Détails van de komende
huurverhoging
Instelling van een Raad
voor de Jeugdvorming
OfiFidarifiüütt
SLOAN'S liniment*
FABLO OVERHEMDEN
PANDA EN DE MEESTER-VERSLAGGEVER
Wereldnieuws
Fa. B. ENGELENBERG
gpierpy/t
f
^TocA ió Wet ZO
Verhoging wegens meervoudige
bewoning komt te vervallen
Adviescollege zal door minister
Cals worden samengesteld
van Kimmenaede
laixadet
DONDERDAG 26 NOVEMBER 195S
2
ALUMINIUMVERF
De radio geeft Vrijdag
Posthume onderscheiding
voor J. W. Kolkman
Zijlstraat 90 Haarlem Tel. 11161
Kerkelijk Nieuws
Garantie-melkprijs
voor de boeren
TWEEDE KAMER
KERKO OVERHEMDEN
A.R. en C.H. willen
mee-werken aan Unie van
Chr Democraten
Er komen geen
communisten in
Een sprookje
Stoomturbine
van eeuwen
her
V
Indien de Eerste Kamer het wetsontwerp tot wijziging van de Huurwet tijdig 'zal goed
keuren, zullen de huren met ingang van 1 Januari 1954 verhoogd worden. Uitgangs
punt voor de berekening van de nieuwe huur is de huurprijs op 31 December 1953 te
weten de op die datum wettelijk verschuldigde huur, dus niet altijd de in werkelijk
heid betaalde huur. De huurprijs van ongebouwd onroerend goed wordt vrij. De alge
mene huurverhoging heeft alleen betrekking op: 1. gebouwd onroerend goed, dat
voor 27 December 1940 tot stand is gekomen; 2. gebouwd onroerend goed, dat zonder
overheidssteun tussen 27 December 1940 en 5 Mei 1945 is tot stand gekomen en waar
van de huurprijs is opgetrokken tot 115 van het huurpeil van 1940.
De huren van panden, die na 5 Mei 1945
zonder overheidssteun tot stand zijn ge
komen, blijven vrij. De huren van de ove
rige panden, die op of na 27 December
1940 tot stand zijn gekomen, laat het wets
ontwerp ongewijzigd. Voor zover deze hu
ren echter beneden het nieuwe huurpeil
zullen blijken te liggen, zullen zij elk af
zonderlijk door de minister van Weder
opbouw en Volkshuisvesting worden ver
hoogd.
Het wetsontwerp maakt onderscheid tus
sen woningen en bedrijfspanden.
De huren van zelfstandige woningen
worden met 17, 20, 23, 26 of 29 pet. ver
hoogd naar gelang van de klasse, waarin
de gemeente door de minister zal zijn ge
rangschikt. De indeling der gemeenten in
klassen zal in de Nederlandse Staatscou
rant worden bekend gemaakt. Volgens de
Memorie van Toelichting zal de indeling
worden overgenomen, welke voor de uit
voering van de Noodwet Ouderdomsvoor
ziening is gevolgd.
Het wetsontwerp breekt met het systeem
van huurverhoging wegens inwoning van
personen, die niet tot het gezin of het per
soneel van de huurder behoren. Het thans
nog bestaande „Besluit huurprijzen meer
voudige bewoning' zal dus op 1 Januari
vervallen. De volgens dit besluit toegepaste
huurverhogingen worden van de huur af
getrokken. Deze huurverhoging is thans
nog 4, 8M: of 13 pet, naar gelang het aantal
inwonende personen 4 of 5, 6 of 7 dan wel
8 of meer bedraagt.
Wat niet verhoogd wordt
Indien de verhuring inclusief water ge
schiedt, wordt eerst het bedrag dat de
verhuurder voor het water betaalt, van de
huur afgetrokken. Het overblijvende deel
wordt met het desbetreffende huurverho
gingspercentage vermeerderd. Hierna
wordt het „waterleidingbedrag" weer bij
de huur opgeteld.
Dezelfde berekeningsmethode wordt ge
volgd indien levering van gas, electrici-
teit of warmte bij de huur is inbegrepen.
Een en ander geldt ook voor het gebruik
van meubelen of stoffering.
Het huurverhogingspercentage wordt
evenmin berekend over het gedeelte van
de huur, dat gevormd wordt door een
verhoging, welke op grond van het „Be
sluit bijzondere huurprijzen" togepast is
wegens vernieuwing der centrale voorzie
ningen, aangebrachte verbeteringen of
woningsplitsing.
Voorbeelden
De huurprijs van een woning in een
eerste klas gemeente bedraagt op 31 De
cember 1953 8,35 per week. Hierin is
0,35 begrepen wegens waterlevering.
Deze 0,35 trekken wij van de 8,35 af.
Blijft over 8,00. Dit bedrag verhogen wij
ADVERTENTIE
l)ni Islr.iut ,':h Hjarlim lel. I
OFFICIËLE VERKOOP SIKKENS LAKKEN
(hittebestendig)
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.13 Gewijde muziek. 7.45 Een
woord voor de dag. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen.
8.30 Tot uw dienst. 8.35 Platen. 9.00 Voor de
zieken. 9.30 Voor de vrouw. 9.40 Platen. 10.30
Morgendienst. 11.00 Kamerorkest en solist.
11.50 Platen. 12.30 Land- en tuinbouwmede-
delingen. 12.33 Platen. 12.59 Klokgelui. 13.00
Nieuws. 13.15 Meisjeskoor en piano. 13.35
Platen. 14.00 Met oog en oor de wereld door,
causerie. 14.30 Platen. 15.10 Voordracht. 15.30
Altviool en piano. 16.00 Odontoglossum
Grande, de beste orchidee voor de kamer,
causerie. 16.15 Omroep-orkest en soliste. 17.00
Platen. 17.45 Fries programma. 18.00 Fanfare
orkest. 18.30 Piano en viool. 19.00 Nieuws.
19.10 Regeringsuitzending: Verklaring en
toelichting. 19.30 Platen. 20.00 Radiokrant.
20.20 Rotterdams Philharmonisch orkest,
mannenkoor en bariton. 21.20 Nieuwe taken
voor de ondernemersorganisaties, causerie.
21.40 Metropole-orkest. 22.10 Pianorecital.
22.45 Avondoverdenking. 23.00 Nieuws. 23.15
—24.00 Platen.
HILVERSUM H, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek.
7.30 Platen. 8.00 Nieuws. 8.18 Platen. 8.45
Voor de huisvrouw. 9.00 Gymnastiek voor
de vrouw. 9.10 Platen. 9.40, Schoolradio.
10.40 Kinderen en mensen, causerie. 10.05
Morgenwijding. 10.20 Voor de kleuters. 10.40
Koorzang. 11.00 Voordracht. 11.20 Platen.
12.00 Lichte muziek. 12.30 Land- en tuin-
bouwmededelingen. 12.33 Sportoverzieht.
12.48 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15 Mededelin
gen. 13.20 Amusements-orkest. 14.00 Kook-
praatje. 14.20 Vocaal kwartet. 14.50 Boek
bespreking. 15.10 Vioolrecital. 15.30 Musette-
orkest. 16.00 Instrumentaal trio. 16.30 Muzi
kale causerie. 17.10 Voor de jeugd. 17.40
Platen. 18.00 Nieuws. 18.15 Gevarieerde mu
ziek. 18.45 Voor de jeugd. 19.10 Mannenkoor.
19.30 Hoe ik tot mijn geloof kwam, causerie.
19.50 Berichten. 20.00 Nieuws. 20.05 Boek
bespreking. 20.15 Kamerkoor, orgel en strijk
orkest. 20.30 Benelux. 20.40 De zorg voor het
bedreigde kind, causerie. 21.00 Voor de jeugd.
21.35 Amusementsmuziek. 22.00 Buitenlands
weekoverzicht. 22.15 Dansmuziek. 22.40 Van
daag, causerie. 22.45 Avondoverdenking.
23.00 Nieuws. 23.15—24.00 Platen.
TELEVISIE (V.A.R.A.)
20.15—21.45 Actualiteiten en weerbericht;
De poppen van Saskia Koenraads; Legt U
't daar ma"r neer, voorwerpen vormen woor
den; Markheim, televisiespel.
BRUSSEL, 324 M.
12.00 Orkest-concert. 12.30 Weerbericht.
12.34 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15 Orgel. 14.00
Schoolradio. 15.30 Platen. 17.00 Nieuws. 17.10
Lichte muziek. 18.00 Platen. 18.10 Causerie.
18 25 Platen. 18.30 Voor de soldaten. 19.00
Nieuws. 19.40 Platen. 20.15 Orkestconcert.
22.00 Nieuws. 22.15 Internationale radio-
universiteit. 22.45 Platen. 22.5523.00 Nieuws.
BBC
22.0022.30 Nieuws. Hoe de weekbladen
het zien. Film en toneel (Op 224 en 42 m.).
met 17 pet. van 8,00 of 1,36. Wij krij
gen dan 9,36. Hierbij tellen wij weer
0,35 (water) op. Wij komen dan op 9,71.
Dit bedrag wordt naar boven afgerond tot
een veelvoud van 0,05. De nieuwe huur
wordt dus 9.75.
De huurprijs van een woning in een
derde klas gemeente bedraagt op 31 De
cember 1953 118.per maand. Dit be
drag bestaat uit de volgende bestanddelen:
een basishuur van 100.wegens inwo
ning van 9 personen 13 pet. van 100.
of 13.en wegens door de verhuurder
aangebrachte verbeteringen 5.Het be
drag van 118.wordt eerst verminderd
met genoemde 13.en 5.De over
blijvende 100.wordt met 23 pet. ver
hoogd. Aan het aldus gevonden bedrag
van 123.wordt weer 5.(verbete
ringen) toegevoegd. De nieuwe huur wordt
dus 128.—.
Bedrijfspanden
Elk gebouw, dat niet voor woondoelein-
den wordt gebruikt, is volgens het wets
ontwerp een bedrijfspand. Een perceel,
waarvan tenminste 40 pet. van het vloer
oppervlak voor bedrijfsdoeleinden wordt
gebruikt, wordt als een bedrijfspand aan
gemerkt. Een winkelwoning wordt echter
altijd als een bedrijfspand beschouwd, on
geacht de verhouding tussen het woon- en
bedrijfsgedeelte.
De huren van bedrijfspanden zullen
weliswaar in beginsel vrij zijn, maar wor
den toch aan een maximum gebonden. Dit
zogenaamde huurplafond is even hoog en
wordt op dezelfde wijze berekend als de
huur welke voor woningen zal gelden.
De nieuwe woninghuren gaan, evenals in
1951, automatisch in. De lopende contrac
ten worden hierbij doorbroken. Huurop-
zegging is hier niet nodig. Wel zijn par
tijen vrij na 1 Januari 1954 een lagere
huurprijs overeen te komen.
De op 31 December 1953 geldende huur
prijs van een bedrijfspand blijft daaren
tegen ongewijzigd, zolang partijen geen
nieuwe prüs zijn overeen gekomen. Indien
zij het hierover niet eens worden, kan de
verhuurder de huur opzeggen en tege
lijkertijd een nieuw contract aanbieden,
waarin een hogere huurprijs wordt be
dongen.
De huurder geraakt niet direct in moei
lijkheden, als hem de huur wordt opgezegd,
aangezien de huurbescherming gehand
haafd is. Maar als hij niet toestemt in een
redelijk aanbod tot het aangaan van een
nieuwe huurovereenkomst, kan hij wel tot
ontruiming veroordeeld worden.
Een vertegenwoordiger van de Franse
verzetsbeweging heeft de medaille, welke
de beweging posthuum had toegekend aan
Joseph Willem Kolkman, die tijdens de
laatste oorlog vice-consul der Nederlanden
in Perpignan was, aan de familie Kolk
man in Oud-Beijerland overhandigd.
De heer Kolkman was verbindingsoffi
cier voor de Franse verzetsbeweging. Hij
verleeude onderdak aan verzetsstrijders en
bracht hen, wanneer zij in gevaar ver
keerden, over de Spaanse grens, een dienst
die hij ook aan verscheidene Nederlanders
bewezen heeft. In Januari 1943 werd hij
door de Duitsers gearresteerd. Hij werd op
transport gesteld naar Polen. Onderweg
overleed hij.
Zijn verdiensten voor de Franse verzets-
beweging zijn in 1948 ook erkend door de
Franse regering, die hem posthuum onder
scheidde met het „Croix de Guerre avec
Palme".
De regering der Verenigde Staten had
hem eveneens onderscheiden, wegens de
hulp die hij verleend had aan Amerikaanse
vliegers in Zuid-Frankrijk.
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
De genezende warmte van SLOAN'S
LINIMENT dringt diep door en stuwt zui
verend bloed naar de pijnlijke plaatsen.
Bij spierpijn, jicht, spit en rheumatiek geeft
SLOAN'S daarom direct een langdurige
verlichting. SLOAN'S doodt de pijn.
Ned. Herv. kerk
Bedankt voor Veenendaal (vac. J. Bak
ker) J. de Lange te Nunspeet.
Geref. kerken
Beroepen te Boornbergum J. Lever te
Sybrandaburen; te Hijlaard: H. Riezebos,
cand. te Wageningen.
Beroepen te Coevorden P. Riemersma
te Drachten.
Aangenomen naar Gouda (vac. W. v.
Dijk) J. M. Vlaming te Echten, die be
dankte voor Zwartebroek.
De minister van Landbouw, Visserij en
Voedselvoorziening heeft voor November
1953November 1954 de garantieprijs van de
melk voor de boer vastgesteld op 20,6 cent
per kilogram met een vetgehalte van 3,7
percent.
In overeenstemming met de in het vorige
jaar gevolgde gedragslijn, is de z.g.n. ver-
rekenprijs voor consumptiemelk weer vast
gesteld op 2 cent boven het niveau van de
garantieprijs, dus op 22,6 cent per kilogram
melk met een vetgehalte van 3,7 percent.
Beide prijzen zijn weer gebaseerd op de door
het Landbouw-Economisch Instituut bere
kende gemiddelde kostprijs in de zand
gebieden.
Een en ander heeft geen invloed op de
prijs voor de melk voor consumenten, dus
op de zogenaamde „straatprijs".
ADVERTENTIE
39.50
10.90
12.90
in fijne pasteltinten van
in diverse prijzen tot
Collar-Top
19.75, 17.90, 14.90,
ZELFBINDERS in luxe verpakking
11.75 tot 1.95
Shawls - Nappa Handschoenen
Wollen Herenvesten
Van Zaterdag af tot 9 uur geonond.
Uw Kleding-adviseur
Gen. Cronjestraat 86, Tel. 14401
Spaarnwouderstraat 47-80, Tel. 21392
Het Centraal Comité van de Anti-Revo-
lutionnaire Partij heeft zich in principe be
reid verklaard mee te werken aan de Unie
van Christelijke Democraten (Nouvelle
equipes internationales), onder voorbehoud
van enkele punten waaromtrent een na
dere regeling nodig wordt geacht. Het
hoofdbestuur vain de Christelijk Histori
sche Unie is bereid gebleken, voorlopig
voor een jaar zijn medewerking te ver
lenen.
De Unie van Christelijke Democraten
(Nouvelles equipes internationales) is sinds
de bevrijding werkzaam met Parijs als
hoofdzetel.
Zij beoogt samenwerking tussen die groe
pen en die politieke persoonlijkheden in de
verschillende landen, die uitgaan van de
beginselen van de christelijke democratie.
De Nederlandse afdeling werd tot heden
gevormd door de K.V.P. Hoewel in België,
Frankrijk en Italië de nationale afdelingen
der Unie een vrijwel uitsluitend Roorns-
Katholiek karakter dragen, is dit met name
voor Duitsland niet het geval, omdat aan
de Christelijke Democratische Unie van
Adenauer ook de Protestanten in Duits
land medewerken.
In de parlementen van Straatsburg en
Luxemburg is een geregelde samenwerking
ontstaan tussen de vertegenwoordigers van
de christelijke democratische partijen van
de velschillende landen, waarbij ook de
Anti-Revolutionnaire en Christelijk Histo
rische afgevaardigden betrokken zijn, zo
dat deze in het fractieverband van de
christelijk democratische groep zijn opge
nomen. Daardoor is de vraag aan de orde
gekomen, of nu ook het contact tussen de
drie christelijke partijen in ons land ten
behoeve van deze internationale samen
werking diende te worden bevorderd.
(Van onze parlementaire redacteur)
De Tweede Kamer heeft Woensdag
middag het wetsontwerp tot instelling
van een Raad voor de Jeugdvorming
zonder hoofdelijke stemming aange
nomen. Tevoren had zij een amende
ment van de heer Tilanus (C.H.) om de
naam te wijzigen in Centrale Jeugd
raad met de stemmen van P. v. d. A.,
K.V.P. en K.N.P. tegen verworpen. De
heer Fokkema (A.R.) had een amen
dement ingediend om de representa
tieve organisaties meer invloed toe te
kennen op de samenstelling van de
raad. Nadat de minister had verklaard,
dat met de representatie voldoende
rekening zal worden gehouden, trok de
heer Fokkema zijn amendement in.
Bij de verdediging van het wetsontwerp
gaf minister Cals als zijn oordeel te
kennen, dat gelukkig het overgrote deel
van onze jeugd nog bestaat uit gezonde
jongens en meisjes, in tegenstelling tot de
indruk, die recente publicaties over de
massa-jeugd hebben gewekt. Maar wel zijn
er op dit gebied problemen, waaraan men
aandacht zal hebben te schenken en die
alleen op te lossen zijn met begrip, geduld
en liefde. De coördinatie van het inter
departementale werk op het gebied van de
jeugdzorg moet verbetering ondergaan.
Een door de heer Stu-fkens (P. v. d. A.)
ontwikkelde gedachte, omtrent de wense
lijkheid een „Handvest voor de Jeugd" op
te stellen, achtte de minister zeker van be
lang, maar dit opstellen zal vooral moeten
geschieden door hen, die zich met de op
voeding van de jongeren bezighouden. De
minister zal bevorderen, dat het hoofd van
de afdeling Vorming buiten Schoolverband
van het departement de rang van directeur
zal krijgen.
Het ontbreken van een overkoepelende
instantie maakti deze wet nodig, zo kreeg
mevrouw FortanierDe Wit te horen. Een
ruime omschrijving van de bevoegdheid
van de Raad voor de Jeugdvorming is
noodzakelijk. De taak van het gezin, de
kerk en de particuliere organisaties acht de
minister primair. Hiermee houdt het wets
ontwerp ten volle rekening.
Het vraagstuk van de samenstelling van
de raad besprekende, keerde minister Cals
zich tegen het amendement-Fokkema om
de leden van dat lichaam te doen benoemen
op voordracht van de representatieve
jeugdorganisaties. In dit opzicht bestaat er
een zo grote verscheidenheid, dat het de
voorkeur verdient de benoeming geheel aan
de minister over te laten. De samenstelling
zal zo breed mogelijk zijn, waartoe ook
alleszins gelegenheid zal bestaan, omdat de
raad een vijftigtal leden zal hebben.
Mevrouw LipsOdinot (C.P.N.) had ge
vraagd of er ook communisten in zouden
komen en herinnerd aan de vaderlands
liefde tijdens de bezetting door jonge com
munisten als wijlen Hannie Schaft getoond.
De minister verklaarde voor haar, en voor
soortgelijke figuren grote eerbied te koes
teren en zowel tijdens als na de bezetting
verschillende jeugdige communisten met
een eerlijk idealisme te hebben ontmoet.
Toch was hij van mening dat in het alge
meen de communisten de jeugd kunnen
misleiden en een verkeerde weg wijzen.
Daarom zouden er geen communisten in
de raad komen. Mevrouw LipsOdinot
merkte op, dat minister Cals thans kleur
had bekend. „Dat hebt u inderdaad goed
begrepen," zei mr. Cals.
Toen de heer Gortzak (CP.N.) er op
wees, dat in Amsterdam toch wel commu
nisten zijn opgenomen in organen die zich
met jeugdvorming bezig houden, interrum
peerde de minister: „In Amsterdam gebeu
ren wel meer dingen, die landelijk niet
mogelijk of niet wenselijk zijn."
Een door de heer Tilanus (C.H.) in
gediend amendement om het in te stellen
college de naam „Jeugdraad" te geven,
werd met 42 tegen 26 stemmen (met de
C.H., stemden de A.R., de V.V.D., de Staat-
24. Met een boze blik naar de rover liep
Panda terug. Hij was erg kwaad, zoals
trouwens iedereen zou zijn geweest, die
pas zijn portemonnaie had moeten inleve
ren. „Bah", mompelde hij, ,#o'n gemene
bandiet! Kon ik er maar achter komen, wie
zich achter dat masker verschuilde!
Hm.Waar is Joris eigenlijk gebleven?"
Op dat ogenblik klonk er een smartelijke
kreet door het vertrek en Joris kroop on
der de tafel uit, met een pijnlijk gezicht
op zijn vingers zuigend, waarop Panda per
ongeluk had gestapt „O Joris!" riep Panda
verheugd, „ik ben blij, dat je hier bent!
Ik was bang, dat jijehHij slikte
de rest van zijn woorden in, want hij kon
toch moeilijk tegen Joris zeggen, dat hij
een ogenblik gedacht had, dat Joris zich
achter het masker van de rover verschool!
„Wel, wel", zei Joris verwijtend, „zijt ge
blij, dat ge mijn schuilplaats hebt verra
den, door op mijn brose vingeren te stam
pen? Waart ge bang, dat ik mijn schamele
bezittingen niet zou behoeven in te leve
ren, nadat de rover u allen geplunderd
had? Ach! Ach!!" Zuchtend haalde hij zijn
horloge te voorschijn en begaf zich hier
mee naar de plaats, waar de bandiet nog
steeds tussen de gordijnen loerde. Blijk
baar oordeelt ge, dat gedeelde smart halve
smart is", zei hij over zijn schouder tegen
Panda, „welnu, laat mijn leed u dan een
troost zijn!" ,,Nee, nee!", riep Panda be
teuterd, „zo bedoelde ik het niet!"
kundig Gereformeerden en de Communis
ten vóór) verworpen.
Een wijzigingsvoorstel-Peters (K.V.P.)
om de bevoegdheden van het dagelijks be
stuur van de raad te beperken tot de daar
aan door het college in zijn geheel opge
dragen taken, nam de minister over. Een
ander amendement-Peters, beogende amb
teneren van de minister slechts toegang tot
de raad te verlenen op uitnodiging van de
raad, werd met 40 tegen 23 stemmen (tegen
de P. v. d. A.) aangenomen. Zonder hoof
delijke stemming aanvaardde de Kamer
daarna het wetsontwerp.
Economische Zaken
Hierna begonnen de beraadslagingen over
de begroting van Economische Zaken. Vol
gens de heer Ankersmit (V.V.D.) is
onze economische positie zeer wankel. Hij
constateerde een daling van de investerin
gen en toeneming van de weerstand tegen
onze export.
Ook de heer N e d e r h o r s t (P. v. d. A.)
betoogde, dat ons economisch bestel aan de
zijden draad van industrialisatie en emi
gratie hangt: elk jaar moeten we voor
300 millioen mèer exporteren en een der
de van de bevolkingsaanwas afstoten (laten
emigreren) om te blijven die we zijn.
Slechts twee manieren zag hij om onze
positie te versterken: het tot stand komen
van een gemeenschappelijke markt en
voorts, eveneens een op het internationale
vlak gelegen middel, het voeren van een
gemeenschappelijke politiek enerzijds met
het oog op welvaartsvergroting en ander
zijds ter afwering van conjunctuurschom
melingen. Nu moet men volgens deze afge
vaardigde niet te zeer slechts de nadruk op
het eerste vorming van een gemeen
schappelijke markt leggen, want dan
zou men wel eens het gevaar kunnen lopen
het tweede te veel te veronachtzamen.
Dure organisatie
De heer Nederhorst had uitgerekend,
dat Nederland jaarlijks 428.000,(op een
totaal van één millioen gulden) bijdraagt
ter bekostiging van het apparaat der Ne
derlands-Belgisch-Luxemburgse douane
unie. Deze organisatie zorgt voor de voor
bereiding der Beneluxconferenties en de
notulering daarvan. Voor deze arbeid be
staat het apparaat uit een secretaris-gene
raal, vijf attaché's, een tolk-vertaler, drie
secretaressen, negen typisten, drie bedien
den en een chauffeur. Deze laatste zo
zei de heer Nederhorst spottend moet
blijkbaar van de ene naar de andere geno
tuleerde regel rijden. Het kwam hem wen
selijk voor op een volgende bijeenkomst
eens te laten nagaan of het niet bescheide
ner kan!
ooonooorrrnooooooorooooooco
LONDEN (Reuter). Gezagvoerder
Anthony Loraine, uit wiens woning voor
een waarde van ,ruim 90.000 gulden
werd gestolen, toen hij met de „Strato-
cruiser" vertrok, waarmee het Britse
Koninklijk paar de Atlantische Oceaan
overstak, is door twee giften schadeloos
gesteld. Dinsdagmiddag ontving me
vrouw Loraine van een onbekende een
cheque van 60.000 gulden en enige uren
later kwam Billy Butlin, de eigenaar
van de bekende Britse vacantiekampen,
een chèque van 30.000 gulden overhan
digen. Het is als een sprookje", zei
mevrouw Loraine.
Butlin verklaarde, dat de bedoeling van
zijn gift was, dat gezagvoerder Loraine,
„aan wiens hoede het leven van ae
Koningin is toevertrouwd, niet meer de
zorg heeft, dat hij alles is kwijt geraakt".
Opdracht. Het gemeentebestuur van
Washington heeft al zijn organen op.
dracht gegeven in het vervolg personeel
aan te nemen of te ontslaan zonder te
letten op ras of geloof. Niemand zal
meer mogen worden achtei-gesteld bij
het gebruik maken van stedelijke in
stellingen. Het bestuur, dat president
Eisenhower van deze besluiten op de
hoogte stelde, deelde mede, dat het nog
andei-e maatregelen had genomen, die
zijn politiek „in overeenstemming bren
gen met die van de federale regering."
Verbod. De secretaris-generaal van de
UNO, Dag Hammarskjoeld, heeft
Woensdag verklaard, dat zijn voorstel
tot verbod van politieke activiteit van
het personeel van de UNO slaat op het
lidmaatschap van partijen, die actie of
partijdiscipline van haar leden eisen,
Hij zeide in de bestuurs- of begrotings-
commissie te erkennen, dat „passief lid.
maatschap van een partij" een burger
recht is, dat alleen in „ernstige geval
len" diende te worden beperkt.
Infiltratie. Charles Kersten, een republi-
keins lid van het Amerikaanse Huis van
Afgevaardigden, heeft Woensdag 118
fabrieken, die defensie-orders uitvoeren,
opgesomd waarin de onder communis'
tische leiding staande vakvereniging
„Verenigde electriciteits-arbeiders" is
door-gedrongen. Al deze fabrieken, zei
Kersten, voeren regeringsorders uit ter
waarde van een half millioen dollar en
bij vele van deze contracten zijn ge>
heime gegevens in het geding.
Op de bon. De Engelsen, die verwacht
hadden, dat de voedselrantsoenering
met Kerstmis vrijwel geheel zou zijn af
geschaft, werden gisteren onaangenaam
verrast door een bekendmaking van
hun regering, dat vlees Zondag weer op
de bon zal gaan. De vleesrantsoenering
was in Juni beëindigd, doch de regering
had gewaarschuwd, dat de mogelijkheid
bestond, dat een vermindering van de
aanvoer in de winter wederinvoering
van de rantsoenering noodzakelijk zou
kunnen maken.
Vergiffenis. Evenals Hall, de ontvoerder
en moordenaar van Bobby Greenlease,
heeft thans ook zijn medeplichtige en
mede-ter-dood-veroordeelde, mevrouw
Bonnie Brown Heady, in de gevange
nis van Kansas City (V.S.) de ouders
van hun slachtoffer om vergiffenis ge
vraagd. Zij schrijft in haar brief, zich
op geen enkele wijze te willen veront
schuldigen „omdat er geen veront
schuldigingen te vinden zijn". „Maar",
aldus vervolgt zij, „ik geloof wel dat
iedereen het er mee eens zal zijn, dat
de hersenen van iemand, die een of
twee flessen whisky per dag drinkt,
niet normaal werken. Pas in mijn ge
vangenschap ben ik begonnen helder
te denken....".
Minister. Ex-bondskanselier dr. Leopold
Figl is in de plaats van dr. Karl Gru-
ber tot Oostenrijks minister van Bui
tenlandse Zaken benoemd. Figl en
Gruber zijn beiden leden van de Katho
lieke Christelijke Volkspartij. Figl is
van 1945 tot April 1953 bondskanselier
van Oostenrijk geweest. Hij is als zo
danig opgevolgd door Julius Raab.
Moord. Een kapitein van het Britse leger,
Gerald Selby Lewis Griffiths, is Woens
dag voor de krijgsraad te Nairobi be
schuldigd van moord op een Afrikaanse
arbeider van het boswezen, gedurende
een operatie tegen de Mau Mau. Volgens
de beschuldiging zou hij een tweetal
negers met een brengun van achteren
hebben neergeschoten. Tegen een ser
geant-majoor zou hij gezegd hebben
„Laat ze schreeuwen, mijn paard dat ze
afgemaakt hebben, schreeuwde heel
wat langer." Zijn raadsman voerde aan,
dat ten tijde van de moord Britse een
heden officieel werden aangemoedigd
tot wedijver in het doden van Mau
Mau-terroristen.
Woede. Onder uitroepen als „judas",
„verrader" en „politiehandlanger" heeft
Woensdag te Edinburgh een woedende
menigte getracht een man te molesteren
die tegen vier jonge Schotse nationalis
ten had getuigd, die terechtstonden op
beschuldiging van „samenzwering om
de regering omver te werpen." De ge
tuige, John Cullen, moest door 20 poli
tiemannen in bescherming worden ge
nomen. Op straat werden vlugschriften
rondgestrooid, waarin gesproken werd
over „Engelands Gestapo".
ADVERTENTIE
Vrijdag en Zaterdag
15% korting
op alle wollen en zijden stoffen
Barteljorisstraat 27 b. d. Grote Markt
STOOMTURBINES zijn voor ons gevoel
bijzonder moderne apparaten en wei
nigen onder ons zullen bereid zijn te ont
kennen dat de bruikbare vorm van deze
machines pas in het laatst van de vorige
eeuw tot stand is gekomen. Om daaruit
echter de conclusie te trekken dat de
stoomturbine als zodanig een product van
onze tijd is, gaat wat te ver. Want deze
machine kan op een ouderdom van ruim
1900 jaren bogen en overtreft
in eerbiedwaardige grijsheid
niet alleen St. Nicolaas, maar
ook zulke eenvoudige dagelijk
se gebruiksvoorwerpen als pa
pier, potlood, vlakgom en tan
denborstel.
Een Arabisch handschrift uit
de 9de eeuw bevat een verta
ling van de door Heron van
1000 jaar tevoren uitgevonden
Alexandrië
stoomtur
bine, die echter niet die naam droeg, maar
aeolipila werd genoemd, naar de god. Aeo
lus, die de winden dirigeerde. Een nauw
keurige beschrijving van deze turbine is
meer vervelend dan opwindend en daarom
zullen we het zo kort mogelijk maken. Het
systeem komt hierop neer, dat boven uit
een gesloten vat met water een buisje
steekt waaraan een holle bol is bevestigd
op een zodanige wijze, dat de bol kan
draaien zonder dat er bij het draaipunt
veel lucht ontsnapt. Voorts worden lood
recht op de draaiingsrichting twee diame
traal tegenover elkaar staande buisjes in
de bol aangebracht, en klaar is Kees. Want
als nu het water in het vat wordt verhit,
stroomt er stoom in de bol, welke stoom
door de twee pijpjes wordt uitgeblazen en
het gevolg hiervan is dat de bol gaat
draaien.
Door deze uitvinding die op precies het
zelfde beginsel berust als onze moderne
stoomturbine, heeft Heron van Alexandrië
omstreeks het begin van onze jaartelling
een van de meest moderne machines op
zijn naam gebracht Overigens is deze uit
vinding in die tijd in geen enkel opzicht
van betekenis geweest, want al dergelijke
machinale bewegingen werden ten tijde
van Heron uitsluitend als een aardigheidje
beschouwd, waarmede volwas
senen zich konden vermaken
en niemand dacht er aan enig
practisch nut hieraan te ver
binden.
En nu moeten we meteen maar
eens de legende van James Watt
op de korrel nemen. Want vol-
gens het verhaaltje zou Watt
als jongen de deksel van de theeketel heb
ben zien klepperen en toen op de gedachte
zijn gekomen stoom voor aandrijving van
machines aan te wenden, welk idee zou
hebben geresulteerd in de eerste stoom
machine.
Dit klinkt allemaal erg aanvaardbaar,
■maar het is niet juist. Want ook al zou
Watt door de klepperende deksel een lu
mineus idee hebben gekregen, dan zou hij
toch met zijn nieuw denkbeeld rijkelijk
laat zijn gekomen, want het idee om de
stoom als drijfkracht aan te wenden, werd
in die tijd al lang toegepast, zodat van de
uitvinding van de stoommachine geen
sprake meer was. Watt heeft echter de
machinerie aanzienlijk verbeterd, maar
daarvoor was geen theedeksel, maar een
harde tijd van proefnemingen noodzakelijk.
Daarover morgen.
(Nadruk verboden)
H. PéTILLON.
