er is hard gewerkt aan het
herstel. Waren er in 1946 10.000 aanslui
tingen Tof stancï"gekomen, "daarna kregen
talloze abonné's een telefoon en het tele
foonboek, dat dezer dagen verschenen is,
bevat 19.000 namen. Vorig jaar op 1 Octo
ber waren er 18.000 abonné's, zodat het
aantal met 1.000 is toegenomen. Aangeno
men wordt, dat de groei zich op dezelfde
wijze zal ontwikkelen, waardoor over een
jaar de 20.000ste abonné begroet zal
worden.
Over het algemeen behoeven aanvragers
niet lang op een aansluiting te wachten.
Iedere maand zorgt het personeel er voor,
dat ongeveer honderd percelen worden
aangesloten. In reeds bestaande wijken
kan het gebeuren, dat men lange tijd moet
wachten, omdat een kabel bezet is. In
vroeger tijd heeft men bij de uitbreiding
van verscheidene wijken niet gedacht, dat
grote belangstelling zou bestaan voor een
telefoon. Door de woningnood vestigen
Haarlemmers zich in wijken, waar kabels
gelegd zijn die „vol" zijn. Daarom moet
gewacht worden tot er een nieuwe kabel
gelegd wordt.
Met de uitbreiding van de stad wordt
zoveel mogelijk rekening gehouden. Indien
bekend is dat een groot gebouw gemaakt
wordt, dan pleegt de telefoondienst overleg
met de architect, opdat er na het gereed
komen van het gebouw niet onnodig gaten
gemaakt behoeven te worden.
Centrale in Noord
In Haarlem-Noord en in Bioemendaal
stijgt het aantal aansluitingen aanzienlijk
en de centrale op het Postkantoor aan de
Raaks begint vol te geraken. Kort geleden
konden voor Bioemendaal nog voorzienin
gen worden getroffen voor driehonderd
abonné's, maar een werkelijke verlichting
zal pas onstaan, wanneer de centrale bij
ADVERTENTIE
Dinsdag 10 November wordt er in het
gemeentelijk Concertgebouw te Haarlem
een uitvoering van operettefragmenten
gegeven door een combinatie van vier
zangkoren, te weten de Operettevereniging
Johann Strauss te Haarlem, het Opera
koor Haerlem, de Operettevereniging St.
Caecilia te Krommenie en Gemengd zang
koor Vox Humana te Santpoort. Uitgevoerd
worden werken van Delibes, Verdi, Bizet,
Léhar, Johann Strauss en anderen. Solisti
sche medewerking verlenen leden van de
Nederlandse Operaclub te Amsterdam on
der leiding van Wim van Santé en de be
geleiding wordt verzorgd door de pianiste
Emmy van Eden.
Het geheel staat onder leiding van de
Haarlemse musicus Anton de Beer, die
tevens met Emmy van Eden als inter
mezzi op twee vleugels het Scherzo opus 33
van Julius Röntgen en de suite Scara-
mouche van Darius Milhaud zal vertolken.
het station Bioemendaal gereed is. Op
deze centrale kunnen tienduizend num
mers worden aangesloten en mocht dit aan
tal in de toekomst overschreden worden
dan kan de centrale vergroot worden. Is
de centrale in gebruik dan vervalt dc
centrale achter het postkantoor te Bioe
mendaal en de ruimte aldaar kan voor een
ander doel bestemd worden.
Aan architect B. J. J. M. Stevens is op
dracht gegeven een ontwerp te maken
voor een gebouw. Gehoopt wordt, dat
spoedig met de bouw begonnen kan wor
den. Het inrichten van de centrale zal vele
maanden vergen, zodat het 1956 zal wor
den, alvorens zij in dienst gesteld kan
worden. In het Noordelijk deel van Haar
lem neemt het aantal aanvragen voor een
telefoon steeds toe en het is te voorzien,
dat vóór de centrale bij het Bloemen-
daalse station in gebruik is genomen, een
wachtlijst opgesteld moet worden.
De plannen voor de centrale bestaan
reeds geruime tijd, maar ze konden niet
worden uitgevoerd, omdat afgewacht moest
worden wat voor soort systeem toegepast
diende te worden. De techniek ontwikkelt
zich snel en daar de centrale vele jaren
gebruikt moet worden is eerst nauwkeu
rig nagegaan welke installaties aange
schaft moeten worden.
De apparaten in Bioemendaal verkeren
nog in goede staat en zullen naar Heem
stede worden overgebracht, waar uitbrei
ding van de centrale nog mogelijk is. Ook
zijn de installaties in het Haarlemse Post
kantoor, die in 1924 aangeschaft zijn, nog
goed te gebruiken.
Koppeling met andere districten
He district Haarlem is reeds met vele dis
tricten automatisch gekoppeld, echter niet
met Arnhem, Venlo en Maastricht. AZZ-
verkeer is mogelijk met vijf districten. Er
wordt met bekwame spoed aan de koppe
ling met andere districten gewerkt en ver
moedelijk zal nog dit jaar de verbinding
mte de districten Venlo en Maastricht tot
stand komen.
Later volgt het district Arnhem, dat
door de oorlog veel geleden heeft. In het
begin van 1954 zal het waarschijnlijk mo
gelijk zijn het gehele etmaal vol-automa
tische verbinding te verkrijgen met die dis
tricten, waar thans reeds AZZ-verkeer be
staat. Over een jaar zal geheel Nederland,
waar een vol-automatische telefoon is,
zonder tussenkomst van een telefoniste,
van Haarlem uit bereikbaar zijn. Deze toe
stand bestaat reeds voor Utrecht, Den Haag
en Rotterdam.
T ariefswijziging
De Tweede Kamer heeft reeds haar
goedkeuring gehecht aan voorstellen om
wijziging te brengen in de telefoontarie
ven en het is niet uitgesloten, dat zij hiel
en daar reeds op 1 Januari a.s. ingevoerd
zal worden. In het district Haarlem kon
om technische redenen de wijziging nog
niet zo spoedig worden verwezenlijkt. De
tarieven voor interlocale gesprekken zullen
goedkoper worden en de locale tarieven
ondergaan een verhoging. Een en ander
geschiedt om de tarieven meer met de wer
kelijke kostprijs in overeenstemming te
brengen.
•Ieder jaar ontvangen de abonné's een
telefoongids van het Haarlemse net en
van enkele uit omliggende gemeenten.
Hierin zal een verandering komen. Ver
moedelijk komt er volgend jaar nog een
uitgave in de huidige vorm.
Daarna zal aan de aangeslotenen een gids
van het district Haarlem (van Texel tot
Sassenheim) worden aangeboden. In de
toekomst verdwijnen de internationale
naamlijsten en daarvoor komen 13 gidsen
voor de districten in de plaats en drie voor
de plaatselijke diensten Amsterdam, Rot
terdam en Den Haag. Reeds zijn uitgaven
van deze diensten verschenen en in Utrecht
zal binnenkort het eerste van de districten
het licht zien.
rii
Er wordt dus aan vele zaken in het te
lefoondistrict Haarlem aandacht besteed
en de duizenden abonné's kunnen de ont
wikkeling met vertrouwen tegemoet zien.
De reeds eeuwenoude samenvoeging tus
sen duinzand en veen heeft de kuststrook
in deze omgeving de unieke geestgrond ge
schonken, welke niet alleen de vermaarde
bloembollencultuur ten gevolge had. Het
zachte welwater, dat uit deze bodem kon
worden opgepompt, was wellicht boven
dien de voornaamste oorzaak, dat zich in
Heemstede zoveel blekerijen hebben geves
tigd, die al sinds eeuwen de behandelling
der was gaarne voor hun rekening nemen.
Dit zelfde zachte water was verder de re
den, dat de heer J. Wallage in 1937 besloot
zijn toen nog bescheiden poetsdoe-
kenfabriekje van Amsterdam naar Heem
stede te verplaatsen, waar h'j aan de Ble-
kersvaartweg het voor zijn bedrijf ge
schikte pand had kunnen aankopen. Deze
kleine loods is hier het begin geweest van
een belangrijke industrie, die thans aan
ongeveer honderd personeelsleden arbeid
en loon verschaft.
Want de „Walco Poetsdoekenfabriek"
voorziet nu vrijwel de gehele Nederlandse
industrie van een volkomen onmisbaar
geworden product: de poetslap. Geen ma
chine kan immers draaien zonder van tijd
tot tijd grondig te worden gereinigd, even
min als een vliegtuig opstijgt of een schip
uitvaart, zonder dat de motoren geheel
werden gereviseerd. Aldus vormt de poets
lap ook bij leger, luchtmacht en marine
een onontbeerlijk attribuut en zelfs de
Gouden Koets rijdt niet eerder uit, of zij
moet van 1e voren een geduchte schoon-
maaktbeurt hebben ondergaan. Een derge
lijk permanent reinigingsproces vereist
uiteraard een schier ononderbroken serie
poetsdoeken, in welke behoefte deze
Heemsteedse fabriek voor een niet onbe
langrijk deel voorziet. Alvorens zij even
wel de expeditie kunnen verlaten, is er
eerst een tamelijk uitgebreide bewerking
aan vooraf gegaan. Want het overhemd dat
wij nu nog dragen, of de japon, waarin
mevrouw vanavond naar de schouwburg
gaat, is misschien reeds voorbestemd straks
de motor van een legervliegtuig te moeten
reinigen. Immers de weinig poëtische scha
kel tussen fabriek en afnemer wordt in dit
geval gevormd doorde voddenkar. De
lompenhandelaar levert zijn dagelijkse
oogst geregeld af aan de opkoper, die op
zijn beurt de tot balen geperste vodden
weer doorzendt naar de groothandel. Hier
worden zij voor de verschillende in
dustrieën gesoldeerd, waarbij van de onge
veer negentig soorten lompen, slechts twee
soorten voor de poetsdoeke'nfabricage in
aanmerking komen. Deze worden dan,
eveneens in balen naar Heemstede verzon
den, waar zii nogmaals aan een nauwkeu
rig onderzoek worden onderworpen, ten
einde de minder geschikte soorten uit de
partij te verwijderen.
De goedgekeurde lompen ondergaan
vervolgens een chemisch reinigingsproces,
waarna zij worden gedroogd in een enorme
steriliseer trommel, onder een hitte van 275
graden. Daarna verwijdert men in een
speciale afdeling langs machinale weg alle
harde bestanddelen der goederen, zoals
knopen, halten, ogen, ringen, enzovoort,
waarna de lappen in een ander gedeelte
der fabriek tenslotte op de gewenste maat
worden gesneden.
Elk jaar uitbreiding
De voortdurende groei van dit bedrijf
heeft tot dusver bijna elk jaar een uitbrei
ding noodzakelijk gemaakt, hetgeen de di
rectie nu tracht te ondervangen door een
grote opslagplaats te laten aanbouwen.
Deze hal kriigt een oppervlakte van 28 bij
15 meter, met een hoogte van tien meter,
welke ruimte zo economisch mogelijk zal
worden gebruikt. Het kantoor voor de be
drijfsleider is boven de ingang geprojec
teerd, terwijl de plastic-ramen in het dak
een grote hoeveelheid daglicht kunnen
doorlaten. Verder werd reeds een moderne
hefvork-truck aangekocht, die slechts een
„Israel in Egypt"
Op Donderdag 19 November wordt in
het gemeentelijk Concertgebouw de eerste
uitvoering in Haarlem gegeven van het
vermaarde oratorium „Israel in Egypt" van
Handel door de Christelijke Oratoriumver
eniging Haarlem en de Heemsteedse Chris
telijke Oratoriumvereniging, welke koren
beide onder leiding staan van George
Robert. Medewerking hieraan wordtverT
leend door de vocale solisten Mea Boon
Naberman, Elsa van Bueren, Aafje Heynis,
Han le Fèvre, Peter de Vos en Arie de Rijk,
door de organist Piet Halsema, door de
clavecinist Hans Brandts Buys en door het
Noordhollands Philharmonisch Orkest.
Door de overheersende figuur van
Georg Friedrich Handel, die na het jaar
1710 in Engeland op het gebied der muziek
de toon aangaf, zijn de Engelse componis
ten, die vóór Handels komst toch ook be
langrijk werk hadden geleverd, lange tijd
in het vergeetboek geraakt. Maar toen
men zich in Engeland ging bezinnen op de
waarden van de eigen, nationale muziek,
werden hun name weer genoemd en ging
men er toe over hun werk te publiceren.
Het programma van de Zondag gegeven
bespeling van het 31-toons-orgel in Teylers
Museum vermeldde een aantal composities
van Engelse „verwaarloosde" componisten:
een Chaconne van een onbekende kunste
naar uit de zeventiende eeuw, werkjes van
Daniël Purcell (een broer van de grote
Henry), John Eccles, Piggott, John Blow,
een fraaie „Introduction and fugato" van
William Croft, welke in de zorgvuldige
uitvoering door de organist Anton de Beer
zeer voldeden, mede door de toepassing van
de oorspronkelijk bedoelde middentoon
stemming.
De organist speelde verder nog een En
gels werk, speciaal door John Buckland
gecomponeerd. Anton de Beer. die de suite
reeds enige tijd geleden vertolkte, gaf een
herhaling op verzoek. Ook nu vielen weer
de opzettelijkheid van veel samenklanken
od, die eerder doen denken aan een expe
riment dan aan een spontaan, uit de vol
heid des harten geschreven muziekstuk.
In dezelfde zin kon men de eveneens op
verzoek gespeelde Toccata van Jan van
Dijk ervaren, waarvoor bij de uitvoering
gebruik werd gemaakt van de eigenlijke
31-toons speeltafel.
Dr. Anton van der Horst beeft ook een
werk geschreven voor het orgel van prof.
dr. A. D. Fokker: een vierdelige suite,
waarvan Zondagmiddag de Aria tot eerste
uitvoering kwam. Inzake de harmonische
samenklank maakt deze Aria een gunstige
indruk. De melodie ontplooide zich even
wichtig in een sfeer van bezonkenheid,
maar de structuur trad, mogelijk door een
te kort aan frazeringskansen. te weinig aan
de dag. Uit een oogpunt van beheersing
der zeer moeilijke besnelingsteehm'ek kan
men zowel de uitvoering van de Toccata
als die van deze Aria een knappe presta
tie van Anton de Beer noemen.
P. ZWAANSWIJK
In Haarlem is de Nautamix N.V. opge
richt, die de voortzetting is van het bedrijf
gedreven door de heer J. E. Nauta, ten
doel heeft het vervaardigen of doen ver
vaardigen, kopen en verkopen van machi
nes, machine-onderdelen, werktuigen en
gereedschappen enzovoort. Het maatschap
pelijk kapitaal bedraagt 1.000.000.ver
deeld in 1000 aandelen van 1000. Ge
plaatst zijn 210 aandelen, die worden vol
gestort door inbrengen van de vroegere
firma en 10.000 in contanten. Directeur
is de heer J. E. Nauta.
ADVERTENTIE
Kerkwerve, het dorpje van 800 inwoners in de polder Schouwen op Schouwcn-Duive-
land. Van de hogergelegen gedeelten van het dorp is het water al weggetrokken.
Het overzicht is genomen vanaf de toren van de Nederlands Hervormde Kerk. Een
zaam loopt een der achtergebleven inwoners, Christoffel Hillebrandt, door een van
de drooggevallen stralen van het dorp. Zijn hondje vergezelt hem.
eenvoudige bediening vereist, doch des
ondanks een enorm draagvermogen bezit
en de balen goederen op een verbluffend
snelle wijze tot elke gewenste hoogte op
stapelt. Deze kraan maakt het zware en
tijdrovende werk van mankracht eh steek-
wagen totaal overbodig.
Aangenomen wordt, dat deze uitbreiding
omstreeks December gereed zal zijn,- doch
dit zal dan niet net einde van deze in
dustrie-aanwas betekenen. Want de heer
Wallage bezit ook nog een fabriek van
reinigingsmiddelen in Zwolle, waarbij het
in zijn bedoeling ligt dit bedrijf eveneens
naar Heemstede over te brengen. Een voor
nemen, waartegen hier in verband met
de werkgelegenheid, vermoedelijk 'niet het
minste bezwaar zal bestaan.
Het fraaie herfstweer, dat achter ons
ligt, is óók aan de dierenwereld niet
ongemerkt voorbijgegaan. Een moeder
eend in de Vijver in het Vijverpark had
zich vastberaden op het nest gezet en
vertoonde zich afgelopen Zaterdag tot
veler verbazing met een drietal jongen,
die zich, als gold het de Meimaand, óók
in dit late jaargetijde nog best blijken
thuis te gevoelen. Het schouwspel trekt
uanzelfsprekejid veler belangstelling.
Inbrekers hebben uit het magazijn van
een bouwmaterialenfabriek te Alphen aan
de Rijn 600 meter rubberslang ter waarde
van f2000 gestolen.
«lp j mmfem 1
wm m wmÊmk
Gr- Houtstraat 37 Rijksstraatweg 246 B
Ook voor alle Ziekenfondsen
Het begint zich duidelijk af te tekenen,
dat onze gewezen H.O.V. een provinciale
aangelegenheid geworden is. Voorheen
konden de „provincialen" uit onze buurt
naar Haarlem komen, wanneer het hun
lustte een concert van de „Haarlemse" Or
kestvereniging bij te wonen, thans echter
komt het tot „Noordhollands Philharmo
nisch Orkest" herdoopte ensemble naar
diezelfde „provincialen" toe. Het feit werd
gisteravond weer eens gedemonstreerd met
een concert onder leiding van Toon Verhey
in het Heemsteedse Minerva-theater.
Heemstede, dat altijd een goede klant
geweest is van de Haarlemse orkest-ocn-
certen, kan het zich blijkbaar veroorloven
een eigen concertseizoen te organiseren en
het provinciaal orkest daarin te betrekken
Het is met reden trots op zijn Minerva-
Theater, dat voor verscheidens doeleinden,
ook voor concerten, geschikt is. Het telt,
behalve een publiek van trouwe concert
bezoekers, ook bevolkingsgroepen die dit
nieuwe element in hun leven gaarne zullen
willen betrekken.
Wethouder H. Disselkoen opende deze
eerste orkestavond in „Minerva" met woor
den van blijdschap en vertrouwen in deze
onderneming. Zijn toespraak deed de goed
gezindheid van het gemeentebestuur uit
komen, door de mededoling dat het de zorg
op zich genomen had het podium van Mi
nerva zodanig uit te breiden, dat het vol
doen kan aan de eisen van concerten in
grote stijl en naar .Jiij hoopte ook de
geluidsvoortplanting in de zaal er gunstig
door zou worden beïnvloed. Er is nu een
voortoneel aangebracht, gebouwd over de
orkestbak heen. Dit maakt dat een deel
van het ensemble een behoorlijk eind de
zaal in kan zitten, terwijl de achterhoede
(voornamelijk de blazers) in het geluid
dempend gordijnendécor ziin plaats heeft.
Het effect ervan is op het balcon gunstiger
dan beneden; boven hoort men het orkest
meer als een geheel, beneden is de vooruit
geschoven post in het voordeel.
P:t. gaf een treffend offert aan de ver-
tolkmg, die Herman Krebbers ons van
het Vioolconcert van Beethoven liet horen.
Dezp interpretatie mocht technisch mees
ter! ijk heten, maar zij blonk bovendien uit
door een zeldzame sonoriteit, die als het
ware los stond van de orkestklank. Toon
Verhey bereikte met zijn ensemble in deze
belangrijke partituur een buitengewone
correctheid, die des te oovallender was
door de verraderlijk „droge" acoustiek, die
(net als in een radio-studio) de uiterste
nauwkeurigheid vereist, daar de geringste
afwijking gehoord wordt.
Men went echter aan dit eigenaardige
klankfenomeen en men gaat er genoegen in
schenpen. dat die enigszins gesluierde
klank zoveel doorzichtigheid waarborgt.
Maar zowel voor de spelers als voor de
toehoorder is het aanvankelijk een vreem
de gewaarwording. Voor het orkest noopte
zij tot een voorzichtigheid in de Egmont-
ouverture. waar het concert mee begon,
een voorzichtigheid die zelfs in het temno
merkbaar was. Maar zij leio'de ook tot.
fraaie resultaten, zoals bijvoorbeeld in de
gebedspassage na de onthoofding en de
stilte, die daarop volgt.
Tenslotte hoorden we de Zevende Sym-
phonie, een prachtstuk. De duidelijk "ge
detailleerde vertolking deed Verhey en
ziin orkest eer aan. In deze ruimte, beter
dan waar ook, kon het de toehoorder dui-
Ter gelegenheid van haar vijfjarig be
staan heeft „Musieorda" onder leiding van
de heer A. Douwes Zaterdagavond in hotel
„De Leeuwerik" een feestavond gehouden.
Deze muziek-, zang- en toneelvereniging,
die op I November 1948 uit vijf leden be
stond en er nu 35 telt, heeft in deze vijf
jaren met veel succes 135 ontspannings
avonden gegeven voor ouden van dagen,
invaliden en sanatoria?
Het Musicorda-koor had een groot aan
deel in het feestprogramma. Veel genoegen
beleefden de aanwezigen van de „Samba
stars".
Van de twee toneelstukjes, die werden
opgevoerd, was Darling „Nora" zowel wat
tekst als wat spel betreft, bijzonder aarcng.
Vooral de verliefde Karei Knuppel (G.
Koster) wist zijn rol grappig te spelen.
Lenie Zoet bewees een veelbelovend
muzikantje te zijn, en vooral na de pauze
toonde zij, dat zij een vaardig begeleidster
is op de accordeon.
De zang van Lies Junge viel bij het pu
bliek bijzonder in de smaak. Zij werd aan
de vleugel begeleid door mejuffrouw R.
Kodde.
Het programma werd besloten met een
droomfantasie op muziek van Ab Douwes.
Hoewel er te weinig vaart zat in de opeen
volging van de scènes, waren de verschil
lende vondsten alleraardigst.
Na het laatste nummer voor de pauze
werden de heer en mevrouw Douwes ge
huldigd haar aanleiding van het eerste
lustrum vat^de vereniging. Er waren tal
rijke bloemstukken voor het echtpaar en
de voorzitter van de afdeling Haarlem van
de bond van ouden van dagen, de heer Van
Wijngaarden, kwam een geschenk in en
veloppe aanbieden. Namens de Zandvoort-
se afdeling snrak de secretaris, de heer
Van Noord. De avond werd besloten met
een gezellig bal.
Het Noordhollands Philharmonisch Orkest
in het Minerva Thea-er le Heemstede, ge
deeltelijk opgesteld boven de overdekte
orkestbak. In het midden ziet men de
solist Herman Krebbers en de dirigent
Toon Verhey.
delijk worden wat er in zo'n muzikale
legprent allemaal omgaat, hoe geestig en
kunstig de componist al zijn motiefjes en
thema's verwerkt en wat een verfijnd mu
siceren er nodig is om dit alles toe te lich
ten en tot een boeiend geheel te herschep
pen. JOS. DE KLERK.
De derde jaargang der uitwisselingscon
certen tussen Heemstede en Brussel werd
Zaterdagavond ten huize van het echtpaar
Hesmerg, aan de Lanckhorstlaan, ingezet
met een recital door de Franse pianiste
Emma Noguès, een leerlinge van Margué-
rite Long.
De eerste helft van haar programma was
gewijd aan Beethoven, van wie zij de sona
tes opus no. 2 (in d) en opus 110 (in As)
alsmede de 32 Variaties op een eigen
thema vertolkte. In het eerste werk trof
ons al direct, behalve een duidelijke plas
tiek, een expressieve voordracht van be
schaafd gehalte, een gezonde romantische
opvatting zonder excessen. De finale, die
men nog al eens machinaal hoord afdreu-
nen, kreeg in deze interpretatie mede een
expressief karakter.
In deze geest klonk ook het Opus 110, de
voorlaatste sonate van de componist, waar
in men hem als het ware luidop hoort den
ken. Voor het individiuële karakter van
het werk was dit wel de gewenste opvat
ting. Het bleek daarenboven dat Emma
Noguès de nodige souplesse in haar spel
bezat om haar begrip van Beethovens con
fidenties klinkend waar te maken. De fuga
met het arioso-alternatief wist zij ma
gistraal te verklanken. Met het fraaie Va
riatiewerk, dat een buitengewoon interes
sante pianistische staalkaart is^ 'gaf zij een
overtuigend bewijs van haar "degelijke
technische scholing en haar gezonde muzi
kaliteit.
Na de pauze speelde Emma Noguès de
triptiek „Pour le piano" en „Childrens
Corner" van Debussy, interpretaties die
haar delicaat toucher en haar poëtische en
principiële kijk op deze composities lieten
waarderen. En tenslotte wist zij te ver
bluffen met de élegante virtuositeit, waar
mee zij „Etude in walsvorm" en „Callagro
appassionato" van Saint-Saëns" gaf wat
deze werken toekomt.
Wij hebben deze avond artistiek en bril-
lant pianospel gehoord. JOS. DE KLERK
De vraag of er behalve bij óe n.ensen
ook buitenzintuigelijke waarnemingen bij
dieren plaatsvinden werd gisteravond in
Brinkmann door drs. N. van Tiel bespro
ken voor de afdeling Haarlem van de Stu
dievereniging voor Parapsychologie. Of
schoon er tal van aanwijzingen zijn, dat
dieren paranormale vermogens kunnen
hebben zijn er nog geen duidelijke bewij
zen voor geleverd, hoe lang het onderzoek
ook reeds gaande is. De grootste moeilijk
heid bij dit onderzoek is steeds weer ge
weest het onderscheid tussen de mogelijk
heid van buitenzintuigelijke waarnemin
gen en het instinct. Drs. Van Tiel noemde
tal van voorbeelden van waarneming bij
dieren, die ook bij volledige inschakeling
van de dierlijke zintuigen, die wij kennen,
niet te verklaren zijn, zoals de trek van
vogels en vissen en de terugkeer op honk
van postduiven en ook van honden. Het
is naar zijn oordeel voorbarig om deze
verschijnselen aan paranormale vermogens
toe te schrijven en niet aan het instinct.
Hij somde een aantal voorwaarden op
waaraan deze gevallen dan zouden moeten
voldoen, welke hij duidelijk 'illustreerde
met het voorbeeld van de trek der pijl
stormvogels. Deze vliegen 10.000 kilometer
aan één stuk door over de Atlantische
Oceaan naar een reeks eilanden in het
Zuiden. Een onderscheid tussen paranor
male krachten en het instinct zou volgens
hem duidelijk worden indien deze eilan
den, terwijl de vogels nog in het Noorden
waren, onder de zeespiegel zouden ver
dwijnen. Zouden de vogels er dan niet heen
vliegen dan zou dat een bewijs zijn van pa
ranormale begaafdheid, trokken ze er wèl
heen dan zou instinctmatige leiding blij
ken.
Er zijn echter spontane gevallen bij die
ren, die zijns inziens toch wel sterk aan
buitenzintuigelijke waarneming doen den
ken, zoals dat van de hond in de V.S., die
door zijn baas vermist werd toen deze op
het punt stond naar een 1500 km. verder
verwijderde plaats te verhuizen.De verhui
zing ging door en twee maanden later
stond de hond op de stoep van zijn nieuwe
woning. Verder zeide drs. Van Tiel veel
verwachting te hebben van veelvuldig her
haalde exprimenten, waarvan de resulta
ten volgens een statistische methode wor
den uitgewerkt. Zijn lezing werd gevolgd
door een levendige gedachtenwisseling.
De 20-jarige C. M. uit Utrecht is giste
ren in Oberhausen in West-Duitsland op
zijn motorfiets in botsing gekomen met
een andere motorrijder. Hij werd ernstig
gewond en overleed op weg naar het zie
kenhuis. De andere motorrijder kwam er
met lichte verwondingen af.
