Indian Service helpt de
Indiaan zelfstandig worden
Oostenrijkse schaatsenrijders staan
tegen Nederland vijf punten voor
Sport in het kort
Is het goed
kopen
.Clowntje Riek
Een aarzelende
liefde
Temidden van Winnetou's nazaten
Feuilleton
WOENSDAG 9 DECEMBER 1953
1
Sverre Farstad heer en
meester in sprintnummer
Boksen
Bokser Grassi overleden
Druk seizoen voor
schaatsenrijders
Snelschaakkampioenschap
Start Tour de France
kost 80.000 gulden
Hongaarse voerballers
onderscheiden
Nederlanders prepareren
millioenenproject in India
Voor de Minderen
door Dorothy Quentin
Zandvoorts oudste inge
zetene vandaag 98 jaar
Enkhuizen krijgt
hoogovengas
De stemming in het Nederlandse kamp was na de eerste avond van de officieuze lan-
den-schaatswedstrijd tegen Oostenrijk geenszins pessimistisch, al had de toch met
Farstad versterkte Oostenrijkse ploeg met vijf punten de leiding genomen na drie
nummers, de 500, de 1000 meter en de 10 kilometer ploegwedstrijd. In de individuele
nummers kon men duidelijk constateren, dat de Oostenrijkse hardrijders niet alleen
veel langer op het ijs hebben gestaan dan onze landgenoten, maar dat hun amateur
trainer Sverre Farstad succes heeft gehad met zijn lessen. Het sprak bovendien van
zelf, dat de gastheren door hun rijke ervaring op deze 333 1/3 meter baan met zijn
korte rechte einden en zijn voor de Nederlanders ongewone bochten een belangrijk
voordeel hadden, hetgeen zij handig uitbuitten. Alle Nederlandse rijders verloren
namelijk terrein in de bochten.
Zo verloor Wim van der Voort op de 500
meter enkele kostbare tienden van seconden
in de laatste bocht, die hij niet op vol tempo
durfde te nemen, bang als hij was om te
vallen. Nico Oltshoorn ging de laatste bocht
in de rit tegen Offenberger volkomen ver
keerd in en Anton Huiskes beschouwde
deze ritten meer als een warming up voor
het komende seizoen dan een serieuze wed
strijd. Gerard Maarse kon zich met zijn
sprintkwaliteiten volkomen uitleven en in
zijn rit over 500 meter tegen Sverre Farstad,
die op het laatste ogenblik nog toestemming
van de Noorse bond had gekregen om te ster
ten, en tegen Offenberger op de 1000 m. Van
beide tegenstanders verloor Maarse met ere,
en wat belangrijker was, met de omstan
digheden in aanmerking genomen goede
tijden.
Natuurlijk was Sverre Farstad weer heer
en meester in het sprintnummer (45.1 sec.)
maar Wim van der Voort, die op de 1000
meter zich al meer vertrouwd gevoelde met
de baan. zegevierde in het tweede nummer
met rondentijden van 33, 31 en 31,2 sec.
Na de 500 meter had Oostenrijk met 20%
tegen 15% punt de leiding genomen. Een
voorsprong, die op de 1000 meter tot 9 pun
ten werd vergroot, want dit nummer werd
door Oostenrijk met 20 tegen 16 punten ge
wonnen. Met de ploegwedstrijd (puntentel
ling 8 tegen 4) nog voor de boeg was de
stand dus 40% tegen Nederland 31% punt.
De ploegwedstrijd werd met een straatlengte
door onze vertegenwoordigers gewonnen,
waardoor de voorsprong van Oostenrijk tot
5 punten op de eerste avond werd geredu
ceerd.
Goed weer
De weersomstandigheden waren zeer guns
tig. Het was vrij fris weer en er stond bijna
geen wind. De baan was in goede conditie;
ondanks het feit, dat er door het publiek
De Franse bokser Raymond Grassi, bij wie
zich zoals reeds werd gemeld na afloop
van zijn gevecht tegen Mohammed Chick-
haoui Zondag verlammingsverschijnselen
voordeden, is Dinsdagmiddag in Marseille
overleden.
Grassi onderging nog een spoedoperatie,
waarbij bleek dat tengevolge van een
zware stoot een hersenbloeding was ontstaan.
De operatie bleek vergeefs. De toestand van
de 23-jarige oud vedergewichtkampioen van
Frankrijk werd snel slechter en in de voor
avond van Dinsdag is hij in het ziekenhuis
in Marseille overleden.
Na de officieuze landenwedstrijd tegen
Oostenrijk in Wenen, vertrekken de Neder
landse schaatsenrijders Donderdagmorgen
weer naar Nederland. Zaterdag 12 en Zondag
13 December zal op het CIOS in Overveen
waarschijnlijk het laatste weekend zijn van
de centrale training der leden van de kern
ploeg.
Na 10 dagen ijstraining in Hamar, gedeel
telijk op de onlangs klaargekomen ijsbaan
van de Sinneruds op „Fjetre" en op de 400-
meterbaan van Hamar Idrottslag, zal de tra
ditionele ontmoeting tussen Nederland en het
team van Hamar de eerste selectiewedstrijd
voor onze hardrijders zijn. De tweede ont
moeting, die van groot belang is, wordt op
8 en 9 Januari in het Bislet-stadion in Oslo
gereden tussen Nederland, Noorwegen en
Zweden. Pas daarna zal de technische com
missie hardrijden na advies te hebben in
gewonnen -*an Klaas Schenk beslissen
hoeveel en welke rijders naar Davos gaan.
Nederland heeft namelijk volgens de nieu
we bepalingen het recht om zes rijders naar
de Europese kampioenschappen in Davos af
te vaardigen, evenals Noorwegen. Rusland,
dat het vorig jaar niet bij de Europese kam
pioenschappen in Hamar vertegenwoordigd
was, kan slechts drie rijders naar Davos zen
den. Of er zes Nederlandse rijders zullen
gaan, is zeer de vraag. Dat hangt af van de
prestaties van de leden van de kernploeg
in de wedstrijd tegen Hamar en in de drie-
Iandcnwedstrijd in Oslo.
Op 30 en 31 Januari worden in de Zwitserse
wintersportplaats de nationale kampioen
schappen van Zwitserland gehouden en Dr.
Lang, een van de voormannen van de schaat-
senrijdersbond in dat land. heeft een uitno
diging gezonden aan de K.N.S.B. om een
ploeg aan deze open kampioenschappen,
waarop de traditionele afstanden worden ge
reden, te laten deelnemen. Dan volgt op 2
Februari nog een wedstrijd over 1000 en 1500
meter en op 6 en 7 Februari wordt het
seizoen in Davos besloten met de Europese
kampioenschappen, die zeer belangwekkend
beloven te worden, al was het alleen maar
omdat Hjalmer Andersen de strijd tegen de
titelhouder Kees Broekman wil opnemen en
de mogelijkheid blijft bestaan, dat de Russi
sche hardrijders eveneens naar Davos komen.
Het snelschaakkarmpioenschap van de Haar
lemse schaakkring het door het Haarlems
Schaakgezelschap georganiseerde tournooi,
dat in September geen doorgang kon vinden
vindt thans plaats op Maandag 28 en Dins
dag 29 December. Gespeeld wordt in het
clublokaal van H. S. G.. het Chr. Mil. Tehuis,
Jansweg 34. Voor de kampioen heeft de
Haarl. Schaakkring een wisselbeker uitge
loofd.
Bij snelschaak speelt concentratie en snel
denken een grote rol. Voor iedere partij
krijgt men 10 minuten bedenktijd, zodat een
partij ten hoogste 20 minuten kan duren. Er
wordt niet in klassen gespeeld, maar de in
deling is zodanig dat ook de zwakkere spe
lers kans op een behoorlijke prijs hebben.
Sverre Farstad, de Noorse schaatsenrijder (Etiropees kampioen in 1949) die amateur-
trainer is Avan de Oostenrijkse schaatsenrijders en meerijdt in de Oostenrijkse ploeg
i tegen Nederland.
de gehele dag op was gereden. Klaas Schenk
was van mening, dat de Nederlanders deze
wedstrijd uitsluitend moesten beschouwen
als de eerste oefening op het ijs en dat uit
de resultaten geen enkele conclusie behoefde
te worden getrokken ten aanzien van het
komend seizoen.
Resultaten
De resultaten luiden:
500 meter: 1. Farstad (Oostenrijk) 45.1 sec.;
2. Maarse (Ned.) 45,4 sec.; 3. Offenberger
(Oostenrijk) 46,3 sec.; 4. en 5. Van der Voort
(Ned.) en Biel (Oostenrijk) beiden 46,4 sec.;
6. Huiskes (Nederland) 47.5 sec.; 7. Manns-
barth (Oostenrijk) 47.6 sec.; 8. Oltshoorn
(Ned.) 47,7 sec.
Oostenrijk 20% pnt., Nederland 15% pnt.
1000 meter: 1. Van der Voort 1 min. 35,2
pnt.: 2. Offenberger 1.35.9; 3. Farstad 1.36.2;
4. Maarse 1.36.5; 5. Mannsbarth 1.38; 6. Biel
1.38.9; 7. Oltshoorn 1.39: 8. Huiskes 1.39.7.
Oostenrijk 20 pnt., Nederland 16 pnt.
10 km. ploegwedstrijd: 1. Nederland, geen
tijd opgenomen; 2. Oostenrijk, ver achter.
Oostenrijk 4 pnt. Nederland 8 pnt.
Het klassement na de eerste avond; 1.
Oostenrijk 44% pnt.; 2. Nederland 39% pnt.
B. en W. van Amsterdam hebben de ge
meenteraad het volgende voorstel gedaan
inzake de organisatie van het vertrek van
de Tour de France 1954:
De organisatoren van de Tour de France
overwegen de start van dit wielerevenement
in 1954 buiten Frankrijk te doen plaats
vinden. Men heeft gemeend, hiervoor Neder
land in aanmerking te moeten doen komen.
Amsterdam zou als startplaats gekozen kun
nen worden, indien de hieraan verbonden
kosten, in totaal f 80.000, bijeengebracht
kunnen worden. Aan de gemeente is ver
zocht, een deel van de kosten voor haar
rekening te nemen.
Ten einde het bovengenoemde bedrag bij
een te brengen, zullen de N.V. Maatschappij
Het Nederlandse Sportpark te Amsterdam
(Olympisch stadion) en de N.V. Nieuwe Rot
terdamse Courant tezamen een stichting in
het leven roepen. De stichting verwacht in
komsten te verkrijgen uit het verlenen van
publiciteits- en reclamerechten. Aan de
gemeente is verzocht van-het benodigde be
drag van f80.000 een bedrag van f25.000 a
fonds perdu te storten, terwijl de gemeente
en de beide genoemde naamloze vennoot
schappen ieder garant zullen zijn voor een
bedrag van 1/3 van de resterende f55.000.
Op de garantiebedragen zullen de hier-
vorengenoemde inkomsten ponds-ponds-ge-
wijze in mindering worden gebracht.
Wij zijn van mening, aldus B. en W. dat
het alleszins aanbeveling verdient, te bevor
deren dat het onderhavige sportevenement,
dat in Europa steeds zeer grote belangstel
ling geniet, in Amsterdam zijn beginpunt
kan vinden. Gelet op het vorenstaande ach
ten wij wel termen aanwezig, het voorstel
om de start in Amsterdam te doen plaats
vinden, te aanvaarden.
De Hongaarse president, Istvan Dobi,
heeft de spelers van de Hongaarse voetbal
ploeg, die Engeland in Wembley met zes
drie versloegen, onderscheiden met het
zogenaamde „arbeiderskruis van ver
diensten".
Ook Gustav Sebes, een vertegenwoordiger
van het nationale sportcomité, George Sze-
pesi, de radioverslaggever en de trainer,
Mand'i, die de ploeg hadden vergezeld, ont
vingen deze onderscheiding.
POMPEY WON DOOR K. O. VAN JIMMY
KING. De middengewicht uit Trinidad,
Yolande Pompey, die oorsprongkelijk tegen
onze landgenoot Snoek zou uitkomen, heeft
van de Amerikaan Jimmy King, die de
plaatsvervanger van Snoek werd, in de
tweede ronde door k.o. gewonnen. Het ge
vecht was bepaald op 10 ronden.
OOST TEGEN WEST IN ENSCHEDé.
Zondag 27 December zal in Enschedé een
wedstrijd worden gespeeld tussen het Ooste
lijk en het Westelijk hockey-elftal. Teneinde
tot de samenstelling van een Westelijk elftal
te komen wordt Zaterdag 12 December in
Laren een proef wedstrijd gespeeld.
RFSSISCH SCHAATSSEIZOEN BEGON
NEN. In Sverdlovsk zijn de eerste Rus
sische schaatwedstrijden van dit seizoen
gehouden. Op de 500 meter liet de wereld
recordhouder op deze afstand, Juri Sergjiev,
een tijd van 43,7 sec. voor zich afdrukken.
Bij de dames legde Lidia Selikhova de 500
meter af in 50.1 sec., terwijl de wereldkam
pioene Khalida Sjegoleva op de 3000 meter
na 5 min. 45,4 sec. over de eindstreep ging.
RACING CLUB BRUSSEL—I. C. NEDER
LAND. De ontmoeting tussen de tennis-
ploegen van Racingclub Brussel en I. C.
Nederland, die in Brussel plaats vindt, zal
worden gehouden op 6 en 7 Februari 1954.
GESLAAGDE COMEBACK VAN JACK
GARDNER. Jack Gardner, oud Brits
zwaargewicht bokskampioen, heeft het eerste
gevecht van zijn rentrée in de ring op suc
cesvolle wijze beëindigd. In de 7e ronde van
ziin ontmoeting met de Italiaanse kampioen
Uber Bacilier staakte de scheidsrechter de
strijd wegens een ernstige oogwonde van de
Italiaan.
FRITS VAN KEMPEN DAAGT SCHOEN
MAKER UIT. De Rotterdammer Frits van
Kempen heeft via de Nederlandse Boksbond
Nico Schoenmaker, de weltergewicht kam
pioen van Nederland, uitgedaagd voor een
titelgevecht. Van Kempen heeft de ver
plichte cautie reeds gestort.
In Januari van dit jaar werd via de
ambassadeur van India in ons land het
Nederlandse adviesbureau voor Ingenieurs
werken in het Buitenland" ..Nedeco" in
geschakeld voor advies over het droogleg
gen van twee meren nabij Calcutta. Twee
Nederlandse deskundigen hebben hierop
ter plaatse een onderzoek ingesteld. Als
resultaat van het door de deskundigen uit
gebrachte advies zal een dezer dagen een
contract worden getekend tussen de gou
verneur van West-Bengalen en de directie
van Nedeco voor het ontwerpen van het
project en het houden van toezicht op de
uitvoering daarvan. Het betreft een uit
gebreid werk, waarvan de aanlegkosten
zijn geraamd op 80.000.000. Ten behoeve
van de zich snel uitbreidende stad Calcutta
zullen na de ontwatering en inpoldering
van de „Salt lake areas" 2000 ha moeras
gronden worden opgespoten voor de stads
uitbreiding. Voorts zal voor land- en tuin-
bouwdoeleinden 10.000 ha worden ingepol
derd. De uitvoering van deze werken zal
een grote betekenis hebben voor de ge
zondmaking van Calcutta. Een belangrijk
voordeel is voorts, dat er een oplossing
wordt gevonden voor de verbetering van
de drinkwatervoorziening van deze mil-
lioenenstad.
Vol vuur begonnen de jongens hun taak.
Pilon had de planken al klaargelegd en alles wat ze verder nodig hadden.
Nou ga je maar eerst eens 'n goed plekje zoeken in het bos", stelde hij voor. „Als
je dat gevonden hebt, kun je meteen aan de slag gaan".
Dat deden ze dus. Na enig zoeken hadden ze een fijn plekje ontdekt: niet al te ver
van Kabouterdorp, maar toch midden in het bos. Daar stonden drie bomen, dicht bij
elkaar.
„Als we hier nou planken tegen maken, krijgen we een stevig huisje!", meende Rick.
De anderen waren het er mee eens. En toen brachten ze de planken naar die plek.
Pilon was ook even komen kijken en vond het een heel goede plaals. Toen gaf hij nog
enkele goede aanwijzingen en ze konden beginnen.
Het zou nog een heel karwei worden, maar daar zagen ze niet tegenop. Eerst gingen
ze goed meten, hoe lang de planken moesten worden; daarna moesten die allemaal op
maat gezaagd worden. Er vielen wel wat zioeetdruppeltjes, maar daar gaven ze niet
om. Het was een leuk werkje en ze deden alle drie hun best. Het kon 'n fijn huisje
worden!
Toen gingen ze de eerste planken tegen de boomstammen timmeren.
Als men weet, dat er tussen Washington
en de verschillende Indiaanse stammen 400
verdragen bestaan, kan men zich een idee
vormen van de ingewikkeldheid van de
verhoudingen der Amerikaanse regering
tot de Indianen. Er is een speciale dienst
in het leven geroepen, de Indian Service,
die er op toeziet dat de bepalingen van
deze verdragen worden nagekomen en dat
de federale regering haar beloften waar
maakt. Gezien dit complex van verdragen,
welke onderling vaak grote verschillen te
zien geven, is het duidelijk dat het moei
lijk is om een eenvoudige vastomlijnde
politiek jegens de Indianen te voeren. Die
verdragen zijn over een periode van 150
jaar tot stand gekomen en er is een leven
van studie voor nodig om ze allemaal te
kennen en toe te passen.
Toen de blanke pioniers uitzwermden
over de grote vlakten van het Midden-
Westen, op zoek naar nieuwe gebieden,
waakte de Amerikaanse regering er voor
dat geen Indianenstam zijn gebied werd
ontnomen zonder dat er een gelijkwaardige
vergoeding kon worden geboden en zon
der dat de rechten van de Indianen wer
den geschonden. Onrecht kon echter, zoals
later maar al te vaak is gebleken, niet
worden voorkomen.
Het „frontgebied" van de harde en niet
altijd even kieskeurige en beschaafde pio
niers bewoog zich in zulk een snel tempo
voorwaarts, dat zij optraden buiten het
territoir waar de orde door de politie of
door het leger kon worden gehandhaafd.
Het geweer werd in die dagen veel ge
bruikt. De pioniers namen wat zij wilden
hebben en zij verdedigden hun bezit met
de wapens in de hand tegen de Indianen.
In vele gevallen slaagde de regering er in
bloedvergieten te" voorkomen door sluiting
van verdragen, waarbij de rechten van de
Indianen werden afgekocht, en hun grond,
waarop zij sedert eeuwen waren gevestigd,
ter beschikking werd gesteld van de pio
niers.
De verdragen beloofden de Indianen
geld, of in plaats daarvan voedsel of kle
ding. Ten einde de Indianen te helpen om
in hun onderhoud te voorzien, werden er
onderwijzers, boeren en smeden ter be
schikking gesteld. Voor sommige verdra
gen was een bepaalde looptijd vastgesteld.
Reeds in 1829 stichtte het ministerie van
Oorlog te Washington een bureau voor In
diaanse Zaken, dat 25 jaar later ressor
teerde onder het ministerie van Binnen
landse Zaken, zoals ook thans nog het ge
val is. Beschaving brengen onder de rood
huiden was een der doelen van het bureau,
maar aanvankelijk ging dat niet zo gemak
kelijk. Terwijl het leger herhaaldelijk op
trad tegen vijandige stammen, had het
bureau voor Indiaanse Zaken, later Indian
Service genoemd, tot taak vrede te stich
ten en de Indianen op velerlei wijzen te
hulp te komen. Het bureau stichtte zieken
huizen, gaf adviezen bij het beheren van
Indiaanse eigendommen, rustte hen uit
met de nodige werktuigen voor de land
bouw en zorgde voor een omvangrijk
schoolprogramma. Zö zijn er thans 238
scholen voor Indianen in de Verenigde
Staten, waaronder ruim 50 middelbare. De
Indian Service wil de Indianen op het
levenspeil brengen van hun blanke mede
burgers zonder hen hun afkomst te willen
doen vergeten.
Rijke cultuur
De uitingen van Indiaanse cultuur zijn
van verrassende schoonheid. De weef- en
pottenbakkerskunst, en de muziek onder
meer, hebben het Amerikaanse leven vèr-
rij'kt. Uit de reservaten komt een ononder
broken stroom van prachtige voorwerpen.
Een groot aantal is verzameld in de vier
Indianen-musea, die onder leiding staan
van de Indian Service, terwijl kleinere
verzamelingen zijn ingericht in tal van
scholen.
Wat de godsdienst betreft, is de federale
wet van toepassing, welke volledige vrij
heid waarborgt. Het wordt als waarschijn
lijk aangenomen, dat het aantal, tot Chris
tenen bekeerde Indianen toeneemt. Bijna
elke Christelijke secte in de Verenigde
Staten heeft evangelisten uitgezonden naar
de reservaten. Zij zijn vrij in hun bewegin
gen, maar wel dienen zij toestemming te
hebben van de eigenaar van de grond
hetzij de regering, de stam, een Indiaan
of een niet-Indiaan om een kerk of
kapel te bouwen.
De vrijheid, welke de Indiaan geniet in
de reservaten, is beperkt, waar de Indiaan
dat zelf heeft verlangd. Hij heeft er voor
gevochten om, wat zijn landerijen betreft,
onder toezicht te staan. In de dagen dat
de regering ook wat dat betreft volledige
vrijheid wilde toepassen, bleek dit uit te
lopen op het ruïneren van zijn bestaans
mogelijkheden. Het streven naar „eman-
ADVERTENTIE
14)
Rosemary zweeg. Ze dacht aan de red
dingsboei, die hij haar op die afschuwe
lijke dag had toegeworpen. En dat was pas
twee weken geleden en ze was het al bijna
weer vergeten! Nu stond dat alles weer
helder voor haar geest en ze wilde hem er
voor bedanken, maar iets in Gavin waar
schuwde haar dit niet te doen. Het was
thans uitgesproken, en daarmee basta.
„Moeten we hier niet overstappen?"
Gavin stak zijn hand onder haar elleboog
en plotseling drong het tot haar door dat
ze al in Baker Street waren.
Later, toen ze over het paadje van het
keurig onderhouden voortuintje liepen,
keek ze Gavin weifelend aan. Ze was half
en half bang dat ze in zijn ogen geamu
seerde spot zou ontdekken als hij zijn blik
ken over hun kleine huisje zou laten glij
den. En als hij om haar moeder of hun
kleine kamers zou lachen, dan zal ik hem
étataa» dacht ze naïef.
„Het is nogal kleinzei ze met een
benepen stemmetje.
„Het is hoe dan ook nog groter dan dat
piepkleine huisje van ons in Tynmoor",
antwoordde Gavin ernstig, toen Rosemary
de voordeur opende en „Moeder!" riep.
Het viel haar op dat moment plotseling
op, dat hij nog nooit iets over zichzelf ver
teld had, afgezien dan van de geschiedenis
van het litteken. Hij kon uit een groot ge
zin komen, of enig kind zijn. Misschien was
hij wel getrouwd en had hij al een gezin.
Z'n privé-leven was voor Rosemary een
raadsel, een gesloten boek. De acteurs en
actrices van de troep hadden klaarblijkelijk
geen eigen leven; hun leven was het to
neel, dat hen geheel absorbeerde. Maar
met een toneelmeester stond het toch iets
anders. Voor de eerste keer in haar leven
begon ze hierover na te denken, maar er
was op dat ogenblik niet veel tijd voor,
aangezien mevrouw Combe hen reeds har
telijk welkom heette en de beide jongens
evenveel lawaai maakten als een hele klas.
't Was zoals ze al met angst in het hart
gevreesd had: de eetkamer zag er ver
schrikkelijk slordig en haveloos uit. Boeken
en schriften van haar broers lagen overal
te slingeren. De ramen stonden echter ge
lukkig open, zodat de warme avondlucht
vrijelijk de kamer kon binnendringen. De
achtertuin zag er fleurig uit. met vele
bloeiende planten en de zilverberken ach
terin gaven' het idee van een bos.
„We hebben dit huis uitgekozen, omdat
achter de tuin langs een beekje stroomt
maal prettig om je voor te stellen, dat je
buiten, ver weg van een grote siaa,
woont." Mevrouw Combe ging dtoor met
haar uitleg, terwijl Gavin de tuin bewon
derde.
„Als je boven bent, kun je rechts en
links nog wel vijftig van zulke tuinen zien
liggen", zei Rosemary. Er was geen spoor
van bitterheid of verlegenheid meer in Ro
semary's stem te horen: Gavin voelde zich
kennelijk met haar moeder en de twee
jongens erg op zijn gemak; hij deed alsof
hij thuis was, heel gewoon en prettig.
Die avond had Rosemary een goede ge
legenheid om hem eens goed te observeren,
en wel in een heel andere omgeving dan
die van repetities en toneelzaken. Ze vond
het bijzonder aardig zoals hij keer op keer
met iedereen praatte. Tegenover haar moe
der toonde hij een eindeloos geduld, toen
hij begreep, dat zij van de technische kant
van het toneel niets begreep. Hij vertelde
haar daarom veel anecdotes over beroemde
actrices. En hij luisterde op ziin beurt vol
aandacht naar wat Marie hem te vertellen
had, al ging het dan meestal over ver
schrikkelijk onbelangrijke zaken, zoals on
gelukjes die ze in een of andere queue ge
kregen had. Over haar tuin praatte ze
met groot enthousiasme.
Na het eten gingen ze allen buiten de
benen even strekken en Rosemary kon
zich levendig het ongeduld van de jon
gens indenken bij de eindloze uitleg van
haar moeder: dit is chrysant zus en dat is
asters, Alpen-plantjes en wat al niet meer
wijdde ze lang uit.
Toen Gavin zich bukte om een slak, die
tussen de spruitjes doorkroop, te bekijken,
barstte ze in lachen uit. „Ik geloof vast en
zeker, Gavin, dat je net zo min een tuin
man bent als.als ik een vliegenier!"
Hij grinnikte en keek haar schalks aan.
„Ik zou het kunnen leren. Dingen, die
groeien, hebben me altijd al gefascineerd".
,,'t Zou je gemakkelijk vallen" zei me
vrouw Combe lachend, „als je een stukje
grond had. Toen ik jong was, woonde ik
op het land en ik geloof werkelijk dat ik
dood zou gaan, als ik op een flat zou moe
ten gaan wonen".
Later op de avond was het de beurt aan
de jongens. Gavin liet zich gewillig pla
gen door Roger en Tony. Hun verlegen
heid was gauw verdwenen. Nadat hij hun
verzameling vliegtuigmodellen en hon
derd en één andere dingen, die op hun
kamers boven bewaard werden, gezien had,
vertelde hij hun alles wat ze maar over het
toneel wilden weten. Hij praatte over cou
lissen, die opgetrokken konden worden,
achterdoeken, draaibare tonelen en nog
vele andere dingen. Tenslotte ging hij
rummy met hen spelen, tot half tien.
En al die tijd pijnigde Rosemary zich
haar hersens af om er achter te komen of
Gavin zich nu ondanks zijn opgewekt
uiterlijk niet stierlijk verveelde. Voor bij
na iedereen, die dagelijks met zulke bril
jante mensen als de Herricks omging, moest
het wel een echt taaie avond zijn. Op de
geen mens was die liever over zijn eigen
werk praatte dan een toneelspeler! En noch
Marie, noch de jongens wisten ook maar
iets vaar het toneel af. En omdat Tony
rummy wilde spelen, gingen ze rummy
spelen. De radio mocht niet eens aan! Ver
der was er niets te drinken, behalve het
zoveelste kopje koffie van mevrouw Com
be met een eigen gebakken koekje er bij.
Toen de jongens tenslotte naar bed gin
gen en Rosemary Gavin uitliet, wist ze
niets te zeggen; ze voelde zich zelfs ver
legen. En ze was toch nooit eerder ver
legen geweest tegenover Gavin!
„Bedankt voor de gezellige avond, Rose
mary", zei hij vriendelijk, zoals hij het
enkele minuten geleden ook al tegen haar
moeder had gezegd. „Ik moet jou bedan
ken, dat je zo leuk met de jongens bent
omgesprongen! Ik ben bang dat je het vre
selijk saai hebt gevondenHij keek
haar aan alsof hij wilde ontkennen dat hij
het vea-velend had gevonden, maar toen
stak hij plotseling zijn hand in de zak. „Ik
weet niet, of ze handtekeningen verzame
len, maar de meeste jongens doen het.
Geef hen deze morgen maar, dat wil je toch
wel? En tot morgen dan".
Toen Gavin al lang weg was, keek ze
pas naar de twee programma's, die hij haar
in de hand gedrukt had. Ze waren' gete
kend door ieder lid van Herricks troep.
HOOFDSTUK VI
De „Zuider Ster" was een langzaam en
en er enkele bomen staan. 't Is nu een- een chrysant zo. En ook over haar dahlia's, toneelschool had Rosemary ontdekt, dat er oud, maar comfortabel schip, precies zoals
Een Indiaan, zoals men zich uit boeken
voorstelt. Het dikke grijs-zwarte haar is
laag ingeplant op hel voorhoofd en hij kon
een afstammeling zijn van een krijgsman.
Maar de Pima-stam in Arizona, waartoe
hij behoort, heeft weinig aan oorlogvoeren
gedaan. Het is een vreedzaam volk, dat
met grote moeite de katoen en maïs van
de droge akkers oogst.
cipatie der Indianen" vindt eigenlijk alleen
weerklank bij hen, die menen dat er reeds
te veel geld voor hen is uitgegeven en dat
zij aan hun lot moeten worden overgela
ten. Tegenover de vrijwillig aanvaarde be
perkingen staan voor de Indianen vrijdom
van schoolgeld, vrijdom van grondbelas
ting, gratis medische hulp en tal van an
dere diensten. Er is geen sprake van on
tevredenheid in de reservaten over het
beleid van de federale regering. Het is
gebleken, dat de reservaten kunnen
bloeien. In tien jaar is de productie aan
voedsel vertienvoudigd en het sterftecijfer
wordt steeds lager. Er rest dan nog de be
handeling als tweede rangsburger, die hi;
zich in menige staat buiten het reservaat
moet laten welgevallen. Het is onmogelijk
te voorspellen, wanneer daaraan een eind
zal komen.
Woensdag 9 December viert Zandvoorts
oudste ingezetene haar 98ste verjaardag
Het is Jannetje van der Mey, beter bekend
als tante Jans de Kraai, die op 9 December
1855 als telg van een oud Zandvoorts geslacht
in Zandvoort geboren werd. Ongetwijfeld
zullen vele Zandvoortse inwoners deze ver
jaardag van Zandvoorts oudste ingezetene voor
haar niet onopgemerkt laten voorbij gaan,
want tante Jans is in Zandvoort uitermate
populair. Zij wordt om haar arbeidzaam leven,
waarin zij al betrekkelijk jong geheel zelf
standig kwam te staan, aan velen ten voor
beeld gesteld.
Op 52-jarige leeftijd werd zij reeds weduwe
en zij kreeg toen alleen de zorg over haar
gezin met zes kinderen. Aan de Buureweg 5,
waar zij thans al meer dan dertig jaar in
woont bij haar broer in een van Zandvoorts
oudste café's, woonde zij ook toen reeds. Zij
bottelde zelf het bier en liep met vis enkele
malen per week heen en weer naar Haarlem.
Twee kinderen heeft zij thans nog in leven;
zij bezit 16 kleinkinderen en 21 achterklein
kinderen.
Haar bijnaam „de Kraai" nam zij over van
haar vader, een Zandvoortse visser, die viste
met een Zandvoortse bom, eigendom van
reder Van der Werff, welk schuitje de naam
„De Kraai" d^oeg.
Tante Jans geniet nog een uitstekende ge
zondheid. Zij leest nog elke dag de courant,
af en toe een boek. luistert ingespannen naar
de r-.dio-uitzendingen en heeft voor niets nog
de hulp van anderen nodig. Ook dit jaar
maakte zij de jaarlijkse tocht met de ouden
van dagen weer mee.
Nog slechts twee jaar scheiden thans deze
kranige oudste Zandvoortse van haar eeuw
feest, waarvoor zij ook zelf, nu ondanks
haar hoge ouderdom haar gezondheid zo goed
blijft, thans meer en meer aandacht krijgt.
De Enkhuizer gasfabriek zal worden af
gebroken. De installatie is gedurende de
oorlog in verval geraakt en het loont de
moeite en het geld niet meer de fabriek
weer in orde te brengen.
Enkhuizén, Bovenkarspel, Grootebroek,
Lutjebroek, Hoogkarspel en Westwoud
krijgen nog dat jaar gas van de Hoogovens
te IJmuiden. Er is in de afgelopen maan
den een buisleiding aangelegd van Hoorn
naar Enkhuizen. Hoorn heeft vlak na de
oorlog Hoogovengas gekregen.
de scheepvaartmaatschappij gezegd had.
Gedurende de twee wereldoorlogen had ze
over de zeeën gezworven als bewapende
koopvaarder, en in normale tijden zou het
schip al lang als schroot verkocht zijn. De
„Zuider Ster" was thans echter ingericht
als goedkoop passagiersschip en deed
dienst op de lijn naar Nieuw Zeeland, via
Jamaica en enige eilanden in de Stille
Oceaan. De na-oorlogse tijden waren er nu
eenmaal niet naar om een schip, dat nog
mee kon, af te danken. Er waren slechts
honderdvijftig passagiers aan boord, doch
in de grote koelruimten kon op de terug
weg vlees meegenomen worden, en dat
maakte weer heel wat goed.
Voor de Herricks en de andere passa
giers die al meer de Oceaan waren over
gestoken, was de „Zuider Ster" een oude,
lelijke, doch wel ruime schuit.
Tot de dag van vertrek toe was Rose
mary zó opgegaan in allerlei toneelzaken,
dat ze nagenoeg geen moment nagedacht
had over de grote zeereis, die ze zou gaan
maken. De treinreis naar Southampton was
erg gezellig geweest. Op het Waterloo Sta
tion waren enkele persfotografen gekomen
en vele vrienden, familieleden en beken
den gingen tot Southampton mee.
(Wordt vervolgd).
