Nog steeds scheidt het Kanaal
twee werelden
Het Hek van de Dam
^ANATOGÉi;
Agenda voor
Haarlem
Franse Paragraaf
Truman voor commissie tegen
on-Amerikaanse activiteit
ENGELAND EN EUROPA
Continent droomt van Europa, Engeland
van nieuw Elizabethaans tijdperk
Per auto
WOENSDAG 11 NOVEMBER 1953
3
Prins Bernhard
naar Ethiopië
Het proces-Mossadeq
Big Ben
Binnenslands
Buitenshuis
Als het werk u
zwaar valt...
Kermisvakgenoten
vormen combinatie
(Van een onzer redacteuren)
Men hoeft werkelijk geen uitzonderlijk
grote verbeelding te bezitten om zich voor
te kunnen stellen, wat er gebeurd zou zijn
wanneer Engeland indertijd op de eerste
bijeenkomst van de Raad van Europa in
Straatsburg zich bereid zou hebben ver
klaard deel te nemen aan een federaal
Europa. Wij zouden kortweg gezegd
in dat geval thans vermoedelijk in de „Ver
enigde Staten van Europa" leven. Engeland
heeft die grote stap niet gedaan en bij
aldien zijn wij nog steeds moeizaam bezig
met de constructie van een Klein Europa,
een opbouw waarbij Engelands houding
overigens nog steeds van de grootste in
vloed is. Men hoeft slechts te zien hoe de
Franse hoop opvlamt, wanneer een Engel
se onder-minister van Buitenlandse Zaken
een stapje naderbij schijnt te doen en hoe
die hoop weer omslaat in neerslachtige
vrees wanneer blijkt dat de Britten het
toch niet zo precies zó bedoeld hadden en
zich schielijk terugtrekken achter Europa's
breedste barrière: die smalle strook zee,
die het Kanaal heet.
Inderdaad, men kan het Britse stand
punt als een negatief standpunt zien. Het
zou echter van weing werkelijkheidszin
getuigen om het als zodanig terzijde te
schuiven. Het is van té grote betekenis.
Het zou bovendien irreëel zijn te beweren,
dat het volkomen ongegrond is. Hoezeer
men het ook kan betreuren, het is geba
seerd op allerlei redenen, politieke, maar
vooral psychologische, waarvan juist de
laatste niet zo maar weg te praten zijn. En
hij, die ze wil ontkennen, moet in Enge
land maar eens over Europa praten, om
tot zijn verbazing te merken, dat de Brit
wanneer hij „Europa" zegt, het continent
bedoelt.
Reden tot verbazing
Dit is trouwens niet het enige, dat de
continentaal, die Engeland wèl tot Europa
rekent, zal verwonderen, wanneer hij in
Groot-Brittannië het Europese onderwerp
aansnijdt. Hij zal zich verbazen over het
steeds herhaalde argument dat de Engel
sen de Europese éénwording als een zeer
wenselijke zaak zien en dat zij bereid zijn
haar te steunen, nochtans zonder die be
slissende stap te willen doen, die haar in
luttel tijds tot stand zou brengen, name
lijk: déélnemen. Hij zal zich verbazen over
ADVERTENTIE
Bewaar de advertentie* Nr 1 t
..n deie aerie elke Dinsdag en Vri|-
j .lit hlad Alle advertenties Hjr»
WOENSDAG 11 NOVEMBER
Gebouw Cultura: Ned. Ver. van Spiritisten
„Harmonia"; psychometrische en helder
ziende experimenten, 8 uur. Paviljoenslaan
3: Tentoonstelling Ned. Rode Kruis, 810
uur. Mincrvatheater: „The Kid", 8.15 uur.
Luxor: „Twee stuivers hoop", 18 jaar, 7 en
9.15 uur. Roxy: „Slavenschip", 18 jaar, 8
uur. Lido: „Een circus vluchtte", 14 jaar,
7 en 9.15 uur. City: „Klaar voor actie", 14
jaar, 7 en 9.15 uur. Frans Hals: „Drie Stui
vers Opera", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Rem
brandt: „Het gebeurde in Rome", 14 jaar,
7 en 9.15 uur. Palace: „De dief van Venetië",
18 jaar, 7 en 9.15 uur.
DONDERDAG 12 NOVEMBER
Stadsschouwburg: „Paard eet hoed", To
neelgroep „Theater", 8 uur. Frans Hals
museum: Sonatenavond, altviool, piano, 8
uur. Paviljoenlaan 3: Tentoonstelling Ned.
Rode Kruis, 10—12, 2—5, 8—10 uur. Minerva:
„The Philadelphia Story", 18 jaar, 8.15 uur.
Luxor: „Twee stuivers hoop", 18 jaar, 2, 7
en 9.15 uur. Roxy: „Slavenschip", 18 jaar,
2.30 en 8 uur. Lido: „Een circus vluchtte",
14 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. City: „Klaar
voor actie", 14 jaar, 2.15, 7 en 9.15 uur.
Frans Hals: „Drie Stuivers Opera", 18 jaar,
2.30, 7 en 9.15 uur. Rembrandt: „Het gebeur
de in Rome", 14 jaar,, 2. 4.15. 7 en 9.15 uur.
Palace: „De dief van Venetië", 18 jaar, 2,
4.15 uur. „Anna en de koning van Siam", 14
jaar, 8 uur.
het feit, dat de Britse pers als geheel haar
negeert omdat zij haar lezers eenvoudig
niet raakt. Hij zal zich verbazen over de
Britse geneigdheid om Engelands positie
in het gemenebest als een basis te zien
voor het voortbestaan van Groot-Brittan
nië als wereldmacht. Hij zal zich tenslotte
mogelijk het meest verwonderen over het
merkwaardig verschijnsel, dat de officiële
Britse houding jegens de Europese eenwor
ding de publieke opinie eerder vooruit is
dan ten'achter, waar op het continent juist
het publieke ongeduld over het eindeloos
geharrewar op regeringsniveau nauwelijks
verborgen wordt.
Al die verbazing, en zo gewilt al die kre
geligheid, van de continentaal, die maar
niet begrijpen kan waarom de Britten de
geweldige kans, die een leidende rol in
het wordende Europa hun zou bieden, niet
met beide handen grijpen, nemen echter
niet weg, dat de kaarten zo nu eenmaal
liggen. En aangezien wij zelfs wanneer
Klein-Europa eenmaal gevormd zou zijn
het ons tot een noodzaak zullen moeten
rekenen Groot-Brittannië bij Europa te
betrekken, zal men er goed aan doen zijn
ongeduld op dit stuk even op te bergen en
zich rekenschap te geven van de voorna
melijk psychologische obstakels, die staan
op Engelands weg naar Europa.
Nieuw tijdperk?
Zo zijn wij dan als continentaal Euro
peaan naar Engeland getrokken nee, ge
vlogen, en wel in anderhalf uur, want de
weg wordt steeds korter om die Engelse
opinie te peilen, om er te praten met lei
dende politici, met vakbondsmensen, met
journalisten van de grote maar ook met
die van de dorpsbladen, met mijnwerkers,
met fabrieksdirecteuren, met studenten,
met obers, en met landheren, kortom met
de tallozen die tezamen de kolos van de
publieke opinie vormen. Wij hebben ze
getroffen in een Engeland dat er opgewek
ter, beter gevoed en optimistischer uitzag
dan bijvoorbeeld een jaar geleden. Dat
valt niet te ontkennen, al duiden zowel
dorre cijfers en statistieken over Enge
lands economische positie als de meningen
van sommige bevoegde waarnemers op de
mogelijkheid van een schijnwelvaart. Velen
van hen hebben ons gesproken over een
nieuwe hoop, over de „Second Eliza
bethan Era", het tweede Elizabethaanse
tijdperk, dat evenals de periode waarin
Engeland onder Elizabeth I roem en rijk
dom verwierf, er een zou kunnen zijn van
nieuwe initiatieven, van nieuwe daden
drang. Zij gewaagden van de beklimming
van de Mount Everest en de duizelingwek
kende prestaties van de Britse luchtvaart
als symbolen van dat nieuwe tijdperk. De
Engelsen geloven nu eenmaal in zulke
symbolen, zoals zij ook geloven dat de kro
ning van een jonge stralende vorstin een
gelukkig voorteken is voor een nieuwe
bloei van het Britse Imperium.
Men moet die verschijnselen van een
drang naar een nieuwe nationale glorie
niet onderschatten, wanneer men ze aan
treft bij een volk dat in een strijd op leven
en dood met de rug tegen de muur het ge
loof in eigen kracht behield en dat geloof
bevestigd zag door de uitslag van die strijd.
Op het continent, dat uit de gemeenschap
pelijke nederlaag een wil tot gezamenlijke
verdediging en het besef van een over de
grenzen gaande gemeenschap putte, heeft
de nationale gedachte een eindje op moe
ten schuiven. Op het grote eiland, dat
nog steeds in zichzelf gekeerd zijn ver
worvenheden wil handhaven, is dat aller
minst het geval. Men versta ons niet ver
keerd. Het heeft niet zo ge wilt: niet
meer een bekrompen en eng nationa
lisme. Het heeft wèl, ondanks alle na
oorlogse teleurstellingen nog datzelfde ge
loof in eigen lei-acht, bij velen zelfs in na
tionale roeping.
Wij geven het graag toe: dat geloof is
gevoed door de isolatie, die het „eiland
zijn" nu eenmaal met zich meebrengt. Het
leidt bijsommigen, die het al te gemakke
lijk aanvaarden tot superioriteitsbesef en
gemakzucht. En ook wij geloven niet, dat
dit in zichzelf gekeerd blijven op den duur
zal kleuren bij de nieuwe tijden, die ook
over Engeland zullen gaan, of het wil of
niet. En toch is het indrukwekkend, men
kan het niet ontkennen.
Nog steeds: nee
Of die nationale kracht ooit in Europese
zin zal worden aangewend? Het is een
moeilijke vraag om te beantwoorden, ook
al luidt het Britse antwoord op de Euro
pese uitnodiging thans kortweg: nee. Want
dat doet het op het ogenblik. Men make
zich hier geen illusies over. Zelfs een
Churchill zou momenteel, gesteld dat de
geest over hem vaardig werd, er geen Brit
se aanvaarding van ook maar een tikkel
tje supra-nationaal gezag door kunnen
slepen. De regering zegt „nee" en het par
lement zegt „nee", zo goed als de arbeider
en de fabrikant. Waarom zij „nee" zeggen
en daar zijn velerlei redenen voor
hopen wij u in volgende artikelen te ver
tellen. Men kan er moeilijk optimistische
conclusies uit trekken. Maar evenmin hoeft
men er al te zwart
gallig door te worden.
Want per slot van re
kening is de kans
groot, dat de onaf
wendbare loop der
gebeurtenissen Enge
land stapje voor stap
je naar Europa zal
leiden. Datzelfde
Europa, dat voor de
Britten nu nog „the
Continent" betekent
en dat zij bezien met
een merkwaardig
mengsel van argwaan
en sympathie.
Een onzer redacteuren heeft op uitno
diging van de Britse regering een veer
tiendaagse reis door Groot-Brittannië
gemaakt. Hoofddoel van deze reis was
het vormen van een opinie over de
houding die dat land inneemt ten op
zichte van de Europese idee. Een hoxi-
ding die niet alleen het officiële stand
punt van de Britse regering vertegen
woordigt, maar evenzeer die van Britse
parlementsleden, vakbondsleiders, jour
nalisten en ook die van de man in de
straat. In een korte serie artikelen zal
hij deze houding en haar achtergrond
uiteenzetten.
Morgenavond om 10 uur voert hij in
de Nederlandse uitzending van de
Europese dienst van de BBC (op 224
meter) over dit zelfde onderwerp een
gesprek met de heer B. Winant van de
BBC.
Prins Bernhard is hedenmorgen met zijn
gevolg per vliegtuig naar Ethiopië ver
trokken.
TEHERAN (Reuter) Mossadeqs ver
dediger, kolonel Bozorgmehr, heeft Dins
dag, ondanks het beledigend optreden van
zijn cliënt die hem zelfs een vuistslag toe
diende, de competentie van het hof bestre
den. Volgens hem moest de ex-premier
terechtstaan voor een burgerlijk hoogge
rechtshof in plaats van voor militaire rech
ters, zoals nu het geval is. „De politieke
aanklachten moeten worden behandeld
door een burgerjury," zo verklaarde hij.
Voorts meende kolonel Bozorgmehr, dat
de Madjlis (de Perzische Tweede Kamer)
eerst moet uitmaken of dr. Mossadeq soms
nog premier van Perzië is.
WASHINGTON (Reuter) Een lid
van de commissie tegen on-Amerikaanse
activiteit (van het Amerikaanse Huis van
Afgevaardigden) heeft Dinsdag verklaard,
dat de commissie ex-president Truman
voor de commissie heeft gedaagd om hem
te ondervragen over Harry Dexter White,
een voormalig onderminister van Finan
ciën, die ervan beschuldigd wordt een
Sovjet-spion geweest te zijn.
Het lid van de commissie, een democraat,
zeide dat ook James Byrnes, ex-president
Trumans minister van Buitenlandse Zaken,
in deze zaak zal worden gehoord.
Zij zullen beide op Vrijdag moeten ver
schijnen.
Generaal-majoor Harry Vaughan, Tru
mans voormalige militaire adjudant, zal
Big Ben, wiens bron
zen stem klinkt over
de vergaderzaal aan
zijn voet, waarin de
„Moeder der Parle
menten" haar tehuis
vindt. Ook hij behoort
tot dat merkwaardige
samenstel van sym
bolen, gebruiken, on
geschreven wetten en
iiepe sentimenten, die
de verknochtheden
van het Britse, volk
zijn.
eveneens Vrijdag aanstaande moeten ver
schijnen voor zowel de commissie tegen
on-Amerikaanse activiteit als de sub
commissie voor binnenlandse veiligheid
van de Senaat. Byrnes zal worden onder
vraagd over wat hij zich van de zaak her
innert. Byrnes heeft Maandagavond ver
klaard, dat hij zich het document van het
Federaal Recherche Bureau (F.B.I.) her
innert en ook dat hij erover gesproken
heeft met Truman in het begin van 1948,
toen White was bevorderd.
Truman wordt er van beticht White be
vorderd te hebben nadat het Federale
Recherche Bureau had bewezen dat White
in verbinding stond met een Sovjet-
spionage-organisatie..
Een bode van de commissie bracht Tru
man de dagvaarding in diens kamer in
het Waldorf-Astoria hotel.
In een rede te New York heeft Truman
het intussen belachelijk genoemd, te sug
gereren, dat hij tijdens zijn presidentschap
slap tegen communisten is opgetreden. Hij
zeide echter altijd er naar gestreefd te
hebben, de rechten van het individu te
beschermen. „Ik heb altijd gepoogd de
lage hartstochten van onverdraagzaamheid
en haat te beteugelen, die kunnen worden
uitgebuit door gewetenloze demagogen".
„De belangrijke maatregelen, die wij op
het gebied van de buitenlandse politiek
hebben genomen om de communistische
aggressie in het buitenland te stuiten en
de stappen, die wij op binnenlands gebied
hebben gedaan om de wetten tegen spion-
nage, sabotage en ondermijnende activiteit
toe te passen, vormen het bewijs, dat ik
onophoudelijk heb geageerd tegen al onze
vijanden in binnen- en buitenland"; aldus
de oud-president.
(A.F.P.) De secretaris van de voor
malige president heeft meegedeeld, dat
Truman gehoor zal geven aan de oproep
om voor de commissie te verschijnen.
Eéi presfotograaf die Dinsdagavond een
foto wilde nemen van ex-nresidentTruman,
beklaagde zich erover, dat Truman niet
„somber genoeg keek". „U doet niet
anders dan glimlachen", aldus zijn klacht.
Truman grijnsde opnieuw en verklaarde:
,,U zult van mij geen plaatje kunnen ma
ken, waarop ik somber kijk".
ARRESTATIES IN CAIRO.
CAIRO (A.F.P.) Verscheidene leden
van de Egyptische Koninklijke familie zijn,
blijkens een mededeling van de Egyptische
minister van Voorlichting, majoor Salah
Salem, gearresteerd. De aard der tegen hen
uitgebrachte beschuldigingen zal later be
kend worden gemaakt.
Minister Beel heeft, het zal u allen
bekend zijn, in zijn Memorie van Ant
woord aan de Tweede Kamer in koelen
bloede beweerd, dat het begrip „hoofd
stad des lands" bij ons zijn wezenlijke
betekenis mist. Dat heeft in alle kranten
gestaan en er is heel wat om te doen ge
weest. Maar niemand schijnt er ook
maar een ogenblik over gepiekerd te
hebben, welke motieven er Zijne Excel
lentie toe bewogen deze knuppel in het
hoenderhok te werpen. Voor parlemen
tair minder geschoolde lezers herinneren
wij eraan dat men met de term „hoen
derhok" in doorgaans welingelichte
kringen de Staten Generaal bedoelt,
aangezien er veel gekakeld wordt en de
socialistische haan er victorie kraait.
Wij echter kunnen ons zijn redenen
heel goed voorstellen. Probeert u zich
maar eens in te denken in de positie, die
men als minister van Binnenlandse
Zaken inneemt. Zo'n man heeft haast
nooit eens iets om aan de openbare weg
te timmeren. Ten hoogste kan hij nu en
dan ergens een burgemeester benoemen,
die men in het betreffende dorp niet lust
of wiens politieke kleur niet past in het
borduurwerk der plaatselijke naaikrans-
jes, die men ten plattelande gemeente
raden noemt. Doch daartoe is niet elke
dag gelegenheid. Hij moet eerst wachten
tot er hier of daar een vacature ontstaat.
Weliswaar kan hij daar veel toe bijdra
gen door wat onrust en tweedracht te
zaaien, maar ook op dit gebied is geen
volkomen willekeur mogelijk, want hij
moet om zijn eigen baantje denken,
waaruit zijn tegenstanders hem kunnen
wippen zonder zelfs maar de opzeg
termijn in acht te nemen die geldt voor
het personeel van ieder huishouden, be
halve dat van de staat.
Nooit kan hij zijn medeburgers de fis
cale das omdoen. En nooit kan hij eens
een oorlog verklaren aan een grote mo
gendheid, al voelt hij zijn vingers ook
nog zo jeuken om Rusland, Amerika of
noem maar een dwarsstraat op, eens
flink de mantel uit te vegen. Hij moet
dus wel iets anders verzinnen, want als
minister clien je zo nu en dan cle aan
dacht van de kiezers te trekken. Met
mooie leuzen of alleen de toon aangeven
op het gebied der herenmode kom je
er niet. Het volk wil daden zien. Welnu,
de heer Beel heeft een daad gesteld door
zijn poging om Amsterdam van zijn his
torische waardigheid te beroven.
Dat zat hem echter niet glad. Zijne
Excellentie mag clan nog zo kort van
Memorie (van Antwoord) zijn geweest,
men heeft hem bij de openbare behan
deling van de begroting van zijn depar
tement geducht van repliek gediend.
Vrijwel alle fracties hebben hem van zo
veel katoen gegeven, dat hij degelijk in
zijn hemd is komen te staan. De Chris-
telijk-Historische gemeente-secretaris
van Rijswijk, mr. Beerninck, hield een
indrukwekkende rede, waarvan de con
clusie luidde: „Dat Amsterdam de hoofd
stad is van Nederland, wordt op elke
school onderwezen en een kind, dat dit
niet weet, krijgt een onvoldoende."
Het Handelsblad publiceerde als ver
volg hierop een spotprent, met het
onderschrift: „Beel, ga je schoolgeld
terughalen!" Nu is het geenszins concur
rentiezucht die ons dit een onverstandige
raadgeving doet vinden. Ten eerste heeft
hij dit schoolgeld niet zelf betaald en
komt hem dus ook de restitutie niet toe.
In de tweede plaats vrezen wij dat het
om een aardig sommetje gaat. Want hij
heeft niet alleen lager onderwijs ge
noten, maar een gymnasium en een uni
versiteit bezocht, waarbij men rekening
moet houden met de omstandigheid, dat
hij nu en dan eens een klasse doubleer
de, wegens zijn gebrekkige kennis van
de aardrijkskunde bij voorbeeld.
Ondanks dit alles vinden wij het echt
geen kwestie om ons over op te winden.
Wij zouden toch van Amsterdam blijven
houden, ook al was men van plan een
andere gemeente tot hoofdstad te pro
moveren. Wij behoren niet tot het type
mannen, dat geliefden in de steek laat
als een verwachte erfenis uitblijft of op
een ander wordt overgeheveld. Trou
wens: Amsterdam is veel meer dan de
hoofdstad van Nederland, want de Wes
tertoren torst nog steeds de Europese
keizerskroon en zolang Straatsburg nog
niet officieel is aangewezen, vinden wij
dat een heel mooi ding.
Ja, wij houden van Amsterdam, niet
alleen om de gevels en grachten, maar
ook om de charmante gebreken. Die
immers vormen een onuitputtelijke bron
van verrassingen. Niemand zou het
leven kunnen verduren aan de zijde van
een volmaakte vrouw en daarom ver
nieuwt onze liefde zich telkens weer als
wij een bekoorlijk tekort ontdekken.
Gelukkig zorgt de dienst van Publieke
Werken er wel voor, dat wij op dat punt
geen klagen hebben.
Daarbij denken wij nu nog niet eens
aan de opgravingen, die men thans ten
vermake van wachtende trampassagiers
vlak voor het Centraal Station verricht,
doch veeleer aan het uitbreidingsplan
aan deze zijde van de Ringdijk, welke
evenmin ergens toe dient als een oorbel
en misschien juist daarom zo verrukke
lijk staat. De nieuwe wijken, die daar
opschieten als madeliefjes in het wei
land, zijn tot op de millimeter nauwkeu
rig door knappe koppen berekend en
uitgestippeld om aan alle behoeften te
kunnen voldoen. Om de zoveel huizen
vindt men een winkelpand, een berg
ruimte voor fietsen en wat er verder in
de santekraam te pas mag komen.
Gelukkig heeft men toch iets ver
zuimd. Niemand schijnt eraan gedacht
te hebben dat doktoren en tandartsen
extra ruimte nodig hebben voor wacht
kamers en praktijk. Dat is echter bijzon
der aardig en zal een geheel nieuw
aspect aan het stadsbeeld verlenen. Fiep
Westendorp heeft er zich al een voor
stelling van gemaakt. Kiezen worden
voortaan getrokken door het open raam.
En fondspatiënten voor de medicus krij
gen rustieke banken onder het venster.
Des zomers kan men zich daar heerlijk
in het zonnetje koesteren en 's winters
maakt het geen verschil met de toestan
den elders. Want in de wachtkamers
plegen de kachels toch niet te branden.
Ter aanduiding van de geneeskundige
klinieken zullen er hier en daar bordjes
worden geplaatst met het opschrift: bus
halte, kaarten gereed houden.
BOEDA
PARIJS, November, Vóór de
oorlog werd er veel gesproken over een
„verdwijnen van de afstanden" door toe
doen van de moderne verkeersmiddelen;
de laatste jaren horen wij er niet veel meer
van, en er is dan ook eigenlijk geen middel
om afstanden te doen verdwijnen, alleen
om ze over te slaan. Wie per auto van
Parijs naar Holland reist merkt dat wel. Bij
aankomst weet hij alleen te vertellen dat
de afstand van iets meer of iets minder dan
500 km in iets meer of iets minder dan tien
uur is afgelegd, oponthoud meegerekend.
Dat kan hij dan ook haast niet voor zich
houden, en hij noteert met verwondering
dat niemand er belang in stelt, niet eens
hijzelf.
Het is een teleurstelling: hij heeft zich
niet aan het gevoel kunnen onttrekken dat
er iets groots verricht werd, terwijl hij
uren achtereen naar zijn snelheidsmeter
loerde en de passeer-kansen schatte als een
generaal. Pas later herkent hij zijn opluch
ting: het mechanische tijdvak is dus nog
niet aangebroken, een vogel wordt opge
schrikt uit haar slaap en een late voorbij
ganger lacht tegen zichzelf.
Hij herinnert zich dan dat het in dorpen
overal stil was, dat is hem opgevallen zelfs
op wat hij gewoon is de drukste uren van
de dag te noemen. In steden zijn procents-
gewijs veel meer mensen op straat in de
weer; zij dragen waarschijnlijk elkanders
lasten.
Het is niet alleen in Frankrijk zo, ook
in Nederland, en niet alleen in dorpen, ook
in kleine plaatsen. Wij zijn uitgestapt in
Bavay, een plaatsje vlak bij de Belgische
grens, dat nogal beschadigd is in de oorlog.
Óp het vierkante plein zijn een paar gaten
tussen de grijze en witte huizen opgevuld
met nieuwe winkels in rode baksteen, maar
de koopgelegenheid was aan de inwoners
verspild. Geen mens te zien; er waren
alleen zangstemmen van wederopbouwers
te horen uit het interieur van de halfver-
nielde kerk. Wij liepen een kromme straat
door er was een vrouw die de potten
afstofte achter de ruiten van de kruide
nierswinkel en gingen een hotel-restau
rant binnen. Stoelen en tafels recht langs
twee wanden, in de ruimte voor en achter
het buffet alleen de lucht van bier met
boenwas. Pas na minuten lang hard praten
en wat stommelen zien wij iemand uit de
ingewanden van het huis komen. In Bavay
hebben ze een specialiteit op snoepgebied;
balletjes net als andere balletjes; in de
straten ruikt het naar drop, dat komt zeker
van de fabriek. Wij lopen terug naar het
plein, in een raam boven een van de
nieuwe winkels is nu een schilder aan het
werk, met zijn rug naar de straat. Een
vrouw komt in de deuropening van een
café te staan, zij roept iets en wil wel een
gesprek beginnen, maar wij stappen alweer
in de auto. Het regent nu bijna onmerk
baar, uit een witte lucht.
In Mons is het beter; of in Bergen, zoals
de Vlamingen waarschijnlijk zeggen. Ze
hebben daar de hoofdweg buiten de stads
kern omgeleid, maar kort geleden spijt ge
kregen;. nu staat er een hardblauw bord
cp een hoek: Mons, ville artistique et tou-
ristique. Het maakt geen verschil, want wij
kennen Mons toch al van de licht gebogen
allée met de 1900-se huizen, die nog altijd
een stuk hoofdweg is. 's Ochtends om half
negen komen daar mannen in regenjassen
uit; terwijl zij naar hun kantoren sjokken,
stuiven de kinderen in tegenovergestelde
richting naar de school met de hoge ramen
waar het naar stof en as ruikt. Als zij daar
zitten, denken zij aan hun toekomst: tegen
de avond in de warme verlichte cafés, waar
het bier langs honderden oude tanden
spoelt in de hoek twee toeristen met
kopjes thee.
Ons ging het om de wegen. Niettemin,
de verbeelding heeft van allerlei geregis
treerd dat in de actie vrijwel vergeten is:
het meest misschien vlugge schrikbeelden
van bloed en een roerloze vrouw tegen de
rand van een trottoir; de politie neemt onze
namen op, die klinken als nummers. Maar
goed, wij hebben de weg schoon achterge
laten, op een enkele prop papier na, al lijkt
het achteraf of wij de meeste tijd met vier
wieltjes van de grond geweest zijn, zoals in
een komische tekening als dat niet ook
al te mooi is, en het niet alleen zo leek
doordat de auto wat oud en stijf was en
doordat er iets bonkte onder de motorkap,
vlak bij het handschoenenkastje.
ADVERTENTIE
als U legen Uw dagtaak opziet
als tegen een berg als ver
moeidheid en zenuwklachten
U kwellen, neem dan Sana-
togen zuivere kracht, die
gaandeweg Uw gehele gestel
doordrenkt, slapte en luste
loosheid verdrijft en U vervult
van energie en levensvreugde.
Begin dadelijk met
Het Zenuwtonieum
In Utrecht zijn gisteren de kermisvakge
noten bijeen gekomen. Zestig exploitanten,
afkomstig uit alle delen van het land,
voerden een bespreking, waarin steeds
weer werd geconstateerd, dat de exploi
tatie met onmogelijk langer te dragen
financiële moeilijkheden gepaard gaat.
Voornamelijk zijn deze moeilijkheden ge
komen, doordat de pachtgelden te hoog
zijn in verhouding tot de gedaalde inkom
sten. Als gevolg van een ongezonde concur
rentie, is men geleidelijk bereid geworden
in te schrijven met pachtsommen, die zake
lijk niet verantwoord zijn. Algemeen was
dc vergadering van gevoelen, dat alleen op
de door het initiatiefcomité voorgestelde
wijze van samenwerking nog een lonende
exploitatie mogelijk is. Daartoe werd over
gegaan tot de oprichting van een combi
natie van kermisvakgenoten, met een voor
lopig bestuur, waarvan de heer H. van
Leeuwen te Haarlem voorzitter werd.
Er zullen groepen van verschillende
soorten attractiebedrijven worden samen
gesteld. Op een binnenkort te houden ver
gadering zullen de détails van de nieuwe
wijze van samenwerking in bespreking
komen.
