Eisenhowers partij lijdt
nederlaag op nederlaag
Klemmend pleidooi
voor 4e pont in Veisen
r
Wereldnieuws
PANDA EN DE MEESTER-VERSLAGGEVER
J
Zoclt ió Aet
zo
DINSDAG 10 NOVEMBER 1953
2
Sombere verjaardag voor republikeinen
Schriftelijk onderwijs
in nieuwe banen
In October 45.000 werk
lozen minder dan in 1952
\il//
SIGAREN
vutzOndeiUfk goed.
Oe radio geeft Woensdag
Verzending van zeepost
Toon Hermans organiseert
een vormingscursus
„Anderhalf uur wachten is geen zeldzaamheid"
Kerkelijk Nieuws
Vrouwen
SCHILDPAD BRILLEN
Ongebruikelijke loten-
verkoop in Eindhoven
AKU heeft productie van
enkalonvezel stopgezet
Broek in Waterland
in het donker
Opbrengst ruim
1.6 millioen
Fundamenten
der wiskunde
(Van onze correspondent in Washington)
Het is slechter gegaan ctern de meest
pessimistische republikeinen vreesden .Vrij
wel overal waar begin November verkie
zingen van enig belang zijn gehouden,
heeft de reoublikeinse Candida at verloren.
Dat New York een deonocratische burge
meester zou krijgen, was tc voorzien,
maar voor het gouverneurschap van de
staat Virginia hoopten de republikeinen
toch een kans te maken en zelfs naar het
gouverneurschap van New Jersey deden
zij een serieuze gooi. In beide staten kwa
men ze er echter eenvoudig niet aan te pas
en wat wellicht nog de meeste indruk
maakte: in een van oudsher republikeins
district in New Jersey werd een demo
craat, bij een tussentijdse verkiezing, tot
lid van het Congres gekozen. Er zijn nu
218 republikeinen in het Huis van Afge
vaardigden on 21a democraten. Verder is
een lid onafhankelijk en moet er de vol
gende week nog een vacature vervuld wor
den voor een district in Californië. Ook
daar hopen de democraten op een over
winning.
Welk een verschil met een jaar geleden,
toen mede dank zij de populariteit van
Eisenhower eer. twintigjarige democra
tisch regiem ten einde kwam! Wanneer de
zaken zich blijven ontwikkelen in dezelfde
richting, dan is er geen twijfel aan of de
democraten krijgen bij de verkiezingen
voor het Huis van November 1954 hun
meerderheid aldaar terug. Maar voor het
zover komt, zullen de republikeinen nog
wel een zeer energieke poging doen om de
volksgunst door enkele eclatante maat
regelen terug te veroveren. In twee artike
len zal ik duidelijk proberen te maken,
waarom de republikeinen hierbij voor een
bijzonder zware taak staan.
Verwarrende situatie
Wat is nu eigenlijk het verschil tussen
een republikein en een democraat? Die
vraag is mij deze zomer in Nederland wel
een paar maal gesteld en daarom kom ik
er hier op terug. Het verschil tussen de
mocraten en republikeinen is vooral daar
om zo moeilijk aan te geven, omd'at de re
publikeinen en democraten in hun eigen
gelederen zoveel verschillen tonen. Een
democraat uit New York zal een heel an
dere indruk maken dan zijn partijgenoot
uit Texas en van een republikein uit het
Midden-Westen zal men een heel andere
opinie kunnen horen dan van zijn mede-
republikein uit Californië. Men kan deze
situatie alleen maar verklaren, wanneer
men bedenkt dat de V.S. de omvang heb
ben van een werelddeel en dat er tussen de
diverse staten grote verschillen zijn in
geestelijk klimaat en vooral in specifieke
belangen.
Neem een recent voorbeeld: kort geleden
heeft in Wisconsin, bij een tussentijdse
verkiezing voor het Huis, een democraat
het gewonnen van zijn republikeinse ri
vaal. Maar men wrijft zich de ogen uit
wanneer men 's mans verkiezings-speeches
leest. Hij verklaarde zich tegen econo
mische hulp aan het buitenland en wilde
zo veel mogelijk Amerikaanse troepen van
overzee terug doen komen. Is dat nu een
man, zo kon men zich afvragen, van wijlen
president Franklin Roosevelt's internatio
naal georiënteerde democratische partij?
Toch was het zo, maar deze democraat
was een partijman uit Wisconsin en die
landibouw-staat heeft nogal een sterke nei
ging tot isoiationalisme. Bekende republi
keinen als Dewey of Lodge zijn internatio-
nalistischer dan menig democraat, maar
zij zijn dan ook republikeinen van de Oost
kust
ADVERTENTIE
Ge ziet, om iets duidelijk te maken, moet
men soms eerst laten zien, hoe verwarrend
de situatie is.
Klaarheid
De zaak wordt duidelijker, wanneer men
vaststelt dat in welke staat ook de
democraten dichter staan bij de sfeer, die
men onder Franklin D. Roosevelt als de
mocratisch is gaan beschouwen, dan de re
publikeinen in diezelfde staat. Hoe men die
sfeer moet karakteriseren? Ziellier een
paar aspecten van Roosevelt's democratie:
krachtige overheidsbemoeiing waar crisis
dreigt, nauwe internationale samenwer
king tegen totalitaire machten en, bij dit
alles, centralisatie van bestuur en ver
groting van de macht van de president.
Men gebruikt vaak het woord „progres
sie" ter kenschetsing van het democrati
sche regiem. Ik zou dat maar willen ver
mijden. Men doet beter bovengenoemde
aspecten in gedachten te houden. In het
algemeen kan men dan zeggen, dat de re
publikeinen ten aanzien van deze aspec
ten minder enthousiasme aan de dag leg
gen dan hun politieke tegenstanders.
In een staat als Wisconsin waar de de
mocraten slechts weinig internationaal ge
oriënteerd zijn, gevoelen toch de republi
keinen nóg minder dan zij voor Ameri
kaanse activiteit in de internationale po
litiek.
Het verschil
In de zomer van 1952 is Eisenhower de
republikeinse candidaat geworden, omdat
men in part ij kringen besefte, dat alleen
een republikein, wiens programma tame
lijk dicht in de buurt van dat. van Roose
velt en Truman kwam, een kans zou heb
ben ontevreden democraten en partijlozen
vertrouwen in te boezemen. Velen ver
langden een grote schoonmaak in de
bureaucratie, zij meenden dat wisseling
van partij verfrissend zou werken (en
daar was zeker veel voor te zeggen) en
omdat Eisenhower vooral krachtens zijn
uitspraken over buitenlandse politiek,
niet al te ver afstond van zijn voorgangers,
stemden zij op de populaire generaal.
Het verschil tussen Franklin D. Roose
velt en Eisenhower is echter onder meer
dlit, dat Rooseveldt ondanks bezwaren
van zijn rechtervleugel wel bovenge
noemde aspecten van zijn politiek pro
gramma ken doen domineren, terwijl
Eisenhower daar geen of onvoldoende kans
toe ziet. En vandaar de teleurstelling bij
degenen, die wel nieuwe mensen en een
nieuwe partij aan het bewind wilden hel
pen, maar die toch verwachtten dat de
sfeer bij het oude zou blijven.
TWEEDJASSEN.. 48 58.—, 68—
ULSTERS 88—, 118—
Gen. Cronjéstr. 40-44, H.-N. - Tel. 15438
AAftAAAAAttAêAAAAAAAAftAAAAAAAA
ADVERTENTIE
Enige tijd geleden is opgericht het
Instituut AABO, dat zich tot doel
heeft gesteld het schriftelijk onder
wijs in nieuwe banen te leiden.
Hiertoe heeft men cursussen voor
Boekhouden, Middenstand, Handels-
corr. Ned., Frans, Duits en Engels
en taalcursussen voor beginners en
gevorderden in Ned. en de 3 moderne
talen laten samenstellen door be
voegde, ervaren leerkrachten. Door
een geheel verbeterd systeem is men
in staat de lesgelden tot een mini
mum te beperken. De Inspectie van
het schriftelijk onderwijs, heeft
AABO zijn erkenning gegeven. Het
keurig uitgevoerde en overzichtelijke
prospectus HY-5 vertelt u alles over
de verschillende cursussen.
AABO is gevestigd: Smidswater 10,
Den Haag.
Het direct beschikbare aanbod van man
nelijke arbeidskrachtan steeg gedurende
October met 8025, hetgeen blijkt uit de
toeneming van het aantal werklozen van
50.898 tot 55.545 en het aantal D.U.W.-
arbciders van 7409 tot 10.787. Opvallend
hierbij is, dat de toeneming in October van
het vorig jaar 9703 bedroeg en dus on
gunstiger was, terwijl het aanbod toen in
totaal 111.451 bedroeg, zodat het aantal
werklozen dit jaar bovendien 45.119 lager
blijkt te zijn.
De werkgelegenheid nam af in de land
bouw, de bouwbedrijven en de baksteen
industrie, waardoor ook het aanbod van
losse arbeiders, transportarbeiders en veen
arbeiders, welke laatste bij de aardappel
en bietenoogst werkzaam waren, toenam.
Het beschikbare aanbod van bouwvak
arbeiders steeg van 6050 tot 8105. veenar
beiders van 222 tot 1199. landarbeiders van
3075 tot 6099. transportDersoneel van 4487
tot 4723 en losse arbeiders van 10.027 tot
11.936. Het aanbod van metaalarbeiders
daalde van 5602 tot 4941, voornamelijk als
gevolg van de plaatsing van jeugdigen, die
nas van de ambachtsscholen waren ge
komen.
Het aantal aanvragen voor mannelijk
personeel daalde van 30.960 tot 28.525.
De werkloosheid was eind October het
hoogst in Noordholland en Groningen met
22 werklozen per 1000 mannelijke be
roepsbeoefenaren en het laagst in Zeeland
met 6 en Limburg met 9. Het rijksgemid-
deide bedroeg 18 tegen 16 op 30 September.
Het aantal als werkloos geregistreerde
vrouwen steeg van 8113 tot 8198. De vraag
naar vrouwelijk personeel steeg van 21.792
tot 22.103.
ADVERTENTIE
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.13 Gewijde muziek. 7.45
Een woord voor de dag. 8.00 Nieuws. 8.15
Platen. 8.30 Tot uw dienst. 8.35 Platen. 9.00
Voor de zieken. 9.30 Voor de vrouw. 9.40
Platen. 10.30 Morgendienst. 11.00 De zee
roept, hoorspel. 12.00 Platen. 12.30 Land- en
tuinbouwmededelingen. 12.33 Platen. 12.59
Klokgelui. 13.00 Nieuws. 13.15 Met PIT op
pad. 13.20 Gevarieerde muziek. 13.40 Platen.
15.00 Kamerorkest. 15.45 Geestelijke liederen.
16.00 Voor de jeugd. 17.20 Platen. 17.30 Orgel.
18.00 Militaire reportage. 18.20 Lichte muziek.
18.30 Spectrum van het Organisatie- en Ver
enigingsleven. 18.45 Strijkorkest en solist.
19.00 Nieuws. 19.10 Boekbespreking. 19.25
Platen. 19.30 Buitenlands overzicht. 19.50
Viool en orgel. 20.00 Radiokrant. 20.20 Radio
Philharmonisch orkest, groot koor en solist.
21.40 Ethiopië, armelijk keizerrijk, klank
beeld. 22.20 Platen. 22.25 Sopraan, tenor en
piano. 22.45 Avondoverdenking. 23.00 Nieuws.
23.15—24.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek.
7 "0 Platen. 8.00 Nieuws. 8.50 Voor de huis
vrouw. 9.00 Gymnastiek voor de vrouw. 9.10
Platen. 10.00 Schoolradio. 10.20 Voor de
huisvrouw. 11.00 Platen. 12.00 Orgel. 12.30
Land- en tuinbouwmededelingen. 12.33 Voor
het platteland. 12.38 Platen. 13.00 Nieuws.
13.15 Tentoonstellingsagenda. 13.18 Accor
deonorkest. 13.45 De weg omhoog, causerie.
14.00 Voor de jeugd. 16.00 Voor de zieken.
16.30 Jeugdconcert. 17.15 Dansmuziek. 17.50
Regeringsuitzending: Nederlandse letteren in
de wereld. 18.00 Nieuws en commentaar.
18.20 Actualiteiten. 18.30 Lichte muziek. 19.00
Voor de kinderen. 19.10 De praktijk van de
leer der zuilen historisch Christelijk getoetst,
causerie. 19.30 Voor de jeugd. 20.00 Nieuws.
20.05 Parlementair overzicht. 20.15 La Fille
de Madame Angot, opera. 21.15 Enoch Arden
kwam terug, hoorspel. 22.15 Strijkkwartet.
22.45 Maïs, causerie. 23.00 Nieuws. 23.15
Nieuws in Esperanto. 23.2024.00 Platen.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34
Operamuziek. 13.00 Nieuws. 13.15 Piano en
zang. 13.45 Platen. 16.30 Orkest-concert. 17.00
Nieuws. 17.10 Zigeunermuziek. 17.40 Platen.
17.45 Klankbeeld. 17.50 Boekbespreking.
18.00 Platen. 18,30 Voor de soldaten. 19.00
Nieuws. 19.40 Volksdansen. 20.00 Hoorspel.
21.45 Platen. 22.00 Nieuws. 22.15 Orkest-
Conceft. 23.15 Nieuws. 23.2024.00 Dans
muziek.
BBC
22.0022.30 Nieuws. Achter het IJzeren
Gordijn. Vrijbuiters Radiodagboek. (Op 224
«n. 42 m.).
Met de volgende schepen kan zeepost
worden verzonden. De data, waarop de
correspondentie uiterlijk ter post moet zijn
bezorgd staan tussen haakjes achter de
naam van het schip vermeid. Naar Indo
nesië ^en Nieuw Guinea: m.s. „Oranje" (18
Nov.)"; naar de Ned. Antillen m.s. „Flott-
bek" (18 Nov.); naar Suriname: m.s.
„Amazones" (21 Nov.); naar Zuid-Afrika
m.s. „Jagersfontein" (17 Nov.): naar Ca
nada: m.s. „Prins Willem van Oranje" (19
Nov.); naar Zuid-Amerika: s.s. „Delfland"
(16 Nov.); naar Brazilië: m.s. „Santa Ca-
tharina" (14 Nov.); naar Australië: via
Engeland (14 Nov.); naar Nieuw Zeeland
via Engeland 14 Nov.
Toon Hermans heeft in zijn hoedanigheid
van artistiek leider van „Ballot" besloten
een vormingscursus te geven om aan de
moderne ontwikkeling van het cabaret een
deugdelijke grondslag te geven. Te dien
einde is een commissie van voorbereiding
ingesteld, waarin met Toon Hermans zit
ting hebben mevrouw Corry Hartong
(dans), Wiliem Andriessen (muziek), Guus
Oster (toneel) en jhr. mr. P. J. W. de
Brauw als voorzitter van het Internationaal
Theater Instituut, waaraan het cabaret
volgens de bepalingen der UNESCO ais
onderdeel is toegevoegd. Onder leiding van
deze commissie zal op Zaterdagmiddag 14
November in het Minerva-Paviljoen te
Amsterdam een auditie plaats hebben,
waaraan allen kunnen deelnemen, die zich
tot deze nieuwe richting van het cabaret
aangetrokken voelen en zich in deze kunst
vorm willen bekwamen. Vereist zijn muzi
kale scholing alsmede aanleg voor bewe
gingskunst.
De foto toont 77.000 maal vergroot het virus van de kinderverlamming dat door
dr. A. R. Taylor te Detroit zichtbaar werd gemaakt. De geleerde slaagde erin het virus
met behulp van een electronenmicroscoop zichtbaar te maken, hetgeen eerder nog
niet was gelukt. Dr. Taylor toonde deze foto.
c
Ned. Herv. kerk
Bedankt voor Huizen<(N.H.) (2 vac.) A.
J. de Jong te Scheveningen en J. G. Ab-
bringh te Oosterwolde (Gld.).
Beroepen te Elburg J. F. v. d. Graaf
te Leerbroek; te Souburg Tj. M. Haitjema
te Sloten (Fr.).
Geref. kerken
Beroepen te Harlingen A. J. v. Sluys te
s-Gravenhage-W.
Aangenomen naar Groningen (vac. R.
Ypma) A. Broek te Onstwedde en (vac. 8e
predpl.) L. Zwanenburg te Schonebeek,
die bedankte voor Doorn.
Bedankt voor Laren (N.H. J. Couvée te
Roodeschool.
Beroepen te Pernis (vac. W. de Graaf)
H. R. Zijlstra te Wilnis.
Aangenomen naar Kralingseveer dr. H.
M. Matter te Giessendam-Nederhardinx-
veld.
Bedankt voor Vlaardingen (vac. H. Th.
v. Andel) J. v. Leeuwen te Oudemirdum.
Naar wij vernemen heeft de synode van
cle Ref. Churches te Sydney het beroep van
de kerk van Dandenong c.a. op ds. G. J. Sy-
besma te Vinkeveen uitgebracht, onwettig
verklaard. Alle kerken van Melbourne
hebben nu gezamenlijk beroepen ds. P. H.
Pellicaan te Brisbane (voorheen te Maas
sluis).
Chr. Geref. kerken
Beroepen te Sneek N. Brandsma te Rijns
burg.
ADVERTENTIE
Vrouwen hebben vaak moeilijke en pijnlijke
tijden. Zij kunnen deze aanmerkelijk verlich
ten. ja die pijnen doen verdwijnen door het
gebruik van Togal, de grote pijnverdrijver.
Togal is onschadelijk voor hart. nieren en
maag. Bij apoth. en drog. ƒ0.95, ƒ2.40 en ƒ8.
Aan de Kamer van Koophandel en Fa
brieken van Noordholland te Haarlem heeft
het bestuur van de Beverwijkse midden
standscentrale een open brief gericht,
waarin het met klem pleit voor de weder-
indienststelling van de vierde pont over het
Noordzeekanaal.
De brief zegt:
„Namens de gehele Beverwijkse midden
stand, namens de klein-industrie en de
groot-industrie te Beverwijk en omstre
ken, namens een ieder die overtuigd is
van het devies „tijd is geld" verzoekt het
bestuur van de Beverwijkse middenstands
centrale vriendelijk Uw invloed aan te
wenden ten einde te komen tot het weder
in gebruikstellen van de vierde pont te
Velsen.
Reeds vaak is geschreven over de situ
atie bij het pontveer te Velsen en wij
achten ons ontslagen van de plicht een
schildering te geven van de eindeloze files
wachtende voertuigen, die aan weerszijden
van het Noordzeekanaal vele malen per
dag opgesteld staan. Wel doen wij een
beroep op uw voorstellingsvei-mogen bij
het realiseren van het feit dat men een
pont heeft uit laten vallen.
Wachttijden
Wachttijden van 5 kwartier tot anderhalf
uur zijn geen zeldzaamheden; men vrage
niet wat dit kost. Gaarne dus uw belang
stelling voor ons verzoek en dat het u
moge gelukken op zeer korte termijn deze
onontbeerlijke vierde pont weder in de
vaart te doen brengen".
Naschrift van de redactie:
Wij kunnen het uiteraard met de strek
king van deze brief grondig eens zijn: de
toch al slechte verkeerssituatie bij de
overgang van het Noordzeekanaal in Vel
sen is door het uit de vaart nemen van de
vierde pont nog hopelozer geworden.
Er dient echter om der wille van de
objectiviteit te worden opgemerkt, dat de
Rijkswaterstaat en haar Dienst Stoom-
pontveren de ernst van deze situatie ten
volle inziet. De vierde pont is aan het eind
van de zomer uit de vaart genomen, omdat
het materieel van de dienst hoognodig aan
reparatie toe was.
Sinds April hebben alle ponten zonder
onderbreking en reparatie of revisie ge
varen zowel in Zaandam, bij Buiten
huizen als in Velsen en men hield het
hart vast, dat er een defect aan de ma
chinerie zou komen.
Er is nu even gelegenheid ketels te
keuren en hoognodige reparaties uit te
voeren.
De „noodoplossing" in de vorm van een
tijdelijke schipbrug parallel aan de Vel-
serbrug en op de spitsuren synchoon aan
deze brug open en dicht gaand zou in dit
verband een enorme verlichting van de
situatie betekenen.
ADVERTENTIE
GR.HOUTSTR. KEIP NAASTLUXOR
De door de Eindhovense journalisten ge
organiseerde eendaagse loterij voor de aan
koop van een nieuw pierement voor het
Labrehuis voor dakloze zwervers aldaar is
een succes geworden. Zaterdagmorgen om
kwart voor negen ging de eerste groep ju
risten, doktoren, ingenieurs, musici en
journalisten met het gammele draaiorgel
van het Labrehuis op stap om met de ver
koop der vele duizenden loten een begin te
maken. De start geschiedde bij het nieuwe
stadhuis, waar burgemeester Kolfschoten
door het get jengel van het orgel uit zijn
werkkamer naar buiten werd gelokt om
zich als eerste koper van loten aan te mel
den. Daarna werd het ambtenarencorps
van het stadhuis „overvallen".
De gehele dag is de actie met enthou
siasme doorgezet. De verkopers werkten in
vier ploegen. Tegen 18 uur waren nage
noeg alle loten 25.000 verkocht. Om
half negen des avonds begon op de markt
de trekking onder het balcon van hóteJ
,.De Wildeman".
10. „Wel, wel", riep Joris minzaam, „als
dat mijn makkertje Panda niet is! Treed
nader, ventje, wees niet beschroomd. Druk
als ik het heb, kan ik voor u nochtans
altijd een minuutje vrij maken voor een
babbeltje!" En met een nonchalant gebaar
veegde hij zijn bureau schoon: Panda
staarde Joris nog steeds aan, alsof hij zijn
ogen niet kon geloven. „Dus JIJ bene de
geheimzinnige Meesterver slag gever van de
Nieuws Ram??", bracht hij er eindelijk uit.
„Niet alleen de Meesterverslaggever, maar
tevens de eigenaar", antwoordde Joris een
voudig. „Hoe ben je zo opeens eigenaar
van een krant geworden?", vroeg Panda
wantrouwend. „Dat", antwoordde Joris,
„is een zakengeheim. „En hoe", vroeg Pan
da verder, „lever 'je het hem,, om gebeur
tenissen te beschrijven, voordat ze nog
hebben plaats gevonden?" „Dat", zei Jo
ris, „is een beroepsgeheim. Maar", ver
volgde hij, elk woord, door een klopje op
Panda's hoofd bekrachtigend, „ik ben ge
negen u beide geheimen te verklappen,
indien ge leerling-verslaggever bij mij
wordt. Dan leert ge tenminste een eer
zaam beroep; de ledigheid, waarmede ge
lot op heden uw tijd hebt vermorst, heeft,
mij reeds lang zorgen gebaard".
In de vergadering van de ondernemings
raad van de Algemene Kunstzijde Unie
heeft de president-directeur, ir. Th. van
Schaik verklaard, dat de productie en de
verkoop niet slecht zijn geweest in het der
de kwartaal van 1953.
Er is een belangrijk grotere winst
gemaakt dan in de overeenkomstige periode
van het vorig jaar. De belastingen zullen
échter ook zoveel hoger zijn dan vorig jaar,
dat de netto-winst niet veel zal verschillen
van die van het vorig jaar.
De export is nog vrij rooskleurig. Viscose
garens lijken niet zo'n grote toekomst meer
te hebben. Ook de celvezel geeft een prijs
daling te zien. De export van textielgarens
wordt minder gemakkelijk, evenals die van
bandengarens.
De enkalongarens worden goed opge
nomen. De verkoop van enkalonvezel is
tegengevallen. Hoewel de enkalonvezel zeer
geschikt is om met wol te worden ver
mengd, gebruiken de klanten der AKU
liever afval van nylon en enkalon, dat
uiteraard niet zo duur is als een speciaal
gesponnen vezel. Ook de bijmenging met
katoen gaat nog niet goed. Het resultaat
van dit alles is, dat de productie van en
kalonvezel moest worden stopgezet, aldus
ir. Van Schaik. In het algemeen wordt ver
wacht, dat de prijzen van de producten nog
wel wat zullen zakken, terwijl de prijzen
van de grondstoffen zullen stijgen.
Als gevolg van een defect aan een kabel
bij Purmerend zijn de plaatsen Purme-
rend, Edam, Volendam en Monnikendam
Maandagavond geruime tijd van electrici-
teot verstoken geweest. De storing die
tegen half zeven optrad, was in Purme
rend na een half uur opgeheven, de overi
ge gebieden kregen tegen half negen weer
stroom.
De tramdienst VolendamAmsterdam-
Noord van de N.Z.H.V.M. was ruim een
uur gestagneerd.
Rustplaats, Dinsdag 10 November wordt
de kist met het stoffelijk overschot van
Moestaph Kemal Ataturk, de grondleg
ger van de Turkse republiek, van de
tijdelijke tombe in de gewelven van
een museum overgebracht naar de uit-
uiteindelijke rustplaats in een enorm
marmeren mausoleum op Anit-Kabir,
een heuveltop die uitzicht over Ankara
biedt. Op het mausoleum wordt een
park aangelegd, waarvoor bomen ge
leverd zijn door Joegoslavië, Spanje,
Oostenrijk, Finland, Canada, Duitsland,
Italië en India. De overbrenging ge
schiedt op de vijftiende jaardag van
Ataturk's dood in 1938.
Moeilijkheden. Bij een interview met het
Amerikaanse tijdschrift „U.S. News and
World Report" heeft dr. Adenauer als
zijn mening te kennen gegeven, dat de
Sovjet-Unie door grote interne moeilijk
heden bedreigd wordt als gevolg van
het feit, dat zij een derde, minder voed
sel per inwoner beschikbaar heeft dan
in 1928. Als de door Kroesjtsjev, lid
van het Sovjet-presidium, gegeven cij
fers juist zijn, aldus de West-Duitse
bondskanselier, staat de landbouwpro
ductie in de Sovjet-Unie thans op het
peil van 1928. De bevolking is sedert
dien echter met 50 millioen mensen toe
genomen.
Afwezig. Het internationaal verbond van
vrije vakverenigingen zegt, dat onge
veer 845.000 Tsjechische arbeiders in de
kolenmijnen hun baantje vaarwel heb
ben gezegd sinds het aan de macht
Romen van de communisten in 1948. De
Tsjechische minister van brandstof
voorziening zou hebben toegegeven, dat
het absenteïsme in sommige mijnen
tussen 38 en 41 procent ligt. Het ver
bond heeft aanwijzingen, dat legereen
heden in de mijnen te werk zijn gesteld.
Verjonging. „Een mens kan zijn leven aan
zienlijk verlengen door gebruik van
alkalische baden". Dit is volgens een
ingezonden stuk in het blad „Scanteia"
van de communistische partij in Roe
menië ontdekt door Russische en Roe
meense geleerden. In het stuk, dat af
komstig is van C. I. Parhon, president
van de academie van de Roemeense
volksrepubliek, wordt gezegd dat een
vrouwelijke Russische geleerde, O. B.
Leresjinskaja, op dit gebied onderzoe
kingen heeft gedaan. Zij had proeven
met dieren en mensen genomen en was
tot de slotsom gekomen, dat zuiverings
zout-baden van een bepaalde tempera
tuur het lichaam aanzienlijk verjongen.
Aardappelen. Te Parijs is de sterfdag her
dacht van de militaire apotheker en
landbouwkundige Parmentier die in
Frankrijk de aardappel populair maak
te. Te zijner nagedachtenis is een mis
opgedragen in de Saint Louis des Inva
lides-kerk, waarna een herdenkings
plaat werd aangebracht bij de ingang
van het laboratorium waar de geleerde
werkte. Een aardappelmaaltijd besloot
de dag. Deze maaltijd, die geheel naar
het voorbeeld van de maaltijden werd
gehouden zoals Parmentier deze vroe
ger aan de invaliden pleegde aan te
bieden, werd gepresideerd door de mi
nister voor oud-strijders, de heer Mui
ter.
Medezeggenschap. De Spaanse regering
heeft thans, na zes jaar wachten op ver
betering van economische omstandig
heden, uitvoering gegeven aan het de
creet van 1947 waarbij de instelling van
fabrieksraden werd geregeld. Dit zou
in verband staan met het gunstige effect
op de Spaanse industrie van de over
eenkomsten met Amerika. Vooreerst
echter .zal de instelling van fabrieks
raden, waarop mét kracht door de vak
verenigingen is aangedrongen, beperkt
blijven tot bedrijven met ten minste
duizend arbeiders. De bedoeling is, dat
de arbeiders via de fabrieksraden gro
tere zeggenschap in de bedrijfsvoering
krijgen.
Toespraak. „Voor de Verenigde Staten
bestaat er slechts één wettige Chinese
regering, namelijk die op Formosa, on
der generalissimus Tsjang Kai Tsjek
en maar één vertegenwoordiging van
het Chinese volk: het nationale Chinese
parlement van Formosa", aldus ver
klaarde de Amerikaanse vice-president
Richard Nixon, die thans Formosa be
zoekt, in een toespraak tot deze volks
vertegenwoordiging. Hij vervolgde:
„Ongelukkigerwijs is thans een kunst
matige scheidslijn tussen de Chinese en
Amerikaanse volken getrokken, doch
deze lijn zal niet voor onbepaalde tijd:
blijven bestaan".
Watersnoodzegels
De opbrengst van de toeslag der waters
noodpostzegels, vermeerderd met het be
drag van de verkoop der eerstedagomsla-
gen, bedroeg totaal f 1.615.930,41.
TOEN de Arabier Mohammed ibn MüscL
al Chuwarizmt in de 9de eeuw zijn wis
kundig leerboek schreef dat de ondoorzich
tige titel ,Aldzjebr Walmoekabala" droeg,
welke woorden overeenkomen met „her
stelling en tegenoverstelling", scheen de
schrijver het niet nodig te vinden de bete
kenis van deze woorden te omschrijven of te
verduidelijken, hetgeen we toch op z'n minst
zouden verwachten van iemand die met den.
iets nieuws aan de markt komt.
Maar het is nog veel zonder
linger: de bewerkingen die in
het rijk der Kaliefen met
dzjebr en wamoekabala plach
ten te worden aangeduid, kwa
men in het theoretische deel
van liet aldus genaamde boek
in het geheel niet voor. De
schrijver nam dus aan dat deze bewerkin
gen aan de (Arabische) lezer volkomen
bekend waren. Dit dwingt ons dan tot de
concbisie dat de auteur van dit algebra
boek in dit opzicht helemaal niets nieuws
bracht, maar zich baseerde op een weten
schap die reeds eeuwen lang in het Oosten
bekend was en waaraan hij weliswaar
nieuwe bewerkingen had toegevoegd, doch
waarin hij geen principiële veranderingen
had aangebracht.
Door deskundigen, die in staat zijn de in
de oudheid gevolgde wiskundige methoden
te beoordelen hetgeen gruwelijk inge
wikkeld is door de afwijkende talstelsels
en de gecompliceerde symbolen welke wer
den aangewend, gevoegd bij het feit dat
de positionele betekenis der symbolen wis
selde door deze mathematici dus, is
vastgesteld dat de Babyloniërs reeds ver
gelijkingen van de tweede en derde graad
wisten op te lossen. Ook de Egyptenaren
hebben de algebraïsche methode gekend,
maar het zijn voornamelijk de oude Grie
ken geweest die zich terdege met algebraï
sche vergelijkingen hebben bezig gehou-
In het bijzonder Diophantos van
Alexandrië, die in de derde
eeuw n. Chr. leefde, heeft
deze wetenschap een krach
tige stoot gegeven. Voorna
melijk heeft hij zich bezig
gehouden met bepaalde en on
bepaalde algebraïsche ver
gelijkingen, en in een 13-de-
lig standaardwerk, waarin de
oplossing van tweedemachtsver gelijking en
voorkomt, legt hij getuigenis af van zijn
vruchtbaar en langdurig leven (hij werd
84 jaar). Helaas zijn alleen de eerste zes
boeken van zijn werk bewaard gebleven,
voldoende echter om ons de overtuiging
te schenken dat de algebra, welke via
Arabieren tot ons is gekomen, voor het
grootste deel van Griekse oorsprong is.
Zo keuvelend over Arabieren, schiet het
ons te binnen, dat de Moren van Spanje
en Noord-Afrika in onze gedaehtengang
veelal worden gelijkgesteld met de donkere
rassen. Maar weet u dat de Moren blanken
zijn?
Daarover morgen,
(Nadruk verboden)
H. PéTILLON.
